Bài ca tháng Mười
Một con chim cút nhồi rơm
đậu trên mép lò sưởi canh chừng cái đuôi mình.
Chiếc đồng hồ cũ đều đặn ngân nga trong buổi chiều tà
làm dịu tiếng lao xao của trục xoắn.
Ngoài cửa sổ, những cây bu lô làm nến không đủ sáng.
Đến ngày thứ tư biển kéo cả chân trời vạm vỡ xô vào đê.
Hãy buông sách xuống, hãy cầm kim chỉ lên;
vá áo vá quần cho ta nhưng hãy đừng bật đèn:
mái tóc vàng óng
thắp sáng góc phòng.
1968
Blues
Mười tám năm ta sống ở Manhattan
Chủ nhà tốt bụng, nhưng hắn xấu dần.
Đúng ra, một tên cặn bã. Ôi, ta ghét hắn.
Tiền màu xanh lá, nhưng nó chảy như máu.
Ta nghĩ ta phải dời qua bên kia sông.
New Jersey vẫy gọi với ánh sáng đục lưu huỳnh.
Này, năm tháng đếm được dù sao cũng không tệ.
Tiền màu xanh lá, nhưng nó không mọc ra hơn.
Ta sẽ dẹp hết bàn ghế, cái xô pha cũ của ta.
Nhưng ta sẽ làm gì đây với cảnh vật cửa sổ nhìn ra?
Ta cảm nhận nó là hôn phối của mình, hay gần như thế.
Tiền màu xanh lá, nhưng nó làm ta xanh lơ.
Một thân xác trong tổng thể biết rõ mình về đâu.
Ta nghĩ chính vì linh hồn mình mà con người cầu nguyện,
cho dù trên đầu chỉ là một chiếc Boeing.
Tiền màu xanh lá, và ta thì xám ngắt.
-----------------------
"Bài ca tháng Mười", dịch từ bản tiếng Anh "October Tune", do chính Joseph Brodsky chuyển ngữ, trong The New Yorker, 5.10.1987, sau được đưa vào To Urania: Selected Poems 1956-1985 (Penguin Books, 1988).
"Blues", dịch từ nguyên tác "Blues", Joseph Brodsky viết bằng tiếng Anh, trong So Forth (Farrar, Straus and Giroux, 1996); sau đó được đưa vào Joseph Brodsky: Collected Poems in English (Farrar, Straus and Giroux, 2000).
***
Ba đoản khúc
Đoản khúc 1
Hector vĩ đại nằm yên, người cắm đầy những mũi tên,
linh hồn ông trôi bồng bềnh trên dòng nước đen,
những bụi cây rên siết, mây tan dần
và phía xa, trong lặng lẽ, Andromaque khóc.
Ajax đi qua buổi hoàng hôn buồn thảm, đầu gối
quì giữa dòng suối trong veo,
và đời sống bay mất khỏi đôi mắt mở của ông
khi đuổi theo Hector, sóng nước vỗ
vào ngực ông, bóng đêm xuống làm ông không nhìn rõ
cái nhìn không đáy qua sóng nước và những bụi cây,
nước ôm chặt hai bên hông ông, thanh gươm nặng của ông
quay cuồng trong dòng cuốn
trong khi trôi mất kéo theo cả
Ajax.
*
Đoản khúc 2
Chúng ta lại sống gần vịnh,
mây bay qua phía trên chúng ta,
Núi lửa Vésuve vĩnh cửu lại bắt đầu gầm thét,
bụi phủ đầy những đường phố nhỏ
và những cửa kính trên các đại lộ run rẩy.
Tro than sẽ quay cuồng trên đầu chúng ta.
Bấy giờ tôi muốn nhảy lên một chiếc xe điện,
chạy bay đến những khu ngoại thành,
bước vào phòng em
để trong ngàn năm sau
những nhà bác học tìm bới những phế tích thành phố
sẽ tìm thấy chúng ta hai người ôm chặt nhau
lâu hàng thế kỷ
dưới đống tro than hãy còn ấm lửa.
