Để chuẩn bị trình ub thường vụ của Quốc hội, ngày 14-1, ub kinh tế của Quốc hội đã tổ chức buổi hội thảo lấy ý kiến của các chuyên gia kinh tế và quản lý nhà nước về dự thảo Luật Ngân hàng Nhà nước (nhnn)

Trong buổi sáng ngày 15/01/2010, một số báo chí đã có bài phản ánh những vấn đề lớn của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:

Đa số ý kiến đều thiên về hướng là Quốc hội nên tập trung vào mục tiêu cuối cùng của chính sách tiền tệ (CSTT) là lạm phát, tức Quốc hội sẽ quyết định định hướng chỉ tiêu lạm phát hàng năm lẫn mục tiêu điều hành CSTT quốc gia, giám sát việc thực hiện CSTT quốc gia để đạt chỉ tiêu lạm phát. Còn NHNN nên được củng cố và tăng cường tính tự chủ và độc lập hơn, được quyết định các mục tiêu trung gian như mức lãi suất, tỷ giá, các biện pháp điều hành CSTT…

Về lãi suất, yếu tố căn bản của hoạt động ngân hàng, các đại biểu đều cho rằng cần phải đưa ra một khái niệm mới về lãi suất cơ bản, xây dựng một cơ chế lãi suất cơ bản mới, biểu thị được quan hệ cung cầu về vốn trên thị trường với chức năng can thiệp gián tiếp vào lãi suất thương mại của thị trường tiền tệ. Đồng thời, để tránh “chỏi” nhau giữa Luật NHNN và Bộ luật Dân sự thì nên sửa đổi quy định về lãi suất cho vay tại Bộ luật Dân sự (không vượt quá 150% lãi suất cơ bản).

Báo cũng phản ánh: Bắt đầu từ 18 giờ tối qua (14-1), một loạt các doanh nghiệp xăng dầu đồng loạt tăng giá. Cụ thể, giá bán lẻ các loại xăng tăng 450 đồng/lít (A92 từ 15.950 đồng/lít lên 16.400 đồng/lít, A95 từ 16.450 đồng/lít lên 16.900 đồng/lít); diesel và dầu hỏa tăng thêm 300 đồng/lít; giá bán buôn madút 3S tăng 400 đồng/kg và 3,5S tăng 300 đồng/kg. Mức giá này được một loạt các doanh nghiệp áp dụng như: Tổng Công ty Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex), Xăng dầu Quân đội, Saigon Petro…

Theo đại diện các doanh nghiệp, việc điều chỉnh giá bán lẻ xăng, dầu được thực hiện trong bối cảnh 30 ngày qua, mức giá xăng thành phẩm giao dịch tại thị trường Singapore dao động quanh ngưỡng 80 - 82 USD/thùng và những ngày gần đây, giá xăng dầu trên thế giới đột ngột tăng cao, giá xăng thành phẩm có thời điểm lên tới 86 USD/thùng và dầu thành phẩm lên tới gần 88 USD/thùng.

Với mức tăng giá này và theo mức giá xăng, dầu thành phẩm những ngày gần đây, doanh nghiệp đang chịu lỗ khoảng 900 đồng/lít xăng và gần 1.000 đồng/lít dầu.

2. Báo Lao động phản ánh: Quy định cấm xe 3 - 4 bánh tự chế và hạn chế xe thô sơ 3 - 4 bánh là cần thiết. Thế nhưng, cho đến nay, những người hành nghề chạy xe 3 - 4 bánh vẫn chưa nhận được tiền hỗ trợ, mặc dù quy định có hiệu lực kể từ ngày 1.1.2010. Quy định cấm xe 3 - 4 bánh tự chế và hạn chế xe thô sơ 3 - 4 bánh có đăng ký lưu thông trên một số tuyến đường tại TPHCM là quy định cần thiết, hợp tình hợp lý, vừa hạn chế kẹt xe, vừa tốt cho mỹ quan đô thị. Chính quyền TPHCM cũng đã chỉ đạo hỗ trợ kinh phí để những người hành nghề chạy xe 3 - 4 bánh chuyển đổi công ăn việc làm. Chính vì vậy, quy định này được dư luận đồng tình và đa số người chạy xe 3 - 4 bánh chấp hành. Thế nhưng, cho đến nay, những người hành nghề chạy xe 3 - 4 bánh vẫn chưa nhận được tiền hỗ trợ, mặc dù quy định có hiệu lực kể từ ngày 1.1.2010.

Việc chậm chi tiền hỗ trợ thuộc về trách nhiệm của các quận, huyện và các phường, xã. Theo phản ánh trên báo chí, các địa phương nêu ra nhiều lý do cho sự chậm trễ này: Có nơi đã lập xong danh sách, ra quyết định nhưng phải chờ qua tháng 1 mới họp bàn kế hoạch chi trả, có nơi lập xong danh sách từ tháng 11 nhưng sau đó chờ đăng ký bổ sung để gom thành 1 đợt… Vì thế là tiền hỗ trợ chưa đến được tay người dân, mặc dù trước đó Sở Tài chính đã đề nghị các quận, huyện tạm ứng để chi kịp thời. Hậu quả là những người chạy xe 3 - 4 bánh bị đẩy vào tình thế dở khóc dở mếu: nếu ngừng hành nghề thì không biết lấy gì kiếm sống, còn tiếp tục hành nghề thì bị công an xử phạt, tịch thu xe. 

Không hiểu tại sao các quận, huyện không chọn cách làm nào linh hoạt hơn, chẳng hạn làm chia ra từng đợt hỗ trợ để tạo thuận lợi cho người dân: Những người tuân thủ nghiêm túc chủ trương nhà nước, đến đăng ký sớm thì được hỗ trợ sớm để có thời gian học nghề hoặc mua sắm phương tiện khác, chuyển đổi việc làm. Những người đăng ký chậm nhưng trong diện được phép bổ sung thì sẽ bổ sung sau. Những người cố tình trây ỳ sẽ không được hỗ trợ… Như vậy sẽ khuyến khích người dân tuân thủ nghiêm túc những chủ trương đúng đắn của Nhà nước, không chỉ trong trường hợp này mà luôn cả về sau. Cứ theo cách làm hiện nay thì người gương mẫu chấp hành cũng bị đánh đồng với người trây ỳ và cũng bị khổ sở lây.

Tất cả có lẽ cũng vì “con rùa” hành chính, mặc dù đã qua nhiều đợt “cải cách” nhưng vẫn chưa năng động. Trong trường hợp này, chính quyền ở cơ sở chưa thể hiện hết trách nhiệm đối với dân và trách nhiệm thực hiện nghiêm túc, khẩn trương công việc cấp trên giao. Cho dù người dân chấp hành gương mẫu nhưng nếu cán bộ trây ỳ thì công việc vẫn không suôn sẻ. Rốt cuộc, những người hành nghề chạy xe 3 - 4 bánh vẫn cứ phải... chờ.

Phát biểu kết luận hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh, năm 2010 là năm cuối của kế hoạch 5 năm 2006-2010, năm tiến hành đại hội đảng bộ các cấp, tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI, vì vậy công tác PCTN cần phải phục vụ tốt việc thực hiện nhiệm vụ chính trị, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ năm 2010 và của cả nhiệm kỳ.

Theo Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, trong năm 2010, phải tiếp tục tập trung cao độ trong việc nghiên cứu, hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách quản lý nhà nước theo hướng công khai, minh bạch; đẩy mạnh CCHC, lược bỏ những thủ tục hành chính rườm rà, gây khó khăn cho hoạt động sản xuất, kinh doanh… Bên cạnh đó, cần tăng cường hơn nữa vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu; nâng cao sức chiến đấu của các tổ chức, cơ sở Đảng trong các cơ quan, đơn vị. Thủ tướng nhấn mạnh: Khi phát hiện các vụ việc tham nhũng, tiêu cực, cơ quan chức năng phải tích cực vào cuộc, xử lý nghiêm minh các vụ việc trên tinh thần đúng người, đúng tội; không để oan sai cho người vô tội. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng yêu cầu BCĐ và các bộ, ngành chức năng tập trung xử lý dứt điểm 11 vụ án tham nhũng đã kết thúc điều tra trong tổng số 17 vụ án tham nhũng mà BCĐ đang theo dõi, chỉ đạo với tinh thần nêu trên.

II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP

1. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh phản ánh: Mới đây, Ban Quản lý khu Nam kiến nghị UBND TP.HCM cho phép hợp đồng mua bán nhà giữa Công ty Phú Mỹ Hưng và khách hàng không cần phải công chứng.

Trước nay, theo Văn bản 89/2000 và Quyết định 112/2002 của UBND TP, mọi hợp đồng mua bán nhà đất giữa Công ty Phú Mỹ Hưng và khách hàng đều phải qua thủ tục này. Tuy nhiên, theo Điều 93 Luật Nhà ở, trường hợp bên bán là tổ chức có chức năng kinh doanh nhà ở thì hợp đồng mua bán nhà không cần phải công chứng.

Trong cuộc họp ngày 14-1, Sở Tài nguyên và Môi trường và Sở Tư pháp TP nhận định kiến nghị của Ban Quản lý khu Nam là hợp lý. Do đó, các sở thống nhất sẽ đề xuất UBND TP sửa đổi quy định theo hướng không bắt buộc phải công chứng hợp đồng mua bán nhà của Công ty Phú Mỹ Hưng với khách hàng. Riêng hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất thì vẫn phải công chứng theo quy định.

Báo cũng có bài Vỡ kế hoạch vì chờ nhập tịch. Bài báo phản ánh: Theo những quy định mới bổ sung của Bộ Tư pháp về việc nhập tịch của người nước ngoài, không ít CLB đã vỡ kế hoạch về nhân sự ở mùa bóng mới.

Điển hình là CLB Khánh Hòa tính chuyện nhập tịch cho Issifu và Jonathan từ tháng 8-2009 và rất hy vọng. Thế nhưng cách đây hai ngày, Sở Tư pháp tỉnh Khánh Hòa đã báo cho CLB Khánh Hòa việc hai cầu thủ trên chưa đủ điều kiện để nhập tịch. Sau khi Bộ Tư pháp “tuýt còi” VFF về việc hạn chế cầu thủ nhập tịch ra sân thì song song đó Bộ cũng đã siết lại tiêu chí nhập tịch và chiếu theo đó thì rất khó cho các cầu thủ ngoại đang chơi bóng ở Việt Nam đáp ứng được.

Ngoài Khánh Hòa, Hoàng Anh Gia Lai cũng đang có kế hoạch nhập tịch thêm ba ngoại nữa gồm Marcelo, Benjamin và Evaldo nhưng nhiều khả năng bất thành. Tương tự, Đồng Tâm Long An sau khi nhập tịch thành công thủ môn Santos cũng đang xúc tiến nhập tịch cho Issawa, Tshamala và Antonio nhưng kế hoạch này cũng đã chựng lại. Đà Nẵng cũng khó có cơ hội biến Almeida thành cầu thủ nội vì những quy định mới của Bộ Tư pháp.

Cũng cần biết những quy định mới cho việc nhập tịch yêu cầu phải có thẻ thường trú do công an tỉnh và ngang tỉnh cấp. Mà để có được thẻ này thì phải có giấy tờ chứng minh như lý lịch tư pháp, giấy tờ chứng minh trình độ tiếng Việt, chứng minh chỗ ở, thời gian cư trú, đảm bảo cuộc sống…

Ngày 22/12/2009, tại Chi cục thi hành án dân sự huyện Quảng Ninh, Hội đồng bán đấu giá tài sản kê biên do ông Trần Đức Bình, Chấp hành viên làm Chủ tịch hội đồng, điều hành cuộc bán đấu giá tài sản là bốn bộ bàn ghế có giá khởi điểm 45 triệu đồng, mức chênh lệch mỗi lần trả giá 500.000 đồng (tương đương 1% giá trị lô hàng). Có hai người tham gia đấu giá gồm ông Lê Văn Thành (Văn La, Lương Ninh) và bà Nguyễn Thuỳ Liên (Hiền Ninh, Quảng Ninh). Ông Thành trả giá 45 triệu đồng, bà Liên trả cao hơn 500.000 đồng, ông Thành rút lui không đấu tiếp. Bà Liên mua bốn bộ bàn ghế với giá 45,5 triệu đồng. Tuy nhiên, ông Trần Đức Bình đã yêu cầu bà Liên “lót tay” 4.050.000 đồng để “phong bì” cho thành viên Hội đồng bán đấu giá thì mới mua được bốn bộ bàn ghế trên. Bà Liên đã đưa tiền theo yêu cầu của ông Bình. Tại giấy xác nhận đấu giá có dấu của Chi cục thi hành án dân sự huyện Quảng Ninh, ông Bình có bút tích: “Giấy xác nhận chỉ có nội bộ gia đình chị Nguyễn Thuỳ Liên, không có giá trị pháp lý khác”.

Thấy việc “bôi trơn” số tiền trên là vô lý, bà Liên đã làm đơn gửi cơ quan chức năng về sự việc này của Hội đồng bán đấu giá tài sản huyện Quảng Ninh.
Cơ quan chức năng tỉnh Quảng Bình đang vào cuộc điều tra làm rõ.

3. Báo điện tử Dân trí có bài “Bất lực” trong việc thi hành án. Bài báo phản ánh: Một bản án có hiệu lực pháp luật đến nay đã hơn 3 năm nhưng Cục Thi hành án TP. Hà Nội vẫn không thi hành được bản án đó, khiến cho một doanh nghiệp vốn đã gặp nhiều khó khăn nay lại càng bế tắc hơn trước sự “đủng đỉnh” của cơ quan này.

Từ sau khi có Quyết định số 11/2008/KDTM-GĐT ngày 31/7/2008 của Hội đồng thẩm phán TANDTC tuyên: “Không chấp nhận kháng nghị số 07/KNVKSNDTC-V12 ngày 28/4/2008 của Viện trưởng VKSNDTC đối với bản án kinh doanh thương mại phúc thẩm số 241/2006/KDTM-PT ngày 21/11/2006 của TANDTC tại Hà Nội, giữ nguyên bản án kinh doanh thương mại phúc thẩm số 241/2006/KDTM-PT ngày 21/11/2006 của Toà phúc thẩm TANDTC tại Hà Nội”.

Công ty điện máy xe đạp - xe máy (XĐXM) (trực thuộc Bộ Thương mại, nay là Bộ Công Thương) đã có nhiều công văn đề nghị Cục Thi hành án TP Hà Nội giúp đỡ thi hành bản án trên: “Buộc Công ty TNHH Thuỳ Anh phải bàn giao toàn bộ nhà xưởng theo hợp đồng ngày 1/8/2001 và biên bản bàn giao ngày 29/8/2001 giữa Công ty TNHH Thuỳ Anh và Công ty Điện máy xe đạp - xe máy; Buộc Công ty TNHH Thuỳ Anh phải thanh toán cho Công ty XĐXM tiền thuê  nhà xưởng từ tháng 7/2004 đến tháng 4/2006 là 308 triệu đồng”.

Sau nhiều lần đề nghị, ngày 8/12/2009, Công ty XĐXM được Cục Thi hành án TP Hà Nội mời đến làm việc. Tại buổi làm việc này, Cục Thi hành án đã thông báo cho Công ty XĐXM kế hoạch thực hiện thi hành bản án trên. Theo kế hoạch, Cục Thi hành án có thông báo số 160/THA ngày 14/12/2009 gửi đến Công ty TNHH Thuỳ Anh về việc tự nguyện thi hành án. Tuy nhiên, thông báo này không được Công ty TNHH Thuỳ Anh tự nguyện chấp hành.

Trước thái độ trên, Cục Thi hành án TP Hà Nội ban hành thông báo số 228/THA ngày 25/12/2009 đối với Công ty TNHH Thuỳ Anh về việc sẽ tổ chức cưỡng chế thi hành bản án trên vào ngày 5/1/2010, thông báo này được niêm yết tại địa điểm cưỡng chế, nhưng ngay sau đó thông báo này đã bị một số người xé toạc đi trước sự chứng kiến của quần chúng nhân dân địa phương. Bất ngờ hơn, chỉ sau đó ít ngày, đến ngày 31/12/2009, Cục Thi hành án “bỗng dưng” ban hành thông báo số 251/THA lùi thời gian thi hành bản án trên mà không có thời hạn, không có lý do, không có một lời giải thích. Xin được nhắc lại, bản án số 241/2006/KDTM-PT trên, có hiệu lực từ tháng 11/2006 và đã được xem xét lại theo trình tự Giám đốc thẩm đến nay đã được hơn 3 năm.

Bức xúc trước việc bản án lại một lần nữa có nguy cơ bị kéo dài, Công ty XĐXM đã có nhiều văn bản gửi Cục Thi hành án TP Hà Nội đề nghị cho biết lý do “vướng mắc” trên, nhưng đều rơi vào im lặng. Trong đơn kiến nghị gửi đến Dân trí ngày 11/1/2010, ông Nguyễn Văn Trung, Giám đốc Công ty XĐXM cho biết, mặc dù đã có nhiều văn bản gửi đến Cục Thi hành án TP Hà Nội đề nghị cho thi hành bản án nói trên, song đến nay việc thi hành vẫn chưa được thực hiện. Và hậu quả của việc chậm trễ trong việc thi hành án trên đã làm tổn hại nghiêm trọng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty XĐXM, gây sự hoài nghi cho nhân dân địa phương cũng như doanh nghiệp.

Theo thống kê của cơ quan BHXH Việt Nam, tính đến hết năm 2009, cả nước có khoảng 5,4 triệu người tham gia BHTN với tổng số tiền tham gia là 3.060 tỷ đồng. Đây có thể được coi là thành công của chính sách này trong năm đầu tiên thực hiện. Bởi theo dự kiến của cơ quan chức năng, với các điều kiện quy định trong luật, sẽ có khoảng 6 triệu người tham gia, trong đó hằng năm sẽ có khoảng 6.000 người bị mất việc làm và được hưởng BHTN.

Ông Nguyễn Đại Đồng, Cục trưởng Cục Việc làm, Bộ LĐ-TB&XH cho rằng, thực hiện chính sách BHTN, nhất là ở giai đoạn đầu phải dựa trên nguyên tắc lấy số đông bù số ít để bảo đảm an sinh xã hội. Đến hết ngày 13-1-2010, cả nước đã có 3.515 NLĐ đến đăng ký BHTN theo luật, trong đó có 592 người đã hoàn thiện hồ sơ đề nghị hưởng BHTN và 398 người đã được các phòng BHTN tại các trung tâm giới thiệu việc làm xác nhận đủ điều kiện hưởng BHTN để trình giám đốc sở LĐ-TB&XH các tỉnh, thành phố ra quyết định hưởng trợ cấp thất nghiệp. Tuy nhiên, tại cuộc họp báo chiều 14-1 do Bộ LĐ,TB&XH tổ chức, nhiều vướng mắc đã được nêu ra như người sử dụng lao động gây khó khăn cho NLĐ trong việc chốt sổ bảo hiểm xã hội, hoàn thiện hồ sơ. Trong khi đó, quy định trong luật thì sau 15 ngày đăng ký mất việc, NLĐ phải chốt được sổ bảo hiểm để nộp cho sở LĐ-TB&XH.

Một vướng mắc phát sinh khác là, theo quy định, NLĐ sẽ được giới thiệu việc làm sau khi đăng ký mất việc. Ngược lại, NLĐ hoàn toàn có quyền từ chối việc làm nếu có lý do chính đáng. Trong khi đó, tại Nghị định số 127/NĐ-CP ngày 12-12-2008 cũng như trong Thông tư 04/2009/TT-BLĐTBXH ngày 22-1-2009 chưa nêu rõ được thế nào là lý do chính đáng để từ chối việc làm mà các trung tâm việc làm giới thiệu. Và để giải quyết vấn đề này, Bộ LĐ-TB&XH dự kiến sẽ ban hành thông tư hướng dẫn để các trung tâm giới thiệu việc làm thực hiện.

Lý giải các vấn đề trên, cơ quan BHXH Việt Nam cho rằng, đối với việc chốt sổ BHXH, do hiện nay có quá nhiều doanh nghiệp nợ đọng BHXH cũng như BHTN, nhằm tạo điều kiện cũng như bảo đảm quyền lợi của NLĐ, cơ quan BHXH cho phép NLĐ được chốt sổ nếu chậm đóng BHXH và BHTN từ dưới 1 tháng. Đối với những trường hợp chậm đóng từ 1 đến dưới 3 tháng, doanh nghiệp phải có cam kết sẽ nộp đủ trong thời hạn 1 tháng thì cơ quan bảo hiểm mới thực hiện chốt sổ BHXH. Lý giải việc tại tỉnh Bình Dương, nhiều NLĐ được chốt sổ bảo hiểm hơn các địa phương khác, đại diện cơ quan BHXH Việt Nam cho biết, đó là do Bình Dương đã vận dụng đúng chính sách theo hướng dẫn của BHXH Việt Nam, chốt các khoản tham gia bảo hiểm của NLĐ theo mẫu tờ rời. Theo đó, NLĐ được cơ quan bảo hiểm chứng nhận đã tham gia đầy đủ các chế độ của cơ quan bảo hiểm để nộp lại cho cơ quan lao động. Tuy nhiên, việc tạo điều kiện này vẫn chưa được áp dụng rộng rãi ở nhiều tỉnh, thành phố khác khiến người lao động cảm thấy khó khăn trong việc hoàn thiện hồ sơ đăng ký mất việc.

Về vấn đề "lý do chính đáng từ chối việc làm" do các trung tâm giới thiệu việc làm đưa ra, đại diện Cục Việc làm, Bộ LĐ-TB&XH cho rằng, việc làm được coi là hợp lệ khi đó là công việc phù hợp với chuyên môn, hoặc những việc mà NLĐ đã làm trước đó và có mức lương ít nhất là bằng lương tối thiểu. Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng, vẫn còn rất nhiều lý do chính đáng để NLĐ từ chối việc làm được giới thiệu chưa được cơ quan chức năng đề cập như địa điểm làm việc quá xa và không tương xứng với mức lương được hưởng; chưa tính đến yếu tố người khuyết tật… Theo Cục Việc làm, những vấn đề này cũng như những phát sinh tiếp theo sẽ được bổ sung trong thông tư hướng dẫn tới đây nhằm bảo đảm quyền lợi tốt nhất cho NLĐ.