Møc l¬ng trung b×nh ngµnh cn chÕ biÕn thùc phÈm
§¬n vÞ tÝnh: USD/n¨m.
Tªn Quèc gia
|
N¨m
|
1992
|
1993
|
1994
|
1995
|
1996
|
1997
|
1998
|
ViÖt Nam
|
260
|
430
|
510
|
720
|
890
|
910
|
900
|
Trung Quèc
|
-
|
-
|
420
|
530
|
580
|
590
|
620
|
Indonesia
|
640
|
790
|
750
|
1.490
|
1.620
|
1.310
|
490
|
Malaysia
|
3.640
|
3.820
|
4.170
|
4.570
|
4.840
|
4.660
|
3.480
|
Hµn Quèc
|
9.490
|
10.680
|
11.580
|
13.520
|
13.590
|
12.010
|
8.360
|
§µi Loan
|
12.370
|
12.720
|
13.480
|
14.220
|
14.190
|
13.770
|
12.700
|
Singapore
|
13.840
|
14.720
|
16.700
|
18.830
|
19.560
|
18.620
|
18.010
| n¨ng suÊt lao ®éng theo gtgt ngµnh chÕ biÕn thùc phÈm
§¬n vÞ tÝnh: USD/lao ®éng.
Tªn Quèc gia
|
N¨m
|
1992
|
1993
|
1994
|
1995
|
1996
|
1997
|
1998
|
ViÖt Nam
|
590
|
920
|
1.290
|
1.710
|
2.150
|
2.250
|
2.320
|
Trung Quèc
|
1.550
|
3.280
|
2.460
|
2.230
|
2.890
|
3.200
|
3.450
|
Indonesia
|
5.670
|
5.560
|
4.550
|
4.940
|
5.500
|
4.400
|
1.320
|
Malaysia
|
14.750
|
15.390
|
16.640
|
18.230
|
19.300
|
19.740
|
14.730
|
Hµn Quèc
|
43.560
|
47.770
|
50.820
|
60.290
|
60.580
|
53.990
|
33.390
|
§µi Loan
|
31.010
|
30.240
|
30.130
|
31.430
|
34.530
|
35.090
|
32.340
|
Singapore
|
34.530
|
37.020
|
42.860
|
48.990
|
50.880
|
50.620
|
50.310
|
7) ViÖt Nam chóng ta b¾t ®Çu tiÕn tr×nh héi nhËp sau rÊt nhiÒu níc trong khu vùc vµ thÕ giíi, trong khi ta cßn ph¶i cè g¾ng rÊt nhiÒu ®Ó gi¶m kho¶ng c¸ch víi c¸c níc, th× qu¸ tr×nh héi nhËp l¹i cã xu híng ®îc thùc hiÖn nhanh h¬n vµ víi quy m« ngµy cµng réng h¬n vµ møc ®é ngµy cµng s©u h¬n.
8) Chóng ta cßn tån t¹i rÊt nhiÒu bÊt hîp lý trong chiÕn lîc ph¸t triÓn c¸c ngµnh kinh tÕ, ph©n bæ nguån nh©n lùc, vËn dông chÝnh s¸ch, ph¸p luËt... cô thÓ:
+ MÆc dï ®· cã nh÷ng chÝnh s¸ch cëi më vµ ®Þnh híng râ rµng vÒ viÖc ph¸t triÓn hµng c«ng nghiÖp xuÊt khÈu, song thêi gian qua vÉn cßn nÆng vÒ thay thÕ hµng nhËp khÈu vµ b¶o hé s¶n xuÊt trong níc cao.
+ Khu vùc doanh nghiÖp Nhµ níc ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶, t×nh h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp thiÕu lµnh m¹nh, tiÕn tr×nh c¶i c¸ch chËm, tiÒm n¨ng khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh cha ®îc khuyÕn khÝch ph¸t huy ®óng møc.
+ C¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ cßn ®ang trong giai ®o¹n thö nghiÖm, cha râ rµng, hay thay ®æi, bªn c¹nh lµ c¸c tÖ n¹n quan liªu, cöa quyÒn, tham nhòng... lµm ¶nh hëng ®Õn chÝnh s¸ch còng nh hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.
9) VÊn ®Ò thu hót ®Çu t níc ngoµi còng sÏ bÞ c¹nh tranh gay g¾t, nÕu ViÖt Nam kh«ng c¶i thiÖn m«i trêng ®Çu t, n©ng cÊp c¸c ®iÒu kiÖn vÒ h¹ tÇng c¬ së, th× vèn ®Çu t níc ngoµi vµo ViÖt Nam sÏ gi¶m sót.
Thêi gian qua, tuy ®iÒu kiÖn h¹ tÇng cña chóng ta ®· ®îc c¶i thiÖn nhng cha ®ñ ®Ó ®a h¹ tÇng níc ta ngang tÇm víi c¸c níc trong khu vùc. §Ó thÊy ®îc kho¶ng c¸ch gi÷a chóng ta vµ c¸c níc, cã thÓ so s¸nh víi Th¸i Lan lµ níc cã tr×nh ®é ph¸t triÓn trung b×nh cña ASEAN:
+ VÒ viÔn th«ng, hiÖn nay sè m¹ng ®iÖn tho¹i chÝnh tÝnh trªn 100 d©n cña ViÖt Nam lµ 2,6, trong khi cña Th¸i Lan lµ 7,9. Sè ngêi sö dông Internet tÝnh trªn 10.000 d©n cña ViÖn Nam lµ 0,02 ngêi, Th¸i Lan lµ 6 ngêi. Møc tiªu thô ®iÖn tÝnh trªn ®Çu ngêi chØ b»ng 15% cña Th¸i Lan. 75% d©n sè ViÖt Nam ®îc dïng ®iÖn, Th¸i Lan lµ 87%.
+ VÒ giao th«ng, ViÖt nam chØ cã 25% m¹ng líi ®êng bé ®îc tr¶i nhùa, hÖ thèng giao th«ng n«ng th«n kÐm ph¸t triÓn, h¹n chÕ kh¶ n¨ng ®i l¹i cña ngêi d©n vµ t¨ng chi phÝ lu th«ng hµng hãa. M¹ng ®êng s¾t hÑp, ®êng s¾t chØ cã mét chiÒu, kh«ng cã ®Çu m¸y ch¹y ®iÖn. Ngµnh hµng kh«ng cã Ýt m¸y bay víi m¹ng ®êng bay hÑp, hµng hãa vµ hµnh kh¸ch ®Õn ViÖt Nam ph¶i trung chuyÓn qua c¸c s©n bay ®Çu mèi ë níc kh¸c, ®é an toµn cña lÞch bay thÊp, tû lÖ t¹m ho·n chuyÕn bay cao. Tµu thñy cã träng t¶i thÊp, c¸c c¶ng biÓn nhá vµ kh«ng ®ñ s©u cho c¸c tµu ®óng tiªu chuÈn quèc tÕ. Kho hµng kh«ng ®ñ diÖn tÝch vµ ®iÒu kiÖn b¶o qu¶n, kh¶ n¨ng bèc xÕp g¹o cña c¶ng Sµi gßn lµ 1.000 tÊn/ngµy so víi 6.000 tÊn/ngµy cña c¶ng Bangkok.
+ VÒ hÖ thèng níc s¹ch vµ tho¸t níc rÊt thiÕu, kh«ng ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn vÖ sinh, kho¶ng h¬n 65% d©n sè ViÖt Nam ®îc cung cÊp níc s¹ch, cßn Th¸i Lan lµ 89%. c¸c Thµnh phè hay bÞ ngËp níc khi ma lín, g©y ¸ch t¾c lu th«ng vµ vÖ sinh m«i trêng.
Bªn c¹nh c¬ së h¹ tÇng yÕu kÐm, gi¸ c¶ dÞch vô cña chóng ta còng cha phï hîp so víi khu vùc nh phÝ vËn hµnh c¶ng ®èi víi tµu 1 v¹n tÊn ë c¶ng Sµi Gßn lµ 40.000 USD, c¶ng Bangkok lµ 20.000 USD. Th¨m dß kh¸ch hµng cña ViÖn nghiªn cøu kinh tÕ Trung ¬ng n¨m 2000 cho thÊy, chÊt lîng dÞnh vô cha cao nh: 56% kh¸ch hµng kh«ng ®îc b¸o tríc viÖc c¾t ®iÖn, 25% kh¸ch hµng bÞ c¾t ®iÖn h¬n 10 lÇn/n¨m gÇn ®©y, viÖc c¾t ®iÖn lµm cho 50% kh¸ch hµng ph¶i dõng toµn bé ho¹t ®éng s¶n xuÊt, ngoµi ra viÖc ®iÖn ¸p ®iÖn kh«ng æn ®Þnh ¶nh hëng kh«ng tèt ®Õn c¸c thiÕt bÞ sö dông ®iÖn, trong khi ®ã ë Th¸i Lan vµ Hµn Quèc hÇu nh kh«ng x¶y ra.
Tãm l¹i, nh÷ng khã kh¨n cho thÊy ViÖt Nam ®ang ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng th¸ch thøc cña tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi. Tuy nhiªn chóng ta kh«ng cßn sù lùa chän nµo kh¸c tríc nh÷ng tôt hËu kÐo dµi cña nÒn kinh tÕ, vµ xu thÕ chung cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi. VÊn ®Ò lµ ph¶i x¸c ®Þnh nh÷ng bíc ®i thÝch hîp ®Ó tiÕn tr×nh héi nhËp cña chóng ta gÆt h¸i ®îc nhiÒu thµnh c«ng.
I.4. Khu vùc MËu dÞch tù do c¸c níc §«ng Nam ¸ (AFTA) - HiÖp ®Þnh ¦u ®·i thuÕ quan cã hiÖu lùc chung (CEPT) vµ qu¸ tr×nh gia nhËp AFTA cña ViÖt Nam
I.4.1. Tæng quan vÒ AFTA
1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ môc tiªu cña AFTA
a) Sù ra ®êi cña AFTA
Vµo ®Çu nh÷ng n¨m 90, khi chiÕn tranh l¹nh kÕt thóc, nh÷ng thay ®æi trong m«i trêng chÝnh trÞ, kinh tÕ vµ khu vùc ®· ®Æt kinh tÕ c¸c níc ASEAN ®øng tríc nh÷ng th¸ch thøc lín kh«ng dÔ vît qua nÕu kh«ng cã sù liªn kÕt chÆt chÏ h¬n vµ nh÷ng nç lùc chung cña toµn HiÖp héi, nh÷ng th¸ch thøc ®ã lµ:
- Qu¸ tr×nh toµn cÇu hãa kinh tÕ thÕ giíi diÔn ra nhanh chãng vµ m¹nh mÏ, ®Æc biÖt trong lÜnh vùc th¬ng m¹i, chñ nghÜa b¶o hé truyÒn thèng trong ASEAN ngµy cµng mÊt ®i sù ñng hé cña c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch trong níc còng nh quèc tÕ.
- Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¸c tæ chøc hîp t¸c khu vùc míi, ®Æc biÖt nh EU, NAFTA sÏ trë thµnh c¸c khèi th¬ng m¹i khÐp kÝn, g©y trë ng¹i cho hµng hãa ASEAN khi th©m nhËp vµo thÞ trêng nµy.
- Nh÷ng thay ®æi vÒ chÝnh s¸ch nh më cöa, khuyÕn khÝch vµ dµnh u ®·i réng r·i cho c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi, cïng víi nh÷ng lîi thÕ so s¸nh vÒ tµi nguyªn thiªn nhiªn vµ nguån nh©n lùc cña c¸c níc Trung Quèc, ViÖt Nam, Nga vµ c¸c níc §«ng ¢u ®· trë thµnh nh÷ng thÞ trêng ®Çu t hÊp dÉn h¬n ASEAN, ®ßi hái ASEAN võa ph¶i më réng vÒ thµnh viªn, võa ph¶i n©ng cao h¬n n÷a tÇm hîp t¸c khu vùc.
§Ó ®èi phã víi nh÷ng th¸ch thøc trªn, n¨m 1992, theo s¸ng kiÕn cña Th¸i Lan, Héi nghÞ Thîng ®Ønh ASEAN häp t¹i Singapo ®· quyÕt ®Þnh thµnh lËp khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN (gäi t¾t lµ AFTA). §©y thùc sù lµ bíc ngoÆt trong hîp t¸c kinh tÕ ASEAN ë mét tÇm møc míi.
b) Môc tiªu cña AFTA
AFTA nh»m ®¹t nh÷ng môc tiªu kinh tÕ sau:
- Tù do hãa th¬ng m¹i trong khu vùc b»ng viÖc lo¹i bá c¸c hµng rµo thuÕ quan trong néi bé khu vùc vµ cuèi cïng lµ c¸c rµo c¶n phi thuÕ quan. §iÒu nµy sÏ khiÕn cho c¸c Doanh nghiÖp s¶n xuÊt cña ASEAN cµng ph¶i cã hiÖu qu¶ vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh h¬n trªn thÞ trêng thÕ giíi. §ång thêi, ngêi tiªu dïng sÏ mua ®îc nh÷ng hµng hãa tõ nh÷ng nhµ s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶ vµ chÊt lîng trong ASEAN, dÉn ®Õn sù t¨ng lªn trong th¬ng m¹i néi khèi.
- Thu hót cµc nhµ ®Çu t níc ngoµi vµo khu vùc b»ng viÖc t¹o ra mét khèi thÞ trêng thèng nhÊt, réng lín h¬n.
- Lµm cho ASEAN thÝch nghi víi nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ quèc tÕ ®ang thay ®æi, ®Æc biÖt lµ víi sù ph¸t triÓn cña c¸c tháa thuËn th¬ng m¹i khu vùc (RTA) trªn thÕ giíi.
2. HiÖp ®Þnh u ®·i thuÕ quan cã hiÖu lùc chung (CEPT)
2.1. Quy ®Þnh chung
§Ó thùc hiÖn thµnh c«ng Khu vùc MËu dÞch Tù do ASEAN, c¸c níc ASEAN còng trong n¨m 1992, ®· ký HiÖp ®Þnh vÒ thuÕ quan u ®·i cã hiÖu lùc chung (Common Effective preferential Tariff ), gäi t¾t lµ CEPT.
