KEÁT LUAÄN
Nhö ñaõ ñöôïc phaàn chia theo truyeàn thoáng luaân lyù kitoâ giaùo raèng thaàn hoïc luaân lyù bao goàm coù hai phaàn: toång quaùt hay coøn goïi laø neàn taûng hoaëc caên baûn vaø phaàn chuyeân bieät. Chuùng ta ñaõ khaûo saùt phaàn thöù nhaát veà thaàn hoïc luaân lyù caên baûn. Caên baûn vì noù laø phaàn neàn moùng cuûa phaàn thaàn hoïc luaân lyù chuyeân bieät. Thaät vaäy, trong phaàn nghieân cöùu naøy bao goàm coù 4 chöông:
Chöông thöù nhaát, chuùng ta ñaõ tìm hieåu veà luaät luaân lyù. Noùi veà luaät luaân lyù, luaät töï nhieân, luaät thieân ñònh, luaät nhaân ñònh thì coù nhieàu quan nieäm khaùc nhau. Tuy nhieân, duø khaùc nhau nhöng chuùng ñeàu boå tuùc cho nhau ñeå taïo neân moät ñònh nghóa khaù hoaøn haûo hôn. Caùch rieâng veà luaät luaân lyù laø baét nguoàn töø Thieân Chuùa. Theo Kinh thaùnh vaø truyeàn thoáng kitoâ giaùo, taùc giaû cuûa luaät luaân lyù laø Thieân Chuùa. Thaät vaäy, chính Thieân Chuùa ñaõ ghi khaéc vaøo trong taâm khaûm moãi ngöôøi moät luaät ñeå con ngöôøi bieát phaän bieät, nhaän ñònh ñieàu toát, ñieàu xaáu, toäi hay khoâng toäi, ngoõ haàu con ngöôøi soáng xöùng ñaùng vôùi ôn goïi cuûa mình laø thuï taïo thieâng thaùnh cuûa Thieân Chuùa. Vì theá, buoäc moïi ngöôøi phaûi tuaân theo luaät luaân lyù, luaät töï nhieân hay luaät thieân ñònh. Nhöng luaät nhaân ñònh, leõ dó nhieân, chæ buoäc khi noù laø chính ñaùng vaø phuïc vuï lôïi ích cho con ngöôøi vaø vinh quang Thieân Chuùa.
Chöông thöù hai, chuùng ta ñaõ nghieân cöùu qua veà löông taâm. Thaät vaäy, löông taâm laø tieáng goïi saâu thaúm trong traùi tim con ngöôøi. Tieáng goïi naøy chính Thieân Chuùa ñaõ khaéc ghi trong moãi con ngöôøi. Vì theá, löông taâm laø nôi saâu thaúm nhaát, nôi duy nhaát dieãn ra cuoäc gaëp gôõ, ñoái thoaïi giöõa Thieân Chuùa vaø con ngöôøi. Tieáng goïi cuûa löông taâm laøm thöùc tænh con ngöôøi bieát nhaän ra nhöõng gì laø traùi vôùi luaät töï nhieân, luaät thieân ñònh, nhöõng gì laø sai traùi…Tuy nhieân, löông taâm cuõng caàn vaø toái caàn thieát phaûi ñöôïc trau doài, hình thaønh vaø giaùo duïc, ñeå coù theå coù moät phaùn ñoaùn chính xaùc tröôùc nhöõng vaán ñeà haønh vi luaân lyù: nhöõng vaán ñeà veà toäi hay khoâng toäi, toát hay xaáu. Moät löông taâm beùn nhaïy vaø phaùn ñoaùn ngay chính laø moät löông taâm ñöôïc giaùo duïc moät caùch kyõ löôõng. Traùi laïi, moät löông taâm phaùn ñoaùn sai laàm, leäch laïc laø moät löông taâm khoâng ñöôïc giaùo duïc. Vì theá, Giaùo lyù cuûa Giaùo hoäi coâng giaùo cuõng nhö Coâng ñoàng ñaõ xaùc ñònh raèng, vieäc hình thaønh vaø giaùo duïc löông taâm laø boån phaån cuûa moïi ngöôøi kitoâ höõu.
Chöông thöù ba, chuùng ta ñaõ khaûo saùt treân vaán ñeà haønh vi xaáu, nghóa laø toäi loãi cuûa con ngöôøi. Thaät vaäy, Kinh thaùnh ñaõ maïc khaûi cho thaáy raèng toäi ñaõ xaâm nhaäp vaøo theá gian ngay töø khi oâng baø nguyeân toå Añam vaø Evaø phaïm toäi. Sau bieán coá naøy, taát caû moïi traät töï haøi hoøa töï nhieân ñeàu bò phaù ñoå. Con ngöôøi baét ñaàu soáng trong toäi loãi. Sôû dó nhö vaäy, bôûi vì con ngöôøi muoán laøm chuû chính mình, muoán thoaùt ra khoûi söï raøng buoäc cuûa Thieân Chuùa, hay noùi ñuùng hôn laø con ngöôøi muoán trôû neân nhö Thieân Chuùa. Con ngöôøi phaïm toäi nghóa laø ñaõ choáng laïi Thieân Chuùa laø Ñaáng thaùnh ba laàn thaùnh. Con ngöôøi phaïm toäi nghóa laø con ngöôøi töø boû Thieân Chuùa laø chuû teå cuûa mình ñeå ñi theo ma quyû, thuø ñòch cuûa Thieân Chuùa vaø con ngöôøi. Nhöng Thieân Chuùa ñaõ yeâu thöông con ngöôøi, luoâng trung thaønh vôùi giao öôùc vaø ñaõ ban cho theá gian chính Con Moät cuûa Ngaøi. Thaät vaäy, Ñöùc Gieâsu ñaõ cheát vaø soáng laïi. Chính nhôø caùi cheát vaø söï phuïc sinh cuûa Ngaøi maø con ngöôøi ñöôïc giaûi thoaùt khoûi aùch noâ leä toäi loãi. Chính luùc treân Thaäp giaù laø luùc Thieân Chuùa chieán thaéng thaàn cheát, chieán thaéng Satan. Theo truyeàn thoáng kitoâ giaùo, toäi cuõng ñöôïc phaân chia thaønh hai loaïi: toäi naëng vaø toäi nheï. Giaùo hoäi buoäc nhöõng con ngöôøi phaïm toäi naëng phaûi ñi xöng thuù vôùi Linh muïc laø ngöôøi ñaïi dieän CK ôû traàn gian. Toäi nheï khoâng buoäc, nhöng khuyeán khích caùc tín höõu sieâng naêng trong vieäc thanh taåy taâm hoàn vaø ñôøi soáng.
Chöông cuoái cuøng, noùi veà nhaân ñöùc, söï saùm hoái vaø söï hoaøn thieän kitoâ giaùo. Veà nhaân ñöùc thì truyeàn thoáng chia ra laøm hai lôùp: nhaân ñöùc ñoái thaàn bao goàm ba nhaân ñöùc: TIN – CAÄY – MEÁN vaø nhaân ñöùc neàn taûng bao goàm boán nhaân ñöùc: KHOÂN NGOAN, COÂNG BÌNH, SÖÙC MAÏNH VAØ TIEÁT ÑOÄ. Phaàn saùm hoái laø ñieàu kieän toái caàn thieát ñeå con ngöôøi laáy laïi söï giao hoøa vôùi Thieân Chuùa maø con ngöôøi ñaõ ñaùnh maát vì phaïm toäi choáng laïi Ngaøi. Saùm hoái laø moät quaù trình dieãn ra lieân tuïc trong suoát ñôøi soáng cuûa con ngöôøi. Kinh thaùnh ñaõ khaúng ñònh raèng neáu khoâng aên naên saùm hoái thì seõ khoâng ñöôïc vaøo nöôùc Thieân Chuùa. Vieäc thöïc haønh saùm hoái vôùi daáu chæ beà ngoaøi laø bí tích hoøa giaûi. Bí tích naøy ñaõ ñöôïc thieát laäp bôûi chính Chuùa Gieâsu vaø nhaèm thaùnh hoùa, thanh taåy con ngöôøi khoûi moïi veát nhô toäi loãi vaø giao hoøa cuøng Thieân Chuùa. Cuøng vôùi söï saùm hoái vaø bí tích hoøa giaûi laø lôøi môøi goïi neân thaùnh, trôû neân hoaøn thieän trong ñôøi soáng kitoâ giaùo. Chính Chuùa Gieâsu ñaõ keâu goïi moãi ngöôøi haõy neân hoaøn thieän nhö Chuùa Cha laø Ñaáng hoaøn thieän. Giaùo hoäi cuõng ñaõ khoâng ngöøng keâu goïi vaø khaån thieát hôn nöõa, söï neân thaùnh coøn laø moät boån phaän ñoái vôùi moãi ngöôøi kitoâ höõu. Ngöôøi kitoâ höõu phaûi luoân luoân phaán ñaáu khoâng ngöøng ñeå ñaït tôùi söï hoaøn thieän cuûa CK trong suoát cuoäc soáng traàn gian.
Laøm taïi Roma, 16-1-2003
ABC
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |