Viettudan an ban/ Edition: vni fonts Dau tranh cho Tu-do Ca-nhan & Nguyen-tac Dan-chu Xa-hoi tai Viet-Nam
tải về 1.06 Mb.
|
- Điều hướng trang này:
- Ngoâ Nhaân Duïng KHOÂNG CHÆ LAØ VEDAN Nguyeãn Quang Thaân
- HOÄI NGHÒ VIEÄT KIEÀU YEÂU VIEÄT COÄNG "Hoäi Nghò Vieät kieàu Yeâu Vieät Coäng" Saép Dieãn Ra Taïi Haø Noäi
- TRUNG QUOÁC VAØ XAÂM LAÊNG PHI CHAÂU
BBC SINH VÌ KINH TEÁ, DIEÄT CUÕNG VÌ KINH TEÁ Thursday, November 05, 2009 Ngoâ Nhaân Duïng Chuû nghóa Coäng Saûn ra ñôøi töø nhöõng phaân tích veà kinh teá tö baûn cuûa Karl Marx. Söï suïp ñoå cuûa caùc cheá ñoä coäng saûn ôû AÂu Chaâu xoùa tan giaác moäng haõo huyeàn do Marx gôïi ra vaø ñöôïc Lenin cuøng Stalin xaây döïng, cuõng baét nguoàn töø lyù do kinh teá. Khi caùc ngöôøi theo chuû nghóa coäng saûn chæ tìm caùch thuû tieâu laãn nhau thì chuû nghóa ñoù vaãn coøn sinh khí. Khi caùc ñoàng chí quay ra hoái loä, mua chuoäc nhau baèng tieàn maët, thì toøa laâu ñaøi treân caùt ñaõ suïp ngay töø neàn taûng. Cuoäc chaïy ñua giöõa hai khoái tö baûn vaø coäng saûn chaám döùt vaøo naêm 1989 khoâng phaûi vì caùc tö töôûng töï do ñaõ chinh phuïc ñöôïc moïi ngöôøi vaø thaéng yù thöùc heä Maùc xít. Cuõng khoâng phaûi vì heä thoáng chính trò daân chuû ñaõ ñaùnh baïi heä thoáng ñoäc taøi ñaûng trò. Theá thaéng baïi sau cuøng ñöôïc quyeát ñònh trong cuoäc chaïy ñua giöõa hai loái toå chöùc kinh teá khaùc nhau. Cuoái cuøng thì moâ hình toå chöùc xaõ hoäi töø treân xuoáng döôùi kieåm soaùt toaøn daân ñuû moïi maët, vôùi neàn kinh teá hoaïch ñònh taäp trung, ñaõ chòu thua caùch toå chöùc xaõ hoäi theo loái töï do daân chuû vôùi quyeàn löïc phaân phoái taûn maïn, caân baèng vaø kieåm soaùt laãn nhau, vaø neàn kinh teá thò tröôøng naêng ñoäng. Ðaëc tính quan troïng nhaát laø trong theá giôùi goïi laø töï do, hoaëc goïi laø tö baûn, quyeàn quyeát ñònh sau cuøng laø töø döôùi leân treân. Haøng trieäu ngöôøi tieâu thuï, haøng trieäu caùc cöû tri voâ danh coù khaû naêng aûnh höôûng treân nhöõng ngöôøi naém quyeàn cao nhaát trong caùc xí nghieäp vaø caùc guoàng maùy nhaø nöôùc. Hoï ñöôïc baûo ñaûm coù khaû naêng vaø cô hoäi söï duïng quyeàn gaây aûnh höôûng naøy, trong vieäc mua baùn vaø haønh ñoäng boû phieáu. Coù ngöôøi goïi moâ thöùc ñoù laø “xaõ hoäi môû” (open society). Coù ngöôøi goïi ñoù laø moät heä thoáng baûo ñaûm söï “tham döï ñoàng ñeàu” (equal access). Chính nhôø tính chaát côûi môû vaø moïi ngöôøi töông ñoái coù cô hoäi baèng nhau ñoù cho neân kinh teá ôû caùc nöôùc tö baûn ñaõ phaùt trieån, trong khi caùc nöôùc coäng saûn thì trì treä. Neáu heä thoáng kinh teá chæ huy vaø taäp quyeàn coù khaû naêng phaùt trieån laâu daøi thì chaéc cheá ñoä ñoäc taøi ñaûng trò vaãn coøn toàn taïi raát laâu. Nikita Kruschev tin vaøo khaû naêng ñoù khi oâng ñe doïa naêm 1961 raèng, “Chuùng toâi seõ choân vuøi caùc anh!” Khi Lieân Xoâ ñöa tieàn nuoâi caùc ñaûng coäng saûn ñang thaønh hình, vuõ trang caùc phong traøo giaûi phoùng khaép theá giôùi, vieän trôï cho caùc nöôùc chö haàu, vaø khi hoï phoùng veä tinh nhaân taïo ñaàu tieân, taát caû ñeàu laø caûnh phoâ tröông söùc maïnh kinh teá cuûa heä thoáng coäng saûn. Nhöng cuoái cuøng, nieàm tin ñoù bò söï thaät kinh teá phuû nhaän. Bôûi vì, traùi vôùi hình aûnh “nhö Marx noùi haøng hoùa phaûi nhieàu nhö nöôùc chaûy ra,” kinh teá caùc nöôùc coäng saûn ngaøy caøng suy yeáu vì sau khi caùc nhaø maùy vaø ñoàng ruoäng ñöôïc taäp theå hoùa, nhöõng ngöôøi lao ñoäng, ngöôøi noâng daân khoâng coøn ñoäng cô töï nhieân ñeå tìm caùch söû duïng taøi nguyeân theo loái coù hieäu quaû cao nhaát nöõa. Baây giôø, nhieàu ngöôøi coäng saûn ôû nöôùc ta giaûi thích raèng heä thoáng chæ huy taäp trung cuûa hoï “traùi vôùi caùc quy luaät kinh teá.” Thöïc ra, chæ nhìn qua cuõng thaáy laø noù traùi vôùi baûn tính cuûa con ngöôøi. Trong phaàn keát luaän cuoán hoài kyù cuûa Ðoaøn Duy Thaønh, oâng vaãn baùm laáy nieàm tin töôûng vaøo chuû nghóa, vaãn hy voïng coù moät pheùp laï naøo ñoù giuùp cho giaác moäng coäng saûn coù ngaøy thaønh söï thaät. OÂng vieát, “Baùc Hoà daïy muoán coù chuû nghóa xaõ hoäi phaûi coù con ngöôøi xaõ hoäi chuû nghóa.” OÂng khen caùi khaåu hieäu ñoù laø “chí lyù” ñoàng thôøi laïi nhìn ra, “nhöng khoù laém.” OÂng chæ khoâng coù can ñaûm thuù nhaän raèng taát caû chuû nghóa ñoù chæ laø nhöõng aûo töôûng vì con ngöôøi, loaøi ngöôøi khoâng theå soáng nhö vaäy. Moät neàn kinh teá taäp theå hoùa coù theå ñaït ñöôïc nhöõng thaønh coâng trong böôùc ñaàu vì cöôõng baùch tích luõy taøi nguyeân ñeå söû duïng. Nhöng tình traïng ñoù khoâng theå keùo daøi vì naêng suaát cuûa caû heä thoáng ngaøy caøng giaûm, moät quy luaät kinh teá maø chính Karl Marx ñaõ nhìn thaáy trong kinh teá tö baûn. Caùn boä ôû trung öông coù theå hoaïch ñònh baèng caùc con soá nhöng khoâng theå baûo caùc coâng nhaân laøm vieäc ñeå caûi thieän saûn phaåm. Hoï cuõng khoâng theå ñoaùn tröôùc seõ phaûi saûn xuaát caùi gì phuø hôïp vôùi nhu caàu cuûa haøng trieäu con ngöôøi, khoâng bieát laøm caùch naøo ñeå naâng cao phaåm chaát vaø saûn xuaát vôùi chi phí ít toán keùm nhaát. Chæ coù heä thoáng thò tröôøng töï do vaø phaân taûn môùi coù cô hoäi thí nghieäm caùc saûn phaåm môùi, caùc phöông phaùp cheá taïo môùi, vaø doø daãm tìm ra sôû thích cuûa haøng trieäu ngöôøi tieâu thuï ñeå laøm thoûa maõn hoï. Chæ trong heä thoáng thò tröôøng töï do môùi coù caùc doanh nhaân chaáp nhaän ruûi ro laøm caùc cuoäc thí nghieäm nhö vaäy. Heä thoáng kinh teá chæ huy khoâng chaáp nhaän ruûi ro, maø cuõng khoâng quan taâm ñeán sôû thích cuûa moïi ngöôøi. Coù theå haøng hoùa laøm ra “nhö nöôùc chaûy” nhöng khoâng ai muoán mua, khoâng muoán söû duïng. Yegor Gaidar, moät nhaø kinh teá ñaõ giöõ caùc chöùc vuï boä tröôûng vaø thuû töôùng ôû Nga sau khi cheá ñoä xoâ vieát suïp ñoå ñaõ giaûi thích söï suïp ñoå cuûa cheá ñoä vôùi hai nguyeân nhaân chính: Luùa vaø Daàu löûa. OÂng vieát cuoán saùch vôùi nhan ñeà “Söï suïp ñoå cuûa moät ñeá quoác” sau khi tìm trong vaên khoá nhöõng taøi lieäu cho thaáy söï tan raõ cuûa ñeá quoác Lieân Xoâ laø do beá taéc kinh teá. Giôùi laõnh ñaïo Lieân Xoâ phaûi boû maëc cho caùc nöôùc Ðoâng AÂu töï giaûi thoaùt vaø nhöõng ngöôøi laøm ñaûo chính Thaùng Taùm naêm 1991 sau cuøng ñaønh chòu quy haøng, taát caû ñeàu vì kinh teá khoâng loái thoaùt. Tröôùc heát laø vaán ñeà thöïc phaåm. Tröôùc cuoäc Ðaïi Chieán Thöù Nhaát, Nga laø nöôùc xuaát caûng luùa mì. Chính saùch taäp theå hoùa luùc ñaàu naâng cao saûn xuaát nhöng sau ñoù ñaõ giaûm daàn so vôùi daân soá caùc thaønh phoá taêng leân. Töø naêm 1963 Kruschev ñaõ phaûi ngöng baùn reû thoùc luùa cho caùc nöôùc chö haàu, vì chính Lieân Xoâ haøng naêm phaûi nhaäp caûng thöïc phaåm. Nhu caàu nhaäp caûng ngaøy caøng taêng leân maø ngoaïi teä maïnh khoâng coù vì haøng cheá hoùa phaåm chaát thaáp quaù khoâng theå xuaát caûng ñöôïc, tröø khi ñem trao ñoåi vôùi caùc nöôùc chö haàu. Moät ñieàu may maén cho cheá ñoä laø nöôùc Nga coù moät taøi nguyeân quyù giaù laø daàu löûa. Töø giöõa thaäp nieân 1970 giaù daàu löûa treân theá giôùi taêng boán laàn, trôû thaønh nguoàn ngoaïi teä maïnh giuùp Nga mua thöïc phaåm. Cuõng gioáng nhö ôû caùc nöôùc chæ soáng nhôø xuaát caûng nguyeân lieäu, giôùi laõnh ñaïo Nga yû laïi vaøo nguoàn taøi nguyeân ñoù vaø khoâng caàn nghó ñeán vieäc caûi thieän heä thoáng saûn xuaát ngaøy caøng trì treä. Nhöng daàu löûa laø moät moùn haøng giaù caû thaát thöôøng, taêng leân tôùi 140 ñoâ la moät thuøng roài laïi xuoáng coù khi chæ coøn 20 ñoâ la. Naêm 1985, khi AÙ Raäp Sau Ði quyeát ñònh bôm daàu leân khoâng haïn cheá, giaù daàu tuït xuoáng khieán moãi naêm Nga thieät maát 20 tyû Myõ kim, ngoaïi teä sôû höõu daàn daàn ñi tôùi khaùnh kieät, phaûi vay caùc ngaân haøng Taây phöông caøng ngaøy caøng nhieàu. Ðoàng thôøi, Nga baét ñaàu baét caùc nöôùc chö haàu ôû Ðoâng AÂu khi mua daàu phaûi traû theo giaù thò tröôøng quoác teá. Moái lieân heä kinh teá quan troïng nhaát trong ñeá quoác Lieân Xoâ bò caét ñöùt. Naêm 1989, Mikhail Gorbachev ñöôïc ngaân haøng Deutsche Bank baùo cho bieát khoâng theå cho vay nöõa vì kinh teá Nga haàu nhö teâ lieät. Chæ coøn moät caùch laø hoûi tröïc tieáp caùc chính phuû Taây phöông ñeå hoï giuùp baûo ñaûm caùc moùn nôï cuûa ngaân haøng nöôùc hoï. Neáu khoâng vay ñöôïc 100 tyû Myõ kim thì nöôùc Nga, nhaát laø ôû caùc thaønh phoá seõ coù naïn ñoùi. Bieát tình traïng suy yeáu kinh teá ôû Nga cho neân giôùi laõnh ñaïo coäng saûn ôû Ba Lan, roài ñeán Ðoâng Ðöùc vaø Tieäp Khaéc ñaõ thay ñoåi, khoâng coøn cöông quyeát ñaøn aùp daân chuùng nhö cuõ nöõa. Hoï bieát raèng Hoàng Quaân Nga khoâng theå ñeán cöùu hoï ñöôïc khi daân noåi daäy nhö ôû Hungary naêm 1956, ôû Tieäp naêm 1968. Lieân Xoâ khoâng theå ñem thieát giaùp qua “deïp loaïn” ôû caùc nöôùc chö haàu, vì sôï moät haønh ñoäng nhö vaäy seõ chaám döùt luoân hy voïng vay ñöôïc 100 tyû Myõ kim ñeå nhaäp caûng luùa gaïo. Trong tình theá ñoù, Phong Traøo Coâng Ðoaøn Ðoaøn Keát ôû Ba Lan ñaõ vuøng leân, giôùi trí thöùc ôû Tieäp Khaéc coâng khai ñoøi daân chuû töï do, ngöôøi Ðoâng Ðöùc chaïy tò naïn sang phía Taây aøo aït. Vaø trong Thaùng Möôøi 1989, khi haøng traêm ngaøn daân chuùng thaønh phoá Leibzig töø nhaø thôø Thaùnh Nikolai keùo ra xuoáng ñöôøng, chính ñaùm coâng an xung phong ñaõ buoâng suùng, khoâng baén vaøo ngöôøi daân nöõa. Khi Chuû Tòch Gorbachev gaëp Toång Thoáng Bush ôû Malta Thaùng Naêm, naêm 1989, moät ñeà taøi chính laø vay nôï. Saùu thaùng sau, khoâng coøn moät cheá ñoä coäng saûn naøo ôû Ðoâng AÂu nöõa. Coù theå noùi, vieäc caùc ngaân haøng nhö Deutsche Bank töø choái khoâng cho chính phuû Lieân Xoâ vay ñaõ goùp phaàn giaûi phoùng caùc daân toäc ôû Ðoâng AÂu khoûi aùch coäng saûn. Khi tieân ñoaùn moät xaõ hoäi môùi seõ ra ñôøi sau khi giôùi voâ saûn chieám chính quyeàn, Karl Marx duøng moät thöôùc ño ñeå quaû quyeát tính chaát öu vieät cuûa cheá ñoä môùi, laø “naêng suaát lao ñoäng” seõ leân cao nhôø caùc coâng nhaân laøm chuû taäp theå caùc phöông tieän saûn xuaát. Coäng saûn seõ choân vuøi Tö baûn chính vì pheùp maàu“naêng suaát lao ñoäng.” Nhöng Marx chæ quan taâm ñeán quyeàn sôû höõu maø noùi gì veà phöông phaùp quaûn trò caùc phöông tieän saûn xuaát. OÂng soáng trong moät theá giôùi kinh teá tröøu töôïng. Trong caû cuoäc ñôøi, oâng khoâng beùn maûng ñeán caùc nhaø maùy, caøng khoâng bieát gì veà phöông phaùp quaûn trò saûn xuaát. Moân quaûn trò hoïc ñeán theá kyû sau môùi ra ñôøi, sau nhöõng thí nghieäm cuûa Henry Ford. Cho neân Marx khoâng quan taâm nghieân cöùu xem laøm nhö theá naøo ñeå taêng “naêng suaát lao ñoäng.” Caùc laõnh tuï coäng saûn töø Lenin ñeán Fidel Castro cuõng ñeàu nhö vaäy. Hoï nghó raèng cöù baõi boû quyeàn sôû höõu tö nhaân, thay theá baèng sôû höõu coâng coäng laø xong heát. Nhöõng con ngöôøi lô mô khoâng töôûng ñoù chæ goûi ngheà cöôùp chính quyeàn vaø kieåm soaùt chaët cheõ ngöôøi daân baèng baïo löïc vaø doái traù. Cuoái cuøng, caû heä thoáng coäng saûn ñaõ suïp ñoå vì loái laøm kinh teá ñoù khoâng chaïy. Ngoâ Nhaân Duïng KHOÂNG CHÆ LAØ VEDAN Nguyeãn Quang Thaân Söï kieän bi haøi VEDAN, ñang caâu giôø, daây döa nghóa vuï ñeàn buø thieät haïi cho noâng daân theo phaùp luaät, boãng nhaän ñöôïc 3 caùi giaûi thöôûng “saûn phaåm chaát löôïng an toaøn vì söùc khoûe coäng ñoàng” do chính ñaïi dieän Boä Y Teá vaø TN&MT ôû TPHCM caáp ñaõ laøm soâi suïc dö luaän tuaàn qua. Keû thuû aùc chöa saùm hoái ñaõ boãng döng thaønh Phaät! Sau nhieàu maøn trình dieãn choái toäi, ñoå loãi quanh co vôùi khoâng ít tình tieát ñaùng ngôø, dö luaän ñaõ khoâng nguoäi ñi maø coøn noùng theâm caû treân maïng NET laãn baùo giaáy. Chaéc chaén tieáng la où, phaãn noä chöa tôùi choã döøng. Khoâng phaûi coâng luaän quaù khaét khe. Cuõng khoâng chæ laø chuyeän “beù xeù ta to” moät tai naïn ngheà nghieäp bình thöôøng coù theå deã daøng ñoå vaáy cho “thaèng baùn tô”, “caäu ñaùnh maùy” hay “coâ MC”. Baûn thaân söï kieän nhö caùi ung nhoït vôõ ra, ngöôøi ta thaáy kyû cöông, thang bieåu giaù trò xaõ hoäi ñang bò xuùc phaïm vaø laøm cho ñieân ñaûo. Dö luaän nhaán maïnh vuï naøy vôùi nhieàu goùc caïnh khaùc nhau nhaèm muïc ñích noùi leân ñuùng baûn chaát cuûa söï vieäc. Noù ôû taàm cao hôn nhieàu vaø cuõng nguy hieåm cho xaõ hoäi hôn nhieàu vuï daây döa ñeàn buø cuûa VEDAN hay maáy haït boät ngoït. Ñoù laø söï leân ngoâi cuûa “tieàn vaø raát nhieàu tieàn”, coù theå ñoåi traéng thay ñen, laøm caùc giaù trò nhaân baûn bình thöôøng keå caû coâng lyù, thaønh boä maët cöôøi meùo moù. Ñoù laø söï sôï haõi khoâng coù can ñaûm chòu traùch nhieäm daãn tôùi noùi doái loä lieãu vaø keùm coûi, muoán coi coâng luaän nhö treû con, ñeán noãi moät nhaø vaên ñaõ phaûi ñöa ra lôøi khuyeân mæa mai cho moät soá quan chöùc trong vuï naøy laø hoï “caàn coá gaéng noùi doái toát hôn”! Töø hoäi tröôøng Quoác Hoäi ñang hoïp, nhieàu ñaïi bieåu coù teân tuoåi nhö caùc oâng Nguyeãn Minh Thuyeát, Nguyeãn Ñình Xuaân v.v. cho ñaây laø moät söï nhaïo baùng vaø ñoøi deïp hình thöùc “ñöa tieàn ñoåi giaûi thöôûng” nhö ngöôøi ta vöøa laøm. Nhaân daân, voán thieáu thoâng tin seõ bò löøa khoâng chæ veà saûn phaåm haøng hoùa maø coøn hoang mang khoâng phaân bieät noåi chính taø, khoâng coøn bieát tin vaøo caùi gì nöõa! Ñoù cuõng laø söï xuùc phaïm vôùi haøng chuïc ngaøn noâng daân bò khoán ñoán ñang ñaáu tranh raát khoù khaên ñeå ñöôïc ñeàn buø moät caùch coâng baèng. Baèng caùch taëng luoân moät luùc ba giaûi thöôûng “vì söùc khoûe coäng ñoàng” cho thuû phaïm töøng duøng maùnh khoùe gian doái aùm saùt doøng soâng Thò Vaûi, phaûi chaêng ngöôøi ta ñang göûi cho noâng daân moät thoâng ñieäp cay ñaéng? Moät thoâng ñieäp coù theå laøm naûn loøng nhöõng keû thaáp coå beù hoïng vaø “coù raát ít tieàn”? Chính vì nhöõng leõ ñoù maø coâng luaän vaãn khoù nguoâi ngoai vuï taëng giaûi thöôûng coù theå goïi laø baát thöôøng naøy. Nhaân daân ñang tröôûng thaønh vaø luoân caûnh giaùc ñuû ñeå nhìn ra söï thaät vaø baûn chaát cuûa caùc troø ma maõnh. Xin haõy döïng laïi cho thaúng thôùm caùi thang bieåu giaù trò ñeå cuoäc soáng coù cô hoäi trôû neân trong saùng bình thöôøng nhö ñaõ töøng coù. Neáu VEDAN thaät söï muoán theå hieän thieän chí vaø muoán ñöôïc ghi nhaän baèng nhöõng giaûi thöôûng hay huy chöông chaân chính cuûa ngöôøi tieâu duøng, xin haõy nghieâm chænh ñeàn buø coâng baèng nhöõng toån thaát hoï gaây ra cho moâi tröôøng vaø noâng daân löu vöïc Thò Vaûi! Khoâng phaûi vôùi 30 trieäu ñoàng maø ngöôøi ta ñaõ coù theå thaønh Phaät! HOÄI NGHÒ VIEÄT KIEÀU YEÂU VIEÄT COÄNG? "Hoäi Nghò Vieät kieàu Yeâu Vieät Coäng" Saép Dieãn Ra Taïi Haø Noäi Vieät Coäng höùa heïn: ‘Ñaïi bieåu’ seõ ñöôïc nghe giaûi thích veà hieäp ñònh bieân giôùi "Hoäi Nghò Vieät kieàu yeâu Vieät coäng" saép ñöôïc toå chöùc hai tuaàn tôùi ñaây seõ ñöôïc nghe giaûi thích veà bieân giôùi laõnh thoå, moät trong nhöõng ñeà taøi töøng laøm cheá ñoä Coäng Saûn Haø Noäi phaûi choáng ñôõ khoù khaên vôùi nhöõng baøi vieát caùo buoäc ñaõ nhöôïng ñaát, nhöôïng bieån cho Trung Quoác. Chuïp hình löu nieäm daønh cho lòch söû. Con daân nöôùc Vieät ñöøng hoøng beùn maûng ñeán chaân cöûa AÛi Nam Quan nöõa nheù! Bieân giôùi Vieät Trung nôi xaûy ra nhieàu tranh chaáp vôùi hieäp ñònh bieân giôùi maø phaàn thua thieät thuoäc veà Vieät Nam “Hoäi nghò ngöôøi Vieät Nam ôû nöôùc ngoaøi toaøn theá giôùi laàn thöù nhaát” döï truø dieãn ra ôû Haø noäi caùc ngaøy töø 20 ñeán 24 Thaùng Möôøi Moät, 2009, theo söï loan baùo cuûa Boä Ngoaïi Giao Vieät Nam, coù söï tham döï khoaûng 1,000 ‘ñaïi bieåu’.” Trong soá “ñaïi bieåu” naøy, coù 650 “ñaïi bieåu” ñeán töø caùc nöôùc, coøn soá kia laø Vieät kieàu ñang coù maët laøm aên ôû Vieät Nam. Nhöõng “ñaïi bieåu” Vieät kieàu veà Vieät Nam döï “Hoäi nghò Vieät kieàu toaøn theá giôùi” laø nhöõng ai? Danh saùch naøy cuõng khoâng ñöôïc coâng boá. Vaø ai baàu hoï laøm “ñaïi bieåu”? Khoâng ai bieát. Moät cö daân quaän Cam, Caliifornia, töøng veà Vieät Nam nhieàu laàn laøm coâng taùc thieän nguyeän vaø cuõng töøng ñöôïc cheá ñoä tuyeân döông ca ngôïi, tuy nhaän ñöôïc giaáy môøi tham döï ñaõ töø choái. Chuïp gaàn hôn. Moät trong nhöõng teân baùn nöôùc noåi tieáng trong lòch söû nhaân loaïi! (Phaïm Gia Khieâm vaø Chuû tòch Tænh Quaûng Taây) Hoäi nghò naøy ñöôïc toå chöùc nhaèm “thu huùt chaát xaùm” cuûa ngöôøi Vieät nöôùc ngoaøi chaúng bao laâu sau khi cheá ñoä Haø Noäi ra nghò ñònh buoäc giôùi trí thöùc khoâng ñöôïc phaûn bieän coâng khai, maø chæ ñöôïc göûi phaûn bieän ñeán caùc cô quan lieân quan cuûa nhaø nöôùc, nghe hay khoâng laø chuyeän khaùc. Vieän nghieân cöùu IDS, tö nhaân vaø ñoäc laäp duy nhaát ôû Vieät Nam, sau nhieàu ñeà nghò khoâng ñöôïc chaáp nhaän, ñaõ loan baùo töï giaûi theå ñeå phaûn ñoái quyeát ñònh cuûa nhaø caàm quyeàn maø hoï cho laø seõ khoâng coù ích lôïi gì cho ñaát nöôùc. Giôùi trí thöùc Vieät kieàu, raát nhieàu ngöôøi tham gia khaûo cöùu hay laøm cho nhieàu cô quan, coâng ty noåi tieáng treân theá giôùi, ñöôïc Haø Noäi nhaém ñeán ñeå duï doã. Nhöng khoâng maáy ai nghe theo lôøi keâu goïi cuûa Haø Noäi vì khoâng chaáp nhaän laøm tay sai cho moät cheá ñoä ñoäc taøi vaø tham nhuõng. Theo moät baûn tin cuûa BBC, ngay ngaøy ñaàu tieân cuûa ñaïi hoäi, “ñaïi bieåu” “döï leã ñaët voøng hoa taïi ñaøi töôûng nieäm caùc anh huøng lieät só” vaø phaûi vieáng laêng Hoà Chí Minh. Trong moät baûn tin veà caùi ñaïi hoäi noùi treân, Thoâng Taán Xaõ Vieät Nam töôøng thuaät theo lôøi vieân chöùc ngoaïi giao noùi chuû ñeà cuûa noù laø “Vì moät coäng ñoàng ñoaøn keát vöõng maïnh, goùp phaàn tích cöïc vaøo söï nghieäp xaây döïng ñaát nöôùc.” Nhöng taát caû nhöõng ai leân tieáng keâu goïi hoaëc vaän ñoäng cho töï do daân chuû hay töï do toân giaùo ñeà bò gaùn cho caùi nhaõn “boïn phaûn ñoäng löu vong” hay “theá löïc thuø nghòch.” Khi cheá ñoä Haø Noäi phaûi giaûi thích veà caùc baûn hieäp ñònh bieân giôùi cho moät nhoùm ngöôøi, hieån nhieân hoï ñaõ bieát coäng ñoàng ngöôøi Vieät haûi ngoaïi raát baát maõn vôùi caùc baûn hieäp ñònh bieân giôùi vaø thaùi ñoä nhòn nhuïc, chòu leùp tröôùc söï ngang ngöôïc baù quyeàn cuûa nhaø caàm quyeàn Baéc Kinh. Ngay khi kyù vôùi Trung Quoác baûn Hieäp Ðònh Bieân Giôùi Treân Boä cuoái naêm 1999 vaø baûn Hieäp Ðònh Phaân Ðònh Laõnh Haûi, vuøng ñaëc quyeàn kinh teá vaø theàm luïc ñòa trong Vònh Baéc Boä cuoái naêm 2000, nhieàu lôøi toá caùo phoå bieán treân Internet caùo buoäc Haø Noäi ñaõ nhöôïng cho Baéc Kinh khoaûng 600 km2 ñaát lieàn vaø 10,000km2 bieån. Ai cuõng ñinh ninh laø thaùc Baûn Doác ôû Laïng Sôn laø cuûa Vieät Nam nhöng sau khi coù hieäp ñònh noùi treân thì chæ coøn moät nöûa. Nhieàu daûi ñoài nuùi (nhö nuùi Laõo Sôn) bò Trung Quoác chieám naêm 1979 khi xua ñaïi quaân sang xaâm laêng suoát 6 tænh bieân thuøy töø Laøo cai ñeán Quaûng Ninh, ñeàu bò maát. OÂng Leâ Coâng Phuïng, nay laø ñaïi söù Vieät Nam ôû Hoa Thònh Ðoán, nguyeân thöù tröôûng Ngoaïi Giao tröïc tieáp tham gia caùc ñoaøn ñaøm phaùn bieân giôùi vôùi Trung Quoác, töøng moät soá laàn giaûi thích, nhöng khoâng thuyeát phuïc ñöôïc nhieàu ngöôøi. Caùc baûn hieäp ñònh naøy khoâng ñöôïc coâng boá cho toaøn daân keøm vôùi baûn ñoà vaø toïa ñoä ñeå caùc nhaø nghieân cöùu tìm hieåu. Moät soá ngöôøi ôû trong nöôùc töøng toá caùo cheá ñoä Haø Noäi “baùn nöôùc” qua caùc baûn hieäp ñònh naøy ñaõ bò boû tuø nhö Leâ Chí Quang, Traàn Khueâ. Nay caùc “ñaïi bieåu” ñöôïc nghe giaûi thích tröïc tieáp töø vieân chöùc nhaø nöôùc, cho thaáy, vaán ñeà neáu khoâng thuyeát phuïc ñöôïc, cheá ñoä seõ khoâng duï doã ñöôïc nhöõng chuyeän khaùc. Tieàn kieàu hoái naêm 2008, cheá ñoä Haø Noäi khoe ñaït ñöôïc $7.2 tæ USD. Naêm nay, do suy thoaùi toaøn caàu, kieàu hoái göûi veà nöôùc coù theå giaûm töø 10% ñeán 20%. Khi göûi tieàn veà nöôùc nuoâi soáng cheá ñoä, ngöôøi Vieät Nam ôû nöôùc ngoaøi ñöôïc ca ngôïi nhö “khuùc ruoät ngaøn daëm,” Nhöng khi keâu goïi nhaø caàm quyeàn traû laïi caùc quyeàn töï do daân chuû cho daân nhö hieán phaùp qui ñònh, hoï trôû thaønh keû thuø ngay. Hoäi nghò noùi treân seõ ñöôïc leøo laùi, doø daãm ñeå “ñaùnh giaù toaøn dieän veà tình hình ngöôøi Vieät treân theá giôùi nhaèm hình thaønh moät coäng ñoàng ñoaøn keát, vöõng maïnh, coù vò trí trong xaõ hoäi sôû taïi, giöõ gìn baûn saéc daân toäc vaø gaén boù vôùi ñaát nöôùc.” Nhöng hieän nay, hôn moät traêm goàm caùc thaønh phoá, quaän haït, tieåu bang ôû Hoa Kyø ñaõ coâng nhaän vaø vinh danh laù côø vaøng ba soïc ñoû (laù côø VNCH ngaøy tröôùc) laø bieåu töôïng cuûa coäng ñoàng ngöôøi Vieät haûi ngoaïi. Nhaø caàm quyeàn Haø Noäi töøng phaûn ñoái nhöng ñaõ khoâng coù keát quaû. Ðieàu naøy cho thaáy cheá ñoä Haø Noäi khoâng coù aûnh höôûng vaø “naém” noåi moät coäng ñoàng ngöôøi Vieät Nam ôû Hoa Kyø. Hoài Thaùng Taùm, Boä Ngoaïi Giao Vieät Nam loan baùo ñöa oâng Leâ Duõng, phaùt ngoân vieân Boä Ngoaïi Giao sang laøm toång laõnh söï cho laõnh söï quaùn môû ôû Houston, Texas. Baûn thoâng caùo cuûa Boä Ngoaïi Giao Vieät Nam coøn loan baùo toång laõnh söï quaùn naøy seõ khai tröông tröôùc cuoái Thaùng Chín, nhöng tôùi nay, ñaàu Thaùng Möôøi Moät, ngöôøi ta khoâng bieát caùi toång laõnh söï quaùn naøy ñaët taïi ñaâu. Duø chöa bieát toång laõnh söï quaùn khai tröông hay chöa, nhöng haøng ngaøn ngöôøi Vieät bieåu tình nhieàu laàn ôû Houston ñeå choáng söï xuaát hieän cuûa toång laõnh söï quaùn Vieät Nam. (TN).Haõy xem vaø ñöøng queân nhöõng khuoân maët baùn nöôùc caàu vinh heøn haï! TRUNG QUOÁC VAØ XAÂM LAÊNG PHI CHAÂU Cuoäc khuûng hoaûng kinh teá toaøn caàu coù theå buoäc moät soá quoác gia caân nhaéc khi choïn löïa ñaàu tö vaøo chaâu Phi, nhöng Trung Quoác thì khoâng nhö vaäy. Tieàn ñaàu tö cuûa Trung Quoác taäp trung chuû yeáu vaøo daàu khí, khai moû ôû chaâu Phi (AÛnh Wordpress) Tuaàn naøy, chính phuû Nigeria tuyeân boá raèng, Trung Quoác seõ taêng gaáp ñoâi khoaûng ñaàu tö tröïc tieáp hieän taïi töø 3 tæ USD leân 6 tæ USD haàu heát vaøo lónh vöïc daàu khí cuûa Nigeria. Tuaàn tröôùc, chính phuû Guinea cho bieát, moät haõng Trung Quoác coù keá hoaïch ñaàu tö 7 tæ USD vaøo cô sôû haï taàng khai thaùc daàu khí, khai moû ñeå ñoåi laïi öu ñaõi trong toaøn boä döï aùn khai thaùc moû ôû Guinea. Vieäc gia taêng ñaàu tö cuûa Trung Quoác laøm gia taêng quan ngaïi trong caùc nhaø hoaït ñoäng nhaân quyeàn. Hoï caûnh baùo raèng, tieàn cuûa Trung Quoác ñoå vaøo Zimbabwe, Sudan, vaø Coäng hoaø Congo seõ laøm gia taêng naïn tham nhuõng, vaø nhieàu vaán ñeà khaùc. Tuy nhieân, nhieàu nhaø laõnh ñaïo chaâu Phi laïi raát hoan ngheânh vieäc naøy khi khaúng ñònh, tieàn ñaàu tö ñaïi luïc giuùp hoï taïo vieäc laøm, xaây döïng cô sôû haï taàng, taïo cô hoäi kinh doanh ôû chaâu Phi – nôi khaù nhieàu coâng ty phöông Taây coøn e ngaïi. "Khoaûn ñaàu tö khoång loà cuûa Trung Quoác vaøo caùc coâng ty chaâu Phi cuõng nhö heä thoáng cô sôû haï taàng ñaõ giuùp cho söï phaùt trieån cuûa chaâu luïc. Trung Quoác mang ñeán nhöõng gì chaâu Phi caàn: ñaàu tö vaø tieàn baïc cho chính phuû, taäp ñoaøn”, Toång thoáng Rwanda Paul Kagame noùi vôùi Nhaät baùo Kinh doanh Ñöùc Handelsblatt hoài ñaàu thaùng 10. "Nhöõng lieân quan cuûa Myõ vaø chaâu AÂu khoâng mang laïi cho chaâu Phi tieán boä”, oâng Kagame nhaán maïnh trong khi than phieàn veà nhöõng raøo caûn thöông maïi Taây phöông. Caùc coâng ty Trung Quoác, raát nhieàu trong soá ñoù laø quoác doanh, thöôøng xuyeân ñaáu thaàu caùc döï aùn xaây döïng lôùn vôùi möùc chi phí maø caùc coâng ty phöông Taây khoâng theå naøo ñöa ra ñöôïc. Theâm vaøo ñoù, Baéc Kinh coøn coù chính saùch khoâng can thieäp vaøo chuyeän noäi boä. Ñieàu naøy cho pheùp Trung Quoác laøm aên taïi nhöõng khu vöïc ôû chaâu Phi, nhö Sudan, nôi caùc coâng ty phöông Taây bò haïn cheá vì quan ngaïi nhaân quyeàn. Nhieàu nöôùc phöông Taây gaëp trôû ngaïi khi ñaàu tö vaøo moät quoác gia nhö Zimbabwe nhöng ngöôøi Trung Quoác laïi ñöôïc ñoùn nhaän. Trung Quoác coù moät lôïi theá so vôùi caùc nöôùc phöông Taây - nhöõng quoác gia maø vieän trôï chính phuû vaø lôïi ích kinh doanh taùch bieät nhau, ít nhaát treân giaáy tôø. Khi moät coâng ty khai thaùc moû cuûa Myõ ñeà xuaát chi traû ñeå giaønh quyeàn khai moû, hoï hoaøn toaøn töï laøm vieäc naøy. Nhöng khi moät haõng Trung Quoác, - phaàn lôùn do nhaø nöôùc sôû höõu – tham voïng döï aùn töông töï, hoï coù theå coù cam keát töø chính phuû trong vieäc hoã trôï xaây döïng ñöôøng saù, heä thoáng nöôùc, döï aùn ñieän - ñieàu maø khoâng moät coâng ty tö nhaân phöông Taây naøo coù theå hoaøn thaønh. Chính phuû Trung Quoác cuõng “laém tieàn nhieàu cuûa”. Trong khi nhöõng nöôùc khaùc ñôn giaûn laø ruùt laïi caùc döï aùn vieän trôï phaùt trieån thì Trung Quoác laïi taêng cöôøng ñaàu tö vôùi 552 trieäu USD trong nöûa ñaàu naêm 2009. Hoài thaùng 5, Baéc Kinh tuyeân boá raèng, seõ gia taêng ñaàu tö cho Quyõ phaùt trieån Trung Phi - quyõ ñaõ ñaàu tö 400 trieäu USD ôû chaâu luïc ñen keå töø naêm 2006 - baèng caùch taêng theâm 2 tæ USD. Thöông maïi giöõa Trung Quoác vaø chaâu Phi hieän ñaït giaù trò 100 tæ USD/naêm - phaàn lôùn töø tieâu thuï khoaùng saûn, daàu khí. Con soá naøy cao gaáp 10 laàn so vôùi thaäp nieân 80. Trung Quoác ñaàu tö ôû Sudan vaø mang veà ñaïi luïc hôn 60% toaøn boä saûn löôïng daàu khí Sudan. Caùc thoaû thuaän hôïp taùc coù höõu ích vôùi Sudan, hoaëc ít nhaát laø vôùi chính quyeàn taïi Khartoum khi hôn 80% thu nhaäp cuûa Khartoum ñeán töø daàu moû. Coù theå thaáy roõ, trong chieán löôïc trieån khai söùc maïnh meàm treân toaøn theá giôùi, ba khu vöïc maø Trung Quoác noã löïc taäp trung trong thôøi gian qua laø: Ñoâng AÙ, chaâu Phi vaø chaâu Myõ Latinh. Rieâng ñoái vôùi chaâu Phi - nôi taäp trung nhieàu nöôùc ñang phaùt trieån, laïi giaøu naêng löôïng vaø nguyeân lieäu thoâ, nhaát laø daàu moû, ñöôïc Trung Quoác ñaëc bieät coi troïng vaø xem laø moät thò tröôøng ñaày tieàm naêng vôùi söùc tieâu thuï maïnh trong töông lai. Quan heä giöõa Trung Quoác vaø chaâu Phi ñaõ coù lòch söû hôn nöûa theá kyû vaø lieân tuïc phaùt trieån trong nhöõng naêm gaàn ñaây. Ñaëc bieät, keå töø khi thaønh laäp Dieãn ñaøn Hôïp Taùc Trung - Phi (FOCAC) naêm 2000, Trung Quoác ñaõ thöïc hieän nhöõng böôùc ñi quan troïng nhaèm khaúng ñònh vò trí vöõng chaéc taïi chaâu luïc naøy. Tröôùc heát, phaûi noùi ñeán söï coi troïng vaø taêng cöôøng moái quan heä hôïp taùc Trung – Phi cuûa Chính phuû Trung Quoác. Toång Bí thö Ñaûng Coäng saûn Trung Quoác Hoà Caåm Ñaøo - Nhaø laõnh ñaïo cao caáp nhaát Trung Quoác - keå töø khi nhaäm chöùc naêm 2003 ñeán nay, ñaõ thöïc hieän tôùi 4 chuyeán coâng du sang chaâu Phi. Ñoù laø, naêm 2004 vieáng thaêm Ai Caäp, Gabon vaø Algeria; naêm 2006 thaêm Maroc, Nigeria vaø Kenya; naêm 2007 thaêm Cameroon, Liberia, Sudan, Zambia, Namibia, Nam Phi, Mozambique vaø Seychelles; naêm 2009 thaêm Mali, Senegal, Tanzania vaø Mauritius. Chính phuû Trung Quoác coi quan heä beàn vöõng vôùi chaâu Phi laø neùt noåi baät trong chính saùch ngoaïi giao cuûa mình. Thaùng 11 naêm 2006, taïi Dieãn ñaøn hôïp taùc Trung – Phi, tröôùc söï hieän dieän cuûa laõnh ñaïo 48 nöôùc chaâu Phi, Trung Quoác ñaõ tuyeân boá xoùa nôï haøng chuïc tæ USD cho nhieàu nöôùc ngheøo ôû chaâu Phi vaø ñöa ra ñeà nghò goàm 8 ñieåm nhaèm giuùp chaâu Phi phaùt trieån. Vôùi nhöõng chöông trình vieän trôï, coá vaán, cung caáp chuyeân gia (khoaûng 100.000 chuyeân gia hieän ñang coù maët taïi caùc nöôùc chaâu Phi), trieån khai hôn 900 döï aùn ñaàu tö xaây döïng saân vaän ñoäng, ñöôøng saù, beänh vieän vaø tröôøng hoïc, Trung Quoác ñaõ tìm ñöôïc con ñöôøng thuaän lôïi thaâm nhaäp thò tröôøng môùi ñaày tieàm naêng naøy. Trung Quoác cuõng thöïc hieän cam keát môû cöûa thò tröôøng cuûa mình ñoái vôùi chaâu Phi, ñaøo taïo chuyeân gia vaø laäp quyõ daønh cho vieäc phaùt trieån nhaân löïc taïi chaâu Phi. Thöïc teá cho thaáy hôïp taùc kinh teá giöõa Trung Quoác vôùi chaâu Phi ñang ôû giai ñoaïn phoàn thònh, trao ñoåi thöông maïi giöõa Trung Quoác vaø chaâu Phi ñaõ taêng voït trong nhöõng naêm gaàn ñaây. Naêm 2008, kim ngaïch trao ñoåi thöông maïi song phöông ñaït 106,8 tæ USD, taêng 45,1% so vôùi naêm 2007. Nhöõng döï aùn do Trung Quoác ñaàu tö xuaát hieän khaép "luïc ñòa ñen”. Ñaàu tö cuûa Trung Quoác vaøo chaâu Phi ñaõ taêng töø 1 tyû USD naêm 2001 leân gaàn 6 tyû USD naêm 2007, trôû thaønh nguoàn voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi soá 1 taïi chaâu luïc naøy. Ñeå taêng cöôøng söùc caïnh tranh vaø môû roäng vieäc xuaát khaåu haøng hoùa cuûa caùc nöôùc chaâu Phi taïi thò tröôøng Trung Quoác, Chính phuû Trung Quoác cuõng ñaõ daønh öu ñaõi vôùi thueá suaát 0% cho moät soá saûn phaåm cuûa caùc nöôùc keùm phaùt trieån nhaát cuûa chaâu Phi. Thoâng tin töø Boä Thöông maïi Trung Quoác cho bieát, hieän nay Trung Quoác coù quan heä thöông maïi vôùi gaàn heát 53 nöôùc chaâu Phi. Töø naêm 2000 ñeán nay, haøng naêm kim ngaïch thöông maïi Trung Quoác - Chaâu Phi ñeàu taêng treân 30%. Beân caïnh vieäc ñaåy maïnh hôïp taùc kinh teá, Trung Quoác cuõng muoán duøng aûnh höôûng vaên hoùa ñeå taïo döïng moät hình aûnh phaùt trieån thaân thieän, mong muoán xaây döïng moät theá giôùi haøi hoøa cuøng phaùt trieån. Tieáp sau vieäc toå chöùc thaønh coâng hoaït ñoäng giao löu vaên hoùa “Hoäi tuï vaên hoùa Chaâu Phi 2008”, dieãn ra taïi Thaâm Quyeán vaøo thaùng 10 – thaùng 11 naêm 2008, thaùng 4 naêm nay, Boä Vaên hoùa Trung Quoác ñaõ keát hôïp vôùi Cuïc Phaùt thanh – Ñieän aûnh – Truyeàn hình toå chöùc hoaït ñoäng giao löu vaên hoùa vôùi quy moâ lôùn mang teân: “Hoäi tuï vaên hoùa Trung Quoác 2009” taïi 20 quoác gia ôû chaâu Phi (Ai Caäp, Ethiopia, Benin...). Hoaït ñoäng giao löu vaên hoùa naøy dieãn ra trong khoaûng thôøi gian töø thaùng 4 - 10 naêm 2009, bao goàm caùc tieát muïc bieåu dieãn ñaëc saéc cuûa caùc ñoaøn ngheä thuaät vaø voõ thuaät Trung Quoác, trieån laõm saùch vaø tuaàn leã phim Trung Quoác… Moät thöïc traïng ñaùng löu yù nöõa, ñoù laø, laøn soùng vaên hoaù Trung Quoác ñang traøn sang chaâu Phi thoâng qua hình thöùc caùc trung taâm daïy Haùn ngöõ. Theo thoáng keâ cuûa Boä Giaùo duïc Trung Quoác, hieän coù khoaûng 8.000 sinh vieân chaâu Phi ñang hoïc Haùn ngöõ vaø con soá naøy vaãn khoâng ngöøng taêng leân. Trung Quoác ñaõ trôï giuùp caùc quoác gia chaâu luïc naøy xaây döïng nhieàu trung taâm daïy Haùn ngöõ, cung caáp saùch giaùo khoa cuøng caùc phöông tieän khaùc daønh rieâng cho vieäc daïy vaø hoïc ngoân ngöõ cuûa hoï. Chæ trong hai naêm gaàn ñaây ñaõ coù 50 tröôøng thuoäc 16 quoác gia chaâu Phi môû lôùp daïy tieáng Haùn. Trung Quoác ñaõ daønh 18.000 suaát hoïc boång cho sinh vieân thuoäc 50 quoác gia chaâu Phi. Haùn ngöõ vaø voõ thuaät Trung Quoác (Kungfu) ñaõ vaø ñang trôû neân ngaøy moät gaàn guõi vôùi ngöôøi daân nhieàu quoác gia ôû chaâu Phi. Cho ñeán nay, treân theá giôùi tuy vaãn coøn moät soá quan ñieåm khaùc nhau veà söï hieän dieän ngaøy caøng lôùn cuûa Trung Quoác taïi chaâu Phi, nhöng quan ñieåm cuûa chaâu Phi veà vieäc naøy laø töông ñoái tích cöïc. Trung Quoác ñöôïc xem nhö moät moâ hình hieän ñaïi hoaù, ñaùp öùng ñöôïc caùc nhu caàu cuûa chaâu Phi toát hôn caùc ñoái taùc phöông Taây vaø cung caáp caùc saûn phaåm haøng hoaù tieâu duøng phuø hôïp hôn vôùi tuùi tieàn cuûa ngöôøi daân chaâu Phi. Roõ raøng, sau nöûa theá kyû daønh moái quan taâm ñaëc bieät thoâng qua hôïp taùc kinh teá, thöông maïi, vieän trôï, ñaàu tö vaø caùc hoaït ñoäng vaên hoùa, Trung Quoác ñaõ khaúng ñònh roõ vai troø vaø aûnh höôûng ñaùng keå cuûa mình treân maûnh ñaát chaâu luïc ñen. Каталог: groups -> 438502 438502 -> Viettudan an ban/ Edition: unicode fonts Dau tranh cho Tu-do Ca-nhan & Nguyen-tac Dan-chu Xa-hoi tai Viet-Nam groups -> Một Thời Bạn Học Revised 8/4/10 việt nam 438502 -> Rồi sẽ đi về đâu? 438502 -> Nhìn lại lịch sử 438502 -> Viettudan an ban/ Edition: unicode fonts Dau tranh cho Tu-do Ca-nhan & Nguyen-tac Dan-chu Xa-hoi tai Viet-Nam 438502 -> An ban/ Edition: unicode fonts 438502 -> An ban/ Edition: unicode fonts 438502 -> An ban/ Edition: unicode fonts Dau tranh cho Tu-do Ca-nhan & Nguyen-tac Dan-chu Xa-hoi tai Viet-Nam tải về 1.06 Mb. Chia sẻ với bạn bè của bạn:
|