Ued journal of Social Sciences, Humanities & Education – issn 1859 4603
Sự khác biệt giữa Kim Vân Kiều Truyện và
tải về 0.88 Mb. Chế độ xem pdf
|
| 4.
Sự khác biệt giữa Kim Vân Kiều Truyện và Truyện Kiều “Kim Vân Kiều Truyện” ra ấn phẩm đầu vào cuối nhà Minh đầu nhà Thanh, là tiểu thuyết tiểu thuyết nhân tình thế thái điển hình. Tác giả Thanh Tâm Tài Nhân đã thoát ra khỏi sự kìm hãm của câu chuyện lịch sử và truyền kì đối với sáng tác tiểu thuyết, lấy nhân vật và câu chuyện tình cảm của Vương Thúy Kiều, Kim Trọng, Từ Hải... làm đầu mối, dùng phương pháp tường thuật của tiểu thuyết bạch thoại khắc họa chi tiết, bối cảnh hiện thực xã hội và cuộc sống nhân vật, tình tiết thăng trầm. Nhưng thi hào Nguyễn Du khi dịch “Kim Vân Kiều Truyện” lại lược bỏ đề tài văn học “tiểu thuyết nhân tình thế thái”, mà vận dụng tối đa ngôn ngữ văn học dân gian Việt Nam đặc sắc của thể loại thơ lục bát để tiếp thu, trần thuật, chuyển dịch và làm mới tình tiết câu chuyện của “Kim Vân Kiều Truyện”. Thể loại thơ lục bát của Việt Nam là trên 6 tiếng dưới 8 tiếng tạo thành một câu (liên). Chữ thứ 6 câu trên vần với chữ thứ 6 câu dưới; tiếng cuối câu lục vần với tiếng 6 câu bát, tiếng cuối câu bát lại vần với tiếng cuối câu lục. Theo cách đối vần như thế mà hành văn, có thể viết hàng ngàn dòng. Sử dụng "thể lục bát" chắc hẳn thi nhân khi khi sáng tác đã xử lí “điểm khác biệt” lớn nhất, điều này nói lên tác giả khi sáng tác “Truyện Kiều” đã mong muốn tìm kiếm sự “khác biệt” không phải sự “tương đồng”, cũng chính vì cái sự “khác biệt” này, Yang Jian 86 khiến độc giả càng hiểu rõ hơn nét đặc sắc giữa ngôn ngữ văn học của hai nước Việt - Trung. Điều này làm cho vị trí của “Truyện Kiều” và bản gốc “Kim Vân Kiều Truyện” ngang hàng hơn. Nhà dịch thuật nổi tiếng Eugene A.Nida cho rằng, người dịch chỉ thông thạo hai loại ngôn ngữ là không đủ, muốn thành nhà dịch thuật chuyên nghiệp, còn phải am hiểu hai nền văn hóa, như thế mới có thể đạt đến “Ý tại ngôn ngoại” [12, tr.129 ] . Theo ghi chép của “Đại Nam nhất thống chí ”, có nói về Nguyễn Du như sau: “Du bác học giỏi văn, sở trường là thơ, hồi sử, có “Bắc hành thi tập”, lại am tường quốc âm, có “Truyện Kiều”,... cũng chính vì Nguyễn Du nhà dịch giả vĩ đại thông thạo cả văn hóa và ngôn ngữ hai nước Việt - Trung, khiến văn hóa kinh điển và ngôn ngữ dân gian có sự đan xen hòa trộn, đạt đến độ sang hèn cùng hưởng, kiến tạo nên kì tích trong lịch sử giao lưu văn học hai dân tộc. Nguyễn Du trong quá trình sáng tác không chỉ thẩm thấu nhiều dưỡng chất từ nền văn học dân gian Việt Nam mà còn vận dụng và kết hợp rất nhiều tinh hoa văn học cổ điển Trung Hoa, đưa điển cố, thi ca, thành ngữ Trung Quốc kết hợp với ca dao, tục ngữ mang hơi thở bản sắc Việt Nam, đạt đến sự kết hợp hoàn hảo giữa sự tao nhã, cao sang và bình dân. “Truyện Kiều” có 30 chỗ dịch thẳng từ thơ cổ Trung Quốc, 27 chỗ mượn từ ngữ, ý câu từ thơ cổ Trung Quốc, 46 chỗ mượn dụng ngôn “kinh thư”, 50 chỗ vận dụng điển cố Trung Quốc (Vương Tiểu Khiên, 2001:120) ví dụ, “kết cỏ ngậm vành”（结 草 衔 环 ), “thành hạ chi minh”（城下之盟)… Nhưng Nguyễn Du lại cải biên một chút điển cố văn học Trung Quốc, phân loại, lựa chọn dịch thành từng từ Hán Việt “mang điển cố” như “lá thắm”（红 叶 题 诗 ), “chim xanh”（青鸟 传 书 ), “tinh vệ”（精卫 填 海 ), “kim ốc”（金 屋 藏 娇 ) [13, tr.163]. Thậm chí trong bản gốc “Kim Vân Kiều Truyện” cũng không nhắc đến những chi tiết của của các điển cố khác, nhưng Nguyễn Du vẫn chủ động vận dụng nhiều điển cố văn học Trung Quốc trong quá trình dịch, và nó đã góp phần nâng cao tính sáng tạo và giá trị thẩm mĩ, ví dụ: tải về 0.88 Mb. Chia sẻ với bạn bè của bạn:
|