SÔ caáp cöÙu cöÙu thöÔng – CÖÙu hoä phoøng vaø chöÕa beäNH

Soác (Choaùng - Kích xuùc) laø moät tình traïng raát naëng cuûa naïn nhaân xaûy ra sau moät tai naïn traàm troïng gaây maát maùu, ñau ñôùn hay sôï haõi quaù söùc. Khi bò choaùng, naïn nhaân coù theå ñi ñeán töû vong, vì choaùng seõ daãn ñeánø tình traïng suy suïp hoaøn toaøn vaø ñoät ngoät cuûa caùc cô quan

Tuyø theo möùc ñoä vaø thôøi gian xaûy ra

Thöôøng bò kích thích thaàn kinh, naèm ngoài khoâng yeân, vaät vaõ keâu la, ñoùi, khaùt, veû maët lo aâu sôï haõi, nhôït nhaït, da laïnh vaø tím xanh, maïch nhanh hôn 100 laàn/phuùt, huyeát aùp taêng nheï, hôi thôû nhanh. Sau ñoù chuyeån sang öùc cheá thaàn kinh.

Naèm im lìm, lôø ñôø, khoâng keâu la daãy duïa, thaàn kinh bô phôø, tieáng noùi yeáu ñuoái pheàu phaøo, maët nhôït nhaït hoác haùt, muõi toùp laïi, caùnh muõi phaäp phoàng, traùn rònh moà hoâi, da vaø chaân tay laïnh, tieáp xuùc chaäm chaïp, maïch nhanh, nhoû, khoù baét, huyeát aùp tuït daàn ñeán khoâng ño ñöôïc. Neáu ñeå tình traïng keùo daøi, khoâng xöû trí, naïn nhaân seõ cheát.

Neáu thaáy naïn nhaân coøn tænh vaø coù daáu hieäu bò choaùng hay coù nguy cô bò choaùng chuùng ta phaûi:

• 
  Ñöa naïn nhaân ra khoûi choã gaây ñau ñôùn
  
• 
  Keâ cao chaân
  
• 
  Neáu naïn nhaân thaáy laïnh, phaûi ñaép chaên uû aám
  
• 
  Giöõ yeân tónh vaø thoaûi maùi, ñoäng vieân tinh thaàn naïn nhaân
  
• 
  Truyeàn maùu, truyeàn dòch (neáu coù theå)
  
• 
  Coù theå cho uoáng thuoác giaûm ñau, hay cho uoáng traø noùng, nöôùc ñöôøng, caø pheâ ñaäm. . .neáu khoâng coù choáng chæ ñònh (vì coù theå naïn nhaân seõ caàn phaûi moã khaån caáp sau ñoù, hay chöa xaùc ñònh ñöôïc nguyeân nhaân gaây choaùng)
  

• 
  Neáu thaáy naïn nhaân baát tænh hay coù veõ ngaït thôû, haõy laät nghieâng qua moät beân, ñaàu thaáp hôn mình, keùo haøm vaø löôõi veà phía tröôùc
  
• 
  Neáu coù vaät laï trong hoïng hay bò noân, haõy moùc ra vaø lau saïch, ñöøng ñeå hoï hít vaøo trong phoåi
  
• 
  Neáu ngöøng thôû phaûi hoâ haáp nhaân taïo
  
• 
  Neáu bò xuaát huyeát, haõy caàm maùu ngay laäp töùc
  
• 
  Neáu bò thöông hay gaõy xöông, phaûi baêng boù vaø coá ñònh xöông gaõy
  
• 
  Chuù yù: Sau khi caáp cöùu neân ñôïi naïn nhaân heát choaùng, oån ñònh, môùi xöû trí caùc thöông toån vaø di chuyeån naïn nhaân, choáng choaùng taùi phaùt
  

• 
  Ñaët beänh nhaân naèm nôi thoaùng maùt, ñôõ chaân beänh nhaân leân, ñaàu thaáp.
  
• 
  Nôùi loûng quaàn aùo, daây nòt, caø vaït. . . ñeå hoâ haáp vaø tuaàn hoaøn ñöôïc deã daøng.
  

• 
  Baûo ñaûm cho beänh nhaân thôû nhieàu khoâng khí trong laønh; neáu caàn thieát thì haõy môû cöûa soå ra.
  
• 
  Xoa boùp, kích thích leân cô theå nhö giaät toùc mai, taùt vaøo maù, ñaép khaên öôùt leân maët, xoa boùp baèng coàn long naõo, cho ngöûi amoniac, giaám...
  
• 
  Trong tröôøng hôïp ngöng tim, ngöng thôû, ngoaøi caùch xöû trí nhö treân coøn phaûi laøm hoâ haáp nhaân taïo hoaëc thoåi ngaït, xoa boùp tim ngoaøi loàng ngöïc
  
• 
  Neáu coù ñieàu kieän, neân baám hay chaâm cöùu caùc huyeät nhaân trung, duõng tuyeàn.
  
• 
  
  

• 
  Khi beänh nhaân tænh laïi, traán an vaø giuùp beänh nhaân caûm thaáy deã chòu, thoaûi maùi. Ñôõ naïn nhaân ngoài daäy töø töø.
  
• 
  Tìm xem beänh nhaân coù coøn bò thöông tích naøo do bò ngaõ gaây ra khoâng vaø ñieàu trò cho beänh nhaân.
  
• 
  Neáu beänh nhaân khoâng hoài tænh laïi nhanh, haõy kieåm tra nhòp thôû vaø maïch ñaäp cuûa beänh nhaân, chuaån bò hoâ haáp nhaân taïo neáu thaáy caàn thieát.
  
• 
  Ñaët beänh nhaân ôû tö theá deã hoài söùc vaø quay soá 115 goïi caáp cöùu.
  
• 
  Sau khi beänh nhaân ñaõ ngoài daäy ñöôïc, neáu beänh nhaån baét ñaàu caûm thaáy muoán ngaát xæu trôû laïi, haõy ñaët ñaàu beänh nhaân giöõa hai ñaàu goái hoï vaø baûo hoï hít saâu vaøo.