Trung tm Hç trî Nghiªn cøu Chu ¸


§iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi



tải về 0.79 Mb.
trang2/7
Chuyển đổi dữ liệu19.08.2016
Kích0.79 Mb.
#23938
1   2   3   4   5   6   7

1.2.2. §iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi

  • DiÖn tÝch vµ ®¬n vÞ hµnh chÝnh


Tæng quü ®Êt toµn th«n B»ng B lµ 537 543 m2, trong ®ã diÖn tÝch n«ng nghiÖp lµ 405 000 m2 víi diÖn tÝch dµnh cho c©y lóa lµ 226 800 m2 (chiÕm 56% diÖn tÝch n«ng nghiÖp), rau lµ 159 480 m2 (chiÕm kho¶ng 39%), th¶ c¸ lµ 18 720 m2.

DiÖn tÝch ®Êt ë lµ 51 988 m2 (chiÕm 9,67% ). C¬ cÊu cña th«n gåm hai xãm: xãm Trong (gi¸p B»ng A ) vµ xãm Ngoµi (gi¸p Tùu LiÖt).


  • D©n sè


Tæng sè nh©n khÈu cña th«n B»ng B tÝnh ®Õn n¨m 2004 lµ 1.431, trong ®ã cã 800 nh©n khÈu trong ®é tuæi lao ®éng (chiÕm 56%). Sè lao ®éng nµy, ngoµi lµm n«ng nghiÖp, cßn cã mét sè tham gia bu«n b¸n, ch¹y chî, tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt t¹i c¸c nhµ m¸y, xÝ nghiÖp ®ãng trªn ®Þa bµn huyÖn... Th«n cã 353 hé víi 303 hé lµm n«ng nghiÖp lµ nh÷ng hé ®­îc Nhµ n­íc giao ®Êt. Tuy nhiªn, nÕu chØ tÝnh nh÷ng hé chuyªn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp th× chØ cã kho¶ng 200 hé (chiÕm 54,3%).

Ngµnh nghÒ s¶n xuÊt chÝnh cña th«n lµ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. Ngoµi ra, hiÖn nay cßn cã h¬n 100 hé gia ®×nh ph¸t triÓn s¶n xuÊt, kinh doanh c¸c ngµnh nghÒ phô nh­: méc, nÒ, l¾p r¸p b¶ng ®iÖn, gia c«ng inox, s¶n xuÊt gi­êng ®Öm, söa ch÷a xe ®¹p, xe m¸y...


  • S¶n xuÊt n«ng nghiÖp


Thanh Tr× lµ mét vïng chuyªn canh c¸c lo¹i rau xanh vµ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp víi ®Æc ®iÓm ®Êt canh t¸c liÒn vïng thuéc lo¹i ®Êt phï sa s«ng Hång. Lo¹i ®Êt nµy rÊt thuËn lîi cho viÖc ph¸t triÓn s¶n xuÊt c¸c lo¹i c©y n«ng nghiÖp ®Æc biÖt lµ s¶n xuÊt rau xanh vµ lóa, trong ®ã ho¹t ®éng trång rau ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao h¬n lµ trång lóa. Tuy nhiªn do ®Æc ®iÓm vÒ ®Êt vµ c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c (®Æc biÖt lµ n­íc) mµ diÖn tÝch trång lóa vÉn chiÕm ­u thÕ h¬n so víi diÖn tÝch c©y rau ë ®©y.

Víi tæng diÖn tÝch ®Êt dµnh cho n«ng nghiÖp cña th«n lµ 405 000 m2, s¶n xuÊt n«ng nghiÖp lµ ngµnh nghÒ lao ®éng chÝnh ®em l¹i thu nhËp chñ yÕu cho th«n B»ng B.


  • Kinh doanh dÞch vô vµ tiÓu thñ c«ng nghiÖp


Trªn ®Þa bµn th«n kh«ng cã c¬ quan, nhµ m¸y, xÝ nghiÖp s¶n xuÊt nµo mµ chØ cã mét sè hé s¶n xuÊt kinh doanh nhá. HiÖn nay, toµn th«n cã 21 hé kinh doanh dÞch vô, h¬n 100 hé ph¸t triÓn ngµnh nghÒ phô nh­: méc, nÒ, l¾p r¸p b¶ng ®iÖn, gia c«ng inox... Trong ®ã ®¸ng kÓ cã 3 x­ëng s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm tõ inox, 1 x­ëng méc vµ 1 c¬ së s¶n xuÊt gi­êng ®Öm nh­ng quy m« ®Òu nhá víi chØ kho¶ng 10 nh©n c«ng t¹i mçi mét c¬ së s¶n xuÊt. Doanh thu tõ ho¹t ®éng nµy ®¹t trªn 4 tû ®ång/n¨m. §©y lµ nguån thu nhËp chÝnh cña c¸c hé trong tæ B»ng B.

Nh­ vËy, theo thèng kª n¨m 2004, tæng thu nhËp toµn th«n lµ trªn 5 tû ®ång. B×nh qu©n tû träng n«ng nghiÖp ®¹t 25,9%, tû träng c«ng nghiÖp, dÞch vô ®¹t 74,1%.


  • VÖ sinh, y tÕ


Lµ mét vïng ngo¹i « thµnh phè nªn c«ng t¸c vÖ sinh m«i tr­êng trong th«n B»ng B rÊt ®­îc quan t©m. N­íc sinh ho¹t cña th«n chñ yÕu lµ n­íc m¸y vµ n­íc giÕng khoan. Theo thèng kª cña th«n, cã kho¶ng 65% ng­êi d©n trong th«n ®­îc sö dông n­íc s¹ch do mét tr¹m cÊp n­íc s¹ch mini cung cÊp. Tr¹m nµy ®­îc x©y dùng do ng©n s¸ch cña huyÖn Thanh Tr× víi môc ®Ých cung cÊp n­íc s¹ch cho hai th«n B»ng A vµ B»ng B, c«ng suÊt cña tr¹m nµy lµ kho¶ng 25 m3/h, cßn l¹i lµ dïng n­íc giªng khoan. Th«n ®· x©y dùng ®­îc hÖ thèng tho¸t n­íc víi chiÒu dµi t­¬ng ®­¬ng víi chiÒu dµi cña ®­êng giao th«ng trong th«n lµ 1900 m, trong ®ã cã h¬n 1000 m cèng, r·nh tho¸t n­íc ®· ®­îc x©y g¹ch. N­íc th¶i sinh ho¹t trong th«n theo c¸c cèng, r·nh nµy ch¶y ra s«ng T« LÞch. §­êng trong th«n còng ®­îc l¸t bª t«ng dµi 450 m, cßn l¹i lµ ®­êng g¹ch. Th«n cã mét bé phËn chuyªn thu gom r¸c th¶i. R¸c nµy ®­îc tËp kÕt vµ ®em ®æ th¶i t¹i mét b·i chung ë gÇn khu vùc tr¹m b¬m, ngay s¸t bê s«ng.

Nh÷ng n¨m gÇn ®©y víi thu nhËp vµ møc sèng ngµy cµng ®­îc n©ng cao, hÇu hÕt c¸c hé gia ®×nh trong th«n ®Òu n©ng cÊp khu vÖ sinh cña gia ®×nh. Cho ®Õn nay toµn th«n cã 95% gia ®×nh ®· x©y dùng nhµ vÖ sinh tù ho¹i, chØ cßn l¹i mét sè Ýt gia ®×nh cßn sö dông nhµ vÖ sinh hai ng¨n.

Do lµm tèt c«ng t¸c y tÕ céng ®ång nªn vÊn ®Ò søc khoÎ ng­êi d©n trong th«n còng ®­îc ®¶m b¶o. Theo t×m hiÓu chóng t«i ®­îc biÕt vµi chôc n¨m gÇn ®©y th«n kh«ng x¶y ra dÞch bÖnh nµo ®¸ng kÓ ®èi víi c¶ ng­êi vµ vËt nu«i còng nh­ c©y trång. C«ng t¸c ch¨m sãc søc khoÎ vÉn ®­îc tiÕn hµnh ®Þnh kú cho trÎ em trong th«n.

Ch­¬ng 2. HiÖn tr¹ng c¬ cÊu sö dông ®Êt vµ nh÷ng vÊn ®Ò m«i tr­êng cña hoµng liÖt, thanh tr×

2.1. C¬ cÊu sö dông ®Êt vµ xu thÕ diÔn biÕn

Tõ n¨m 2003, viÖc Hoµng LiÖt tõ 1 x· cña huyÖn ngo¹i thµnh Thanh Tr× trë thµnh 1 ph­êng cña quËn Hoµng Mai (t¸ch tõ huyÖn Thanh tr×) cïng víi qu¸ tr×nh ®« thÞ hãa nhanh ®· t¹o ra sù thay ®æi kh¸ lín vÒ sö dông ®Êt cña ph­êng. ë ®©y, diÖn tÝch ®Êt n«ng nghiÖp ®­îc chuyÓn sang ®Êt x©y dùng c¸c khu ®« thÞ míi, ®Êt c«ng nghiÖp, giao th«ng. §Êt v­ên ®­îc c¾t xÎ ®Ó x©y nhµ ë. HiÖn nay diÖn tÝch ®Êt tù nhiªn cña Hoµng LiÖt lµ 498 ha trong ®ã cã 100 ha ®Êt trång rau, 74 ha ao nu«i c¸, diÖn tÝch ®Êt cßn l¹i lµ ®Êt trång lóa, ®Êt ë, ®Êt c«ng nghiÖp

B»ng A: cã 11ha ®Êt ë, trªn 60ha ®Êt canh t¸c, n¨m 2002 bµn giao 26ha cho thµnh phè cßn l¹i kho¶ng 30ha ®Êt chuyªn dïng vµ dïng cho môc ®Ých kh¸c lµ 12ha, hå ao nu«i trång thñy s¶n lµ 4ha. Chñ tr­¬ng cña thµnh phè sÏ lÊy tiÕp chØ ®Ó l¹i 17ha lµm rau s¹ch ®Ó cung cÊp cho thµnh phè, sè ®Êt lÊy ®i ®Ó x©y dùng chung c­ vµ khu vui ch¬i.

B»ng B: Tæng quü ®Êt toµn th«n B»ng B lµ 53,75 ha trong ®ã diÖn tÝch n«ng nghiÖp lµ 40,5 ha víi diÖn tÝch dµnh cho c©y lóa lµ 22,7 ha (chiÕm 56% diÖn tÝch n«ng nghiÖp), rau lµ 15,95 ha (chiÕm kho¶ng 39%), th¶ c¸ lµ 1,87 ha.

