Ñöøng queân Ñaïo Sö Haõy luoân
tải về 11.93 Mb.
|
- Điều hướng trang này:
- VOØNG
SÖÏ SAÂU THAÚM CUÛA THÖÏC HAØNH TAÂM LINH Shechen Gyaltsap ñaõ ban cho Khyentse Rinpoche treû tuoåi nhieàu giaùo lyù, vaø ñaõ khai môû cho ngaøi chaân taùnh cuûa taâm. Khyentse Rinpoche ñaõ höùa vôùi Ñaïo Sö thaân yeâu cuûa mình laø tôùi löôït ngaøi, ngaøi seõ bieåu loä söï roäng löôïng haøo phoùng töông töï cho nhöõng ai thænh caàu giaùo huaán nôi mình. Vì theá tröôùc tieân nhaèm chuaån bò cho baûn thaân – ngaøi môùi chæ möôøi laêm tuoåi khi Shechen Gyaltsap thò tòch – haàu nhö ngaøi traûi qua möôøi ba naêm keá tieáp trong aån thaát tónh laëng. Trong nhöõng aån thaát coâ tòch vaø nhöõng hang ñoäng khuaát saâu trong söï hoang vu hieåm trôû cuûa nhöõng ñoài caây gaàn sinh quaùn cuûa ngaøi trong thung luõng Denkhok, ngaøi lieân tuïc thieàn ñònh veà loøng töø, bi, vaø öôùc muoán ñöa taát caû chuùng sinh tôùi söï töï do vaø giaùc ngoä. Khyentse keå laïi cho chuùng toâi veà nhöõng naêm thaùng ngaøi soáng trong thaát: “Toâi thöïc haønh töø saùng sôùm tröôùc bình minh cho tôùi giöõa tröa, vaø töø cuoái buoåi chieàu cho tôùi ñeâm. Buoåi tröa toâi ñoïc saùch, tuïng lôùn tieáng nhöõng baûn vaên ñeå hoïc thuoäc loøng. Toâi soáng trong moät hang ñoäng taïi AÅn Thaát Vaùch Ñaù trong baûy naêm, taïi Röøng Traéng ba naêm, vaø trong nhöõng hang ñoäng vaø tuùp leàu khaùc moãi laàn moät ít thaùng, chung quanh laø nhöõng caùnh röøng raäm vaø nhöõng raëng nuùi tuyeát. “Khoâng xa nhöõng hang ñoäng Padampa laø moät tuùp nhaø tranh, nôi anh Shedrup cuûa toâi vaø hai thò giaû naáu nöôùng thöïc phaåm. Ñoäng cuûa toâi khoâng coù cöûa, vaø nhöõng chuù gaáu 27 nhoû thöôøng tôùi vaø keâu khòt khòt quanh loái vaøo. Nhöng chuùng khoâng theå leo leân thang ñeå vaøo hang. Trong khu röøng beân ngoaøi coù nhöõng con caùo vaø ñuû loaïi chim muoâng. Cuõng coù nhöõng con baùo khoâng ôû quaù xa; chuùng baét moät con choù nhoû cuûa toâi. Moät con chim cu cu soáng gaàn ñoù, vaø noù laø ñoàng hoà baùo thöùc cuûa toâi. Vaøo khoaûng ba giôø saùng, ngay khi nghe tieáng hoùt cuûa noù, toâi trôû daäy vaø baét ñaàu moät thôøi thieàn ñònh. Luùc naêm giôø toâi pha moät ít traø, ñieàu ñoù coù nghóa laø toâi khoâng caàn gaëp baát kyø ai cho tôùi giôø aên tröa. Vaøo buoåi toái toâi ñeå cho löûa taét töø töø khieán saùng hoâm sau than hoàng coøn ñuû noùng ñeå khôi laïi ngoïn löûa. Baèng caùch nghieâng mình veà phía tröôùc, toâi coù theå côøi ngoïn löûa vaø naáu traø trong caùi bình lôùn maø khoâng caàn rôøi choã ngoài. Toâi coù raát nhieàu saùch beân mình. Caùi ñoäng khaù roäng, vöøa ñuû cao khieán toâi ñöùng khoâng ñuïng ñaàu vaøo maùi – nhöng hôi aåm thaáp. Gioáng nhö haàu heát nhöõng hang ñoäng, noù laïnh leõo vaøo muøa heø vaø vaãn coøn giöõ ñöôïc ít hôi aám trong muøa ñoâng. “Toâi soáng trong AÅn Thaát Vaùch Ñaù maø khoâng ra khoûi thaát trong baûy naêm. Thænh thoaûng cha meï toâi tôùi thaêm toâi. Toâi möôøi saùu tuoåi khi baét ñaàu nhaäp thaát. Luùc naøo toâi cuõng ngoài trong chieác hoäp goã boán maët, ñoâi khi duoãi thaúng chaân. Anh caû Shedrup laø vò Thaày nhaäp thaát cuûa toâi, vaø anh baûo toâi raèng tröø phi thænh thoaûng toâi ra ngoaøi taûn boä, toâi coù theå keát thuùc trong söï loaïn trí; nhöng toâi khoâng muoán ra ngoaøi chuùt naøo. Shedrup cuõng ñang thöïc haønh trong moät cuoäc nhaäp thaát baùn phaàn taïi moät tuùp leàu gaàn ñoù. Soáng cuøng vôùi anh laø moät thò giaû thænh thoaûng mang tôùi thöïc phaåm cuûa gia ñình, caùch thaát cuûa chuùng toâi ba giôø ñi ngöïa. Khi toâi trôû veà Kham naêm 1985, toâi gaëp laïi vò thò giaû naøy, oâng vaãn coøn soáng. “Nhieàu con chim nhoû lieàu lónh bay vaøo ñoäng cuûa toâi. Neáu toâi ñeå moät ít bô treân ñaàu ngoùn tay thì chuùng seõ tôùi vaø moå vaøo ñoù. Toâi cuõng chia seû hang ñoäng vôùi hai con chuoät. Toâi nuoâi chuùng baèng boät luùa maïch, vaø chuùng thöôøng chaïy quanh vaït aùo toâi. Nhöõng con quaï chieám laáy nhöõng moùn cuùng döôøng toâi ñeå ôû beân ngoaøi. “Toâi khoâng duøng thòt trong naêm hay saùu naêm. Trong ba naêm toâi khoâng noùi moät lôøi naøo. Vaøo buoåi tröa, sau böõa aên, toâi thöôøng thö daõn moät chuùt vaø nghieân cöùu moät vaøi quyeån saùch; toâi khoâng bao giôø laõng phí thôøi gian maø khoâng laøm ñieàu gì. Anh Shedrup thöôøng khuyeán khích toâi saùng taùc nhöõng baøi nguyeän, nhöõng baøi ca taâm linh, vaø nhöõng baøi thô maø oâng cho raèng seõ ñem laïi cho toâi söï thöïc haønh trong vieäc saùng taùc. Toâi nhaän thaáy vieäc vieát laùch thaät deã daøng, vaø tôùi cuoái giai ñoaïn ñoù toâi ñaõ saùng taùc khoaûng moät ngaøn trang; nhöng veà sau, khi chuùng toâi ñaøo thoaùt khoûi Taây Taïng, chuùng ñaõ bò thaát laïc heát. “Hang ñoäng ñoù taïo neân moät caûm giaùc raát trong treûo vaø khoâng coù nhöõng söï phoùng taâm. Toâi ñeå toùc thaät daøi. Khi thöïc haønh ‘noäi hoaû’ toâi kinh nghieäm raát nhieàu hôi noùng, vaø trong nhieàu naêm, suoát ngaøy laãn ñeâm, toâi chæ khoaùc moät chieác khaên vaø moät aùo choaøng 28 baèng luïa thoâ maëc duø khí haäu heát söùc laïnh leõo. Toâi ngoài treân mieáng da gaáu. ÔÛ beân ngoaøi moïi söï bò ñoâng giaù, nhöng beân trong hang thì aám aùp. “Sau naøy toâi di chuyeån veà Röøng Traéng. ÔÛ ñoù töï toâi laøm cho mình moät tuùp leàu goã nhoû coù moät cöûa soå nhoû. Toâi thöôøng nhìn thaáy nhöõng con choù soùi thôû hoån heån; thænh thoaûng chuùng ngöøng laïi coï ngöôøi vaøo goùc leàu. Cuõng coù nhieàu höôu nai vaø nhöõng con cöøu maøu xanh döông, vaø ñoâi khi toâi thaáy nhöõng con baùo. Moãi thaùng moät laàn meï toâi tôùi thaêm toâi vaø ôû laïi noùi chuyeän moät giôø ñoàng hoà.” Trong thôøi gian naøy, Khyentse Rinpoche bò beänh naëng. Khyentse Chokyi Lodro vaø nhieàu Laït ma khaùc ñeàu thoáng nhaát yù kieán laø ñaõ tôùi luùc ngaøi coù moät vò phoái ngaãu, bôûi ñieàu ñoù caàn thieát cho ngaøi vôùi tö caùch laø moät terton, hay ngöôøi khaùm phaù caùc kho taøng taâm linh (nhöõng baûn vaên do Guru Padmasambhava caát daáu ñöôïc nhöõng caù nhaân ñaëc bieät khaùm phaù trong nhöõng thôøi ñaïi töông lai). Vì theá ngaøi keát hoân vôùi Lhamo, moät thieáu nöõ giaûn dò xuaát thaân töø moät gia ñình laøm noâng nghieäp bình thöôøng. Töø luùc ñoù trôû ñi, söùc khoeû cuûa ngaøi ñöôïc caûi thieän; ngaøi coù nhieàu thò kieán saâu xa vaø ñaõ khaùm phaù moät vaøi kho taøng taâm. Vôï ngaøi laø Khandro Lhamo thuaät laïi nhöõng thôøi gian ñoù: “Toâi soáng ôû nhaø vôùi meï toâi. Moät hoâm baø sai toâi ñi laøm trong caùnh ñoàng. Treân ñöôøng ñi, toâi gaëp moät vaøi Laït Ma, hoï baûo hoï tôùi ñeå ñöa toâi laïi moät nôi naøo ñoù. Toâi noùi toâi khoâng coù thì giôø, bôûi meï toâi baûo toâi ñi laøm. Nhöng hoï giaûi thích raèng toâi phaûi ñi vôùi hoï tôùi nôi Khyentse Rinpoche ñang nhaäp thaát. Ngaøy nay nhöõng ngöôøi Trung quoác ñaõ ñoán haï moïi caây coái, nhöng vaøo nhöõng ngaøy aáy thì vieäc ñi vôùi hoï coù nghóa laø du haønh xuyeân qua khu röøng raäm, vaø toâi kinh sôï nhöõng daõ thuù. “AÅn thaát cuûa Rinpoche laø moät tuùp leàu goã nhoû xíu. Anh ngaøi, Apo Shedrup, soáng ôû gaàn ñoù trong moät caùi buoàng nhoû khaùc, vaø toâi coù moät gian nhaø nhoû rieâng bieät. Beáp thì ôû xa phía döôùi ngoïn ñoài, trong moät caùi hang nhoû troáng traûi. Cuøng vôùi hai ngöôøi phuïc vuï, chuùng toâi coù caû thaûy naêm ngöôøi. “Rinpoche bò beänh raát naëng vaø khuoân maët ngaøi coù veû toái. Toâi lo laéng khi thaáy ngaøi quaù yeáu vaø nghó raèng ngaøi saép cheát. Nhöng sau khi toâi tôùi ñoù thì söùc khoeû cuûa ngaøi döôøng nhö khaù hôn. Moät hoâm ngaøi rôøi khoûi giöôøng trong chieác aùo choaøng traéng, vaø ngaøi môøi toâi laïi vaø aên vôùi ngaøi. “Laàn ñaàu tieân khi toâi tôùi soáng vôùi Rinpoche, Khyentse Chokyi Lodro vaø nhöõng Laït Ma khaùc baûo ngaøi laäp gia ñình ñeå keùo daøi thoï maïng, neáu khoâng ngaøi seõ cheát. Trong moät vaøi baûn vaên coù tieân ñoaùn raèng Rinpoche neân keát hoân vôùi toâi ñeå baûo ñaûm laø nhöõng Phaät söï cuûa ngaøi seõ trôû neân thaät roäng lôùn. Moät lôøi tieân tri toâi nghe ñöôïc nhö sau: 29
Xuaát thaân töø gia ñình ñöùc haïnh ôû laâu ñaøi Sakar, Ñeå keùo daøi thoï maïng, ngöôøi aáy neân keát hoân vôùi trinh nöõ sinh naêm Hoå Moäc. “Baûn thaân Rinpoche döôøng nhö khoâng chuùt quan taâm tôùi vieäc coù moät ngöôøi vôï. Ngaøi khoâng chuù yù tôùi vieäc ngaøi soáng hay cheát, ngaøi noùi; ngaøi chæ keát hoân bôûi Thaày cuûa ngaøi baûo ngaøi laøm theá. Sau naøy toâi traùch ñuøa Apo Shedrup vaø nhöõng Laït Ma khaùc bôûi caùc ngaøi khoâng noùi cho toâi bieát laø toâi phaûi laø phoái ngaãu cuûa Rinpoche. Ít ra toâi coù theå chuaån bò saün saøng vaø aên maëc ñeïp ñeõ – thay vì maëc boä quaàn aùo lao ñoäng cuõ kyõ loâi thoâi vaøo ngaøy hoï ñöa toâi tôùi ñoù. Caùc ngaøi cöôøi vaø noùi hoï thaän troïng khoâng cho toâi bieát, sôï raèng toâi coù theå nghó ngôïi veà chuyeän ñoù vaø töø choái khoâng tôùi. “AÅn thaát cuûa Rinpoche raát ñôn sô. Töôøng ñöôïc traùt baèng buøn ñaát, vaø ngaøi coù moät hoäp goã ñeå ngoài trong ñoù. Ngaøi luoân luoân yeâu caàu coù saùch, laø nhöõng thöù toâi thöôøng mang tôùi lui cho ngaøi. Phoøng ngaøi chöùa raát nhieàu saùch khieán moät soá saùch phaûi ñeå ôû moät vaøi nôi khaùc. Khi nhöõng cuoán saùch coøn môùi, mieáng vaûi boïc saùch coù maøu traéng, nhöng ngaøi söû duïng chuùng nhieàu tôùi noãi vaûi boïc trôû thaønh maøu naâu. Beân trong caên leàu quaù nhoû vaø ñaày saùch neân khoâng coù choã ñaët ñieän thôø, phaûi mang noù ra ngoaøi haønh lang nhoû. Caïnh ñoù toâi troàng nhieàu loaïi hoa trong bình maø Rinpoche raát thích. “ÔÛ phía döôùi nôi con soâng caïnh ñòa ñieåm nhaäp thaát, Rinpoche ñeå laïi moät daáu chaân treân ñaù. Moät trong nhöõng ngöôøi giuùp vieäc cuûa chuùng toâi ñaõ tìm thaáy noù, anh ta thöôøng xuoáng ñoù ñeå laáy söõa, söõa ñoâng, vaø bô töø nhöõng ngöôøi chaên gia suùc. Hoï quaû quyeát laø khoâng coù daáu chaân ôû ñoù tröôùc khi Rinpoche baét ñaàu nhaäp thaát. Pema Shepa thaáy daáu chaân khaùc maø Rinpoche ñeå laïi sau naøy, trong khi ngaøi ñi haønh höông cuøng vôùi Khyentse Chokyi Lodro. Khoâng bieát caùch laøm nhöõng ñoâi giaøy môùi,chính toâi ñaõ söûa nhöõng ñoâi giaày Rinpoche ñang mang vaøo luùc naøo ñoù, vaø mieáng vaù trong giaøy coù theå ñöôïc nhìn thaáy khaù roõ trong daáu chaân haèn neùt. Goka cuõng nhìn thaáy noù vaø thuaät laïi cho toâi nghe, nhöng Rinpoche khoâng nhaän ñoù laø cuûa ngaøi. “Vaøo ban ñeâm, khi toâi ra ngoaøi röøng ñi veä sinh, nhö theå laø coù moät ngoïn löûa saùng röïc beân döôùi caùnh röøng lôùn tröôùc maët aån thaát cuûa Rinpoche. Coù laàn toâi keå laïi cho Apo Shedrup veà chuyeän ñoù, nhöng ngaøi khoâng noùi gì. Ñoâi khi döôøng nhö coù nhöõng ngoïn löûa nhoû böøng leân ôû khaép nôi, vaø ñoâi khi döôøng nhö coù löûa beân trong caên leàu. Cuoái cuøng, toâi hoûi Rinpoche veà ngoïn löûa. Ngaøi noùi raèng ñoù laø vò baûo hoä Rahula, vaø baûo toâi ñöøng laïi gaàn noù. “Rinpoche khoâng bao giôø naèm vaøo ban ñeâm; ngaøi nguû thaúng löng trong chieác hoäp goã. Vaøo buoái toái, sau böõa toái, ngaøi baét ñaàu khoaù thieàn ñònh vaø khoâng noùi cho tôùi giôø aên tröa ngaøy hoâm sau. Vaøo giôø aên tröa anh ngaøi goïi toâi, chuùng toâi cuøng duøng böõa vôùi nhau 30 vaø troø chuyeän chuùt ít. Sau ñoù, ngay laäp töùc, Rinpoche baét ñaàu moät thôøi khoaù khaùc vaø khoâng gaëp baát kyø ai cho tôùi toái. “Taïi Röøng Laïnh, nôi Rinpoche traûi qua ba naêm trong aån thaát, ngaøi cuõng nhaän söï truyeàn daïy qua vieäc ñoïc Tripitaka (Tam Taïng), 103 pho saùch cuûa Kinh ñieån Phaät Giaùo. Ñoù laø thôøi gian sau khi chuùng toâi sinh Chimeù, chaùu gaùi ñaàu tieân. Phoøng cuûa Rinpoche quaù nhoû khieán beân trong khoâng coù choã cho vò Laït ma ngoài ñoïc caùc baûn vaên. Vì theá moät choã cho Laït Ma ñöôïc saép xeáp ngoaøi haønh lang, giöõa nhöõng bình hoa, vaø Laït Ma ñoïc qua cöûa soå. Thaân maãu cuûa Rinpoche, anh Shedrup cuûa ngaøi, vaø toâi cuõng nhaän söï trao truyeàn, nhöng bôûi Rinpoche vaãn coøn nhaäp thaát neân khoâng coù ngöôøi naøo khaùc tôùi döï. Trong thôøi gian truyeàn daïy Rinpoche vaãn thöôøng thöïc haønh nhöõng thôøi khoaù cuûa ngaøi gioáng nhö tröôùc ñoù. “Ngay caû sau khi nhaäp thaát, Rinpoche chæ ôû nhaø moãi laàn moät hay hai tuaàn tröôùc khi trôû veà aån thaát. “Moät trong nhöõng ngöôøi chaùu trai cuûa Rinpoche thöôøng ñi saên baén vaø anh ta coù moät khaåu suùng noåi tieáng laø raát chính xaùc. Moät hoâm, khi Rinpoche veà thaêm nhaø, meï anh ta – chò cuûa ngaøi – noùi vôùi ngaøi: ‘Khaåu suùng naøy ñaõ gieát raát nhieàu thuù vaät; xin ban phöôùc cho noù.’ Rinpoche ñöa khaåu suùng leân mieäng vaø thoåi vaøo ñoù. Noù khoâng bao giôø ñöôïc baén nöõa. Sau söï kieän ñoù, khi Rinpoche ñöôïc môøi tôùi thaêm baát kyø nhaø nhöõng ngöôøi chaên thuù giaøu coù naøo, nhöõng ngöôøi aáy ñaõ ñem giaáu taát caû nhöõng khaåu suùng cuûa hoï. “Rinpoche coù moät ngöôøi baø con teân laø Apo Jamtse, oâng ta coù moät con choù cuïp tai khoång loà thöôøng saên ñuoåi vaø gieát cöøu vaø deâ cuûa nhöõng ngöôøi daân ngheøo quanh ñoù. Khoâng ai trong nhöõng ngöôøi naøy daùm tröøng phaït moät con choù thuoäc quyeàn sôû höõu cuûa gia ñình Dilgo ñaày theá löïc. Moät hoâm khi Rinpoche tôùi duøng traø vôùi gia ñình Apo Jamtse, coâ cuûa Rinpoche, baø Ashi Kaga, ngöôøi quaûn lyù gia ñình, ñaõ noùi vôùi ngaøi veà con choù vaø hoûi hoï neân laøm gì veà chuyeän ñoù. Vaøo luùc aáy, Rinpoche ñang aên moät vieân baùnh luùa maïch nöôùng. Ngaøi thoåi vaøo noù vaø neùm vaøo con choù. Noù ngoán saïch caùi baùnh, vaø sau ñoù khoâng bao giôø taán coâng nhöõng con thuù nöõa. Nhöõng ngöôøi daân ngheøo soáng quanh ñoù heát söùc vui möøng. “Moät Ñaïo Sö teân laø Drungnam Gyatrul trao ñoåi nhieàu giaùo lyù vôùi Khyentse Rinpoche. Ñaïo Sö soáng troïn ñôøi taïi Ngoma Nangsum, ôû moät hang ñoäng trong moät taûng ñaù coù hình daùng moät vajra (chaøy kim cöông) vaø coù nhöõng ñoàng coû vaây quanh. Haàu nhö Ñaïo Sö khoâng bao giôø nguû. Naêm hay saùu traêm ñeä töû cuûa Ñaïo Sö soáng trong nhöõng hang ñoäng gaàn ñoù vaø thöïc haønh thaàn chuù cuûa Guru Padmasambhava. Ñaïo Sö soáng trong moät caùi ñoäng ngay giöõa taûng ñaù, noù ñöôïc raát nhieàu ngöôøi ñi nhieãu quanh tôùi noãi maët ñaát bò moøn saâu cao tôùi ngang thaét löng. Chuùng toâi soáng ôû caên leàu gaàn ñoù, vaø Rinpoche ôû caû ngaøy trong ñoäng vôùi Gyatrul Rinpoche thoï nhaän giaùo lyù töø vò naøy. Suoát trong thaùng ñoù, Gyatrul Rinpoche vaø toâi laø nhöõng ngöôøi duy nhaát nhìn thaáy Rinpoche. 31
Sau khi hoaøn taát cuoäc nhaäp thaát vaøo naêm hai möôi taùm tuoåi, Khyentse Rinpoche traûi qua nhieàu naêm vôùi Dzongsar Khyentse Chokyi Lodro (1896-1959), gioáng nhö ngaøi, vò Thaày naøy laø moät hoaù thaân cuûa Khyentse thöù nhaát. Khyentse Rinpoche coi Chokyi Lodro nhö vò Thaày chính thöù hai cuûa ngaøi vaø voâ cuøng toân kính thaày. Sau khi thoï nhaän nhöõng quaùn ñaûnh keùo daøi saùu thaùng veà Tuyeån taäp nhöõng Kho taøng ñöôïc Khaùm phaù töø Chokyi Lodro, Khyentse Rinpoche noùi vôùi thaày raèng ngaøi muoán traûi phaàn ñôøi coøn laïi cuûa mình trong söï thieàn ñònh coâ tòch. Nhöng Khyentse Chokyi Lodro raát cöùng raén: ‘Taâm con vaø taâm thaày laø moät,” ngaøi noùi. “Ñaõ tôùi luùc con giaûng daïy vaø trao truyeàn cho ngöôøi khaùc voâ soá giaùo lyù quyù baùu maø con ñaõ thoï nhaän.” Vì theá töø ñoù trôû veà sau, Khyentse Rinpoche lieân tuïc laøm vieäc vì söï lôïi laïc cuûa taát caû chuùng sinh vôùi naêng löïc khoâng meät moûi laø daáu hieäu cuûa doøng Khyentse. Ngaøi thuaät laïi veà nhöõng thôøi gian ngaøi soáng taïi Dzongsar: “Trong laàn ñaàu tieân toâi tôùi gaëp Khyentse Chokyi Lodro, Rinpoche baûo toâi raèng vaøo ñeâm hoâm tröôùc ngaøi mô thaáy gaëp Jamyang Khyentse Wangpo, vò Khyentse thöù nhaát. ‘Thaät laø moät daáu hieäu heát söùc toát laønh bôûi con ñaõ tôùi ngaøy hoâm nay,’ ngaøi noùi. “Vaøo laàn ñaàu tieân toâi tôùi Dzongsar, toâi chæ ôû ñoù hai thaùng. Daàn daàn toâi baét ñaàu tôùi ñoù moãi muøa heø, trôû veà Denkhok vaøo muøa ñoâng hay vieáng thaêm nhöõng nôi khaùc ñeå nhaän giaùo lyù töø nhieàu Ñaïo Sö khaùc nhau. “Ñoái vôùi toâi, vieäc trôû laïi Dzongsar luoân luoân laø moät söï kieän vó ñaïi, toâi raát thieát tha mong chôø noù. Toâi luoân luoân cö truù trong tu vieän cuûa ngaøi. Haàu nhö chuùng toâi luoân cuøng duøng böõa ñeå coù theå troø chuyeän vôùi nhau. Khi coù ngöôøi tôùi thaêm ngaøi, toâi qua phoøng beân caïnh vaø thöïc haønh ôû ñoù cho tôùi khi ngaøi laïi ñöôïc raûnh, chuùng toâi tieáp tuïc cuoäc ñaøm luaän. Trong khi nhieàu tu só bình thöôøng cuûa tu vieän Dzongsar roõ raøng laø khoâng nhieät thaønh trong vieäc hoïc taäp vaø thöïc haønh, vaø laøm nhieäm vuï cuûa mình nhö moät thuû tuïc, nhöõng ñeä töû cuûa ñaïi hoïc tu vieän noã löïc tu taäp vaø thöôøng deã daøng ñöôïc tôùi gaàn Chokyi Lodro, ngaøi raát thích soáng vôùi hoï. Nhöng khi ôû ñoù toâi nghe hoï than vaõn raèng baây giôø ngaøi khoâng coù thì giôø ñeå gaëp hoï. 32
“Khyentse Chokyi Lodro cuõng laø moät vò khaùm phaù nhöõng kho taøng aån daáu, vaø coù laàn ngaøi baûo toâi: ‘Con phaûi tìm ra nhieàu kho taøng nhôû ñoù laøm loïi laïc cho chuùng sinh. Ñeâm qua ta coù moät giaác moäng. Coù nhöõng ñaùm maây coù hình daïng taùm bieåu töôïng toát laønh vaø nhieàu hình daïng khaùc, vaø cuøng vôùi chuùng treân baàu trôøi laø nhieàu vò Phaät vaø Boà Taùt. Töø nhöõng ñaùm maây ñoù ñoå xuoáng moät traän möa lôùn chaát cam loà laøm lôïi ích chuùng sinh. Con phaûi truyeàn baù nhöõng giaùo lyù quyù baùu cuûa con.’ Ngaøi yeâu caàu toâi ban cho ngaøi nhöõng quaùn ñaûnh veà moät vaøi kho taøng cuûa toâi, vaø toâi ñaõ daâng chuùng cho ngaøi.’ Khyentse Chokyi Lodro yeâu caàu Khyentse Rinpoche tôùi tænh Amdo vaø giaûng daïy Kho taøng nhöõng Giaùo lyù ñöôïc Khaùm phaù. Vôï cuûa Rinpoche thuaät laïi veà cuoäc du haønh ñoù nhö sau: “Rinpoche tôùi Rekong ôû Amdo, gaàn Hoà Kokonor. Vaøo moät ngaøy raát laïnh, moät vaøi ngöôøi chaên thuù môøi Rinpoche tôùi leàu cuûa hoï vaø daâng cho ngaøi vaø nhöõng ngöôøi cuøng ñi vôùi ngaøi moät löôïng lôùn bô, thòt khoâ, vaø phoù maùt ngoït ñeû duøng trong cuoäc haønh trình. Khaùc vôùi leä thöôøng, Rinpoche caûnh baùo moät trong nhöõng thò giaû cuûa ngaøi troâng nom nhöõng con ngöïa thaät caån thaän. Khi tôùi luùc leân ñöôøng, vò thò giaû chaïy xoâ tôùi, la leân raèng nhöõng con ngöïa ñaõ bieán maát; hoï ñaõ boû queân chuùng trong moät laùt vaø haún laø chuùng ñaõ bò ñaùnh caép. Thaät may maén, nhöõng ngöôøi chaên thuù coù nhieàu boø yak, hoï taëng ít con cho Rinpoche vaø ngaøi ñaõ tôùi Rekong sau moät thaùng du haønh. “Taïi Rekong, Rinpoche ban nhöõng leã quaùn ñaûnh Kho taøng nhöõng Giaùo lyù ñöôïc Khaùm phaù trong hôn boán thaùng cho 1.900 yogi. Khi nhöõng thí chuû cuûa Rinpoche nghe caùc tu só noùi veà vieäc ngaøi bò ñaùnh caép nhöõng con ngöïa, hoï raát boái roái; nhöng Rinpoche baûo hoï raèng ngaøi ñaõ tôùi nôi bình an vaø vì theá baây giôø khoâng caàn quan taâm tôùi ñieàu ñoù nöõa. Tuy nhieân, moät vaøi yogi Rekong noåi danh nhôø khaû naêng huyeàn thuaät cuûa hoï, ñaõ noùi raèng hoï khoâng theå ñeå vaán ñeà xaûy ra nhö theá. Hai tuaàn sau khi Rinpoche baét ñaàu giaûng daïy, nhöõng ngöôøi troäm caép ñi tôùi cuøng toaøn boä nhöõng con ngöïa ñaõ ñaùnh caép ñöôïc vaø van xin Rinpoche nhaän laïi chuùng. Rinpoche traû lôøi raèng ngaøi khoâng caàn tôùi nhöõng con ngöïa nöõa vaø hoï coù theå giöõ chuùng, nhöng nhöõng ngöôøi aên troäm töø choái khoâng nghe. Hoï noùi sau khi laáy troäm ngöïa thì moïi söï raéc roái xaûy ra cho hoï. Khi vaét söõa boø, hoï laáy ñöôïc maùu thay vì söõa. Moät ñöùa treû bò chim keân keân taán coâng – moät vieäc chöa töøng ñöôïc bieát tôùi – vaø nhieàu ngöôøi trong boä toäc ngaõ beänh. Cuoái cuøng, hoï ñaõ ñeå laïi nhöõng con ngöïa gaàn tu vieän vaø phi ngöïa ñi. 33
“Rinpoche coù moät thò giaû, moät vò Thaày nghi leã teân laø Achog maø thöôøng bò ngaøi quôû traùch. Moät ñeâm Achog boû troán, ñeå laïi moät mieáng vaûi nhö moät vaät cuùng döôøng vaø moät böùc thö ngaén noùi raèng oâng caûm thaáy khoâng theå phuïc vuï Rinpoche moät caùch ñuùng ñaén vaø vì theá oâng quyeát ñònh ra ñi. Sau khi ñi boä ñöôïc moät thaùng, oâng tôùi traïi cuûa moät ngöôøi du muïc chaên thuù ôû Golok, vaø taïi moät trong nhöõng caùi leàu baèng loâng boø yak ñen moät baø meï vaø coâ con gaùi ñaõ yeâu caàu oâng cöû haønh moät vaøi buoåi leã cho hoï ñeå ñoåi laáy thöïc phaåm vaø choã aên ôû. Trôøi raát laïnh giaù vaø oâng khoâng coù nôi naøo khaùc ñeå tôùi, vì theá oâng ñaõ ñoàng yù. Khi aáy oâng ngaõ beänh raát naëng. “Moät hoâm baø meï goïi baùo cho Achog bieát raèng moät Laït Ma laï vaø cao lôùn ñi ngöïa ñang tieán tôùi gaàn caên leàu. Achog nhìn qua cöûa vaø thaáy Khyentse Rinpoche cuøng moät thò giaû phi ngöïa thaúng tôùi leàu. Rinpoche xuoáng ngöïa, böôùc vaøo vaø hoûi: ‘Achog, oâng khoeû khoâng?’ Achog baøng hoaøng tôùi noãi baét ñaàu oaø khoùc. Rinpoche baûo oâng khoâng caàn khoùc vaø oâng neân trôû veà vôùi hoï thì toát hôn. Baø meï giaø cuùng döôøng Rinpoche traø, söõa, vaø söõa ñoâng. Traû lôøi caâu hoûi cuûa Achog, thò giaû cuûa Rinpoche noùi raèng khoâng ai cho hoï bieát choã ñeå tìm oâng ta, hoï cuõng khoâng gaëp baát kyø ai trong vuøng tuyeát phuû ñeå ñöôïc höôùng daãn tôùi traïi. Rinpoche noùi raèng ñaõ tôùi giôø leân ñöôøng, vaø caû ba ngöôøi cuøng trôû veà tu vieän. Vaøo thôøi gian ñoù, daân chuùng thöôøng noùi Rinpoche coù taøi thaáu thò phi thöôøng.” Ñeå chinh phuïc ñöôïc neàn taûng toái thöôïng cuûa baûn taùnh khoâng bò taïo taùc cuûa taâm, chuùng ta phaûi ñi tôùi taän nguoàn maïch vaø nhaän ra caên nguyeân cuûa nhöõng tö töôûng cuûa chuùng ta. Neáu khoâng, tö töôûng cuûa ta seõ phaùt sinh tö töôûng thöù hai, tö töôûng thöù hai sinh ra tö töôûng thöù ba, vaø tieáp tuïc maõi maõi. Chuùng ta thöôøng xuyeân bò nhöõng hoài öùc cuûa quaù khöù taán coâng vaø bò nhöõng hy voïng ôû töông lai loâi cuoán ñi, vaø ñaùnh maát moïi söï tænh giaùc cuûa hieän taïi. Chính taâm thöùc cuûa rieâng ta ñaõ daãn ta ñi laïc vaøo luaân hoài sinh töû. Khoâng thaáy ñöôïc chaân taùnh cuûa taâm, chuùng ta baùm chaët vaøo nhöõng tö töôûng cuûa ta, chuùng khoâng laø gì ngoaøi nhöõng bieåu loä cuûa baûn taùnh aáy. Ñieàu naøy laøm ñoâng cöùng söï tænh giaùc thaønh nhöõng yù nieäm cöùng chaéc, chaúng haïn nhö ta vaø ngöôøi, ñaùng öa vaø ñaùng gheùt, vaø nhieàu thöù khaùc. Ñaây laø caùch chuùng ta taïo ra sinh töû. 34
Giöõa muøa ñoâng, söï giaù laïnh laøm ñoâng cöùng soâng hoà; nöôùc trôû neân ñoâng ñaëc tôùi noãi coù theå mang ñöôïc con ngöôøi, thuù vaät vaø xe boø. Khi muøa xuaân tôùi, ñaát vaø nöôùc aám daàn leân vaø tan chaûy. Khi aáy caùi coøn laïi cuûa taùnh raén cuûa baêng ñaù laø gì? Nöôùc thì meàm vaø loûng, baêng ñaù thì cöùng vaø saéc nhoïn, vì theá chuùng ta khoâng theå noùi raèng chuùng ñoàng nhaát; nhöng ta cuõng khoâng theå noùi raèng chuùng dò bieät, bôûi baêng ñaù chæ laø nöôùc bò ñoâng ñaëc laïi, vaø nöôùc chæ laø baêng ñaù bò tan chaûy. Vieäc aùp duïng tri giaùc cuûa ta veà theá giôùi quanh ta thì cuõng theá. Bò dính maéc vaøo thöïc taïi cuûa caùc hieän töôïng, bò haønh haï bôûi söï loâi cuoán vaø gheâ tôûm, bôûi nieàm vui vaø noãi khoå, söï ñöôïc vaø maát, söï vinh vaø nhuïc, söï khen vaø cheâ, taát caû ñaõ taïo neân moät söï cöùng ñaëc trong taâm thöùc. Nhö theá, ñieàu chuùng ta phaûi laøm laø laøm tan chaûy baêng ñaù cuûa nhöõng yù nieäm thaønh gioøng nöôùc löu chuyeån cuûa söï töï do noäi taïi. Moïi hieän töôïng cuûa sinh töû vaø Nieát baøn xuaát hieän nhö moät caàu voàng, vaø cuõng nhö moät caàu voàng, chuùng khoâng coù baát kyø moät hieän höõu thaät coù naøo. Moät khi baïn nhaän ra chaân taùnh cuûa thöïc taïi, noù troáng khoâng vaø ñoàng thôøi xuaát hieän nhö theá giôùi hieän töôïng, taâm baïn seõ thoâi chòu söï chi phoái cuûa voâ minh. Neáu baïn bieát caùch ñeå cho nhöõng tö töôûng cuûa baïn töï tan bieán khi chuùng xuaát hieän, chuùng seõ vuït qua taâm baïn nhö moät caùnh chim löôùt treân baàu trôøi – khoâng ñeå laïi daáu veát naøo. Haõy duy trì traïng thaùi giaûn ñôn ñoù. Neáu baïn gaëp ñöôïc haïnh phuùc, thaønh coâng, thònh vöôïng hay nhöõng hoaøn caûnh thuaän lôïi khaùc, haõy coi chuùng nhö nhöõng giaác moäng vaø aûo aûnh, vaø ñöøng baùm luyeán vaøo chuùng. Neáu baïn laâm vaøo caûnh beänh taät, bò vu khoáng, ngheøo khoå hay nhöõng thöû thaùch vaät chaát vaø tinh thaàn khaùc, baïn chôù maát can ñaûm maø haõy khôi daäy loøng bi maãn cuûa baïn vaø phaùt trieån öôùc nguyeän laø qua söï ñau khoå cuûa baïn, nhöõng noãi khoå cuûa taát caû chuùng sinh coù theå bò caïn kieät. Duø xaûy ra baát kyø tình huoáng naøo, ñöøng ñaém mình trong söï phaán khích hay ñau ñôùn, maø haõy töï do vaø thoaûi maùi trong söï thanh thaûn khoâng theå bò lay chuyeån. Khyentse Rinpoche VOØNG TROØN CHUYEÅN HOAÙ 35
Tröø phi theá löïc noäi taïi cuûa nhöõng caûm xuùc tieâu cöïc bò chinh phuïc, Cuoäc chieán ñaàu vôùi nhöõng keû thuø beân ngoaøi seõ khoâng bao giôø chaám döùt. Khyentse Rinpoche Cuoái nhöõng naêm 1950, ngöôøi Trung Quoác xaâm chieám Taây Taïng, vieäc aáy ñöôïc tieán haønh baèng söï thaâm nhaäp töø töø trong thaäp kyû tröôùc, ñaõ nhanh choùng bieán thaønh moät cuoäc xaâm löôïc quaân söï toaøn boä – ñaëc bieät laø taïi Kham ôû mieàn ñoâng Taây Taïng. Khi nhöõng vieân chöùc Trung Quoác tôùi Denkhok vaø hoûi veà choã ôû cuûa Rinpoche, vôï ngaøi ñaõ gôûi cho ngaøi moät laù thö maät daën ngaøi ñöøng veà nhaø. Baø hoái thuùc ngaøi ñi töø Khampagar, moät tu vieän khi aáy ngaøi ñang thaêm vieáng, tôùi thaúng Lhasa. Baûn thaân baø cuõng thoaùt naïn trong ñöôøng tô keõ toùc nhöõng ngöôøi lính Trung Quoác coù maët khaép nôi ñeå gaëp ngaøi ñeân ñöôøng ñi. Hoï voäi vaõ tôùi Lhasa, boû laïi ñaèng sau moïi thöù, keå caû nhöõng quyeån saùch quyù baùu cuûa Rinpoche vaø haàu heát nhöõng taùc phaåm cuûa ngaøi. Chaúng bao laâu nhöõng ngöôøi coøn laïi cuûa gia ñình gaëp ñöôïc ngaøi. Hoï cuøng ñi haønh höông tôùi mieàn Trung Taây Taïng. Sau ñoù, trong saùu thaùng, Khyentse Rinpoche ngoài tröôùc pho töôïng Ñöùc Phaät Cao Quùy noåi tieáng ôû Lhasa ñeå tuïng moät traêm ngaøn baøi cuùng döôøng maïn ñaø la theá giôùi. Moät traän dòch ñang hoaønh haønh taïi Lhasa, vì theá ngaøi cuõng cöû haønh nhieàu buoåi leã vaø caàu nguyeän cho ngöôøi beänh vaø ngöôøi cheát, nhö theå khoâng bieát raèng gia ñình ngaøi lo sôï baûn thaân ngaøi seõ bò nhieãm beänh. Meï ngaøi vaø anh caû Shedrup cuûa ngaøi ñeàu cheát trong thôøi gian bò beänh dòch. Khi aáy, coù tin laø ngöôøi Trung Quoác ñaõ sung coâng ñieàn trang cuûa gia ñình Dilgo ôû Kham vaø laáy ñi taát caû taøi saûn cuûa hoï. Khandro Lhamo, vôï cuûa Rinpoche thuaät laïi: “Moät hoâm taïi Lhasa, vaøi vieân chöùc Trung Quoác tôùi gaëp toâi vaø hoûi: ‘Vò phoái ngaãu toân kính, baø ñang laøm gì?’ “Toâi traû lôøi raèng toâi vöøa môùi ngoài ôû ñoù, vaø taëng cho hoï ít traùi caây. Hoï hoûi caùc coâ con gaùi cuûa toâi ñang laøm gì vaø toâi noùi chuùng ñang leã laïy taïi chuøa chính cuûa Lhasa. Hoï hoûi toâi coù nhôù nhaø khoâng vaø coù phaûi Rinpoche vaø toâi ñang döï tính quay veà. Toâi noùi toâi nhôù nhaø, vaø muoán nhanh choùng trôû veà. Roài hoï hoûi taïi sao chuùng toâi tôùi mieàn Trung Taây Taïng, vaø coù phaûi chuû nghóa Coäng Saûn ñöôïc thieát laäp ôû Kham vaøo luùc chuùng toâi ra ñi. Toâi traû lôøi laø chuùng toâi ñi haønh höông, coøn veà chuû nghóa Coäng Saûn thì ñoù laø moät töø maø tröôùc ñaây toâi chöa bao giôø nghe. Nhìn thaáy ít keïo ñoû vaø traéng baøy treân baøn, vieân chöùc Trung Quoác hoûi 36
“Khi aáy toâi ñaõ bieát raèng ngöôøi Trung Quoác ñaõ chieám toaøn boä cuûa caûi vaø ngöïa cuûa chuùng toâi ôû mieàn Ñoâng Taây Taïng, nhöng toâi giaû vôø khoâng bieát. Toâi sôï raèng hoï coù theå baét chuùng toâi. Hoï baûo toâi chuaån bò trôû veà Kham, nôi chuùng toâi seõ gaëp nhöõng ngöôøi lính Trung Quoác; Rinpoche seõ phaûi traû moät ngaøn yuan, vaø toâi phaûi traû naêm traêm. Toâi caûm ôn hoï raát nhieàu vaø noùi chuùng toâi saün saøng leân ñöôøng. “Moïi ngöôøi töø Kham tôùi Lhasa ñeàu bò baét vaø ñöa trôû veà. Moät soá bò buoäc phaûi boû laïi con caùi, vaø hoï ruïng rôøi söûng soát. Moät soá nhaûy xuoáng soâng ñeå troán hay töï vaän, nhöng haàu heát trong soá ñoù bò troùi laïi vaø bò ñaåy leân xe vaän taûi. Vì theá toâi laäp töùc ñi gaëp Rinpoche taïi Tsurphu, truï xöù cuûa Karmapa ôû taây baéc Lhasa. Baây giôø chuùng toâi khoâng coù söï löïa choïn naøo khaùc ngoaøi vieäc troán ñi. Chuùng toâi ñaõ ñeå nhöõng con ngöïa aên coû gaàn Tsurphu, nhöng ngöôøi Trung Quoác ñaõ laáy troäm heát. Vì theá toâi möôïn moät con ngöïa ñi tôùi Lhasa vaø mua theâm möôøi hai con ngöïa nöõa. Toâi trôû veà ñeâm ñoù vaø tôùi nôi luùc raïng ñoâng. Pawo Rinpoche cuõng cho chuùng toâi moät con ngöïa raát khoeû. Nhöõng con yak mang haønh lyù cuûa chuùng toâi. Rinpoche luoân luoân ñi boä. Khoù coù theå so saùnh Rinpoche vôùi nhöõng Laït Ma khaùc; ngaøi luoân luoân khieâm toán vaø thöôøng chaêm soùc moïi ngöôøi. Chuùng toâi coù taát caû möôøi ba ngöôøi. Chuùng toâi ñi boä khoaûng moät thaùng röôõi, döïng leàu vaøo ban ñeâm. “Khi chæ coøn caùch bieân giôùi Bhutan vaøi ngaøy ñöôøng thì chuùng toâi bieát raèng quaân ñoäi Trung Quoác ñang tôùi gaàn phía sau chuùng toâi. Vì theá khoâng coøn löïa choïn naøo khaùc, chuùng toâi ñaønh phaûi boû moïi haønh lyù, haàu heát saùch vaø nhöõng pho töôïng quyù baùu ñeå ñi nhanh hôn vaø khoâng bò chuù yù, aån nuùp vaøo ban ngaøy vaø ñi vaøo ban ñeâm. Nhieàu ngöôøi Taây Taïng chaïy troán vaø quaân Trung Quoác baén ngay khi nhìn thaáy. Chuùng toâi leo moät ñeøo nuùi vaø kieät queä tôùi noãi phaûi ôû laïi ñoù ban ñeâm. Trôøi laïnh döõ doäi. Rinpoche ngoài treân moät taûng ñaù, Nyenpa Rinpoche ngoài beân kia. Toâi ngoài gaàn ñoù. Taát caû nhöõng con yak vaãn coøn thaéng yeân cöông; chuùng toâi khoâng coù gì cho chuùng aên. Tuyeát rôi suoát ba ngaøy ñeâm. Chuùng toâi khoâng theå ñoát löûa ñeå pha traø bôûi quaân Trung Quoác seõ nhìn thaáy khoùi. Chaúng coù nôi naøo ñeå ñi, chæ coù voâ vaøn nhöõng söôøn nuùi ñaày ñaù nhoû. “Sau cuøng khi chuùng toâi tôùi bieân giôùi Bhutan, haàu nhö chuùng toâi khoâng coøn gì ñeå aên, chæ coù moät maåu nhoû boät luùa maïch, bô vaø thòt khoâ. Chuùng toâi phaûi ñôïi möôøi hai ngaøy treân moät ngoïn nuùi cao ôû bieân giôùi trong khi lính Bhutan chôø chæ thò. Cuoái cuøng, chính phuû Bhutan cho pheùp chuùng toâi vaøo. Hoï raát töû teá vôùi chuùng toâi vaø taëng moïi ngöôøi luùa maïch vaø gaïo. Moät phu nhaân giaø cho moãi ngöôøi chuùng toâi ít suùp. Chuùng toâi ñi xuyeân qua nhöõng caùnh röøng Bhutan trong maøn möa khoâng döùt, vaø coù quaù nhieàu ñæa tôùi noãi caû ngöôøi vaø nhöõng con ngöïa bò huùt maùu khaép nôi. 37 “Khi chuùng toâi tôùi moät nôi goïi laø Wangdi, coù ngöôøi nghe tin töùc treân moät radio nhoû laø Khyentse Chokyi Lodro ñaõ maát taïi Sikkim. “Khi chuùng toâi tôùi AÁn Ñoä, toâi raát ngaïc nhieân khi nhìn thaáy nhöõng xe hôi vaø xe löûa. Khi aáy Khyentse Rinpoche boán möôi chín tuoåi. Ngaøi ñi Sikkim ñeå cöû haønh leã hoaû taùng Khyentse Chokyi Lodro. Taïi Kalompong vaø Darjeeling ngaøi cuõng gaëp nhöõng ñaïi Laït Ma khaùc nhö Dudjom Rinpoche vaø Kangyur Rinpoche maø ngaøi trao ñoåi giaùo lyù vôùi nhöõng vò naøy.” Theo khaån caàu cuûa hoaøng gia Bhutan, Khyentse Rinpoche tôùi soáng ôû Bhutan. Ngaøi trôû thaønh thaày giaùo gaàn thuû ñoâ Thimpu. Chaúng bao laâu söï vieân maõn noäi taïi cuûa ngaøi ñaõ cuoán huùt nhieàu ñeä töû tôùi vôùi ngaøi, vaø naêm thaùng qua ñi, ngaøi trôû thaønh Ñaïo Sö Phaät Giaùo loãi laïc ôû Bhutan, ñöôïc moïi ngöôøi töø nhaø vua cho tôùi ngöôøi noâng daân taàm thöôøng nhaát toân kính. Moät buoåi toái taïi Paro, ngaøi thình lình yeâu caàu moät tu só cuûa ngaøi ñi tôùi thuû ñoâ Thimpu, caùch hai giôø laùi xe, ñeå ñöa moät taám hình nhoû cuûa nöõ baûo hoä Ekajati cho vò vua treû, cuøng moät laù thö noùi raèng nhaø vua neân mang noù theo ngöôøi vaøo ngaøy hoâm sau. Saùng hoâm sau, khi nhaø vua ñùi xe xuoáng bieân giôùi AÁn Ñoä, chieác xe jeep cuûa vua bò laïc tay laùi ôû khuùc quanh treân ñöôøng nuùi, va vaøo bôø nuùi doác vaø loän nhaøo, baät leân vaøi laàn tröôùc khi vôõ tan ôû tuoát beân döôùi. Moïi ngöôøi ñeàu cheát ngoaïi tröø nhaø vua, ngöôøi ta tìm ñöôïc oâng bò toáng ra ngoaøi khi xe rôi xuoáng vaø bình yeân voâ söï. Nhöõng söï kieän töông töï ñaõ cuûng coá maïnh meõ söï trung thaønh vaø nieàm tin cuûa moïi ngöôøi nôi Rinpoche. Töø khi Phaät Giaùo Kim Cöông thöøa ñöôïc Ñöùc Padmasambhava ñöa vaøo Bhutan laàn ñaàu tieân vaøo theá kyû thöù taùm vaø sau ñoù vaøo theá kyû möôøi laêm bôûi vò terton Bhutan Pema Lingpa vaø vò Thaày Taây Taïng theá kyû möôøi baûy coù aûnh höôûng to lôùn Shabdrung Ngawang Namgyal, vöông quoác nuùi non naøy ñaõ lieân tuïc thaønh coâng trong vieäc duy trì