Suy thaän caáP: CÔ cheá beänh sinh, chaåN ÑOAÙn vaø ÑIEÀu trò bs nguyeãn Baùch

Thieáu maùu töôùi thaän

Giaûi phoùng Endothelin Saûn xuaát Nitric Oxide

• 
  Caùc chaát gaây co maïch taêng trong STC( Angiotensine I, Endothelin, Vasopressin, Catecholamine …): ñieàu naøy coù vai troø quan troïng trong cô cheá beänh sinh cuûa STC, thöïc nghieäm ñaõ chöùng minh raèng: khi tieâm khaùng theå khaùng endotheline, hoaëc khaùng receptor cuûa endotheline  giaûm söï co maïch.
  
• 
  Caùc chaát gaây giaõn maïch giaûm trong STC (NO ):NO ñöôïc hình thaønh töø L- arginin nhôø hoïat ñoäng cuûa men Nitric Oxide Synthease, thôøi gian baùn huøy chæ vaøi giaây .NO kích thích saûn xuaát GMPc gaây giaõn cô trôn thaønh maïch  giaõn maïch .Trong thieáu maùu thaän, toån thöông taùi töôùi maùu cuûa thaän : teá baøo keõ thaän vaø oáng thaän saûn xuaát NO vôùi möùc ñoä lôùn hôn gaây ra giaõn maïch vaø öùc cheá caùc chaát co maïch
  

• 
  Taét ngheõn oáng thaän gaây taêng aùp löïc trong oáng löôïn gaàn vaø oáng löôïn xa.
  
• 
  Baát thöôøng taùi haáp thu natri- nöôùc ôû oáng löôïn gaàn: bieåu hieän treân laâm saøng trong giai ñoïan STC chöùc naêng laø giaûm caùc chaát hoøa tan trong nöôùc tieåu, trong giai ñoïan hoài phuïc coù hieän töôïng maát caùc chaát hoøa tan do teá baøo oáng thaän bò toån thöông neân maát khaú naêng taùi haáp thu . Khi söï taùi taïo teá baøo oáng thaän ñöôïc hoøan chænh veà caáu truùc vaø chöùc naêng thì khaú naêng taùi haáp thu, baøi tieát cuûa oáng thaän môùi trôû veà bình thöôøng.
  
• 
  Hieän töôïng kheách taùn ngöôïc cuûa dòch loïc caàu thaän: laøm haáp thu ngöôïc trôû laïi caùc chaát caën baû ñaõ thaûi ra ngoaøi.
  

Thieáu maùu töôùi thaän

Giaõn tieåu ñoäng maïch ñeán

Giaûm co tieåu ñoäng maïch ñeán (PG )

( cô cheá töï ñieàu hoøa )

(buø tröø ñaït toái ña)

• 
  Tieàn söû beänh lyù gôïi yù STC tröôùc thaän.
  
• 
  Xeùt nghieäm maùu:BUN/ Creatinine > 20/1 ( caàn phaân bieät: xuaát huyeát tieâu hoùa, duøng corticiod, STC sau thaän.
  
• 
  Xeùt nghieäm nöôùc tieåu: phaân suaát thaûi Na giaûm (FE Na giaûm), ñaïm nieäu, hoàng caàu nieäu: aâm tính
  

• 
  Thieáu huït theå tích tuyeät ñoái: maát qua ñöôøng thaän: thuoác lôïi tieåu, lôïi tieåu thaåm thaáu, maát qua ñöôøng ngoøai thaän: noân, tieâu chaûy, daãn löu, da; khoâng aên uoáng ñöôïc trong 1 thôøi gian daøi.
  
• 
  Thieáu huït theå tích töông ñoái: haï huyeát aùp do baát kyø nguyeân nhaân naøo;tim maïch: suy tim öù treä , chöùc naêng cô tim giaûm ( nhoài maùu cô tim, suy tim ñoä 4 do beänh cô tim giaõn nôõ…), loïan nhòp aûnh höôûng huyeát ñoäng; co maïch thaän do thuoác: thuoác caûn quang, NSAID, cyclosporin, ACEI, Amphotericine B …)hoaëc do beänh: hoäi chöùng gan thaáp caáp, taêng Calcium maùu
  

• 
  Tieàn söû gôïi yù: soûi thaän, nieäu quaûn, u tuyeán tieàn lieät …
  
• 
  Theå tích ngöôùc tieåu giaûm nhanh hoaëc ñoät ngoät voâ nieäu
  
• 
  Khaùm: u ôû vuøng khung chaäu, baøng quang to, thaän to, tuyeán tieàn lieät to…
  
• 
  Sieâu aâm, CT scanner, MRI giuùp chaån ñoùan xaùc ñònh söï taét ngheõn
  
• 
  Xeùt nghieäm maùu: BUN/ Creatinine taêng nhö STC tröôùc thaän
  
• 
  Xeùt nghieäm nöôùc tieåu: khoâng giuùp chaån ñoùan
  

• 
  Tieàn söû: haï huyeát aùp keùo daøi, thieáu huït theå tích noäi maïch …
  
• 
  Phaân bieät giöõa STC taïi thaän vaø STC tröôùc thaän raát khoù, thöôøng qua ñieàu trò boài phuï theå tích dòch neáu chöùc naêng thaän hoài phuïc thì coù theå keát luaän ñöôïc STC tröôùc thaän, nhöng neáu khoâng hoài phuïc ñöôïc thì coù theå laø STC thöïc theå (STC taïi thaän)
  

STC taïi thaän