TRƯỜng đẠi học khoa học tự nhiên chưƠng trình đÀo tạo trình đỘ ĐẠi học ngàNH: sinh họC ĐẠt chuẩn quốc tế Mà SỐ: 52420101 Hà Nội, 2012

Chương 3: Công nghệ sinh học trong Y Dược

3.2. Sàng lọc và phát triển thuốc. Nghiên cứu cơ bản và thử nghiệm lâm sàng

3.3. Biểu hiện thụ thể tái tổ hợp

3.4. Sản xuất protein có hoạt tính sinh học bằng con đường ADN tái tổ hợp.

3.5. Hệ vector virus sử dụng chuyển gen trong liệu phép gen

Chương 4: Công nghệ sinh học trong Nông nghiệp

4.1. Lai tạo truyền thống kết hợp với các chỉ thị phân tử ADN

4.2. Sử dụng các chỉ thị phân tử trong chọn giống, phân lập gen qui định tính trạng mong muốn

4.3. Vector chuyển gen T-DNA. Thiết kế vector mang gen chuyển, gen chỉ thị

4.4. Các phương pháp chuyển gen thực vật. Cây chuyển gen.

Chương 5: Công nghệ sinh học trong công nghiệp và môi trường

5.1. Công nghệ sinh học trong công nghiệp:

5.1.1. Các enzyme và sản phẩm trong công nghiệp thực phẩm.

5.1.2. Nguồn nguyên liệu và năng lượng sinh học.

5.1.3. Vật liệu sinh học cho các ngành khoa học khác.

5.2. Công nghệ sinh học trong môi trường: bảo vệ và cải tạo môi trường sống và tài nguyên thiên nhiên.

5.2.1. Cải tạo đất, nước.

5.2.2. Xử lý rác thải.

1. 
   Mã môn học/chuyên đề: BIO2410
   
2. 
   Số tín chỉ: 3
   
3. 
   Môn học tiên quyết:
   

4. 
   Ngôn ngữ giảng dạy: Tiếng Việt
   
5. 
   Giảng viên (họ và tên, chức danh, học vị, đơn vị công tác):
   

• 
  PGS. TS. Nguyễn Thị Quỳ, Bộ môn Tế bào – Mô Phôi – Lý Sinh học, Khoa Sinh học, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên
  
• 
  ThS. Bùi Thị Vân Khánh, Bộ môn Tế bào – Mô Phôi – Lý Sinh học,Khoa Sinh học, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên
  
• 
  TS. Đỗ Minh Hà, Bộ môn Nhân học – Sinh lý học, Khoa Sinh học, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên
  

6. 
   Mục tiêu môn học/chuyên đề (kiến thức, kỹ năng, thái độ):
   

• 
  Nắm được các định nghĩa, nhớ được các cấu trúc quan trọng trong hệ sống.
  
• 
  Hiểu được các cơ chế lý hóa cơ bản nhất của các quá trình sống từ mức độ phân tử, tế bào, cơ quan đến cơ thể.
  
• 
  Nắm được cơ sở nguyên lí một số phương pháp vật lí, hoá từ đó đánh giá và áp dụng học trong nghiên cứu Sinh học và Y học.
  

• 
  Có khả năng nhận biết, hiểu và áp dụng được những tiến bộ của công nghệ thông tin trong nghiên cứu sinh học.
  
• 
  Có khả năng áp dụng đúng những quy tắc hóa lý cơ bản trong nghiên cứu sinh học thực nghiệm.
  
• 
  Rèn luyện các kỹ năng tư duy logic.
  
• 
  Rèn luyện tính trung thực, chính xác trong khoa học.
  
• 
  Rèn luyện tính kỷ luật, nghiêm túc trong công việc.
  

• 
  Có kỹ năng cộng tác, làm việc nhóm.
  
• 
  Phát huy được khả năng sáng tạo, khám phá.
  
• 
  Hình thành và phát triển năng lực đánh giá, tự đánh giá.
  
• 
  Xây dựng và rèn luyện được kỹ năng thuyết trình, bình luận.
  
• 
  Rèn luyện được khả năng lập kế hoạch, tổ chức hoạt động theo chủ đề.
  

• 
  Sử dụng kiến thức lý thuyết được trang bị để phát hiện, phân tích, đánh giá, giải thích những cơ chế lý hóa cụ thể xuấ hiện trong thực tiễn nghiên cứu thực nghiệm sinh học.
  
• 
  Nắm được cơ sở nguyên lí một số phương pháp vật lí, hoá từ đó có thể áp dụng học trong nghiên cứu Sinh học và Y học.
  

7. 
   Phương pháp kiểm tra đánh giá:
   

• 
  Kiểm tra nhanh hàng tuần trên lớp, bài thu hoạch thực nghiệm, thực hiện seminar trên lớp với các chủ đề cho trước, kiểm tra giữa kỳ, kiểm tra kết thúc môn học.
  

8. 
   Giáo trình bắt buộc (tác giả, tên giáo trình, nhà xuất bản, năm xuất bản):
   

• 
  Nguyễn Thị Kim Ngân. Lý sinh học. NXBĐHQG Hà nội, 2001
  
• 
  Nguyễn Thị Quỳ. Lý sinh học (phần thực hành). NXBKH&KT, 2002
  
• 
  Philip C. Nelson. Biological Physics, 2nd ed. W.H. Freeman and Company, 2008.
  

9. 
   Tóm tắt nội dung môn học:
   

10. 
    Nội dung chi tiết môn học/chuyên đề (trình bày các chương, mục, tiểu mục…):
    

1.1 Đối tượng và các phương pháp nghiên cứu nhiệt động học

1.1.1 Đối tượng

1.1.2 Phương pháp:

- Phương pháp vật lý thống kê

- Phương pháp Nhiệt động

1.2 Một số khái niệm và đại lượng cơ bản của nhiệt động học

1.2.1 Hệ, phân loại hệ thống.

1.2.2 Trạng thái của hệ, phương trình trạng thái, trạng thái cân bằng nhiệt động

1.2.3 Các thông số nhiệt động: Thông số trạng thái và thông số quá trình

1.2.4 Năng lượng của hệ: Động năng, thế năng, nội năng của hệ

1.3 Nguyên lí I nhiệt động học đối với hệ sinh vật

1.3.1 Nội dung Nguyên lí I Nhiệt động học

1.3.2 Hệ quả Nguyên lí I nhiệt động học (Định luật Hexơ)

1.3.3 Các dạng công và nhiệt trong cơ thể

1.3.4 Áp dụng nguyên lí I nhiệt động học vào hệ thống sống

1.4 Một số dạng chuyển hoá năng lượng thành công trong cơ thể người: Công co cơ, công hô hấp và chuyển hoá năng lượng ở hệ tim mạch.

1.5 Nguyên lí II Nhiệt động học đối với hệ sinh vật

1.5.1 Những hạn chế của nguyên lí I Nhiệt động học. Khái niệm về gradient

1.5.2 Nội dung nguyên lí II nhiệt động học

1.5.3 Quá trình thuận nghịch và bất thuận nghịch

1.5.4 Động cơ nhiệt - chu trình Carnnot

1.5.5 Entropy

1.5.6 Biến thiên entropy trong quá trình thuận nghịch và bất thuận nghịch

1.6 Biểu thức tổng quát Nguyên lí I và II nhiệt động học đối với một hệ kín

1.7 Entanpy và Năng lượng tự do của hệ

1.8 Áp dụng nguyên lí II nhiệt động học vào hệ thống sống

1.8.1 Phân biệt trạng thái cân bằng nhiệt động và trạng thái cân bằng dừng

1.8.2 Cân bằng dừng bền và cân bằng dừng không bền

1.8.3 Biến đổi entropy và vai trò của entropy trong hệ thống sống.

2.1 Khái niệm về động học các quá trình. Một số quá trình sinh học

2.2 Tốc độ và bậc của phản ứng: Định nghĩa, ví dụ

2.3 Sự phụ thuộc của tốc độ phản ứng vào nồng độ

2.3.1 Động học các phản ứng đơn giản (phản ứng bậc 1, 2 và 3)

2.3.2 Động học các phản ứng phức tạp (phản ứng thuận nghịch, nối tiếp, song song và phản ứng vòng)

2.4 Sự phụ thuộc của tốc độ phản ứng vào nhiệt độ

2.4.1 Quy luật phân bố phân tử theo tốc độ (phân bố Maxoen-Bonzơman)

2.4.2 Ảnh hưởng của nhiệt độ tới tốc độ phản ứng:

- Phương trình Arenius

- Hệ số Van-hốp/Đại lượng Q10

- Năng lượng hoạt hoá

2.5 Phương pháp phức hoạt hoá

2.6 Enzym và động học enzym

2.6.1 Enzym và hoạt độ enzym

2.6.2 Cơ chế xúc tác của Michaelis-Menten

2.6.3 Một số phương pháp nghiên cứu động học enzym

2.7 Phản ứng tự xúc tác và phản ứng dây chuyền

3.1 Định nghĩa tính thấm

3.2 Một số phương pháp nghiên cứu tính thấm

3.3 Một số đặc điểm lí hoá đặc trưng của màng tế bào và hệ đa màng, mô hình cấu trúc khảm lỏng của màng tế bào theo Singer và Nicolson.

3.4 Các con đường vận chuyển vật chất qua màng: qua siêu lỗ, qua lớp lypit kép, qua chất mang

3.5 Quy luật vận chuyển vật chất qua màng:

3.5.1 Quy luật vận chuyển thụ động: quy luật khuếch tán, hệ số khuếch tán, hệ số thấm, hệ số phân bố và ý nghĩa của nó.

3.5.2 Quy luật vận chuyển tích cực:

Cơ sở hoá lí của hiện tượng phân bố không đồng đều các chất trong tế bào và mô.

Phân biệt các "Bơm sinh học": vị trí phân bố, cơ chất do chúng vận chuyển.

3.5.3 Ẩm bào: cơ chế của hiện tượng phagocytose và pinocytose

3.6 Vận chuyển nước: vai trò của áp suất thẩm thấu trong vận chuyển nước

3.7 Vận chuyển vật chất qua hệ đa màng

3.8 Tính thấm của tế bào và mô đối với axit và kiềm.

4.1 Một số đại lượng vật lý của hệ keo sinh vật:

4.1.1 Chất lỏng Niutơn và phi Niutơn

4.1.2 Hiện tượng khuếch tán trong các hệ keo

4.1.3 Độ nhớt cấu trúc của các hệ keo

4.1.4 Áp suất thẩm thấu của các hệ keo

4.1.5 Sự phân tán và hấp thụ ánh sáng của hệ keo

4.2 Các hiện tượng điện động học

4.2.1 Phân loại các hiện tượng điện động học

4.2.2 Bản chất thế điện động

Nguồn gốc điện tích trên bề mặt tướng phân tán

Cấu trúc lớp điện kép

4.2.3 Các yếu tố ảnh hưởng đến thế điện động

4.2.4 Các phương pháp xác định thế điện động

4.3 Ứng dụng các hiện tượng điện động học trong nghiên cứu sinh học và y học

Chương 5: Độ dẫn điện của tế bào và mô

5.1 Điện trở, điện trở suất, điện dẫn suất của các đối tượng sinh vật

5.2 Đặc điểm dòng điện một chiều và xoay chiều khi đi qua mô sống

5.3 Tổng trở của tế bào và mô

5.4 Cơ chế phân cực trong hệ thống sinh vật

5.5 Ứng dụng các phương pháp đo độ dẫn điện trong sinh học và y học.