söï ñoäc laäp vaø khoâng bò xaâm chieám. Neàn vaên hoaù Phaät Giaùo coù theå phaùt trieån maø khoâng bò trôû ngaïi, vaø giaù trò cuûa noù ñöôïc in daáu saâu xa trong taâm thöùc cuûa ngöôøi daân. Moãi ngoïn ñoài ñöôïc moät ngoâi chuøa nhoû che phuû, vaây quanh laø nhöõng laù côø caàu nguyeän bay phaàn phaät trong gioù. Nhöõng baùnh xe caàu nguyeän chuyeån ñoäng suoát ngaøy ñeâm nhôø nhöõng doøng nöôùc luõ vaø nhöõng con laïch nhoû. Nuùi vaø röøng ñöôïc toâ ñieåm laám taám nhöõng aån thaát trong ñoù caùc aån só hieán daâng thôøi gian cuûa hoï cho vieäc thieàn ñònh. Moãi naêm moät laàn, hoï ñi xuoáng nhöõng thung luõng vaøo muøa gaët haùi ñeå khaát thöïc, vaø taïi moãi trang traïi hoï ñöôïc cuùng döôøng gaïo vaø rau khoâ. Trong moät thaùng hoï nhaän ñuû löông thöïc ñeå traûi qua thôøi gian coøn laïi cuûa naêm trong aån thaát coâ tòch. ÔÛ Bhutan, duø Khyentse Rinpoche ñi tôùi ñaâu, moãi buoåi saùng tröôùc raïng ñoâng raát laâu, nhöõng ngöôøi suøng moä ñaõ baét ñaàu noái ñuoâi tröôùc cöûa nhaø ngaøi, chôø ngaøi chaám döùt baøi caàu nguyeän buoåi saùng. Sau heát, hoï ñi vaøo cuùng döôøng ngaøi nhöõng mieáng côm, boät luùa 38 maïch nöôùng, phoù maùt khoâng kem, vaø bô töôi ñöôïc chaát thaønh voøng troøn, nhöõng gioû rôm deät nhieàu maøu tuyeät ñeïp. Hoï xin ngaøi caàu nguyeän cho söï an laønh cuûa hoï, vaø ngaøi ñaët baøn tay leân ñaàu hoï ñeå ban phöôùc. Khi Khyentse Rinpoche du haønh ôû Bhutan, döôøng nhö caû xöù ñeàu bieát vieäc ñoù. Cöù khoaûng möôøi daëm laïi coù moät nhoùm daân chuùng hay ñoâi khi vôùi moät ít tu só ñöùng chôø ôû beân ñöôøng gaàn moät trang traïi hay moät ngoâi laøng. Moät ngoïn löûa lôùn chaát ñaày nhöõng caønh baùch xuø aåm öôùt ñöa leân trôøi nhöõng cuoän khoùi thôm phöùc. Vaøi taám thaûm len deät tay ñöôïc traûi ra tröôùc moät caùi baøn goã, ñöôïc chaïm khaéc tuyeät ñeïp vôùi nhöõng con roàng, chim, vaø hoa sen, baøy bieän cao löông myõ vò vaø nhöõng bình traø noùng. Ñoaøn ngöôøi döøng laïi vaø ñöôïc cuùng döôøng thöùc aên nheï. Ñoâi khi Khyentse Rinpoche ban phöôùc töø xe hôi, ñoâi khi ngaøi böôùc ra vaø ngoài moät laùt ñeå ban söï tröôøng thoï cho hoäi chuùng. Khi ñi tôùi moät tu vieän hay ngoâi laøng lôùn hôn, Khyentse ñöôïc moät ñoaøn daøi caùc tu só vaø giôùi chöùc ñòa phöông chôø ñoùn. Ñöôïc daãn daét bôûi nhöõng tu só chôi aâm nhaïc vaø giô cao nhöõng laù côø theâu kim tuyeán, ñoâi khi nhaûy muùa, moät ñoaøn röôùc chaäm raõi ñöa ngaøi veà traïi. ÔÛ ñoù, vieân thò tröôûng, chaùnh aùn, vaø nhöõng giôùi chöùc khaùc, trong leã phuïc vôùi moät thanh göôm trong bao kieám baïc beân hoâng, leã laïy tröôùc maët ngaøi vaø daâng cho ngaøi traø vaø thöïc phaåm. Ngaøy hoâm sau, haøng ngaøn ngöôøi töø khaép nôi xung quanh tuï hoïp trong saân tu vieän vaø Khyentse Rinpoche ban phöôùc cho hoï khi hoï ñi thaønh haøng qua ngaøi trong nhieàu giôø. Khi ñaùm ñoâng quaù lôùn, ngaøi seõ ñöôïc ñöa baèng moät caùi kieäu giöõa nhöõng haøng ngöôøi suøng moä ngoài trong moät baõi ñaát troáng, raûi leân ngöôøi hoï nhöõng haït gaïo ñaõ ñöôïc hieán cuùng. Sau khi tôùi nôi ñònh ñeán, Khyentse Rinpoche thöôøng ôû laïi ñoù moät thaùng hay hôn nöõa, ban giaùo lyù vaø cöû haønh nhöõng buoåi leã chính. Ngay khi chuùng hoaøn taát, ngaøi cho ñi tieáp. Ngaøi du haønh suoát naêm, mang theo moät taù goùi lôùn goàm saùch vaø nhöõng ñoà leã. Naêm hay saùu tu só thò giaû ñi cuøng vôùi ngaøi, coù caû nhöõng Laït Ma hoaù thaân vaø nhöõng haønh giaû, duø ôû nôi ñaâu thì hoï cuõng nhaän laõnh ñeàu ñaën nhöõng giaùo lyù cuûa ngaøi moãi ngaøy moät hay hai giôø. Ba hay boán laàn moät naêm, Khyentse Rinpoche cöû haønh nhöõng buoåi leã lôùn goïi laø drupchen, hay nhöõng thaønh töïu vó ñaïi, keùo daøi töø taùm cho tôùi möôøi boán ngaøy ñeâm lieân tieáp. Toaøn theå giaùo ñoaøn taäp hôïp töø baûy giôø saùng tôùi baûy giôø toái, vaø ban ñeâm thì ñöôïc chia thaønh ba nhoùm laàn löôït duy trì nghi leã vaø söï trì tuïng caùc thaàn chuù khoâng giaùn ñoaïn. Trong nhöõng ñeàn chuøa traùng leä coù nhöõng caùnh ñoàng vaø khu röøng vaây quanh, nhöõng buoåi leã naøy ñöôïc ngaét quaõng bôûi aâm nhaïc, nhöõng vuõ ñieäu thieâng lieâng, vaø nhöõng ñieäu boä vaø nghi leã cuùng döôøng coù tính chaát töôïng tröng. Coù laàn Khyente Rinpoche traûi qua hai tuaàn ôû Ñoäng Hang Coïp taïi Paro Taksang. ÔÛ ñoù ngaøi cuùng döôøng moät traêm ngaøn ngoïn ñeøn bô vaø ban nhieàu giaùo lyù vaø leã quaùn ñaûnh. Trong khi ngaøi ôû ñoù, ngaøi coù moät linh kieán veà Laït Ma vó ñaïi theá kyû möôøi taùm Jigme 39
Khyentse Rinpoche laø moät trong nhöõng vò Thaày hieám coù vôùi moät khaû naêng ñaëc bieät, laø nhöõng vò noåi danh trong truyeàn thoáng Nyingma laø terton, nhöõng vò khaùm phaù nhöõng kho taøng taâm linh, nghóa laø caùc ngaøi coù theå khaùm phaù nhöõng giaùo lyù maø Guru Padmasambhava ñaõ caát daáu vì söï lôïi laïc cuûa nhöõng theá heä töông lai. Khi Guru sinh- trong-hoa sen – Ñöùc Padmasambhava - ban nhöõng quaùn ñaûnh laøm thuaàn thuïc vaø nhöõng giaùo huaán giaûi thoaùt cho Vua Trisong Detsen, cho dakini Yeshe Tsogyal, vaø cho hai möôi laêm ñeä töû chính yeáu khaùc, Ngaøi ñaõ phoù thaùc nhöõng giaùo lyù ñaëc bieät cho moãi vò trong soá ñoù vaø ñaõ caát daáu moät caùch kyø dieäu nhöõng giaùo lyù naøy nhö nhöõng “kho taøng” ôû nhöõng ñòa ñieåm khaùc nhau – nhöõng ngoâi chuøa, nhöõng hình aûnh linh thaùnh, taûng ñaù, hoà vaø thaäm chí trong khoâng gian. Ngaøi ñaõ tieân tri raèng nhöõng ñeä töû ñaëc bieät naøy seõ taùi sinh trong töông lai vaø ñöa nhöõng giaùo lyù naøy ra khoûi nôi caát daáu, söû duïng vaø trao truyeàn chuùng vì söï lôïi laïc cuûa chuùng sinh trong thôøi ñaïi cuûa hoï. Khi ñaõ ñuùng thôøi, moät terton chöùng nghieäm nhöõng linh kieán hay daáu hieäu cho thaáy ñòa ñieåm hay caùch thöùc khaùm phaù kho taøng ñaõ ñöôïc ñònh tröôùc, hay terma. Trong tröôøng hôïp cuûa “kho taøng taâm,” nhöõng giaùo lyù khoâng ñöôïc khai quaät moät caùch töï nhieân nhöng xuaát hieän trong taâm vò terton, vaø ñaây laø phöông phaùp ñöôïc choïn löïa ñoái vôùi haàu heát nhöõng giaùo lyù ñöôïc Khyentse Rinpoche khaùm phaù. Traûi qua nhieàu theá kyû, moät soá ít goàm moät traêm Ñaïo Sö terton ñaõ xuaát hieän. Caùch thöùc truyeàn daïy naøy, ñoâi khi ñöôïc goïi laø doøng truyeàn thöøa “ngaén,” boå tuùc cho doøng truyeàn thöøa “daøi” cuûa Kinh ñieån, ñöôïc truyeàn daïy töø Ñaïo Sö tôùi ñeä töû qua nhöõng theá heä töø thôøi Ñöùc Padmasambhava. Trong moät trong nhöõng linh kieán terma naøy, Khyentse Rinpoche nhìn thaáy maïn ñaø la vieân maõn cuûa Ñöùc Phaät Amitayus (Voâ Löôïng Thoï) xuaát hieän treân maët moät caùi hoà ôû mieàn Ñoâng Taây Taïng. Theo linh kieán naøy, ngaøi ñaõ bieân soaïn caû moät quyeån saùch veà giaùo lyù vaø nhöõng thöïc haønh taâm linh. Noùi chung, nhöõng kho taøng taâm linh cuûa Khyentse Rinpoche chöùa ñaày naêm quyeån saùch. Sau khi thoaùt khoûi Taây Taïng vaø tôùi AÁn Ñoä, Khyentse Rinpoche ñaõ trôû thaønh moät trong nhöõng vò Thaày chính cuûa Ñöùc Ñaït Lai Laït Ma. Nhö ngaøi thuaät laïi trong töï truyeän cuûa ngaøi, laàn ñaàu tieân ngaøi gaëp Ñöùc Ñaït Lai Laït Ma ôû Lhasa: 40
“Veà sau toâi coù hai dòp laïi ñöôïc gaëp ngaøi taïi cung ñieän muøa heø cuûa ngaøi ôû Lhasa vôùi anh Sangye Nyenpa Rinpoche cuûa toâi. “Roát cuoäc sau khi chuùng toâi tôùi AÁn Ñoä, Nyenpa Rinpoche ñi haønh höông Varanasi (Ba La Naïi) vaø gaëp Ñöùc Ñaït Lai Laït Ma ôû ñoù. Ngaøi hoûi ngöôøi em cao lôùn coù maùi toùc daøi cuûa oâng ñaâu, vaø coù phaûi oâng ta ñaõ bò ngöôøi Trung Quoác haõm haïi. Ngaøi haøi loøng khi bieát raèng chuùng toâi ñaõ troán thoaùt an toaøn vaø noùi raèng sau naøy chuùng toâi seõ gaëp nhau.” Khoâng laâu sau naøy, taát caû caùc Laït Ma chính yeáu cuûa boán phaùi Phaät Giaùo Taây Taïng ñaõ taäp hoïp taïi Dharamsala, truï xöù cuûa Ñöùc Ñaït Lai Laït Ma ôû AÁn Ñoä, ñeå caàu nguyeän cho söï tröôøng thoï cuûa ngaøi vaø thaûo luaän veà vieäc baûo toàn Phaät Giaùo Taây Taïng taïi haûi ngoaïi. Caùc phaùi Nyingma, Sakya, vaø Kagyu ñaõ ñöôïc yeâu caàu choïn moät vò ñaïi dieän ñeå cuùng döôøng Ñöùc Ñaït Lai Laït Ma moät maïn ñaø la töôïng tröng cho toaøn theå theá giôùi. Trong nhöõng dòp nhö theá, baát kyø ai thöïc hieän söï cuùng döôøng theo truyeàn thoáng cuõng baét ñaàu baèng vieäc ñoïc moät baøi dieãn vaên daøi, uyeân baùc, moâ taû theá giôùi theo vuõ truï hoïc Taây Taïng vaø nhöõng nguyeân lyù neàn taûng cuûa lòch söû vaø giaùo thuyeát Phaät Giaùo. Thoâng thöôøng thì moät ñaïi hoïc giaû seõ bieân soaïn moät baøi thuyeát trình nhö theá trong moät vaøi tuaàn leã vaø ñoïc trong ngaøy hoâm aáy, nhöng Khyentse Rinpoche chæ ñöôïc thænh caàu ñoïc moät baøi dieãn vaên moät ngaøy tröôùc ñoù. Tuy theá, ngaøi chaáp nhaän khoâng quaù caâu neä. Moät hoïc giaû nghe ñöôïc nhöõng gì xaûy ra vaø caûm thaáy tieác laø Khyentse Rinpoche ñaõ ñöôïc môøi ñoïc moät baøi dieãn vaên quan troïng nhö theá maø khoâng ñöôïc chuaån bò. OÂng ta mang tôùi cho ngaøi moät quyeån saùch coù moät baøi thuyeát trình töông töï, vaø ñeà nghò Khyentse Rinpoche neân nghieân cöùu vaø ñoïc noù vaøo ngaøy hoâm sau. Khyentse lòch söï caûm ôn vò hoïc giaû, nhöng ñaët quyeån saùch xuoáng baøn, tieáp tuïc cuoäc troø chuyeän ñang dieãn ra vôùi nhöõng ngöôøi khaùch cuûa ngaøi, vaø sau ñoù ñi nguû. Ngaøy hoâm sau, khi ñaõ tôùi luùc ñoïc dieãn vaên tröôùc söï hieän dieän cuûa Ñöùc Ñaït Lai Laït Ma vaø taäp hoäi uyeân baùc, Khyentse Rinpoche ñöùng daäy, môû quyeån saùch ra laàn ñaàu tieân, vaø caàm noù – khoâng laät moät trang – ñoïc moät baøi thuyeát trình heát söùc uyeân thaâm daøi khoaûng hai giôø. Cuoái cuøng, trong vieäc cuùng döôøng Taùm Moùn Kieát Töôøng cho Ñöùc Ñaït Lai Laït Ma, ngöôøi ta nghe thaáy moät tieáng saám khi ngaøi caàm moät voû oác xaø cöø trong tay. 41 Moïi ngöôøi kinh ngaïc bôûi söï uyeân baùc cuûa Khyentse Rinpoche, maø ñieàu ñoù veà sau noåi tieáng trong coäng ñoàng Taây Taïng ôû AÁn Ñoä. Ngaøy hoâm sau, khi Khyentse Rinpoche vaøo töø giaõ Ñöùc Ñaït Lai Laït Ma, Ñöùc Phaät Soáng noùi: “Phaûi chaêng ngaøy hoâm qua coù moät daáu hieäu toát laønh vôùi tieáng saám?” Veà sau Ñöùc Ñaït Lai Laït Ma môøi Khyentse Rinpoche tôùi truï xöù cuûa Ngaøi ôû Dharamsala nhieàu laàn. Trong nhieàu naêm, Khyentse Rinpoche ñaõ ban cho Ngaøi haàu heát nhöõng giaùo lyù chính yeáu cuûa truyeàn thoáng Nyingma. Каталог: 2010 2010 -> Giới thiệu chung Kết quả Kinh tế của Việt Nam 2010 -> Học thêm Hóa học 11 axit bazơ muối câu 1 2010 -> CHÍnh phủ CỘng hoà XÃ HỘi chủ nghĩa việt nam 2010 -> Danh mục các loại giấy tờ VỀ tạo lập nhà Ở ĐẤT Ở làm cơ SỞ pháp lý ĐỂ CẤp giấy chứng nhậN 2010 -> Ủy ban nhân dân cộng hòa xã HỘi chủ nghĩa việt nam thành phố CẦn thơ Độc lập Tự do Hạnh phúc 2010 -> BỘ TƯ pháp cộng hoà XÃ HỘi chủ nghĩa việt nam 2010 -> PHÁt triển nông thôN 2010 -> BỘ chính trị ĐẢng cộng sản việt nam 2010 -> CHÍnh phủ CỘng hoà XÃ HỘi chủ nghĩa việt nam tải về 11.93 Mb. Chia sẻ với bạn bè của bạn:
|