*
Đoản khúc 3
Tôi nghe tiếng em vọng lại từ những khu đất hoang
qua tiếng sủa khàn giọng của những con chó nhỏ,
tôi tìm dấu vết em yêu trong đám đông ở ngoại ô,
tôi thấy lại những cây kim trên các cây thông Giáng sinh,
và những hoa đèn lên tiếng rít trong tuyết.
Không gì có thể cho tôi biết em ẩn mình nơi đâu
hơn tiếng thét kia vang vọng trong đêm
như một giọt thuốc độc trong suốt.
Tôi đón Ngày đầu năm
trên bãi đất hoang, có dàn đồng ca lặng lẽ,
và những ngọn nến cũ tắt ngấm trong tối,
trên môi tôi tuôn chảy rượu vang Tristan,
nhưng trong bóng đêm tôi mới chỉ bắt đầu nhìn thấy
và tôi không đáp lại tiếng gọi thách thức tôi.
1962
--------------------------------
Trích Tĩnh vật và những bài thơ khác, thơ Joseph Brodsky do Hoàng Ngọc Biên tuyển dịch, Nhà xuất bản Thuận Hóa - Huế, 1991. Ba đoản khúc trên được dịch từ bản Pháp ngữ của Jean-Jacques Marie trong Joseph Brodsky, Collines et autres poèmes (Éditions du Seuil, 1966) - được Brodsky đánh số không theo một thứ tự nào.
***
NƠI CHẲNG CÓ GIÊNG, HAI, CŨNG CHẲNG CÓ THÁNG BA
(DC)
Có những thành phố…
(trích)
(...)
Có những thành phố nơi người ta không bao giờ trở lại.
Ở đó nắng dội phải những khung cửa sổ như dội phải những tấm gương không tì vết
Và thế là, ở đó ta không thể lọt vào, dù với bất cứ giá nào.
Ở dưới ấy, mãi mãi, một dòng sông vẫn chảy dưới sáu cây cầu.
Ở dưới ấy là những chốn mà đôi môi đã gắn liền
với một đôi môi khác, và ngòi viết với những trang giấy.
Ở dưới ấy những khung cửa tò vò, những hàng cột, những quái vật bằng đồng làm run rẩy ánh mắt;
ở dưới ấy, bao vây chiếc tàu điện, đám đông nói
tiếng nói của người đã bỏ đi.
*
LM
Ấy thế rồi tới thời của những luyến tiếc.
Trong chỗ tranh tối tranh sáng của những ngọn đèn đường,
trong bóng mờ của những giây phút tâm hồn chợt được rọi sáng
chúng ta không còn nhìn nhận những bậc thày của chúng ta.
Một chiếc bóng tiến lên giữa chúng ta,
sống động, run run, xô đẩy chúng ta
và thắng thế trong khoảnh khắc
tụ tập những kẻ ngưỡng mộ mình.
Toàn thể đời sống chỉ là một nhịp đập của trái tim,
một tiếng động của các mệnh đề, một tiếng sóng vỡ của những sai sót,
một đêm tối trên con thuyền tính dục
đang lao xuống dòng suối lặng im.
Giã từ sáng tạo muộn màng
của vô vàn phiền nhiễu của ta,
sự sụp đổ cay đắng của những lần ta đắc thắng,
sự bay bổng của phút dịu dàng thật mỏng manh.
Hỡi Thượng đế, Người bước đi trên thế giới
trong lúc chúng tôi chỉ dám nói khe khẽ,
Người tiến lên, một bước chân tàn nhẫn
và Người cuốn hút khuôn mặt tôi.
Người muốn, trong đám cỏ tối tăm
đính vào những lần thất bại nhục nhã
những hạt thời gian ngắn ngủi xen kẽ
trên con đường tráng nhựa của những kẻ thắng thế.
Mọi sự lúc này tới chầm chậm
và kêu gọi tôi: thế nên mi hãy sống, hãy sống,
hãy quay, hãy quay tròn dưới mắt ta,
như điệu múa xoay vòng rồ dại của tình ái.
Hãy tỏa sáng trên những mùa gieo hạt đớn đau
và trên những phiền muộn của mỗi ngày,
hãy nhún vai trong đêm tối
và khóc thương cho hết mọi người.
*
Ngọn lửa run run…
Ngọn lửa run run trong vùng bóng âm u,
những khúc củi cháy đen chỉ còn soi lờ mờ.
Chen chúc chung quanh chúng từng đoàn lũ thật kỳ dị
những ý nghĩ của tôi vụt hiện về từ mùa đông không cùng.
Nỗi muộn phiền nào đưa chúng ta
tới nơi công viên bên bìa thành phố
để nhìn lại một quang cảnh thật hỗn độn
và hiểu rằng công viên này không còn nữa,
rằng mọi sự đều biết tới ngày tàn của chúng
mới từ hai thế kỷ,
để chiêm bao thấy mình lạc lõng trong rừng đêm
mà chẳng bao giờ còn nghe những nhát búa của người tiều phu.
Những thân cây và bụi rậm vươn mình trong vùng bóng, những ngọn đồi nằm sóng sượt ở xa xa nơi tăm tối quạnh hiu,
mặt trăng rực cháy tựa đống lửa củi
thắp lên trên những khu rừng một đám cháy lặng thinh.
*
Đoản khúc
Tháng giêng đã qua trên kính cửa nhà tù
và tôi nghe tiếng hát của những người bị giam giữ
qua khối bê-tông của các phòng giam:
“Một người trong anh em ta đã được phóng thích.”
Anh vẫn còn nghe tiếng hát của các tù nhân
và bước chân nặng nề cùa những viên cai ngục câm nín
và chính anh, không thốt một lời anh còn hát lại:
“Vĩnh biệt tháng giêng.”
Hướng về khung cửa kính,
anh nuốt từng ngụm lớn làn không khí ấm.
Còn tôi, tôi lại lang thang trong một hành lang,
trầm ngâm, tôi đi từ cuộc thẩm vấn này
qua cuộc thẩm vấn khác – tới cõi xa xăm ấy
nơi chẳng có giêng, hai, cũng chẳng có tháng ba.
1962
*
Bài ca giới nghiêm
Thêm một Giáng sinh chấm dứt
ướt đẫm những sọc và sao.
Tất cả các bạn Ba-lan của tôi
đều ở sau song sắt,
bị nhốt lại như những số không
trong một biểu đồ phẫn nộ:
như một phương pháp huấn luyện
nô lệ hạ toán học...
Sâu hơn cả chiều sâu
những tư tưởng của bạn hay của tôi
là giấc ngủ của sự chết
trong vùng mỏ Vujek;
cao hơn cả tiền thuê nhà của bạn
là bàn tay mà tài cán
khiến kẻ khác cúi đầu –
như thể được chụp ảnh.
Bất lực là ngôn từ.
Nhưng còn hơn giọt lệ,
trong cố gắng tìm tới,
xuyên qua biên giới
đối với những trái tim nặng trĩu
của các bạn Ba-lan của tôi.
Thêm một vụ án bắt đầu.
Thêm một Giáng sinh chấm dứt.
(Bài này nguyên tác bằng Anh văn)
*
Bài ca cho Bosnie
Khi mi uống whisky, ăn miếng thịt sườn bê, và khi trước buổi hòa nhạc, những ngón tay mi cài lại khuy áo
có những kẻ đang hấp hối.
Nơi những thành phố với những cái tên kỳ quặc, bị giết, bị thiêu mà không biết những căn nguyên của sự dữ
có những kẻ đang hấp hối.
Nơi những xó xỉnh nhỏ bé mà mi không hay, không hề thốt một tiếng kêu, không được chịu những phép thánh cuối cùng
có những kẻ đang hấp hối.
Họ đang hấp hối và mi mi phó mặc
vẫn những tên đạo đức giả
chỉ biết tới dửng dưng và phục tùng
và có những kẻ vẫn đang hấp hối.