DiÖn tÝch ®Êt ë lµ 5,2 ha (chiÕm 9,67% ). C¬ cÊu cña th«n gåm hai xãm: xãm Trong (gi¸p B»ng A ) vµ xãm Ngoµi (gi¸p Tùu LiÖt).

2.2. Nh÷ng vÊn ®Ò m«i tr­êng cña vïng s¶n xuÊt rau

Mçi ngµy cã trªn 400.000 m3 n­íc th¶i ®« thÞ, trong ®ã kho¶ng 55% lµ n­íc th¶i sinh ho¹t, 43% n­íc th¶i c«ng nghiÖp vµ dÞch vô, 2% n­íc th¶i bÖnh viÖn (Nguån: Së Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i tr­êng Hµ Néi, 2002) theo 4 con s«ng (s«ng T« LÞch, s«ng Kim Ng­u, s«ng Lõ, s«ng SÐt) ®æ vµo hå Yªn Së.

Riªng s«ng T« LÞch mçi ngµy tiÕp nhËn kho¶ng 200.000 m3 n­íc th¶i (chiÕm 50% tæng l­îng n­íc th¶i ®« thÞ) cã mét nh¸nh ®æ vµo s«ng NhuÖ t¹i ®Ëp ThÞnh LiÖt vµ mét nh¸nh ®æ vµo hå Yªn Së.

N­­íc th¶i ®« thÞ ®æ vµo s«ng T« LÞch ®a d¹ng vÒ lo¹i h×nh, phøc t¹p vÒ thµnh phÇn vµ cã xu h­íng t¨ng c¶ vÒ sè l­­îng vµ nång ®é « nhiÔm. DiÖn tÝch c¸c khu c«ng nghiÖp cña thµnh phè t¨ng nhanh, l­­u l­­îng n­­íc th¶i còng t¨ng lªn. L­îng n­íc th¶i nµy hÇu nh­ kh«ng ®­îc xö lý, nÕu xö lý th× vÉn ch­a ®¹t yªu cÇu tiªu chuÈn. Trong khi ®ã, ng­­êi d©n B»ng B hiÖn nay vµ trong nh÷ng n¨m tíi vÉn sö dông nguån n­­íc th¶i nµy cho c¸c ho¹t ®éng n«ng nghiÖp.

ViÖc sö dông n­íc th¶i ®« thÞ trong s¶n xuÊt rau (trång rau) ®· gióp ng­êi n«ng d©n thu ®­îc c¸c lo¹i rau víi s¶n l­îng cao, b¸n ®­îc gi¸. ChÝnh v× vËy thu nhËp cña ng­êi n«ng d©n qua canh t¸c rau trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y cao h¬n nhiÒu lÇn so víi tr­íc kia. Nh­ng bªn c¹nh ®ã, viÖc sö dông n­íc th¶i ®Ó trång rau còng ®­a ®Õn nh÷ng rñi ro cho c©y rau còng nh­ søc khoÎ ng­êi d©n.

B¶ng 1. ý kiÕn th¶o luËn cña n«ng d©n vÒ chÊt l­îng n­íc th¶i vµ nh÷ng ¶nh h­ëng cña n­íc th¶i

DÊu hiÖu quan s¸t

TÇn suÊt xuÊt hiÖn

NhËn xÐt/ gi¶i thÝch

¶nh h­ëng

Mµu s¾c

T­¬ng ®èi trong

Mét vµi lÇn trong n¨m

Sau khi trêi m­a to

T­íi cho c©y rÊt tèt

§en

Bät hång

Cuèi n¨m

N­íc rÊt nÆng mïi, cã bät mµu hång khi b¬m, cã v¸ng s¬n (cã thÓ do Nhµ m¸y S¬n x¶ n­íc th¶i), xuÊt hiÖn khi n­íc ch¶y theo chiÒu tõ T« LÞch vÒ hå Yªn Së

RÊt nguy hiÓm cho c©y trång nªn n«ng d©n th­êng kh«ng hoÆc h¹n chÕ th¸o vµo ruéng

Bät tr¾ng

HÇu hÕt thêi gian trong n¨m

N­íc cã bät tr¾ng khi b¬m (Ýt hoÆc nhiÒu), Ýt nÆng mïi h¬n

C©y trång nh×n chung ph¸t triÓn tèt, ®Æc biÖt lµ rau muèng

Mïi

NÆng mïi

Cuèi n¨m

Cã v¸ng dÇu, s¬n, bät tr¾ng hoÆc hång khi b¬m

- Khã thë

- Nguy hiÓm cho c©y trång



Cã mïi

Hµng ngµy

N­íc cã mµu xanh ®en, bät tr¾ng khi b¬m

Sö dông tèt hoÆc Ýt ¶nh h­ëng cho c©y

NhÑ mïi

Khi m­a to

N­íc t­¬ng ®èi s¹ch vµ trong

Kh«ng ¶nh h­ëng

Dßng ch¶y

T« LÞchB»ng Bhå Yªn Së

ThØnh tho¶ng

Khi m­a to, kÐo dµi hoÆc khi cÇn th¸o n­íc theo kÕ ho¹ch cho néi thµnh, hå Yªn Së b¬m  lµ dßng ch¶y c­ìng bøc, n­íc rÊt « nhiÔm (bät hång, nÆng mïi)

¶nh h­ëng xÊu ®Õn c©y trång, c©y th­êng bÞ thèi gèc (rau muèng), vµng l¸, vì phao (rau rót)

Hå Yªn SëB»ng B T« LÞch

HÇu hÕt thêi gian trong n¨m

Dßng ch¶y chÝnh trong n¨m, lµ dßng ch¶y tù nhiªn

N­íc Ýt « nhiÔm h¬n

C¸c nguån g©y « nhiÔm m«i tr­êng

a/ C¸c nhµ m¸y xÝ nghiÖp:


Trªn ®Þa bµn Ph­êng Hoµng LiÖt vµ c¸c ph­êng x· xung quanh cã nhiÒu nhµ m¸y, xÝ nghiÖp cña Trung ­¬ng vµ ®Þa ph­¬ng Hµ néi nh­: nhµ m¸y ph©n l©n V¨n §iÓn, X­ëng c¬ khÝ s¾t thÐp, X­ëng m¹ kim, Nhµ m¸y pin v¨n §iÓn,Nhµ m¸y n­íc Ph¸p V©n, C«ng ty chÕ t¹o biÕn thÕ ABB, Nhµ m¸y s¬n tæng hîp Hµ Néi, XÝ nghiÖp nhuém Trung Th­, C«ng ty Kim Hµ Néi, Nhµ m¸y c¬ khÝ Tam HiÖp

b/ C¸c bÖnh viÖn: BÖnh viÖn K, BÖnh viÖn Th¨ng Long

c/ C¸c c¬ s¬ s¶n xuÊt kh¸c nh­: NghÜa trang V¨n §iÓn, C«ng ty d­îc phÈm Hµ Thµnh, ViÖn thùc nghiÖm Vi sinh

C¸c vÊn ®Ò m«i tr­êng bøc xóc:

Rñi ro víi rau trång b»ng n­íc th¶i


Møc ®é chÞu ¶nh h­ëng cña cña c¸c lo¹i rau kh¸c nhau víi n­íc th¶i lµ kh¸c nhau. Tr­íc ®©y, canh t¸c rau t¹i B»ng B còng sö dông n­íc th¶i ®« thÞ nh­ng kh«ng hoÆc rÊt hiÕm khi bÞ ¶nh h­ëng do n­íc t­íi. Nh­ng gÇn ®©y, hiÖn t­îng rau bÞ chÕt hay cã c¸c biÓu hiÖn kh¸c lµm gi¶m chÊt l­îng còng nh­ n¨ng suÊt ngµy cµng phæ biÕn h¬n, ®Æc biÖt lµ víi nh÷ng lo¹i rau nh¹y c¶m víi chÊt l­îng n­íc t­íi.

a. Rau rót:

Rau rót lµ lo¹i rau rÊt nh¹y c¶m. Rau rót th­êng bÞ chÕt hµng lo¹t khi n­íc cã chÊt l­îng xÊu (n­íc cã mµu ®en, ®Æc s¸nh, bät mµu hång nh¹t), biÓu hiÖn l¸ vµng, vì phao, th©n thèi nhòn, rÔ cã mµu ®en vµ dµi, ngän rau kh«ng tr¾ng, bÞ teo vµ l¸ rau kh«ng më. §Æc biÖt lµ trong thêi kú nh©n gièng vµ vµo ®Çu mïa (c©y gièng míi ch­a kÞp thÝch nghi), rau rót rÊt dÔ bÞ sun rÔ, chÕt vµng, nh÷ng d©y rau th¶ ®Çu ruéng th­êng dÔ bÞ háng nhÊt.



b. Rau cÇn:

Rau cÇn kh«ng bÞ ¶nh h­ëng bëi n­íc t­íi nhiÒu nh­ rau rót nh­ng khi gÆp n­íc xÊu c©y còng bÞ thèi nhòn vµi chôc khãm/sµo hoÆc l¸ bÞ vµng, th©n c©y ®en vµ lôi ®i (chiÕm kho¶ng 2 m2 ®Çu ruéng, n¬i th¸o n­íc vµo ®Çu tiªn, cßn l¹i cuèi ruéng kh«ng bÞ ¶nh h­ëng). C¸c hiÖn t­îng c©y bÞ t¸p, ch¸y l¸ vµo thêi gian ngoµi th¸ng Giªng lµ do c¸c ®iÒu kiÖn thêi tiÕt (n¾ng, s­¬ng).



c. Rau muèng:

ë giai ®o¹n tr­ëng thµnh (chuÈn bÞ thu ho¹ch), nÕu th¸o n­íc s«ng vµo, c©y vÉn ph¸t triÓn tèt. Nh­ng nÕu míi thu ho¹ch xong (trªn ruéng chØ cßn l¹i gèc c©y rau), th¸o n­íc vµo, c©y bÞ thèi s¬ (phÇn gèc vµ rÔ), rau chÕt (kho¶ng 20%), ®Æc biÖt lµ vµo thêi gian cuèi n¨m lµ thêi kú Ýt m­a, thêi tiÕt rÐt céng víi n­íc thèi khiÕn c©y rau rÔ bÞ thèi gèc vµ chÕt h¬n.

Víi c¸c lo¹i rau c¹n kh¸c nh­: mïng t¬i, rau ®ay, ng¶i cøu… vµo thêi gian ®Çu n¨m, c©y cßn nhá, kh¶ n¨ng chèng chÞu kÐm, nÕu t­íi n­íc th¶i, c©y bÞ ®en gèc, sun c©y, chÕt nh­ng tû lÖ kh«ng nhiÒu. Nh×n chung, so víi c¸c lo¹i rau n­íc th× rau c¹n Ýt gÆp rñi ro h¬n, rau c¸c ruéng cao, ë cuèi dßng ch¶y còng ph¸t triÓn tèt, Ýt bÞ ¶nh h­ëng h¬n nh÷ng ruéng rau nhËn n­íc th¶i ë ®Çu dßng ch¶y.

Qua kh¶o s¸t thùc tÕ cïng víi ý kiÕn trùc tiÕp cña ng­­êi d©n cho thÊy c¸c hiÖn t­îng rau bÞ chÕt, vµng, hÐo l¸… chØ míi xuÊt hiÖn trong kho¶ng 3-5 n¨m gÇn ®©y.

B¶n th©n ng­­êi d©n nhËn thøc vÒ m«i tr­­êng vµ biÖn ph¸p phßng tr¸nh c¸c t¸c ®éng ch­a thËt ®Çy ®ñ, hä vÉn tiÕn hµnh c«ng viÖc trªn c¸nh ®ång nh­ bao ®êi nay. B»ng kinh nghiÖm s¶n xuÊt, hä còng chØ h¹n chÕ ®­îc mét phÇn nhá nh÷ng t¸c ®éng do n­íc th¶i g©y ra víi c©y trång. H¬n n÷a víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ nh­­ hiÖn nay hä ch­­a thÓ cã biÖn ph¸p h÷u hiÖu nµo. MÆc dï th«ng qua c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng còng nh­­ tiÕp xóc hµng ngµy víi n­­íc th¶i khi s¶n xuÊt hä còng ®· nhËn biÕt ®­­îc c¸c t¸c h¹i cña chóng.

B¶ng 2. Rñi ro ®èi víi c¸c lo¹i rau do n­íc th¶i ®« thÞ [27]



Lo¹i rau

Rñi ro

Gi¶i ph¸p cña n«ng d©n

Rót

¤ nhiÔm Asen (kÕt qu¶ ph©n tÝch chÊt l­îng rau), 80% chÕt trong thêi gian g©y gièng (khi c©y non), 25% bÞ thèi rÔ, vµng l¸ khi gÆp n­íc mµu ®en ®Ëm, bät hång, nÆng mïi; ph¸t triÓn tèt khi n­íc cã mµu xanh ®en, kh«ng hoÆc Ýt mïi; lµ lo¹i rau nh¹y c¶m nhÊt víi n­íc th¶i

- Khi thay n­íc vµo ruéng, gi÷ l¹i 1/2 n­íc cò vµ thªm vµo 1/2 n­íc míi.

- Khi c©y cßn non, dïng n­íc ë nh÷ng c¸nh ®ång xa tr¹m b¬m hoÆc n­íc ®· ®­îc ®Ó l¾ng qua c¸c ruéng kh¸c.



Rau cÇn

- Th©n ®en khi n­íc th¶i nÆng mïi vµ mµu ®en

- Nh×n chung ph¸t triÓn nhanh trong ®iÒu kiÖn n­íc th¶i



VÉn sö dông n­íc th¶i

Rau muèng

- BÞ « nhiÔm Asen (kÕt qu¶ ph©n tÝch chÊt l­îng rau), bÞ chÕt khi n­íc bÞ « nhiÔm nÆng, biÓu hiÖn: ~20% bÞ ®en th©n, thèi rÔ vµ chÕt vµo cuèi n¨m.

- Nh×n chung, c©y ph¸t triÓn tèt khi ®­îc t­íi b»ng n­íc th¶i



VÉn sö dông n­íc th¶i

C¶i xoong

- ThØnh tho¶ng bÞ ®en l¸ khi chÊt l­îng n­íc xÊu

- Ph¸t triÓn tèt trong ®iÒu kiÖn n­íc th¶i mµu ®en, cã hoÆc nhÑ mïi



VÉn sö dông n­íc th¶i

C¶i xanh

Ph¸t triÓn tèt khi t­íi b»ng n­íc th¶i

VÉn sö dông n­íc th¶i

Hµnh

Ph¸t triÓn tèt khi t­íi b»ng n­íc th¶i

VÉn sö dông n­íc th¶i

Mïng t¬i

Ph¸t triÓn b×nh th­êng, kh«ng bÞ ¶nh h­ëng bëi n­íc th¶i

VÉn sö dông n­íc th¶i

Ng¶i cøu

Ph¸t triÓn chËm, thèi rÔ vµ chÕt nÕu t­íi qu¸ nhiÒu n­íc th¶i

T­íi l­îng võa ph¶i, tr¸nh bÞ ngËp n­íc th¶i

Rñi ro ®èi víi søc khoÎ ng­êi d©n.


Qua thùc tÕ ®iÒu tra ng­êi d©n B»ng B cho thÊy gÇn nh­ 100% ng­êi d©n khi tiÕp xóc trùc tiÕp víi n­íc th¶i bÞ mÈn ngøa ë tay vµ ch©n víi møc ¶nh h­ëng nÆng, nhÑ kh¸c nhau tuú thuéc vµo ®é nh¹y c¶m cña tõng lo¹i da cña tõng ng­êi, vµo viÖc hä ph¶i tiÕp xóc víi n­íc th¶i ë ®Çu hay cuèi dßng ch¶y.

Qua pháng vÊn trùc tiÕp víi ng­­êi d©n, quan s¸t thùc tÕ vµ tæng hîp c¸c tµi liÖu liªn quan cho thÊy trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y tØ lÖ ng­­êi d©n tiÕp xóc trùc tiÕp víi n­­íc th¶i bÞ c¸c bÖnh ngoµi da, bÖnh ®­êng ruét, bÖnh vÒ ®­­êng h« hÊp vµ c¸c bÖnh kh¸c cã xu h­­íng t¨ng lªn.

Nh÷ng ¶nh h­ëng ®èi víi ng­êi d©n khi tiÕp xóc trùc tiÕp víi n­íc th¶i biÓu hiÖn lµ nh÷ng vÕt trßn ®á ë lßng bµn tay, da bÞ bong, ch©n cã môn n­íc, ngøa. Nh÷ng ng­êi ph¶i th­êng xuyªn tiÕp xóc víi n­íc th¶i ë ®Çu nguån mãng tay bÞ nøt, thèi mãng, hoÆc bÞ loÐt, nhøc ë mãng tay, mãng ch©n, chØ cã mét sè rÊt Ýt ng­êi bÞ ngøa kh«ng ®¸ng kÓ, cã thÓ lµ do lµnh da hoÆc ®· thÝch nghi ®­îc víi n­íc th¶i. Ngoµi ra, víi nh÷ng ng­êi chØ thØnh tho¶ng ph¶i lµm rau víi n­íc s«ng, hoÆc cã ruéng ë cuèi nguån n­íc th× mãng tay, mãng ch©n chuyÓn thµnh mµu vµng, kh«ng bÞ mÈn ngøa hay nÕu cã th× còng Ýt h¬n. Ng­­êi d©n tiÕp xóc th­­êng xuyªn víi n­­íc th¶i còng th­­êng bÞ nhiÔm giun ®òa. Qua ®iÒu tra cho thÊy tØ lÖ trÎ em vµ phô n÷ bÞ m¾c bÖnh nµy cao.

N­íc th¶i vµ bïn cÆn cña nã cã chøa c¸c lo¹i vi khuÈn g©y bÖnh, trøng giun s¸n. Theo Phan ThÞ Kim, Bïi Minh §øc (2000) ­íc tÝnh cã kho¶ng 7000 vi khuÈn Salmonella, 6000 – 7000 vi khuÈn Shigella vµ 1000 vi khuÈn Vibrio cholera trong mét lÝt n­íc th¶i. C¸c lo¹i vi khuÈn Shigella vµ Vibrio cholera nhanh chãng bÞ tiªu diÖt trong m«i tr­êng n­íc th¶i nh­ng vi khuÈn Sallmonella cã kh¶ n¨ng tån t¹i l©u dµi trong ®Êt. C¸c lo¹i virut còng xuÊt hiÖn nhiÒu trong n­íc th¶i. Ngoµi ra, trong n­íc th¶i sinh ho¹t cßn chøa nhiÒu c¸c lo¹i trøng giun s¸n nh­ Ancylostoma, Ascaris, Trichuris vµ Taenia… vµ th­êng g©y ra c¸c hËu qu¶ nghiªm träng khi sö dông trùc tiÕp n­íc th¶i ®Ó t­íi rau, nu«i c¸…Trøng giun s¸n cã thÓ tån t¹i trong ®Êt ®Õn 1,5 n¨m. V× vËy nªn h¹n chÕ t­íi n­íc th¶i trong mïa thu ho¹ch. §èi víi lo¹i rau ¨n sèng th× kh«ng ®­îc t­íi n­íc th¶i [14].

B¶ng 3. Tû lÖ ng­­êi d©n bÞ nhiÔm giun ®òa t¹i ph­­êng Hoµng LiÖt

(Theo kÕt qu¶ ®iÒu tra 110 ng­êi d©n t¹i ph­­êng)

Tû lÖ sè trøng giun /1g ph©n (%)


1-1.000

1.000-10.000

>10.000

21,81%

62,72%

15,45%

Qua kÕt qu¶ cho thÊy tû lÖ 1.000-10.000 sè trøng giun trong 1g ph©n chiÕm phÇn tr¨m cao nhÊt, c¸c tû lÖ kh¸c chiÕm tõ 16 ®Õn 30 phÇn tr¨m. Víi kÕt qu¶ nµy th× nguy c¬ ng­êi d©n bÞ c¸c bÖnh vÒ ®­êng ruét lµ rÊt cao.

§Ó kh¾c phôc nh÷ng ¶nh h­ëng do n­íc th¶i, ng­êi d©n th­êng xuyªn ph¶i ®i ñng khi ®i lµm d­íi ruéng, nh­ng tay kh«ng ®i g¨ng ®­îc v× bÊt tiÖn khi lµm viÖc. Víi nh÷ng tr­êng hîp bÞ mÈn ngøa, thèi mãng tay, ch©n… th× tù ch÷a b»ng c¸ch th­êng xuyªn ng©m tay, ch©n vµo n­íc phÌn, n­íc muèi hoÆc s¸t chanh sau mçi lÇn lµm ruéng, nÕu nÆng h¬n th× b«i thuèc mì vµ tr¸nh tiÕp xóc víi n­íc th¶i trong vµi ngµy. Nh­ng nÕu tiÕp tôc ph¶i tiÕp xóc trùc tiÕp víi n­íc th¶i th× l¹i bÞ l¹i.

Coliform cã trong n­íc th¶i khi dïng ®Ó t­íi c©y còng sÏ tÝch ®äng trong rau vµ c¸c n«ng s¶n nãi chung. Ngoµi ra trong ®ã cßn chøa nhiÒu vi khuÈn g©y bÖnh, do ®ã c¸c lo¹i rau, qu¶ ®Æc biÖt lµ rau sèng trång trªn n­íc th¶i kh«ng xö lý lµ kh«ng an toµn.

HÇu hÕt c¸c bÖnh truyÒn nhiÔm phæ biÕn nh­ sèt th­¬ng hµn, Øa ch¶y, ®au bông do ký sinh ®­êng ruét vµ viªm gan siªu vi trïng ë huyÖn Thanh Tr× ®Òu cã tØ lÖ (%) ng­êi m¾c cao h¬n c¸c bÖnh kh¸c. C¸c bÖnh nµy ®Òu lan truyÒn qua nguån n­íc, qua thùc phÈm bÞ nhiÔm bÈn trong ®ã tØ lÖ trÎ em vµ ng­êi lín m¾c bÖnh giun s¸n kh¸ cao (theo T«n ThÊt B¸ch, B¸o c¸o toµn v¨n “Nghiªn cøu mét sè ®Æc ®iÓm sù t¸c ®éng vµ mèi liªn quan gi÷a m«i tr­êng - søc khoÎ vµ m« h×nh bÖnh tËt cña nh©n d©n ë mét sè vïng kinh tÕ quan träng - §Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ vµ n©ng cao søc khoÎ céng ®ång” tr­êng §¹i häc Y khoa Hµ Néi, 1996).

Nguån n­íc « nhiÔm còng lµ n¬i ph¸t triÓn cña c¸c loµi sinh vËt mang mÇm bÖnh nh­ ruåi, muçi, th­êng g©y ra c¸c bÖnh Øa ch¶y, kiÕt lþ, th­¬ng hµn, sèt rÐt, sèt xuÊt huyÕt... ®¸ng lo ng¹i. Trong ®ã, trÎ em vµ phô n÷ lµ nh÷ng ng­êi dÔ m¾c h¬n c¶. Ngoµi ra, bÖnh ®au m¾t hét, bÖnh ngoµi da còng kh¸ phæ biÕn. Qua ®iÒu tra chóng t«i ®­îc biÕt, nh÷ng ng­êi n«ng d©n ë B»ng B khi trùc tiÕp tiÕp xóc víi n­íc th¶i th­êng bÞ mÈn ngøa vµ loÐt ë ch©n vµ tay. §©y cã thÓ nãi lµ biÓu hiÖn râ nhÊt vÒ nh÷ng ¶nh h­ëng xÊu cña n­íc th¶i ®« thÞ ®èi víi søc khoÎ cña nh÷ng ng­êi trùc tiÕp tiÕp xóc víi nã.

N­íc cÊp cho sinh ho¹t

HiÖn t¹i ë ph­êng Hoµng LiÖt cã 3 nhµ m¸y n­íc cung cÊp n­íc cho kho¶ng 70% sè d©n cña ph­êng. Riªng khu vùc Ph¸p V©n ®­îc cÊp n­íc bëi nhµ m¸y n­íc Ph¸p V©n. Nh×n chung n­íc cÊp cña 3 nhµ m¸y n­íc cã chÊt l­îng tèt. Nh÷ng hé cßn l¹i (30%) cña ph­êng ®ang ®­îc l¾p ®Æt ®­êng èng dÉn n­íc. MÆc dï c¸c hé ®· ®­îc cÊp n­íc bëi 3 nhµ m¸y n­íc cña ph­êng, nh­ng t×nh tr¹ng thiÕu n­íc dïng cho sinh häat hµng ngµy vÉn th­êng xuyªn x¶y ra. Nh÷ng hé trong sè 30% ch­a ®­îc cÊp n­íc m¸y tõ tr­íc ®Õn nay vÉn ph¶i sö dông n­íc giÕng khoan. Tr÷ l­îng n­íc ngÇm ë khu vùc ®ñ ®Ó cung cÊp cho sinh ho¹t ngµy cña ng­êi d©n, nh­ng vÒ chÊt l­îng n­íc l¹i cã vÊn ®Ò.



¤ nhiÔm n­íc mÆt

C¸c hå ao trong khu vùc Hoµng LiÖt vµ xung quanh ®Òu bÞ « nhiÔm. Hå Linh §µm lµ hå lín nhÊt trong khu vùc víi diÖn tÝch kho¶ng 71 ha tiÕp nhËn n­íc m­a ch¶y trµn vµ n­íc th¶i sinh ho¹t cña c¸c khu d©n c­ xung quanh hå. C¸c ao, hå nhá kh¸c ë B»ng A, B»ng B tiÕp nhËn n­íc th¶i (n­íc s«ng T« LÞch) vµ lµ n¬i ®Ó röa rau (rau cÇn, rau c¶i xoong, ®­îc röa ë c¸ ao, hå tr­íc khi mang ra chî b¸n). N­íc ao, hå cã mµu ®en, bèc mïi h«i. C¸ch ®©y 10-15 n¨m, ®o¹n h¹ l­u s«ng T« LÞch (qua c¸c x· Hoµng LiÖt, Tam HiÖp...) ®­îc nh©n d©n trong khu vùc ®¸nh gi¸ lµ tèt, trÎ em cã thÓ b¬i léi nh­ng nay qu¸ bÈn. HiÖn nay n­íc s«ng T« LÞch ®ang ®­îc sö dông vµo môc ®Ých trång trät (t­íi cho rau vµ lóa) vµ nu«i c¸. Tuy nhiªn n­íc « nhiÔm nÆng g©y nh÷ng ¶nh h­ëng xÊu ®Õn søc kháe ng­êi trång rau, nu«i c¸ vµ sù ph¸t triÓn cña rau, c¸. Ng­êi n«ng d©n tiÕp xóc th­êng víi n­íc s«ng T« LÞch bÞ c¸c bÖnh ngoµi da, viªm thèi mãng tay, mãng ch©n. RÔ, th©n rau ngËp l©u trong n­íc th¶i míi ®­îc b¬m vµo cã thÓ bÞ thèi r÷a.



ChÊt l­îng kh«ng khÝ

¤ nhiÔm côc bé bëi mïi h«i thèi tõ 1 sè nguån chÝnh sau ®©y:

- S«ng T« LÞch vµo nh÷ng ngµy nåm, thay ®æi thêi tiÕt mïi h«i thèi tõ s«ng T« LÞch bèc lªn g©y khã chÞu ®èi víi c¸c gia ®×nh kÒ s«ng

- N­íc t­íi cho rau, lóa, n­íc trong ao nu«i c¸ ®Òu lµ n­íc th¶i cña s«ng T« LÞch, s«ng Kim Ng­u g©y mïi h«i thèi. N­íc th¶i g©y mïi nhiÒu nhÊt trong khi b¬m. Th«n B»ng B vµ 1 sè th«n kh¸c n»m kÑp gi÷a s«ng T« LÞch vµ c¸nh ®ång trång rau, lóa nªn chÞu ¶nh h­ëng cña mïi h«i thèi cña n­íc th¶i.

- Giã T©y Nam, thØnh tho¶ng mang theo mïi khã chÞu tõ NghÜa trang V¨n §iÓn (khu vùc háa t¸ng) ®Õn 1 vµi th«n (th«n Huúnh Cung) thuéc ph­êng Hoµng LiÖt

ChÊt th¶i r¾n

ChÊt th¶i r¾n sinh ho¹t (chÊt th¶i thùc phÈm, bao b×, x­¬ng c¸c lo¹i, vá èc, hÕn…), chÊt th¶i n«ng nghiÖp (ph©n tr©u, bß, lîn, gµ, vÞt, gèc rÔ c©y rau, r¬m r¹...), chÊt th¶i tõ s¶n xuÊt thñ c«ng nghiÖp (vôn s¾t thÐp...) lµ nh÷ng chÊt th¶i r¾n chÝnh cña ph­êng Hoµng LiÖt vµ 1 sè ph­êng x·, xung quanh. ë ®©y, chÊt th¶i r¾n ch­a ®­îc qu¶n lý tèt, ch­a cã 1 tæ chøc chuyªn thu gom, vËn chuyÓn chÊt th¶i r¾n vµ ch­a cã b·i ®æ th¶i hîp vÖ sinh.

Theo ®iÒu tra kh¶o s¸t cña chóng t«i trong c¸c n¨m tõ n¨m 2003 ®Õn nay thÊy r»ng mét vµi ®Þa ®iÓm trªn bê s«ng T« LÞch ®ang ®­îc sö dông lµm n¬i ®æ r¸c cña B»ng A, B»ng B, Huúnh Cung vµ 1 sè th«n , x· kh¸c n»m däc s«ng.

ViÖc ®æ th¶i nµy mét mÆt g©y « nhiÔm kh«ng khÝ (g©y mïi h«i thèi) vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c c«n trïng (ruåi, nhÆng) ph¸t triÓn.



DiÖn tÝch khu ®Öm c©y xanh ®ang bÞ gi¶m dÇn

Tõ n¨m 2004, mét phÇn ®Êt phÝa B¾c cña huyÖn Thanh Tr× ®­îc t¸ch ra thµnh quËn Hoµng Mai, trë thµnh mét quËn néi thµnh. Qu¸ tr×nh ®« thÞ hãa nhanh tõ tr­íc ®Õn nay ë c¸c khu vùc ven ®«, ®Æc biÖt tõ n¨m 2000, nhiÒu diÖn tÝch ®Êt trång trät, ®Êt v­ên ë ph­êng Hoµng LiÖt vµ c¸c x· ph­êng xung quanh ®­îc chuyÓn sang ®Êt lµm nhµ chung c­, ®Êt giao th«ng, ®Êt c«ng nghiÖp. ViÖc chuyÓn môc ®Ých sö dông ®Êt ®ã ®· vµ ®ang lµm suy gi¶m diÖn tÝch c©y trång c¸c lo¹i, t¨ng diÖn tÝch bª t«ng, xi m¨ng hãa. §iÒu nµy kh«ng nh÷ng lµm cho thay ®æi vi khÝ hËu, lµm thay ®æi c©n b»ng n­íc cña khu vùc Hoµng LiÖt vµ xung quanh, mµ cßn lµm gi¶m khu ®Öm xanh cho c¸c quËn néi thµnh phÝa Nam thµnh phè Hµ néi.

Ch­¬ng 3. §èi t­îng vµ ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu



tải về 0.79 Mb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn:
1   2   3   4   5   6   7




Cơ sở dữ liệu được bảo vệ bởi bản quyền ©hocday.com 2024
được sử dụng cho việc quản lý

    Quê hương