CEPT lµ mét tháa thuËn chung gi÷a c¸c níc thµnh viªn ASEAN vÒ gi¶m thuÕ quan trong néi bé ASEAN xuèng cßn tõ 0 - 5%, ®ång thêi lo¹i bá tÊt c¶ c¸c h¹n chÕ vÒ ®Þnh lîng vµ c¸c hµng rµo phi quan thuÕ trong vßng 10 n¨m, b¾t ®Çu tõ 1/1/1993 vµ hoµn thµnh vµo 1/1/2003. ( §©y lµ thêi h¹n ®· cã sù ®Èy nhanh h¬n so víi thêi h¹n ký HiÖp ®Þnh ban ®Çu: tõ 15 n¨m xuèng cßn 10 n¨m).
Nãi ®Õn vÊn ®Ò x©y dùng Khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN lµ nãi tíi viÖc thùc hiÖn HiÖp ®Þnh chung vÒ thuÕ quan vµ ph¶i hoµn thµnh ba vÊn ®Ò chñ yÕu, kh«ng t¸ch rêi díi ®©y :
- Thø nhÊt lµ vÊn ®Ò gi¶m thuÕ quan : Môc tiªu cuèi cïng cña AFTA lµ gi¶m thuÕ quan xuèng 0 - 5%, theo tõng thêi ®iÓm ®èi víi c¸c níc cò vµ c¸c níc míi, nhng thêi h¹n tèi ®a lµ trong vßng 10 n¨m.
- Thø hai lµ vÊn ®Ò lo¹i bá hµng rµo phi quan thuÕ (NTB): h¹n ng¹ch, cÊp giÊy phÐp, kiÓm so¸t hµnh chÝnh vµ hµng rµo kü thuËt (kiÓm dÞch, vÖ sinh dÞch tÔ...)
- Thø ba lµ hµi hßa c¸c thñ tôc h¶i quan.
2.2. Quy ®Þnh cô thÓ
a) VÊn ®Ò vÒ thuÕ quan
C¸c bíc thùc hiÖn nh sau:
Bíc 1: C¸c níc lËp 4 lo¹i danh môc s¶n phÈm hµng hãa trong biÓu thuÕ quan cña m×nh ®Ó x¸c ®Þnh c¸c s¶n phÈm hµng hãa thuéc ®èi tîng thùc hiÖn CEPT:
- Danh môc c¸c s¶n phÈm gi¶m thuÕ ngay ( viÕt t¾t IL)
- Danh môc c¸c s¶n phÈm t¹m thêi cha gi¶m thuÕ ( viÕt t¾t lµ TEL)
- Danh môc c¸c s¶n phÈm n«ng s¶n cha chÕ biÕn nh¹y c¶m (viÕt t¾t lµ SEL)
- Danh môc c¸c s¶n phÈm lo¹i trõ hoµn toµn (viÕt t¾t lµ GEL)
Trong 4 lo¹i danh môc nãi trªn th× :
- Danh môc c¸c s¶n phÈm lo¹i trõ hoµn toµn (GEL): lµ nh÷ng s¶n phÈm kh«ng ph¶i thùc hiÖn c¸c nghÜa vô theo HiÖp ®Þnh CEPT, tøc lµ kh«ng ph¶i c¾t gi¶m thuÕ, lo¹i bá hµng rµo phi quan thuÕ. C¸c s¶n phÈm trong danh môc nµy ph¶i lµ nh÷ng s¶n phÈm ¶nh hëng ®Õn an ninh quèc gia, ®¹o ®øc x· héi, cuéc sèng, søc kháe con ngêi, ®éng thùc vËt, ®Õn viÖc b¶o tån c¸c gi¸ trÞ v¨n hãa nghÖ thuËt, di tÝch lÞch sö, kh¶o cæ... (theo ®iÒu 9B HiÖp ®Þnh CEPT).
- Danh môc c¸c s¶n phÈm n«ng s¶n cha chÕ biÕn nh¹y c¶m vµ nh¹y c¶m cao (SEL): lµ nh÷ng s¶n phÈm ®îc thùc hiÖn theo mét lÞch tr×nh gi¶m thuÕ vµ thêi h¹n riªng, c¸c níc ký mét NghÞ ®Þnh th x¸c ®Þnh viÖc thùc hiÖn c¾t gi¶m thuÕ cho c¸c s¶n phÈm nµy, cô thÓ thêi h¹n b¾t ®Çu c¾t gi¶m lµ tõ 1/1/2001 kÕt thóc 1/1/2010, møc thuÕ gi¶m xuèng tõ 0 - 5%, nghÜa lµ kÐo dµi thêi h¹n h¬n c¸c s¶n phÈm ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô theo CEPT.
- Danh môc c¸c s¶n phÈm gi¶m thuÕ ngay (IL) vµ danh môc c¸c s¶n phÈm t¹m thêi cha gi¶m thuÕ (TEL): Lµ 2 danh môc mµ s¶n phÈm trong nh÷ng danh môc nµy ph¶i thùc hiÖn c¸c nghÜa vô CEPT, tøc lµ ph¶i c¾t gi¶m thuÕ vµ lo¹i bá hµng rµo phi quan thuÕ, tuy nhiªn tiÕn ®é cã kh¸c nhau. S¶n phÈm hµng hãa trong danh môc nµy lµ nh÷ng s¶n phÈm c«ng nghiÖp chÕ t¹o, nguyªn nhiªn vËt liÖu, s¶n phÈm n«ng nghiÖp ... nghÜa lµ tÊt c¶ nh÷ng s¶n phÈm hµng hãa ®îc giao dÞch th¬ng m¹i b×nh thêng, trõ nh÷ng s¶n phÈm hµng hãa ®îc x¸c ®Þnh trong 2 danh môc SEL vµ GEL nªu trªn.
Bíc 2: X©y dùng lé tr×nh tæng thÓ c¾t gi¶m thuÕ 10 n¨m ( toµn bé thêi gian thùc hiÖn HiÖp ®Þnh).
ViÖc thùc hiÖn HiÖp ®Þnh chÝnh lµ c¸c thµnh viªn ph¶i x©y dùng lé tr×nh tæng thÓ cho viÖc c¾t gi¶m thuÕ ®èi víi 2 danh môc s¶n phÈm c¾t gi¶m thuÕ ngay(IL) vµ danh môc t¹m thêi cha c¾t gi¶m thuÕ (TEL). C¸c nguyªn t¾c x©y dùng lé tr×nh gi¶m thuÕ tæng thÓ nh sau:
- Danh môc c¸c s¶n phÈm gi¶m thuÕ ngay (Inclusion List - IL): C¸c s¶n phÈm n»m trong danh môc nµy ®îc c¾t gi¶m thuÕ quan ngay t¹i thêi ®iÓm b¾t ®Çu thùc hiÖn cho ®Õn thêi h¹n kÕt thóc, tiÕn tr×nh c¾t gi¶m nh sau:
+ C¸c s¶n phÈm cã thuÕ suÊt trªn 20% ( > 20%) sÏ ®îc gi¶m xuèng 20% trong vßng 5 n¨m ®Çu vµ tiÕp tôc gi¶m xuèng cßn 0 -5% trong 5 n¨m cßn l¹i. Cô thÓ c¸c s¶n phÈm cã thuÕ suÊt trªn 20% sÏ ®îc gi¶m xuèng 20% vµo 1/1/1998 vµ tiÕp tôc gi¶m xuèng cßn 0 -5% vµo 1/1/2003.
+ C¸c s¶n phÈm cã thuÕ suÊt b»ng hoÆc thÊp h¬n 20% (< hoÆc = 20%) sÏ ®îc gi¶m xuèng 0 -5% trong vßng 7 n¨m ®Çu. Cô thÓ c¸c s¶n phÈm cã thuÕ suÊt b»ng hoÆc thÊp h¬n 20% sÏ ®îc gi¶m xuèng 0 -5% vµo 1/1/2000.
C¸c níc cã quyÒn ®îc quyÕt ®Þnh møc c¾t gi¶m nhng tèi thiÓu mçi n¨m 5%, kh«ng ®îc duy tr× cïng thuÕ suÊt qu¸ ba n¨m liÒn, trong trêng hîp thuÕ MFN thay ®æi t¹i mét thêi ®iÓm nµo ®ã nÕu cao h¬n thuÕ suÊt CEPT t¹i thêi ®iÓm ®ã th× kh«ng ®îc n©ng thuÕ CEPT b»ng møc thuÕ MFN ®ã; trêng hîp thuÕ MFN thÊp h¬n thuÕ CEPT th× viÖc ¸p dông ph¶i tù ®éng theo thuÕ suÊt MFN ®ã vµ ph¶i ®iÒu chØnh lÞch tr×nh. Kh«ng ®îc n©ng møc thuÕ CEPT cña n¨m sau lªn cao h¬n n¨m tríc.
- Danh môc c¸c s¶n phÈm t¹m thêi cha gi¶m thuÕ ( TEL): §Ó t¹o thuËn lîi cho c¸c thµnh viªn cã mét thêi gian chuÈn bÞ vµ chuyÓn híng ®èi víi mét sè s¶n phÈm t¬ng ®èi träng yÕu, HiÖp ®Þnh CEPT cho phÐp c¸c níc thµnh viªn ASEAN ®îc ®a ra mét sè s¶n phÈm t¹m thêi cha thùc hiÖn tiÕn tr×nh c¾t gi¶m thuÕ quan ngay theo CEPT. Tuy nhiªn, danh môc TEL nµy chØ mang tÝnh chÊt t¹m thêi, c¸c s¶n phÈm trong danh môc lo¹i trõ t¹m thêi sÏ ®îc chuyÓn toµn bé sang danh môc c¾t gi¶m thuÕ IL ngay trong vßng 5 n¨m, kÓ tõ n¨m thø t thùc hiÖn HiÖp ®Þnh tøc lµ tõ 1/1/1996 ®Õn 1/1/2000, mçi n¨m chuyÓn 20% sè s¶n phÈm trong danh môc TEL vµo danh môc IL. LÞch tr×nh c¾t gi¶m thuÕ cña c¸c s¶n phÈm chuyÓn tõ danh môc TEL sang danh môc IL nµy nh sau:
- §èi víi nh÷ng s¶n phÈm cã thuÕ suÊt trªn 20%, ph¶i gi¶m dÇn thuÕ suÊt xuèng b»ng 20% vµo thêi ®iÓm n¨m 1998, trêng hîp c¸c s¶n phÈm ®îc chuyÓn vµo ®óng hoÆc sau thêi ®iÓm n¨m 1998 th× thuÕ suÊt lËp tøc ph¶i b»ng hoÆc thÊp h¬n 20%,vµ tiÕp tôc gi¶m xuèng 0 -5% vµo 1/1/2003 nh lÞch tr×nh ®èi víi s¶n phÈm trong danh môc IL.
- §èi víi nh÷ng s¶n phÈm cã thuÕ suÊt b»ng hoÆc thÊp h¬n 20% (< hoÆc = 20%) sÏ ®îc gi¶m xuèng 0 -5%vµo 1/1/2003.
C¸c quy ®Þnh kh¸c còng t¬ng tù nh ®èi víi danh môc IL nãi trªn, ngoµi c¸c quy ®Þnh ®îc nªu trªn trong qu¸ tr×nh x©y dùng vµ thùc hiÖn, kh«ng ®îc cã sù thôt lïi vÒ tiÕn ®é, còng nh kh«ng ®îc phÐp chuyÓn c¸c mÆt hµng tõ danh môc c¾t gi¶m IL sang bÊt kú danh môc nµo, kh«ng ®îc chuyÓn c¸c mÆt hµng tõ danh môc TEL sang danh môc nh¹y c¶m SEL hay danh môc lo¹i trõ hoµn toµn GEL mµ chØ cã sù chuyÓn tõ danh môc TEL sang danh môc IL nãi trªn, hoÆc chuyÓn tõ danh môc SEL,GEL sang danh môc TEL hoÆc IL. NÕu vi ph¹m th× níc thµnh viªn ph¶i ®µm ph¸n l¹i víi c¸c níc kh¸c vµ ph¶i cã nh©n nhîng båi thêng.
Bíc 3: Ban hµnh v¨n b¶n ph¸p lý x¸c ®Þnh hiÖu lùc thùc hiÖn viÖc c¾t gi¶m thuÕ hµng n¨m:
Trªn c¬ së lÞch tr×nh c¾t gi¶m tæng thÓ thuÕ nªu trªn, hµng n¨m c¸c níc thµnh viªn ph¶i ban hµnh v¨n b¶n ph¸p lý ®Ó c«ng bè hiÖu lùc thi hµnh thuÕ suÊt CEPT cña n¨m ®ã. V¨n b¶n nµy ph¶i ®îc gëi cho Ban Th ký ASEAN ®Ó th«ng b¸o cho c¸c níc thµnh viªn.
b) C¬ chÕ trao ®æi nhîng bé cña CEPT
Muèn ®îc hëng nhîng bé vÒ thuÕ quan khi xuÊt khÈu hµng hãa trong khèi, mét s¶n phÈm cÇn cã c¸c ®iÒu kiÖn sau:
- S¶n phÈm ®ã ph¶i n»m trong danh môc c¾t gi¶m thuÕ (IL) cña c¶ níc xuÊt khÈu vµ níc nhËp khÈu, vµ ph¶i cã møc thuÕ quan (nhËp khÈu) b»ng hoÆc thÊp h¬n 20%.
- S¶n phÈm ®ã ph¶i cã ch¬ng tr×nh gi¶m thuÕ ®îc Héi ®ång AFTA th«ng qua.
-
Gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu,bé phËn c¸c s¶n phÈm lµ ®Çu vµo nhËp khÈutõ níc kh«ng ph¶i lµ thµnh viªn ASEAN.
|
+
|
Gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu, bé phËn, c¸c s¶n phÈm lµ ®Çu vµo kh«ng x¸c ®Þnh ®îc xuÊt xø.
|
x100%< 60
Gi¸ FOB
S¶n phÈm ®ã ph¶i lµ mét s¶n phÈm cña khèi ASEAN, tøc lµ ph¶i tháa m·n yªu cÇu hµm lîng xuÊt xø tõ c¸c níc thµnh viªn ASEAN (hµm lîng néi ®Þa) Ýt nhÊt lµ 40%. C«ng thøc 40% hµm lîng ASEAN ®îc x¸c ®Þnh nh sau:
Trong ®ã :
+ Gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu, bé phËn c¸c s¶n phÈm lµ ®Çu vµo nhËp khÈu tõ níc kh«ng ph¶i lµ thµnh viªn ASEAN lµ gi¸ CIF t¹i thêi ®iÓm nhËp khÈu.
+ Gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu, bé phËn, c¸c s¶n phÈm lµ ®Çu vµo kh«ng x¸c ®Þnh ®îc xuÊt xø lµ gi¸ x¸c ®Þnh ban ®Çu tríc khi ®a vµo chÕ biÕn trªn l·nh thæ níc xuÊt khÈu lµ thµnh viªn cña ASEAN.
NÕu mét s¶n phÈm cã ®ñ ba ®iÒu kiÖn trªn th× sÏ ®îc hëng mäi u ®·i mµ quèc gia nhËp khÈu ®a ra (s¶n phÈm ®îc u ®·i hoµn toµn). NÕu mét s¶n phÈm tháa m·n c¸c yªu cÇu trªn, trõ ®iÒu kiÖn cã møc thuÕ quan nhËp khÈu b»ng hoÆc thÊp h¬n 20% th× s¶n phÈm ®ã chØ ®îc hëng thuÕ suÊt CEPT cao h¬n 20% tríc ®ã hoÆc thuÕ suÊt MFN, tïy thuéc thuÕ suÊt nµo thÊp h¬n.
§Ó x¸c ®Þnh c¸c s¶n phÈm cã ®ñ ®iÒu kiÖn hëng u ®·i thuÕ quan theo ch¬ng tr×nh CEPT hay kh«ng, mçi níc hµng n¨m xuÊt b¶n tµi liÖu híng dÉn trao ®æi nhîng bé theo CEPT (CCEM) cña níc m×nh, trong ®ã thÓ hiÖn c¸c s¶n phÈm cã møc thuÕ quan theo CEPT vµ c¸c s¶n phÈm ®ñ ®iÒu kiÖn hëng u ®·i thuÕ quan cña c¸c níc thµnh viªn kh¸c.
c) VÊn ®Ò lo¹i bá c¸c h¹n chÕ ®Þnh lîng (QRs) vµ c¸c rµo c¶n phi thuÕ quan kh¸c (NTBs)
§Ó thiÕt lËp ®îc khu vùc mËu dÞch tù do, viÖc c¾t gi¶m thuÕ quan cÇn ph¶i ®îc tiÕn hµnh ®ång thêi víi viÖc lo¹i bá c¸c hµng rµo phi thuÕ quan. C¸c hµng rµo phi thuÕ quan bao gåm c¸c h¹n chÕ vÒ sè lîng (nh c¸c kho¶n phô thu, c¸c quy ®Þnh vÒ tiªu chuÈn chÊt lîng...) C¸c h¹n chÕ vÒ sè lîng cã thÓ ®îc x¸c ®Þnh mét c¸ch dÔ dµng vµ do ®ã, ®îc quy ®Þnh lo¹i bá ngay ®èi víi c¸c mÆt hµng trong ch¬ng tr×nh CEPT ®îc hëng nhîng bé tõ c¸c níc thµnh viªn kh¸c. Tuy nhiªn, ®èi víi c¸c rµo c¶n phi thuÕ quan kh¸c, viÖc x¸c ®Þnh vµ lo¹i bá phøc t¹p h¬n rÊt nhiÒu. HiÖp ®Þnh CEPT quy ®Þnh vÊn ®Ò nµy nh sau:
- C¸c níc thµnh viªn sÏ xãa bá tÊt c¶ c¸c h¹n chÕ vÒ sè lîng ®èi víi c¸c s¶n phÈm trong CEPT trªn c¬ së hëng u ®·i ¸p dông cho s¶n phÈm ®ã, cô thÓ: Nh÷ng mÆt hµng ®· ®îc ®a vµo Danh môc c¾t gi¶m ngay (IL) sÏ ph¶i bá c¸c h¹n chÕ vÒ sè lîng khi møc thuÕ suÊt thÊp h¬n hoÆc b»ng 20%.
- C¸c hµng rµo phi quan thuÕ kh¸c sÏ ®îc xãa bá dÇn trong vßng 5 n¨m sau khi s¶n phÈm ®îc hëng u ®·i.
- C¸c h¹n chÕ ngo¹i hèi mµ c¸c níc ®ang ¸p dông sÏ ®îc u tiªn ®Æc biÖt ®èi víi c¸c s¶n phÈm thuéc CEPT.
- TiÕn tíi thèng nhÊt c¸c tiªu chuÈn chÊt lîng, c«ng khai chÝnh s¸ch vµ thõa nhËn c¸c chøng nhËn chÊt lîng cña nhau.
- Trong trêng hîp khÈn cÊp (sè lîng hµng nhËp khÈu gia t¨ng ®ét ngét g©y ph¬ng h¹i ®Õn s¶n xuÊt trong níc hoÆc ®e däa c¸n c©n thanh to¸n), c¸c níc cã thÓ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p phßng ngõa ®Ó h¹n chÕ hoÆc dõng viÖc nhËp khÈu.
d) Hîp t¸c trong lÜnh vùc h¶i quan
- Thèng nhÊt biÓu thuÕ quan: §Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ xuÊt nhËp khÈu ASEAN tiÕn hµnh viÖc bu«n b¸n trong néi bé khu vùc ®îc dÔ dµng vµ thuËn lîi, còng nh c¸c c¬ quan H¶i quan ASEAN dÔ dµng trong viÖc x¸c ®Þnh møc thuÕ cho c¸c mÆt hµng mét c¸ch thèng nhÊt, ngoµi ra phôc vô cho c¸c môc ®Ých thèng kª, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ viÖc thùc hiÖn CEPT – AFTA, còng nh t×nh h×nh xuÊt nhËp khÈu néi khèi, c¸c níc ®· quyÕt ®Þnh sÏ thèng nhÊt mét biÓu thuÕ quan trong khèi ASEAN ë møc 8 ch÷ sè theo HÖ thèng ®iÒu hßa cña Héi ®ång hîp t¸c H¶i quan thÕ giíi (HS). HiÖn nay, biÓu thuÕ quan chung cña ASEAN ®ang ®îc x©y dùng, sÏ hoµn thµnh trong n¨m 2000 vµ ®îc ¸p dông tõ n¨m 2000, nh÷ng níc nµo chËm nhÊt còng ph¶i ¸p dông tõ n¨m 2002.
- Thèng nhÊt hÖ thèng tÝnh gi¸ H¶i quan: Vµo n¨m 2000, c¸c níc thµnh viªn ASEAN sÏ thùc hiÖn ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh trÞ gi¸ h¶i quan theo GATT- GVT (GATT Transactions Value), thùc hiÖn ®iÒu kho¶n VII cña HiÖp ®Þnh chung vÒ th¬ng m¹i vµ thuÕ quan 1994 (hiÖn nay lµ tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi WTO) ®Ó tÝnh gi¸ h¶i quan. Nãi mét c¸ch tãm t¾t lµ gi¸ trÞ hµng hãa ®Ó tÝnh thuÕ xuÊt nhËp khÈu lµ gi¸ trÞ giao dÞch thùc tÕ gi÷a ngêi xuÊt khÈu vµ ngêi nhËp khÈu, kh«ng ph¶i lµ do Nhµ níc ¸p ®Æt.
- X©y dùng HÖ thèng Luång xanh H¶i quan: HÖ thèng nµy ®îc thùc hiÖn tõ 1/1/1996 nh»m ®¬n gi¶n hãa hÖ thèng thñ tôc h¶i quan dµnh cho c¸c hµng hãa thuéc diÖn ®îc hëng u ®·i theo ch¬ng tr×nh CEPT cña ASEAN.
- Thèng nhÊt thñ tôc H¶i quan: Hai vÊn ®Ò ®· ®îc c¸c níc thµnh viªn u tiªn trong viÖc thèng nhÊt thñ tôc h¶i quan lµ:
1) MÉu tê khai h¶i quan chung cho hµng hãa thuéc diÖn CEPT: C¸c níc ASEAN ®· gép ba tê khai h¶i quan: GiÊy chøng nhËn xuÊt xø (C/O) MÉu D, tê khai h¶i quan xuÊt khÈu vµ tê khai h¶i quan nhËp khÈu thµnh mét mÉu tê khai h¶i quan chung cho hµng hãa thuéc diÖn CEPT.
2) Thñ tôc xuÊt nhËp khÈu chung: bao gåm nh÷ng vÊn ®Ò sau:
+ C¸c thñ tôc tríc khi nhËp tê khai hµng hãa xuÊt khÈu.
+ C¸c thñ tôc tríc khi nhËp tê khai hµng hãa nhËp khÈu.
+ C¸c vÊn ®Ò vÒ gi¸m ®Þnh hµng hãa.
+ C¸c vÊn ®Ò vÒ göi hµng trong ®ã giÊy chøng nhËn xuÊt xø ®îc cÊp sau vµ cã hiÖu lùc håi tè.
+ C¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn hoµn tr¶.
e) C¬ chÕ tæ chøc, ®iÒu hµnh, gi¸m s¸t thùc hiÖn CEPT - AFTA
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |