BỘ giáo dục và ĐÀo tạo trưỜng đẠi học dưỢc hà NỘi cộng hoà XÃ HỘi chủ nghĩa việt nam

Tên tác giả: Phan Thị Thanh Tâm

Tên luận án: “Nghiên cứu năng lực cạnh tranh và phân tích chiến lược kinh doanh của một số doanh nghiệp dược trên thị trường Việt Nam”.

Ngành khoa học của luận án: Tổ chức Quản lý Dược Mã số: 62.73.20.01

Tên cơ sở đào tạo: Trường Đại học Dược Hà Nội.

2. Nội dung bản trích yếu

2.1 Mục tiêu của luận án

- Phân tích năng lực cạnh tranh của một số doanh nghiệp dược của Việt Nam giai đoạn 2004-2008.

- Phân tích chiến lược kinh doanh của một số doanh nghiệp dược, từ đó đề xuất chiến lược cạnh tranh cho công ty Traphaco giai đoạn 2009-2010, đánh giá sau can thiệp vào năm 2011 và khuyến nghị cho các năm tiếp theo.

2.2. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu

2.2.1. Đối tượng nghiên cứu

• 
  Để phân tích năng lực cạnh tranh và chiến lược kinh doanh cho một số doanh nghiệp dược của Việt Nam, chúng tôi chọn theo chủ đích 3 doanh nghiệp: Công ty cổ phần Dược Hậu Giang, công ty cổ phần dược Traphaco, ông ty cổ phần dược trung ương Mediplantex.
  
• 
  Để phân tích và đánh giá năng lực cạnh tranh của 3 doanh nghiệp chúng tôi tiến hành nghiên cứu từ 2 nguồn dữ liệu:
  

+ Phỏng vấn nội bộ: Tiến hành phỏng vấn các cán bộ lãnh đạo và các cán bộ quản l‎ý của 3 doanh nghiệp trong mẫu nghiên cứu bao gồm : Ban tổng giám đốc, trưởng phó các phòng, ban, trưởng, phó các chi nhánh, giám đốc trung tâm phân phối, giám đốc nhà máy, quản đốc các phân xưởng… để đánh giá về năng lực cạnh tranh của từng doanh nghiệp.

+ Phỏng vấn khách hàng: Tiến hành phỏng vấn các giám đốc và trưởng phòng kinh doanh của các công ty dược tại các tỉnh và thành phố là đối tác phân phối của 3 doanh nghiệp để đánh giá về năng lực cạnh tranh của mỗi doanh nghiệp.

+ Điều tra tại nhà thuốc: Tiến hành phỏng vấn người bán thuốc tại các nhà thuốc tư nhân trên địa bàn Hà Nội nhằm điều tra tình hình tiêu thụ thuốc và đánh giá mức độ cảm nhận về sản phẩm của công ty Traphaco.

Nghiên cứu tiến hành tại 3 trụ sở công ty, 27 chi nhánh, 1 văn phòng đại diện, 5 trung tâm phân phối và 5 nhà máy của 3 doanh nghiệp trong mẫu nghiên cứu và 24 các công ty dược là đối tác phân phối của 3 doanh nghiệp. Tổng cộng luận án tiến hành điều tra và phỏng vấn tại 65 địa điểm nằm ở 56 tỉnh và thành phố trên cả nước.

Nghiên cứu can thiệp đề xuất một số giải pháp áp dụng tại công ty cổ phần dược Traphaco khảo sát tại 377 nhà thuốc trên địa bàn Hà Nội.

2.2.3. Phương pháp nghiên cứu:

• 
  Thiết kế nghiên cứu: Luận án áp dụng 2 phương pháp nghiên cứu chính:
  

• 
  Cỡ mẫu nghiên cứu
  

- Cỡ mẫu đánh giá sau can thiệp: Cỡ mẫu để đánh giá mức độ xâm nhập sản phẩm mới và mức độ hiểu biết về các sản phẩm mới này trong hệ thống bán lẻ, tiến hành phỏng vấn tại các nhà thuốc với cỡ mẫu áp dụng theo công thức:

pq

n = Z² _{(1 - /2)} 

- Với độ tin cậy 95%: Z_(1-α/2) = 1,96

- p = 0,4 (p là tỷ lệ nhà thuốc bán được các sản phẩm tiềm năng của Traphaco trong năm đầu tiên tung ra thị trường. Số liệu từ các thống kê của phòng kinh doanh); q = 1- p;  = 0,1

Áp dụng công thức tính được n = 368.8. Làm tròn chọn mẫu 400 nhà thuốc.

Kết quả phỏng vấn 400 nhà thuốc có 23 nhà không hợp tác khi nghiên cứu còn lại phỏng vấn được 377 nhà thuốc thu về 377 phiếu hợp lệ.

• 
  Kỹ thuật thu thập thông tin:
  

• 
  Xử lý và phân tích số liệu
  

+ Phân tích năng lực cạnh tranh của 3 doanh nghiệp, luận án sử dụng ma trận đánh giá các yếu tố bên ngoài (EFE), ma trận đánh giá các yếu tố bên trong (IFE), ma trận hình ảnh cạnh tranh (Competitive Profile Matrix). Giai đoạn kết hợp đưa ra các chiến lược khả thi cho 3 doanh nghiệp, luận án sử dụng ma trận SWOT từ đó kết hợp các yếu tố để đưa ra những chiến lược thích hợp và để lựa chọn 1 chiến lược cạnh tranh tối ưu nhất sử dụng ma trận hoạch định chiến lược có khả năng định lượng QSPM (Quantitative Strategic Planning Matrix).

+ Ngoài những kỹ thuật trên, đề tài áp dụng 2 mô hình phân tích: Phương pháp phân tích nhân tố: để phân tích môi trường vĩ mô (môi trường chính trị, kinh tế, xã hội) và phân tích môi trường ngành với 5 lực lượng cạnh tranh và Phương pháp phân tích 3C : Phân tích doanh nghiệp, khách hàng và đối thủ cạnh tranh.

- Xử l‎ý số liệu.

+ Các số liệu định tính được tổng hợp và phân tích theo từng chủ đề.

+ Các số liệu định lượng được mã hóa và nhập bằng phần mềm Microsotf Excell 2003, xử lý‎ số liệu và phân tích bằng phần mềm SPSS 16.0.

+ Các thuật toán thống kê được ứng dụng:

Đánh giá năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp dược theo thang đo khoảng cách Likert và đánh giá độ tin cậy của thang đo trước khi đưa vào phân tích, chấp nhận với chỉ số Cronbach's Alpha > 0.8.

Để so sánh các giá trị trung bình, sử dụng phương pháp One-way ANOVA, với các dữ liệu có phân bố chuẩn (sử dụng test Kolmogorov Smirnov để kiểm định, chấp nhận với nếu p >0.05). Nếu các biến không thỏa mãn test Kolmogorov Smirnov với p<0.05 thì sử dụng phương pháp kiểm định phi tham số (sử dụng test Kruskal-Wallis). Để tìm xu hướng phát triển của 3 doanh nghiệp sử dụng phương pháp phân tích biệt số với tiêu chuẩn Wilk λ. Sử dụng test ² để so sánh nhiều tỉ lệ. Sự khác biệt được coi là có ý nghĩa thống kê với p<0.05.

Sử dụng phương pháp lập bản đồ nhận thức để phân tích mối tương-hợp giữa cảm nhận của các nhà thuốc đối với các sản phẩm mới của Traphaco.

2.3. Kết luận

(1) Phân tích năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp dược

* Đã phân tích môi trường bên ngoài của doanh nghiệp dược:

- Việt Nam có nền kinh tế phát triển, chính trị ổn định, dân số đông, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp dược phát triển.

- Ngành Dược Việt Nam là ngành độc quyền nhóm (Olygopone) với các tiêu chuẩn khắt khe của ngành.

- Hội nhập quốc tế giúp doanh nghiệp dược có cơ hội tìm kiếm các nhà cung ứng nguyên vật liệu, các đối tác để xuất khẩu, nhập khẩu

Đã lựa chọn chiến lược cho Dược Hậu Giang: Thâm nhập thị trường, phát triển sản phẩm, kết hợp phía trước và đa dạng hóa tập trung. Chiến lược lựa chọn cho Traphaco: Phát triển thị trường, phát triển sản phẩm và đa dạng hóa ngang. Chiến lược lựa chọn cho Mediplantex: Thâm nhập thị trường, phát triển thị trường và phát triển sản phẩm.

Đã đề xuất chiến lược cạnh tranh cho Traphaco là : Khác biệt hóa dựa trên sản phẩm và thương hiệu.

- Có 4 sản phẩm mới được nghiên cứu tung ra thị trường trong năm 2009 là Tottri, Formenton, Bát vị quế phụ và Vidibest. Trong đó Tottri là sản phẩm đạt tỷ lệ Nhận biết-Nhập thuốc-Bán thuốc trên thị trường > 40%, tỷ lệ này ở 3 sản phẩm còn lại <40%.