Vietnam airlines nỗ lực vì sự phát triển bền vững

Những năm gần đây, với tốc độ tăng trưởng trung bình hơn 10%/năm, Tổng Công ty Hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines) không ngừng lớn mạnh và vươn lên trở thành một hãng hàng không có uy tín trong khu vực. Trong xu thế hội nhập, Vietnam Airlines không chỉ chú trọng tới việc tăng trưởng mà còn luôn hướng tới sự phát triển bền vững thông qua các hoạt động phục vụ xã hội và bảo vệ môi trường (BVMT).

Bên cạnh việc phát sinh chất thải rắn, nước thải và một lượng nhỏ chất thải nguy hại, thì vấn đề môi trường nổi cộm của hàng không dân dụng là ô nhiễm khí bao gồm tiếng ồn và khí thải. Theo đánh giá của ủy ban liên Chính phủ về biến đổi khí hậu (IPCC), hàng không phát thải 2% tổng lượng CO2 toàn cầu, và chiếm 13% tổng phát thải CO2 của giao thông vận tải. Trong đó, phát thải của các chuyên bay quốc tế chiếm 62%, mỗi năm phát thải CO2 của ngành hàng không tăng 3 - 4%. Trong khi đó, CO2 lại gây hiệu ứng nhà kính dẫn tới biến đổi khí hậu (BĐKH) toàn cầu. Là thành viên của Hiệp hội vận tải Hàng không quốc tế (IATA) và Liên minh Hàng không toàn cầu (Sky Team), Vietnam Airlines hết sức quan tâm và chủ động trong công tác BVMT nhằm giảm thiểu tác động tới môi trương, đặc biệt là môi trường không khí.

Ngoài việc tuân thủ nghiêm chỉnh luật và các quy định của Nhà nước như Luật BVMT, Luật tài nguyên nước, Nghị định 81/2007/NĐ-CP về BVMT đối với các doanh nghiệp, Luật Hàng không dân dụng Việt Nam,... Vietnam Airlines đã ban hành Chỉ thị 2044/CT-TCTHK-KHCN ngày 9/9/2009 về việc tăng cường công tác BVMT tại các đơn vị trực thuộc Tổng Công ty. Bên cạnh đó, Quy chế BVMT của Vietnam Airlines cũng đang được hoàn thiện và chuẩn bị ban hành. Hiện nay, từ Tổng Công ty đến các công ty thành viên đều có cán bộ phụ trách về BVMT, đảm bảo yêu cầu BVMT thông qua lập đề án/cam kết BVMT, phân loại chất thải tại nguồn, hợp đồng thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải, xây hệ thống xử lý nước thải, tiến hành quan trắc môi trường định kỳ, đăng ký xả nước thải vào nguồn tiếp nhận, đăng ký khai thác nước ngầm...

Hàng năm, Vietnam Airlines phối hợp với Cục Hàng không, Vụ Môi trường (Bộ Giao thông vận tải) tiến hành các đạt kiểm tra công tác BVMT tại các đơn vị. Việc triển khai các đề án, giải pháp BVMT cũng được đẩy mạnh, đặc biệt là tiết kiệm nhiên liệu và giảm khí thải theo 3 hướng chính: công nghệ tàu bay; quy trình khai thác và hệ thống quản lý khí thải theo theo Tiêu chuẩn châu Âu (EU-ETS).

Về công nghệ tàu bay, Vietnam Airlines thực hiện chiến lược phát triển đội bay theo hướng lựa chọn những loại máy bay công nghệ hiện đại và chỉ sử dụng các máy bay mới. Việc thay toàn bộ các ATR72-200 bằng ATR72-500 đã hoàn thành từ đầu năm 2010. Chương trình phát triển đội tàu bay đến năm 2020 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và đang thực hiện, các hợp đồng mua B787, A350, A321, những tàu bay với công nghệ hiện đại nhất có độ ồn và phát thải thấp, đã được ký và đang thực hiện để từng bước thay tất cả các tàu bay hiện Tổng Công ty đang khai thác.

Vấn đề cải tiến quy trình khai thác cũng được Vietnam Airlines đặc biệt quan tâm nhằm giảm tiêu hao nhiên liệu, từ đó giảm khí thải và tiếng ồn. Theo IATA, Vietnam Airlines có khả năng tiết kiệm 6,4% chi phí nhiên liệu mỗi năm, tương đương 26 triệu USD/năm. Các giải pháp cụ thể nhằm tiết kiệm nhiên liệu bao gồm: Thiết kế mạng bay mới, sử dụng máy phát điện mặt đất (GPU) thay vì sử dụng thiết bị động cơ phụ trên máy bay (APU); Kiểm soát chặt lượng nước sạch nạp lên tàu bay, rửa động cơ; Sử dụng thổi ngược khi hạ cánh và hạn chế sử dụng động cơ phụ. Chỉ tính riêng năm 2008, Vietnam Airlines đã tiết kiệm được khoảng 3 triệu USD.

Ngoài ra, Vietnam Airlines đã xây dựng và triển khai kế hoạch chi tiết về tiết kiệm nhiên liệu theo những đề xuất của IATA, bao gồm điều phái bay (11 giải pháp); khai thác bay (9 giải pháp); bảo dưỡng và kỹ thuật (13 giải pháp); khai thác mặt đất, thương mại và dịch vụ (7 giải pháp). Như vậy, so với năm 2008 thì năm 2009, Vietnam Airlines đã thực hiện tiết kiệm được gần 12.000 tấn nhiên liệu. Con số này tăng lên xấp xỉ 14.500 tấn và trên 18.000 tấn vào các năm 2010 - 2011, điều này cho thấy, Vietnam Airlines đã triển khai rất hiệu quả các biện pháp tiết kiệm nhiên liệu, góp phần BVMT thông qua việc giảm phát thải CO2 do quá trình đốt nhiên liệu.

Song song với đó, Vietnam Airlines đã xây dựng Hệ thống Quản lý khí thải theo EU-ETS. Vì EU-ETS là một chính sách cứng rắn của Liên minh châu Âu nhằm đối phó với BĐKH thông qua giảm phát thải GHG với công cụ là thu phí khí thải áp dụng cho hàng không từ năm 2012. Tuy vậy, EU-ETS đã gặp phải sự phản đối mạnh mẽ của cộng đồng quốc tế, trong đó có Vietnam Airlines, vì sự phi lý trong tính toán phát thải cho đoạn đường bay ngoài châu Âu. Đây là nguyên nhân mà Vietnam Airlines sẽ phải tăng thêm đối với mỗi khách hàng đi và đến châu Âu là 2.5 Euro (với giá CO2 năm 2011 là 13 Euro/tone). Trong khi đó, giá CO2 ngày càng tăng, dự đoán năm 2020 sẽ là 40 Euro/tone. Tuy nhiên, để đảm bảo quyền lợi của khách hàng và chủ động BVMT, Vietnam Airlines đã xây dựng hệ thống quản lý khí thải theo EU-ETS. Ngày 30/3/2011, Vietnam Airlines đã gửi đơn đến Cục Hàng không Pháp để được cấp hạn ngạch khí thải cho năm 2012 - 2013 và đến năm 2020.