BỘ CÔNG THƯƠNG
VỤ THỊ TRƯỜNG
CHÂU PHI – TÂY Á – NAM Á
|
TÀI LIỆU TÓM TẮT
VỀ NƯỚC CỘNG HÒA Ả RẬP AI CẬP
|
Khái quát
Tên nước: Cộng hòa Ả-rập Ai Cập
Thủ đô: Cai-rô
Ngày quốc khánh: 23/7/1952
Vị trí địa lý: nằm ở Bắc Phi và có bán đảo Si-nai nằm ở Châu Á, phía bắc giáp Địa Trung Hải, phía Nam giáp Sudan, phía Tây giáp Li-bi, phía Đông giáp Israel và biển Đỏ
Diện tích: 1.001.450 km2
Khí hậu: mùa hè khô, mùa đông ôn hòa
Dân số: 85,2 triệu người (ước tính đến T7/2013)
Ðịa hình: cao nguyên sa mạc rộng lớn bị chia cắt bởi thung lũng và đồng bằng sông Nile
Tài nguyên thiên nhiên: dầu mỏ, khí đốt, quặng sắt, phốt phát, mangan, đá vôi, thạch cao, bột talc, amiăng, chì, các nguyên tố đất hiếm, kẽm
Ngôn ngữ: Ả Rập (chính thức), tiếng Anh và tiếng Pháp cũng được sử dụng rộng rãi trong trường học
Tôn giáo: Hồi giáo (chủ yếu là dòng Sunni) 90%, Coptic 9%, Kitô giáo khác 1%
Đơn vị tiền tệ: Đồng bảng Ai Cập (EGP); 6,96 EGP = 1 USD (02/2014)
Tổng thống: Tổng thống Mohamed Hosni Mubarak bị phế truất vào tháng 7 năm 2013. Tổng thống lâm thời: Adly Mansour (7/2013); Dự kiến bầu cử Tổng thống mới vào tháng 04 năm năm 2014.
Lịch sử - Chính trị
Năm 3200 trước công nguyên, Ai-cập là một quốc gia phong kiến thống nhất. Đầu thế kỷ thứ 7 sau công nguyên, người Ả-rập tràn vào Ai-cập, đạo Hồi được truyền bá và phát triển tại Ai-cập. Ai-cập đã phải trải qua các ách thống trị của các đế quốc Hy lạp, La Mã, Thổ, Pháp và Anh.
Ngày 23/7/1952, Thiếu tướng Mohammed Najip, Tổng tư lệnh quân đội cùng với “Tổ chức sỹ quan tự do” đã tiến hành cuộc nổi dậy lật đổ̉ vua Farouq. Ngày 18/6/1953, nước Cộng hoà A-rập Ai-cập tuyên bố thành lập.
Ngày 25/01/2011, các cuộc biểu tình nhân dân chống chính phủ được gọi là “Mùa xuân Ả rập” đã lan từ Tuynisi sang Ai Cập, đòi lật đổ Tổng thống đã cai trị đất nước này trong 30 năm. Sau khi Tổng thống H. Mubarak buộc phải từ chức (11/2/2011) do sức ép mạnh mẽ từ người biểu tình, quân đội,... Hội đồng Quân sự Tối cao lên nắm quyền điều hành đất nước và đã tổ chức cuộc trưng cầu dân ý thông qua Hiến pháp trong thời kỳ quá độ, định ra lộ trình giai đoạn chuyển tiếp: tổ chức bầu cử Hạ viện; bầu Hội đồng Su-ra tức Thượng viện; thành lập Uỷ ban soạn thảo Hiến pháp sau bầu cử Quốc hội để xây dựng Hiến pháp; tổ chức bầu cử Tổng thống và chuyển giao quyền lực cho Tổng thống vào tháng 6/2012.
Sau khi tuyên bố nhậm chức vào tháng 6/2012, Tổng thống mới của Ai Cập, ông Mohamed Morsi cam kết trong 100 ngày đầu nhậm chức sẽ giải quyết được một loạt những vấn đề khủng hoảng mà đất nước Ai Cập đang phải đối mặt bao gồm: an ninh yếu kém, tắc nghẽn giao thông, tình trạng thiếu hụt lương thực... Tuy nhiên, theo các chính đảng đối lập, từ khi ông Morsi lên cầm quyền vẫn chưa có tiến bộ nào đạt được.
Ngày 4/7/2013, trước sức ép của hàng triệu người dân xuống đường biểu tình trên khắp cả nước từ ngày 30/6, Chủ tịch Hội đồng Tối cao Các lực lượng vũ trang Ai Cập, tướng Abdul Fattah al-Sisi, ra thông báo trên truyền hình cho biết, ông Mohammed Morsi - vị Tổng thống Ai Cập được cho là lên cầm quyền sau một cuộc bầu cử dân chủ, đã bị phế truất vì “không đáp ứng những đòi hỏi của người dân”.
Hiện Ai Cập đang trong giai đoạn chuyển tiếp, Tổng thống lâm thời Ai Cập Adly Mansour đã thông qua sắc lệnh ấn định thời điểm bầu cử Quốc hội dự kiến vào tháng 2 năm 2014. Quốc hội mới có thời hạn một tuần để ấn định thời điểm tổ chức bầu cử Tổng thống.
Kể từ khi xảy ra chính biến, Ai Cập đã nhận được các khoản vay và tài trợ lên tới gần 20 tỷ USD từ các nước vùng Vịnh. Cuối tháng 8 năm 2013, Chính phủ lâm thời Ai Cập do quân đội hậu thuẫn đã phê duyệt gói kích thích kinh tế trong tháng 10 với tổng giá trị 3,2 tỷ USD, trong đó chủ yếu dành cho các dự án cơ sở hạ tầng.
Số liệu kinh tế năm 2013
GDP: 262 tỷ USD
Tăng trưởng GDP: 1,8%
GDP bình quân đầu người: 3.075 USD (tính theo tỉ giá hối đoái chính thức)
Cơ cấu kinh tế: nông nghiệp 14,7%, công nghiệp 37,4%, dịch vụ 47,9% (2012)
Kim ngạch xuất khẩu: 24,81 tỷ USD
Các mặt hàng xuất khẩu chính: dầu thô và các sản phẩm xăng dầu, bông, hàng dệt may, các sản phẩm kim loại, hóa chất, thực phẩm chế biến
Các thị trường xuất khẩu chính: Ý 7,9%, Ấn Độ 6,9%, Ả-rập Xê-út 6,2%, Mỹ 6,8%, Thổ Nhĩ Kỳ 5,3%, Li-bi 4,9% (2012)
Kim ngạch nhập khẩu: 59,22 tỷ USD
Các mặt hàng nhập khẩu chính: máy móc và thiết bị, thực phẩm, hóa chất, sản phẩm gỗ, nhiên liệu
Các thị trường Ai Cập nhập khẩu chính: Trung Quốc 9,5%, Mỹ 7,6%, Đức 6,7%, Nga 5,3%, U-krai-na 5,3%, Thổ Nhĩ Kỳ 5,1%, Ý 5% (2012)
Quan hệ Viêt Nam – Ai Cập
Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao: ngày 1/9/1963. Năm 1963, Việt Nam lập Đại sứ quán tại Cairo. Năm 1964, Ai Cập lập Đại sứ quán tại Hà Nội.
Các đoàn Việt Nam thăm Ai Cập: Bộ trưởng Thủy lợi Nguyễn Cảnh Dinh (5/1993); Phó Thủ tướng Nguyễn Khánh (5/1994); Bộ trưởng Văn hóa – Thông tin Trần Hoàn (9/1994); Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Hà Phan (3/1995); Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Công Tạn (5/1997); Chủ tịch Quốc hội Nông Đức Mạnh (7/1999); Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Đình Cự (5/2002); Bộ trưởng Thủy sản Tạ Quang Ngọc (2/2004); Bộ trưởng Thương mại Trương Đình Tuyển (3/2006); Bộ trưởng Công Thương Vũ Huy Hoàng (11/2008), Thứ trưởng Công Thương Lê Dương Quang (6/2013).
Các đoàn Ai Cập thăm Việt Nam: Bộ trưởng Giáo dục (7/1996); Trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao (6/1996); Đoàn đại biểu Đảng dân tộc dân chủ Ai Cập (12/1997); Bộ trưởng Thương mại và Cung ứng (1997); Thứ trưởng Bộ Ngoại thương (2001); Trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao (2004); Bộ trưởng Bộ Hợp tác Quốc tế (2007); Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Ai Cập Mohamet Hegazy (2011).
Các Hiệp định đã được hai bên ký kết: Chương trình hợp tác văn hóa cho các năm 1993-95, Hiệp định thương mại (5/1994), Nghị định thư hợp tác giữa hai Bộ ngoại giao (6/1996), Hiệp định hàng không (4/1999), Hiệp định Khuyến khích và bảo hộ đầu tư (9/1997), Hợp tác thanh tra (3/1999), Biên bản hợp tác thuỷ sản (2/2004), Hiệp định tránh đánh thuế hai lần (2006), Biên bản hợp tác du lịch (2006), Chương trình hợp tác văn hoá cho các năm 2006-2010 (2006); Hiệp định miễn thị thực cho người mang hộ chiếu ngoại giao, hộ chiếu đặc biệt và hộ chiếu công vụ (2010).
Về quan hệ thương mại song phương: Từ giai đoạn 2009 - 2012, trao đổi thương mại giữa Việt Nam và Ai Cập đã có sự phát triển tương đối khả quan. Trong đó kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Ai Cập tăng trưởng khá đều còn kim ngạch xuất khẩu của Ai Cập còn ở mức thấp và tăng giảm thất thường. Tuy nhiên, tới năm 2013, do bất ổn chính trị tại Ai Cập dẫn tới khan nguồn ngoại tệ thanh toán, tổng kim ngạch trao đổi thương mại hai chiều mạnh, lên tới 24% so với năm 2012.
Kim ngạch xuất nhập khẩu Việt Nam – Ai Cập
giai đoạn từ 2007 – 2013
ĐVT: triệu USD
Năm
|
Xuất khẩu
|
Nhập khẩu
|
Tổng kim ngạch
|
% Tăng/Giảm (tổng kim ngạch)
|
2009
|
162,53
|
20,86
|
183,39
|
+3%
|
2010
|
174,85
|
12,23
|
187,08
|
+2%
|
2011
|
256,09
|
14,40
|
270,49
|
+45%
|
2012
|
297,14
|
7,55
|
304,69
|
+13%
|
2013
|
221,61
|
8,73
|
230,34
|
-24%
|
Nguồn: Tổng cục Hải quan Việt Nam
Các mặt hàng của Việt Nam xuất khẩu sang Ai Cập nhìn chung vẫn là các mặt hàng truyền thống như hàng thuỷ hải sản, hạt tiêu, sợi các loại, linh kiện phụ tùng ô tô, cà phê, v.v... Một số mặt hàng có kim ngạch lớn nhất là hàng thủy hải sản (hơn 56 triệu USD), xơ, sợi dệt các loại (30,2 triệu USD), hạt tiêu (hơn 25,7 triệu), máy móc thiết bị, dụng cụ & phụ tùng (14,3 triệu USD) và linh kiện ô tô dưới 12 chỗ ngồi (14,5 triệu USD)... Đa số các mặt hàng xuất khẩu sang Ai Cập năm vừa qua đều có kim ngạch giảm: hàng thủy sản giảm 29%, sợi giảm 20%, hạt tiêu giảm 28%, linh kiện ô tô giảm 15%, máy móc thiết bị, dụng cụ phụ tùng giảm 35%...
Kim ngạch mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam sang Ai Cập năm 2013
Mặt hàng
|
Trị giá (USD)
|
Hàng Hải sản
|
56.128.088
|
Sợi các loại
|
30.200.571
|
Hạt Tiêu
|
25.788.677
|
LK ô tô CKD, SKD dưới 12 chỗ ngồi
|
14.570.147
|
Máy móc thiết bị, dụng cụ & phụ tùng
|
14.306.273
|
Hoá chất
|
8.922.046
|
Cao su
|
7.504.869
|
Điện thoại di động và linh kiện
|
6.907.201
|
Hạt điều
|
6.825.571
|
Hàng rau quả
|
6.129.883
|
Cà phê
|
5.415.445
|
Hợp kim Fero
|
4.954.456
|
Vải
|
4.660.399
|
Sản phẩm chất dẻo
|
3.935.335
|
Hàng hoá khác
|
3.411.558
|
Sản phẩm hoá chất
|
3.313.246
|
Nguyên phụ liệu thuốc lá
|
2.684.303
|
Chè
|
1.795.212
|
Sắt thép các loại
|
1.603.806
|
Máy hút bụi
|
1.245.330
|
Lưới đánh cá
|
1.213.518
|
Giày dép các loại
|
1.189.992
|
Tinh bột sắn
|
929.355
|
Sản phẩm từ cao su
|
866.441
|
Cơm dừa sấy khô
|
768.300
|
Sản phẩm gỗ
|
710.789
|
Nguyên phụ liệu dệt may, da & giày
|
676.465
|
Linh kiện phụ tùng xe máy
|
646.575
|
Sản phẩm dệt may
|
575.591
|
Máy vi tính, sản phẩm điện tử & linh kiện
|
555.506
|
Sản phẩm đá thuộc chương 68
|
529.850
|
Hương (nhang)
|
352.447
|
Sản phấm sắt thép
|
303.282
|
Túi xách, ví, vali, mũ & ô dù
|
274.411
|
Chất dẻo nguyên liệu
|
207.640
|
Dây điện & dây cáp điện
|
164.992
|
Quế
|
164.579
|
Sản phẩm mây, tre, cói & thảm
|
147.726
|
Kính xây dựng
|
115.780
|
SP kim loại thường
|
114.591
|
Que, dây hàn
|
109.140
|
Đĩa lưu trữ thông tin thuộc nhóm 8523
|
102.008
|
Gỗ
|
95.060
|
Sản phẩm gốm, sứ
|
92.439
|
Dầu mỡ động thực vật
|
90.103
|
Dao cạo và lưỡi dao cạo
|
85.202
|
Tân dược
|
83.997
|
Thức ăn gia súc và nguyên phụ liệu
|
60.350
|
Bản kẽm sử dụng trong ngành in
|
47.628
|
Sản phẩm từ giấy
|
28.024
|
Que và tăm tre
|
12.314
|
TỔNG
|
221.616.509
|
Nguồn: Tổng cục Hải quan Việt Nam
Ngược lại so với xu hướng giảm của xuất khẩu, kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam từ Ai Cập năm 2013 đã tăng nhẹ 1,18 triệu USD, tương đươgn 15% so với năm 2012.
Kim ngạch mặt hàng nhập khẩu của Việt Nam từ Ai Cập năm 2013
Mặt hàng
|
Trị giá (USD)
|
Nguyên phụ liệu dệt may, da & giày
|
2.469.756
|
Hàng hoá khác
|
1.485.678
|
Quặng và khoáng sản khác
|
890.599
|
Sữa & sản phẩm sữa
|
720.555
|
Tân dược
|
579.038
|
Sợi các loại
|
511.520
|
Sản phẩm từ dầu mỏ khác
|
414.948
|
SP đá thuộc chương 68
|
347.259
|
Đá thuộc chương 25
|
307.411
|
Hàng rau quả
|
475.646
|
Sản phẩm dệt may
|
261.523
|
Máy móc thiết bị, dụng cụ & phụ tùng
|
139.889
|
Sản phẩm hoá chất
|
17.119
|
Sản phẩm chất dẻo
|
49.074
|
Vải
|
20.225
|
Phụ phẩm ăn được sau giết mổ thuộc nhóm 0206 và 0207
|
47.722
|
TỔNG
|
8.737.962
|
Nguồn: Tổng cục Hải quan Việt Nam
Trong năm vừa qua, Việt Nam chủ yếu nhập khẩu từ Ai Cập nguyên phụ liệu dệt may, da giày; quặng, khoáng sản; sữa và sản phẩm sữa và một số hàng hóa khác. Tổng giá trị nhập khẩu đạt 8,7 triệu USD.
Sau cuộc bầu cử Tổng thống sẽ diễn ra vào tháng 4 năm 2014 cùng với các khoản vay được nhân từ Thế giới Ả-rập, nền kinh tế Ai Cập được kì vọng sẽ dần phục hồi, trao đổi thương mại giữa Ai Cập và thế giới cũng như Việt Nam sẽ lấy lại đà tăng trưởng.
Nguyễn Quỳnh Chi
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |