Gi¶i ph¸p, chÝnh s¸ch vÒ ®Çu t­ vµ huy ®éng vèn ®Çu t­ cho ph¸t triÓn s¶n phÈm c«ng nghiÖp chñ lùc

Víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nhanh cña khoa häc vµ c«ng nghÖ hiÖn nay, gi¶i ph¸p nµy lµ gi¶i ph¸p c¬ b¶n nhÊt vµ l©u dµi trong viÖc n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh s¶n phÈm, cña ngµnh c«ng nghiÖp. §Çu t­ chiÒu s©u, ®æi míi c«ng nghÖ kh«ng chØ n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm mµ cßn n©ng cao n¨ng suÊt, t¨ng quy m« s¶n xuÊt, gi¶m chi phÝ... HiÖn nay, qua ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng vÒ n¨ng lùc s¶n xuÊt, c«ng nghÖ, m¸y mãc thiÕt bÞ, kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ xuÊt khÈu cña s¶n phÈm cho thÊy, nh÷ng n¨m võa qua tuy ®· ®­îc quan t©m vÒ ®Çu t­, nh­ng tr×nh ®é kü thuËt c«ng nghÖ c¸c doanh nghiÖp, nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp trong n­íc cßn thÊp so víi c¸c doanh nghiÖp §TNN vµ khu vùc, nhiÒu doanh nghiÖp trong n­íc cã c«ng nghÖ s¶n xuÊt vµ MMTB ®· qu¸ cò kü vµ l¹c hËu, mét sè doanh nghiÖp ®· ®Çu t­ ®æi míi MMTB nh­ng t×nh h×nh khai th¸c ch­a hÕt kh¶ n¨ng, nhiÒu lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ ®· trë nªn lçi thêi, s¶n phÈm chÊt l­îng kh«ng cao nªn khã c¹nh tranh, do ®ã kh¶ n¨ng thu håi vèn ®Ó ®Çu t­ ®æi míi MMTB, c«ng nghÖ gÆp khã kh¨n, doanh nghiÖp ë vµo t×nh tr¹ng khã kh¨n.

§Ó thùc hiÖn tèt gi¶i ph¸p ®Çu t­ cho c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp chñ lùc, trªn c¬ së nh÷ng nghiªn cøu ®¸nh gi¸ vÒ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm, vÒ phÝa §Þa ph­¬ng cÇn:

1) T­ vÊn cho c¸c nhµ ®Çu t­ vµ doanh nghiÖp trong c¸c lÜnh vùc ®Çu t­, trªn c¬ së c¸c danh môc s¶n phÈm chñ lùc, c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc cã liªn quan ®Õn c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­, cÊp phÐp... cÇn cã nh÷ng th«ng tin mang tÝnh khuyÕn c¸o ®Ó gióp c¸c nhµ ®Çu t­, c¸c doanh nghiÖp cã th«ng tin vÒ lÜnh vùc ®Çu t­ dù kiÕn, h¹n chÕ ®­îc nh÷ng rñi ro vµ l·ng phÝ trong ®Çu t­.

2) Hç trî ®Çu t­ chiÒu s©u cho c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc, triÓn khai nhanh viÖc hç trî ®Çu t­ chiÒu s©u, ®æi míi c«ng nghÖ cho c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc trªn ®Þa bµn. ¦u tiªn nguån vèn ­u ®·i cho c¸c dù ¸n ®Çu t­ s¶n phÈm c«ng nghiÖp chñ lùc, ngoµi nh÷ng chÝnh s¸ch chung cña nhµ n­íc, TØnh cÇn cã nguån kinh phÝ hç trî cho c¸c DNNN thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh nghiªn cøu c¶i tiÕn c«ng nghÖ, nh»m khuyÕn khÝch c¸c c¸ nh©n trong c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc tham gia nghiªn cøu c«ng nghÖ míi.

3) §Çu t­ x©y dùng h¹ tÇng kü thuËt cho ph¸t triÓn c«ng nghiÖp, cÇn ®Æc biÖt quan t©m ®Õn c¸c c¬ së h¹ tÇng trong c¸c KCN tËp trung ®ång bé víi tiÕn ®é x©y dùng c¬ së h¹ tÇng ngo¹i khu gåm ®iÖn, n­íc, th«ng tin, c¸c dÞch vô kü thuËt... §Ó thu hót nhiÒu dù ¸n vµo c¸c KCN vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc triÓn khai nhanh c¸c dù ¸n ®Çu t­. ViÖc tæ chøc x©y dùng h¹ tÇng kü thuËt cÇn dùa vµo thùc tr¹ng vµ chiÕn l­îc ph¸t triÓn ®Ó lùa chän gi¶i ph¸p thÝch hîp nh­ c¶i t¹o, n©ng cÊp, tËn dông c¬ së ®· cã hoÆc ph¸t triÓn míi ®¹t yªu cÇu hiÖn ®¹i, v¨n minh, tiÖn Ých theo tiªu chuÈn quèc tÕ.

Song song víi viÖc x©y dùng h¹ tÇng kü thuËt c¸c khu c«ng nghiÖp nh­ ®iÖn, n­íc, giao th«ng...cÇn ph¶i chó ý x©y dùng c¸c c«ng tr×nh phôc vô cho nhu cÇu ng­êi lao ®éng nh­ nhµ ë cho c«ng nh©n. §©y lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc cÇn thiÕt mµ §¶ng, Nhµ n­íc, c¸c cÊp chÝnh quyÒn vµ toµn thÓ c«ng nh©n, lao ®éng ®ang quan t©m, viÖc t¹o ®iÒu kiÖn vÒ nhµ ë cho c«ng nh©n gãp phÇn lµm cho ng­êi lao ®éng yªn t©m s¶n xuÊt, æn ®Þnh x· héi vµ ngµy cµng ph¸t huy vai trß cña giai cÊp c«ng nh©n trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa vµ hiÖn ®¹i hãa ®Êt n­íc. §Ó t¹o thªm søc hÊp dÉn thu hót ®Çu t­ ®Ò nghÞ cho tæ chøc thÝ ®iÓm m« h×nh khu c«ng nghiÖp do nhµ n­íc ®Çu t­ h¹ tÇng vµ cho thuª l¹i kh«ng v× môc ®Ých kinh doanh ®Ó ®¶m b¶o phÝ sö dông h¹ tÇng cã tÝnh c¹nh tranh cao, chñ ®Çu t­ cã thÓ giao cho ban Qu¶n lý c¸c KCN vµ m« h×nh nµy tr­íc m¾t ­u tiªn thu hót c¸c nhµ ®Çu t­ trong n­íc.

4) Hç trî l·i suÊt vay vèn cho x©y dùng h¹ tÇng c¸c côm c«ng nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp, x©y dùng nhµ ë c«ng nh©n, nhÊt lµ lÜnh vùc thu hót nhiÒu lao ®éng nh­ m¨y mÆc, giµy dÐp... Hç trî vÒ vèn ­u ®·i cho c¸c doanh nghiÖp lµm dÞch vô phôc vô ®­a r­íc c«ng nh©n trªn ®Þa bµn, dÞch vô trong khu c«ng nghiÖp... ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh trong qu¸ tr×nh héi nhËp vµ ph¸t triÓn.

5) TiÕp tôc t¨ng c­êng thu hót vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi, khuyÕn khÝch m¹nh mÏ viÖc thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo c¸c ngµnh c«ng nghiÖp s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, c«ng nghiÖp chÕ biÕn, c«ng nghiÖp phôc vô ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n, c¸c lÜnh vùc c«ng nghÖ th«ng tin, sinh häc, ®iÖn tö, vËt liÖu míi, c¸c ngµnh cã lîi thÕ c¹nh tranh g¾n víi c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, t¹o thªm nhiÒu viÖc lµm, gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ. Do ®ã cÇn triÓn khai kªu gäi ®Çu t­ vµo mét sè lÜnh vùc cô thÓ, ph©n lo¹i c¸c dù ¸n ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Ó cã nh÷ng biÖn ph¸p kÞp thêi th¸o gì khã kh¨n, ®Èy m¹nh vËn ®éng vµ xóc tiÕn ®Çu t­ . TiÕp tôc n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý nhµ n­íc trong ho¹t ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi nhÊt lµ trong viÖc c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh.

Ngoµi nh÷ng gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ trªn, vÒ phÝa doanh nghiÖp cÇn: TËn dông vµ ph¸t huy n¨ng lùc hiÖn cã ®Ó ph¸t huy hÕt c«ng suÊt m¸y mãc thiÕt bÞ vµ hiÖu qu¶ ®Çu t­. Nghiªn cøu ®Çu t­ c«ng nghÖ phï hîp víi kh¶ n¨ng cña ®¬n vÞ m×nh, ®¶m b¶o hiÖu qu¶ cao nhÊt. Nhanh chãng triÓn khai x©y dùng c¸c dù ¸n ®Çu t­ trªn c¬ së chiÕn l­îc s¶n phÈm cña ®¬n vÞ m×nh ®Ó tËn dông thêi gian b¶o hé cña nhµ n­íc. Chñ ®éng t×m kiÕm nguån vèn th«ng qua nhiÒu h×nh thøc nh­ cæ phÇn, vay tÝn dông, kªu gäi ®Çu t­, hîp t¸c s¶n xuÊt...

Tuy nhiªn, vÊn ®Ò ®Æt ra cho ®Çu t­ ®ã lµ nguån vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ ®Çu t­ chiÒu s©u ®æi míi c«ng nghÖ, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm. HiÖn nay, vèn ®Çu t­ cña ngµnh c«ng nghiÖp chiÕm tû träng cao lµ nguån vèn tõ §TNN (chiÕm trªn 70%) tæng vèn ®Çu t­ toµn ngµnh. Do ®ã trong nh÷ng n¨m tíi, ®Ó ngµnh c«ng nghiÖp n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh, tiÕp tôc ph¸t triÓn, vÊn ®Ò huy ®éng vèn c¶ trong vµ ngoµi n­íc lµ hÕt søc quan träng. §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy, viÖc huy ®éng vèn ®Çu t­ cho ph¸t triÓn cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch vµ gi¶i ph¸p tÝch cùc vµ bè trÝ sö dông cã hiÖu qu¶ bao gåm c¸c nguån nh­:

1) Nguån vèn ®Çu t­ tõ ng©n s¸ch chñ yÕu tËp trung cho viÖc ®Çu t­ h¹ tÇng ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc thu hót ®Çu t­.

2) Nguån vèn tÝn dông bao gåm c¶ tÝn dông ­u ®·i cña Nhµ n­íc (ODA), quü hç trî ph¸t triÓn cña tØnh, c¸c tæ chøc tÝn dông trªn ®Þa bµn lµ nh÷ng nguån hÕt søc quan träng. §Ó khai th¸c vµ gi¶i ng©n ®­îc nguån nµy, hÖ thèng ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc tÝn dông cÇn c¨n cø vµo ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn c«ng nghiÖp, tiÕp cËn víi c¸c doanh nghiÖp x©y dùng cã ch­¬ng tr×nh ®Çu t­ mét c¸ch cô thÓ ®Ó thÈm ®Þnh vµ cho vay theo tõng dù ¸n. C¸c doanh nghiÖp ph¶i chñ ®éng x©y dùng dù ¸n, ph­¬ng ¸n kinh doanh cã hiÖu qu¶ vµ kh¶ thi, lùa chän môc tiªu ®Çu t­, phèi hîp tæ chøc tÝn dông ®Ó bè trÝ vµ sö dông nguån tÝn dông mét c¸ch hîp lý vµ hiÖu qu¶.

3) Nguån vèn thu hót §TNN (FDI) lµ nguån hÕt søc quan träng quyÕt ®Þnh ®Õn sù t¨ng tr­ëng cña ngµnh c«ng nghiÖp cña tØnh, do ®ã cÇn cã nh÷ng gi¶i ph¸p ®ång bé ®Ó thu hót ®Çu t­ nh­ gi¸ thuª ®Êt, thñ tôc hµnh chÝnh... Ho¹t ®éng tiÕp thÞ ®Çu t­ cÇn ®­îc ®æi míi vÒ ph­¬ng ph¸p vµ phong c¸ch chØ ®¹o cho phï hîp víi bèi c¶nh kh«ng cßn ë giai ®o¹n nhµ ®Çu t­ chñ ®éng ®Õn.

Gi¶i ph¸p vÒ thÞ tr­êng lµ mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p hÕt søc quan träng cho ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp chñ lùc cña ngµnh c«ng nghiÖp. CÇn chó träng thÞ tr­êng trong n­íc, më réng thÞ tr­êng khu vùc vµ thÞ tr­êng thÕ giíi, chó träng thÞ tr­êng truyÒn thèng ®i ®«i kh«ng ngõng më réng thÞ tr­êng míi. Th­êng xuyªn th©m nhËp, tiÕp thÞ ®Ó cã chÝnh s¸ch cho tõng thÞ tr­êng:

1) §èi víi thÞ tr­êng trong n­íc.

Víi d©n sè 80 triÖu ng­êi, c¸c doanh nghiÖp cÇn x¸c ®Þnh ®©y lµ thÞ tr­êng ®Çy tiÒm n¨ng chñ yÕu tiªu thô c¸c lo¹i hµng hãa tiªu dïng, vËt liÖu x©y dùng, n«ng s¶n,...N»m ë khu vùc §«ng Nam Bé, cã thÞ tr­êng Thµnh phè Hå ChÝ Minh vµ c¸c tØnh trong vïng §«ng Nam bé lµ thÞ tr­êng tiªu thô lín c¸c lo¹i hµng hãa tiªu dïng: ®­êng, giÊy, ®å ®iÖn - ®iÖn tö, hµng n«ng s¶n, hµng vËt liÖu x©y dùng, s¾t thÐp... ®ång thêi còng lµ thÞ tr­êng cung øng c¸c lo¹i hµng hãa tiªu dïng cho TØnh: ®å nhùa, ®å dïng gia ®×nh, v¶i... Vïng ®ång b»ng s«ng Cöu Long lµ thÞ tr­êng tiªu thô lín c¸c lo¹i hµng hãa tiªu dïng: ®­êng, s÷a, bét giÆt, hµng may mÆc, ®å ®iÖn- ®iÖn tö, hµng méc, hµng vËt liÖu x©y dùng, s¾t thÐp, xe g¾n m¸y, m¸y mãc phôc vô n«ng nghiÖp... Ngoµi ra Hµ néi, vïng phÝa B¾c c¸c tØnh duyªn h¶i miÒn trung còng lµ thÞ tr­êng tiªu thô rÊt quan träng vÒ hµng tiªu dïng, vËt liÖu x©y dùng, hµng vËt t­ s¾t thÐp... Do ®ã c¸c doanh nghiÖp cÇn ®Èy m¹nh viÖc tiªu thô trong n­íc ®èi víi nh÷ng s¶n phÈm hµng ho¸ lµ nh÷ng s¶n phÈm cã lîi thÕ cña ®Þa ph­¬ng so víi c¶ n­íc.

§Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp më réng thÞ tr­êng trong n­íc, vÒ phÝa §Þa ph­¬ng, trªn c¬ së ch­¬ng tr×nh xóc tiÕn th­¬ng m¹i chung, cÇn nghiªn cøu hç trî kinh phÝ cho c¸c doanh nghiÖp trong viÖc tham gia héi chî triÓn l·m trong n­íc theo tõng chuyªn ngµnh, nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp më réng thÞ tr­êng trong n­íc.

2) §èi víi thÞ tr­êng xuÊt khÈu.

Ngµnh c«ng nghiÖp §ång Nai xuÊt khÈu chiÕm mét tû träng cao (trªn 70%) trong tæng doanh sè tiªu thô. Do ®ã thÞ tr­êng xuÊt khÈu lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc quan träng hiÖn nay, trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ n­íc ta b­íc vµo héi nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi. Ngay tõ b©y giê cÇn cã chiÕn l­îc vÒ thÞ tr­êng ®èi víi tõng ngµnh hµng, ®Ó khi c¸c s¶n phÈm hµng hãa trong n­íc kh«ng cßn hµng rµo b¶o hé thuÕ quan vÉn cã thÓ ®øng v÷ng trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. TiÕp tôc cñng cè vµ gi÷ v÷ng thÞ tr­êng truyÒn thèng nh­: Trung quèc, §µi Loan, Singapore, NhËt, Mü, khèi EU.... CÇn sím cã chÝnh s¸ch th©m nhËp vµo c¸c thÞ tr­êng míi, trong ®ã chó ý thÞ tr­êng trong khu vùc khèi ASEAN khi ®­îc h­ëng c¸c ­u ®·i.

§Ó gi¶i quyÕt tèt thÞ tr­êng, vÒ phÝa §Þa ph­¬ng cÇn tËp trung vµo mét sè vÊn ®Ò sau:

- Cung cÊp th«ng tin th­êng xuyªn vµ ®Çy ®ñ vÒ thÞ tr­êng cho doanh nghiÖp, hç trî thªm vÒ m«i tr­êng ph¸p lý cho doanh nghiÖp trong viÖc më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu. Trong thêi ®¹i c«ng nghÖ th«ng tin hiÖn nay, vai trß cña th«ng tin chiÕm mét vÞ trÝ ®Æc biÖt quan träng vµ ai lµm chñ ®­îc th«ng tin th× ng­êi ®ã sÏ cã nhiÒu c¬ héi chiÕn th¾ng trong cuéc c¹nh tranh gay g¾t cña tiÕn tr×nh héi nhËp. Tuy nhiªn hiÖn nay th«ng tin vÒ thÞ tr­êng xuÊt khÈu ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cßn ë møc thÊp. §Ó cã thÓ xuÊt khÈu vµ c¹nh tranh víi c¸c s¶n phÈm cïng lo¹i trong khu vùc, tèi thiÓu chóng ta còng ph¶i biÕt nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ s¶n phÈm ®ã nh­ chÊt l­îng, gi¸ c¶, thÞ phÇn, quy m«... vµ c¸c ®Þnh chÕ hç trî cña quèc gia ®ã. Do ®ã cÇn cã biÖn ph¸p cung cÊp th«ng tin vÒ thÞ tr­êng ®Ó c¸c doanh nghiÖp cã thÓ n¾m b¾t, ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc thÞ tr­êng cho c¸c s¶n phÈm cña m×nh.

- TÝch cùc t×m kiÕm thÞ tr­êng th«ng qua quan hÖ ngo¹i giao, tæ chøc ®oµn ra ®oµn vµo kh¶o s¸t thÞ tr­êng, th«ng tin qu¶ng c¸o. Trong c«ng t¸c tiÕp thÞ, bªn c¹nh viÖc ®Èy m¹nh xuÊt khÈu nh÷ng mÆt hµng mµ ta cã tiÒm n¨ng s¶n xuÊt, cÇn chó ý h¬n n÷a viÖc ®Èy m¹nh xuÊt khÈu h­íng tíi thÞ tr­êng vµ ng­êi tiªu dïng chø kh«ng ph¶i chØ dùa vµo mÆt hµng vµ kh¶ n¨ng s¶n xuÊt thùc tÕ cã s½n nh­ ta vÉn th­êng lµm. §iÒu nµy ®ßi hái ph¶i cã sù nghiªn cøu kü h¬n vÒ c¸c thÞ tr­êng, ®Ó biÕt thÞ tr­êng vµ ng­êi tiªu dïng cÇn g× tõ ®ã cã kÕ ho¹ch s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng phï hîp h¬n vµ cã chiÕn l­îc xuÊt khÈu phï hîp víi tõng thÞ tr­êng. Do ®ã, cÇn tiÕp tôc më réng quan hÖ hîp t¸c th«ng qua c«ng t¸c ®èi ngo¹i, ®Èy m¹nh ho¹t ®éng hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ cña tØnh, th­êng xuyªn tæ chøc c¸c ®oµn c«ng t¸c nghiªn cøu, t×m hiÓu thÞ tr­êng, t¹o mäi ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp nghiªn cøu, më réng thÞ tr­êng tiªu thô. Nç lùc t×m thÞ tr­êng, b¹n hµng ®i ®«i víi viÖc chó ý c¸c ho¹t ®éng qu¶ng b¸ nh·n hiÖu, s¶n phÈm... trong c«ng t¸c tiÕp thÞ cÇn chó ý h¬n n÷a viÖc ®Èy m¹nh xuÊt khÈu h­íng tíi thÞ tr­êng vµ ng­êi tiªu dïng.

- Ph¸t huy vai trß cña c¬ quan xóc tiÕn th­¬ng m¹i trong viÖc phèi hîp víi c¸c c¬ quan xóc tiÕn th­¬ng m¹i cña Trung ­¬ng vµ Thµnh phè Hå ChÝ Minh nh»m cung cÊp th«ng tin vÒ thÞ tr­êng, ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i. T¨ng c­êng vai trß xóc tiÕn th­¬ng m¹i cña c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc, b»ng c¸ch tæ chøc phèi hîp víi c¸c c¬ quan ®ang lµm chøc n¨ng xóc tiÕn th­¬ng m¹i cña Trung ­¬ng vµ Thµnh phè Hå ChÝ Minh. Hç trî c¸c doanh nghiÖp trong ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i vµ qu¶ng b¸ nh·n hiÖu. ThÞ tr­êng lµ nh©n tè quan träng thóc ®Èy s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp, võa qua nhiÒu doanh nghiÖp ®· n¨ng ®éng ®i t×m thÞ tr­êng, tuy nhiªn víi nguån tµi chÝnh h¹n hÑp, c¸c doanh nghiÖp kh«ng thÓ thùc hiÖn tiÕp thÞ tèt nÕu kh«ng cã sù gióp ®ì tõ c¸c c¬ quan Nhµ n­íc, tæ chøc xóc tiÕn th­¬ng m¹i.

Bªn c¹nh ®ã, ®Ó hç trî ®¾c lùc cho ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i cÇn triÓn khai nhanh nh÷ng øng dông cña c«ng nghÖ tin häc nh­ sö dông Internet, Web...vµ tiÕn tíi lµ th­¬ng m¹i ®iÖn tö trong viÖc xóc tiÕn mËu dÞch ®Ó t×m ®èi t¸c vµ më réng thÞ tr­êng. Trong thêi gian tíi, §ång Nai cÇn ph¶i nç lùc h¬n n÷a trong viÖc më réng xuÊt khÈu qua c¸c n­íc ngoµi khèi ASEAN, ®ã lµ c¸c thÞ tr­êng §«ng ¸, EU, Trung §«ng, Mü vµ B¾c Mü... C¸c thÞ tr­êng nµy hÇu nh­ lµ thÞ tr­êng ®· ph¸t triÓn do vËy yªu cÇu th­¬ng m¹i th«ng qua hÖ thèng dÞch vô th«ng tin hiÖn ®¹i rÊt lín. Tuy nhiªn, hiÖn nay gi¸ dÞch vô viÔn th«ng cña ViÖt Nam kh¸ cao so nhiÒu n­íc, do vËy ®Ò nghÞ Nhµ n­íc nªn cã kÕ ho¹ch hç trî, v× nÕu kh«ng th× ta kh«ng thÓ khai th¸c lîi thÕ cã tÝnh toµn cÇu nµy ®Ó thóc ®Èy s¶n xuÊt vµ ®Èy m¹nh xuÊt khÈu.

- N©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c HiÖp Héi ngµnh nghÒ trong viÖc t×m kiÕm thÞ tr­êng. Thêi gian qua cßn mét sè hiÖn t­îng tranh mua, tranh b¸n, c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh gi÷a c¸c doanh nghiÖp trªn thÞ tr­êng trong n­íc còng nh­ xuÊt khÈu, lµm gi¶m ®i lîi Ých chung cña toµn ngµnh vµ doanh nghiÖp, gi¶m vÞ thÕ cña hµng hãa ViÖt Nam trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. Tõ thùc tÕ c¹nh tranh trong néi bé ngµnh, trong c¸c doanh nghiÖp cïng ngµnh hµng, lµm gi¶m lîi Ých chung nªn c¸c hiÖp héi ngµnh nghÒ ra ®êi. HiÖp Héi ngµnh nghÒ ngµy cµng ®ãng vai trß quan träng trong viÖc ®iÒu phèi vµ g¾n kÕt lîi Ých gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong cïng mét ngµnh hµng vµ lîi Ých chung cña ngµnh ®èi víi thÞ tr­êng trong n­íc vµ thÕ giíi. ViÖc phèi hîp ®ång bé gi÷a c¸c ®¬n vÞ trong cïng hiÖp héi, ph¸t huy h¬n n÷a vai trß cña c¸c hiÖp héi ngµnh hµng trong viÖc ®Èy m¹nh xuÊt khÈu, lÊy lîi Ých chung lµm môc tiªu phôc vô. §ång thêi cÇn cã sù phèi hîp nhÞp nhµng gi÷a c¸c thµnh viªn trong hiÖp héi ®Ó t¹o nªn nguån hµng ®ñ m¹nh ®Ó xuÊt khÈu æn ®Þnh khi cã c¸c hîp ®ång lín lµ mét viÖc lµm hÕt søc cÇn thiÕt hiÖn nay.

- Nghiªn cøu c¸c biÖn ph¸p hç trî doanh nghiÖp Nhµ n­íc trong viÖc t×m kiÕm vµ më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu. §Ó hç trî xuÊt khÈu, Nhµ n­íc ®· lËp quü khuyÕn khÝch xuÊt khÈu trªn quy m« c¶ n­íc vµ sö dông quü b×nh æn gi¸ trong nh÷ng tr­êng hîp cÇn thiÕt ®Ó hç trî cho xuÊt khÈu. Tuy nhiªn, trªn gi¸c ®é ®Þa ph­¬ng cÇn cã nh÷ng gi¶i ph¸p hç trî c¸c doanh nghiÖp trong viÖc t×m kiÕm vµ më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu nhÊt lµ ®èi víi c¸c s¶n phÈm xuÊt khÈu chñ lùc cña c«ng nghiÖp §Þa ph­¬ng nh­:

+ Hç trî mét phÇn kinh phÝ cho c«ng t¸c th¨m dß vµ t×m kiÕm më réng thÞ tr­êng, kh¶o s¸t mÆt hµng xuÊt khÈu míi.

+ Hç trî kinh phÝ trong viÖc tæ chøc héi chî triÓn l·m, héi th¶o chuyªn ®Ò.

+ Hç trî trong viÖc lËp chi nh¸nh, v¨n phßng ®¹i ®iÖn t¹i c¸c thÞ tr­êng míi, thÞ tr­êng cã quan hÖ ngo¹i giao víi ®Þa ph­¬ng.

- TiÕp tôc hç trî c¸c doanh nghiÖp trong viÖc n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, sö dông hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng ISO 9000. Trong thêi ®¹i hiÖn nay, ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu th× yÕu tè c¬ b¶n ®Çu tiªn cÇn ®¹t ®­îc ®ã lµ hµng hãa ph¶i b¶o ®¶m chÊt l­îng. §Æc biÖt ®èi víi c¸c n­íc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn th× yªu cÇu nµy cã khi cßn lµm t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng xuÊt khÈu h¬n c¶ yÕu tè vÒ gi¸. Do vËy, muèn t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng xuÊt khÈu th× kh«ng thÓ kh«ng nãi ®Õn vÊn ®Ò chÊt l­îng. ChÝnh v× vËy, bªn c¹nh sù nç lùc cña c¸c doanh nghiÖp vµ hç trî kinh phÝ cña nhµ n­íc, c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc cÇn th­êng xuyªn h­íng dÉn, tuyªn truyÒn hç trî ®Ó c¸c doanh nghiÖp dÔ tiÕp cËn h¬n víi c¸c tiªu chuÈn qu¶n lý chÊt l­îng míi, còng nh­ c¸c yªu cÇu kü thuËt vÒ chÊt l­îng s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng quèc tÕ.

VÒ phÝa c¸c doanh nghiÖp: Gi¶i ph¸p thÞ tr­êng xuÊt khÈu lµ mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p quan träng ®Ó gióp c¸c doanh nghiÖp ph¸t triÓn nhanh, khi thÞ tr­êng trong n­íc søc mua cßn thÊp. Sù hç trî cña nhµ n­íc kh«ng thÓ thay thÕ vai trß chñ ®éng cña doanh nghiÖp trong viÖc t×m kiÕm thÞ tr­êng xuÊt khÈu. §Ó thùc hiÖn gi¶i ph¸p nµy, c¸c doanh nghiÖp cÇn t¨ng c­êng c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng thÕ giíi, vËn dông linh ho¹t c¸c h×nh thøc th«ng tin, qu¶ng c¸o, Web, Internet... ®Ó giíi thiÖu s¶n phÈm cña m×nh víi thÞ tr­êng thÕ giíi. Chó träng viÖc ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé xóc tiÕn th­¬ng m¹i giái, am hiÓu kinh doanh quèc tÕ vµ giao dÞch th­¬ng m¹i, ®Ó cã thÓ th©m nhËp thÞ tr­êng thÕ giíi.

4. Gi¶i ph¸p, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn nguån nh©n lùc

Thùc tÕ cho thÊy tr×nh ®é vÒ nh©n lùc §ång Nai t­¬ng ®èi thÊp, tr×nh ®é ®¹i häc vµ trªn ®¹i häc chiÕm tû träng thÊp so víi c¶ n­íc... §©y còng lµ mét trong nh÷ng th¸ch thøc cho ngµnh c«ng nghiÖp tr­íc tiÕn tr×nh héi nhËp. Trong khi ®ã theo môc tiªu ph¸t triÓn ®· x¸c ®Þnh, nhu cÇu lao ®éng c«ng nghiÖp §ång Nai ®Õn n¨m 2010 lµ 600.000 lao ®éng vµ n¨m 2005 lµ 350.000 lao ®éng c«ng nghiÖp. Nh­ vËy trong 5 n¨m 2001-2005 sè lao ®éng c«ng nghiÖp t¨ng thªm h¬n 200.000 lao ®éng vµ ®Õn n¨m 2010 t¨ng thªm 450.000 lao ®éng .

§Ó ®¸p øng nhu cÇu lao ®éng c«ng nghiÖp ®Õn n¨m 2005 vµ 2010 ®ång thêi gi¶m nhÑ g¸nh nÆng vÒ vÊn ®Ò x· héi, gi¸o dôc do t¨ng d©n sè c¬ häc, vÒ phÝa §Þa ph­¬ng cÇn:

- Cã chÝnh s¸ch t¸c ®éng m¹nh n©ng cao tr×nh ®é d©n trÝ vµ n¨ng suÊt lao ®éng trong n«ng nghiÖp ®Ó chuyÓn dÞch lao ®éng n«ng nghiÖp sang ®¸p øng nhu cÇu lao ®éng c«ng nghiÖp th«ng qua c¸c ch­¬ng tr×nh khuyÕn n«ng, khuyÕn c«ng, c«ng nghÖ sinh häc, c«ng nghiÖp phôc vô n«ng nghiÖp... Nhu cÇu lao ®éng c«ng nghiÖp ®ßi hái ë c¶ hai mÆt chÊt l­îng vµ sè l­îng, do ®ã cÇn cã kÕ ho¹ch vµ chÝnh s¸ch ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý, c¸n bé kü thuËt vµ c«ng nh©n cã kü n¨ng chuyªn nghiÖp ngang tÇm nhiÖm vô. §éi ngò c¸n bé chuyªn gia ph¶i v÷ng vÒ chÝnh trÞ, cã kü n¨ng chuyªn m«n, cã tr×nh ®é ngo¹i ng÷, tin häc vµ ®­îc trang bÞ c¬ b¶n kiÕn thøc vÒ ph¸p luËt, qu¶n lý nhµ n­íc, giao dÞch quèc tÕ ... ®Ó ®ñ søc thÈm ®Þnh chän lùa c«ng nghÖ míi du nhËp theo chuyªn ngµnh ®­îc ®µo t¹o vµ cã kh¶ n¨ng ®µm ph¸n cïng cã lîi gi÷a ®«i bªn trong quan hÖ hîp ®ång, hîp t¸c SXKD víi bªn ngoµi.

- Th­êng xuyªn gi¸o dôc t¸c phong c«ng nghiÖp cho ®éi ngò c«ng nh©n vµ ®ång thêi cã biÖn ph¸p b¶o vÖ quyÒn lîi chÝnh ®¸ng cña ng­êi c«ng nh©n th«ng qua tæ chøc §¶ng, C«ng ®oµn, §oµn thanh niªn, nhÊt lµ ®èi víi c«ng nh©n khu vùc NQD vµ ®Çu t­ n­íc ngoµi.

- Hç trî kinh phÝ ®µo t¹o n©ng cao tr×nh ®é vµ tay nghÒ cho c¸n bé qu¶n lý, kü s­, c«ng nh©n kü thuËt cho c¸c doanh nghiÖp, c¸c ho¹t ®éng tham quan, trao ®æi vµ häc hái kinh nghiÖm ë n­íc ngoµi ®­îc tØnh chÊp thuËn.

Bªn c¹nh sù hç trî ®ã, vÒ phÝa Doanh nghiÖp, cÇn x©y dùng chiÕn l­îc ®µo t¹o lao ®éng trong ®iÒu kiÖn héi nhËp vµ c¹nh tranh, x¸c ®Þnh nh©n tè con ng­êi lµ hÕt søc quan träng trong viÖc ph¸t triÓn doanh nghiÖp giai ®o¹n míi. Lao ®éng ph¶i ®¶m b¶o c¶ 2 mÆt chÊt l­îng vµ sè l­îng, cã kh¶ n¨ng thÝch øng víi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng.

5. ChÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn khoa häc – c«ng nghÖ.

VÊn ®Ò ph¸t triÓn tiÒm lùc vµ chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ ®èi víi ngµnh c«ng nghiÖp nãi chung vµ s¶n phÈm c«ng nghiÖp chñ lùc cña §ång Nai nãi riªng lµ hÕt søc quan träng, nã lµ néi dung c¬ b¶n cña toµn bé qu¸ tr×nh ®Çu t­ ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghiÖp, lµ ®iÒu kiÖn ®Ó hiÖn ®¹i ho¸ ngµnh c«ng nghiÖp vµ kh«ng ngõng n©ng cao søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm.

HiÖn nay c¸c chÝnh s¸ch vÒ khuyÕn khÝch ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ ®· cã nhiÒu thay ®æi, tuy nhiªn ch­a thùc sù khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp. C¸c néi dung doanh nghiÖp cÇn ®­îc khuyÕn khÝch ®Çu t­ vÒ khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ gåm mét sè lÜnh vùc nh­ mua thiÕt kÕ hoÆc nghiªn cøu thiÕt kÕ s¶n phÈm; mua c«ng nghÖ hoÆc nghiªn cøu thiÕt kÕ c«ng nghÖ; thuª chuyªn gia t­ vÊn c¸c lo¹i vÒ khoa häc c«ng nghÖ vµ ®µo t¹o; thuª c¸c dÞch vô khoa häc c«ng nghÖ nh­ t­ vÊn, ®µo t¹o, chuyÓn giao, thÞ tr­êng; ®Çu t­ c¸c thiÕt bÞ nghiªn cøu ph¸t triÓn, kiÓm tra chÊt l­îng. C¸c lÜnh vùc nµy ®­îc gäi lµ ho¹t ®éng nghiªn cøu ph¸t triÓn (gäi t¾t lµ R&D).

ë c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn, c¸c doanh nghiÖp ®Ò trÝch tõ gi¸ thµnh s¶n phÈm tõ 5 – 7% chi phÝ dµnh cho c«ng t¸c R&D, ë n­íc ta chi phÝ nµy ch­a ®­îc ®­a vµ chi phÝ hîp lý trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. MÆt kh¸c, nhiÒu doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ ch­a cao nªn chi phÝ dµnh cho c«ng t¸c nµy còng cßn nhiÒu h¹n chÕ. Do ®ã, ®Ó hç trî cho viÖc ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp chñ lùc, cÇn nghiªn cøu chÝnh s¸ch vÒ tµi chÝnh cho c¸c kho¶n chi phÝ ho¹t ®éng ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ cña doanh nghiÖp, tr­íc m¾t cã thÓ cho c¸c s¶n phÈm chñ lùc ®­îc ¸p dông møc chi phÝ cho c«ng t¸c nµy tõ 3-5% trong gi¸ thµnh vµ ®­îc tÝnh vµo chi phÝ hîp lý, hîp lÖ.

Bªn c¹nh ®ã, ®èi víi nh÷ng s¶n phÈm c«ng nghiÖp chñ lùc, vÒ phÝa §Þa ph­¬ng còng cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch hç trî mét c¸ch cô thÓ tõ ng©n s¸ch tØnh nh÷ng chi phÝ cho c«ng t¸c trªn, nh»m khuyÕn khÝch doanh nghiÖp ®Çu t­ ®æi míi c«ng nghÖ, thóc ®Èy doanh nghiÖp ph¸t triÓn.

III.4.2. c¸c Gi¶i ph¸p chÝnh s¸ch ®èi víi s¶n phÈm chñ lùc cña c¸c ngµnh c«ng nghiÖp chñ yÕu

XuÊt ph¸t tõ bèi c¶nh thÕ giíi vµ t×nh h×nh chung c¶ n­íc, NghÞ quyÕt §¹i héi VII §¶ng bé tØnh §ång Nai x¸c ®Þnh: TiÕp tôc gi÷ v÷ng vµ thóc ®Èy tèc ®é t¨ng tr­ëng cao, h­íng m¹nh vÒ xuÊt khÈu. TËp trung ®Çu t­ ph¸t triÓn c«ng nghiÖp theo h­íng ­u tiªn ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän: Khai th¸c kho¸ng s¶n, s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng, c«ng nghiÖp c¬ khÝ (c¶ c«ng nghiÖp c¬ khÝ phôc vô n«ng nghiÖp n«ng th«n vµ c«ng nghiÖp c¬ khÝ hµng tiªu dïng thay thÕ nhËp khÈu). Ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp thÕ m¹nh cã lîi thÕ so s¸nh ë ®Þa ph­¬ng nh­: c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng s¶n - thùc phÈm g¾n víi nguån nguyªn liÖu t¹i chç, c«ng nghiÖp giµy da, dÖt, may mÆc. Chó träng thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Ó më ra c¸c ngµnh c«ng nghiÖp cã tr×nh ®é c«ng nghÖ cao nh­: ®iÖn, ®iÖn tö, tin häc Ýt g©y « nhiÔm m«i tr­êng. KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn c¸c ngµnh nghÒ truyÒn thèng tõ hé gia ®×nh phôc vô nhu cÇu tiªu dïng t¹i chç. Do ®ã, ®Ó ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp chñ lùc giai ®o¹n 2005 - 2015, gi¶i ph¸p cho tõng nhãm s¶n phÈm cña tõng ngµnh c«ng nghiÖp chñ lùc trªn ®Þa bµn tØnh §ång Nai cÇn tËp trung:

C«ng nghiÖp khai th¸c TNKS vµ SX VLXD ph¶i xuÊt ph¸t tõ nguån lùc vµ thÕ m¹nh cña ®Þa ph­¬ng, tËp trung s¶n xuÊt s¶n phÈm cã ­u thÕ nh­ khai th¸c, chÕ biÕn ®¸, c¸t, sÐt, cao lanh, vËt liÖu san lÊp... lµm nguyªn vËt liÖu cho ph¸t triÓn s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng cã nhu cÇu thÞ tr­êng lín nh­ g¹ch x©y, g¹ch men, ®¸ èp l¸t, gèm mü nghÖ, sø vÖ sinh... Ngoµi viÖc thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p theo quy ho¹ch ph¸t triÓn chung cña ngµnh s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng, thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p quy ho¹ch sö dông vµ qu¶n lý tµi nguyªn kho¸ng s¶n, cÇn tËp trung mét sè gi¶i ph¸p sau:

- T¨ng c­êng ®Çu t­ chiÒu s©u, ®æi míi c«ng nghÖ ®Ó khai th¸c vµ chÕ biÕn nh÷ng s¶n phÈm chÊt l­îng cao, chÕ biÕn s©u, gi¸ thµnh phï hîp, tiÕt kiÖm nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn, gi¶m thiÓu ¶nh h­ëng m«i tr­êng, sinh th¸i.

- KhuyÕn khÝch ®Çu t­ c¸c dù ¸n chÕ biÕn s©u vµ tinh ®èi víi mét sè lo¹i kho¸ng s¶n cña tØnh nh­ ®¸ èp l¸t, sîi ba zan, keramzit lµm bª t«ng nhÑ, lµm giµu cao lanh phôc vô ngµnh gèm, sø...

- T¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi vÒ ®Êt ®ai, h¹ tÇng... cho viÖc ph¸t triÓn theo quy ho¹ch mét sè s¶n phÈm ®ang cã thÞ tr­êng tiªu thô trong n­íc vµ xuÊt khÈu nh­ g¹ch ngãi, gèm mü nghÖ.

- TËp trung gi¶i quyÕt døt ®iÓm mét sè c«ng t¸c liªn quan ®Õn quy ho¹ch chi tiÕt c¸c ®Þa bµn, khu vùc khai th¸c ®Ó ®¶m b¶o tËn dông vµ khai th¸c hÕt tiÒm n¨ng kho¸ng s¶n.

- Ph¸t triÓn s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng víi qui m« hîp lý b»ng kü thuËt c«ng nghÖ tiªn tiÕn, n©ng cao n¨ng suÊt chÊt l­îng vµ ®¹t hiÖu qu¶ ®Çu t­ cao. Tr­íc hÕt tËn dông c¸c c¬ së vËt chÊt kü thuËt hiÖn cã cïng víi viÖc tõng b­íc ®æi míi c«ng nghÖ, thiÕt bÞ hiÖn ®¹i nh»m s¶n xuÊt nh÷ng s¶n phÈm truyÒn thèng vµ vËt liÖu míi cã søc c¹nh tranh m¹nh víi hµng n­íc ngoµi.

- Ph¸t triÓn s¶n xuÊt VLXD ph¶i song song víi viÖc më réng thÞ tr­êng VLXD, ph¶i kÕt hîp hµi hoµ gi÷a hiÖu qu¶ kinh tÕ, hiÖu qu¶ x· héi vµ phï hîp víi tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cña tØnh vµ cña toµn ®Þa bµn kinh tÕ träng ®iÓm phÝa Nam.

- Ph¸t triÓn ngµnh khai th¸c tµi nguyªn kho¸ng s¶n vµ s¶n xuÊt VLXD nh­ng ph¶i quan t©m ®Æc biÖt ®Õn vÊn ®Ò gi÷ g×n m«i tr­êng sinh th¸i xung quanh khu vùc khai th¸c, s¶n xuÊt nhÊt lµ ®Þa bµn gÇn d©n c­.

- T¨ng c­êng c«ng t¸c ®µo t¹o c¸n bé kü thuËt, c«ng nh©n lµnh nghÒ, ®Èy m¹nh c¸c ho¹t ®éng khoa häc, c«ng nghÖ khai th¸c kho¸ng s¶n vµ s¶n xuÊt VLXD ®Ó ph¸t huy hiÖu qu¶, ph¸t triÓn l©u dµi.

- Th­êng xuyªn ®¶m b¶o c«ng t¸c thanh tra ho¹t ®éng kho¸ng s¶n, viÖc thanh kiÓm tra ®¶m b¶o theo ®øng quy ®Þnh hiÖn hµnh, kÞp thêi ph¸t hiÖn nh÷ng sai tr¸i trong khai th¸c vµ chÕ biÕn tµi nguyªn kho¸ng s¶n, cã biÖn ph¸p xö ph¹t kÞp thêi.

- KiÕn nghÞ hç trî l·i suÊt vèn vay cho viÖc ®Çu t­ c¸c côm c«ng nghiÖp s¶n xuÊt VLXD, gèm sø. ¦u tiªn cÊp má kho¸ng s¶n cho c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt chÕ biÕn VLXD, chÕ biÕn s¶n phÈm tinh.