Ban hành các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai và tổ chức thực hiện các văn bản đó

1.1. Ban hành các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai và tổ chức thực hiện các văn bản đó

Thực hiện chỉ thị số 05/2004/CT-TTg ngày 09/12/2004 của Thủ tướng Chính phủ về việc triển khai thi hành luật đất đai năm 2003. Để cụ thể hoá Luật Đất đai và các văn bản dưới Luật, UBND thành phố Hà Nội, UBND huyện Gia Lâm đã kịp thời ban hành các văn bản để chỉ đạo, hướng dẫn cho các địa phương trong huyện thực hiện việc quản lý và sử dụng đất trên địa bàn.

- Nghị định số 88/2009/NĐ Chính phủ đến các xã, thị trấn; tổ chức kiểm tra, đôn đốc các xã, thị trấn thực hiện kiểm kê theo kế hoạch.

- Quyết định số 30/2007/QĐ-TTg của thủ tướng chính phủ về phê duyệt đề án đơn giản hóa thủ tục hành chính, là huyện đầu tiên trên địa bàn tỉnh lập Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất và thực hiện cơ chế một cửa liên thông trong lĩnh vực đất đai.

- Quy hoạch chi tiết huyện Gia Lâm Hà Nội (phần Quy hoạch sử dụng đất và Giao thông) tỷ lệ 1/5000 được UBND Thành phố Hà Nội phê duyệt tại Quyết định số 74/1999/QĐ-UB ngày 01/9/1999;

- Nhiệm vụ Quy hoạch chung xây dựng huyện Gia Lâm, tỷ lệ 1/5000, được UBND Thành phố Hà Nội phê duyệt tại Quyết định số 1866/ QĐ-UB ngày 18/4/ 2006;

- Thông báo số 22/QHKT-HĐCM ngày 24/01/2007 của Sở Quy hoạch Kiến trúc ý kiến kết luận cuộc họp Hội đồng chuyên môn cơ quan Sở Quy hoạch

- Kiến trúc về Dự án Quy hoạch chung xây dựng huyện Gia Lâm - Hà Nội, tỷ lệ 1/5000;

- Văn bản số 187/TTg-VP ngày 02/02/2007 của Thủ tướng chính phủ cho phép điều chỉnh cục bộ một số khu vực trên địa bàn hai huyện Thanh Trì và Gia Lâm;

- Công văn số 6516/UBND –XDĐT ngày 20/11/2007 của UBND Thành phố Hà Nội về việc điều chỉnh cục bộ quy hoạch phục vụ phát triển đô thị trên địa bàn huyện Thanh Trì và Gia Lâm, Hà Nội.

- Công văn số 530/UBND –QLĐT ngày 09/6/2008 của UBND huyện Gia Lâm Hà Nội về việc bổ sung nội dung Quy hoạch chung xây dựng huyện Gia Lâm, Hà Nội.

Nhìn chung, các văn bản quy phạm đã ban hành kịp thời và phù hợp với tình hình thực tế của huyện, góp phần quan trọng đưa ra các loại luật như luật Đất đai đi vào cuộc sống, tạo ra hành lang pháp lý cho việc giải quyết các vấn đề có liên quan đến việc sử dụng đất trên địa bàn, ngăn chặn kịp thời các vi phạm xảy ra trong công tác quản lý sử dụng đất. Đảm bảo sử dụng đất đúng mục đích theo quy định của pháp luật hiện hành.

Việc xác định địa giới hành chính, lập và quản lý hồ sơ địa giới hành chính, lập bản đồ hành chính của huyện được thực hiện tốt trên cơ sở kết quả hoạch định lại ranh giới theo Chỉ thị 364/CT của Chính phủ. Ranh giới giữa huyện Gia Lâm và các huyện, tỉnh giáp ranh được xác định bằng các yếu tố địa vật cố định hoặc mốc giới và được chuyển vẽ lên bản đồ.

Thực hiện Nghị định số 132/2003/NĐ-CP về điều chỉnh địa giới hành chính huyện Gia Lâm. Huyện Gia Lâm cũ với 35 đơn vị hành chính được chia tách thành quận Long Biên với 13 đơn vị hành chính và huyện Gia Lâm với 22 đơn vị hành chính trong đó có 20 xã và 2 thị trấn. Tổng diện tích tự nhiên của huyện là 11472,99 ha. Sau khi điều chỉnh địa giới, việc cắm và bàn giao mốc giới, lập bản đồ địa giới được tiến hành kịp thời, tạo điều kiện tốt cho công tác quản lý địa giới hành chính cũng như công tác quản lý đất đai.