Quá xa để có thể yêu những người anh em thuộc nòi slave của mi, ở đó nơi các thiên thần nhỏ không bay
có những kẻ đang hấp hối.
Những pho tượng biểu lộ sự ghê tởm của chúng, dấu hiệu của Caïn,
lịch sử mê cuồng
những tấm thân trần truồng của những kẻ đang hấp hối
Mi đọc những thành tích thể thao và kết số ngân hàng của mi và khi các con mi đi ngủ
có những kẻ đang hấp hối.
Con ma cà-rồng thời gian sẽ kịp thời phân tách
các nạn nhân mất đi với bọn người hạ sát họ
nhưng chiếc bóng của mi thuộc về chúng.
-----------------------
Ghi chú: Các bài dịch đều dựa theo các bản Pháp hoặc Anh; riêng bài cuối cùng, đã có từ 1992, dịch theo bản Pháp văn của Vladimir Claude Fišera đăng trên tờ Lettre (internationale), bộ mới, số 2, 1995, để tặng nhà thơ Claude Vancour, người đã cho tôi hay tin Brodsky từ trần đột ngột vì một cơn đau tim tại nhà riêng ở Brooklyn ngày 28 tháng Giêng 1996.
Tất cả các bài, để gửi bạn HNB, dịch giả đầu tiên tại Việt-nam của Joseph Brodsky. (DC).
***
Bài ca Giới Nghiêm | Khúc Bosnia
Trong số những bài thơ của Brodksy do HNB dịch, có hai bài trước đây đã đăng, "Bài ca giới nghiêm" và "Bài ca cho Bosnie" (trong chùm thơ NƠI CHẲNG CÓ GIÊNG, HAI, CŨNG CHẲNG CÓ THÁNG BA, bản dịch DC). Hôm nay xin giới thiệu bản dịch HNB cũng của hai bài ấy nhưng được dịch từ các version dài hơn hoặc có lối trình bày khác.
Bài ca Giới Nghiêm
Gửi Wiktor Woroszylsky và Andrzej Drawicz*
Lại một Giáng sinh chấm dứt
thấm đẫm những sọc và sao.
Những bạn Ba-lan của ta ai nấy
đều nằm sau những song sắt,
bị khóa kỹ như những số không
trên một tấm biểu đồ giận dữ:
như một luật lệ qui định
nô lệ đánh ngã toán học...
Những quốc gia đang học qui luật
như một chú bé con nghịch ngợm
khi tên bạo chúa hân hoan
chiêm ngưỡng cái còng.
Mỗi nét bút phóng ra,
dấu trừ biên tập lại dấu cộng
giúp cảnh sát
rút mất một tầng lớp.
Từ một sườn dốc hiểm trở
có một cái gì đỏ tươi thả xuống
trên tuyết Giáng sinh.
Khi nó lăn, bộ mặt của
địa cầu coi xấu hơn,
lỗ chân lông trở thành tế bào,
trong khi các hành tinh lạnh lùng
đưa mắt nhìn, như chính chúng ta.
Gương mặt đói. Ghét bẩn.
Dơ dáy. Những tòa án
nham nhở phân phát thời gian
cho những con người bị bóp
nhưng không nát bởi xe tăng
hay bởi súng ống tàu ngầm
bằng bởi những ngân hàng
chúng ta ký quỹ.
Sâu hơn cả chiều sâu
những ý nghĩ của bạn hay của ta
là giấc ngủ cái chết
trong vùng mỏ Vujek;[1]
cao hơn tiền thuê nhà của bạn
là bàn tay mà mánh khoé
buộc kẻ khác phải cúi đầu —
tựa như khi được chụp ảnh.
Bất lực chính là ngôn từ.
Tuy nhiên nó đánh bại nước mắt
để xuyên qua đường biên giới,
cố gắng với tới,
đối với những trái tim nặng trĩu
của những bạn Ba-lan của ta.
Lại một vụ án bắt đầu.
Lại một Giáng sinh chấm dứt.
1980
*
Khúc Bosnia**
Khi ngươi rót cho mình một ly whisky,
ngồm ngoàm con cá chép, hay kiểm tra đồng hồ,
khi bàn tay ngươi chỉnh lại cái cà vạt,
có những người đang chết.
Trong các thành phố mang những tên lạ lùng,
tơi tả đạn bom, lửa cháy ngất trời,
nói chung chẳng ai hiểu tại sao,
có những người đang chết.
Nơi những xó xỉnh nhỏ ngươi không hề nghe
tới, nhưng lớn vì chẳng có
cơ may cất tiếng la hay nói lời ly biệt,
có những người đang chết.
Trong khi ngươi bỏ phiếu
cho bọn thánh tông đồ mới dạy dân bỏ mặc,
tự bức chế, vân vân. — do đó
có những người đang chết.
Ở quá xa để có thể yêu được
láng giềng/anh em tộc Slav của ngươi,
nơi các thiên thần nhỏ của ngươi sợ không dám bay,
có những người đang chết.
Trong khi các pho tượng bất đồng,
theo cách nghĩ của Cain,[2] lịch sử
do cần lửa đốt lại có khuynh hướng mua
những kẻ đang chết.
Khi ngươi theo dõi các vận động viên ghi điểm,
kiểm chứng tài khoản mới nhất ở nhà băng, hay
hát một bài ru con ngủ,
có những người đang chết.
Thời gian, với ngọn bút lông tàn bạo bén nhọn
tách biệt người bị giết và kẻ giết người,
sẽ tuyên án cái bộ lạc sau
chính là bộ lạc của ngươi.
*
Khúc Bosnia***
Khi ngươi nhấm nháp ly rượu nhãn whisky,
ngồm ngoàm con cá chép, hay gãi vào đũng quần,
khi bàn tay ngươi chỉnh lại cái cà vạt,
có những người đang chết.
Trong các thành phố mang những tên lạ lùng,
tơi tả đạn bom, lửa cháy ngất trời,
nói chung chẳng ai hiểu tại sao,
có những người đang chết.
Nơi những xó xỉnh nhỏ ngươi không hề nghe
tới, nhưng lớn vì chẳng có
cơ may cất tiếng la hay nói lời ly biệt,
có những người đang chết.
Trong khi ngươi bỏ phiếu
cho bọn công tôn mới rao giảng sự bỏ mặc,
tự bức chế, vân vân. — do đó
có những người đang chết.
Ở quá xa để có thể yêu được
láng giềng/anh em tộc Slav của ngươi,
nơi các thiên thần nhỏ của ngươi sợ không dám bay,
có những người đang chết.
Trong khi các pho tượng bất đồng,
theo cách nghĩ của Cain,[2] lịch sử
do cần lửa đốt lại có khuynh hướng mua
những kẻ đang chết.
Khi ngươi theo dõi các vận động viên ghi điểm,
kiểm chứng tài khoản mới nhất ở nhà băng, hay
hát một bài ru con ngủ,
có những người đang chết.
Thời gian, với ngọn bút lông tàn bạo bén nhọn
tách biệt người bị giết và kẻ giết người,
sẽ tuyên án bọn bè lũ sau
chính là nhãn hiệu của ngươi.
--------------------------------
Chú thích của người dịch:
* Wiktor Woroszylsky (1927-1996) và Andrzej Drawicz (1932-1997) là những nhà thơ Ba-lan hoạt động trong Công đoàn Đoàn kết bị đi tù chiếu theo Luật Giới Nghiêm ở Ba-lan tháng Mười hai 1981.
[1] Vujek mine chỉ vùng mỏ than Wujek ở Silesia nơi có bảy người đã bị giết trong một vụ biểu tình ngồi dưới hầm để phản đối Luật Giới Nghiêm nói trên.
[2] Cain: Một trong hai người con trai của Adam và Eva, vì lòng ganh nham hiểm đã giết chết em trai mình là Abel. Vì thế Cain thường được dùng với nghĩa “tên sát nhân”.
