Hình 3.1. Sự đa dạng chiều cao cây của 33 mẫu giống lúa Lào

3.1.1.5. Các yếu tố cấu thành năng suất

Hai yếu tố chính góp phần quan trọng đến số lượng bông hữu hiệu là khả năng đẻ nhánh tối đa của giống và số dảnh hữu hiệu trên khóm. Kết quả đánh giá các tính trạng ở Bảng 3.2 cho thấy phần lớn các giống có số bông trên khóm ở mức thấp (4,64 bông/khóm), cao nhất là VL22 có 6,43 bông/khóm. Tuy nhiên một vài mẫu giống có số bông tương đối thấp như VL61 (3,09 bông/khóm), VL55 (3,26 bông/khóm).

Khi giống đạt số bông hữu hiệu cao thì yếu tố được quan tâm tiếp theo là số hạt trên bông. Đánh giá về số hạt trên bông của các giống mẫu lúa Lào (Bảng 3.2) cho thấy số hạt trên bông của các giống lúa chênh lệch nhau nhiều, cao nhất là giống VL74 với số hạt trên bông là 199,36 hạt/bông và thấp nhất là giống VL61 chỉ đạt 110,91hạt/bông.

Điều kiện ngoại cảnh là một trong những yếu tố quan trọng quyết định đến tỷ lệ hạt chắc và lép, đặc biệt là trong giai đoạn lúa trổ bông và vào chắc. Nếu giai đoạn trổ bông mà gặp điều kiện thời tiết bất lợi sẽ làm giảm khả năng thụ phấn của hoa, đồng thời nếu giai đoạn này cây không đủ dinh dưỡng cũng dẫn đến hiện tượng tỷ lệ hạt lửng và lép cao.

Kết quả cho thấy, tỷ lệ hạt chắc và hạt lép trung bình của 33 mẫu giống lúa Lào lần lượt là 81,08% và 18,92%. Nhìn chung các mẫu giống lúa Lào có tỷ lệ hạt lép cao. Cụ thể hơn là chỉ có 8 giống chiếm tỷ lệ 24,2% có tỷ lệ hạt lép dưới 15%, 13 giống chiếm tỷ lệ 39,4% có tỷ lệ hạt lép từ 15-20%, còn lại là 36,4% các giống có tỷ lệ hạt lép cao trên 20%. LP30 có tỷ lệ hạt lép cao nhất là 36,09%, giống có tỷ lệ hạt lép thấp nhất 12,61% là OX01B, XK10 có 12,79% tỷ lệ hạt lép.

+ Khối lượng 1000 hạt

Khối lượng 1000 hạt là tính trạng dùng để phân loại hạt, giống lúa có khối lượng 1000 hạt nhỏ hơn 18,0g thuộc loại giống có hạt rất nhỏ, từ 18,1 - 22,9g thuộc loại giống có hạt nhỏ, từ 23,0 - 26,9g là giống có hạt trung bình, từ 27,0 - 34,9g là giống có hạt to và lớn hơn 34,9g là loại hạt rất to.

Kết quả cho thấy khối lượng 1000 hạt của 33 mẫu giống lúa Lào trong nghiên cứu trung bình đạt 27,95g, cao nhất đạt 34,28 g là giống VL-NT. XK10 có khối lượng 1000 hạt thấp nhất là 20,68g (Bảng 3.2). Không có giống nào có khối lượng 1000 hạt nhỏ hơn 18,0g.

Hình 3.2. Sự đa dạng khối lượng 1000 hạt của các mẫu giống lúa

NSLT được tính dựa trên sự tổng hợp tính toán các chỉ tiêu về số bông/khóm, số hạt chắc/bông, khối lượng 1000 hạt và mật độ. Ngoài các chỉ tiêu về tính kháng, chất lượng nông sản của giống, thì NSLT là chỉ tiêu quan trọng trong việc xem xét bình tuyển các giống triển vọng.