tiªu chuÈn trång trät
|
kü thuËt trång ®iÒu
|
Quy TR×NH T¹M THêi Kü THUËT TRåNG §iÒU |
1. Ph¹m vi ¸p dông
Híng dÉn nµy ¸p dông cho tÊt c¶ c¸c vïng trång §iÒu tõ Qu¶ng Nam - §µ N½ng trë vµo phÝa Nam.
2. Quy tr×nh kü thuËt
2.1. Chän ®Êt
§iÒu cã thÓ trång trªn nhiÒu lo¹i ®Êt kh¸c nhau nh ®Êt c¸t, ®Êt thÞt, ®Êt laterit hay ®Êt cã tÇng canh t¸c máng ë c¸c vïng ®åi dèc v.v.. Tuy nhiªn, §iÒu thÝch hîp víi c¸c lo¹i ®Êt giµu dinh dìng, tho¸t níc tèt, cã hµm lîng h÷u c¬ cao vµ ®é ph tõ 6,3 ®Õn 7,3. Kh«ng nªn trång §iÒu ë nh÷ng vïng ®Êt bÞ óng hay ®Êt nhiÔm mÆn.
§iÒu thÝch hîp víi nh÷ng vïng cã khÝ hËu chia thµnh mïa ma vµ mïa kh« râ rÖt víi mïa kh« kÐo lµi tõ 4- 6 th¸ng. Kh«ng nªn trång §iÒu ë nh÷ng vïng cã ®é cao trªn 600 m so víi mÆt biÓn vµ nh÷ng vïng cã ma hay s¬ng mï trong thêi gian c©y §iÒu ra hoa.
2.2. Thêi vô trång
Thêi vô trång §iÒu thÝch hîp nhÊt ë vïng §«ng Nam Bé vµ T©y Nguyªn lµ vµo kho¶ng ®Çu th¸ng 6 ®Õn cuèi th¸ng 7 hµng n¨m. Vïng Duyªn H¶i Nam Trung Bé vµo ®Çu mïa ma kho¶ng tõ th¸ng 9 ®Õn th¸ng 10 hµng n¨m.
2.3. MËt ®é vµ kho¶ng c¸ch
Tuú theo ®é ph× nhiªu cña ®Êt mµ cã thÓ trång §iÒu víi mËt ®é tõ 100 ®Õn 300c©y/ha. Tuy nhiªn, mËt ®é trång thÝch hîp nhÊt lµ 200 c©y/ha víi kho¶ng c¸ch 6 x 8 m. Khi c©y ë hµng 6 m ch¹m t¸n th× tiÕn hµnh tØa tha vµ gi÷ mËt ®é cè ®Þnh kho¶ng 100 c©y/ha. Ph¬ng ph¸p trªn ®îc minh häa ë H×nh 1. §èi víi nh÷ng vïng ®Êt xÊu nh vïng ®Êt c¸t ven biÓn vµ vïng ®Êt tr¾ng ®åi träc ë Duyªn H¶i Nam Trung Bé gi÷ mËt ®é 200 hay 300 c©y/ha víi kho¶ng c¸ch 6 x 8 hay 5 x 6,5 m.
H×nh 1 . ThiÕt kÕ vên theo hai giai ®o¹n
2.4. C©y §iÒu gièng
C©y gièng ghÐp cÇn ®¹t c¸c tiªu chuÈn sau: BÇu ®Êt cã kÝch thíc 15 x 33 cm hay 15 x 25 cm. §êng kÝnh gèc tõ 0,7 cm trë lªn. chiªu cao chåi ghÐp tõ 10 cm trë lªn. C©y gièng ph¶i cã Ýt nhÊt 1 ®Õn 2 tÇng l¸ ®· ph¸t triÓn hoµn chØnh. Tuæi xuÊt vên tõ 45 ngµy trë lªn kÓ tõ khi ghÐp.
2.5. Trång míi
2.5.1. LËp vên
ë nh÷ng vïng ®Êt b»ng ph¼ng hay cã ®é dèc thÊp hµng §iÒu nªn ®îc trång theo híng B¾c Nam cßn ë nh÷ng vïng ®åi dèc th× hµng §iÒu nªn thiÕt kÕ theo ®êng ®ång møc ®Ó h¹n chÕ xãi mßn ®Êt. ë vïng cã giã m¹nh vên §iÒu nªn cã hµng c©y ch¾n giã ®îc trång tríc hay cïng lóc víi trång §iÒu ®Ó hµng c©y ch¾n giã ph¸t triÓn ®ñ lín vµ cã kh¶ n¨ng b¶o vÖ vên c©y.
2.5.2. ChuÈn bÞ hè trång
Phãng cäc theo kho¶ng c¸ch vµ mËt ®é ®· thiÕt kÕ. ViÖc ®µo hè thêng ®îc tiÕn hµnh vµo ®Çu mïa ma lóc ®Êt mÒm. Hè trång §iÒu ph¶i cã kÝch thíc tõ 60 x 60 x 60cm trë lªn. Sau khi ®µo hè xong, g¹t líp ®Êt mÆt xuèng ®Çy 1/3 hè. TiÕp theo trén ®Òu 10 - 20 kg ph©n chuång ho¹i vµ 0,5 - 1,0 kg Super l©n víi ®Êt mÆt råi g¹t xuèng hè. Sau ®ã gom ®Êt mÆt xung quanh ®¾p mÆt hè cao h¬n mÆt ®Êt nÒn 20 cm ®Ó tr¸nh ®äng níc khi ®Êt vµ ph©n chuång trong hè bÞ dÏ xuèng. Nªn phãng cäc trë l¹i ®Ó trång ®îc th¼ng hµng. Hè trång cÇn ph¶i ®îc chuÈn bÞ xong mét th¸ng tríc khi trång
2.5.3. Trång c©y
Khi trång dïng dao hay liÒm s¾c c¾t ®¸y bÇu vµ rÔ ®u«i chuét bÞ cuén xo¾n §µo mét hè nhá ë chÝnh gi÷a hè råi ®Æt bÇu c©y con xuèng hè sao cho mÆt bÇu thÊp h¬n mÆt ®Êt nÒn chõng 5 - 10 cm ®Ó tr¸nh c©y bÞ xãi trèc gèc khi ma lín. Sau ®ã dïng dao r¹ch theo chiÒu däc cña bÇu vµ kÐo bao ni lon lªn. NÐn chÆt ®Êt xung quanh bÇu ®Êt. Trång dÆm ngay khi thÊy c©y bÞ chÕt. Nªn r¶i thªm 10 - 20 g Furadan/hè trång ®Ó h¹n chÕ kiÕn, mèi ph¸ ho¹i c©y con.
2.6. Lµm cá vµ trång xen
2.6.1. Lµm cá
Trong thêi kú c©y cßn nhá cÇn lµm s¹ch cá xung quanh gèc c¸c mÐp t¸n 0,5 ®Õn 1m. Thêng lµm 4-5 ®ît cá mçi n¨m. Vµo cuèi mïa ma nªn ph¸t cá vµ ®èt hay cµy chèng ch¸y ngay ®Ó h¹n chÕ ch¸y vên vµo mïa kh«. Khi vên §iÒu khÐp t¸n thêng tiÕn hµnh lµm cá 3 ®ît mçi n¨m, hai ®ît ®Çu kÕt hîp víi c¸c ®ît bãn ph©n; ®ît thø 3 dän vên chèng ch¸y vµ chuÈn bÞ cho vô thu ho¹ch.
2.6.2. Trång xen
Cã thÓ trång xen c©y ng¾n ngµy khi vên §iÒu cha khÐp t¸n ®Ó h¹n chÕ cá d¹i, chèng xãi mßn vµ gia t¨ng thu nhËp. §Ó h¹n chÕ viÖc c¹nh tranh dinh dìng vµ ¸nh s¸ng víi §iÒu, c©y trång xen cÇn trång thµnh b¨ng c¸ch mÐp t¸n §iÒu kho¶ng 1m.
C¸c c©y trång xen ®îc khuyÕn c¸o theo thø tù u tiªn lµ ®Ëu phéng, ®Ëu xanh, ®Ëu ®en, b«ng v¶i vµ mét sè c©y ng¾n ngµy cã t¸n thÊp kh¸c.
2.7. T¹o t¸n vµ tØa cµnh
2.7.1. T¹o t¸n
ViÖc t¹o t¸n ®îc b¾t ®Çu thùc hiÖn tõ n¨m thø hai. Nªn ®Ó c©y §iÒu chØ cã mét th©n chÝnh, ®Ó l¹i c¸c cµnh cÊp 1 c¸ch mÆt ®Êt kho¶ng 50 cm vµ ph©n bè ®Òu ®Ó t¹o t¸n h×nh m©m x«i.
2.7.2. TØa cµnh
CÇn thêng xuyªn tØa bá nh÷ng cµnh n»m phÝa trong t¸n, bÞ che bãng, c¸c cµnh bÞ s©u bÖnh vµ cµnh vît. Trong thêi kú khai th¸c cÇn tiÕn hµnh tØa cµnh hai lÇn mçi n¨m. LÇn ®Çu ®îc tiÕn hµnh ngay sau vô thu ho¹ch kÕt thóc vµ kÕt hîp víi viÖc dän vên lµm cá ®Ó chuÈn bÞ bãn ph©n ®ît 1 cho c©y; thêng vµo th¸ng 4 - 5 hµng n¨m ë vïng §«ng Nam Bé vµ T©y Nguyªn; vµo th¸ng 6 - 7 ë vïng Duyªn H¶i Nam Trung Bé. LÇn tØa cµnh thø hai vµo th¸ng 8 - 9 hµng n¨m ë vïng §«ng Nam Bé vµ T©y Nguyªn; vµo th¸ng 1 - 2 ë vïng Duyªn H¶i Nam Trung Bé. C¸c cµnh l¸ sau khi bÞ tØa bá cÇn ®îc dän khái vên c©y. Nh÷ng gièng §iÒu ghÐp ra hoa sím nªn c¾t bá hoa cña vô ®Çu ®Ó c©y tËp trung dinh dìng cho viÖc sinh trëng th©n l¸.
2.8. Bãn ph©n
Bãn ph©n cho c©y §iÒu thêng ®îc chia lµm hai thêi kú: Thêi kú kiÕn thiÕt c¬ b¶n hay giai ®o¹n c©y non vµ thêi kú khai th¸c hay giai ®o¹n c©y cho tr¸i.
2.8.1. Bãn ph©n thêi kú kiÕn thiÕt c¬ b¶n
Thêi kú kiÕn thiÕt c¬ b¶n cña vên §iÒu ghÐp thêng kÐo dµi kho¶ng 2 n¨m kÓ tõ khi trång tïy theo §iÒu kiÖn ®Êt ®ai vµ ch¨m sãc. ë giai ®o¹n nµy c©y cÇn ®îc bãn ph©n nhiÒu ®ît (3 - 5 ®ît/n¨m) víi liÒu lîng Ýt vµo lóc c©y ®· hoµn thµnh ®ît l¸ tríc vµ chuÈn bÞ ph¸t ®ît l¸ tiÕp theo. LiÒu lîng ph©n bãn khuyÕn c¸o ®îc tr×nh bµy ë b¶ng 1. Trong 6 th¸ng ®Çu, c©y míi trång cÇn bãn lîng ph©n rÊt Ýt (10g/c©y/®ît) vµ c¸ch xa gèc tõ 25 - 30 cm ®Ó tr¸nh hiÖn tîng c©y bÞ chÕt do xãt rÔ; ®Æc biÖt c©y trång trªn ®Êt cã thµnh phÇn c¬ giíi nhÑ cÇn chia lµm nhiÒu lÇn bãn.
B¶ng 1. LiÒu lîng ph©n bãn khuyÕn c¸o cho §iÒu ë thêi kú kiÕn thiÕt c¬ b¶n
Tuæi c©y (n¨m)
|
Sè ®ît bãn (®ît/n¨m)
|
D¹ng nguyªn chÊt (g/c©y/®ît)
|
N
|
N2O5
|
K2O
|
1
|
4-5
|
9
|
3
|
3
|
2
|
3
|
90
|
30
|
30
|
2.8.2. Bãn ph©n thêi kú khai th¸c
Thêi kú khai th¸c cña vên §iÒu ghÐp ®îc tÝnh tõ n¨m thø 3 trë ®i. Giai ®o¹n nµy c©y thêng ph¸t 1-2 ®ît l¸ mçi n¨m. Lîng ph©n bãn cho §iÒu thêng ®îc chia ra lµm hai ®ît. LiÒu lîng khuyÕn c¸o tr×nh bµy ë b¶ng 2. Khi vên §iÒu cha khÐp t¸n, nªn bãn ph©n theo h×nh vµnh kh¨n xung quanh mÐp t¸n. §µo r·nh s©u 10-15 cm, r¶i ®Òu ph©n vµ lÊp l¹i. Riªng ë nh÷ng vïng ®Êt dèc, ®Çu mïa ma bãn vµo phÇn ®Êt cao cña t¸n, cuèi mïa ma bãn vµo phÇn ®Êt thÊp cña t¸n. Khi vên c©y ®· khÐp t¸n nªn ®µo r·nh gi÷a hai hµng c©y theo « bµn cê ®Ó bãn ph©n. Nªn bãn thªm ph©n chuång kho¶ng 10-20 kg/c©y/n¨m.
ë nh÷ng vïng ®Êt nghÌo dinh dìng cã thÓ t¨ng lîng ph©n bãn lªn gÊp ®«i vµ bãn thªm 10-20 kg ph©n chuång/c©y/n¨m. Nªn sö dông ph©n bãn l¸ vµ c¸c chÕ phÈm kÝch thÝch sinh trëng ®Ó t¨ng cêng qu¸ tr×nh ra hoa ®Ëu qu¶ ë c©y. LiÒu lîng vµ sè lÇn phun tuú theo sù híng dÉn cña nhµ s¶n xuÊt. CÇn chó ý phun ph©n bãn l¸ vµo mÆt díi cña l¸ vµ kh«ng phun trùc tiÕp lªn hoa vµ qu¶ non.
B¶ng 2. LiÒu lîng ph©n bãn khuyÕn c¸o cho §iÒu thêi kú khai th¸c
Tuæi c©y (n¨m)
|
§ît bãn
|
D¹ng nguyªn chÊt (g/c©y/®ît)
| Vïng |
Thêi gian
|
N
|
P2O5
|
K2O
|
3
|
1
|
300
|
100
|
100
|
§«ng Nam Bé vµ T©y Nguyªn
|
Th¸ng 5-6
|
Duyªn H¶i Nam Trung Bé
|
Th¸ng 8-9
|
2
|
200
|
130
|
130
|
§«ng Nam Bé vµ T©y Nguyªn
|
Th¸ng 8-9
|
Duyªn H¶i Nam Trung Bé
|
Th¸ng 1-2
|
4-7
|
Mçi n¨m t¨ng thªm tõ 20 -30 % lîng ph©n bãn n¨m thø 3 hay tuú theo møc t¨ng n¨ng suÊt
|
8 trë ®i
|
§iÒu chØnh liÒu lîng tuú theo t×nh tr¹ng sinh trëng vµ n¨ng suÊt vên c©y
|
2.9. Phßng trõ s©u bÖnh
Cã nhiÒu lo¹i s©u bÖnh h¹i §iÒu nhng trong b¶n híng dÉn nµy chØ tr×nh bµy mét sè lo¹i g©y h¹i nÆng vµ phæ biÕn.
2.9.1. S©u
2.9.1.1. Bä xÝt muçi (Helopeltis sp)
a) TËp qu¸n g©y h¹i
Bä xÝt muçi lµ lo¹i s©u chÝch hót nguy hiÓm nhÊt ®èi víi c©y §iÒu. Tõ giai ®o¹n Êu trïng cho ®Õn lóc trëng thµnh bä xÝt muçi dïng vßi chÝch vµo c¸c m« non ®Ó hót nhùa trªn l¸ non, chåi non, cµnh hoa vµ tr¸i non lµm cho c©y §iÒu bÞ kh« chåi non, rông l¸, kh« b«ng vµ rông tr¸i non. ë thêi kú kinh doanh bä xÝt muçi thêng g©y h¹i nÆng tõ khi c©y ra l¸ non ®Ó chuÈn bÞ ra hoa cho ®Õn khi c©y në hoa ®Ëu tr¸i. ë vên §iÒu bä xÝt muçi g©y h¹i quanh n¨m do c©y ra l¸ liªn tôc.
b) BiÖn ph¸p phßng trõ
VÖ sinh ®ång ruéng, dän cá vµ ph¸t quang bôi rËm lµm cho vên th«ng tho¸ng, lµm gi¶m mËt ®é s©u h¹i. BiÖn ph¸p phßng trõ chñ yÕu lµ phun thuèc trõ s©u vµo thêi kú c©y ra l¸ non vµ ra hoa. Thuèc Cypermethrine (cóc tæng hîp) theo nång ®é khuyÕn c¸o cã hiÖu qu¶ phßng trõ cao. Phun theo quy tr×nh sau:
§ît
|
Tr¹ng th¸i sinh trëng cña vên c©y
|
Nång ®é (%)
|
Sè lÇn phun
|
1
|
C©y ®ang ra ®ît l¸ non chuÈn bÞ ra hoa
|
0,3-0,5
|
1-2 lÇn x 7-10 ngµy/lÇn
|
2
|
Chåi hoa míi nhó
|
0,5-0,7
|
2 lÇn x 7-10 ngµy/lÇn
|
3
|
§Ëu tr¸i non
|
0,5-0,7
|
2 lÇn x 7-10 ngµy/lÇn
|
2.9.1.2. Bä phÊn ®Çu dµi (Alcides sp)
a) TËp qu¸n g©y h¹i
Bä phÊn ®Çu dµi lµ lo¹i s©u ®ôc chåi nguy hiÓm nhÊt trªn c©y §iÒu. S©u trëng thµnh dïng má ®ôc lç vµo m« chåi non ®Ó ®Î trøng. Mçi chåi non thêng bÞ ®ôc tõ 8 ®Õn 10 lç nhng chØ cã 1-2 trøng ®îc ®Î vµo lç thø 8 kÓ tõ ngän xuèng. S©u non ®ôc lªn ngän vµ ®ôc xuèng trong lâi chåi non ®Ó Èn n¸u. L¸ non trªn chåi bÞ h¹i hÐo vµ rông ®i. Chåi teo l¹i vµ kh«ng ph¸t triÓn. C©y cã khuynh híng mäc nhiÒu chåi n¸ch vµ h×nh thµnh nhiÒu cµnh nh¸nh vµ sinh trëng kÐm. §Æc biÖt khi s©u ph¸ ho¹i vµo ®ît chåi chuÈn bÞ ra hoa cã thÓ lµm gi¶m n¨ng suÊt nghiªm träng.
b) BiÖn ph¸p phßng trõ
BiÖn ph¸p hiÖu qu¶ nhÊt lµ dïng kÐo c¾t vµ tiªu huû c¸c chåi non bÞ s©u ®ôc hÐo. Phun thuèc trõ s©u kh«ng cã hiÖu qu¶ v× s©u non Èn n¸u trong lâi chåi. Tuy nhiªn cã thÓ phun thuèc (Sherpa hay Fenbis . . .) ®Ó phßng s©u trëng thµnh ®Õn ®Î trøng khi c©y ®ang ra chåi non.
2.9.1.3. XÐn tãc n©u (Plocaederus obesus)
a) TËp qu¸n g©y h¹i
XÐn tãc n©u lµ lo¹i s©u ph¸ ®ôc th©n vµ rÔ rÊt nguy hiÓm. NÕu kh«ng ph¸t hiÖn vµ ch÷a trÞ kÞp thêi c©y cã thÓ chÕt. S©u trëng thµnh cã tËp tÝnh ®Î trøng vµo vá gèc c©y tõ 1 m trë xuèng mÆt ®Êt. Êu trïng në ra ®ôc vµo phÇn m« vá c©y, ¨n m« vá t¹o thµnh c¸c ®êng hÇm cã nhiÒu ngâ ng¸ch trong gç. ë ®Çu miÖng lç cã nhùa c©y vµ mïn c©y bÞ ®ïn ra. Khi s©u non ®ôc khoanh trßn toµn bé chu vi th©n c¾t ®øt tÊt c¶ m¹ch dÉn nhùa th× c©y sÏ vµng l¸ vµ chÕt dÇn. S©u thêng tÊn c«ng mét sè c©y riªng lÎ trong vên, ®Æc biÖt nh÷ng c©y ë mÐ vên. .
b) BiÖn ph¸p phßng trõ
Dïng dung dÞch Bordeaux 1 :4 : 15 (1 CuSO4 : 4 CaO : 15 H2O) quÐt quanh gèc tõ 1,2m trë xuèng ®Ó ng¨n ngõa s©u trëng thµnh ®Õn ®Î trøng. Khi ph¸t hiÖn thÊy c©y bÞ h¹i dïng dao s¾c ®Ïo líp vá lÇn däc theo ®êng hÇm ®Ó diÖt s©u non vµ nhéng. Cã thÓ b¬m trùc tiÕp c¸c lo¹i thuèc trõ s©u x«ng h¬i vµo ®êng hÇm ®Ó diÖt s©u non. Ph¶i ®èn bá vµ thiªu huû c©y bÞ chÕt ®Ó tr¸nh l©y lan.
2.9.2. BÖnh
2.9.2.1. BÖnh th¸n th
a) T¸c nh©n vµ triÖu chøng
BÖnh do nÊm Colletotrichum gloeosporoides g©y ra. C¸c vÕt bÖnh mµu n©u xuÊt hiÖn trªn chåi non, l¸, cµnh hoa vµ tr¸i. NÕu bÖnh nÆng cã thÓ thÊy nhùa tiÕt ra trªn vÕt bÖnh, cµnh cã thÓ bÞ kh« vµ chÕt dÇn. H¹t vµ tr¸i non bÞ nhiÔm nÆng cã thÓ bÞ nh¨n l¹i, kh« ®en hay rông non.
b) BiÖn ph¸p phßng trõ
VÖ sinh ®ång ruéng, dän cá vµ ph¸t quang bôi rËm lµm cho vên th«ng tho¸ng, c¾t tØa vµ ®èt c¸c cµnh bÞ s©u bÖnh chÕt kh« nh»m tiªu diÖt mÇm mèng bÖnh tiÒm tµng trªn vên. Dïng Bordeaux 1 : 4 : 15 quÐt lªn gèc. Phun thuèc gèc ®ång phßng bÖnh h¹i cµnh l¸ khi c©y ®ang ra l¸ non. Khi vên §iÒu chuÈn bÞ ra hoa dïng Benlat, Captan, Anvil hay Aliette phun phßng bÖnh ph¸ ho¹i chåi hoa vµ tr¸i non.
2.9.2.2. BÖnh kh« cµnh
a) T¸c nh©n vµ triÖu chøng
BÖnh do nÊm Coriticium salmonicolor cßn gäi lµ nÊm hång g©y ra. BÖnh thêng x¶y ra vµo mïa ma khi vên c©y cã ®é Èm cao. NÊm thêng tÊn c«ng vµo c¸c cµnh g©y kh« dÇn tõ ngän trë xuèng. L¸ trªn cµnh bÞ bÖnh vµng vµ rông dÇn cïng víi hiÖn tîng kh« cµnh. Lóc ®Çu c¸c ®èm bÖnh xuÊt hiÖn trªn vá cã mµu tr¾ng sau chuyÓn sang mµu hång. BÖnh thêng tÊn c«ng vµo vá chç ph©n cµnh. Bµo tö lan dÇn xuèng gèc theo níc ch¶y
b) BiÖn ph¸p phßng trõ
VÖ sinh ®ång ruéng, dän cá vµ ph¸t quang bôi rËm lµm vên th«ng tho¸ng, c¾t tØa vµ ®èt c¸c cµnh bÞ s©u bÖnh chÕt kh« nh»m tiªu diÖt mÇm mèng bÖnh tiÒm tµng trªn vên. Dïng Bordeaux 1:4:15 quÐt lªn gèc. Phun thuèc gèc ®ång phßng bÖnh h¹i th©n cµnh 2-3 lÇn vµo ®Çu vµ gi÷a. Khi vên bÞ bÖnh, c¾t bá cµnh bÞ bÖnh vµ ®èt ®i. Dïng thuèc ®Æc trÞ: Validacin ®Ó phßng trõ.
2.10. Thu ho¹ch vµ b¶o qu¶n
Vµo mïa thu ho¹ch dän s¹ch cá, l¸ kh« díi t¸n c©y ®Ó dÔ ph¸t hiÖn tr¸i §iÒu rông. Thu tr¸i rông, t¸ch h¹t riªng ra vµ röa s¹ch ®Ó h¹t cã mµu s¸ng, ph¬i kh« vµi n¾ng tríc khi b¸n cho c¸c c¬ së chÕ biÕn. NÕu tån tr÷ l©u cÇn ph¬i kh« h¹t ®Õn ®é Èm 8-10%.
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |