Thùc tr¹ng kinh tÕ Ty Nguyªn vµ gîi ý ph¸t triÓn bÒn v÷ng trong t¬ng lai

Ph©n tÝch c¸c yÕu tè t¸c ®éng tíi c¬ cÊu kinh tÕ T©y Nguyªn

tải về 0.84 Mb.

trang	3/5
Chuyển đổi dữ liệu	19.08.2016
Kích	0.84 Mb.
	#23430

1 2 3 4 5

3. Ph©n tÝch c¸c yÕu tè t¸c ®éng tíi c¬ cÊu kinh tÕ T©y Nguyªn

3.1. Ph©n tÝch yÕu tè lao ®éng

C¬ cÊu lao ®éng T©y nguyªn râ rµng thÓ hiÖn lµ mét vïng n«ng nghiÖp víi tû lÖ trung b×nh 73,44% lao ®éng thuéc khu vùc n«ng l©m nghiÖp. Tû lÖ nµy cao h¬n kh¸ nhiÒu møc 51,92% trung b×nh c¶ níc, theo sè liÖu kÕt qu¶ ®iÒu tra d©n sè vµ nhµ ë n¨m 2009 cña Tæng côc thèng kª, L©m §ång lµ tØnh cã tû lÖ lao ®éng n«ng nghiÖp thÊp nhÊt, víi 66,69%, cao nhÊt lµ §¨k N«ng víi 82,69%. VÒ tû lÖ lao ®éng trong c«ng nghiÖp, T©y Nguyªn hiÖn chØ chiÕm 7,93% so víi 21,55% c¶ níc. Trong ®ã, L©m §ång còng lµ tØnh cã tû lÖ cao nhÊt, vµ ngîc l¹i ®èi víi §¨k N«ng. Tû lÖ lao ®éng trong khu vùc dÞch vô T©y Nguyªn còng chØ chiÕm 18,54%, so víi 26,54% c¶ níc.
B¶ng 16. C¬ cÊu lao ®éng ph©n theo khu vùc kinh tÕ n¨m 2009

	N«ng l©m Thñy s¶n		C«ng nghiÖp vµ x©y dùng		DÞch vô vµ du lÞch
	Tû träng (%)	XÕp h¹ng	Tû träng (%)	XÕp h¹ng	Tû träng (%)	XÕp h¹ng
C¶ níc	51,92		21,55		26,54
T©y Nguyªn	73,44	2	7,93	6	18,63	5
Kon Tum	71,95	15	8,17	51	19,88	36
Gia Lai	76,93	10	6,78	55	16,83	49
§¨k L¨k	73,36	12	7,6	53	18,8	42
§¨k N«ng	82,54	4	4,22	61	13,24	60
L©m §ång	66,69	22	11,14	43	22,17	28

Nguån: Tæng côc Thèng kª, kÕt qu¶ ®iÒu tra d©n sè vµ nhµ ë n¨m 2009
MÆc dï T©y Nguyªn nãi riªng ®ang ë trong giai ®o¹n c¬ cÊu d©n sè vµng (nhãm d©n sè tõ 10-24 tuæi chiÕm gÇn 1/3 d©n sè) nhng chØ sè ph¸t triÓn con ngêi vµ chÊt lîng d©n cßn ë møc thÊp. Tû lÖ lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt chØ ®¹t 9,79% tæng d©n sè vïng, thÊp h¬n so víi trung b×nh c¶ níc lµ 13,31%. §iÒu nµy cho thÊy chÊt lîng nguån nh©n lùc thÊp cha ®¸p øng ®îc nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ vïng.
B¶ng 17. Tû lÖ t¨ng d©n sè vµ d©n biÕt ch÷, cã tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt trªn 15 tuæi

	Tû lÖ t¨ng d©n sè (%)		Tû lÖ tèt nghiÖp PTTH (2010)		Tû lÖ cã tr×nh ®é CMKT (2009)
	2005	2010	Tû lÖ	XÕp h¹ng	Tû lÖ	XÕp h¹ng
C¶ níc	1,17	1,05	92,57		13,31
T©y Nguyªn	2,23	1,66	83,87	5	9,79	5
Kon Tum	3,27	2,68	97,16	17	11,96	29
Gia Lai	2,4	1,55	83,09	49	9,09	46
§¨k L¨k	1,4	1,08	78,14	57	10,09	41
§¨k N«ng	4,99	3,98	78,20	56	7,13	52
L©m §ång	1,91	1,31	92,51	33	10,37	40

Nguån: Sè liÖu thèng kª vÞ thÕ kinh tÕ-x· héi c¸c tØnh thµnh phè n¨m 2011.

3.2. T×nh h×nh xuÊt nhËp khÈu/liªn kÕt kinh tÕ

XuÊt khÈu ®ang cã xu híng t¨ng lªn trong giai ®o¹n 2001-2011 do T©y Nguyªn ph¸t triÓn m¹nh vÒ c©y c©y c«ng nghiÖp, thÞ trêng kh«ng chØ trong níc mµ híng m¹nh ra thÕ giíi. Gi¸ trÞ xuÊt khÈu n¨m 2001 cña T©y Nguyªn chØ ®¹t 238,293 triÖu USD nhng n¨m 2011 ®· t¨ng lªn gÇn 8 lÇn, t¬ng ®¬ng 1,86 tû USD. HiÖn nay ViÖt Nam ®· lµ níc xuÊt khÈu tiªu sè 1 thÕ giíi, sè 2 vÒ cµ phª vµ ®iÒu, trong ®ã T©y Nguyªn chiÕm tû träng lín nhÊt c¶ níc.

B¶ng 18. Gi¸ trÞ xuÊt nhËp khÈu T©y Nguyªn theo gi¸ 1994 (§¬n vÞ: ngh×n USD)

	2001		2005		2011
	XuÊt khÈu	NhËp khÈu	XuÊt khÈu	NhËp khÈu	XuÊt khÈu	NhËp khÈu
C¶ níc	15029200	16218000	32447100	36761100	96257000	105774000
T©y Nguyªn	238293	33576	561014	88705	1867821	89297
Tû träng so víi c¶ níc (%)	1,59	0,21	1,73	0,24	0,19	-
Kon Tum	5937	2602	12884	13840	97974	6199
Gia Lai	46527	23270	39379	16164	347597	23961
§¨k L¨k	185829	7704	290852	12476	769599	15301
§¨k N«ng	185829	7704	87219	5593	399190	5590
L©m §ång	-	-	130680	40632	253461	38246

Nguån: Tæng hîp GSO c¸c tØnh T©y Nguyªn, 2012

3.3. Ph©n tÝch vèn ®Çu t vµ hiÖu qu¶ ®Çu t

3.3.1. Vèn ®Çu t

Theo b¸o c¸o cña Ban ChØ ®¹o T©y Nguyªn, ®Õn hÕt th¸ng 6 n¨m 2011, c¸c tØnh T©y Nguyªn ®· thu hót ®îc 1.569 dù ¸n ®Êu t lín nhá bao gåm c¶ trong vµ ngoµi níc, víi tæng vèn ®¨ng ký ®¹t 262.692 tû ®ång; trong ®ã cã 25% sè dù ¸n vµ 22% sè vèn ®¨ng ký ®· ®i vµo triÓn khai thùc hiÖn. Cã thÓ nhËn xÐt t¨ng trëng cña T©y Nguyªn trong thêi gian qua chñ yÕu dùa vµo vèn ®Çu t, víi tû lÖ 46,43%. Riªng Kon Tum, tû lÖ nµy n¨m 2010 lªn tíi gÇn 90%, mét con sè qu¸ cao vµ ®¸ng quan ng¹i. Ngîc l¹i, §¨k L¾k, tû lÖ nµy chØ chiÓm 30%, cã vÎ an toµn vµ thÊp nhÊt vïng. Víi tû lÖ ®Çu t GDP nh vËy chøng tá T©y Nguyªn ®ang ®Çu t rÊt nhiÒu, rÊt m¹nh vµo c¸c c«ng tr×nh lín, khu c«ng nghiÖp vµ c¬ së h¹ tÇng.

TÝnh ®Õn hÕt th¸ng 8/2011, toµn khu vùc T©y Nguyªn ®· thu hót ®îc 149 dù ¸n FDI cßn hiÖu lùc víi tæng vèn ®¨ng ký (kÓ c¶ cÊp míi vµ t¨ng vèn) ®¹t gÇn 808 triÖu USD, chiÕm 20,52% vÒ sè dù ¸n vµ 3,42% vÒ tæng vèn ®¨ng ký cña c¶ khu vùc miÒn Trung - T©y Nguyªn, b»ng 1,15% sè dù ¸n vµ 0,4% tæng vèn FDI ®¨ng kÝ cña c¶ níc. C¸c dù ¸n ®Òu tËp trung vµo c¸c lÜnh vùc chÕ biÕn n«ng, l©m s¶n, vËt liÖu x©y dùng, trång rõng, trång cao su vµ du lÞch... Nguyªn nh©n FDI vµo khu vùc T©y Nguyªn cßn h¹n chÕ lµ do sù hîp t¸c vµ liªn kÕt vïng cha ®îc chó träng ®óng møc, c«ng t¸c thu hót ®Çu t cßn rêi r¹c, chÊt lîng lao ®éng cha cao, kÕt cÇu h¹ tÇng kinh tÕ - x· héi cña vïng cßn yÕu lµm gi¶m sù hÊp dÉn ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t, nhÊt lµ c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi.

3.3.2. HiÖu qu¶ ®Çu t (ICOR^⁶)

So víi c¶ níc, tû träng vèn ®Çu t trªn GDP cña T©y Nguyªn cao h¬n chót Ýt vµ cã xu híng ngµy cµng t¨ng, tõ 39,16% n¨m 2001 lªn 46,43% n¨m 2010. §¸ng chó ý, tû lÖ ®Çu t cña Kon Tum rÊt cao, lªn tíi 89,72% n¨m 2010. Tû lÖ nµy ë Gia Lai còng t¬ng ®èi cao, ®Òu trªn 50% nh÷ng n¨m qua.

Theo Bïi Trinh vµ Anh Phong, trong giai ®o¹n 2006-2010 ®Ó t¨ng 1 ®ång GDP T©y Nguyªn th× cÇn bá ra 2,57 ®ång vèn ®Çu t. So víi ViÖt Nam giai ®o¹n nµy th× râ rµng hiÖu qu¶ ®Çu t ë T©y Nguyªn cao h¬n nhiÒu, so víi møc 6,52 ®ång vèn. Giai ®o¹n tríc ®ã 2000-2005, ®Ó t¨ng 1 ®ång GDP T©y Nguyªn th× cÇn bá ra 3,74 ®ång vèn ®Çu t. Nh vËy hiÖu qu¶ ®Çu t ë T©y Nguyªn cã phÇn t¨ng lªn vµ hiÖu qu¶ h¬n so víi c¶ níc trong giai ®o¹n 2000-2010. Trong c¸c tØnh T©y Nguyªn, hÖ sè ICOR cña Kon Tum lu«n cao nhÊt (6,22 giai ®o¹n 2000-2005 vµ 4,42 giai ®o¹n 2005-2010) vµ thÊp nhÊt lµ §¨k L¨k (1,51 giai ®o¹n 2005-2010). Tuy nhiªn, hiÖu qu¶ ®Çu t cña c¸c tØnh T©y Nguyªn cã xu híng gi¶m dÇn trong vµi n¨m trë l¹i ®©y víi hÖ sè ICOR n¨m 2010 lµ 4,25 vµ n¨m 2011 lµ 4,65.

B¶ng 19. ICOR T©y Nguyªn vµ c¸c tØnh theo c¸c giai ®o¹n

	2000-2005	2005-2010	2010	2011
T©y Nguyªn	3,74	2,57	4,25	4,65
Kon Tum	6,22	4,42	6,61	7,71
Gia Lai	4,61	2,89	4,24	4,00
§¨k L¨k	3,63	1,51	2,94	2,80
§¨k N«ng	3,28	3,16	4,24	6,44
L©m §ång	2,97	2,84	5,01	5,25

Nguån: TÝnh to¸n cña Bïi Trinh vµ Anh Phong dùa trªn sè liÖu cña Tæng côc Thèng kª

3.4. Ph©n tÝch chÊt lîng t¨ng trëng b»ng n¨ng suÊt nh©n tè tæng hîp TFP^⁷

B¶ng tèc ®é t¨ng trëng vµ sù ®ãng gãp cña c¸c nh©n tè cho thÊy giai ®o¹n 2006-2010, t¨ng trëng GDP T©y Nguyªn lµ 66,64% trong ®ã chñ yÕu lµ do vèn chiÕm tíi 55,64% vµ ®ãng gãp cña n¨ng suÊt nh©n tè tæng hîp (TFP) vµ lao ®éng lµ kh«ng ®¸ng kÓ, t¬ng ®¬ng 4,97% vµ 6,03%. Trong giai ®o¹n nµy chØ §¨k L¨k lµ cã ®ãng gãp ®¸ng kÓ cña TFP ®¹t 24,48%, TFP ©m ë L©m §ång vµ §¨k N«ng (lÇn lît lµ -10,6 vµ -36,31) cã nghÜa lµ TFP g©y k×m h·m t¨ng trëng.
B¶ng 20. Tèc ®é t¨ng trëng vµ ®ãng gãp cña c¸c nh©n tè (%)

	N¨m 2003				N¨m 2006-2010
	Tèc ®é t¨ng trëng GDP	T¨ng trëng Lao ®éng (L)	T¨ng trëng cña Vèn (K)	TFP	Tèc ®é t¨ng trëng GDP	T¨ng trëng Lao ®éng (L)	T¨ng trëng cña Vèn (K)	TFP
T©y nguyªn	13,40	2,18	6,27	4,96	66,64	6,03	55,64	4,97
Kon Tum	12,39	2,65	1,87	7,88	74,54	4,86	64,57	5,11
Gia Lai	11,92	2,95	9,94	-0,96	67,26	7,92	47,20	12,14
§¨k L¨k	7,50	1,75	3,48	2,27	62,47	4,65	33,34	24,48
§¨k N«ng	12,74	4,38	13,40	-5,03	75,87	18,84	93,34	-36,31
L©m §ång	24,57	1,52	6,75	16,30	66,23	2,47	74,36	-10,60

Nguån: TÝnh to¸n cña Bïi Trinh vµ Anh Phong dùa trªn sè liÖu cña Tæng côc Thèng kª
Sè liÖu n¨m 2003 còng cã phÇn t¬ng tù khi t¨ng trëng kinh tÕ T©y Nguyªn còng chñ yÕu lµ do t¨ng trëng vèn (6,27 %), tiÕp theo lµ TFP (4,96%), cßn l¹i lµ lao ®éng víi 2,18%. VÒ tû träng ®ãng gãp trong t¨ng trëng th× TFP gãp tíi 36,97%, ®øng sau vèn 46,76%, cßn l¹i lµ lao ®éng víi 16,27%.

3.5. Ph©n tÝch kh¶ n¨ng c¹nh tranh T©y Nguyªn (PCI, ESI)

3.5.1. ChØ sè n¨ng lùc c¹nh tranh cÊp tØnh (PCI^⁸)

Theo c«ng bè cña VCCI, ChØ sè c¹nh tranh cÊp tØnh PCI 2012 kh«ng cã tØnh T©y Nguyªn nµo n»m trong nhãm tèt vµ rÊt tèt. ChØ sè PCI n¨m 2012 cña tØnh Gia Lai lµ 56,5 ®iÓm t¨ng 1,43 ®iÓm so víi n¨m 2011 (55,07 ®iÓm), xÕp thø 32/63 tØnh, thµnh c¶ níc, ®øng ®Çu khu vùc T©y nguyªn vµ ®îc xÕp nhãm trung b×nh kh¸ cïng víi §¨k L¨k (36/63) vµ §¨k N«ng (48/63). So víi n¨m 2011, ®· cã sù tiÕn bé m¹nh mÏ khi mµ hÇu hÕt c¸c tØnh T©y Nguyªn (trõ Kon Tum) ®Òu n»m trong nhãm trung b×nh kÐm. Riªng Kon Tum ®i ngîc víi sù ph¸t triÓn chung cña khu vùc, gi¶m tõ thø 44/63 n¨m 2011 thµnh 59/63 n¨m 2012 vµ ®ang ë nhãm kÐm.

B¶ng 21. ChØ sè n¨ng lùc c¹nh tranh cÊp tØnh PCI

C¸c tØnh	2008*	2009	2010	2011	2012
Kon Tum	59/64	51/63	39/63	44/63	59/63
Gia Lai	38/64	43/63	50/63	51/63	32/63
§¨k L¨k	33/64	38/63	38/63	58/63	36/63
§¨k N«ng	61/64	62/63	63/63	59/63	48/63
L©m §ång	46/64	54/63	29/63	61/63	54/63

Ghi chó: * N¨m 2008 c¶ níc cã 64 tØnh vµ thµnh phè, tõ n¨m 2009 c¶ níc cã 63 tØnh thµnh phè

Nguån: V¨n phßng C«ng nghiÖp ViÖt Nam (VCCI)
PCI 2012 cho thÊy chØ sè gia nhËp thÞ trêng, tiÕp cËn ®Êt ®ai cña c¸c tØnh T©y Nguyªn lµ t¬ng ®èi cao trong khi chØ sè vÒ ®µo t¹o lao ®éng, thÓ chÕ chÝnh s¸ch, vµ dÞch vô hç trî doanh nghiÖp lµ kh¸ thÊp. C¸c chØ sè vÒ minh b¹ch th«ng tin, chi phÝ thêi gian, chi phÝ kh«ng chÝnh thèng cña c¸c tØnh chØ ë møc trung b×nh. XÐt riªng PCI c¸c tØnh, Kon Tum cã chØ sè chÝnh s¸ch thÓ chÕ, dÞch vô hç trî doanh nghiÖp lµ t¬ng ®èi thÊp, trong khi c¸c chØ sè vÒ ®µo täa lao ®éng, n¨ng ®éng cña l·nh ®¹o, chi phÝ thêi gian, minh b¹ch tiÕp cËn th«ng tin còng chØ ë møc trung b×nh vµ díi trung b×nh. Gia Lai lµ tØnh cã sù tiÕn bé kh¸ ng¹c nhiªn khi chØ sè PCI 2012 xÕp thø 32/63, cao nhÊt T©y Nguyªn vµ ®øng ë nhãm gi÷a c¶ níc. Ngo¹i trõ chØ sè hç trî dÞch vô vµ thÓ chÕ chÝnh s¸ch, lao ®éng díi trung b×nh th× c¸c chØ sè cßn l¹i cña Gia Lai ®Òu ë møc trung b×nh vµ kh¸. L©m §ång lµ tØnh cã nhiÒu dù ¸n FDI nhÊt nhng chØ sè PCI l¹i ®øng thø 2 tõ díi lªn trong c¸c tØnh. ChØ sè chÝnh s¸ch thÓ chÕ vµ hç trî doanh nghiÖp t¬ng ®èi thÊp lµ nh÷ng rµo c¶n cña L©m §ång cÇn c¶i thiÖn trong t¬ng lai. §¾k L¾k vµ §¾k N«ng ë hoµn c¶nh t¬ng ®èi gièng nhau vµ c¸c chØ sè chØ ë møc trung b×nh ®¹i diÖn cho c¸c tØnh T©y Nguyªn.

B¶ng 22. §¸nh gi¸ chi tiÕt PCI c¸c tØnh T©y Nguyªn n¨m 2012

C¸c tiªu chÝ	§¾k L¾k	§¾k N«ng	Gia Lai	Kon Tum	L©m §ång
Gia nhËp thÞ trêng	8,93	9,00	8,43	8,96	8,63
TiÕp cËn ®Êt ®ai	6,60	7,02	6,17	6,35	5,78
Minh b¹ch tiÕp cËn th«ng tin	5,71	5,52	5,79	5,09	6,09
Chi phÝ thêi gian	5,61	5,56	5,87	4,48	4,99
Chi phÝ kh«ng chÝnh thèng	5,65	6,85	7,14	4,97	5,49
TÝnh n¨ng ®éng cña l·nh ®¹o	5,56	4,53	5,71	5,13	6,22
Dich vô hç trî DN	4,03	2,31	2,95	3,70	3,95
§µo t¹o lao ®éng	4,72	5,48	4,69	4,64	5,20
ThÓ chÕ chÝnh s¸ch	3,40	3,10	3,64	2,52	2,87
ChØ sæ PCI	55,94	53,91	56,50	51,39	52,84

Nguån: V¨n phßng C«ng nghiÖp ViÖt Nam (VCCI)

3.5.2. ChØ sè ph¸t triÓn kinh tÕ bÒn v÷ng cÊp tØnh (ESI^⁹)

Theo sè liÖu n¨m 2009, §¨k N«ng ®ang cã nguy c¬ thiÕu sù bÒn v÷ng cao nhÊt trong ph¸t triÓn kinh tÕ, n»m trong nhãm cã nguy c¬ ®e däa (xÕp h¹ng 55/63). TiÕp theo lµ L©m §ång vµ §¨k L¨k còng n»m trong nhãm cã nguy c¬ ®e däa nhng vÞ trÝ cao h¬n, xÕp h¹ng 40 vµ 34. Cßn Kon Tum vµ Gia Lai ë møc trung b×nh kh¸ vµ trung b×nh.

B¶ng 23. ChØ sè ESI c¸c tØnh T©y Nguyªn

C¸c tØnh	ChØ sè 2009	§¸nh gi¸ bÒn v÷ng	XÕp h¹ng 2009	ChØ sè 2006	XÕp h¹ng 2006
Kon Tum	0,17	Trung b×nh kh¸	9	0,06	21
Gia Lai	0,06	Trung b×nh	23	0,03	25
§¨k L¨k	-0,02	§e däa	34	-0,09	47
§¨k N«ng	-0,18	§e däa	55	-0,05	39
L©m §ång	-0,06	§e däa	40	0,14	12

Nguån: NguyÔn C«ng Mü, T¹p chÝ Kinh tÕ vµ dù b¸o sè 22/2011
4. KÕt luËn vµ gîi ý ph¸t triÓn bÒn v÷ng

Каталог: Lists -> appsp01 BantinLanhDao -> Attachments
Lists -> S¸ch míi sè 01/2013
Lists -> S¸ch míi sè 02/2013
Lists -> Sách mới số 10/2015
Lists -> S¸ch míi sè 04/2012
Lists -> S¸ch míi sè 12/2010
Lists -> Danh sách các doanh nghiệp Ma-rốc hoặc liên doanh với Ma-rốc nhập khẩu và kinh doanh cà phê A. Nhập khẩu và kinh doanh cà phê hoà tan
Lists -> S¸ch míi sè 01/2011
Lists -> TỈnh bến tre độc lập Tự do Hạnh phúc
Lists -> S¸ch míi sè 05/2012

tải về 0.84 Mb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn:

1 2 3 4 5

Thùc tr¹ng kinh tÕ Ty Nguyªn vµ gîi ý ph¸t triÓn bÒn v÷ng trong t­¬ng lai