“Bài ca giới nghiêm”: Dịch từ nguyên tác tiếng Anh “A Martial Law Carol” của Joseph Brodsky trong tập thơ To Urania: Selected Poems 1965-1985 (Penguin Books, 1988) – sách do bạn Nguyễn Đăng Thường từ London gửi về Việt Nam năm 1990. Bài thơ trước đó xuất hiện trên The New York Review of Books, số 17 tháng Ba 1983, và đã được đưa vào Collected Poems in English, của Joseph Brodsky (Farrar, Straus and Giroux, 2000) — với một chút thay đổi nhỏ: trong tập tuyển này bài thơ được ghi là viết năm 1981, thay vì 1980 là năm chưa có Luật Giới Nghiêm ở Ba-lan.
“Khúc Bosnia”: Dịch từ nguyên bản tiếng Anh “Bosnia Tune” của Joseph Brodsky in trong The New York Times, 18 tháng 11 năm 1992. Brodsky đã đọc lại và có ít nhiều thay đổi sau đó đã được đưa vào ấn bản Collected Poems in English, của Joseph Brodsky (Farrar, Straus and Giroux, 2000). Người dịch xin giới thiệu bản chuyển ngữ từ nguyên tác “Bosnia Tune”** đăng trên báo năm 1992, đồng thời cung cấp bản chuyển ngữ mới (2000) có những đoạn thay đổi*** từ nguyên tác “Bosnia Tune” — cụ thể trong các đoạn 1, 4 và 8.
***
Khu vườn
Im lặng sa mạc.
Trong bóng tối mùa thu
bao trùm sự trong suốt huyền ảo của khu vườn,
những chiếc lá nặng trĩu khát khao tìm về cõi chết
và chầm chậm cúi mình xuống đất.
Im lặng.
Số phận ngươi sẽ nghe chăng
tiếng thách đố âm ỉ trong số phận ta,
và hồi chuông báo tử của cây trái đang bỏ ngươi đi
hỏi nó có xa lạ như chính tiếng chuông?
Khu vườn không biên giới.
Hãy thổi vào những lời ta nói sự
quay cuồng của những thân cây trốc rễ và của chân lý,
nơi ta thả bước trôi về những cành cây uốn cong
giữa những chiếc lá rơi và đêm phục sinh.
Làm sao cây cối mệt mỏi của ngươi
và tâm hồn tắt nến của ta
có thể sống được đến mùa xuân năm tới
trong khi cây trái của ngươi đang mất dần
và chỉ nỗi trống vắng của ngươi mới có thực?
Chạy trốn, chạy trốn về nơi kia
trong không gian bất định
về nơi những toa tàu khủng khiếp sẽ đưa ta đến.
Con đường ta đi trên mặt đất và con đường ngươi
đi về hướng mặt trời xa chập vào nhau.
Vĩnh biệt, khu vườn của ta.
Vĩnh biệt muôn đời.
Hãy giữ trong ngươi sự im lặng của bình minh,
hỡi con người vẫn thong thả vặt lá những năm tháng
trên những vần điền viên cay đắng của nhà thơ.
---------------------------
Dịch từ bản Pháp ngữ của Jean-Jacques Marie trong Joseph Brodsky, Collines et autres poèmes (Éditions du Seuil, 1966).
***
Kỷ niệm
Bầu trời trắng
quay trên đầu tôi.
Mặt đất xám
nghiến dưới chân tôi.
Bên trái là cây. Bên phải
liền ngay một hồ nước
bờ xây bằng đá
bờ xây bằng gỗ.
Tôi chậm rãi rút
chân ra khỏi đầm nước,
và mặt trời chiếu sáng tôi
với những tia nắng mỏng.
Mùa gặt lúa
năm một chín năm tám.
Hãy nhớ lại:
đấy là chỗ bắt đầu của bạn.
Sống mãi, Dobrovolski
mỉm cười và bước dạo khắp thành phố.
