Ñöøng queân Ñaïo Sö Haõy luoân
tải về 11.93 Mb.
|
Nguoàn maïch cuûa moïi hieän töôïng cuûa sinh töû vaø Nieát baøn Laø baûn taùnh cuûa taâm – troáng khoâng, choùi saùng, Truøm khaép vaø bao la nhö baàu trôøi. Khi ôû trong traïng thaùi bao la nhö baàu trôøi ñoù, Haõy buoâng loûng trong söï môû troáng; an truï ngay trong söï môû troáng ñoù, Haõy hôïp nhaát vôùi traïng thaùi nhö baàu trôøi ñoù: Moät caùch töï nhieân, noù seõ caøng luùc caøng buoâng loûng – 56 Kyø dieäu thay! Neáu baïn thaønh töïu Phöông phaùp naøy cuûa söï hôïp nhaát taâm vôùi caùi thaáy, Söï chöùng ngoä cuûa baïn seõ töï nhieân trôû neân bao la roäng lôùn, Loøng bi maãn cuûa baïn khoâng theå khoâng soi saùng treân moïi chuùng sinh khoâng chöùng ngoä. Khyentse Rinpoche Nhöõng phaåm tính cuûa Phaät Quaû traøn ngaäp moïi chuùng sinh gioáng nhö chaát daàu thaám ñaãm moät haït meø. Nhöõng phaåm tính naøy luoân luoân hieän dieän ôû ñoù, ñaày ñuû vaø baát bieán, nhö söï bieåu loä choùi ngôøi töï nhieân cuûa baûn taùnh tuyeät ñoái. Trong yù nghóa ñoù, coù theå noùi raèng moïi phaåm tính cuûa Nieát baøn hieän dieän troïn veïn khaép trong luaân hoài sinh töû, cuõng nhö caûnh giôùi ñau khoå vaø meâ laàm. Ñaâu laø moái lieân heä giöõa caùc hieän töôïng cuûa meâ laàm vaø nhöõng hieän töôïng cuûa söï Giaùc ngoä? Haõy ngaém nhìn nhöõng ñaùm maây treân baàu trôøi. Khi maây hình thaønh, chuùng hình thaønh nhö theá laø nhôø coù baàu trôøi. Tuy nhieân baàu trôøi khoâng bao giôø thay ñoåi; nhöõng ñaùm maây hieån loä trong baàu trôøi vaø khi maây bò gioù thoåi tan, baàu trôøi laïi xuaát hieän gioáng nhö noù luoân luoân hieän höõu. Cuõng theá, baûn taùnh giaùc ngoä cuûa Nieát baøn chöa töøng töø boû hieän töôïng naøo, ngay caû nhöõng hieän töôïng cuûa sinh töû. Chuùng hieån loä trong baûn taùnh giaùc ngoä ñoù nhöng khoâng chænh söûa noù ôû phöông dieän naøo ñoù. Nhö theá nhöõng hieän töôïng giaùc ngoä cuõng bò caùc hieän töôïng cuûa söï meâ laàm traøn ngaäp? Khoâng, chuùng khoâng bò traøn ngaäp, bôûi leõ baûn taùnh tuyeät ñoái khoâng bao giôø bieán ñoåi. Noù khoâng theå bò taùc ñoäng bôûi baát kyø söï meâ laàm naøo. Vì theá chuùng ta coù theå noùi raèng caùc hieän töôïng cuûa söï meâ laàm khoâng laø gì khaùc ngoaøi baûn taùnh tuyeät ñoái, tuy nhieân baûn taùnh tuyeät ñoái khoâng bao goàm nhöõng hieän töôïng cuûa söï meâ laàm. Phaät taùnh hieän dieän trong söï meâ laàm, nhöng söï meâ laàm khoâng hieän dieän trong Phaät taùnh. Nhö Guhyagarbha Tantra noùi: “Baûn taùnh tuyeät ñoái bò ngaên che bôûi söï hình thaønh cuûa nhöõng tö töôûng.” Chuùng sinh ñaõ queân maát söï tuyeät ñoái, baûn taùnh tuyeät ñoái cuûa rieâng hoï. Baûn taùnh tuyeät ñoái gioáng nhö maët trôøi, vaø caùc hieän töôïng gioáng nhö nhöõng tia saùng phoùng ra töø maët trôøi ñoù. Nhaän ra raèng taát caû nhöõng tia saùng naøy, nhöõng hieän töôïng, xuaát phaùt töø maët trôøi, töï noù laø baûn taùnh tuyeät ñoái, laø hoaøn toaøn giaùc ngoä ngay giaây phuùt ñoù. Nhöng chuùng sinh khoâng giaùc ngoä khoâng nhaän ra ñöôïc nhöõng tia saùng xuaát phaùt töø ñaâu, hoï quay löng laïi vôùi maët trôøi, vaø thay vì nhìn vaøo caên nguyeân cuûa nhöõng tia 57
Guõng nhö toaøn theå theá giôùi - cuøng vôùi nuùi non, caùc ñaïi luïc, vaø moïi söï khaùc cuûa noù - hieän höõu trong khoâng gian voâ taän, moïi hieän töôïng cuõng xuaát hieän trong Phaät taùnh. Khoâng gian, nôi trong ñoù toaøn theå vuõ truï xuaát hieän, khoâng caàn töï bieåu loä theo moät caùch naøo ñoù ñoái vôùi baát kyø ñieàu gì xaûy ra trong ñoù. Cuõng theá, chö Phaät trong baûn taùnh giaùc ngoä cuûa caùc Ngaøi khoâng caàn hieån loä trong baát kyø phöông dieän naøo. Tuy nhieân, nhôø nhöõng söï noái keát ñöôïc taïo neân bôûi nhöõng öôùc nguyeän maõnh lieät maø chö Phaät ñaõ hình thaønh ngay tröôùc khi giaùc ngoä vaø nhôø nhöõng lôøi khaån nguyeän cuûa chuùng sinh caàu xin caùc Ngaøi ban cho nhöõng aân phöôùc, chö Phaät ñaõ xuaát hieän moät caùch töï nhieân trong nhöõng caùch theá khaùc nhau ñeå cöùu giuùp chuùng sinh tuøy theo nhu caàu cuûa hoï. Nhö theá, nhöõng hieän töôïng cuûa söï Giaùc ngoä vaø nhöõng hieän töôïng cuûa söï meâ laàm ñeàu ñöôïc bao goàm trong baûn taùnh tuyeät ñoái – nhöng baûn taùnh tuyeät ñoái ñoù khoâng bao giôø bò oâ nhieãm hay che chöôùng bôûi söï laàm laïc cuûa nhöõng hieän töôïng töông ñoái. Khyentse Rinpoche Caùc hieän töôïng laø söï choùi ngôøi cuûa söï tuyeät ñoái baåm sinh; Baûn taùnh cuûa taâm laø trí tueä cuûa söï tuyeät ñoái baåm sinh. Vò Thaày toái haäu – caùc hieän töôïng vaø taâm hôïp nhaát trong moät vò – An truï töï nhieân trong baûn thaân ta. A, oà! Vui söôùng bieát bao! Khyentse Rinpoche Moïi söï xuaát hieän laø söï môû troáng bao la, Hæ laïc vaø hoaøn toaøn töï do. Vôùi taâm töï do, haïnh phuùc Ta haùt baøi ca vui söôùng naøy. 58 Khi ngöôøi ta nhìn vaøo boån taâm mình – Goác reã cuûa moïi hieän töôïng – Khoâng coù gì ngoaøi taùnh Khoâng soáng ñoäng, Khoâng vaät cuï theå naøo ñöôïc naém giöõ nhö thaät coù. Noù hieän dieän nhö söï môû troáng trong suoát, tuyeät ñoái, Khoâng ngoaøi, khoâng trong – Moät söï hoaøn toaøn truøm khaép
Phaïm vi roäng-môû cuûa caùi thaáy, Ñieàu kieän chaân thöïc cuûa taâm, Thì gioáng nhö baàu trôøi, nhö khoâng gian:
Nhôø lìa boû moïi söï ta kinh nghieäm Nghæ ngôi thö thaûn, ñuùng nhö noù laø, Ta ñaõ ñi tôùi caùnh ñoàng roäng lôùn Laø Phaùp giôùi tuyeät ñoái.
Tan hoaø vaøo phaïm vi cuûa taùnh Khoâng Noù khoâng coù nhöõng quy ñònh vaø bieân giôùi, Moïi söï ta nhìn, moïi ñieàu ta nghe. Boån taâm ta, vaø baàu trôøi hoaøn toaøn hôïp nhaát. Chöa töøng coù yù nieäm khôûi sinh Töø nhöõng ñieàu rieâng reõ vaø khaùc bieät naøy. Trong phaïm vi tuyeät ñoái cuûa Giaùc taùnh 59 Moïi söï ñöôïc hoøa troän thaønh vò duy nhaát ñoù – Nhöng moät caùch töông ñoái, moãi moät vaø moïi hieän töôïng ñeàu rieâng bieät, roõ raøng. Kyø dieäu thay! Shabkar Khoâng trung taâm, khoâng bieân bôø, Phaïm vi choùi loïi cuûa Giaùc taùnh bao truøm taát caû – Söï bao la soáng ñoäng, saùng ngôøi naøy: Laø söï hieän dieän töï nhieân, nguyeân thuyû. Khoâng trong, khoâng ngoaøi, Giaùc taùnh töï xuaát hieän, roäng lôùn nhö baàu trôøi, Vöôït moïi quy moâ, phöông höôùng, giôùi haïn – Söï môû troáng tuyeät ñoái, troïn veïn naøy: Laø khoâng gian, baát khaû phaân vôùi Giaùc taùnh. Trong phaïm vi cuûa khoâng gian baát sinh, roäng-môû ñoù, Caùc hieän töôïng xuaát hieän – gioáng nhö nhöõng caàu voàng, hoaøn toaøn trong suoát. Nhöõng coõi giôùi thuaàn tònh vaø baát tònh, chö Phaät vaø chuùng sinh Ñeàu hieån hieän, choùi ngôøi vaø khaùc bieät. Xa roäng nhö baàu trôøi truøm khaép, Giaùc taùnh cuõng nhö theá. Bao la nhö Giaùc taùnh traûi roäng, Phaùp giôùi tuyeät ñoái cuõng nhö theá. Baàu trôøi, Giaùc taùnh, Phaùp giôùi tuyeät ñoái, Hoøa troän baát khaû phaân: Bao la, roäng lôùn voâ haïn –
60 Neàn taûng cuûa Nieát baøn. An truï ngaøy vaø ñeâm trong traïng thaùi naøy – Theå nhaäp traïng thaùi naøy moät caùch deã daøng – ñaây laø ñieàu hæ laïc. Emaho! Shabkar Sö töû tuyeát khoâng cheát coùng trong nuùi tuyeát; Keân keân khoâng rôi xuoáng töø trôøi cao; Caù khoâng cheát ñuoái trong nöôùc; Haønh giaû khoâng cheát vì ñoùi khaùt. Vì theá haõy neùm ñi nhöõng quan taâm cuûa ñôøi naøy!
Vaø thaäm chí trong sinh töû, nieàm vui seõ troán thoaùt khoûi toâi. Shantideva Choán nuùi non hoang vu naøy: Phía treân – moät traän möa buïi dòu daøng, chaäm raõi rôi xuoáng. Ñaøn ñaïi baøng bay löôïn ôû phöông baéc, phöông nam – Caàu voàng xuaát hieän choùi loïi. Phía döôùi ta – nhöõng chieác coå cong cuûa ñaøn ngoãng Loùe saùng, vaø gioøng soâng troâi khuùc khuyûu. 61 Phía sau chuùng, höôu nai nhaûy muùa treân söôøn doác Moät ngoïn nuùi, ñænh xuyeân thuûng khoâng gian. Treân söôøn nuùi, nhöõng baõi coû saùng röïc cuøng nhöõng boâng hoa daïi; Luõ ong ñoâng ñuùc quay voøng phía treân. Phía tröôùc, caùc taûng ñaù toâ ñieåm nhöõng baõi coû treân nuùi; Moät chuù cu cu roùt ñaày taâm ta noãi buoàn. Hoâm nay ta leo ra sau Nôi nhaäp thaát tuyeät haûo naøy, Ta ngaång ñaàu, nhìn leân, Vaø thaáy baàu trôøi khoâng maây. Ta nghó tôùi Phaùp giôùi tuyeät ñoái, khoâng chuùt giôùi haïn, Khi aáy ta ñaõ chöùng nghieäm söï töï do Khoâng trung taâm, khoâng giôùi haïn – Moïi caùi thaáy bieân kieán Hoaøn toaøn ñöôïc buoâng boû. Ta cuùi ñaàu nhìn tröôùc maët, Vaø thaáy maët trôøi cuûa theá gian. Ta nghó tôùi söï thieàn ñònh – Choùi loïi vaø khoâng bò ngaên che. Khi aáy ta ñaõ chöùng nghieäm moät söï quang minh baát nhò, troáng khoâng. Moïi thieàn ñònh maø taâm taäp trung Hoaøn toaøn ñöôïc buoâng boû. Ta quay ñaàu, nhìn veà phöông nam, Vaø thaáy moät kieåu caàu voàng. 62 Ta nghó tôùi moïi hieän töôïng – Hieån loä roõ raøng vaø troáng khoâng, cuøng moät luùc. Khi aáy ta ñaõ chöùng nghieäm moät söï quang minh baát nhò, töï nhieân. Moïi quan ñieåm hö voâ vaø vónh cöûu Hoaøn toaøn ñöôïc buoâng boû. Shabkar TRÔÛ VEÀ TAÂY TAÏNG Roát cuoäc thì Khyentse Rinpoche cuõng trôû veà Shechen vaøo naêm 1985. Taïi nôi ngaøi seõ ñeán, treân ñoä cao möôøi hai ngaøn phuùt (khoaûng 3.600 m) so vôùi maët bieån, trong aùnh saùng choùi loïi cuûa mieàn Ñoâng Taây Taïng, ba traêm kî só vôùi khuoân maët ñen saïm, ñoäi muõ traéng vaø caàm nhöõng laù côø nhieàu maøu bay phaàn phaät trong gioù. Hoï khoâng phaûi laø nhöõng chieán só maø laø caùc tu só tôùi chaøo möøng ngaøi trôû veà queâ höông sau ba möôi naêm löu laïc ôû haûi ngoaïi. Khi xe hôi cuûa Rinpoche tôùi nôi, hoï cöôõi ngöïa chaàm chaäm quanh chieác xe laøm thaønh moät voøng troøn roäng, boû muõ ra khi ñi qua maët ngaøi, vaø sau ñoù phi ngöïa tôùi tu vieän ñeå saün saøng ñoùn tieáp ngaøi ôû ñoù. Khoâng chæ coù nhöõng tu só tôùi ñoù; taát caû nhöõng ngöôøi du cö trong vuøng boû maëc nhöõng chieác leàu baèng loâng boø yak ñen cuûa hoï vaø voäi vaõ töø nhöõng söôøn ñoài ñi xuoáng ñöùng beân ñöôøng. Trong khi ñoát nhöõng caønh caây baùch xuø vaø caây thoâng ñeå taïo neân laøn khoùi höông traéng thôm phöùc, moãi nhoùm nhoû hy voïng chaën ñöôïc xe hôi cuûa Khyentse Rinpoche vaø nhaän söï ban phöôùc cuûa Ngaøi. ÔÛ ñaây, nôi nhieät ñoä thöôøng laø aâm boán möôi ñoä, nhöõng ngöôøi du cö maëc aùo da cöøu daøy ñeå choáng laïi söï khaéc nghieät cuûa muøa ñoâng. Nhöõng phuï nöõ ñeo nhöõng moùn trang söùc baèng san hoâ, lam ngoïc, vaø hoå phaùch treân toùc, vaø trong nhöõng tuùi gaáp cuûa aùo choaøng, hoï mang nhöõng ñöùa con coù ñoâi maù ñoû öûng ñoû vì gioù ñoâng. Giaây löng cuûa hoï coù ñeo nhöõng vieân ñaù ñaùnh löûa cuøng vôùi buøi nhuøi laøm baèng nhöõng caùnh hoa nhung tuyeát moïc trong nhöõng baõi coû treân nuùi. Tu vieän chæ coøn laø ñoáng ñoå naùt. Khi Rinpoche tieán laïi gaàn, aâm nhaïc phaùt ra töø nhöõng chieác keøn oâ boa nghe inh tai, nhöõng chieác xaäp xoõa lanh laûnh, vaø tieáng gaàm saâu thaúm cuûa nhöõng chieác keøn trum-peùt daøi möôøi laêm phuùt (khoaûng 4,5m) baát ngôø baät leân töø maùi ñaïi hoïc tu vieän – toaø nhaø duy nhaát coøn ñöùng vöõng giöõa nhöõng ñoáng ñoå naùt – laøm thung luõng traøn ngaäp aâm vang traùng leä. Moät ñoaøn dieãu haønh goàm caùc tu só vaø nhaïc só ñöa Khyentse Rinpoche tôùi ngoâi chuøa. Ngay khi ngaøi an toïa, moät ñaùm ñoâng caùc nhaø sö vaø cö só saép thaønh haøng ñi qua, nhìn ngaøi vôùi moät veû tha thieát tuoân traøo töø taän xöông tuûy cuûa hoï. Khi hoï nhaän söï ban phöôùc vaø ngöôùc leân nhìn ngaøi, moät soá ngöôøi, ñaëc bieät laø nhöõng 63 ngöôøi giaø, ñaõ khoâng theå ngaên doøng nöôùc maét. Moät vaøi ngöôøi thì thaàm vaøi lôøi, hay noùi cho ngaøi bieát teân cuûa hoï. Khyentse Rinpoche mæm cöôøi vôùi hoï moãi khi ngaøi thænh thoaûng nhaän ra moät khuoân maët trong quaù khöù. Sau vaøi giôø, khi cuoái cuøng thì doøng ngöôøi töôûng nhö voâ taän cuõng ñaõ thöa daàn, ngaøi ngoài troø chuyeän vôùi nhöõng baäc tröôûng laõo cuûa tu vieän quanh moät bình traø bô soâi suïc. Hoï coù quaù nhieàu ñieàu ñeå noùi vôùi ngaøi – veà söï thöû thaùch khoâng taû xieát maø hoï phaûi chòu trong tay nhöõng ngöôøi chieám ñoùng, veà nhöõng ngöôøi ñaõ cheát vaø nhöõng ngöôøi coøn soáng soùt – nhöng vaøo ngaøy hoâm ñoù öu tieân haøng ñaàu laø nieàm vui ñöôïc taùi ngoä. Ñoái vôùi hoï, ñieàu aáy gioáng nhö theå moät buoåi bình minh röïc rôõ thình lình xuaát hieän sau moät ñeâm daøi taêm toái. Ngay ngaøy hoâm sau, moät leã hoäi keùo daøi hai ngaøy ñöôïc baét ñaàu vôùi nhöõng vuõ ñieäu thieâng lieâng ñöôïc tieán haønh ñeå toû loøng toân kính söï trôû veà cuûa Khyentse Rinpoche. Hôn moät traêm vuõ coâng vaø nhaïc só, taát caû tu só cuûa tu vieän ñaõ tham döï. Vuõ hoäi thöôøng laø moät neùt ñaëc tröng truyeàn thoáng trong naêm cuûa tu vieän, nhöng trong nhieàu naêm döôùi söï chieám ñoùng cuûa Trung Quoác moät söï kieän nhö theá laø ñieàu khoâng theå töôûng töôïng noåi. Chæ tröôùc ñoù moät naêm, laàn ñaàu tieân caùc vò sö giaø môùi daùm laøm soáng laïi truyeàn thoáng, vaø nhöõng boä y phuïc saùng ngôøi cuøng nhöõng maët naï tuyeät ñeïp cuûa caùc vuõ coâng - taát caû nhöõng thöù aáy ñaõ bò tieâu huûy - ñaõ ñöôïc saém söûa laïi. Vaøo cuoái vuõ hoäi, Khyentse Rinpoche ñaõ ban phöôùc vaø giaûng daïy cho caùc tu só vaø cö só töø khaép mieàn Ñoâng Taây Taïng tôùi gaëp ngaøi. Giöõa nhöõng thính giaû chaêm chuù noåi baät leân nhöõng khuoân maët coù caù tính kyø laï vaø tuyeät ñeïp, cöùng raén nhö ñaù, aùnh maét cuûa hoï trong treûo nhö baàu trôøi. Nhöõng tu só giaø quay khoâng chaùn nhöõng baùnh xe caàu nguyeän khoång loà. Khaép trong thung luõng, ngöïa vaø boø yak cuûa nhöõng ngöôøi khaùch taïo thaønh nhöõng veát loám ñoám naâu, ñen vaø traéng treân caùc söôøn nuùi. Khyentse Rinpoche yeâu caàu ñöôïc traûi qua moät ñeâm ôû maõi taän treân cao so vôùi tu vieän, nôi tröôùc ñaây coù aån thaát cuûa Shechen Gyaltsap, vò Thaày chính cuûa ngaøi. Ngaøi khoâng theå töï ñi maø khoâng caàn giuùp ñôõ vaø phaûi ñöôïc khieâng leân ñoài. Khoù coù theå tìm ñöôïc daáu veát naøo cuûa aån thaát, nhöng ngaøi ñaõ döïng traïi treân caùi neàn nhoû döôùi nhöõng vì sao vaø nhöõng ngöôøi khaùc naèm nguû ñoù daây trong röøng vaø trong nhöõng hang ñoäng gaàn ñoù. Treân söôøn doác ñöùng, moät vaøi ngöôøi sôï raèng hoï coù theå laên xuoáng ñoài trong khi nguû. Sau naøy moät aån thaát nhoû ñaõ ñöôïc xaây döïng laïi taïi ñòa ñieåm naøy. Nhöõng tu vieän khaùc thænh môøi Khyentse Rinpoche tôùi thaêm, vaø ngaøi ñoàng yù ñi baát cöù nôi naøo ngaøi coù theå. Nhöõng nôi khoâng coù ñöôøng ñi, ngaøi ñöôïc khieâng treân moät chieác kieäu hay trong moät gheá kieäu. Trong vaøi ngaøy, nhoùm ngöôøi ñaõ vöôït qua nhöõng ngoïn ñeøo cao hôn möôøi laêm ngaøn phuùt, baêng qua nhöõng vaùch nuùi, vaø vöôït nhöõng con soâng. Moïi ngöôøi ñeàu muoán ñöôïc vinh döï khieâng vò Laït Ma, vaø vôùi moät nhoùm môùi vaø nhieät taâm thay phieân nhau moãi möôøi laêm phuùt, nhöõng ñoaïn ñöôøng daøi ñaõ ñöôïc vöôït qua nhanh choùng. 64
Baát kyø tôùi nôi ñaâu, Rinpoche ñeàu giaûng daïy, an uûi vaø gaây höùng khôûi cho taát caû nhöõng ai tôùi thaêm ngaøi. Giaùo lyù cuûa ñaïo Phaät khoâng ñaët neàn treân moät vaøi trieát hoïc ngoaïi lai, khoù hieåu. Noù ñoái phoù vôùi nhöõng cô caáu caên baûn nhaát cuûa haïnh phuùc vaø ñau khoå, vaø cho thaáy haïnh phuùc chaân thöïc vaø vónh cöûu chæ coù theå ñeán töø söï an bình noäi taâm ra sao. Söï an bình nhö theá chæ coù theå ñaït ñöôïc baèng vieäc nuoâi döôõng loøng vò tha, töø aùi, bi maãn vaø baèng caùch tieät tröø söï chaáp ngaõ, saân haän vaø tham muoán. Trong laàn thaêm vieáng ñaàu tieân naøy vaø hai laàn sau ñoù taïi mieàn Ñoâng vaø Trung Taây Taïng, ôû moïi nôi Khyentse Rinpoche cuõng ñöôïc chaøo ñoùn baèng moät nhieät tình ñaùng kinh ngaïc. Ñoái vôùi ngöôøi Taây Taïng, nhöõng cuoäc vieáng thaêm naøy coù moät yù nghóa to lôùn, vaø hoï khoù coù theå tin ñöôïc ôû ñoâi maét mình. Nhieàu ngöôøi ñaõ keâu leân: “Haún laø chuùng toâi ñang mô!” Trong hôn ba möôi naêm hoï ñaõ giöõ vöõng söï kieân ñònh baát chaáp bao nhieâu ñau khoå. Nieàm tin vaø söï quyeát taâm cuûa hoï khoâng chòu nhöôïng boä moät chuùt naøo. Khi ñang ôû mieàn Trung Taây Taïng vaøo naêm 1985, Khyentse Rinpoche ñaõ gôûi moät kieán nghò cho chính quyeàn Trung Quoác xin taùi thieát Tu vieän Samye vaø nhaán maïnh tôùi taàm quan troïng cuûa di saûn vaên hoùa theá giôùi. Samye laø tu vieän ñaàu tieân cuûa Phaät Giaùo Taây Taïng, ñöôïc Guru Padmasambhava vaø tu vieän tröôûng Shantarakshita saùng laäp vaøo theá kyû thöù taùm döôùi söï baûo trôï cuûa Vua Trisong Detsen. Ñieàu kyø laï laø chính quyeàn Trung Quoác ñaõ ñoàng yù. Ñöôïc truyeàn höùng khôûi töø Khyentse Rinpoche, ñöùc vua Bhutan ñaõ goùp moät khoaûn cuùng döôøng to lôùn cho coâng vieäc naøy. Nhôø ñoù maø naêm 1990, ngoâi chuøa chính cuûa Samye ñaõ ñöôïc truøng tu tôùi nhöõng maùi vaøng choùi loïi cuûa noù. Khyentse Rinpoche ñöôïc môøi ñeå hieán cuùng laïi tu vieän vaø laïi du haønh tôùi Taây Taïng. Taïi Samye ngaøi ñaõ cöû haønh moät buoåi leã hieán cuùng ba ngaøy, ñoàng thôøi ban Phaùp vaø nhöõng nhaäp moân cho saùu möôi tu só cuûa tu vieän vaø taát caû nhöõng ngöôøi tuï hoäi trong cô hoäi duy nhaát naøy, keå caû moät nhoùm ñeä töû ngöôøi Taây phöông. Vaãn coøn nhieàu coâng trình phaûi truøng tu – taùm ngoâi chuøa phuï ôû taùm höôùng quanh dinh thöï chính, boán chieác thaùp khoång loà, vaø moät traêm leû taùm thaùp nhoû hôn maø xöa kia ñaõ laøm taêng veû hoaøn haûo cho böùc töôøng bao quanh. Taïi Lhasa, Rinpoche ñaõ cuùng döôøng hai traêm ngoïn ñeøn bô trong ngoâi chuøa coù töôïng Ñöùc Phaät Cao Quùy noåi tieáng - Jowo Rinpoche - tröôùc khi vieáng thaêm moät soá thaùnh ñòa vaø trung taâm tu vieän ôû mieàn Trung Taây Taïng. Ñaây chính laø chuyeán du haønh Taây Taïng cuoái cuøng cuûa ngaøi. 65
Khi trôû veà Nepal vaøo muøa xuaân thì roõ raøng laø söùc khoeû cuûa ngaøi ñaõ suy yeáu daàn. Ngaøi suït caân vaø caøng luùc caøng caàn nghæ ngôi nhieàu hôn. Ngaøi duøng nhieàu thôøi giôø ñeå caàu nguyeän vaø thieàn ñònh trong söï yeân laëng, chæ daønh vaøi giôø moãi ngaøy ñeå tieáp nhöõng ngöôøi raát caàn gaëp ngaøi. Ngaøi bò baét buoäc phaûi huûy boû chuyeán du haønh Taây Taïng laàn thöù tö maø ngaøi ñaõ döï ñònh vieáng thaêm Tu vieän Shechen moät laàn nöõa. Thay vaøo ñoù, ngaøi ñaõ choïn traûi qua ba thaùng röôõi trong aån thaát ñoái dieän Hang Coïp, Paro Taktsang, ôû Bhutan, laø moät trong nhöõng ñòa ñieåm linh thieâng nhaát ñöôïc Ñöùc Padmasambhava ban phöôùc. Sau cuoäc nhaäp thaát, söùc khoûe cuûa Rinpoche coù veû khaû quan hôn. Ngaøi ñaõ vieáng thaêm moät vaøi ñeä töû cuûa ngaøi ñang nhaäp thaát vaø noùi vôùi hoï veà vò Thaày voâ thöôïng, sieâu vöôït sinh töû hay moïi söï hieån loä vaät lyù naøo. Nhöng khoâng laâu sau ñoù ngaøi laïi coù nhöõng daáu hieäu ñau yeáu, vaø haàu nhö ngaøi hoøan toøan khoâng theå aên hay uoáng trong suoát möôøi hai ngaøy. Vaøo luùc chaäp toái ngaøy 27 thaùng 9 naêm 1991, ngaøi yeâu caàu caùc thò giaû giuùp ngaøi ngoài trong tö theá thaúng löng vaø ñi vaøo moät giaác nguû an bình. Luùc saùng sôùm, ngaøi ngöøng thôû vaø taâm ngaøi tan hoøa trong Phaùp giôùi tuyeät ñoái. Nhö theá cuoäc ñôøi phi thöôøng cuûa Khyentse Rinpoche ñaõ chaám döùt, moät cuoäc ñôøi maø töø thuûa thieáu thôùi ñaõ hoaøn toaøn ñöôïc söû duïng ñeå nghieân cöùu, thöïc haønh vaø giaûng daïy. Baát kyø ngaøi ôû ñaâu, ñeâm hay ngaøy, vaãn vôùi moät loøng toát, söï haøi höôùc, trí tueä vaø phaåm caùch nhö nhau, moïi noã löïc cuûa ngaøi luoân luoân höôùng veà vieäc baûo toàn vaø bieåu loä moïi hình thöùc cuûa Phaät Phaùp. Theo thænh caàu cuûa nhöõng ñeä töû ôû Taây Taïng vaø moïi nôi treân theá giôùi, di haøi cuûa ngaøi ñöôïc giöõ gìn trong moät naêm baèng nhöõng phöông phaùp öôùp theo truyeàn thoáng. Di haøi cuõng ñöôïc mang töø Bhutan tôùi Tu vieän Shechen ôû Nepal trong vaøi thaùng ñeå nhieàu ngöôøi coù theå tôùi kính vieáng. Moãi ngaøy thöù Saùu (ngaøy ngaøi maát) trong baûy tuaàn ñaàu tieân, moät traêm ngaøn ngoïn ñeøn bô ñöôïc cuùng döôøng treân thaùp Bodhnath gaàn Tu vieän Shechen. Toaøn theå coäng ñoàng Taây Taïng ñaõ keát hôïp vôùi caùc tu só ñeå giuùp chuaån bò vaø thaép saùng nhöõng ngoïn ñeøn. Cuoái cuøng, di haøi cuûa ngaøi ñöôïc hoûa thieâu gaàn Paro taïi Bhutan vaøo thaùng Möôøi Moät naêm 1992, trong moät buoåi leã ba ngaøy coù söï tham döï cuûa hôn moät traêm Laït Ma quan troïng, Hoaøng gia vaø caùc Boä tröôûng cuûa Bhutan, naêm traêm ñeä töû Taây phöông, vaø moät ñaùm ñoâng khoång loà goàm khoaûng naêm möôi ngaøn ngöôøi suøng moä – moät cuoäc taäp hôïp chöa töøng coù trong lòch söû xöù Bhutan. 66
Cho duø ngay giôø ñaây trong thaâm saâu Giaùc taùnh coøn chöa roõ raøng, Haõy chæ ñöøng ñeå taâm lang thang beân ngoaøi; Ñieàu naøy seõ xaûy ra, bôûi Giaùc taùnh naèm taän ñaùy saâu taâm thöùc. Nhö coù noùi, chuùng nhö nöôùc vaø baêng: Nöôùc vaø baêng khoâng gioáng heät nhau, Bôûi baêng thì raén vaø coù theå caàm naém. Nhöng baêng tan thì khoâng khaùc gì nöôùc, Vì theá, thöïc ra, nöôùc vaø baêng khoâng phaûi laø hai, maø laø moät. Cuõng theá, khi meâ laàm, taâm khoâng laø Giaùc taùnh, Nhöng khi chöùng ngoä, baûn taùnh taâm khoâng khaùc gì Giaùc taùnh. Maëc duø taâm vaø Giaùc taùnh khoâng khaùc bieät veà yù nghóa, Nhöng khoâng theå phaân bieät chuùng baèng suy luaän raïch roøi. Ngaøy naøo ñoù, khi söï xaùc tín cuûa baïn nôi Giaùc taùnh phaùt trieån, Taâm seõ xuaát hieän ngaây ngoâ nhö moät ñöùa treû Vaø Giaùc taùnh minh trieát nhö moät hieàn giaû giaø toân kính. Giaùc taùnh seõ khoâng chaïy theo taâm, nhöng laøm lu môø noù; Trong moät traïng thaùi thö thaûn, trong treûo, haõy nghæ ngôi thoaûi maùi. Khyentse Rinpoche Taâm khoâng coù hình töôùng, khoâng maøu saéc, vaø khoâng thöïc chaát; ñaây laø phöông dieän troáng khoâng cuûa noù. Tuy nhieân taâm coù theå hieåu bieát caùc söï vieäc vaø nhaän thöùc voâ soá hieän töôïng. Ñaây laø khía caïnh quang minh cuûa noù. Söï baát khaû phaân cuûa hai phöông dieän naøy, taùnh Khoâng vaø söï quang minh, laø baûn taùnh nguyeân sô, khoâng ngöøng döùt cuûa taâm. Hieän nay, söï quang minh töï nhieân cuûa taâm baïn bò nhöõng meâ laàm ngaên che. Nhöng khi söï che chöôùng ñöôïc tieät tröø baïn seõ baét ñaàu khaùm phaù ra söï choùi loïi cuûa Giaùc taùnh, 67 cho tôùi khi baïn ñaït tôùi choã, gioáng nhö moät ñöôøng keû ñöôïc vaïch treân maët nöôùc bieán maát ngay khi ñöôïc veõ ra, nhöõng tö töôûng cuûa baïn ñöôïc giaûi thoaùt ngay khi chuùng xuaát hieän. Kinh nghieäm taâm theo phöông caùch naøy laø gaëp gôõ nguoàn maïch ñích thöïc cuûa Phaät Quaû. Khi baûn taùnh taâm ñöôïc nhaän ra, ñieàu ñoù ñöôïc goïi laø Nieát Baøn; khi noù bò meâ laàm ngaên che, ñieàu ñoù ñöôïc goïi laø sinh töû. Tuy nhieân caû sinh töû laãn Nieát Baøn chöa töøng xa lìa söï töông tuïc cuûa tuyeät ñoái. Khi Giaùc taùnh ñaït ñöôïc phaïm vi vieân maõn cuûa noù, nhöõng phoøng tuyeán cuûa meâ laàm seõ bò choïc thuûng vaø thaønh trì cuûa söï tuyeät ñoái, sieâu vöôït thieàn ñònh, coù theå ñöôïc chieám giöõ moät laàn cho maõi maõi. Khyentse Rinpoche Söï chöùng ngoä xuaát hieän trong ba giai ñoaïn: söï hieåu bieát, nhöõng kinh nghieäm, vaø söï chöùng ngoä thöïc söï. Giai ñoaïn ñaàu tieân laø söï hieåu bieát coù tính chaát lyù thuyeát vaø ñeán töø vieäc nghieân cöùu nhöõng giaùo lyù. Dó nhieân laø ñieàu ñoù caàn thieát, nhöng noù khoâng thaät vöõng chaéc. Noù gioáng nhö moät mieáng vaù ñöôïc khaâu vaøo taám vaûi, cuoái cuøng seõ bung ra. Söï hieåu bieát coù tính chaát lyù thuyeát khoâng ñuû maïnh meõ ñeå vöôït qua nhöõng ñieàu toát hay xaáu xaûy ra trong ñôøi baïn. Khi nhöõng khoù khaên xuaát hieän, khoâng coù söï hieåu bieát lyù thuyeát naøo giuùp cho baïn chieán thaéng ñöôïc chuùng. Ñoái vôùi nhöõng kinh nghieäm trong thieàn ñònh, thì gioáng nhö söông muø, chuùng baét buoäc phaûi bieán maát. Neáu baïn taäp trung vaøo söï thöïc haønh ôû moät nôi heûo laùnh thì chaéc chaén laø baïn seõ coù nhöõng kinh nghieäm khaùc nhau. Nhöng nhöõng kinh nghieäm nhö theá khoâng ñaùng tin, vaø coù caâu noùi raèng: “Nhöõng thieàn giaû theo ñuoåi nhöõng kinh nghieäm seõ bò laïc loái gioáng nhö moät ñöùa treû chaïy theo moät caàu voàng tuyeät ñeïp,.” Khi baïn thöïc haønh maõnh lieät, baïn coù theå coù nhöõng tia chôùp thaáu thò vaø nhöõng daáu hieäu khaùc nhau cuûa söï thaønh töïu, nhöng taát caû nhöõng gì maø nhöõng ñieàu ñoù laøm laø ñeå nuoâi döôõng nhöõng söï mong caàu vaø kieâu ngaïo – chuùng chæ laø nhöõng troø bòp bôïm hieåm ñoäc vaø laø nguoàn goác cuûa caùc chöôùng ngaïi. Ta ñöôïc daïy raèng ñoái phoù vôùi nhöõng hoaøn caûnh toát thì coøn khoù khaên hôn vieäc xöû söï vôùi nhöõng hoaøn caûnh xaáu, bôûi chuùng laøm ta theâm xao laõng. Neáu baïn coù moïi thöù baïn muoán – cuûa caûi, moät caên nhaø tieän nghi, quaàn aùo – baïn neân nhìn heát thaûy chuùng nhö söï huyeãn hoùa, gioáng nhö nhöõng taøi saûn coù ñöôïc trong giaác mô, hôn laø caûm thaáy tham luyeán thaùi quaù vaøo chuùng. Neáu coù ai noåi giaän vôùi baïn hay ñe doïa baïn, thì nhôø ñoù baïn khaù deã daøng khi thieàn ñònh veà söï nhaãn nhuïc; hay neáu baïn bò beänh thì noù giuùp baïn deã daøng ñöông ñaàu vôùi beänh taät. Bôûi nhöõng ñieàu nhö theá laø nguyeân nhaân cuûa ñau khoå, vaø ñau khoå khieán chuùng ta nhôù tôùi Phaùp moät caùch töï nhieân, trong chöøng möïc laø deã hoøa nhaäp nhöõng hoaøn caûnh khoù khaên naøy vaøo con ñöôøng cuûa baïn. Nhöng khi nhöõng söï vieäc ñang tieán trieån toát ñeïp vaø baïn caûm thaáy haïnh phuùc, taâm baïn chaáp nhaän tình huoáng ñoù khoâng 68
Nhöng nhöõng ngöôøi coù söï chöùng ngoä thöïc söï thì nhö moät ngoïn nuùi huøng vó khoâng theå bò lay chuyeån bôûi baát kyø ngoïn gioù naøo, hay gioáng nhö moät baàu trôøi xanh baát bieán. Nhöõng thuaän caûnh hay nghòch caûnh, cho duø nhieàu tôùi ñaâu chaêng nöõa, cuõng khoâng theå gaây ra söï tham luyeán hay ganh gheùt naøo, khoâng kích ñoäng chuùt mong caàu hay hoaøi nghi naøo. Trong Kinh ñieån coù noùi raèng moät ngöôøi nhö theá ñöôïc ngöôøi beân caïnh quaït maùt baèng chieác quaït ñaøn höông cuõng chaúng haøi loøng gì hôn khi sôï haõi vì moät ngöôøi ôû beân kia saün saøng ñaùnh anh ta baèng moät chieác rìu. Ñoái vôùi ngöôøi nhö theá, moïi tri giaùc meâ laàm ñaõ bò caïn kieät. Keát quaû laø moïi hoaøn caûnh, duø thuaän hay nghòch, seõ laøm ngöôøi aáy tieán boä hôn nöõa treân con ñöôøng. Khyentse Rinpoche Trong nhöõng choán hoang vu khoâng ngöôøi sinh soáng, Laø nhöõng hang ñoäng vöøa yù ñeå ôû vaø thöïc haønh. Trong nhöõng choán hoang vu khoâng ngöôøi sinh soáng, Beø baïn uûi an ta laø thuù muoâng hoang daõ. Trong nhöõng choán hoang vu khoâng ngöôøi sinh soáng, Thöïc phaåm cuûa ta laø reã caây vaø nhöõng traùi moïng hoang. Trong nhöõng choán hoang vu khoâng ngöôøi sinh soáng, Laø chôï buùa nôi sinh töû ñöôïc ñoåi laáy Nieát Baøn. Trong nhöõng choán hoang vu khoâng ngöôøi sinh soáng, Laø nhöõng ñieàu kieän thuaän lôïi cho söï chöùng ngoä. 69 Trong nhöõng choán hoang vu khoâng ngöôøi sinh soáng, Laø veû ñeïp töï nhieân khieán ta ngaém nhìn thích yù. Chaúng coù caùch naøo ñeå dieãn taû Bao nhieâu ñieàu toát laønh khi soáng trong nhöõng nôi heûo laùnh vaø quaïnh hiu Khaùc xa loái cö truù cuûa con ngöôøi. Vì theá, keû keá thöøa cuûa caùc Ñaáng Chieán Thaéng, Haõy ñi tôùi moät nôi heûo laùnh vaø thöïc haønh! Shabkar Trong laâu ñaøi ñaù nuùi Döôùi boùng caây röøng maùt meû, Trong nhöõng tuùp leàu con baèng coû xanh, Döôùi nhöõng chieác leàu vaûi traéng, Ta, moät yogi thaûnh thôi, Soáng theo yù thích. Ñaây laø moät baøi ca vui töôi
Guru linh thaùnh ñích thöïc, Loøng toát cuûa ngaøi ñoái vôùi con Vöôït xa thieän taâm cuûa chö Phaät! Khi phoù thaùc baûn thaân cho ngaøi, 70 Con hieåu raèng moïi saéc töôùng Laø troø phoâ dieãn thaàn dieäu cuûa taâm; Caùc hieän töôïng sinh töû vaø Nieát Baøn Hieån nhieân nhöng khoâng thöïc coù. Con ñaõ chöùng ngoä raèng baûn taùnh cuûa taâm naøy, Coäi goác cuûa sinh töû vaø Nieát Baøn, Laø moät söï troáng khoâng choùi loïi khoâng caùch naøo dieãn taû
Ta ñaõ soáng trong moät nôi coâ tòch Trong söï töông tuïc cuûa trang thaùi töï nhieân – Gioáng nhö thaû moät naém boâng len, Ta ñeå taâm thöùc thö thaûn, Vaø noù laïi tieáp tuïc traïng thaùi töï nhieân cuûa noù. Khi boùng toái voâ minh Töï nhieân bò queùt saïch, Xuaát hieän baàu trôøi bao la Cuûa Phaùp giôùi tuyeät ñoái. Khoâng moät nghi ngôø, khoâng chuùt do döï naøo Xuaát hieän trong taâm ta Raèng ñaây coù phaûi laø baûn taùnh tuyeät ñoái hay khoâng Cho duø taát caû chö Phaät coù xuaát hieän tröôùc maët ta, Ta seõ chaúng nghi ngôø gì veà vieäc caùc ngaøi seõ laøm saùng toû ñieàu ñoù. Shabkar 71 Vò Thaày nhö moät con taøu vó ñaïi ñöa chuùng ta vöôït qua ñaïi döông hieåm ngheøo cuûa luaân hoài sinh töû, laø moät hoa tieâu khoâng laàm laãn daãn daét chuùng ta tôùi mieàn ñaát khoâ raùo cuûa töï do, moät traän möa cam loà laøm tieâu tan ñòa nguïc cuûa nhöõng caûm xuùc vaø haønh ñoäng tieâu cöïc, moät maët trôøi vaø maët traêng choùi loïi xua tan boùng toái voâ minh, maët ñaát vöõng chaéc chòu ñöïng moät caùch kieân nhaãn söùc naëng cuûa caû ñieàu toát laãn ñieàu xaáu, moät caây nhö yù ban taëng haïnh phuùc hieän taïi vaø toái haäu, moät kho taøng nhöõng giaùo huaán bao la vaø saâu xa, moät vieân ngoïc nhö yù cung caáp baát kyø ñieàu gì chuùng sinh caàn tôùi treân con ñöôøng cuûa hoï, moät ngöôøi cha vaø ngöôøi meï yeâu thöông taát caû chuùng sinh ngang baèng nhau, moät con soâng vó ñaïi cuûa loøng bi maãn roäng lôùn vaø linh hoaït, moät ngoïn nuùi vó ñaïi cuûa söï hæ laïc vöôït leân nhöõng baän taâm theá tuïc vaø khoâng bò lay chuyeån bôûi nhöõng traän gioù caûm xuùc, vaø moät ñaùm maây lôùn ñoå xuoáng khaép moïi nôi nhöõng lôïi laïc cuûa noù khoâng chuùt phaân bieät, khoâng bò aûnh höôûng bôûi yeâu hay gheùt. Vieäc thöïc hieän baát kyø söï noái keát naøo vôùi ngaøi, duø laø nhìn thaáy ngaøi, nghe gioïng ngaøi noùi, nhôù töôûng tôùi ngaøi, hay ñöôïc baøn tay ngaøi xuùc chaïm, seõ ñöa daãn chuùng ta tôùi söï giaûi thoaùt. Coù nieàm tin troïn veïn nôi ngaøi laø caùch thöùc chaéc chaén nhaát ñeå tieán tôùi Giaùc ngoä. Söï noàng aám cuûa trí tueä vaø loøng bi maãn cuûa ngaøi seõ laøm tan chaûy quaëng moû cuûa ñôøi soáng chuùng ta ñeå laáy ra ñöôïc chaát vaøng cuûa Phaät taùnh tieàm aån trong ñoù. Khyentse Rinpoche Каталог: 2010 2010 -> Giới thiệu chung Kết quả Kinh tế của Việt Nam 2010 -> Học thêm Hóa học 11 axit bazơ muối câu 1 2010 -> CHÍnh phủ CỘng hoà XÃ HỘi chủ nghĩa việt nam 2010 -> Danh mục các loại giấy tờ VỀ tạo lập nhà Ở ĐẤT Ở làm cơ SỞ pháp lý ĐỂ CẤp giấy chứng nhậN 2010 -> Ủy ban nhân dân cộng hòa xã HỘi chủ nghĩa việt nam thành phố CẦn thơ Độc lập Tự do Hạnh phúc 2010 -> BỘ TƯ pháp cộng hoà XÃ HỘi chủ nghĩa việt nam 2010 -> PHÁt triển nông thôN 2010 -> BỘ chính trị ĐẢng cộng sản việt nam 2010 -> CHÍnh phủ CỘng hoà XÃ HỘi chủ nghĩa việt nam tải về 11.93 Mb. Chia sẻ với bạn bè của bạn:
|