VN022 Vò Quang
Vò Quang Tiªu chÝ: A1, A2 & A3
T
Ønh: Hµ TÜnh
T×nh tr¹ng b¶o vÖ: Vên Quèc gia
VÜ ®é: 18o17'N
Kinh ®é: 105o26'E
DiÖn tÝch: 55.950 ha
§é cao: 30-2.286 m so víi mÆt biÓn
VC§H / PVC§H: VC§H §Êt thÊp Trung Bé
C¶nh quan u tiªn:
NA4 - B¾c Trêng S¬n
M« t¶ chung
VCQT bao gåm toµn bé Vên Quèc gia Vò Quang n»m ë vïng ®Êt thÊp Trung Bé. VCQT nµy lµ n¬i cã rÊt nhiÒu kiÓu sinh c¶nh kh¸c nhau. T¹i c¸c ®ai thÊp, c¸c kiÓu c¶nh quan nh©n t¹o chiÕm u thÕ trong ®ã chñ yÕu lµ ®Êt n«ng nghiÖp, tr¶ng cá vµ tr¶ng c©y bôi, tuy nhiªn vÉn cßn mét sè diÖn tÝch nhá rõng thêng xanh ®Êt thÊp ë c¸c vïng khã ®Õn ë c¸c thung lung ven s«ng5,6. C¸c ®ai cao cã hµng lo¹t c¸c khiÓu sinh c¶nh nói cao trong ®ã cã rõng tha däc c¸c d«ng ®Ønh (trªn 1.900m). Díi 500m, hÇu hÕt c¸c diÖn tÝch rõng ®Òu ®· Ýt nhiÒu bÞ khai th¸c chän1. VÒ phÝa nam, VCQT Vò Quang tiÕp gi¸p víi VCQT Phou Laoko t¹i Lµo.
Khu hÖ chim: Nh÷ng nÐt chÝnh
Do rÊt ®a d¹ng vÒ sinh c¶nh tù nhiªn, VCQT Vò Quang còng cã mét khu hÖ chim cùc kú phong phó vµ ®a d¹ng. TÝnh ®Õn thêi ®iÓm hiÖn t¹i, ®· cã 273 loµi chim ®îc ghi nhËn t¹i VCQT trong ®ã cã ®Õn 11 loµi ®ang hoÆc gÇn bÞ ®e däa tuyÖt chñng trªn toµn cÇu. VCQT Vò Quang cã ®Õn 76 loµi chim chØ ph©n bè trong mét ®¬n vÞ ®Þa sinh häc, trong ®ã cã Khíu ®Çu x¸m ®Ýt n©u Garrulax gularis, loµi kh«ng ®îc ghi nhËn ë bÊt cø khu vùc nµo kh¸c ë ViÖt Nam. MÆc dï n»m trong Vïng Chim §Æc h÷u (VC§H) §Êt thÊp Trung Bé, VCQT Vò Quang chØ cã ba loµi chim cã vïng ph©n bè hÑp, nhng kh«ng loµi nµo trong sè ba loµi nµy ®Æc trng cho VC§H nµy2.
Loµi |
Tiªu chÝ VCQT
| T×nh tr¹ng |
VCQT kh¸c
| Ghi chó |
TrÜ sao
Rheinardia ocellata
|
A1, A2
|
VU
|
15
|
Nghe thÊy tiÕng kªu cña 10 ®Õn 14 con trèng tõ th¸ng 7-9/1997. Trong th¸ng 7/19992, còng nghe thÊy tiÕng kªu cña loµi nµy.
|
†Bå n«ng ch©n x¸m
Pelecanus philippensis
|
A1
|
VU
|
6
|
PhÇn trªn má cña loµi nµy ®îc t×m thÊy ë nhµ d©n t¹i th«n Kim Quang vµo n¨m 1992; theo th«ng tin cña chñ nhµ cung cÊp th× «ng ta b¾n ®îc mét con trong ®µn 6 con vµo n¨m 19882. Khu vùc nµy kh«ng cã vÎ lµ n¬i thêng xuyªn cã mét quÇn thÓ ®¸ng kÓ cña loµi.
|
Gµ so ngùc gô
Arborophila charltonii
|
A1
|
NT
|
7
|
NhiÒu lÇn quan s¸t hoÆc nghe thÊy tiÕng kªu cña loµi nµy vµo th¸ng 6/19942.
|
Gµ l«i h«ng tÝa
Lophura diardi
|
A1, A3
|
NT
|
13
|
Quan s¸t ®îc mét con trèng ë tr¶ng c©y bôi vµo th¸ng 8/19972.
|
Gâ kiÕn xanh cæ ®á
Picus rabieri
|
A1, A3
|
NT
|
11
|
Mét con trèng bÞ b¾t trong líi mê vµo th¸ng 8/1997, vµ nhiÒu lÇn quan s¸t ®îc tõng c¸ thÓ vµo th¸ng 8 vµ 9/19972.
|
Hång hoµng
Buceros bicornis
|
A1
|
NT
|
13
|
Loµi nµy ®îc ghi nhËn vµo th¸ng 5/1992 vµ th¸ng 6/19942.
|
NiÖc n©u
Anorrhinus tickelli
|
A1, A3
|
NT
|
16
|
Bèn ®µn cã tõ 5 ®Õn 30 ®îc quan s¸t vµ nghe thÊy tiÕng kªu cña hai ®ang kh¸c vµo th¸ng 8 vµ 9/1997. Mét ®µn 25 ®îc quan s¸t vµo vµo th¸ng 7/19992.
|
Bång chanh rõng
Alcedo hercules
|
A1, A3
|
NT
|
8
|
Hai mÉu ®îc thu b»ng líi mê ë gÇn s«ng Con vµo th¸ng 7 vµ 8/1997, mét c¸ thÓ ®îc quan s¸t khi ®Ëu trªn mét phiÕn ®¸ còng ë s«ng Con vµo th¸ng 7/19972.
|
DiÒu c¸ bÐ
Ichthyophaga humilis
|
A1
|
NT
|
6
|
Mét c¸ thÓ ®îc quan s¸t vµo th¸ng 6/1994 vµ hai c¸ thÓ ®îc quan s¸t vµo th¸ng 7/19992.
|
[DiÒu c¸ ®Çu x¸m
Ichthyophaga ichthyaetus]
|
A1
|
NT
|
9
|
Loµi nµy ®îc liÖt kª trong danh lôc c¸c loµi chim cña Khu BTTN Vò Quang dùa th«ng tin pháng vÊn3. Kh«ng cã b¸o c¸o ch¾c ch¾n nµo kh¸c vÒ loµi nµy t¹i VCQT2.
|
Khíu má dµi
Jabouilleia danjoui
|
A1, A2
|
NT
|
17
|
Loµi nµy ®îc ghi nhËn trong thêi gian tõ th¸ng 7-9/1997 vµ vµo th¸ng 9/19992.
|
ChÝch ch¹ch m¸ x¸m
Macronous kelleyi
|
A2
|
|
12
|
Nghe thÊy tiÕng kªu cña loµi nµy vµo th¸ng 6/1994. Mét con non ®îc quan s¸t vµo th¸ng 7/19972.
|
Ghi chó: [ ] = ghi nhËn cha ®îc kiÓm chøng; † = kh«ng kh¼ng ®Þnh thêng xuyªn cã ph©n bè víi sè lîng ®¸ng kÓ.
Loµi chØ ph©n bè trong mét ®¬n vÞ ®Þa sinh häc: Khu vùc nµy ®¸p øng tiªu chÝ A3 do cã 47 loµi chØ ph©n bè trong §¬n vÞ §Þa Sinh häc Rõng ¸ nhiÖt ®íi Trung Quèc - Hymalaya (08) vµ 19 loµi chØ ph©n bè trong §¬n vÞ §Þa Sinh häc Rõng Èm nhiÖt ®íi §«ng D¬ng (09). Xem Phô lôc 4 ®Ó biÕt chi tiÕt.
C¸c loµi kh¸c ®ang ®îc quan t©m b¶o tån
Loµi T×nh tr¹ng Loµi T×nh tr¹ng
KhØ vµng Macaca mulatta4 NT Rïa nói viÒn Manouria impressa4 VU
KhØ mÆt ®á Macaca arctoides4 VU P¬-mu Fokienia hodginsii4 NT
Voäc v¸ ch©n n©u Pygathrix nemaeus nemaeus4 DD Th«ng tre l¸ ng¾n Podocarpus neriifolius4 DD
Vîn ®en m¸ tr¾ng Nomascus leucogenys4 DD [DÎ tïng V©n Nam Amenotaxus yunnanensis]4 VU
Rïa ®Çu to Platysternon megacephalum4 EN Voi Elephas maximus4 EN
Rïa hép tr¸n vµng Cuora galbinifrons4 CR Bß tãt Bos gaurus4 VU
Rïa hép ba v¹ch Cuora trifasciata4 CR S¬n d¬ng Naemorhedus sumtraensis4 VU
Rïa ®Êt Sª-p«n Cyclemys dentata4 NT Sao la Pseudoryx nghetinhensis4 EN
Rïa bèn m¾t Sacalia quadriocellata4 EN
Ghi chó: [ ] = ghi nhËn cha ®îc kiÓm chøng.
C¸c mèi ®e däa ®èi víi ®a d¹ng sinh häc
Mèi ®e däa
|
§é nghiªm träng
|
Th©m canh n«ng nghiÖp
|
● ●
|
Ch¨n th¶ gia sóc trong rõng
|
●
|
S¨n b¾n
|
● ●
|
Ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng
|
● ●
|
Khai th¸c chän gç / cñi
|
● ●
| C¸c mèi ®e däa chÝnh ®èi víi ®a d¹ng sinh häc ë VCQT Vò Quang lµ viÖc ph¸ rõng lÊy ®Êt canh t¸c, s¨n b¾n, khai th¸c gç vµ ch¨n th¶ gia sóc tù do trong rõng. Ph¸ rõng lµm n¬ng rÉy lµ mèi ®e däa ®Æc biÖt nghiªm träng ë c¸c ®ai ®é cao thÊp. Nguy c¬ nµy sÏ cã thÓ cßn t¨ng h¬n n÷a sau khi viÖc x©y dùng ®êng Hå ChÝ Minh, víi tuyÕn ®êng dù kiÕn ®i däc theo mét bªn VCQT hoµn tÊt4. ViÖc x©y dùng ®êng sÏ t¹o ®iÒu kiÖn h×nh thµnh thªm c¸c khu d©n c bªn trong vïng. C¸c quÇn thÓ chim thó t¹i VCQT hiÖn ®ang ph¶i chÞu søc Ðp s¨n b¾n rÊt cao, chñ yÕu ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cña thÞ trêng ®éng vËt hoang d·. ViÖc khai th¸c gç trém còng nh thu h¸i cñi diÔn ra kh¾p n¬i trong VCQT. ¦íc tÝnh sè lîng cñi lÊy ra tõ VCQT mçi n¨m t¬ng ®¬ng víi tr÷ lîng cña 400ha rõng1,4.
C¸c ho¹t ®éng b¶o tån
ChÝnh phñ ®· ra quyÕt ®Þnh c«ng nhËn Khu B¶o tån Thiªn nhiªn Vò Quang tõ n¨m 1986, vµ ban qu¶n lý cña khu vùc ®· ®îc thµnh lËp vµo n¨m 19941.
Tõ th¸ng 6/1995 ®Õn th¸ng 6/2000, mét dù ¸n mang tªn Dù ¸n b¶o tån Vò Quang ®· ®îc Ch¬ng tr×nh WWF §«ng D¬ng thùc hiÖn víi nguån vèn tµi trî cña §¹i sø qu¸n V¬ng quèc Hµ Lan1,4.
Khu B¶o tån Thiªn nhiªn Vò Quang ®îc n©ng cÊp thµnh vên quèc gia vµo n¨m 2002.
KiÕn nghÞ
CÇn thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p ®Ó gi¶m thiÓu t¸c ®éng tiªu cùc cña viÖc x©y dùng ®êng Hå ChÝ Minh lªn tÝnh ®a d¹ng sinh häc cña VCQT. §Æc biÖt lµ ph¶i kiÓm so¸t chÆt chÏ viÖc bè trÝ d©n c ë vïng ®Öm cña Vên Quèc gia.
T¨ng cêng thùc thi c¸c quy chÕ vÒ qu¶n lý khu b¶o vÖ, ®Æc biÖt lµ kiÓm so¸t s¨n b¾n, khai th¸c gç tr¸i phÐp vµ thu h¸i cñi.
Tµi liÖu tham kh¶o
1. Birdlife International vµ ViÖn §iÒu tra Quy ho¹ch Rõng (2001) S¸ch th«ng tin vÒ c¸c khu b¶o vÖ hiÖn cã vµ ®Ò xuÊt ë ViÖt Nam. Hµ Néi: Ch¬ng tr×nh BirdLife Quèc tÕ t¹i ViÖt Nam vµ ViÖn §iÒu tra Quy ho¹ch Rõng.
2. Eames, J. C., Eve, R. and Tordoff, A. W. (2001) The importance of Vu Quang Nature Reserve for bird conservation, in the context of the Annammese Lowlands Endemic Bird Area. Bird Conservation International 11: 247-285.
3. MacKinnon, J. R. and Vu Van Dung (1992) Draft management plan for Vu Quang Nature Reserve, Huong Khe district, Ha Tinh province, Vietnam. Unpublished report to the Ministry of Forestry, Hanoi, Vietnam.
4. Eve, R., Madhavan, S., and Vu Van Dzung (2000) Spatial planning for nature conservation in Vu Quang Nature Reserve: a landscape ecology approach. Vu Quang Nature Reserve Conservation Project, WWF Indochina Program, Hanoi.
5. Eames, J. C., Lambert, F. R. and Nguyen Cu (1994) A survey of the Annamese lowlands, Vietnam and its implications for the conservation of Vietnamese and Imperial Pheasants Lophura hatinhensis and L. imperalis. Birdlife Conservation International 4(4): 343-382.
6. Lambert, F. R., Eames, J. C. and Nguyen Cu (1994) Surveys for endemic pheasants in the Annamese lowlands of Vietnam, June-July 1994: status of and conservation recommendations for Vietnamese Pheasant Lophura hatinhensis and Imperial Pheasant L. imperialis. Gland, Switzerland and Cambridge, U.K.: IUCN Species Survival Commission.
ChÝch ch¹ch m¸ x¸m Macronous kelleyi
S¸ch híng dÉn c¸c Vïng Chim Quan träng ë ViÖt Nam
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |