TỪ VỰNG VÀ THÀNH NGỮ ANH-VIỆT

Phẩm XVIII

Uyyogamukhe ca ti.t.thasi paatheyyam-pi ca te na vijjati. -- 235

The messengers of death wait on you.

On the threshold of decay you stand.

Provision too there is none for you. -- 235

Diêm sứ đang ngóng chờ,

Trước cửa chết trơ vơ,

Tư lương ngươi chẳng có.

Niddhantamalo ana'nga.no dibba.m ariyabhuumimehisi. -- 236

Strive quickly; become wise.

Purged of stain and passionless,

you shall enter the heavenly stage of the Ariyas. -- 236

Sáng suốt gấp tinh chuyên,

Trừ tham dục, cấu uế,

Lên thánh địa chư thiên.

Vaaso-pi ca te natthi antaraa paatheyyam-pi ca te na vijjati. -- 237

To the presence of death you are setting out.

No halting place is there for you by the way.

Provision too there is none for you. -- 237

Sắp bị diêm sứ mang,

Ðường trường không chỗ nghỉ,

Chẳng còn chút hành trang.

Niddhantamalo ana'nga.no na puna jaatijara.m upehisi. -- 238

Strive without delay; become wise.

Purged of stain and passionless,

you will not come again to birth and old age. -- 238

Sáng suốt gấp tinh chuyên,

Trừ tham dục cấu uế,

Dứt sanh lão ưu phiền.

Kammaaro rajatass-eva niddhame malamattano. -- 239

a wise person should remove his own impurities,

as a smith removes (the dross) of silver. -- 239
239. Bậc trí tẩy cấu uế,

Gột rửa từng sát na,

Như thợ bạc tinh luyện,

Từ từ lọc quặng ra.

Eva.m atidhonacaarina.m sakakammaani nayanti duggati.m. -- 240

eats itself away when arisen,

even so his own deeds

lead the to states of woe. -- 240

Lại ăn sát dần dà,

Phạm nhân chịu đau khổ,

Do ác nghiệp mà ra.

Mala.m va.n.nassa kosajja.m pamaado rakkhato mala.m. -- 241

non-exertion is the rust of homes;

sloth is the taint of beauty;

carelessness is the flaw of a watcher. -- 241

Không siêng, dơ cửa nhà,

Lười biếng, bẩn thân ta.

Bê tha, nhớp người gác.

Malaa ve paapakaa dhammaa asmi.m loke paramhi ca. -- 242

Stinginess is the taint of a donor.

Taints, indeed, are all evil things

both in this world and in the next. -- 242

Keo kiệt, bẩn kẻ thí,

Ác phép, vết han rỉ,

Cả đời nay đời sau.

Eta.m mala.m pahatvaana nimmalaa hotha bhikkhavo. -- 243

is ignorance, the greatest taint.

Abandoning this taint,

be taintless, O Bhikkhus! -- 243

Vô minh nhớp tột cùng,

Trừ cấu uế, thanh tịnh,

Tỳ kheo ắt viên dung.

Pakkhandinaa pagabbhena sa.mkili.t.thena jiivita.m. -- 244

who is as impudent as a crow,

back-biting, presumptuous,

arrogant, and corrupt. -- 244

Lỗ mãng như quạ diều,

Miệng bêu rêu, ngạo mạn.

Lòng ô nhiễm, tự kiêu.

Aliinenappagabbhena suddhaajiivena passataa. -- 245

who ever seeks purity, is detached,

humble, clean in life, and reflective. -- 245
245. Khó thay sống khiêm tốn.

Thanh tịnh tâm vô tư,

Giản dị đời trong sạch,

Sáng suốt trọn kiếp người.

Loke adinna.m aadiyati paradaara.m ca gacchati. -- 246

tells lies,

takes what is not given,

goes to others' wives, -- 247

Láo khoét không chân thật,

Lừa đảo trộm tài vật,

Gian díu vợ người ta,

Idh-eva -p-eso lokasmi.m muula.m kha.nati attano. -- 247

such a one digs up

his own root in this world. -- 247
247. Say sưa đến sa đà,

Nghiện ngập suốt ngày tháng,

Hạng người ấy không quản,

Bứng gốc mình đời nay.

Maa ta.m lobho adhammo ca cira.m dukkhaaya randhayu.m. -- 248

"Not easy of restraint are evil things".

Let not greed and wickedness

drag you to protracted misery. -- 248

Không tự chế là ác,

Ðừng để tham, phi pháp,

Dìm ngươi khổ triền miên.

Tattha ve ma'nku yo hoti paresa.m paanabhojane

Na so divaa vaa ratti.m vaa samaadhi.m adhigacchati. -- 249
People give according to their faith

and as they are pleased.

Whoever therein is envious

of others' food and drink,

gains no peace either

by day or by night. -- 249

Nên người ta bố thí,

Ai đem lòng ganh tị,

Miếng ăn uống của người,

Kẻ ấy trong tâm tư,

Ngày đêm chẳng an tịnh.

Sa ve divaa vaa ratti.m vaa samaadhi.m adhigacchati. -- 250

this (feeling) fully cut off,

uprooted and destroyed,

gains peace by day and by night. -- 250

Tận diệt thói ghét ghen,

Người ấy cả ngày đêm,

Tâm thường được an tịnh.

Natthi mohasama.m jaala.m natthi ta.nhaasamaa nadii. -- 251

no grip like hate,

no net like delusion,

no river like craving. -- 251

Chấp nào bằng hận sân.

Lưới nào bằng si ám.

Sông nào bằng ái ân.

Paresa.m hi so vajjaani opu.naati yathaa bhuusa.m

Attano pana chaadeti kali.m-va kitavaa sa.tho. -- 252
Easily seen are others' faults,

hard indeed to see are one's own.

Like chaff one winnows others' faults,

but one's own (faults) one hides,

as a crafty fowler conceals himself by camouflage. -- 252
252. Lỗi người thật dễ thấy.

Lỗi mình khó thấy thay!

Lỗi người thì cố bới,

Như sàng sảy trấu mày.

Lỗi mình thì cố dấu,

Như bẫy chim, núp ngay.

Aasavaa tassa va.d.dhanti aaraa so aasavakkhayaa. -- 253

and is ever irritable,

-the corruptions of such a one grow.

He is far from the destruction of corruptions. -- 253

Mình sanh tâm tức giận,

Thế là phiền não tăng,

Lậu hoặc khó diệt tận.

Papa~ncaabhirataa pajaa nippapa~ncaa tathaagataa. -- 254

Outside there is no Saint.

Mankind delights in obstacles.

The Tathaagatas are free from obstacles. -- 254

Ngoại đạo không sa môn,

Nhân loại thích chướng ngại.

Như Lai thoát chướng phiền.

Sa'nkhaaraa sassataa natthi natthi buddhaana.m i~njita.m. -- 255

Outside there is no Saint.

There are no conditioned that are eternal.

There is no instability in the Buddhas. -- 255

Ngoại đạo không sa môn,

Năm uẩn không vĩnh cửu,

Chư Phật không động sờn