6.1 Nguồn gôc, bản chất một số loại điện thế trong hệ hoá lí

6.2 Nguồn gốc, bản chất điện thế tĩnh và điện thế hoạt động ở hệ thống sống.

6.3 Cơ chế dẫn truyền xung hưng phấn

6.3.1 Dẫn truyền xung hưng phấn trên dây thần kinh

6.3.2 Dẫn truyền xung hưng phấn từ thần kinh đến cơ

7.1 Ánh sáng và vai trò của năng lượng mặt trời đối với sinh giới

7.2 Các quá trình quang sinh

7.3 Các giai đoạn cơ bản của quá trình quang sinh

7.3.1 Hấp thụ ánh sáng, quy luật hấp thụ

7.3.2 Khử trạng thái kích thích: Toả nhiệt, phát quang, di chuyển năng lượng

7.3.3 Đặc điểm của các hiện tượng phát quang

- Huỳnh quang và lân quang và ứng dụng

- Suất lượng tử phát quang, phổ kích thích phát quang

7.3.4 Các quá trình quang sinh: Tốc độ, suất lượng tử của phản ứng quang hoá; Phổ hoạt động của phản ứng quang hoá.

7.4 Quang hợp

7.4.1 Đặc điểm chung của quá trình quag hợp

7.4.2 Các yếu tố cơ bản tham gia vào quá trình quang hợp: quang hệ I và II

7.4.3 Cơ chế của quá trình quang hợp ở cây xanh

7.5 Tác dụng của tia tử ngoại tới axit nucleic và protein

Chương 8: Phóng xạ sinh học

8.1 Các hiện tượng phóng xạ: phóng xạ tự nhiên, phóng xạ nhân tạo

8.2 Các nguồn tia phóng xạ

8.2.1 Nguồn tia Rơntgen và tính chất của tia Rơntgen

8.2.2 Nguồn tia Gamma (γ)và tính chất của tia γ.

8.2.3 Nguồn tia Bêta (β) và tính chất của tia β

8.2.4 Nguồn tia Anpha (α) và tính chất của tia α

8.2.5 Nguồn tia Nơtron (n) và tính chất của tia n

8.2.6 Nguồn tia Proton (P) và tính chất của tia P

8.3 Quy luật phân rã phóng xạ

8.3.1 Chu kì bán rã

8.3.2 Hoạt độ phóng xạ

8.3.3 Mật độ bức xạ

8.3.4 Cường độ bức xạ

8.4 Tác dụng của tia phóng xạ đến vật chất sống

8.4.1 Cơ chế truyền năng lượng của tia phóng xạ tới vật chất

8.4.2 Cơ chế tương tác của tia phóng xạ với hệ thống sống

- Những tính chất cơ bản của tia phóng xạ khi tác dụng với hệ thống sống.

- Cơ chế tác dụng trực tiếp và tác dụng gián tiếp: Các hiệu ứng giải thích

8.4.3 Cơ chế tổn thương phóng xạ ở hệ thống sống: Các thuyết giải thích

8.5 Các đơn vị đo liều lượng bức xạ

8.6 Cơ sở của các phương pháp xác định liều bức xạ

8.7 Ứng dụng đồng vị phóng xạ trong Sinh Y học

8.8.An toàn phóng xạ.

9.1 Giới thiệu chung về công nghệ Nano.

9.2 Các hướng nghiên cứu về công nghệ Nano

9.3 Các ứng dụng của công nghệ Nano trong Sinh học.

1. 
   Mã môn học: BIO2411
   
2. 
   Số tín chỉ: 3
   
3. 
   Môn học tiên quyết:
   

4. 
   Ngôn ngữ giảng dạy: Tiếng Anh
   
5. 
   Giảngviên:
   

• 
  TS. Lê Hồng Điệp, Khoa Sinh học, Trường ĐHKHTN, ĐHQGHN
  
• 
  TS. Phạm Thị Lương Hằng,Khoa Sinh học, Trường ĐHKHTN, ĐHQGHN
  
• 
  TS. Lê Quỳnh Mai,Khoa Sinh học, Trường ĐHKHTN, ĐHQGHN
  

6. 
   Mục tiêu môn học (kiến thức, kỹ năng, thái độ)
   

• 
  Hiểu các khái niệm và các nguyên lý cơ bản trong sinh lý thực vật
  
• 
  Nắm vững các kiến thức về những quá trình sống diễn ra trong cơ thể thực vật như trao đổi nước và muối khoáng, quang hợp, hô hấp…Trên cơ sở đó sinh viên có thể làm sáng tỏ nhiều hiện tượng xảy ra trong cây.
  
• 
  Nắm được các phương pháp nghiên cứu dùng trong sinh lý thực vật và các hướng ứng dụng vào thực tiễn.
  

• 
  Có kỹ năng phát hiện, giải quyết vấn đề trong lĩnh vực sinh lý thực vật
  

3. 
   Kỹ năng và thái độ xã hội
   

• 
  Có thể nhận thức được bối cảnh xã hội, ngoại cảnh để áp dụng vào các hoạt động thực tiễn liên quan đến sinh lý thực vật
  

3. 
   Năng lực áp dụng kiến thức vào thực tiễn
   

• 
  Vận dụng những kiến thức đã học để giải thích các kết quả thí nghiệm hay lựa chọn các giải pháp cho các ứng dụng thực tế trong nông nghiệp và sinh học.
  

7. 
   Phương pháp kiểm tra đánh giá
   

• 
  Kiểm tra thường xuyên:
  

• 
  Điểm trung bình trung của các bài thảo luận hoặc kiểm tra ngắn
  
• 
  Hệ số điểm: 20%
  

• 
  Kiểm tra giữa kỳ:
  

• 
  Thời gian: sau tuần thứ 5
  
• 
  Hình thức kiểm tra: trắc nghiệm
  
• 
  Hệ số điểm: 20%
  

• 
  Kiểm tra cuối kỳ:
  

• 
  Thời gian: sau tuần thứ 10
  
• 
  Hình thức kiểm tra: dạng trắc nghiệm hoặc viết luận
  
• 
  Hệ số điểm: 60%
  

8. 
   Giáo trình bắt buộc (tác giả, tên giáo trình, nhà xuất bản, năm xuất bản):
   

• 
  Taiz L. and Zeiger E. (2010). Plant Physiology. Sinauer Associates Inc. Publisher, Massachusetts, America.
  
• 
  Reece J.B., Urry L.A., Cain M.L., Wasserman S.A., Minorsky P.V. and Jackson R.B. (2011). Campbell biology, ninth edition. Pearson Education Inc., San Francisco America.
  
• 
  Hopkins W.G. and Huener N.P.A. (2009). Introduction to plant physiology, fourth edition. John Wiley & Sons Inc., New Jersey, America
  

• 
  Foyer H.C. and Zhang H. (2011). Nitrogen metabolism in plants in post-genomic era. Blackwell Publishing Ltd., Oxford, England.
  
• 
  Mauseth J.D. (2009). Botany - An introduction to plant biology, fourth edition. Jones and Barlett Publishers, London, England.
  
• 
  Srivastara L.M. (2002). Plant growth and development. Elsevier Science, Florida, America.
  

9. 
   Tóm tắt nội dung môn học (mỗi môn học tóm tắt khoảng 120 từ bằng tiếng Việt và Anh):
   

10. 
    Nội dung chi tiết môn học/chuyên đề (trình bày các chương, mục, tiểu mục…):
    

1. 
   Cấu trúc của tế bào thực vật
   
   1. 
      Thành tế bào
      
   2. 
      Không bào
      
2. 
   Hấp thụ nước và các chất tan của tế bào
   

2.1. Thế nước

2.2. Sự hút nước của rễ

2.3. Vận chuyển nước trong thân

2.4. Sự thoát hơi nước qua lá

2.5. Cơ chế điều chỉnh thoát hơi nước qua khí khổng

2.6. Sự cân bằng nước trong cây

Chương 3: Dinh dưỡng khoáng và nitơ của thực vật

3.1. Dinh dưỡng khoáng

3.1.1. Phân loại các nguyên tố khoáng

3.1.2. Vai trò sinh lý của nguyên tố khoáng

3.1.3. Các dấu hiệu thiếu hụt nguyên tố khoáng

3.1.4. Kỹ thuật dùng trong nghiên cứu dinh dưỡng khoáng

3.2. Dinh dưỡng nitơ

3.2.1. Đồng hóa nitrate

3.2.2. Đồng hóa amon

3.3. Cố định nitơ

4.1. Pha sáng của quang hợp

4.1.1. Các sắc tố quang hợp

4.1.2. Sự hấp thụ ánh sáng

4.1.3. Cơ chế của quá trình quang hợp

4.2. Pha tối của quang hợp

4.2.1. Cố định CO₂ ở thực vật C₃, C₄ và CAM

4.2.2. Sinh tổng hợp đường và tinh bột

4.2.3. Vận chuyển và phân bố các sản phẩm quang hợp

4.3. Quang hợp và ngoại cảnh

4.4. Quang hợp và vấn đề năng suất cây trồng

Chương 5: Hô hấp của thực vật

5.1. Hô hấp kỵ khí và hiếu khí

5.2. Sự hình thành năng lượng trong hô hấp thực vật

5.3. Quang hô hấp

6.1. Các hình thức sinh trưởng

6.2. Sinh tổng hợp và vai trò của hormone thực vật

6.2.1. Nhóm auxin

6.2.2. Nhóm cytokinin

6.2.3. Nhóm Gibberellin

6.2.4. Ethylene và axít abscisic

6.2.5. Các hormone khác

6.2.6. Ứng dụng của các hormone thực vật

6.3. Nghiên cứu và định lượng hormone thực vật

6.4. Cơ chế tác dụng của hormone thực vật

6.5. Sự ra hoa của thực vật

6.5.1. Sự xuân hóa

6.5.2. Quang chu kỳ

7.1. Stress của môi trường sống

7.2. Tính chống chịu của thực vật với các điều kiện ngoại cảnh

7.2.1. Nhiệt độ

7.2.2. Khô-hạn

7.2.3. Ánh sáng

7.2.4. Độ mặn

7.3. Tính chống chịu các tác nhân gây bệnh

1. 
   Mã môn học/chuyên đề: BIO2412
   
2. 
   Số tín chỉ: 3
   
3. 
   Môn học tiên quyết:
   

4. 
   Ngôn ngữ giảng dạy: Tiếng Anh
   
5. 
   Giảng viên (họ và tên, chức danh, học vị, đơn vị công tác):
   

6. 
   Mục tiêu môn học/chuyên đề (kiến thức, kỹ năng, thái độ):
   

• 
  Kiến thức: Hiểu được các khái niệm cơ bản của sinh học người. Hiểu và phân tích được các thông tin về tiến hóa người, genome người, biến dị sinh học người, bệnh nhiễm và bệnh ung thư.
  
• 
  Kỹ năng: Thực hành phân tích được các biến dị sinh học người.
  
• 
  Thái độ: Làm việc theo nhóm, tự tin, năng động và linh hoạt.
  

7. 
   Phương pháp kiểm tra đánh giá:
   

8. 
   Giáo trình bắt buộc (tác giả, tên giáo trình, nhà xuất bản, năm xuất bản):
   

• 
  Matter F., 2001. Human Biology. The McGraw- Hill Companies.
  
• 
  Nguyễn Văn Yên, 2000. Sinh học người. NXB ĐHQGHN, Hà Nội.
  
• 
  Primrose S.B., Twyman R.M., 2004. Genomics: Applications in Human Biology. Blackwell Publishers.
  
• 
  Strachan T. and Read A., 2011. Human molecular genetics. 4^th ed. Garland Science, Taylor &Francis Group, LLC.
  

9. 
   Tóm tắt nội dung môn học (mỗi môn học tóm tắt khoảng 120 từ bằng tiếng Việt và Anh):
   

10. 
    Nội dung chi tiết môn học/chuyên đề (trình bày các chương, mục, tiểu mục…):
    

1. 
   Giới thiệu về hominoids
   
   1. 
      Homonoids xuất hiện sớm
      
   2. 
      Quan hệ tiến hóa giữa các homonoid
      
2. 
   Australopithecines
   
   1. 
      Hominid là gì?
      
   2. 
      Australopithecines
      
   3. 
      Tìm hiểu về lịch sử tiến hóa của Australopithecines
      
3. 
   Dòng Homo
   
   1. 
      Homo habilis
      
   2. 
      Homo erectus
      
   3. 
      Homo sapiens
      

2.1. Giới thiệu

2.2. Cấu trúc và chức năng của nhiễm sắc thể

2.2.1. Nhiễm sắc thể người

2.2.2. Các bất thường về nhiễm sắc thể

2.3. Gen trong phả hệ và trong quần thể

2.3.1. Hình mẫu di truyền Menden

2.3.2. Di truyền các đặc điểm đa nhân tố

2.3.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến tần xuất gen

2.4. Chương trình genome người

2.4.1. Tổ chức của chương trình genome người

2.4.2. Làm thế nào để lập bản đồ và giải trình tự genome người

2.5. Tổ chức của genome người

2.5.1. Tổ chức chung của genome người

2.5.2. Tổ chức, phân bố và chức năng của của các gen ARN người

2.5.3. Tổ chức, phân bố và chức năng của của các gen ghi mã cho polypeptide người

2.6. Bệnh học phân tử người

Chương 3. Biến dị sinh học người

3.1. Các đặc điểm hình thái người

3.1.1. Các đặc điểm đầu, mặt

3.1.2. Các đặc điểm cơ thể

3.1.3. Đặc điểm vân tay

3.2. Các hệ thống kháng nguyên ở người

3.2.1. Kháng nguyên hồng cầu

3.2.2. Kháng nguyên bạch cầu

3.3. Hệ protein huyết tương/ huyết thanh

3.3.1. Giới thiệu về hệ protein của người

3.3.2. Ứng dụng của hệ protein huyết tương/ huyết thanh

Chương 4. Tăng trưởng và phát triển ở người

4.1. Giới thiệu

4.2. Các giai đoạn tăng trưởng ở người

4.3. Các xu hướng tăng trưởng và trưởng thành ở người

4.4. Tăng trưởng và phát triển ở các nhóm người khác nhau

4.5. Sự thích ứng của con người với môi trường sống

5.1. Các khái niệm cơ bản về dinh dưỡng ở người

5.2. Chất lượng dinh dưỡng của thực phẩm

5.3. Vai trò quan trọng của dinh dưỡng đối với cơ thể người

5.4. Dinh dưỡng ở các nhóm người khác nhau

5.5. Dinh dưỡng đối với sức khỏe và bệnh ở người

6.1. Giới thiệu

6.2. Sức khỏe cá thể và sức khỏe cộng đồng

6.3. Các bệnh nhiễm

6.4. Bệnh ung thư

6.5. Chăm sóc sức khỏe ở người

7.1. Giới thiệu

7.2. Phân tích hình sự các đặc điểm hình thái: xương cốt, vân tay, ...

7.3. Phân tích hình sự các đặc điểm về máu: nhóm máu, dấu vết máu ...

7.4. Phân tích hình sự các đặc điểm dịch cơ thể: nước bọt, tinh dịch, ...

7.5. Phân tích ADN hình sự

1. 
   Mã môn học/chuyên đề:BIO2413
   

2. 
   Số tín chỉ: 3
   
3. 
   Môn học tiên quyết:
   

2. 
   Ngôn ngữ giảng dạy: Tiếng Anh
   
3. 
   Giảng viên (họ và tên, chức danh, học vị, đơn vị công tác):
   

• 
  Nguyễn Xuân Huấn, PGS. TS., Khoa Sinh học, ĐHKHTN, ĐHQGHN
  
• 
  Lê Thu Hà, Tiến sĩ, Khoa Sinh học, ĐHKHTN, ĐHQGHN
  
• 
  Đoàn Hương Mai, Tiến sĩ, Khoa Sinh học, ĐHKHTN, ĐHQGHN
  

2. 
   Mục tiêu môn học/chuyên đề (kiến thức, kỹ năng, thái độ):
   

• 
  Nắm vững và vận dụng được các nguyên nhân gây biến động số lượng quần thể trong điều kiện tự nhiên và nhân tác.
  
• 
  Sử dụng được các kiến thức về sinh trưởng quần thể và các tham số nhân khẩu học để mô phỏng sự biến động số lượng quần thể, dự báo khả năng khai thác hợp lý và kiểm soát hiệu quả các quần thể.
  
• 
  Hiểu và nắm vững các kiến thức về cấu trúc quần thể, quần xã, chiến lược tồn tại và phát triển trong chu kỳ sống của cá thể, quần thể, diễn thế sinh thái của quần xã.
  
• 
  Nắm vững bản chất cạnh tranh cùng loài và khác loài, các quan hệ vật dữ và mồi, các quan hệ tương tác dương trong quần thể và trong quần xã.
  

• 
  Có kỹ năng tính toán và dự báo về số lượng theo thời gian của từng nhóm tuổi hoặc thế hệ của quần thể .
  
• 
  Có khả năng phân tích xác định được sự tồn tại hay không tồn tại của các quần thể cạnh tranh và số lượng của quần thể cạnh tranh tại điểm cân bằng .
  
• 
  Có kỹ năng phân tích, đánh giá và áp dụng các kiến thức đã học dưới dạng trãi nghiệm thực tiễn
  
• 
  Có kỹ năng tự học, tự nghiên cứu, kỹ năng làm việc nhóm và có thái độ chủ động trong công việc, say mê nghề nghiệp.
  

• 
  Từ các kết quả mô phỏng về biến động số lượng quần thể, sinh viên có trách nhiệm hơn trong các hoạt động bảo vệ các loài nguy cấp, các quần xã sinh vật ở các hệ sinh thái nhạy cảm và sử dụng bền vững đa dạng sinh học .
  
• 
  Vận dụng các kiến thức đã học để tuyên truyền, nâng cao nhận thức xã hội về bảo tồn đa dạng sinh học.
  

• 
  Có khả năng áp dụng kiến thức và vận dụng kỹ năng đã học trong việc giảng dạy, nghiên cứu về quần thể, quần xã và hệ sinh thái.
  
• 
  Có năng lực vận dụng các kiến thức đã học để giải quyết các vấn đề thực tiễn.
  

2. 
   Phương pháp kiểm tra đánh giá:
   

• 
  Kiểm tra giữa kỳ:
  
  • 
    Thời gian: sau tuần thứ 8
    
  • 
    Hình thức kiểm tra: trắc nghiệm với nhiều dạng câu hỏi hoặc kiểm tra viết bao gồm các câu hỏi lý thuyết ngắn và bài tập.
    
  • 
    Hệ số điểm: 20%
    
• 
  Kiểm tra cuối kỳ:
  
  • 
    Thời gian: sau tuần thứ 15
    
  • 
    Hình thức kiểm tra: tự luận, bao gồm các câu hỏi về lý thuyết và có bài tập
    
  • 
    Hệ số điểm: 60%
    
• 
  Điểm thường xuyên
  
  • 
    Điểm trung bình chung của các điểm kiểm tra kiến thức trên lớp (hỏi trực tiếp hoặc bằng các câu hỏi kiểm tra ngắn bằng giấy dạng Quiz)
    
  • 
    Hệ số điểm: 20%
    

2. 
   Giáo trình bắt buộc (tác giả, tên giáo trình, nhà xuất bản, năm xuất bản):
   

• 
  Micheal Begon, Colin R. Townsend, John L. Harper (2006). Ecology: From Individuals to Ecosystems (Fourth ed.). Blackwell Publishing Ltd.
  
• 
  Nguyễn Xuân Huấn (2003). Sinh thái học quần thể. NXB ĐHQG Hà Nội, 188 tr.
  
• 
  Putman R. J. (1994). Community Ecology. Chapman & Hall, 178 p.
  

2. 
   Tóm tắt nội dung môn học (mỗi môn học tóm tắt khoảng 120 từ)
   

2. 
   Nội dung chi tiết môn học/chuyên đề (trình bày các chương, mục, tiểu mục…):
   

1.1. Các khái niệm về quần thể

1.2. Cấu trúc của quần thể.

1.2.1. Kích thước và mật độ quần thể

1.2.2. Cấu trúc và phân bố không gian

1.2.3. Cấu trúc tuổi

1.2.4. Cấu trúc giới tính và cấu trúc sinh sản

1.3. Mối quan hệ của các cá thể trong quần thể.

1.3.1. Mối tương tác dương

1.3.2. Mối tương tác âm

1.3.3. Đặc trưng và các loại cạnh tranh cùng loài

Chương 2. SINH TRƯỞNG CỦA QUẦN THỂ

2.1. Sinh trưởng độc lập mật độ của quần thể

2.1.1. Các mô hình cơ bản về sinh trưởng độc lập mật độ của quần thể

2.1.1.1. Mô hình với thời gian rời rạc

2.1.1. 2 Mô hình với thời gian liên tục

2.1.1. 3. Mối quan hệ giữa mô hình với thời gian liên tục và rời rạc

2.1.2. Sinh trưởng tiềm năng của quần thể trong tự nhiên

2.2. Sinh trưởng phụ thuộc mật độ của quần thể

2.2.1. Mô hình sinh trưởng logistic

2.2.2. Phân tích trạng thái cân bằng ở mô hình sinh trưởng logistic

2.2.3. Sự chậm trễ thời gian và sinh trưởng phụ thuộc mật độ

2.3. Mô hình quần thể dựa trên cấu trúc tuổi

2.4. Sử dụng ma trận để lập mô hình và mô hình ma trận Leslie

Chương 3. BIẾN ĐỘNG SỐ LƯỢNG QUẦN THỂ

3.1. Các loại biến động quần thể và quan điểm về biến động số lượng quần thể

3.1.1. Các loại biến động số lượng quần thể

3.1.2. Các quan điểm về biến động quần thể

3.2. Các quá trình gây ra biến động số lượng quần thể

3.2.1. Mức sinh sản

3.2.2. Mức tử vong và mức sống sót

3.2.3. Nhập cư và xuất cư

3.2.4. Sự tăng trưởng và số lượng cá thể của quần thể

3.3. Sự điều chỉnh số lượng quần thể

3.3.1. Các giả thuyết về sự điều chỉnh kích thước của quần thể

3.3.2. Sự điều chỉnh kích thước của quần thể và các trạng thái cân bằng của

quần thể

3.4. Quần thể chuyển tiếp (Metapopulation)

3.4.1. Khái niệm về quần thể chuyển tiếp

3.4.2. Các mô hình quần thể chuyển tiếp (Metapopulations)

3.4.2. Ứng dụng của quần thể chuyển tiếp trong sinh học bảo tồn

Chương 4. TIẾN HÓA TRONG CHU KỲ SỐNG CỦA CÁC CÁ THỂ TRONG

QUẦN THỂ

4.2. Các mô hình Cole mở rộng

4.3. Tiến hóa ở các sinh vật sinh sản một lần và sinh sản nhiều lần

4.4. Tiến hóa của khả năng phát tán

4.5. Chọn lọc ‘r’ và chọn lọc ‘K’

PHẦN II. SINH THÁI HỌC QUẦN XÃ

Chương 5. KHÁI NIỆM, CẤU TRÚC ĐẶC TRƯNG CỦA QUẦN XÃ VÀ CÁC

MỐI QUAN HỆ TƯƠNG HỖ GIỮA CÁC LOÀI TRONG QUẦN XÃ

5.1. Các khái niệm về quần xã sinh vật.

5.2. Cấu trúc của quần xã

5.2.1. Đa dạng về loài và mối quan hệ về thành phần loài và số lượng cá thể của các loài.

5.2.2. Cấu trúc không gian của quần xã.

5.2.3. Cấu trúc dinh dưỡng của quần xã.

5.2.4. Diễn thế sinh thái của quần xã

5.3. Mối quan hệ giữa các loài trong quần xã

5.3.1. Các mối tương tác dương của các quần thể trong quần xã sinh vật.

5.3.2. Các mối tương tác âm của các quần thể trong quần xã sinh vật.

Chương 6. CẠNH TRANH GIỮA CÁC LOÀI

6.2. Ổ sinh thái và cạnh tranh loại trừ

6.2.1. Khái niệm về ổ sinh thái

6.2.2. Mối quan hệ về nguồn sống trong không gian: Sự trùng lặp và sự phân chia ổ sinh thái

6.3. Nguyên tắc cạnh tranh loại trừ

6.4. Cùng tồn tại trong cạnh tranh

6.4.1. Cùng tồn tại trong cạnh tranh và vai trò của sự không đồng nhất về không gian và thời gian

6.4.2. Cạnh tranh về thức ăn và mô hình phân bố tự do lý tưởng

6.4.3. Cạnh tranh về không gian và mô hình phân bố tự do lý tưởng kết hợp với sự bảo vệ lãnh thổ

6.5. Các mô hình cạnh tranh của Lotka-Voltera

6.5.1. Phép giải bằng đồ thị

6.5.2. Tính bền vững và trạng thái cân bằng của mô hình Lotka –Voltera

6.5.3. Các mô hình Lotka - Voltera mở rộng

Chương 7. CÁC MỐI QUAN HỆ QUA LẠI GIỮA VẬT DỮ VÀ MỒI

7.1. Các loại quan hệ vật dữ và mồi

7.2. Các loại hàm dinh dưỡng – Phản ứng theo hàm của vật dữ đối với mật độ vật mồi

7.2.1. Phản ứng theo hàm dinh dưỡng loại 1

7.2.2. Phản ứng theo hàm dinh dưỡng loại 2

7.2.3. Phản ứng theo hàm dinh dưỡng loại 3

7.3. Vai trò của sự phụ thuộc mật độ ở vật mồi

7.4. Mối quan hệ tương hỗ vật thịt – con mồi

7.4.1. Mô hình vật ăn thịt và con mồi của Lotka - Voltera

7.4.2. Biến động các quần thể trong mô hình cơ sở của Lotka-Voltera

7.5. Mối quan hệ tương hỗ giữa vật ký sinh – vật chủ

7.5.1. Mô hình Nicholson-Bailey

7.5.2. Các cơ chế cho sự bền vững của hệ vật ký sinh - vật chủ

7.6. Mối quan hệ tương hỗ giữa dịch bệnh và mầm bệnh

7.6.1. Các mô hình về dịch bệnh

7.6.2. Khả năng điều chỉnh sinh trưởng quần thể của dịch bệnh

7.7. Mối quan hệ tương hỗ giữa động vật và thực vật

Chương 8. TÍNH CÂN BẰNG CỦA QUẦN THỂ VÀ QUẦN XÃ

8.1. Các khái niệm về tính cân bằng

8.2. Những đặc trưng về tính cân bằng của quần thể và quần xã

8.3. Ảnh hưởng của mối quan hệ tương hỗ giữa các quần thể lên sự cân bằng của quần xã

8.4. Đa dạng loài và tính cân bằng của quần xã

8.5. Diễn thế sinh thái và sự cân bằng của quần xã

8.6. Các nguyên nhân tạo lập nên tính cân bằng và làm mất cân bằng sinh thái

8.7. Ứng dụng lý thuyết cân bằng trong khai thác, kiểm soát và bảo tồn các quần thể

8.7.1. Khai thác hợp lý các quần thể

8.7.2. Kiểm soát và khống chế hiệu quả các quần thể

1. 
   Mã môn học: BIO2414
   
2. 
   Số tín chỉ: 3
   
3. 
   Môn học tiên quyết:
   

4. 
   Ngôn ngữ giảng dạy: Tiếng Anh
   
5. 
   Giảng viên:
   

• 
  PGS.TS. Nguyễn Văn Vịnh, Khoa Sinh học, Trường ĐHKHTN, ĐHQGHN
  
• 
  PGS.TS. Nguyễn Văn Quảng, Khoa Sinh học, Trường ĐHKHTN, ĐHQGHN
  
• 
  TS. Trần Anh Đức, Khoa Sinh học, Trường ĐHKHTN, ĐHQGHN
  

6. 
   Mục tiêu môn học (chuẩn đầu ra)
   

• 
  Nhớ và nắm vững các thuật ngữ khoa học, khái niệm liên quan về sinh học bảo tồn.
  
• 
  Phân tích và hiểu rõ bản chất của sinh học bảo tồn.
  
• 
  Hiểu và nắm vững các kiến thức về đa dạng sinh học, đa dạng sinh học toàn cầu, đa dạng các nhóm sinh vật trong tự nhiên, mối quan hệ hữu cơ giữa các loài trong tự nhiên.
  
• 
  Phân tích, nắm vững các kiến thức về những mối đe dọa đối với đa dạng sinh vật như: Sự phá huỷ những nơi cư trú, Tốc độ tuyệt chủng, Nguyên nhân tuyệt chủng, Nơi cư trú bị phá huỷ và ô nhiễm, Khai thác quá mức, Sự du nhập của các loài ngoại lai, Sự lây lan của các bệnh dịch...
  
• 
  Phân biệt rõ cơ chế tác động của từng mối đe dọa. Nhận biết rõ đâu là nguyên nhân chính.
  
• 
  Nắm vững các phương pháp bảo tồn và quản lý đa dạng sinh học: Bảo tồn nguyên vị, bảo tồn chuyển vị, Phục hồi, Sử dụng hợp lý đất đai, Biện pháp chính sách và tổ chức, Bảo vệ và phục hồi các HST, các loài, các quần thể và nguồn gen
  
• 
  Phân biệt và hiểu rõ các mức độ bảo tồn: Bảo tồn ở cấp quần thể và loài, bảo tồn ở cấp quần xã.
  
• 
  Nắm vững các kiến thức về bảo tồn và phát triển bền vững. Lý giải các mối quan hệ giữa bảo tồn và phát triển bền vững. Các hướng giải quyết các vấn đề mâu thuẫn giữa bảo tồn và phát triển bền vững.
  

• 
  Thành thạo các kỹ năng tìm kiếm nguồn tài liệu liên quan đến môn học.
  
• 
  Biết các đọc và tóm lược các kiến thức về sinh học bảo tồn. Đọc được các tài liệu bằng tiếng anh liên quan đến môn học.
  
• 
  Nắm rõ cách viêt bài tham gia thảo luận theo chuyên đề, thuần thục phương pháp trình bày báo cáo thảo luận trước nhóm hoặc trước lớp.
  
• 
  Chủ động trong các hoạt động làm việc theo nhóm.
  
• 
  Thái độ cá nhân nghề nghiệp Trung thực, trách nhiệm, đáng tin cậy, kiên trì, tự tin, chủ động, chăm chỉ, nhiệt tình và say mê công việc
  

• 
  Nhận thức và thấy rõ được giá trị của bảo tồn đa dạng sinh học.
  
• 
  Có tình yêu thiên nhiên, ý thức bảo vệ đa dạng sinh học trong tự nhiên.
  

7. 
   Phương pháp kiểm tra đánh giá:
   

• 
  Kiểm tra đánh giá thường xuyên
  
• 
  Kiểm tra đánh giá giữa kỳ
  
• 
  Kiểm tra đánh giá cuối kỳ
  

8. 
   Giáo trình bắt buộc:
   

• 
  Richard B. Primack, 1999. Cơ sở sinh học bảo tồn. NXB Khoa học và Kỹ thuật. Hà Nội.
  
• 
  Phạm Bình Quyền (chủ biên), 2002. Đa dạng sinh học. NXB Đại học Quốc gia Hà Nội.
  
• 
  Groom M.J., Meffe G.K., Carrol C.R, 2006. Principles of Conservation Biology. Sinauer Asociates, Inc. Publishers Sunderland, Massachusetts U.S.A.
  

9. 
   Tóm tắt nội dung môn học
   

10. 
    Nội dung chi tiết môn học/chuyên đề