Còn tôi tôi cứ lạc mãi
trong nhịp điệu một dài hai ngắn.
Mùa gặt lúa
năm một chín năm tám.
Tôi chậm rãi mở đường tôi
dẫn ra Biển Trắng.
Những dòng sông chảy ra phía bắc.
Những thiếu niên lang thang ngập đến nửa người
trong tiếng hát của sông nước.
Đêm trắng trên đầu chúng ta
vừa bắt đầu ló dạng.
Tôi đi tìm. Tôi muốn mình làm
một con người.
Thế mà chúng ta đã đi ra,
thế mà chúng ta đã ra tới bến bờ.
Những cuộc rong ruổi xanh của gió
đã theo kịp chúng ta.
Đất cắm sâu trong nước
với bập bềnh một tiếng vỗ ngắn.
Bàn tay tôi luồn vào đất,
tôi ngẩng đầu lên,
và biển xô tới gần tôi
màu trắng chói chang của nước.
***
Bài ca của Fedia Dobrovolski
Ngọn gió vàng Mãn Châu
cất cao tiếng nói
về những người Do-thái và những người Nga
bị chôn vùi dưới núi.
Những mái hoàng hôn
nhà hai tầng!
Đất không bao giờ thay đổi,
chỉ có trời là ngày càng đến gần chúng ta.
Ánh sáng chỉ mới cho chúng ta chút ít,
chỉ có những con chim mảnh mai bay qua
như mây của sự chết
trên mặt đất những cuộc viễn chinh.
Và nhìn về phương đông,
cong vòng dưới gió,
là cánh hoa đen trắng
của thế kỷ hai mươi.
-------------
Trích Tĩnh vật và những bài thơ khác, thơ Joseph Brodsky do HNB tuyển dịch, Nhà xuất bản Thuận Hóa - Huế, 1991. Hai bài thơ trên được dịch từ bản Pháp ngữ của Jean-Jacques Marie trong Joseph Brodsky, Collines et autres poème (Éditions du Seuil, 1966).
***
Con ngựa đen
Bầu trời đen sáng hơn cả những chân kia
và không thể chìm trong bóng đêm.
Cạnh bếp lửa chúng ta, tối hôm nọ
Ta đã nhìn thấy con ngựa đen.
Tôi không nhớ có cái gì đen hơn.
Đứng trên chân đen như những trụ
than, con ngựa đen như đêm tối,
như hư vô, đen từ bờm đến đuôi,
và lưng nó ánh lên một màu đen khác
cái lưng không hề biết đến yên cương.
Nó chờ bất động và có vẻ đang ngủ
đứng thẳng trên móng guốc đen như nỗi sợ.
Nó đen đến nỗi đã xua tan bóng tối,
đen như thế gian u tối nhất,
đen như sương mù nửa đêm,
đen như cái lỗ của cây kim,
đen như những rừng cây cao mất hút,
giống như khoảng không giữa sườn và ngực,
giống như cái lỗ có hạt giống nằm yên trong đất,
giống như bóng đêm đang xuống trong lòng ta.
Tuy thế dưới mắt ta nó còn đen lên nữa.
Đồng hồ chúng ta chỉ đúng nửa đêm.
Nó không đi về phía chúng ta,
bóng tối kỳ diệu đã nhận chìm hai cạnh sườn của nó
và cái lưng nó biến mất trong đêm.
Mọi vệt sáng đều tan biến,
mắt nó ngả trắng như một cái búng tay,
con ngươi chiếu sáng còn ghê sợ hơn nữa.
Nó giống như âm bản của một người lạ.
Thế thì tại sao, chạy đến chỗ này,
nó dừng lại bên chúng ta đến tận bình minh?
Tại sao nó không bỏ bếp lửa ra đi?
Tại sao nó hít thở không khí đen
trong tiếng xào xạc của cành lá bị giẫm?
Tại sao trong mắt nó chập chờn ánh sáng tối mù?
Nó chờ đợi trong chúng ta một kỵ sĩ đứng dậy.
***
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |