Tự Ðiển Thần Học Bỏ Túi Rev. Ngô Tường dzũng biên soạn (C) Copyright 1998 by Rev. Ngo tuong Dzung, Texas, usa

trở về mục lục

H

Phòng dưới đất và những đường hầm do Kitô hữu Roma xây dựng để chôn người chết. Kitô hữu thường họp nhau tại đây để cầu cho kẻ chết.

Một trong 7 mối tội đầu là tình yêu vật chất quá lẽ và sao nhãng những điều thiện hảo linh thiêng và bổn phận công bình và bác ái. Không biết xài tiền hoặc phung phí hoặc quá bủn xỉn, mê tiền quá hay lỗi công bằng.

Tuyển tập về câu chuyện các tử đạo tiên khởi. Nhiều chuyện có thực nhưng nhiều chuyện đã biến đổi. Tuyển tập danh tiếng nhất là Golden Legend of Jacobus de Voragine (năm 1298).

nghi lễ đặc biệt trong đó một căn nhà hay đồ vật được làm phép cách đặc biệt và dành riêng cho việc thánh thiện như hiến thánh bàn thờ, nhà thờ chén lễ, nghĩa trang.

lễ phụng vụ cử hành ngày 6 tháng giêng kỷ niệm sự tỏ mình của Chúa Kitô cho dân ngoại mà đại diện là ba nhà bác học và thần tính của Ngài tỏ hiện khi Ngài chịu ph"p rửa cũng như trong tiệc cưới Cana. Ðây là lễ có nguồn gốc xa xưa nhất là bên Ðông phương và tại nhiều quốc gia đây là dịp cho những cử hành đặc biệt và tặng quà.

vị thánh nam không phải là thánh tử đạo.

Tiếng latinh Apparere: hiển hiện. Một thị kiến hay một sự hiển hiện bất thường của một người hay sự vật với sứ điệp đặc biệt. Chẳng hạn Chúa hiện ra với Thánh nữ Margarita Maria Alacoque, hay Ðức Mẹ hiện ra tại Lourdes với thánh Bernadetta, tại Fatima với ba trẻ. Người công giáo không buộc tin những cuộc hiện ra đó là thực. Những sứ điệp của những biến cố đó không thể nào so sánh với Phúc âm được.

Hòm gỗ mạ vàng trong ngoài chứa đựng hai bia đá ghi luật Maisen. (Xuất hành 25:10) diễn tả sự hiện diện của Chúa giữa dân người. Khi lang thang trong sa mạc dân do thái mang hòm bia theo Quân Babylone chiếm hòm bia năm 586 trước tây lịch. Sau cùng được để trong đền thờ Jerusalem trong phòng gọi là nơi Cực thánh.

Tiếng Latinh Cardo: kèo nhà. Linh mục hay giám mục được chỉ định làm giới chức cao cấp của Giáo hội chỉ sau Ðức Giáo Hoàng. Hội đồng hồng y giúp Ngài trong những công việc quan trọng và các ngài cũng có trách nhiệm trong việc bàu Giáo Hoàng.

theo giáo luật hồng y đoàn là đoàn đặc biệt trong giáo hội công giáo có trách nhiệm bàu Giáo hoàng theo qui định của luật. Các hồng y giúp cho Ðức Giáo Hoàng theo cộng đoàn tính khi các ngài được kêu gọi bàn đến những vấn đề đặc biệt, các ngài cũng giúp giáo hội trong những công việc tư riêng qua các thánh bộ

trở về mục lục

K

Từ này diễn tả sự lưu truyền quyền giám mục từ các Thánh Tông Ðồ. Sự lưu truyền này thực hiện khi một giám mục truyền chức thành sự cho một giám mục khác. Những giám mục này tiếp tục vai trò các tông đồ và luôn thông hiệp với Toà Thánh, Giám mục Roma.

Tiếng Hilạp Apokalypsis có nghĩa mạc khải. Sách Khải huyền của Thánh Gioan là sách diễn tả những thị kiến của tác giả về những Kitô hữu nguyên thủy và việc tranh đấu của họ chống lại dân ngoại chung quanh. Trong thời gian thử thách đó tác giả muốn thêm can đảm cho họ và dạy họ tiếp tục tín thác vào Chúa. Sách này cũng kêu là sách Khải thị.

Tĩnh từ do tiếng trên liên quan đến bất cứ diễn tả nào về những thị kiến và giấc mơ nhất là những gì liên quan đến tận thế. Những thị kiến này thường được diễn tả với ngôn ngữ rất nhiều hình ảnh, dùng ảo ảnh và tượng trưng.

Khăn che phủ bàn thờ, thường bằng vải gai màu trắng.

tiếng latinh chỉ corpus, cơ thể, là khăn nhỏ màu trắng vuông, trải dưới chén thánh và bánh thánh khi cử hành phụng vụ.

một ngành thần học về con người và cuộc sống của Chúa Giêsu Kitô.

Trong giáo huấn của giáo hội kiêng thịt là hành động đền tội gồm kiêng thịt hay những thức ăn khác hay thức uống. Theo giáo luật: "Kiêng thịt hay những thức ăn khác theo qui định của hội đồng giám mục phải giữ trong các ngày thứ sáu quanh năm trừ khi có lễ trọng." và cũng như trong ngày thứ tư lễ tro và thứ sáu Tuần Thánh (gl 1251) Hội đồng giám mục cũng có quyền "qui định rõ ràng hơn việc giữ chay và ăn thịt hay thay thế toàn thể hay một phần việc giữ chay và kiêng thịt bằng hình thức thống hối khác nhất là việc bác ái và làm việc đạo đức". Tại Mỹ chỉ kiêng thịt các ngày thứ sáu mùa chay và thứ tư lễ tro, còn những ngày thứ sáu quanh năm có thể làm việc đền tội nào đó. Ngày thú tư lễ tro ăn chay để đền tội, thứ sáu ăn chay để khác thương Chúa, nhưng cũng để tập tự chủ và mạnh mẽ trong niềm tin. Từ 14 tuổi đến 60 tuổi phải kiêng thịt.

tiếng latinh credere là tín thác: một tuyên bố về những điều phải tin trong giáo huấn chính thức của giáo hội. Thường đọc trong nghi lễ phụng vụ vì Kitô hữu cảm thấy nhu cầu muốn tuyên xưng trong nghi lễ. Có nhiều bản kinh tin kính nhưng bản thường dùng gọi là của công đồng Nicée hay của các tông đồ.

Tóm tắt giáo huấn Kitô giáo kêu là tông đồ vì theo truyền thuyết có 12 điều phải tin do 12 tông đồ đặt ra.

phần kinh sau cùng trong ngày theo thần vụ theo sau kinh chiều dành cho các linh mục hay đan sĩ.

Kinh đọc gồm ba kinh Kính mừng và lời Kinh thánh lấy trong biến cố truyền tin để tưởng niệm việc Chúa nhập thể. Kinh đọc ba lần trong ngày khi chuông nhà thờ vang lên. Kinh này có nguồn gốc từ thời Trung cổ.

người tin Chúa Giêsu và theo lời người dạy.

trở về mục lục