TIÊu chuẩn ngành 14tcn 141: 2005

1. Kiểm nghiệm và hiệu chỉnh máy

Tuân theo quy định ở phụ lục A của quy phạm 14TCN 40-2002.

2. Định hướng tuyến đo vẽ cắt dọc

Cắt dọc đo dọc tuyến công trình được định hướng theo 2 phương pháp:

a) Phương pháp tiến dần được áp dụng trong trường hợp có chướng ngại vật hoặc có cây cối phủ;

b) Phương pháp lùi dần được áp dụng khi tuyến đo quang đãng, thông suốt.

3. Nội dung đo cắt dọc:

a) Đo chiều dài và cao độ qua 3 dây chỉ và các hằng số K= 100, K= 200. Khi chuyển trạm máy, phải đo độ dài và cao độ theo chiều ngược lại để kiểm tra. Nếu sai số chênh chiều dài: s/s ≤ 1/300 và sai số cao độ h ≤ 1/4h thì tiến hành đo tiếp tục.

b) Mật độ điểm mia trên trắc dọc trung bình từ 1÷1,5cm theo tỷ lệ vẽ cắt dọc. Khi gặp địa hình dốc đứng hoặc thay đổi độ dốc đột ngột, phải đo dày hơn sao cho các điểm được đo trùng với các điểm đặc trưng địa hình như điểm gãy, lõm, lồi… và chênh cao độ giữa 2 điểm mia liền kề ≤ 0,5h (h là khoảng cao đều cơ bản).

c) Tỷ lệ vẽ cắt dọc phụ thuộc vào chiều dài tuyến đo, độ dốc khu vực và yêu cầu của chủ nhiệm thiết kế. Thường trong các công trình thủy lợi và xây dựng, tỷ lệ cắt dọc biến đổi từ 1/500÷1/10000

d) Hình thức và nội dung vẽ cắt dọc tuân theo mục D.2, D.3 phụ lục D tiêu chuẩn 14TCN 40-2002.

e) Cắt dọc phải được vẽ trên máy vi tính theo các phần mềm chuyên dùng để cấp cho thiết kế.

2.9.2. Đo vẽ cắt ngang

1. Cắt ngang đo theo hướng vuông góc các tuyến cắt dọc.

2. Thứ tự và quá trình đo tuân theo như cắt dọc.

3. Tỷ lệ đo vẽ cắt ngang thường từ 1/100 ÷1/500.

4. Hình thức và nội dung vẽ cắt ngang tuân theo mục D.4, D.5 phụ lục D tiêu chuẩn 14TCN 40-2002 và được vẽ trên máy vi tính theo các phần mềm chuyên dùng để cấp cho thiết kế.

3. PHƯƠNG PHÁP TOÀN ĐẠC QUA MÁY TOÀN ĐẠC ĐIỆN TỬ

3.1. Phạm vi ứng dụng

Phương pháp toàn đạc sử dụng các máy toàn đạc điện tử (Total Station) áp dụng thuận lợi đo vẽ bình đồ, mặt cắt ở những khu vực khá lớn, trong mọi độ dốc địa hình trong các công trình thủy lợi và xây dựng.

Máy đo vẽ là các máy toàn đạc điện tử có độ chính xác cao như Total Station: DTM420, DTM520, 720, SET3B, 3C, TC600…

1. Sai số khép góc lớn nhất trong đường chuyền

f_ ≤ 30’’

Trong đó: N- số đỉnh đường chuyền

2. Sai số khép lớn nhất về độ dài trong tuyến đường chuyền

f_s = (m)

Trong đó : L- Chiều dài đường chuyền

3.5. Quy định kỹ thuật điểm giao hội

Qui định như điều 2.5

Đo vẽ bình đồ bằng máy toàn đạc điện tử được thực hiện theo thứ tự sau tại trạm máy:

1. Dọi tâm máy với tâm mốc đặt máy qua tâm quang học hoặc tâm điện tử với sai số x ≤ 0,5mm;

2. Đo chiều cao máy qua thước hoặc bộ đo điện tử tự động với sai số h ≤±3mm;

3. Cân bằng máy qua bọt thủy dài hoặc cân bằng điện tử với sai số ≤ 0,5 vạch chia, tức là 5÷10’’;

4. Khởi động máy:

a) Mở công tắc điện: trước khi mở công tắc điện, quay vị trí bàn phím về phía người đo và bật công tắc điện;

b) Khởi động bàn độ đứng, nằm;

c) Ấn các nút đo góc, đo cạnh (ngang, nghiêng, chênh cao) với sai số giữa các lần đo tuân theo độ chính xác quy định cho các cấp lưới, theo tiêu chuẩn 14TCN 22-2002 và 14TCN102-2002.

5. Chuẩn bị sổ điện tử:

a) Kiểm tra điện nguồn;

b) Chọn và đặt tên công việc;

c) Chọn thiết bị;

d) Đặt cấu hình đọc số;

e) Đặt độ chính xác đo góc, cạnh, cải chính;

g) Đặt đơn vị;

h) Đặt thời gian;

i) Xóa công việc;

6. Trình tự đo bình đồ địa hình

a) Vào tọa độ các điểm khống chế;

b) Chọn trạm đo và kiểm định hướng;

c) Đo chi tiết điểm mia: điểm định hướng đo gián tiếp theo một khoảng cách, hai khoảng cách, điểm định hướng thường, điểm mia thường;

d) Xác định mã của điểm chi tiết.

7. Truyền số liệu từ sổ đo điện tử sang máy vi tính:

a) Thao tác trên sổ đo điện tử;

b) Thao tác trên máy vi tính

Quá trình đo bình đồ, mặt cắt trên máy vi tính được thực hiện qua các phần mềm chuyên dùng như: SDR, Surfer, Autocadland…

3.6.2. Sơ đồ miêu tả:

Tuân theo quy định điều 2.6.2

Số liệu đo chi tiết địa hình được truyền từ sổ ghi điển tử (card hoặc field book) vào phần mềm đo vẽ bình đồ địa hình SDR map. Tại đây số liệu xử lý chuyển đổi tính tọa độ X, Y và cao độ H để nối vẽ các địa vật và nội suy đường bình độ.

Bình đồ được hoàn chỉnh khi kết hợp với sơ đồ miêu tả thực địa và bổ sung các mặt cắt đặc trưng

Bình đồ đã hoàn chỉnh được biên tập qua phần mềm Microstation hoặc Mapinfo để in xuất bản và chuyển sang môi trường Autocad cấp cho thiết kế.

Tiếp biên các mảnh bình đồ được thực hiện qua mô hình số trên máy vi tính. Các hạn sai địa hình, địa vật khi tiếp biên theo qui định ở điều 1.11.

Thứ tự đo vẽ cắt dọc, ngang tuân theo điều 2.9. Khác ở đây là quá trình được ghi tự động qua card hoặc field book. Dữ liệu được trút vào máy qua phần mềm SDR5.9 để vẽ các mặt cắt các tỷ lệ theo mặt phẳng chiếu đứng, nằm trong không gian 3D.

Áp dụng ở khu vực khá lớn nhưng tương đối bằng phẳng, có độ dốc  ≤ 6⁰ hoặc không thể bay chụp ảnh được khi thực vật che phủ nhiều, khu dân cư quá đông đúc, khu vực xây dựng bị che khuất…

Phương pháp bàn đạc tự động không đo vẽ cắt dọc, cắt ngang.

4.2. Máy đo: các máy bình bản tự động như MA5, Wild RK1…

4.3. Lưới khống chế đo vẽ.

Lưới khống chế đo vẽ được xây dựng qua các tuyến đường chuyền bàn đạc, giao hội bàn đạc hoặc tuyến dẫn điểm xuất phát từ các điểm khống chế đo vẽ hoặc lưới khống chế cơ sở.

4.4.1. Bản vẽ là loại gỗ hoặc kẽm, nhôm phải có độ phẳng ≤ ±0,2mm, độ co giãn ≤ ±2,0mm/m;

4.4.2. Giấy bồi trên bản nền là loại Croki có độ co giãn ≤ ±2mm/m hoặc đo vẽ trực tiếp trên bản polyester có độ co giãn ≤ ±0,1mm/m;

4.4.3. Trên bản vẽ phải kẻ lưới tọa độ ô vuông 10cm. Triển các điểm lưới, điểm khống chế bằng thước Drobursep hoặc bằng máy triển điểm với sai số vị trí ≤ ±0,2mm, sai số kích thước đường chéo khung ≤ ±0,3mm.

Tuân theo quy định của phụ lục A tiêu chuẩn này.

4.6.1. Bình đồ 1/200, 1/500, 1/1000, không quá 2cm.

4.6.2. Bình đồ 1/2000, không quá 5cm

4.6.3. Bình đồ 1/10 000, không quá 10cm

Các chỉ tiêu kỹ thuật của đường chuyền bàn đạc không vượt quá qui định ở bảng 6

Trong đó:

L: chiều dài đường chuyền tính bằng các đoạn 100m;

n: số cạnh đường chuyền

Phương pháp đo đo ảnh lập thể mặt đất sử dụng cho các khu vực nhỏ ở vùng đồi núi, không có hoặc ít cây phủ. Đặc biệt sử dụng thuận lợi trong những dãy vách núi có độ dốc ≥ 25⁰, vùng mỏ lộ thiên, khu vực khai thác mỏ, đá… hoặc khi các phương pháp khác gặp khó khăn hoặc không áp dụng được.

Phương pháp ĐALTMĐ có thể sử dụng độc lập để đo vẽ bình đồ hoặc sử dụng phối hợp với các phương pháp khác tùy theo điều kiện áp dụng.

5.2. Yêu cầu chụp ảnh mặt đất:

5.2.1. Thiết kế kỹ thuật khu đo chụp:

1. Sử dụng bản đồ tỷ lệ nhỏ 1:25000, 1:10000 để thiết kế hệ thống đường đáy chụp, vị trí các điểm kiểm tra liên kết các mô hình chụp, liên kết với các điểm khống chế cơ sở, khống chế đo vẽ để thống nhất cao, tọa độ toàn khu đo sao cho:

a) Số đường đáy chụp ít nhất;

b) Số điểm khống chế cơ sở đo vẽ ít nhất;

c) “Không gian chết” ít nhất;

d) Quá trình vận chuyển trạm chụp ảnh ít nhất;

e) Khảo sát thực địa để bố trí hệ thống đường đáy ra thực địa cho tối ưu nhất.

2. Đề cương kỹ thuật chụp ảnh mặt đất khu đo vẽ gồm các nội dung:

a) Bản thiết kế hệ thống đường đáy, không gian chụp, không gian khuất (không gian chết);

b) Khối lượng khống chế cần thiết, khối lượng phim ảnh;

c) Biện pháp kỹ thuật tiến hành;

d) Dự tính thời gian thực hiện và kết thúc;

e) Dự toán kinh phí trình duyệt.

5.2.2. Độ dài đường đáy chụp ảnh

Độ dài đường đáy chụp ảnh được xác định qua mối tương quan giữa khoảng cách chụp lớn nhất và nhỏ nhất tính theo công thức sau:

1. Chụp thẳng góc:

2. Chụp xiên đều

Trong đó:

1. Điểm 2 và 1 nằm gần trục quang học và ở biên xa và gần diện tích chụp.

2. Điểm 3 bố trí ngang khoảng cách y của điểm 2 nhưng về biên của tấm ảnh (cách khung tấm ảnh 1,5cm).

3. Điểm 4 đối xứng với điểm 3 qua trục quang học để kiểm tra theo mục B.2.4 phụ lục B.