TỔng giáo phận thành phố HỐ chí minh bản tin giáo xứ jeanne d’arc (NGÃ SÁU) : 116a hùng Vương, Phường 9, Quận 5

31-07

Linh mục Daniel Gallagher –45 tuổi, thuộc bang Michigan, Hoa Kỳ– điều hành Văn phòng Toà Thánh về tiếng Latinh nói rằng Latinh sẽ là một ngôn ngữ chết nếu Giáo hội đã không tồn tại.

Ai giỏi tiếng Latinh nhất? “Đó là Đức nguyên Giáo hoàng Bênêđictô XVI. Ngài nói tiếng Latinh trôi chảy và hoàn hảo”. Còn Đức Giáo hoàng Phanxicô thì sao? “Bảo rằng ngài không thích tiếng Latinh thì không đúng, trái lại ngài hiểu rõ tiếng Latinh và còn sửa tiếng Latinh nữa, nhưng ngài ít dùng ngôn ngữ này”. Đó là nhận định của cha Daniel Gallagher, người chịu trách nhiệm dịch các dòng tweet của Đức Thánh Cha sang ngôn ngữ của Cicero.

Cùng với sáu linh mục khác, cha Gallagher phụ trách Văn phòng Toà Thánh về tiếng Latinh thuộc Phủ Quốc vụ khanh Tòa Thánh. Đây là văn phòng duy nhất trên thế giới mà các nhân viên nói chuyện với nhau bằng tiếng Latinh. Cha Gallagher cho biết, trong một cuộc phỏng vấn với tờ Famiglia Cristiana, đây cũng là nơi viết và dịch các tài liệu của Toà Thánh sang tiếng Latinh.

Trả lời câu hỏi: tiếng Latinh có phải là một ngôn ngữ chết hay không, cha Gallagher quả quyết: “Tiếng Latinh sẽ chết nếu không có chúng tôi và nếu Giáo hội Công giáo đã không tồn tại”.

Ngay cả tác phẩm dành cho trẻ em bán chạy nhất của tác giả Jeff Kinney: Nhật ký chú bé nhút nhát (đã bán được hàng triệu bản trên khắp thế giới, trong đó có tiếng Việt) cũng đã được cha Gallagher dịch sang tiếng Latinh và đã được bày bán tại thành phố Bologna.

Cha nói: Các giáo viên giúp cho chúng tôi quen nói và suy nghĩ bằng tiếng Latinh, khám phá các từ ngữ, quy tắc, cấu trúc trong kho tàng vĩ đại của các bản văn cổ điển và các bản văn Kitô giáo, còn nếu không tìm được trong các bản văn này, chúng tôi sẽ tạo ra [các từ mới].

Cha còn nói, một ngôn ngữ cần phải có tính nhân văn (humanitas) và nhấn mạnh: nếu bảo tiếng Latinh là một “ngôn ngữ thánh”, nghĩa là “bất biến” là không đúng. Sở dĩ nó thánh thiêng vì người ta sử dụng nó, chứ không phải vì Thiên Chúa đã bỏ nó vào một cái hộp rồi thả từ trời xuống. Nhưng chúng ta đã làm cho nó mất đi tính thánh thiêng từ nhiều thế kỷ nay. Theo cha, đó là một sai lầm. Tại sao? Vì Giáo hội chẳng phải của riêng ai, Giáo hội không phải của Barnaba hay của Phêrô, và tiếng Latinh tượng trưng cho tính phổ quát, tiếng Latinh không phải là tiếng mẹ đẻ của ai cả.

Mối quan tâm của cha là giữ cho tiếng Latinh được sống, mặc dù ngày càng ít được sử dụng trong Giáo hội. Trên thế giới chỉ có 5.000 người nói tiếng Latinh trôi chảy. Và không phải tất cả những người ấy đều là linh mục. Chỉ có khoảng 200 linh mục và một ít vị Hồng y nói được tiếng Latinh.

Ngay cả Đức nguyên Giáo hoàng Bênêđictô XVI là người rất giỏi tiếng Latinh, cũng đã mắc lỗi trong bài diễn văn tuyên bố từ nhiệm, một lỗi mà cho đến nay người ta vẫn còn tranh luận sôi nổi. Có người bảo rằng vì thế lời tuyên bố từ nhiệm và việc Đức hồng y Jorge Bergoglio được bầu làm Giáo hoàng là không hợp lệ. Cha Gallagher mỉm cười giải thích: “Đức nguyên Giáo hoàng đã nhầm khi nói: “declaro me ministerio ... commissum rinuntiare”; đúng ra phải là “commisso”; đây không phải là một lỗi nghiêm trọng và ai cũng có thể mắc lỗi này”.

Phiên bản tiếng Latinh của trang Twitter của Đức Giáo Hoàng Phanxicô hiện có hơn 343.000 người theo dõi. Cha Gallagher cho biết: “Chúng tôi nghe nói rằng nhiều giáo viên dạy Latinh ở các trường học trên khắp thế giới đã dùng các tweet này như một công cụ giáo khoa. Đặt một câu với 140 ký tự là một bài tập hữu ích. Đối với chúng tôi cũng thế”. Thực tế, còn hơn cả một bài tập, đó là một thách đố, bởi vì trước hết bạn phải quyết định về ngữ pháp và cấu trúc ngôn ngữ mà bạn sử dụng”. Cha Gallagher nói thêm: “Tiếng Latinh không phải lúc nào cũng giống nhau và chúng ta có thể sử dụng tiếng Latinh của Cicero, của Virgil, của Plautus hay của Terence. Tiếng Latinh của Terence thì thích hợp hơn cho các cụm từ ngắn hoặc hình thức mang tính pháp lý hơn. Đối với các tweet chúng tôi có xu hướng lấy cảm hứng từ Terence, đôi khi chúng tôi lại lấy ý tưởng của Martial. Phong cách dí dỏm của Martial khiến cho các tweet như được viết vào thời của ông”.

Theo Vatican Insider

Tôi đang mơ hồ về hạnh phúc, dẫu tôi đã bao lần định nghĩa về nó, kết luận nó và chấp nhận nó. Hạnh phúc có từ nơi đâu?

Hạnh phúc là khi nghĩ về ký ức, về những tháng năm yêu dấu với lũ bạn thiếu thời, hạnh phúc đến vô tư mà không mảy may suy nghĩ cho ngày mai. Có lẽ vì thuở ấy, vẫn nằm ấm êm trong vòng tay ba mẹ, tình yêu thương dạt dào như biển cả nên hạnh phúc là vô hình.

Hạnh phúc là khi được ai đó yêu thương bằng một trái tim ấm áp chân thành, tình yêu không vụ lợi, không ghen tuông và hy sinh bằng bất cứ hình thức vật chất nào. Nhưng tình yêu đâu chỉ đơn giản là thế, từng có suy nghĩ yêu một lần cho đã trong đời thì nếu có chia ly cũng chẳng bao giờ hối tiếc, tình yêu muôn màu muôn phép mà người với người yêu cũng lắm nỗi đa đoan. Hạnh phúc vì thế mà cũng đa đoan.

Hạnh phúc khi được làm mẹ, tiếng mẹ gọi con yêu, hôn con thơm mùi sữa non, nhìn con, ôm con mà như ôm trọn cả thế giới vào lòng. Có lẽ hạnh phúc làm mẹ là một sự hạnh phúc rõ ràng và chân chất nhất trên cuộc đời này. Làm mẹ rồi trăm công nghìn việc đều chỉ để dành cho con cái, nếu vì một lý do nào đó không chịu nổi trên đời này mà đem lại khiếm khuyết cho con thì liệu người làm mẹ còn có được hạnh phúc trọn vẹn. Đó chính là sự tan vỡ của những người cha, người mẹ.

Hạnh phúc chỉ có người trong cuộc mới hiểu rõ ngọn ngành gai gốc, người ở ngoài nhìn vào bao giờ cũng sáng, cũng tinh thông nhưng họ đâu biết rằng họ chưa lạc vào hố sâu thì làm sao biết đáy đến đâu. Vậy nên hạnh phúc là không cưỡng cầu, ép buộc, áp đặt và nghe theo ai cả, tự mình quyết định cho hạnh phúc của chính mình mới là đúng nhất. Hóa ra nói đến đây, hạnh phúc có quá nhiều mâu thuẫn, và những ai đọc bài này chắc hẳn sẽ cũng có rất nhiều mâu thuẫn.

Tôi cũng không chắc là mình đang viết đúng theo một chủ đề gì, chỉ là tôi đang quá lan man trong chính cuộc đời mình, loay hoay tìm cho mình một hạnh phúc mà sao khó với tới được. Càng đi xa, càng bước, càng lún. Buồn ư, tôi buồn nhiều lắm, buồn không thể tả nên kẻ buồn thì chẳng bao giờ biết hạnh phúc có màu gì, mùi vị ra sao. Có người bảo tôi hâm, khùng, ngốc và thiếu suy nghĩ. Làm sao họ biết chắc tôi không đủ suy nghĩ, tôi suy nghĩ trong một đêm nhiều hơn họ hời hợt suy nghĩ cả đời ấy chứ. Những người thích chỉ trích và dạy đời nhau thì chẳng bao giờ có được hạnh phúc.

Hạnh phúc là cảm thông và chia sẻ. Cuộc đời là những cái cho và nhận. Tôi từng nghe đại loại hạnh phúc là được cho và được nhận. Tôi thấy mình cũng cho nhiều đó chứ, và cũng không mong nhận được gì lại nên cứ thế mà đến nay chả nhận được gì. Tôi không tin kiểu hãy cứ sống để cho và bạn sẽ được hạnh phúc, điều này vô cùng vô lý.

Hạnh phúc là tiền, tiền quyết định được hạnh phúc đấy! Tôi tin là thế và tôi sẽ bảo vệ chính kiến của mình, chắc chắn là sẽ bị chỉ trích ngay. Tiền làm người ta thăng hoa trong cuộc sống, danh dự, địa vị, phẩm hạnh và tình yêu cũng từ tiền mà lên ngôi “hoàn vũ” trong đêm vinh danh. Tiền quyết định bao số phận của con người, tiền vùi chôn bao nhiêu là kỷ niệm, tiền cắt đứt những mỗi quan hệ, những dây mơ rễ má, tiền đưa ta đến chốn “thiên đường” và nhốt ta trong “địa ngục” tối tăm. Tiền ơi mi là chi mà lắm kẻ yêu, còn ta thì cô đơn với mọi thứ mà ta đáng có.

Sống mà cứ chịu đựng và chấp nhận thì tim nó đau, lòng nó thắt lại. Tâm tư rối bời, lồng ngực khó thở và cứ muốn tìm quên cho chóng quên, chóng tàn phai một kiếp đời. Liệu rằng tôi bi quan quá không, nhưng mà kiên định trong lòng dường như đã bị kiềm hãm, ức chế. Tôi phải làm sao? Hạnh phúc của tôi, người có tự nơi đâu, và ta phải tìm người như thế nào?

Phi công vũ trụ báo cáo về trung tâm điều khiển:

- Báo cáo, cách tàu 2 km xuất hiện một quái vật rất to với ăng ten trên đầu, nó cầm... một chiếc máy ảnh lớn và nhìn tôi không chớp mắt. Xin chỉ thị của trung tâm!

- Chúng tôi sẽ lập phương án đối phó ngay! Tạm thời trong lúc các máy tính làm việc, anh hãy mỉm cười với nó!

Lần kia: Hãy thắt lưng, hãy cầm đèm cháy sáng trong tay, hãy làm như những người đợi chủ đi ăn… cướp về.

Lần khác, khi đọc đoạn Tin Mừng Đức Giêsu đi cầu nguyện tại vườn Ghết-sê-ma-ni:“Chúa Giêsu đi cầu”…, tới đây thì phải qua trang, cha già lật qua, nhưng tay run quá lật một lúc 2 trang, cha già đọc tiếp: …“tức thì máu và nước chảy ra”.

Cha trẻ: làm phó cho cha già và phụ trách lễ sáng. Một lần sáng ấy có lễ đám tang bà cố một soeur nọ. Cha trẻ chưa giảng lễ an táng cho bà cố bao giờ, nên cầu cứu cha già và được chia sẻ kinh nghiệm là để bài giảng lôi cuốn, giáo dân không ngủ ngật, mở đầu bài giảng cha hãy nói:“Suốt cả đời tôi, tôi yêu si mê, yêu say đắm một người đàn bà”. Khi cả nhà thờ đều ngước nhìn cha vẻ háo hức, cha hãy tiếp tục: “Người đó là mẹ tôi”.

Sáng hôm sau, cha trẻ tự tin, hùng hồn: “Kính thưa cộng đoàn, suốt cả đời tôi, tôi yêu si mê, yêu say đắm một người đàn bà”. Quả thật, bao nhiêu con mắt ngước nhìn cha trẻ, vẻ chờ đợi. Cha trẻ thấy mọi người nhìn mình thì đâm ra lúng túng, quên khuấy câu tiếp theo. May quá, cha già đang ngồi tòa phía bên. Cha trẻ quay sang cầu cứu: người đàn bà đó là ai vậy cha, người đàn bà đó là ai cha? Cha già khe khẽ: “Mẹ tôi, mẹ tôi.” Cha trẻ mừng rỡ, dõng dạc tuyên bố: “Người đàn bà đó là mẹ cha sở”.