VUÕ thuïY ÑAÊng lan chöÕ taâm trong thö phaùp nhaø xuaát baûn vaên hoùa thoâng tin haø noäI 2003 chöÕ taâm trong thö phaùp taùc giaû: vuõ thuïY ÑAÊng lan thö phaùP
tải về 3.29 Mb.
|
- Điều hướng trang này:
- Taùc giaû: TRÖÔNG LOÄ Dòch giaû: TAÊNG HUÙC GIAI Nhaø Thô
- Ñieàu aáy coù nghóa laø: “Moïi söï khoâng nhö theá, maø cuõng khoâng phaûi khaùc theá”...
CHÖÕ VIEÄT VÔÙI THÖ PHAÙP Hoài treû, toâi ñaõ töøng xem qua thö phaùp chöõ Vieät. Ñeán nay, laïi thaáy phong traøo naøy phaùt trieån oà aït, khieán toâi coù caûm nghó raèng caùi moân ngheä thuaät coå xöa cuûa Ñoâng Phöông nay laïi ñöôïc moïi ngöôøi öa thích - nhaát laø ñoái vôùi nhöõng ngöôøi coù haøm döôõng veà vaên hoùa. Phaùt xuaát töø Trung Quoác, ngheä thuaät thö phaùp sau naøy ñaõ ñöôïc truyeàn ñi khaép theá giôùi vôùi ñaày söùc thu huùt, quyeán ruõ cho ñeán ngaøy nay. Trong khi ñoù, giöõa hai neàn vaên hoùa Trung Quoác vaø Vieät Nam coù moät theá ñöùng raát tieáp caän nhau, töø ñoù ñöa ñeán söï giao löu hoøa hôïp treân laõnh vöïc vaên hoùa ngheä thuaät raát töï nhieân. Vaø, caùi thanh cao cuûa thuù chôi naøy coù leõ ñaõ thu huùt ngöôøi Vieät nghó ñeán vieäc duøng chöõ Quoác ngöõ (Alphabet) ñeå dieãn taû ngheä thuaät thö phaùp Vieät Nam. Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, phong traøo thö phaùp Vieät Nam phaùt trieån khaù maïnh, loâi cuoán nhieàu ngöôøi tham gia. Toâi khoâng daùm ñeà caäp ñeán caùc vò cao nhaân, nhöõng aån só, phaàn coøn laïi ña soá chaáp buùt moät caùch tuøy tieän, maïnh ai naáy vieát, vieát laáy ñöôïc vaø voäi vaøng cho ra maét tröôùc coâng chuùng nhöõng böùc chöõ vieát khoâng theå naøo goïi noù laø taùc phaåm thö phaùp. Thôøi gian gaàn ñaây, toâi coù nghe vaøi ngöôøi noùi thö phaùp chöõ Vieät khoâng caàn phaûi hoïc; hoï coøn noùi muoán taäp vieát chöõ Vieät khoâng caàn phaûi khoå coâng luyeän taäp ngheä thuaät thö phaùp chöõ Haùn hoaëc chöõ Noâm (!). Hoï noùi nhö theá coù nguï yù cho raèng chöõ Vieät La tinh khoâng heà coù söï lieân heä ñeán caùc loaïi vaên töï aáy. ÔÛ ñaây toâi khoâng noùi caùch vieát cho ra chöõ, maø chæ baøn ñeán caùch dieãn taû ngheä thuaät thö phaùp baèng caây buùt loâng - moät coâng cuï quan yeáu nhaát, maø baïn khoâng theå khoâng duøng noù ñeå vieát thö phaùp chöõ Vieät. Vaø, toâi xin pheùp ñöôïc laïm baøn veà vaán ñeà naøy: Duøng buùt loâng thì phaûi bieát ñeán caùi “ñöùc tính” cuûa noù. Toâi noùi caùi “ñöùc” ôû ñaây nghóa laø phöông phaùp söû duïng buùt, vaø noùi “tính” ôû ñaây laø tính caùch cuûa caây buùt loâng, vaän duïng ñöôøng neùt theá naøo cho öùng hôïp vôùi theå chöõ môùi dieãn taû heát ngheä thuaät cuûa noù khi vieát neân trang thö phaùp. Buùt loâng laø loaïi raén maø cöùng, coù loaïi loâng meàm, cuõng coù loaïi loâng raén nhuyeãn. Tuøy theå chöõ maø chuùng ta coù theå söû duïng loaïi buùt naøo cho phuø hôïp. Ngoaøi ra, coøn phaûi löu yù ñeå bieát roõ caùch phoái hôïp vôùi ñaëc tính cuûa giaáy, vieát: coù loaïi giaáy huùt nöôùc, cuõng coù loaïi khoâng huùt nöôùc (töùc laø loaïi giaáy tuyeân chæ), roài ñeán khi chaáp buùt coøn phaûi chuù troïng ñeán caùch caàm buùt nhö theá naøo, vaø söû duïng buùt phaùp ra sao - nghóa laø phöông phaùp haï buùt sao cho öùng hôïp vôùi töøng ñöôøng neùt trong nhieàu theå caùch ngheä thuaät. Ñeán ñaây, baïn coù theå baûo raèng thö phaùp cuûa caây buùt loâng laø khoâng quan troïng hay sao? Moãi moät ngaønh hoïc, ngaønh ngheä thuaät ñeàu coù nguoàn khôûi cuûa noù. Thö phaùp thì khôûi nguoàn töø Haùn töï Trung Quoác, maø Haùn töï laïi laø moät neàn vaên hoùa coå xöa nhaát trong caùc neàn vaên hoùa coå theá giôùi - noù thuoäc veà phaïm truø cuûa vaên töï hoïc maø bao nhieâu saùch vôû ñaõ baøn ñeán. ÔÛ ñaây, toâi khoâng baøn saâu veà vaán ñeà naøy, chæ xin laïm baøn ñeán kyû naêng vaø ngheä thuaät vieát chöõ trong thö phaùp buùt loâng maø thoâi. Thö phaùp laø moät ngaønh ngheä thuaät coù truyeàn thoáng laâu ñôøi trong lòch söû Trung Quoác, noù ñöôïc hình thaønh treân moät quaù trình phaùt trieån laâu daøi, taïo thaønh moät kyõ phaùp vaø theå heä hoaøn chænh. Neáu baïn muoán duøng buùt loâng ñeå dieãn taû ñöôøng neùt, ñieàu toát nhaát laø tìm tham khaûo nhöõng tö lieäu raát hieám hoi ñeå khai thaùc kyõ phaùp naøy. Moät böùc tranh chöõ baát luaän thuoäc taùc phaåm Haùn hay Vieät, ñeàu cuõng phaûi thöïc hieän baèng ñöôøng neùt qua buùt. Ñaëc ñieåm noåi baät nhaát cuûa thö phaùp laø chöùa nguï moät löïc ñoä haøm suùc, caùi löïc ñoä naøy theå hieän trong ñöôøng neùt “oám maø raén roûi”; “khoûe maø nhuaàn thaém”. Quaû thaät, ngöôøi ta ñaõ gaùn cho kyõ phaùp naøy vôùi lôøi taùn döông laø “thieát hoïa ngaân caâu” vaø “löïc thaáu chæ boái” cuõng khoâng coù gì laø quaù ñaùng caû. Keá ñeán, laø vaán ñeà phaân bieät söï tröôøng ñoaûn, thoâ teá, phöông vieân cuûa neùt buùt noù bieán hoùa moät caùch kyõ xaûo vaø hôïp ñieäu. Noùi khaùc hôn, neùt buùt thö phaùp vöøa coù bieán hoùa laïi vöøa coù thoáng hôïp, noù taïo neân moät caùi theá “aûnh höôûng lieân hoaøn” ; “töông aùnh thuù vò”. Ñöôøng neùt cuûa thö phaùp khoâng nhöõng bieán hoùa höõu hình maø coøn theå hieän ñöôïc söï bieán thaùi trong “toác ñoä haønh buùt”: coù ñình haún, coù ñoät ngöng; coù “mau nhö gioù taùp” coù “chaäm nhö lôi saøo”. Söï phoái hôïp mau chaäm cuûa thö phaùp cho ngöôøi ta moät “giai ñieäu ña theå, ña tình”. Ngoaøi ra, söï phoái hôïp noàng nhaït cuûa neùt möïc ñaõ taïo ra ñöôøng neùt vöøa troøn ñaày vöøa maïnh neùt. Cho neân, khi noùi ñeán ñöôøng neùt thö phaùp, laø noùi ñeán neùt ñeïp cuûa buùt möïc vôùi bao nhieâu chöông phaùp phuû khaép hay khoaûng troáng chöøa hôû. Choã phuû khaép thì “maät baát dung chaâm” khoâng ñuû caém duøi; choã thöa thì “nhö tröôøng Saûi ngöïa”. Noù phoái hôïp nhau thaät vöøa ñuû “soi boùng nhaët thöa” taïo cho ta caûm giaùc nheï nhaøng, thanh thoaùt töôûng nhö laø “nôi khoâng neùt buùt ñeàu thaønh giai caûnh”. Ñoù chính laø “khoâng gian kyø dieäu” cuûa thö phaùp. Hieän nay, qua caùc cuoäc trieån laõm thö phaùp chöõ Vieät, raát hieám hoi nhöõng taùc phaåm ñaït trình ñoä “ngheä thuaät thö phaùp” ñuùng nghóa. Ña soá nhöõng caây buùt ñeàu thieáu söï chuù yù ñeán nhöõng neùt troøn ñaày hay giaø daën, maø chæ chuyeân chuù ñeán söï taïo neùt “phi baïch”, nghóa laø, vieát sao cho theå hieän ñöôïc neùt buùt nhaït thöa nhö ñöôøng raêng löôïc roài cho laø neùt buùt nhö theá ñaõ ñaït. Thaät ra, töø “phi baïch” trong thö phaùp ñöôïc dieãn taû töø öôùt ñeán khoâ moät caùch töï nhieân, chöù khoâng phaûi chaám möïc thaät noàng roài vieát ñeán khi möïc khoâ môùi hieän ra neùt “phi baïch” - töùc ñöôøng raêng löôïc khoâ khoác ñeán caïn cuøng. Neùt “phi baïch” chính hieäu phaûi hoaøn toaøn do buùt öôùt vieát ra, noù coù tính caùch raén, maïnh maø nhuaàn nhuyeãn traøn ñaày sinh khí. Toâi ñaõ thaáy nhöõng trang chöõ ñaày aép “phi baïch” gioáng nhöõng ñöôøng gioù queùt raêng löôïc treân baõi sa maïc, nhö vaäy chæ taïo caûm giaùc khoâ khan cho khaùch thöôûng laõm maø thoâi. Ñoái vôùi theá neùt cuûa chöõ Vieät, theo toâi, noù raát thích hôïp vôùi buùt phaùp “haønh thaûo” hôn. Buùt phaùp haønh thaûo laø ñöa buùt nhanh vaø mang tính phoùng tuùng - toác ñoä nhanh chaäm phaûi laáy “trung phong” laøm chuû. Caàn ñaëc bieät löu yù ñeán söï ngöng tuï cuûa buùt möïc, vaø tieàm löïc noàng ñaëc cuûa noù taïo cho ta caûm giaùc laäp theå treân ñöôøng neùt. Choã khuùc quanh cuûa neùt buùt, ta caàn duøng “ñeà buùt chuyeån phong” ñeå taïo ra goùc chuyeån moät caùch troøn maïnh töï nhieân. Toâi, vôùi tö caùch laø moät ngöôøi ñang hoïc thö phaùp chöõ Haùn, laïi ñi sang phaïm truø thö phaùp Quoác ngöõ ñeå laïm baøn, coù theå, baïn seõ noùi toâi ñaõ ñem “kyõ phaùp Haùn töï” maø gaùn leân thö phaùp chöõ Vieät moät caùch khoâng thích hôïp, nhöng, toâi cho raèng, khi hieåu roõ “kyõ phaùp Haùn töï” ñem phaùt huy sang “thö phaùp chöõ Vieät” vaãn phuø hôïp vaø giuùp ích khoâng nhoû veà maët theå hieän ngheä thuaät saùng taùc moät caùch toát ñeïp. Lyù luaän cuûa coå nhaân taát caùnh noi göông “thö phaùp hieän ñaïi” cuûa Nhaät Baûn hay “myõ hoïc hieän ñaïi” cuûa Taây phöông khaû dó tham khaûo. Nhöng, duø sao chuùng ta cuõng caàn phaûi qua moät cuoäc gaïn loïc - treân cô sôû vaên hoùa daân toäc ñeå vun troàng moät ngheä thuaät, laøm töôi maùt ñôøi soáng caûm thuï cuûa daân ta. Caùi gì ñaõ traûi qua gaïn loïc vaø tham khaûo ñeàu do ñoäng cô muoán bieåu hieän söï sung maõn cuûa naêng löïc maø taïo thaønh. Cuoái cuøng, toâi xin baøn theâm vôùi caùc baïn veà quan nieäm thö phaùp noùi chung: Qua traûi nghieäm, toâi nhaän thaáy raèng: thö phaùp ñoøi hoûi chuùng ta phaûi môû roäng taâm hoàn ñeå tieáp nhaän nhöõng gì saùng giaù maø ta gaëp baát chôït hay thöôøng xuyeân. Vì theá, toâi luoân taâm nieäm raèng luùc naøo mình cuõng phaûi coù thaùi ñoä cung kính ñoái vôùi caùc vò ñoàng nghieäp tieàn boái, ñoàng thôøi cuõng caàn coù cung caùch khieâm nhöôøng ñoái vôùi baïn ngheà, vaø nhaát laø phaûi coù thaùi ñoä naâng ñôõ ñoái vôùi ñaøn em haäu taán ñoàng nghieäp. Vì theá, Khoång Töû coù noùi moät caâu maø ta coù theå taïm löôïc baèng boán chöõ: “Y nhaân du ngheä”. Caâu naøy nhö sau: “Chí ö ñaïo”; “Cöù ö ñöùc”; “ YÙ ö nhaân”; “Du ö ngheä”. Caû boán caâu yù noùi laø laäp chí döïa vaøo “nhaân, nghóa, ñaïo, ñöùc” ñeå du nhaäp ngheä thuaät, phaùt huy nhaân sinh. Töø yù nghóa naøy, ta ruùt ra ñöôïc baøi hoïc: khaéc cheá duïc voïng vì danh lôïi trong taâm traïng khi vieát thö phaùp. Ngaøy nay, thôøi buoåi nhieãu nhöông, ngöôøi ta maûi ñaém chìm trong duïc laïc maø laõng queân ñi nhaân nghóa, tình caûm. Ngheä thuaät thö phaùp vöøa taïo neân nhöõng neùt soáng ñeïp cho nhaân sinh, vöøa theå hieän ñöôïc nhöõng yù töôûng, kinh nghieäm coå kim. Noù quaû laø moät moân hoïc toát, ñuû laøm phöông döôïc hay ñeå ñieàu tieát taâm hoàn con ngöôøi. Chính vì leõ aáy, chuùng ta phaûi traân troïng vaø phaùt döông lieân tuïc moät caùch roäng raõi hôn boä moân ngheä thuaät cao saâu naøy. Maët khaùc, moät soá ngöôøi khi vieát thö phaùp ñaõ phaùt hieän “kyõ phaùp” cuûa mình chöa ñuû ñeå phaùt huy, neân ñaõ voäi vaøng tìm hoûi nôi ngöôøi khaùc moät caùch “baát só haï vaán” - thaät laø tai haïi! Vì theá, chuùng ta phaûi nghieàn ngaãm moät caùch caån troïng caâu sau ñaây cuûa Laõo Töû: “Tri, baát tri, thöôïng. Baát tri, tri, beänh!” (Bieát, maø cho raèng khoâng bieát, laø bieát cao. Khoâng bieát, maø cho raèng bieát, laø caùi beänh!). Cho neân, ñeán baây giôø, moãi khi ngoài moät mình baét gaëp moät buùt tích cuûa coå nhaân hay moät “bi thieáp” cuûa tieàn nhaân, sau khi tìm hieåu qua caùc coå vaät aáy, toâi coù caûm giaùc mình nhö môùi khôûi coâng taäp vieát treân böôùc ñöôøng daøi ñaêng ñaúng cuûa boä moân ngheä thuaät naøy, neân thaáy tuûi theïn voâ cuøng khi nghe ngöôøi khaùc goïi mình laø “nhaø thö phaùp”! Vì theá hieän nay, toâi ñang mang danh nghóa “vi nhaân sö bieåu”, neân phaûi gaùnh laáy traùch nhieäm truyeàn laïi nhöõng gì mình hoïc ñöôïc moät caùch chaéc chaén vaø nghieâm tuùc cho nhöõng ñaøn em haäu hoïc, sao cho, khoâng vì laïm duïng tö caùch “sö bieåu” maø “ngoä nhaän töû ñeä”, vaø khoâng töï theïn vôùi thaày daïy, cuõng nhö caùc vò tieàn nhaân sö bieåu ñaõ daøy coâng soi saùng cho toâi. Qua “chöõ Taâm trong thö phaùp”, toâi vieát baøi naøy gôûi ñeán caùc baïn baèng moät taám loøng chôn thaät nhaát - khoâng daùm laïm duïng, xaûo ngoân. Neáu coù gì sai traùi, kính mong caùc sö bieåu cuøng caùc ñoàng nghieäp roäng loøng mieãn thöù cho toâi. Taùc giaû: TRÖÔNG LOÄ Dòch giaû: TAÊNG HUÙC GIAI Nhaø Thô TRUÏ VUÕ vôùi THÖ PHAÙP Gaàn 50 naêm mieät maøi nghieân cöùu, TRUÏ VUÕ, con ngöôøi ña taøi vôùi tieáng taêm cuûa moät nhaø thô loãi laïc, nhaø nghieân cöùu Phaät giaùo, ñaëc bieät coøn laø caây buùt ñieån hình cuûa ngheä thuaät thö phaùp chöõ Vieät. Nhieàu thaønh töïu cuûa oâng ñaõ goùp phaàn laøm phong phuù theâm cho neàn vaên hoùa ñöông ñaïi cuûa nöôùc nhaø. Vôùi beà daày kinh nghieäm, nhöõng ñieàu oâng noùi ra döôùi ñaây seõ cho chuùng ta thaáy raèng: Vieát thö phaùp laø hoïc laáy caùi buùt phaùp tinh tuùy, vi dieäu cuûa coå nhaân chöù khoâng phaûi raäp khuoân theo qui cuû, khuoân maãu cuûa hoï. Ñieàu aáy coù nghóa laø: “Moïi söï khoâng nhö theá, maø cuõng khoâng phaûi khaùc theá”... Ñ  aëc tröng cuûa thö phaùp chöõ Haùn veà maët duïng cuï, laø vieát baèng buùt loâng vaø möïc taøu vaø thö phaùp chöõ Vieät cuõng söû duïng nhöõng coâng cuï aáy.
Ñieåm khaùc nhau laø ôû choã chöõ Haùn laø chöõ vuoâng töôïng hình, ñöôïc vieát töø phaûi sang traùi theo haøng doïc. Chöõ Vieät thuoäc loaïi chöõ La tinh töôïng thanh ñöôïc vieát töø traùi sang phaûi theo haøng ngang. Do caùch caáu taïo vaên töï khaùc nhau, neân caùch caàm buùt cuõng coù khaùc. Nhaø thö phaùp chöõ Vieät, khi söû duïng buùt, baøn tay caàm buùt beân phaûi ñöôïc naâng cao leân (caùnh tay naâng cho coå tay) khoâng töïa, buùt beân traùi hôi nghieâng, loøng baøn tay roãng (xem hình). Ñoù laø caùch taïo theá sinh ñoäng cho buùt chaïy. Tuy nhieân, böôùc khôûi ñaàu môùi taäp, ta coù theå töïa cöôøm tay xuoáng maët baøn cho coù theá. Sau thuaàn thuïc, caàm buùt laïi cho ñuùng caùch thì môùi phaùt huy ñöôïc heát taøi naêng cuûa mình. Tröôùc heát, ta chuaån bò moät soá phöông tieän ñeå thöïc hieän: Choïn nôi tónh laëng ñeå ñònh taâm. Thieát keá baøn kieåu kieán truùc daøi khoaûng 1m2, ngang 0m8. Maët baøn baèng kieáng khoaûng 1 taác, keû saün oâ vuoâng coù ñoä nghieâng chöøng 30, phía döôùi maët baøn laø chieác ñeøn Neùon 5 taác. Khi ñaët giaáy leân baøn vieát, ñeøn ñöôïc baät leân vöøa taïo caûm giaùc saùng suoát, vöøa laøm cho nhöõng oâ vuoâng hieän roõ treân giaáy. Vôùi phöông caùch naøy, seõ giuùp ta tính toaùn moät soá kyõ thuaät trong thö phaùp. Khi khoâng phaûi tính toaùn thì taâm seõ oån, ta coù theå an nhieân khôûi buùt. T  uøy theo theå chöõ maø ta coù theå choïn loaïi buùt loâng naøo, vaø söû duïng buùt phaùp ra sao. Ñoù laø vaán ñeà nhieàu ngöôøi ñaõ ñeà caäp, khoâng baøn nöõa. Chæ xin noùi ñeán kinh nghieäm rieâng caù nhaân nhaø thö phaùp Truï Vuõ qua nhieàu naêm luyeän buùt:
Muoán cho chöõ troâi chaûy töï nhieân, ñieàu caàn nhaát ta phaûi thaåm ñaàu buùt vaøo möïc cho vöøa phaûi: khoâng nhieàu quaù, cuõng khoâng ít quaù. Taát caû caùc ñöôøng neùt nhaát nhaát ñeàu do buùt ñuû öôùt vieát ra môùi theå hieän heát söï linh ñoäng cuûa chöõ. Khi vieát ñaõ ñaït ñeán trình ñoä thaâm saâu thì ta khoâng coøn caâu chaáp vaøo lyù thuyeát, pheùp taéc nöõa. Ngoøi buùt luùc ñoù seõ theo Taâm maø tuøy cô öùng bieán nhö ta ñang soáng trong theá giôùi nhaát nhö: Khoâng taïp nieäm, khoâng chaáp tröôùc, khoâng vui, khoâng buoàn, khoâng tính toaùn... chæ thuaàn tuùy laø vieát. Ñoù laø caûnh giôùi töï nhieân nhö nhieân. Ngaøy nay ai cuõng bieát neáp xöa - ngheä thuaät, aâm nhaïc, vaên chöông - vaãn toàn taïi qua bao theá heä nhôø söï thaâm saâu cuûa noù. Khi haønh ñaõ saâu vaø hoïc ñaõ ñaày ngöôøi ta coù theå daïy doã khoâng ngöøng vaø aûnh höôûng ñeán voâ soá nhöõng ngöôøi khaùc. Nhöng söï daïy ôû ñaây laø gì? Môû lôùp daïy vieát thö phaùp ö? Xin haõy caån thaän! Thö phaùp laø ngheä thuaät ôû coõi Taâm. Taâm linh voâ töôùng coù theå ñöôïc truyeàn töø thaày ñeán troø. Neáu khoâng coù söï truyeàn trao naøy, ta coù hoïc bao nhieâu phöông thöùc, lyù thuyeát, thì nhöõng ñieàu aáy vaãn voâ nghóa. Truyeàn ngheä thuaät thö phaùp luoân luoân laø truyeàn caùi khoâng theå truyeàn, sieâu vieät kieán giaûi. Ñoù chính laø moät trong nhöõng ñieàu uyeân aùo nhaát cuûa boä moân naøy. Q  ua ñoù, ta haõy tham khaûo taùc phaåm thö phaùp “Baùt nhaõ Taâm kinh” cuûa nhaø thô Truï Vuõ: “Quaùn-töï-taïi Boà taùt, haønh thaâm Baùt-nhaõ Ba-la maät - ña thôøi, chieáu kieán nguõ-uaån giai khoâng, ñoä nhaát thieát khoå aùch...”. Neùt chöõ uyeån chuyeån chaûy traøn nhö nöôùc, thanh thoaùt vaø töï chuû, cho ta caûm giaùc nghe ñöôïc nhòp ñieäu ñeàu ñaën cuûa tieáng tuïng kinh. Ñoù laø nhöõng doøng chaûy hoaøn toaøn töï taïi ñoái vôùi moïi caâu thuùc; nhö theå neùt buùt vaø möïc ñang “thoáng lónh” an nhieân treân maët giaáy. Buùt phaùp dieãn ñaït tueä giaùc trong Taâm kinh vôùi thaàn khí maïnh meõ. Chöõ vieát ñöôïc taïo neân bôûi moät naêng löïc vöôït quaù caùi hieän thöïc. Coù nhöõng neùt “thöøa” nhöng khoâng “dö”, “thieáu” nhöng vaãn “ñuû”. Yeáu tính cuûa caùch vieát naøy laø dieãn ñaït taùnh khoâng.
Qua moät taùc phaåm khaùc: Nhuùng buùt loâng vaøo röôïu veõ chôi Cho thô töø röôïu boác thaønh hôi Cho hôi töø röôïu boác thaønh möïc Cho möïc töø thô boác maët trôøi Ñ  où laø boán doøng chaûy lieân tuïc, theå hieän heát caùi tröôøng ñoä, cöôøng ñoä, cao ñoä cuûa neùt buùt. Nghóa laø coù cao, coù thaáp, coù ngaén, coù daøi, coù maïnh, coù yeáu. Ngoøi buùt vaän ñoäng töï nhieân khi raát nheï, khi raát naëng; ñöa buùt töø phaûi qua, hay töø traùi qua, laøm toaùt leân caùi thaàn khí cuûa buùt bôûi “neùt haát” bay boång nheï nhaøng, “neùt ngang” vöõng vaøng nhö baøn thaïch, “neùt soå” maïnh nhö gioù taùp... Töøng ñöôøng neùt noái nhau khoâng ñöùt ñoaïn, keå caû khi neùt buùt ñaõ chaám döùt. Taïo ra töø hai taàng treân vaø döôùi cuûa yù thô, söï vaän chuyeån taâm linh: töø tinh hoùa khí, khí hoùa thaàn “ngöôøi coù vuõ thì khí phaûi thoâng, ngöôøi coù thaàn thì yù phaûi ñaït”. Chæ qua moät vaøi neùt buùt, ñaõ thaâu toùm heát nhöõng rung ñoäng tinh nguyeân cuûa tö töôûng.
Vieát thö phaùp laø söï thöïc taäp chaùnh nieäm moãi ngaøy thaám nhuaàn vaøo thaân ta. Vaø noù hieån thò trong öùng xöû cuûa mình, giuùp ta ñaéc ñöôïc söï “Thöôøng, Laïc, Ngaõ, Tònh” (traïng thaùi Taâm linh: “Thöôøng baèng, an vui, voâ ngaõ, thanh tònh”). Ñoù chính laø söï coäng höôûng cuûa ngheä thuaät vaø trí tueä giaùc ngoä. Xöa, Cao Baù Quaùt ñaõ gaây aán töôïng saâu saéc bôûi nhöõng taùc phaåm maø oâng ñaõ theå hieän qua neùt buùt ñeå noùi leân tö töôûng cuûa mình. Ñoù laø nhöõng böùc tranh chöõ ñoäc ñaùo, coù chieàu saâu vaø töøng ñöôøng neùt nhö ñöôïc thoåi hoàn vaøo ñaáy. Nhöng nhìn chung, khoù coù theå ai ñoïc ñöôïc. Ñieàu aáy nghóa laø, coát loõi cuûa thö phaùp, maïc voïng töôûng, khoûi caàn dòch, chính laø söï tröïc chæ thöïc taïi baát khaû thuyeát. Tuy theá, ngöôøi ta vaãn nhaän ra caùi tinh anh, uyeån chuyeån cuûa buùt. Toaøn boä nhöõng chuyeån ñoäng cuûa ñöôøng neùt doïc, ngang vaø truøng gheùp ñeàu taïo tính ñoái xöùng vaø nhòp ñieäu sinh ñoäng ñaùng khaâm phuïc. Noù ñaõ noùi leân ñieàu “coù maø khoâng, khoâng maø coù”. Nay, neáu coù dòp ñöôïc ngaém nhöõng böùc tranh chöõ vieát nhö veõ cuûa Hoøa thöôïng Thieän Sieâu, ta seõ thaáy nôi ñoù nhö toaùt leân caû ba traïng thaùi “chaân, thieän, myõ”. Baát cöù luùc naøo caàn thieát ñeå ñaït ñeán hieäu quaû ngheä thuaät, nhöõng ñöôøng neùt ñeàu coù theå keùo daøi ra, hay nhaán maïnh maø khoâng goø boù ñeå chuyeån hoùa trieát lyù vaøo nhöõng con chöõ baèng trí töôûng töôïng phong phuù nhaát, noù taïo ra moät phong thaùi thanh thoaùt vaø tinh teá, theå hieän roõ moät taùc phaåm coù chieàu saâu vaø söï an ñònh töø Taâm. Töø ñoù, ta seõ thaáy söï vi dieäu aáy thaám vaøo mình nhö theá naøo. Hieän nay, ngoaøi Trung Quoác - caùi noâi cuûa thö phaùp, ôû Haøn Quoác, cöù ba naêm laø coù khoaûng 200 “cuï ñoà” nhaèm muïc ñích duy trì neàn ñaïo hoïc Khoång Töû. Cuoäc thi goïi laø “Kwa-go” (khoùa ñoà) ñöôïc toå chöùc taïi Khoång mieáu ôû thuû ñoâ Seoul, vôùi nhöõng nghi leã gaàn gioáng nhö thôøi Vua Kojong caùch ñaây 596 naêm! Cuoäc thi Kwa-go laø moät leã hoäi vaên hoùa, caûnh töôïng heát söùc trang nghieâm veà phía caùc oâng ñoà döï thi, nhöng laïi raát vui nhoän veà phía quaàn chuùng ñeán chieâm ngöôõng. Ngöôøi ta noùi raèng ñaây laø leã hoäi “ñaùng yeâu” nhaát cuûa ngöôøi Trieàu Tieân: trong böôùc tieán hoùa ñi ñeán vaên minh hieän ñaïi, vaãn duy trì caùi goác veà ñaïo lyù laøm ngöôøi cuûa caùc daân toäc phöông Ñoâng. Ta baét gaëp ôû ñaây nhöõng nghi leã gioáng nhö cuoäc thi ñaàu tieân cuûa Trung Quoác vaøo naêm 587: - Taïi Khoång mieáu, tröôøng thi laø moät baõi ñaát roäng traûi ñaày rôm, treân ñoù traûi 200 chieác chieáu, moãi chieác ñeàu coù ghi teân “oâng ñoà” öùng thí. - Ñeán giôø thi, ai naáy vaøo chieáu cuûa mình, vaø caùc “quan tröôøng” (giaùm khaûo) ñeán kyù teân vaøo giaáy thi cuûa töøng oâng ñoà. - Khi troáng leänh baùo hieäu baét ñaàu giôø thi, coù moät “quan tröôøng” xöôùng ñeà thi. Coù caûi tieán ñoâi chuùt laø xöôùng ñeå qua... maùy phoùng thanh! - Ñeà thi cuõng laáy töø saùch Chungyong (Trung dung), Shiyeong (Kinh thi), Chuyeok (Chu dòch), Maengja (Maïnh töû)... vaø thí sinh cuõng phaûi luaän baøn xoay quanh caùc saùch cuûa Khoång giaùo noùi veà ñaïo lyù, trò an... Vaø ñaëc bieät phaûi chuù troïng japkwa (thuaät vieát chöõ ñeïp). - Sau maáy ngaøy chaám thi laø ñeán ngaøy yeát baûng. Ngaøy naøy raát vui. Coù ban nhaïc coå truyeàn tham gia nghi leã xöôùng danh. - Trong soá 200 oâng ñoà döï thi, neáu ñuû ñieåm heát thì ñoã heát! Nhöng phaân bieät ngöôøi thaáp ngöôøi cao. Ngöôøi ñoã ñaàu ñöôïc goïi laø amhaengosa (quan traïng) cuõng ñöôïc cöôõi ngöïa, che loäng, röôùc qua ñöôøng phoá Seoul! Daân chuùng ngheânh ñoùn raát haøo höùng... Ngaøy nay du khaùch coù dòp ñeán Haøn Quoác vaøo nhöõng ngaøy giaùp Teát, ñaàu Xuaân ñi qua moät vaøi ñöôøng phoá ôû Seoul, Quang Du, hay vaøi ñoâ thò khaùc, vaãn thaáy nhöõng oâng ñoà ñaõ thi ñoã taïi caùc cuoäc thi kwa-go noùi treân vieát caâu ñoái cho nhöõng khaùch thích chöõ ñeïp hay caâu ñoái möøng xuaân. Khoâng coù gì ñaùng ngaïc nhieân khi thaáy daêm ba ngöôøi Haøn Quoác aên maëc theo loái Taây phöông tay caàm ñieän thoaïi di ñoäng, xuùm quanh moät oâng ñoà, mieäng “taám taéc ngôïi khen taøi: hoa tay thaûo nhöõng neùt nhö phöôïng muùa roàng bay!...” Raát ñoâng ngöôøi Haøn Quoác khoâng bieát chöõ Haùn, nhöng hoï vaãn thueâ caùc oâng ñoà vieát nhöõng baøi thô, nhöõng caâu ñoái baèng chöõ Haùn. Kyø thi vaøo caùc tröôøng ñaïi hoïc ôû Haøn Quoác vaãn coøn coù moät phaàn thi chöõ Haùn, tuy khoâng phaûi laø quyeát ñònh, nhöng cuõng khaù quan troïng ñeå ñöôïc xeáp haïng vaøo tröôøng.
ÔÛ Vieät Nam ta, thö phaùp ñöôïc phaùt trieån cuõng vôùi giaù trò aáy, nhöng theo höôùng khaùc. Caùi höôùng maø chæ coù nhöõng ngöôøi caàm buùt chaân chính ñuùng nghóa môùi thaáy ñöôïc. Khi maø, traøn lan khaép nôi ñaày daãy nhöõng chieác “thuøng roãng keâu to”, môû lôùp daïy thö phaùp, rao giaûng Thieàn vaø ñem caû... Chuoâng ñi ñaùnh xöù ngöôøi (!) Xaõ hoäi coù voâ soá nhöõng ñieàu naøy, vì töï noù laø voâ minh, laø ngaõ. Hoï khoâng heà bieát mình ñang laø nhöõng con saâu laøm raàu noài canh vaên hoùa “thö phaùp chöõ Vieät”. Trong khi, ngöôøi coù taøi thaät söï thì im laëng, thaän troïng - im laëng do ñaõ ñaït ngoä, bieát ñoù laø söï vieäc khoâng theå giaûi thích neân im laëng. Ñoù laø söï im laëng cuûa trí tueä! Nhöng tieác thay, soá ñoù laïi khoâng nhieàu! Treân ñaây laø nhöõng doøng phöông tieän. Chuùc caùc baïn ñaït ñöôïc chaân kieán giaûi! Каталог: data data -> HƯỚng dẫn càI ĐẶt và SỬ DỤng phần mềm tạo bài giảng e-learning data -> CỘng hòa xã HỘi chủ nghĩa việt nam độc lập Tự do Hạnh phúc data -> Qcvn 81: 2014/bgtvt data -> Trung taâm tin hoïC Ñhsp ñEÀ thi hoïc phaàn access data -> PHỤ LỤC 2 TỔng hợp danh mục tài liệu tham khảO data -> Công ty cổ phần Xây dựng Điện vneco3 data -> Nghiên cứu một số đặc điểm data -> NHỮng đÓng góp mới của luậN Án tiến sĩ CẤP ĐẠi học huế Họ và tên ncs : Nguyễn Văn Tuấn data -> Mẫu 01/hc-sn-dn (Ban hành kèm theo Thông tư số 83/2007/tt-btc ngày 16/7/2007 của Bộ Tài chính) TỜ khai hiện trạng sử DỤng nhà, ĐẤt thuộc sở HỮu nhà NƯỚc và ĐỀ xuất phưƠng án xử LÝ tải về 3.29 Mb. Chia sẻ với bạn bè của bạn:
|