Hồ sơ địa giới hành chính được tu chỉnh thường xuyên theo Chỉ thị 364/CT ngày 06/11/1991 của Thủ tướng Chính phủ.

Bản đồ địa chính xã được tiến hành đo đạc năm 1992-1994 với tổng số tờ trên toàn huyện là 1.291 bao gồm 559 tờ thổ canh tỷ lệ 1/1000 và 732 tờ thổ cư tỷ lệ 1/500. Bản đồ hiện trạng sử dụng đất được thực hiện qua các kỳ kiểm kê đất đai 1995, 2000, 2005. Về cơ bản hệ thống bản đồ đã đáp ứng tốt cho công tác quản lý Nhà nước về đất đai; bản đồ địa chính luôn được chỉnh lý, cập nhật thường xuyên phù hợp với hiện trạng sử dụng đất, tuy nhiên hệ thống bản đồ đã được đo vẽ từ khá lâu, do vậy trên một số tờ đã biến động khá nhiều cần được đo vẽ mới hoặc đo vẽ bổ sung trong thời gian tới để đáp ứng tốt hơn công tác quản lý đất đai.

Hệ thống Hồ sơ địa giới hành chính của các xã trong huyện khá đầy đủ, gồm có: Tài liệu kiểm kê đất đai năm 2000, số liệu thống kê đất đai định kỳ hàng năm từ 2000 đến 2004, hồ sơ địa giới hành chính các cấp theo chỉ thị 364/CT, các biểu mẫu thống kê, phương án giao đất nông nghiệp theo Nghị định 64/CP của các xã được UBND huyện phê duyệt. Quyết định thu hồi, giao đất của các xã, thị trấn được cấp có thẩm quyền cho phép, các dự án cải tạo đồng ruộng, phương án đền bù thiệt hại đất, biên bản xác định diện tích đất lở các năm của các xã, thị trấn ven sông.

1.4. Công tác lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất

Công tác quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được UBND huyện khá quan tâm. Kỳ quy hoạch trước, trên địa bàn huyện Gia Lâm có 21/22 xã, thị trấn đã lập quy hoạch phân bổ sử dụng đất theo Nghị định 64/CP giai đoạn 1995-2015, phương án quy hoạch sử dụng đất của các xã đã được phê duyệt và đang triển khai thực hiện.

Từ khi thực hiện Nghị định 132/2003/NĐ-CP của Chính phủ về điều chỉnh địa giới hành chính đến nay, huyện Gia Lâm chưa được cấp có thẩm quyền cho phép điều chỉnh quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế xã hội giai đoạn 2010-2020. Tuy nhiên, trên địa bàn huyện đã tiến hành lập các quy hoạch khác mang tính định hướng như: quy hoạch không gian, quy hoạch hạ tầng kỹ thuật. Về cơ bản, hiện nay UBND huyện Gia Lâm vẫn đang thực hiện theo quy hoạch được thành phố phê duyệt tại Quyết định số 74/1999/QĐ-UB ngày 01/09/1999 của UBND thành phố Hà Nội. Đây chính là sự khó khăn cho công tác quản lý, sử dụng đất đai trên địa bàn huyện Gia Lâm sau khi chia tách địa giới hành chính.

Một số quy hoạch chi tiết trên địa bàn huyện đã được thành phố phê duyệt như: Quy hoạch khu đô thị mới Đặng Xá; Quy hoạch chi tiết xã Bát Tràng; Quy hoạch cụm công nghiệp Ninh Hiệp; Khu đất đấu giá tại thị trấn Trâu Quỳ; Quy hoạch cụm công nghiệp Hapro-Lệ Chi; Quy hoạch cụm làng nghề Kiêu Kỵ; Quy hoạch cụm sản xuất làng nghề Bát Tràng... Đến nay, các phương án quy hoạch trên đã và đang triển khai thực hiện tốt.

* Việc lập kế hoạch sử dụng đất.

Tất cả các xã, phường, thị trấn trên địa bàn huyện đều có kế hoạch sử dụng đất cho từng năm và được phê duyệt, thực hiện theo quy định của pháp luật đất đai.

Giai đoạn 2007 – 2010 trên địa bàn huyện Gia Lâm đã triển khai xây dựng kế hoạch sử dụng đất chi tiết của huyện và đã được UBND Thành Phố phê duyệt trong đó có giao cụ thể từng danh mục công trình theo từng huyện, thành, thị và theo từng năm, góp phần quan trọng thúc đẩy sự phát triển kinh tế xã hội trên địa bàn huyện Gia Lâm trong giai đoạn vừa qua.

1.5. Quản lý việc giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất

* Giao đất cho các tổ chức

Từ khi Luật đất đai năm 2003 có hiệu lực đến nay, trên địa bàn huyện Gia Lâm đã được UBND thành phố Hà Nội quyết định cho phép 28 tổ chức, đơn vị được sử dụng đất với tổng diện tích 617.616,8 m². Sau khi được giao đất, các tổ chức, đơn vị đã triển khai xây dựng và đi vào hoạt động, đảm bảo việc sử dụng đất đúng mục đích, đúng tiến độ, góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng đất.

Từ năm 2000 đến nay, trên địa bàn huyện có 10 xã được UBND thành phố Hà Nội ra quyết định phê duyệt kế hoạch cấp đất giãn dân bao gồm: Phú Thị, Dương Xá, Đặng Xá, Yên Thường, Yên Viên, Cổ Bi, Phù Đổng, Trung Màu, Kim Sơn, Ninh Hiệp. Trên thực tế, sau khi được phê duyệt thủ tục hồ sơ cấp đất giãn dân còn phải thực hiện nhiều nội dung, công đoạn như: Đo đạc hiện trạng khu đất, lập tổng thể mặt bằng quy hoạch trình cấp có thẩm quyền phê duyệt, lập dự án xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu đất, công tác giải phóng mặt bằng... phân lô và tổ chức gắp thăm ô đất. Ngoài ra còn rất nhiều bất cập khác làm cho tiến độ cấp đất chậm, không đảm bảo yêu cầu đặt ra. Đây cùng là vấn đề cần được UBND huyện, phòng Tài nguyên Môi trường quan tâm hơn nữa để đáp ứng tốt hơn nhu cầu về đất ở cho nhân dân trên địa bàn huyện.

Trong giai đoạn trước, với đặc thù của huyện Gia Lâm, Trên địa bàn huyện đã tiến hành nhiều thu hồi một số dự án do không thực hiện đúng quy hoạch và tiến độ đề ra. Một số dự án đó là:

Thực hiện Chỉ thị 15/2005/CT-UB, trên địa bàn huyện Gia Lâm đã có 3 quyết định thu hồi:

- Quyết định thu hồi số 706/QĐ-UB ngày 01/02/2005 của UBND thành phố Hà Nội về việc thu hồi 2752 m² đất do Công ty vận tải và chế biến Lương thực Vĩnh Hà đang quản lý nhưng để hoang hoá, sử dụng kém hiệu quả, lãng phí.

- Quyết định của UBND huyện Gia Lâm về việc thu hồi 03 khu đất do lãnh đạo thôn Kiêu Kỵ giao trái thẩm quyền cho 23 hộ gia đình.

- Quyết định 306/QĐ-UB ngày 18/05/2006 của UBND huyện Gia Lâm về việc thu hồi đất bán thầu trái thẩm quyền tại xã Đa Tốn.

- Một số quyết định thu hồi khác khắc phục tình trạng sử dụng đất sai mục đích và sai thẩm quyền đảm bảo công tác quản lý đất đai trên địa bàn theo pháp luật.

Về cơ bản, việc thu hồi đất được UBND huyện triển khai tốt, triệt để, đúng đối tượng, đúng luật, góp phần ngăn chặn tình trạng sử dụng đất sai mục đích, kém hiệu quả.

+ Công tác giao đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng (GCNQSD) đất nông nghiệp được thực hiện theo Nghị định 64/CP. Đến nay, trên địa bàn huyện cơ bản đã giao xong đất nông nghiệp cho hộ gia đình, cá nhân.

+ Công tác cấp GCNQSD đối với đất ở nông thôn và đất ở đô thị: Thực hiện Quyết định số 23/2008/QĐ-UB và Quyết định số 117/2009/QĐ của UBND thành phố Hà Nội về việc ban hành quy định “Quy trình cấp GCNQSD đất ở trên địa bàn thành phố”, tính đến thời điểm cuối năm 2011 trên địa bàn huyện Gia Lâm đã có 47.727 hồ sơ kê khai cấp GCNQSD đất, trong đó, số hồ sơ hợp lệ và đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận là 43.777 hồ sơ, số hồ sơ không hợp lệ là 3.950. Tổng số giấy chứng nhận đã cấp tính đến 31/12/2011 là 40.849 giấy. Số giấy chứng nhận chưa cấp là 3.683.

- Việc lập hồ sơ địa chính được triển khai thực hiện ở tất cả các xã, phường, thị trấn cho 3 loại đất (đất ở, đất sản xuất nông nghiệp và một số loại đất phi nông nghiệp). Các xã, phường, thị trấn đều có sổ theo dõi biến động đất đai nhưng việc cập nhật các thông tin biến động, chỉnh lý biến động trên bản đồ, hồ sơ địa chính chưa đều đặn.

Kiểm kê đất đai 5 năm 1 lần thường xuyên được huyện duy trì, cụ thể, huyện Gia Lâm đã tiến hành làm tổng kiểm kê đất đai năm 2000 và 2005,2010 với kết quả được đánh giá với chất lượng tốt.

Thống kê đất đai hàng năm được duy trì, hàng năm công tác thống kê đất đai được tiến hành cả cấp huyện và xã.

Uỷ ban nhân dân huyện Gia Lâm đã chỉ đạo phòng chuyên môn phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường tiến hành đo đạc diện tích đất của các tổ chức được Nhà nước giao đất, cho thuê đất trên địa bàn huyện theo Chỉ thị 31 của Thủ tướng Chính phủ, đồng thời tổ chức tập huấn, hướng dẫn nghiệp vụ chuyên môn cho các cán bộ địa chính xã về công tác Thống kê, lập hệ thống biểu mẩu đúng theo quy định của Luật.

Chấp hành Chỉ thị số 28/2004/CT-TTg ngày 15 tháng 7 năm 2004 của Thủ tướng Chính phủ về kiểm kê đất đai; Thông tư số 08/2007/TT-BTNMT ngày 02/8/2007 của Bộ Tài nguyên và Môi trường về việc hướng dẫn thống kê, kiểm kê đất đai và lập bản đồ hiện trạng sử dụng đất, Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố đã triển khai kế hoạch và phương án thực hiện công tác này đến huyện Gia Lâm.

Trong năm 2010, huyện đã tiến hành tổng kiểm kê đất đai theo đúng quy định, được sự chỉ đạo của UBND tỉnh, Sở Tài nguyên & Môi trường tổ chức triển khai, đôn đốc các xã, thị trấn thực hiện kiểm kê theo hướng dẫn mới của Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Qua kết quả thống kê, kiểm kê đất đai năm 2010, tổng diện tích tự nhiên trên địa bàn huyện là: 11472,99ha, trong đó:

- Nhóm đất nông nghiệp là 5716,5734 ha;

- Nhóm đất phi nông nghiệp là 5580,1534 ha;

- Nhóm đất chưa sử dụng là 176,2632 ha

Công tác quản lý tài chính về đất đai luôn được UBND huyện quan tâm và theo dõi sát, vì đây vừa là yêu cầu khách quan và cũng vừa là công cụ quản lý quan trọng trong điều hành Nhà nước về phát triển kinh tế - xã hội.

Trước đây, công tác quản lý giám sát thực hiện quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất chưa được quan tâm đúng mức. Đây là nguyên nhân chính dẫn đến kết quả thực hiện một số nhiệm vụ quản lý nhà nước về đất đai chưa cao.

Thi hành các quy định về pháp luật đất đai hiện nay, thành phố Hà Nội nói chung và huyện Gia Lâm nói riêng đã quan tâm bảo đảm thực hiện các quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất ngày càng đầy đủ và tốt hơn.

1.10. Thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về đất đai và xử lý vi phạm pháp luật về đất đai

Trong những năm qua, công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về đất đai về xử lý vi phạm pháp luật về đất đai đã được huyện quan tâm chỉ đạo và thực hiện thường xuyên dưới nhiều hình thức như thanh tra, kiểm tra theo kế hoạch hoặc đột xuất.

UBND huyện phối hợp với các cấp chính quyền địa phương trong huyện tổ chức nhiều đợt thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm khắc các tổ chức, cá nhân vi phạm góp phần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật đất đai cho người sử dụng đất, giảm sự vụ, tính chất và mức độ vi phạm các quy định của pháp luật. Một số nội dung thanh tra, kiểm tra trong những năm qua huyện đã thực hiện như sau:

Thực hiện Chỉ thị 15/2001/CT-UB ngày 24/04/2001 của Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội về việc tăng cường quản lý Nhà nước về đất đai, sử dụng có hiệu quả, kiên quyết xử lý thu hồi đất đối với các trường hợp vi phạm Luật đất đai, UBND huyện Gia Lâm đã phối hợp với Sở TNMT-NĐ tiến hành kiểm tra tình hình quản lý, sử dụng đất tại 04 đơn vị, tổ chức: Công ty xây lắp I tại xã Cổ Bi ; Công ty Sunco tại xã Phú Thị ; Doanh nghiệp tư nhân Bia Bắc Thành tại xã Phú Thị ; Cục đăng kiểm Việt Nam tại xã Phú Thị.

Công tác thanh tra, kiểm tra đất đai trên địa bàn huyện được triển khai thường xuyên, liên tục giữa các phòng chức năng chuyên môn của huyện với các xã, thị trấn để tham mưu cho UBND huyện ra các văn bản đình chỉ việc san lấp, sử dụng đất trái thẩm quyền ở một số xã, thị trấn : Xã Dương Quang, xã Phú Thị, xã Dương Hà và các xã khác.

Ngoài ra, UBND huyện còn chỉ đạo các phòng Thanh tra, TNMT thành lập các đoàn kiểm tra việc giao đất giãn dân tại xã Kim Sơn, tình hình quản lý sử dụng đất tại các xã Kiêu Kỵ, Trung Màu, Yên Thường và thị trấn Trâu Quỳ, kiểm tra việc giao đất nông nghiệp theo Nghị định 64/CP tại xã Dương Quang.

Năm 2010, Huyện có trách nhiệm thực hiện pháp luật về khiếu nại, tố cáo tại 12 xã, thị trấn: Kim Sơn, Phú Thị, Kiêu Kỵ, Đa Tốn, Bát Tràng, Văn Đức, Yên Viên, Trung Mầu, Phù Đổng, Trâu Quỳ, Đình Xuyên, Dương Hà theo chương trình, kế hoạch công tác thanh tra năm 2010 đã được Ủy ban nhân dân Huyện phê duyệt tại Quyết định số 1880/QĐ-UBND ngày 07/12/2009.

- Huyện tổ chức công tác kiểm tra trách nhiệm trong quản lý sử dụng đất đai, trật tự xây dựng tại các xã Yên Thường, Ninh Hiệp, Kiêu Kỵ, Cổ Bi theo Quyết định số 798/QĐ-UBND ngày 26/4/2010 của Ủy ban nhân dân Huyện.

Với chủ trương giải quyết đơn thư đúng chức năng thẩm quyền, khắc phục việc để đơn thư tồn đọng kéo dài và vận động, giải thích, hướng dẫn nhân dân hiểu pháp luật, sống và làm theo pháp luật, UBND huyện đã thực hiện quy trình tiếp dân trong đó quy định đối với công dân khi thực hiện quyền tranh chấp, khiếu nại, tố cáo và việc tiếp nhận đơn thư của tổ chức và công dân.

Công tác giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo trong những năm qua trên địa bàn huyện được thực hiện khá tốt, xử lý nghiêm khắc, kịp thời, dứt điểm những trường hợp vi phạm pháp Luật đất đai như sử dụng đất không đúng mục đích, lấn chiếm đất, tranh chấp đất trong nội bộ nhân dân góp phần ổn định tình hình chính trị - xã hội trên địa bàn huyện.

Cùng với những nội dung ở trên, những công tác khác có liên quan đến đất đai nằm trong 13 nội dung quản lý Nhà nước về đất đai cũng được UBND huyện hết sức quan tâm như: quản lý và phát triển thị trường quyền sử dụng đất trong thị trường bất động sản; quản lý các hoạt động dịch vụ công về đất đai cũng đã và đang được triển khai thực hiện theo quy định của Luật Đất đai

Theo số liệu thống kê đất đất đai đến 01/01/2012, tổng diện tích tự nhiên của huyện có 11.472,99 ha được phân ra các nhóm đất như sau: