VUÕ thuïY ÑAÊng lan chöÕ taâm trong thö phaùp nhaø xuaát baûn vaên hoùa thoâng tin haø noäI 2003 chöÕ taâm trong thö phaùp taùc giaû: vuõ thuïY ÑAÊng lan thö phaùP



tải về 3.29 Mb.
trang14/28
Chuyển đổi dữ liệu07.06.2018
Kích3.29 Mb.
#39624
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   28

NHÖÕNG MAÃU CHUYEÄN VEÀ

  1. THUÙ CHÔI CHÖÕ

  2. CUÛA NGÖÔØI TRUNG HOA

Trong baøi “Chôi chöõ trong caâu ñoái, thuù chôi trí tueä cuûa ngöôøi xöa” (trang beân) chuùng toâi coù ñeà caäp: “Noùi ñeán caâu ñoái laø noùi ñeán kieán vaên cuõng nhö söï theå hieän taøi naêng moät caùch tinh teá cuûa caùc oâng ñoà vieát thö phaùp ngaøy xöa. Caâu ñoái laø moät theå vaên khaù gaàn guõi vôùi cuoäc soáng. Noù ngöï trò saâu ñaäm trong ñôøi soáng taâm linh cuûa vaên hoùa xaõ hoäi ñoâng phöông, nhaát laø vaøo caùc dòp teát coå truyeàn, ma chay, taân gia, chuùc thoï, thôø cuùng toå tieân... Caâu ñoái laâu nay vaãn laø moät trong nhöõng noäi dung chuû yeáu, truyeàn thoáng cuûa caùc taùc phaåm thö phaùp”. Vaø: “Caâu ñoái laø moät hình thöùc chôi chöõ raát uyeân thaâm. Am töôøng veà ñoái laø theå hieän moät caùch roõ neùt thoâng tueä cuûa keû só, cuûa ngöôøi caàm buùt. Duøng ñöôøng neùt cuûa buùt (thö phaùp) ñeå dieãn taû cho heát caùi tinh hoa cuûa yù töôûng, caùi thaàn cuûa caâu chöõ, caùi thaâm thuùy cuûa nghóa trong veá ñoái, ñoù chính laø “ngheä thuaät” trong thö phaùp. Ñaït cho ñöôïc nhöõng ñieàu naøy môùi ñem ra phuïc vuï, coáng hieán, öùng xöû cho hôïp leõ ñôøi vaø môùi phaùt huy ñöôïc heát taùc duïng cuûa boä moân ngheä thuaät uyeân aùo naøy”. Ñieàu naøy cho thaáy, vieäc chôi chöõ vaø caâu ñoái coù quan heä “gaén lieàn” vôùi thö phaùp; laø kieán vaên cuûa ngöôøi caàm buùt ñeå hieåu nhöõng gì mình vieát ra vaø giaûi thích cho khaùch thöôûng laõm nhöõng ñieàu hoï chöa am hieåu. Nhöng trong baøi “Chôi chöõ trong caâu ñoái, thuù chôi trí tueä cuûa ngöôøi xöa”, chuùng toâi chæ môùi baøn ñeán vaán ñeà naøy ôû nöôùc ta maø chöa ñeà caäp ñeán Trung Quoác laø moät ñieàu voâ cuøng thieáu soùt; vì bôûi caû ngheä thuaät thö phaùp vaø thuù chôi chöõ trong caâu ñoái ñeàu xuaát phaùt töø xöù sôû coù neàn vaên hoùa raát laâu ñôøi naøy.

Ngaøy nay ôû Vieät Nam, chöõ Haùn tuy ít xuaát hieän, chöõ Nho trong chöông trình daïy cuûa nhaø tröôøng vaéng daàn ñi nhöng khoâng phaûi laø maát haún. Trong ngoân ngöõ haøng ngaøy cuûa chuùng ta töø Haùn Vieät raát nhieàu. Caùc thaày coâ ôû tröôøng phoå thoâng vaãn phaûi nghieân cöùu saùch vôû, tham khaûo töï ñieån ñeå giaûng daïy cho hoïc sinh. Moät soá tröôøng Ñaïi hoïc vaø caùc cô sôû vaên hoùa vaãn coù khoa Haùn Noâm. Nhieàu giaù trò cuûa tinh hoa Nho hoïc ñaõ goùp phaàn quan troïng taïo neân truyeàn thoáng haøng ngaøn naêm vaên hieán ôû nöôùc ta, cho neân noù khoâng theå thieáu ñi trong ñôøi soáng tinh thaàn cuûa ngöôøi daân.

Hieän nay tranh thö phaùp ñaõ ñöôïc ñoâng ñaûo coâng chuùng treo nhan nhaûn trong nhaø vaø caû nôi laøm vieäc. Nhieàu ngöôøi coøn söû duïng noù ñeå laøm quaø taëng ñaùm cöôùi, sinh nhaät, taân gia, ma chay... vôùi nhieàu noäi dung khaùc nhau nhö chöõ Taâm, chöõ Ngoä, chöõ Nhaãn... hoaëc nhöõng caâu thô, danh ngoân, ñoâi lieãn ñoái (coù nhöõng noäi dung khoù hieåu thì coù phaàn giaûi thích beân döôùi)... Ngoaøi ra vaøo nhöõng dòp leã, teát coù nhieàu hyû laïc, ngöôøi ta thöôøng duøng chöõ “Phuùc” ñeå treo trong nhaø. Nhaát laø ñoái vôùi ngöôøi Hoa, nhieàu gia ñình ñaõ choïn ngöôøi vieát chöõ “Phuùc” thaät ñeïp roài treo ngöôïc noù tröôùc cöûa. Baïn ñöøng ngaïc nhieân vì ñoù laø caùch “sieâu chôi chöõ” cuûa hoï, cuõng laø luùc hoï coù theå lieân heä ñieån coá thôï moäc Thaùi Sôn, roài hoâ: “fuù daøo”. Theo aâm cuûa ngöôøi Baéc kinh ñaùo (ñeán) vaø ñaûo (ngöôïc) ñeàu ñoïc laø daøo. Nhö vaäy, fuù daøo coù nghóa laø ñoùn chôø mong caàu phuùc ñeán... Ñoù chæ laø moät trong nhieàu vaán ñeà chôi chöõ phöùc taïp maø caùc thö phaùp gia phaûi ít nhieàu am hieåu khi böôùc vaøo boä moân ngheä thuaät khoâng ñôn giaûn naøy maø hình nhö khoâng phaûi ai cuõng laøm ñöôïc. Coù naêng khieáu roài cuõng caàn gaéng coâng luyeän taäp, trau doài kieán thöùc. Noùi nhö Nguyeãn Cö Trinh trong Phuû bieân taïp luïc: “Loøng ngöôøi laø thöù khoù löôøng, phaùt ra laøm ngheä thuaät, thaønh ra lôøi noùi, ñeán noãi moãi chöõ maø nghó ra ñeán ba naêm chöa xong, giaûng ngaøn naêm chöa roõ, vì theá toâi cho laø raát khoù”, nhöng coù khoù môùi laø ngheä thuaät! Khoâng coù gì ñaùng buoàn hôn moät nhaø thö phaùp (boä moân phaùt xuaát töø Trung Quoác) maø khoâng hieåu bieát chuùt gì veà Haùn hoïc; ñeå khi tieáp xuùc nhöõng töø Haùn Noâm ñaønh phaûi ngaãn ra nhö chuù taøu nghe keøn neáu coù ai ñoù ñaõ toïc maïch “kieåm tra” veà nghóa...

Hôn nöõa do hoaøn caûnh ñaëc thuø, caû moät chaëng ñöôøng daøi aûnh höôûng, giao löu vôùi vaên hoùa Baéc phöông, ñaát nöôùc ta ñaõ tieáp thu raát nhieàu töø ngöõ Haùn. Vì theá, ñaõ noùi laø aûnh höôûng, giao löu thì ít nhieàu phaûi coù trao ñoåi song phöông. Vieäc tìm hieåu chôi chöõ cuûa ngöôøi Trung Quoác cuõng laø moät trong nhöõng caùch ñeå hoaøn chænh, ñònh hình thö phaùp chöõ Vieät vaø cuõng ñeå coù caùi nhìn roäng vaø thoaùng hôn ñoái vôùi yù nghóa cao saâu cuûa noù. Kieán thöùc vaên hoïc muoân thuôû vaãn laø caùi voán coát yeáu cuûa baát kyø thö phaùp nöôùc naøo vôùi loaïi vaên töï naøo.

Xin ñöôïc keå vaøi maãu chuyeän veà “Chôi chöõ cuûa ngöôøi Trung Hoa” trích daãn theo taøi lieäu cuûa oâng Hueä Thieân maø oâng cho raèng chæ ñöa baïn ñoïc “côõi ngöïa xem hoa” tröôùc moät ñeà taøi voâ cuøng phong phuù naøy.

Tröôùc heát xin keå veà Vua Caøn Long nhaø Thanh vôùi chieác vôït tre. Chuyeän keå raèng ôû Trung Hoa xöa, coù leä treo moät caùi vôït ñan baèng tre tröôùc cöûa nhaø ñeå baùo cho khaùch löõ haønh bieát trong nhaø coù choã cho ngöôøi nguû troï qua ñeâm. Ñoù laø moät caùch thoâng tin giaûn tieän vaø ñoäc ñaùo ñeå giuùp cho khaùch ñôõ maát coâng tìm kieám, hoûi thaêm. Coù laàn treân ñöôøng du ngoaïn, vua Caøn Long nhìn thaáy caûnh töôïng naøy. Vua beøn hoûi quan caän thaàn laø Hoøa Thaân: “Vaät kia duøng ñeå laøm gì?” Hoøa Thaân ñaùp: “Dó lao ñoâng taây” (ñeå vôùt ñoà vaät). “Ñoà vaät” tieáng Haùn goïi laø ñoâng taây, ñoàng aâm vôùi Ñoâng Taây laø töø chæ phöông höôùng. Vua Caøn Long coù tieáng laø hay chöõ, môùi thaéc maéc: “Sao chæ vôùt Ñoâng, vôùt Taây thoâi, maø khoâng vôùt Nam, vôùt Baéc?” Hoøa Thaân ñieàm nhieân ñaùp tieáp: “Taâu beä haï, phöông Nam thuoäc hoûa, löûa seõ ñoát chaùy vôït; phöông Baéc thuoäc thuûy, nöôùc seõ loït qua vôït. Coøn phöông Ñoâng thuoäc moäc vaø phöông Taây thuoäc kim, laø nhöõng thöù vôùt ñöôïc baèng vôït. Bôûi theá, vôït khoâng vôùt Nam Baéc, chæ vôùt Ñoâng Taây maø thoâi”.

Chuyeän thöù hai laø chuyeän nhaø sö chôi chöõ veà thòt vaø röôïu. Chuyeän naøy löu haønh nhieàu nhaát ôû Thieân Taân laø nôi maø hai tieáng taêng (nhaø sö) vaø sinh (soáng, khoâng chín) ñeàu phaùt aâm nhö nhau. Coù ngöôøi hoûi: “Baåm sö, sö coù aên thòt khoâng aï?” Sö dí doûm traû lôøi: “Taêng baát ngaät” nghóa laø “Sö chaúng aên”. Nhöng, nhö ñaõ noùi, caâu naøy coøn coù theå hieåu laø “Sinh baát ngaät”, nghóa laø “(heã) soáng thì khoâng aên”. ÔÛ Thieân Taân, hai tieáng toái (raát, cöïc, tuyeät) vaø tuùy (say) cuøng phaùt aâm nhö nhau. Cho neân, ngöôøi kia laïi hoûi sö: “Theá... baåm sö, sö coù uoáng röôïu khoâng aï?” Sö traû lôøi coù veû haøo höùng hôn: “Toái baát haït”, nghóa laø “Tuyeät ñoái khoâng uoáng”. Nhöng chæ coù Ñöùc Thích Ca môùi bieát sö coù uoáng hay khoâng uoáng, vì caâu aáy coøn coù theå hieåu laø “Tuùy baát haït”, nghóa laø “Say (roài) thì khoâng uoáng (nöõa)”!

Chuyeän thöù ba, xin loãi caùc baïn, chæ laø moät caâu, khoâng phaûi laø chuyeän. Chaúng qua bôûi chuùng toâi thaáy noù quaù yù nhò neân muoán sao cheùp laïi ñeå mua vui cho caùc baïn ñoù thoâi. Caâu ñoù nhö sau: “Nguõ nieân, luïc nguyeät, thaát nhaät, baát thôøi”, nghóa laø “Naêm naêm, saùu thaùng, baûy ngaøy, taùm giôø”. Töï döng laïi ñi tuyeân ñoïc moät phaùt ngoân nhö treân cho ngöôøi khaùc nghe thì keå ra quaû laø voâ nghóa vaø voâ... duyeân. Nhöng khoâng phaûi theá, thöa caùc baïn. ÔÛ ñaây ngöôøi ta ñaõ keát hôïp tính suùc tích ñieån hình cuûa Haùn ngöõ vaên ngoân vôùi hình thöùc uyeån ngöõ (ñeå traùnh tröïc tieáp noùi ñeán söï suy laõo vaø caùi cheát) cho neân môùi coù chuyeän töôûng chöøng nhö voâ duyeân vaø voâ nghóa nhö vaäy. Thöïc ra, moãi töø chæ soá löôïng (nguõ, luïc, thaát, baùt) ôû ñaây ñeàu laø boäi soá cuûa thaäp nieân: ngöôøi ta muoán noùi “nguõ tuaàn, luïc tuaàn, thaát tuaàn, baùt tuaàn” ñaáy. Caâu treân ñaây ñöôïc hieåu nhö sau: “Noùi veà söï suy laõo vaø söï tuaàn töï nhi tieán ñeán caùi cheát thì, ôû tuoåi 50, coøn coù theå tính baèng naêm, sang tuoåi 60 ñaõ phaûi tính baèng thaùng, ñeán tuoåi 70 khoâng theå naøo khoâng tính baèng ngaøy vaø heã ñaõ 80 roài thì chæ coøn coù theå tính baèng giôø maø thoâi”.

Cuoái cuøng laø chuyeän laøm thô chieát töï. Naêm ngöôøi baïn röôïu ñeán moät töûu quaùn ñeå giaûi trí baèng thô. Moãi ngöôøi phaûi laøm moät baøi thô chieát töï ñuùng vôùi theå loaïi thô vaø kieåu chieát töï do ngöôøi thöù nhaát ñeà xöôùng. Ai khoâng laøm ñöôïc hoaëc chieát töï sai seõ phaûi uoáng moät chung röôïu phaït. Ngöôøi thöù nhaát ñaõ laøm moät baøi nguõ ngoân töù tuyeät, trong ñoù caâu thöù nhaát cho bieát chöõ seõ ñöôïc chieát vaø ñaëc ñieåm cuûa noù, caâu thöù hai giaûi thích roõ theâm veà ñaëc ñieåm ñoù, caâu thöù ba cho bieát kieåu chieát töï vaø caâu choùt cho bieát keát quaû cuûa kieåu chieát töï ñoù. Anh ta xöôùng nhö sau:

ÑIEÀN töï baát thaáu phong, nghóa laø Chöõ ñieàn gioù chaúng thoâng.

THAÄP töï taïi ñöông trung -Bôûi chöõ thaäp ñöùng trong

THAÄP töï thoâi thöôïng khöù - Ñaåy chöõ thaäp leân troác

COÅ töï doanh nhaát chung - Chöõ coå traøn moät chung.



(Ñaåy chöõ thaäp khoûi chöõ ñieàn , ñöa leân treân, ta seõ coù chöõ coå ).

Ngöôøi thöù hai höôûng öùng:

TÖÙ töï baát thaáu phong, nghóa laø Chöõ töù gioù chaúng thoâng

BAÙT töï taïi ñöông trung - Bôûi chöõ baùt ñöùng trong

BAÙT töï thoâi thöôïng khöù - Ñaåy chöõ baùt leân troác

DUYEÄN töï doanh nhaát chung - Chöõ duyeän traøn moät chung.



(Ñaåy chöõ baùt khoûi chöõ töù ,ñöa leân treân, ta seõ coù chöõ duyeän ).

Ngöôøi thöù ba chaúng chòu keùm:

UYEÂN töï baát thaáu phong, nghóa laø Chöõ uyeân gioù chaúng thoâng

THUÛY töï taïi ñöông trung - Bôûi chöõ thuûy ñöùng trong

THUÛY töï thoâi thöôïng khöù - Ñaåy chöõ thuûy leân troác

KHEÅ töï doanh nhaát chung - Chöõ kheå traøn moät chung.



(Ñaåy chöõ thuûy khoûi chöõ uyeân ,ñöa leân treân, ta seõ coù chöõ kheå )

Ngöôøi thöù tö cuõng haøo höùng ñoïc baøi thô cuûa mình:

KHOÁN töï baát thaáu phong, nghóa laø Chöõ khoán gioù chaúng thoâng

MOÄC töï taïi ñöông trung - Bôûi chöõ moäc ñöùng trong

MOÄC töï suy thöôïng khöù - Ñaåy chöõ moäc leân troác

HAÏNH töï doanh nhaát chung - Chöõ haïnh traøn moät chung.



(Ñaåy chöõ moäc khoûi chöõ khoán ,ñöa leân treân, ta seõ coù chöõ haïnh ).

Ngöôøi thöù naêm, tuy coù lôïi theá cuûa ngöôøi sau choùt, ñöôïc nhieàu thôøi gian ñoäng naõo, vaãn chöa tìm ra chöõ ñeå chieát. Boán ngöôøi kia caøng giuïc thì anh ta caøng luoáng cuoáng. “Roùt röôïu phaït ra ñi”, moät ngöôøi trong boïn reo leân. “Chôù voäi! Chôù voäi! - ngöôøi thöù naêm gaéng göôïng - toâi coù chöõ roài!”. Vaø anh ta ñoïc lieàu:

VIEÁT töï baát thaáu phong, nghóa laø Chöõ vieát gioù khoâng thoâng

NHAÁT töï taïi ñöông trung - Bôûi chöõ nhaát ñöùng trong

NHAÁT töï thoâi thöôïng khöù - Ñaåy chöõ nhaát leân troác

Boán ngöôøi kia laïi reo leân ñaéc thaéng. Ngöôøi thöù nhaát noùi:



  • Ñaåy chöõ nhaát leân treân chöõ vieát thì seõ khoâng thaønh chöõ gì caû.

  • Roùt röôïu ra! Ngöôøi thöù hai reo möøng.

  • Roùt ñaày vaøo! Ngöôøi thöù ba khoaùi chí noùi tieáp.

  • Xin môøi... ngöôøi thöù tö chöa kòp döùt caâu thì ngöôøi thöù naêm ñaõ ngaét lôøi.

  • Theá maø toâi coù chöõ ñaáy. Ñaây: NHAÁT KHAÅU doanh nhaát chung. Röôïu cuûa toâi laø röôïu thaéng cuoäc ñaáy.

Boán ngöôøi kia, sau moät giaây ngô ngaùc, ñaõ nhaän ra söï nhanh trí cuûa ngöôøi thöù naêm. Ñaåy chöõ nhaát ra khoûi chöõ vieát vaø ñöa leân treân thì seõ coù nhöng khoâng thaønh ra chöõ gì caû. Anh ta lieàn ñoïc töø treân xuoáng thaønh “nhaát khaåu” vaø gheùp luoân vaøo phaàn caâu cuoái cuûa ngöôøi thöù nhaát ñeå ñöôïc caâu “nhaát khaåu doanh nhaát chung” nghóa laø “moät mình thaéng moät chung” vì nhaát khaåu laø “moät ngöôøi”, vaø vì chöõ doanh, ngoaøi nghóa “ñaày, traøn” ra, coøn coù nghóa laø “thaéng cuoäc” nöõa.

Anh ta uoáng nhöng khoâng phaûi röôïu phaït maø uoáng röôïu “thaéng cuoäc”!



  1. Каталог: data
    data -> HƯỚng dẫn càI ĐẶt và SỬ DỤng phần mềm tạo bài giảng e-learning
    data -> CỘng hòa xã HỘi chủ nghĩa việt nam độc lập Tự do Hạnh phúc
    data -> Qcvn 81: 2014/bgtvt
    data -> Trung taâm tin hoïC Ñhsp ñEÀ thi hoïc phaàn access
    data -> PHỤ LỤC 2 TỔng hợp danh mục tài liệu tham khảO
    data -> Công ty cổ phần Xây dựng Điện vneco3
    data -> Nghiên cứu một số đặc điểm
    data -> NHỮng đÓng góp mới của luậN Án tiến sĩ CẤP ĐẠi học huế Họ và tên ncs : Nguyễn Văn Tuấn
    data -> Mẫu 01/hc-sn-dn (Ban hành kèm theo Thông tư số 83/2007/tt-btc ngày 16/7/2007 của Bộ Tài chính) TỜ khai hiện trạng sử DỤng nhà, ĐẤt thuộc sở HỮu nhà NƯỚc và ĐỀ xuất phưƠng án xử LÝ

    tải về 3.29 Mb.

    Chia sẻ với bạn bè của bạn:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   28




Cơ sở dữ liệu được bảo vệ bởi bản quyền ©hocday.com 2024
được sử dụng cho việc quản lý

    Quê hương