Nh÷ng nh©n tè thóc ®Èy sù ph¸t triÓn hîp t¸c toµn diÖn ViÖt - Trung trong t­¬ng lai

Nh÷ng nh©n tè thóc ®Èy sù ph¸t triÓn hîp t¸c toµn diÖn ViÖt - Trung trong t­¬ng lai:

Tù hµo vÒ nh÷ng thµnh tÝch ®· ®¹t ®­îc, chóng ta cµng tin t­ëng s©u s¾c r»ng mèi quan hÖ h÷u nghÞ hîp t¸c toµn diÖn gi÷a hai §¶ng, hai n­íc vµ nh©n d©n hai n­íc ViÖt Nam vµ Trung Quèc sÏ ngµy cµng ®­îc cñng cè vµ ph¸t triÓn h¬n n÷a do nh÷ng nh©n tè sau ®©y:

Hai n­íc ViÖt Nam vµ Trung Quèc lµ hai n­íc l¸ng giÒng cã hoµn c¶nh ®Þa lý gÇn gòi, cã truyÒn thèng v¨n ho¸ t­¬ng ®ång, g¾n bã víi nhau. Tr¶i qua hµng ngh×n n¨m lÞch sö, ViÖt Nam vµ Trung Quèc chia sÎ nhiÒu gi¸ trÞ chung cña nÒn v¨n minh ph­¬ng §«ng. Nh©n d©n hai n­íc cã nhiÒu phong tôc tËp qu¸n gièng nhau hoÆc t­¬ng tù nh­ nhau. Ngµy nay, trong bèi c¶nh thÕ giíi ®ang biÕn ®éng kh«ng ngõng, chóng ta vÉn chia sÎ cïng nhau nh÷ng gi¸ trÞ v¨n ho¸ truyÒn thèng vµ cã quan ®iÓm t­¬ng ®ång vÒ nh÷ng vÊn ®Ò d©n chñ, nh©n quyÒn. Sù gÇn gòi vÒ v¨n ho¸ nµy gãp phÇn quan träng vµo viÖc t¨ng c­êng sù hiÓu biÕt vµ giao l­u gi÷a nh©n d©n hai n­íc ch¼ng nh÷ng trong thÕ kû XXI mµ cßn trong thêi gian tõ nay m·i m·i vÒ sau.

Cuéc gÆp cÊp cao Thµnh §« n¨m 1990 ®· "khÐp l¹i qu¸ khø, më ra t­¬ng lai", ®­a quan hÖ hai n­íc trë l¹i b×nh th­êng. Nh÷ng tho¶ thuËn gi÷a l·nh ®¹o hai n­íc nh©n chuyÕn ®i th¨m Trung Quèc cña c¸c ®ång chÝ §ç M­êi vµ Vâ V¨n KiÖt n¨m 1991 ®· ®­a quan hÖ hai n­íc b­íc sang trang míi: "kh«ng ngõng më réng vÒ ph¹m vi, gia t¨ng vÒ khèi l­îng, s©u thªm vÒ tÝnh chÊt". Cã thÓ nãi ch­a bao giê sè l­îng c¸c ®oµn qua l¹i tiÕn hµnh quan hÖ hîp t¸c l¹i nhiÒu nh­ hiÖn nay. Theo sè l­îng thèng kª ch­a ®Çy ®ñ tÝnh trung b×nh mçi ngµy cã gÇn hai ®oµn ®¹i biÓu qua l¹i th¨m viÕng lÉn nhau. ViÖc trao ®æi c¸c ®oµn víi sè l­îng lín, ë tÊt c¶ c¸c cÊp, phong phó vµ ®a d¹ng ®· thóc ®Èy sù hiÓu biÕt lÉn nhau vµ quan hÖ hîp t¸c nhiÒu mÆt gi÷a hai n­íc. Trong ®ã, c¸c chuyÕn th¨m lµm viÖc cña c¸c nhµ l·nh ®¹o cao cÊp ®· trë thµnh mét truyÒn thèng tèt ®Ñp, ®ãng gãp phÇn rÊt quan träng vµo qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò cßn tån t¹i gi÷a hai n­íc, thóc ®Èy quan hÖ hîp t¸c toµn diÖn trªn mäi lÜnh vùc, kÓ c¶ lÜnh vùc kinh tÕ - th­¬ng m¹i cßn nhiÒu tiÒm n¨ng ch­a ®­îc khai th¸c hÕt.

Nh÷ng v¨n b¶n tho¶ thuËn gi÷a ViÖt Nam vµ Trung Quèc lµ c¬ së cho sù ph¸t triÓn quan hÖ ViÖt - Trung trong t­¬ng lai. Cho ®Õn nay hai n­íc.®· ký gÇn 30 HiÖp ®Þnh cÊp Nhµ n­íc vµ nhiÒu tho¶ thuËn hîp t¸c. Ngµy 30/12/1999 võa qua hai n­íc ®· ký chÝnh thøc HiÖp ®Þnh biªn giíi trªn ®Çu tiªn, ®­a ®­êng biªn giíi hoµ b×nh, h÷u nghÞ, æn ®Þnh l©u dµi vµo thÕ kû 21, ®em l¹i thuËn lîi cho c«ng cuéc ph¸t triÓn cña ViÖt Nam vµ Trung Quèc.

§Æc biÖt lµ hai bªn ®· tõng b­íc x¸c ®Þnh râ khung quan hÖ gi÷a hai n­íc. Dùa trªn nh÷ng nguyªn t¾c xö lý quan hÖ theo nh÷ng tho¶ thuËn tr­íc ®©y, Tuyªn bè chung th¸ng 2/1999 nh©n chuyÕn ®i th¨m Trung Quèc cña ®ång chÝ Tæng bÝ th­ Lª Kh¶ Phiªu ®· x¸c ®Þnh râ rµng kh«ng gian, thêi gian, ph¹m vi, néi dung vµ môc ®Ých quan hÖ gi÷a hai n­íc. §©y ch¼ng nh÷ng lµ nguyªn t¾c chØ ®¹o quan hÖ hai n­íc trong thÕ kû 21 mµ cßn lµ nguyªn t¾c chung ®Ó xö lý quan hÖ ViÖt Trung trong nh÷ng thÕ kû tiÕp theo.

C¶ hai n­íc ®Òu ®ang x©y dùng chñ nghÜa x· héi, ViÖt Nam vµ Trung Quèc ®Òu ®ang trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi tõ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung tr­íc ®©y sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng x· héi chñ nghÜa cã sù ®iÒu tiÕt cña nhµ n­íc (ë ViÖt Nam) vµ nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng x· héi chñ nghÜa mang mµu s¾c Trung Quèc (ë Trung Quèc). HiÖn nay c¶ hai n­íc ®ang ®øng tr­íc mét sè vÊn ®Ò kinh tÕ t­¬ng tù nh­ nhau nh­ c¶i c¸ch c¸c xÝ nghiÖp quèc doanh, cæ phÇn ho¸, héi nhËp vµo viÖc gia nhËp c¸c tæ chøc tµi chÝnh- th­¬ng m¹I khu vùc vµ quèc tÕ vv. Trong qu¸ tr×nh ®ã, sù hîp t¸c vµ trao ®æi kinh nghiÖm ph¸t triÓn kinh tÕ gi÷a ViÖt Nam vµ Trung Quèc lµ phï hîp víi yªu cÇu tÊt yÕu cña mçi n­íc. Do ®ã, cã thÓ nãi kh«ng gian hîp t¸c ViÖt Trung lµ to lín. Bªn c¹nh hîp t¸c song ph­¬ng vÒ kinh tÕ, hai n­íc cã thÓ tiÕn hµnh trao ®æi kinh nghiÖm vÒ x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ, vµ tiÕn hµnh hîp t¸c kinh tÕ th«ng quan kªnh ®a ph­¬ng, t¹o ®IÒu kiÖn cho quan hÖ hîp t¸c gi÷a hai n­íc trong thêi gian tíi cµng thªm phong phó vµ ®a d¹ng.

Sù thay ®æi cña thÕ giíi sau chiÕn tranh l¹nh ®· ®­a ®Õn sù thay ®æi vÒ m«i tr­êng chiÕn l­îc vµ an ninh cña tÊt c¶ c¸c n­íc. Ngµy nay, quan niÖm an ninh cña mçi quèc gia ®­îc biÓu hiÖn lµ nÒn an ninh toµn diÖn, trong ®ã yÕu tè an ninh kinh tÕ ngµy cµng trë nªn quan träng. Chia sÎ nh÷ng quan niÖm trªn, ViÖt Nam vµ Trung Quèc ®· vµ ®ang tËp trung vµo viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc, n©ng cao søc m¹nh tæng hîp quèc gia theo chÝnh s¸ch ®æi míi ®­îc thùc hiÖn ë ViÖt Nam tõ n¨m 1986 hoÆc theo chÝnh s¸ch c¶i c¸ch vµ më cöa ®­îc tiÕn hµnh ë Trung Quèc tõ n¨m 1978. §øng tr­íc nh÷ng thêi c¬ vµ th¸ch thøc cña thêi ®¹Þ, trong bèi c¶nh nÒn kinh tÕ khu vùc ®ang tõng b­íc ®­îc phôc håi vµ ph¸t triÓn, ViÖt Nam vµ Trung Quèc ®Òu cÇn m«i tr­êng xung quan hoµ b×nh vµ æn ®Þnh, tËp trung ph¸t triÓn kinh tÕ. ViÖc ph¸t triÓn quan hÖ h÷u nghÞ ViÖt- Trung lµ mét ®ãng gãp quan träng vµo qu¸ tr×nh nµy.

Sù kÕt thóc cña chiÕn tranh l¹nh ®· më ra kû nguyªn míi trong quan hÖ quèc tÕ, sù ®èi ®Çu gi÷a hai phe kh«ng cßn n÷a, xu thÕ hoµ b×nh vµ ph¸t triÓn lµ xu thÕ chñ ®¹o trong quan hÖ quèc tÕ hiÖn nay. C¸c n­íc mong muèn gi÷ hoµ b×nh æn ®Þnh ®Ó tËp trung ph¸t triÓn kinh tÕ trong n­íc. Bªn c¹nh ®ã, xu thÕ toµn cÇu ho¸ vµ khu vùc ho¸ vÒ kinh tÕ ngµy cµng m¹nh, g¾n kÕt c¸c nÒn kinh tÕ víi nhau khiÕn hÖ thèng kinh tÕ thÕ giíi lµ mét thÓ thèng nhÊt kh«ng thÓ t¸ch rêi, sù phô thuéc lÉn nhau gi÷a c¸c n­íc ngµy cµng t¨ng, ®ång thêi thóc ®Èy c¸c n­íc t¨ng c­êng quan hÖ víi nhau nh»m môc tiªu duy tr× m«i tr­êng hoµ b×nh æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ.

Sù ph¸t triÓn quan hÖ ViÖt- Trung phï hîp víi xu h­íng t¨ng c­êng hîp t¸c trong khu vùc. Sau chiÕn tranh l¹nh, khu vùc Ch©u ¸- Th¸i B×nh D­¬ng cã nÒn hoµ b×nh vµ an ninh t­¬ng ®èi v÷ng ch¾c vµ ®¹t ®­îc tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ kh¸ cao trong nöa ®Çu thËp kû 90. Kh¾c phôc nh÷ng hËu qu¶ cña khñng ho¶ng kinh tÕ- tµi chÝnh võa qua, c¸c n­íc §«ng ¸ ®ang trong qu¸ tr×nh phôc håi vµ tõng b­íc ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ, ph¸t huy tiÒm n¨ng kinh tÕ nh»m ®¹t ®­îc sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng trong thêi gian tíi.

KÕ ho¹ch viÖc x©y dùng con ®­êng xuyªn ¸, ®­êng s¸t ASEAN nèi víi Trung Quèc vµ c¸c n­íc kh¸c, mµ trong ®ã cã ViÖt Nam còng lµ mét yÕu tè quan träng trong viÕc hîp t¸c kinh tÕ gi÷a ViÖt Nam vµ Trung Quèc ph¸t triÓn

HiÖn nay Trung Quèc cã mèi quan hÖ tèt ®Ñp víi HiÖp héi c¸c n­íc §«ng Nam ¸ (ASEAN) vµ, Tæ chøc hîp t¸c ,kinh tÕ Ch©u ¸- Th¸i B×nh D­¬ng APEC mµ ViÖt nam lµ mét thµnh viªn. quan hÖ trong vµ c¸c kÕ ho¹ch hîp t¸c ph¸t triÓn kinh tÕ nh­ viÖc x©y dùng con ®­êng xuyªn ¸, ®­êng s¾t ASEAN nèi víi Trung Quèc vµ c¸c n­íc kh¸c ®· vµ ®ang t¹o ®iÒu kiÖn rÊt thuËn lîi cho quan hÖ ViÖt - Trung ph¸t triÓn.

Trong thêi gian tíi, chóng ta ph¶i cè g¾ng lµm nhiÒu h¬n n÷a ®Ó thóc ®Èy mèi quan hÖ ViÖt- Trung ngµy cµng ph¸t triÓn: ph¸t huy nh÷ng thµnh tÝch ®· ®¹t ®­îc, ®ång thêi ph¸t triÓn h¬n n÷a quan hÖ kinh tÕ- th­¬ng m·i vµ t×m ra gi¶i ph¸p cho c¸c vÊn ®Ò cßn tån t¹i. ViÖc khai th¸c hÕt tiÒm n¨ng nh»m t¨ng c­êng vµ ph¸t triÓn quan hÖ kinh tÕ, khoa häc kü thuËt vµ th­¬ng m¹i ViÖt - Trung t­¬ng xøng víi quan hÖ chÝnh trÞ tèt ®Ñp gi÷a hai n­íc lµ lîi Ých vµ nguyÖn väng cña nh©n d©n hai n­íc ViÖt Nam vµ Trung Quèc. §ång thêi, sù ph¸t triÓn cña quan hÖ kinh tÕ- khoa häc kü thuËt l¹i lµ mét nh©n tè cñng cè vµ thóc ®Èy quan hÖ trªn mäi mÆt ngµy cµng ph¸t triÓn. Víi nh÷ng tho¶ thuËn cô thÓ gi÷a ®ång chÝ Thñ t­íng Phan V¨n Kh¶i vµ ®ång chÝ Thñ t­íng Chu Dung C¬ vµ sù chØ ®¹o s¸t sao kÞp thêi cña hai ®ång chÝ Thñ t­íng, chóng ta hoµn toµn tin t­ëng r»ng quan hÖ kinh tÕ- th­¬ng m¹i vµ khoa häc- kü thuËt gi÷a hai bªn sÏ ph¸t triÓn h¬n n÷a. Bªn c¹nh ®ã, quan hÖ ®¹i côc tèt ®Ñp sÏ lµ tiÒn ®Ò quan träng cho viÖc hai n­íc ®i vµo gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò cô thÓ, gi¶i quyÕt døt ®iÓm nh÷ng bÊt ®ång cßn tån t¹i gi÷a hai n­íc theo tinh thÇn hiÓu biÕt lÉn nhau, thu hÑp nh÷ng ®iÓm bÊt ®ång.

Nh÷ng nh©n tè trªn ®©y sÏ thóc ®Èy quan hÖ “l¸ng giÒng th©n thiÖn, hîp t¸c toµn diÖn, æn ®Þnh l©u dµi, h­íng tíi t­¬ng lai” gi÷a hai n­íc ViÖt Nam vµ Trung Quèc sÏ ngµy cµng ph¸t triÓn, t×nh h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n hai n­íc sÏ m·i m·i “s©u h¬n n­íc S«ng Hµ, Cöu Long”, phï hîp víi nguyÖn väng vµ lîi Ých c¨n b¶n cña nh©n d©n hai n­íc, ®ãng gãp tÝch cùc vµo hoµ b×nh, æn ®Þnh, hîp t¸c vµ ph¸t triÓn ë khu vùc vµ trªn thÕ giíi.

B­íc sang thÕ kû XXI, viÔn c¶nh quan hÖ ViÖt - Trung lµ v« cïng to lín, tèt ®Ñp. ThËt vËy, c¶ hai ®Òu lµ nh÷ng quèc gia ®ang ph¸t triÓn, ®Òu cÇn cã m«i tr­êng quèc tÕ hoµ b×nh l©u dµi ®Ó tËp trung mäi nguån lùc cña ®Êt n­íc vµ phÊt triÓn kinh tÕ, n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña nh©n d©n. H¬n n÷a, thÕ giíi ngµy nay ®ang ph¸t triÓn theo xu h­íng toµn cÇu ho¸, khu vùc ho¸, th× tr­êng ho¸ thèng nhÊt nÒn kinh tÕ thÕ giíi, ph¸t triÓn kinh tÕ ®· trë thµnh trao l­u chung cña thêi ®¹i, thµnh nh©n tè chñ ®¹o trong quan hÖ gi÷a c¸c n­íc víi nhau. Do ®ã, ®Èy m¹nh hîp t¸c kinh tÕ nh»m khai th¸c triÖt ®Ó c¶ hai n­íc l¸ng giÒng ViÖt - Trung, lµm cho c¶ hai n­íc ®Òu thÞnh v­îng, ®Òu ph¸t triÓn lµ hîp lßng d©n, vµ xu thÕ cña thêi ®¹i lµ c¬ së quan träng cho quan hÖ ViÖt Trung ®êi ®êi bÒn v÷ng.

Muèn hîp t¸c kinh tÕ ph¸t triÓn xøng víi tiÒm n¨ng cña hai n­íc trong giai ®o¹n hiÖn nay, theo chóng t«i cÇn ®ång thêi lµm c¶ ba viÖc lín sau ®©y:

Mét lµ: C¶ hai n­íc cÇn ®Èy m¹nh hîp t¸c ph¸t triÓn vïng biªn giíi, bao gåm c¶ vïng biªn giíi trªn ®Êt liÒn vµ trªn biÓn (Vïng kinh tÕ vÞnh b¾c bé).

Hai lµ: C¶ hai n­íc ph¶i cïng nhau nghiªn cøu, t×m ra nh÷ng lÜnh vùc kinh tÕ cã kh¶ n¨ng ph¸t huy lîi thÕ cña c¶ hai bªn ®Ó hîp t¸c cïng ph¸t triÓn. Ph¶i ch¨ng cã thÓ lµ lÜnh vùc ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, lÜnh vùc chÕ biÕn n«ng s¶n phÈm, c¸c lÜnh vùc tao ra s¶n phÈm cã søc canh tranh trªn thÞ tr­êng thÕ giíi trªn c¬ së thÝch hîp vµ lao ®éng rÎ.

Ba lµ: c¶ hai n­íc ®Òu ph¶i ®Èy m¹nh, ®i s©u vµo c¶i c¸ch, ®æi míi kinh tÕ. V× nÕu nh­ kh«ng cã c¬ chÕ thÞ tr­êng hoµn h¶o, kh«ng cã c¸c doanh nghiÖp n¨ng ®éng, lµm ¨n cã hiÖu qu¶ thÞ mäi kÕ ho¹ch hîp t¸c kinh tÕ chØ dõng trªn giÊy, trong c¸c ý t­ëng tèt ®Ñp mµ th«i. Do vËy, hai n­íc ph¶i cïng nhau trao ®æi kinh nghiÖm, häc tËp lÉn nhau, ®Èy nhanh tiÕn ®é ®i s©u vµo c¶i c¸ch, ®æi míi kinh tÕ.

C¶ 2 n­íc ®Òu chän con ®­êng ph¸t triÓn lµ chñ nghÜa x· héi, t­ t­ëng chÝnh trÞ kh«ng cã m©u thuÉn ®èi kh¸ng. Tõ ®ã mçi n­íc ®Òu x©y dùng hÖ thèng nhµ n­íc theo nguyªn t¾c kª ho¹ch ho¸ d­íi sù l·nh ®¹o cña mét ®¶ng thèng nhÊt. Do vËy cã sù th«ng hiÓu lÉn nhau trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ th­¬ng m¹i. §©y lµ thuËn lîi quan träng nhÊt.

ViÖt Nam vµ Trung Quèc ®Òu thùc hiÖn chñ tr­¬ng héi nhËp víi kinh tÕ thÕ giíi vµ më cöa thÞ tr­êng, tÝch cùc tham gia vµo c¸c tæ chøc kinh tÕ quèc tÕ cña mçi n­íc t¹o ra sù nhÊt qu¸n cao h¬n trong chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i cña hai n­íc, nhÊt lµ trong ph¹m vi ®iÒu ­íc cña tæ chøc kinh tÕ quèc tÕ mµ hai n­íc cïng tham gia.

ViÖt Nam gia nhËp ASEAN lµ mét b­íc quan träng ®Ó thóc ®Èy Trung Quèc ph¶i ®Èy m¹nh quan hÖ kinh tÕ víi ViÖt Nam. Mét thµnh viªn ASEAN lµ ®èi träng ®¸ng kÓ víi Trung Quèc, lµ mét c¸nh cöa ®Ó Trung Quèc cã c¬ héi th©m nhËp vµo thÞ tr­êng cña 10 n­íc thµnh viªn. Do vËy quan hÖ kinh tÕ víi ViÖt Nam ®­îc Trung Quèc ph¶i coi träng h¬n tr­íc nhiÒu. Trung Quèc nhËn ra r»ng ViÖt Nam cã vÞ trÝ quan träng h¬n nhiÒu so víi mét ViÖt Nam c« lËp trong khu vùc.

HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt Nam - Hoa Kú ®­îc ký kÕt vµo chiÒu ngµy 3/7/2000 t¹i Washington gi÷a Bé Tr­ëng Th­¬ng m¹i Vò Khoan vµ ®¹i diÖn thuéc Phñ Tæng Thèng Mü Bµ Barshefsky vµ viÖc Trung Quèc gia nhËp tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi W.T.O lµ nh÷ng mèc ®Æc biÖt quan träng ®­a quan hÖ kinh tÕ th­¬ng m¹i ViÖt Nam - Trung Quèc lªn mét giai ®o¹n ph¸t triÓn míi, cao h¬n vµ v÷ng ch¾c h¬n.

ViÖt Nam kh«ng bÞ t¸c ®éng lín cña cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ Ch©u ¸, vÉn duy tr× tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ cao ë khu vùc, ®· vµ ®ang ®Èy nhanh c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc lµ mét thuËn lîi lín trong viÖc thóc ®Èy quan hÖ kinh tÕ th­¬ng m¹i 2 n­íc.

ViÖc quan hÖ trao ®æi hµng ho¸ gi÷a hai n­íc ®i vµo giai ®o¹n ph¸t triÓn theo chiÒu s©u. §· h×nh thµnh hÖ thèng nhãm hµng, nhu cÇu xuÊt nhËp khÈu t­¬ng ®èi râ rµng, nªn t¹o ra sù th«ng hiÓu nhu cÇu cña nhau. §ã lµ c¬ së cÇn thiÕt cho sù ph¸t triÓn tiÕp theo vµ còng lµ c¨n cø ®Ó chóng ta ®iÒu chØnh c¬ cÊu hµng ho¸ trong quan hÖ víi Trung Quèc mét c¸ch phï hîp.

Nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®èi víi bu«n b¸n qua biªn giíi ViÖt Nam vµ Trung Quèc trong thêi gian tíi.

Thø nhÊt: ViÖt Nam vµ Trung Quèc cã ®­êng biªn giíi chung trªn ®Êt liÒn dµi chõng 1350 km ch¹y qua s¸u tØnh (31 huyÖn) cña ViÖt Nam vµ 2 tØnh gåm 6 thµnh phè, ®Þa khu, ch©u (14 huyÖn) cña Trung Quèc. Trªn biªn giíi chung cña c¶ hai n­íc cã 15 cña khÈu (5 cña khÈu quèc gia vµ 10 cña cña khÈu cÊp tØnh). Sè km biªn giíi chung cña c¶ hai n­íc, còng nh­ sè cña khÈu c¸c cÊp ®Òu nhiÒu h¬n so víi c¸c n­íc §«ng Nam ¸ kh¸c (Myanmar vµ Lµo). GÇn ®©y nhiÒu cña khÈu nh­ §«ng H­ng - Mong C¸i, B»ng T­êng - §ång §¨ng, Pß Chµi - T©n Khanh, Hµ KhÈu - Lµo Cai, ®· cã ý t­ëng x©y dùng thµnh nh÷ng khu bu«n b¸n tù do, ®©y lµ ®iÒu kiÖn hÕt søc thuËn lîi cho ®iÒu kiÖn bu«n b¸n gi÷a hai n­íc.

Thø hai: Ph¸t triÓn bu«n b¸n qua biªn giíi ViÖt nam vµ Trung Quèc kh«ng thÓ t¸ch rêi trong bèi c¶nh chung vÒ quan hÖ quèc tÕ vµ cña hai n­íc, th¸ng 2 n¨m 1999, Tæng BÝ th­ hai n­íc, ®¸ x¸c lËp khu«n khæ míi cho hai n­íc ViÖt Nam vµ Trung Quèc sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho quan hÖ hîp t¸c kinh tÕ hai n­íc trong t­¬ng lai, trong ®ã cã bu«n b¸n qua biªn giíi hai n­íc.

Thø ba: Trung Quèc vµ ViÖt Nam ®Òu cã trªn 50 thµnh phÇn d©n téc kh¸c nhau trong ®ã cã h¬n mét chôc d©n téc sèng c¶ hai biªn gi¬Ý, ®¸ng l­u ý lµ gÇn mét triÖu ng­êi Hoa ®ang sinh sèng ë ViÖt Nam, sÏ lµ chiÕc cÇu nèi tèt cho sù hîp t¸c kinh tÕ hai bªn vµ sÏ gãp phÇn kh«ng nhá vµo viÖc thóc ®Èy ph¸t triÓn bu«n b¸n qua biªn giíi hai n­íc trong thêi gian tíi.

Thø t­: Trung Quèc (®Êt réng thø ba thÕ giíi), ng­êi ®«ng (chiÕm 1/5 nh©n lo¹i) vµ ViÖt Nam lµ mét n­íc lín ë §«ng Nam ¸ , ®©y lµ hai thÞ tr­êng cã tiÒm tµng mµ ch­a khia th¸c hÕt, nã sÏ gãp phÇn thóc ®Èy h¬n n÷a vµo viÖc bu«n b¸n qua biªn giíi hai n­íc.

Thø n¨m: C¶ hai ®Òu chó träng x©y dùng c¬ së h¹ tÇng ë vïng biªn giíi cña hai bªn, chó trong xËy dùng m«i tr­êng phÇn cøng (®­êng, ®iÖn, n­íc...), rµ ph¸ m×n, x©y dùng c¸c thµnh phè cöa khÈu biªn giíi. §ång thêi chó ý x©y dùng m«i tr­êng phÇn mÒm, hai n­íc ®· ký kÕt 19 HiÖp ®Þnh hîp t¸c kinh tÕ th­¬ng m¹i (trong tæng sè 30 hiÖp ®Þnh vµ c¸c tho¶ thuËn ®· ®­îc ký kÕt), ®¸ng l­u ý lµ HiÖp ®Þnh kinh tÕ bu«n b¸n; HiÖp ®Þnh t¹m thêi vÒ viÖc sö lý nh÷ng viÖc biªn giíi hai n­íc; HiÖp ®Þnh hîp t¸c vµ ®¶m b¶o vµ chøng nhËn lÉn nhau vÒ hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu; Ghi nhËn héi ®µm chèng bu«n lËu, HiÖp ®Þnh vÒ mua b¸n hµng ho¸ ë vung biªn giíi gi÷a ChÝnh phñ n­íc CHXHCN ViÖt Nam vµ n­íc CHND Trung Hoa (N¨m 1998); HiÖp ­íc biªn giíi trªn ®Êt liÒn gi÷a hai n­íc võa ký kÕt (30-12-1999). Nh÷ng HiÖp ®Þnh trªn ®©y lµ c¬ së h¹ tÇng ®­îc n©ng cÊp tõ hai bªn (n¨m 1998). Nh÷ng hiÖp ®Þnh trªn ®©y lµ c¬ së h¹ tÇng ®­îc n©ng cÊp cña hai bªn sÏ gãp phÇn tÝch cùc vµo viÖc thóc ®Èy bu«n b¸n qua biªn giíi gi÷a hai n­íc.

Thø s¸u: Theo mét sè cña nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, bu«n b¸n hai chiÒu cña ViÖt Nam - Trung Quèc dù kiÕn tõ n¨m 2000 ®Õn 2010 sÏ ®¹t møc t¨ng tõ 8- 15%. NÕu ®¹t ®­îc møc nµy th× môc tiªu n¨m 2000 ®¹t 2 tû USD lµ cã kh¶ n¨ng ®¹t ®­îc vµ møc bu«n b¸n ®«i bªn cßn tiÕp tôc ph¸t triÓn h¬n n÷a.

Thø b¶y: Xu thÕ toµn cÇu ho¸ vµ khu vùc ho¸ ngµy cµng ph¸t tiÓn, víi ViÖt Nam trë thµnh thµnh viªn cña khu vùc bu«n b¸n tù do ASEAN, AFTA, viÖc trung Quèc trë thµnh thµnh viªn chÝnh thøc cña tæ chøc mËu dÞch thÕ giíi (WTO) vµ hiÖn nay ViÖt Nam vµ Trung Quèc hiÖn lµ thµnh viªn cña tæ chøc hîp t¸c kinh tÕ Ch©u ¸ Th¸i B×nh D­¬ng (APEC ). Trong ®ã c¸c c¶ng cña ViÖt Nam (®Æc biÖt lµ H¶i Phßng) trë thµnh khu vùc th«ng ra biÓn rÊt gÇn khu vùc §¹i T©y Nam Trung Quèc vµ khu mËu dÞch tù do, víi viÖc khu mËu dÞch tù do (§«ng H­ng - Mãng C¸i, B»ng T­êng - §ång §¨ng v.v....) th× møc bu«n b¸n qua biªn giíi ViÖt - Trung cã rÊt nhiÒu kh¶ n¨ng h¬n n÷a.

Thø t¸m: ViÖc ph¸t triÓn bu«n b¸n qua biªn giíi hai n­íc trong lÞch sö 50 n¨m qua ®Æc biÖt lµ 10 sau khi b×nh th­ên ho¸ quan hÖ kh«ng ngõng t¨ng sÏ lµ c¬ së bu«n b¸n hai bªn cßn cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn h¬n n÷a.

Tãm l¹i, dï cho bu«n b¸n hai n­íc cßn cã nh÷ng khã kh¨n trë ng¹i, nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi lµ c¬ b¶n, víi sù cè g¾ng cña hai bªn, tin r»ng trong thÕ kû tíi thÕ kû Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng, tiÒm n¨ng bu«n b¸n qua biªn giíi ViÖt - Trung cßn ph¸t triÓn h¬n n÷a

C¶ hai n­íc cïng trän con ®­êng x©y dùng chñ nghÜa x· héi nh­ng ch­a thËt thèng nhÊt víi nhau vÒ t­ t­ëng, ®­êng lèi. Do vËy dÉn ®Õn môc ®Ých ph¸t triÓn kinh tÕ cña mçi n­íc kh«ng gièng nhau. §©y lµ m©u thuÉn lín nhÊt vµ quan träng nhÊt, dÉn ®Õn sù kh¸c biÖt trong viÖc ®Ò ra chÝnh s¸ch cña mçi n­íc trong quan hÖ kinh tÕ th­¬ng m¹i.

Yªu cÇu tiÕp nhËn ®Çu t­ cña ViÖt Nam lµ c«ng nghÖ cao, kh«ng ph¸ ho¹i tµi nguyªn vµ m«i tr­êng. Trong khi Trung Quèc kh«ng cã chñ tr­¬ng chuyÓn giao c«ng nghÖ cao cho ViÖt Nam vµ hä còng kh«ng quan t©m ®Õn viÖc b¶o vÖ tµi nguyªn vµ m«i tr­êng cña chóng ta.

ViÖt Nam chñ tr­¬ng thùc hiÖn theo c¸c hiÖp ®Þnh, nghÞ ®Þnh ký kÕt chÝnh thøc gi÷a chÝnh phñ hai n­íc theo con ®­êng chÝnh ng¹ch, cßn Trung Quèc l¹i muèn quan hÖ kinh tÕ víi ViÖt Nam theo con ®­êng biªn mËu (tiÓu ng¹ch) ®Ó dÔ bÒ th©m nhËp vµo thÞ tr­êng ViÖt Nam, tr¸nh hµng rµo thuÕ quan.

Trung Quèc ®· vµ sÏ tiÕp tôc ¸p ®Æt ®ång tiÒn trong thanh to¸n th­¬ng m¹i gi÷a hai n­íc lµ Nh©n d©n tÖ ®Ó dÔ bÒ ®iÒu tiÕt quan hÖ (hµng ho¸ - tiÒn tÖ) gi÷a hai n­íc cã lîi cho Trung Quèc. §©y lµ vÊn ®Ò mµ tõ tr­íc ®Õn nay chóng ta ch­a quan t©m ®óng møc vµ hÇu nh­ ch­a cã biÖn ph¸p h÷u hiÖu nµo ®Ó lÊy l¹i thÕ chñ ®éng mµ Trung Quèc ®ang n¾m gi÷. ViÖt Nam sÏ gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n nÕu kh«ng gi¶i quyÕt ®­îc vÊn ®Ó nµy.

Trung Quèc lu«n t×m c¸ch ph¸ thÕ b×nh ®¼ng trong quan hÖ víi ViÖt Nam. vÝ dô nh­ th­¬ng nh©n Trung Quèc kh«ng ngÇn ng¹i khi ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p cã lîi cho hä vµ cã h¹i cho ta, kÓ c¶ viÖc gian lËn vµ lõa ®¶o cã tæ chøc nh­: n©ng gi¸ t¹m thêi ®Ó ta tËp kÕt hµng ho¸ ë biªn giíi råi d×m gi¸ hoÆc bá kh«ng mua g©y thiÖt h¹i cho nhiÒu doanh nghiÖp ViÖt Nam hoÆc Trung Quèc xuÊt khÈu hµng kÐm phÈm chÊt ®éc h¹i...viÖc nµy g©y ra sù thiÕu tin cËy trong quan hÖ th­¬ng m¹i cña ta ®èi víi Trung Quèc. Buéc chóng ta ph¶i cã biÖn ph¸p ®èi phã thÝch ®¸ng ®«i khi lµm c¨ng th¼ng quan hÖ kinh tÕ th­¬ng m¹i hai n­íc.

Kh¸c víi nhiÒu n­íc, Trung Quèc kh«ng cã chñ tr­¬ng ®Çu t­ vµo c«ng nghiÖp nÆng vµ c«ng nghiÖp chÕ biÕn theo kªu gäi ®Çu t­ cña ta. Do vËy ®· h¹n chÕ nhiÒu ®Õn tÝnh ­u viÖt trong chÝnh s¸ch cña ViÖt Nam ®èi víi ®Çu t­ trùc tiÕp cña Trung Quèc vµ h¹n chÕ hiÖu qu¶ cña hîp t¸c th­¬ng m¹i hai n­íc.

Trong tiÕn tr×nh bu«n b¸n qua biªn giíi ViÖt - Trung, trong 50 n¨m qua, ®Æc biÖt lµ 10 n¨m l¹i ®©y bªn c¹nh nh÷ng mÆt thuËn lîi còng n¶y sinh kh«ng Ýt khã kh¨n. Nh÷ng yÕu tè thuËn lîi vµ khã kh¨n ®ã ®·, ®ang vµ sÏ ¶nh h­ëng tíi ph¸t triÓn quan hÖ bu«n b¸n qua biªn giíi gi÷a hai n­íc trong t­¬ng lai.

Thø nhÊt: VÒ c¸c mÆt t­ t­ëng, t©m lý vµ møc ®é tÝn nhiÖm trong bu«n b¸n qua biªn giíi cña c¶ hai n­íc ch­a cao. §«i bªn cã sù chªnh lÖch lín vÒ chÝnh s¸ch bu«n b¸n qua biªn giíi t¹o nªn nh÷nh ¶nh h­ëng bÊt lîi cho c¶ hai n­íc.

Thø hai: Cho tíi nay vÉn ch­a ký ®­îc hiÖp ®Þnh chÝnh thøc mµ vÉn cßn thi hµnh" HiÖp ®Þnh t¹m thêi vÒ xö lý nh÷ng viÖc biªn giíi hai n­íc". Nªn ®· ¶nh h­ëng kh«ng nhá tíi sù ph¸t triÓn bu«n b¸n qua biªn giíi gi÷a hai n­íc ViÖt - Trung.

Thø ba: HiÖn nay hai bªn tuy cã" Ghi nhËn héi ®µm" chèng bu«n lËu, hay hiÖp ®Þnh hîp t¸c ®¶m b¶o vµ chøng nhËn lÉn nhau vÒ hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu, nh­ng vÉn kh«ng ng¨n chÆn næi lµn sãng: Hµng gi¶, hµng rëm, hµng kÐm chÊt l­îng vµo ViÖt Nam, hoÆc nh÷ng mÆt hµng quý hiÕm, hµng cÊm cña ViÖt Nam vÉn xuÊt sang Trung Quèc.

Thø t­: C¶ hai bªn ®Òu cã c¸c thiÕu hîp ®ång gi÷a c¸c xÜ nghiÖp trong n­íc, g©y nªn t×nh tr¹ng tranh mua, tranh b¸n víi ®èi ph­¬ng, t¹o nªn sù thiÖt thßi cho phÝa m×nh.

Thø n¨m: MÆc dï ngµy 26 - 5- 1993 Ng©n hµng Trung ­¬ng cña ViÖt Nam vµ Trung Quèc ®· ký HiÖp ®Þnh hîp t¸c thanh to¸n, theo ®ã mäi kho¶n thanh to¸n ph¶i th«ng qua Ng©n hµng th­¬ng m¹i hai n­íc theo hÖ thèng quèc tÕ b»ng ngo¹i tÖ b»ng ngo¹i tÖ tù do chuyÓn ®æi. Nh­ng thùc tÕ tõ 10 n¨m nay bu«n b¸n qua biªn giíi ViÖt - Trung, mÆc dï thanh to¸n xuÊt nhËp cã sù chuyÓn biÕn, tõ chç hoµn toµn tù ph¸t qua ph­¬ng thøc "Hµng ®æi hµng", bu«n b¸n trao tay, tiÕn tíi ký hîp ®ång, thanh to¸n qua ng©n hµng, nh­ng cho ®Õn nay l­îng thanh to¸n qua Ng©n hµng cßn rÊt nhá, chØ chiÕm ch­a ®Çy 5% tæng kim ng¹ch hµng ho¸ cña c¶ hai bªn. Ng©n hµng ch­a lµm ®­îc chøc n¨ng kiÓm so¸t vµ kinh doanh tiÒn tÖ. ThÞ tr­êng chî ®en bu«n b¸n tiÒn c«ng khai á c¸c cöa khÈu biªn giíi hai n­íc vÉn hoµnh hµnh, hiÖn t­îng lõa ®¶o, chiÕm dông vèn, l­u hµnh tiÒn gi¶ ë c¸c tØnh biªn gi¬Ý diÔn ra th­êng xuyªn. §iÒu nµy ®· ¶nh h­ëng xÊu tíi quan hÖ bu«n b¸n qua biªn giíi ViÖt Nam - Trung Quèc.

Thø s¸u: Quan hÖ bu«n b¸n ViÖt - Trung trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y tèc ®é t¨ng tr­ëng gi¶m dÇn, vµ cø ®µ gi¶m nh­ vËy khã cã thÓ thùc hiÖn môc tiªu 2 tû USD bu«n b¸n hai n­íc vµo n¨m 2000 nh­ c¸c nhµ l·nh ®¹o hai n­íc ®Ò ra.

Thø b¶y: Trong bu«n b¸n víi Trung - Quèc. phÝa ViÖt Nam lu«n bÞ nhËp siªu ë møc lín, nh­ n¨m 1991 (10 triÖu ®« la), n¨m 1992 (40 triÖu ®« la) n¨m 1993 (160 triÖu ®« la), n¨m 1994 (150 triÖu ®« la), n¨m 1995 (390 triÖu ®« la), n¨m 1996 (530 triÖu ®« la), n¨m 1997 (720 triÖu ®« la).

Thø t¸m: Tr×nh ®é ph¸t triÓn khoa häc vµ ph¸t triÓn kinh tÕ cña Trung Quèc cao h¬n ViÖt Nam, khiÕn cho tÝnh bæ xung gi÷a hai bªn t¨ng lªn, nh­ng mÆt kh¸c còng g©y nªn ¶nh h­ëng bÊt lîi ®èi víi hµng ho¸ ViÖt nam muèn th©m nhËp vµo thÞ tr­êng Trung Quèc.

Nh×n chung, quan hÖ kinh tÕ th­¬ng m¹i ViÖt Nam - Trung Quèc cã triÓn väng ph¸t triÓn tèt. ThuËn lîi còng nhiÒu vµ khã kh¨n còng kh«ng Ýt. Chóng ta chñ tr­¬ng gi÷ v÷ng ®­êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n­íc lµ ph¸t huy néi lùc, ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc v× chØ cã nh­ vËy chóng ta míi t¨ng c­êng hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ nãi chung vµ ph¸t triÓn quan hÖ kinh tÕ th­¬ng m¹i ®èi víi Trung Quèc nãi riªng. Nh÷ng khã kh¨n, v­íng m¾c trong quan hÖ kinh tÕ th­¬ng m¹i víi Trung Quèc sÏ ®­îc ViÖt Nam gi¶i quyÕt b»ng hÖ thèng chÝnh s¸ch ®æi míi, phï hîp víi ®iÒu kiÖn ViÖt Nam vµ thiÖn chÝ hîp t¸c cña phÝa b¹n.

ViÖc hîp t¸c kinh tÕ vµ trao ®æi th­¬ng m¹i gi÷a hai n­íc ®· ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña nÒn s¶n xuÊt vµ tiªu dïng ë thÞ tr­êng ViÖt Nam, ®­îc biÓu hiÖn ë nh÷ng ®iÓm sau:

Do ®iÒu kiÖn Trung Quèc gÇn ViÖt Nam, vËn chuyÓn b»ng ®­êng bé ®­êng s¾t thuËn tiÖn nªn viÖc nhËp nguyªn liÖu ho¸ chÊt vËt t­.... cung øng cho s¶n xuÊt nhanh, ®¸p øng kÞp thêi cho s¶n xuÊt vµ nhu cÇu cña ng­êi tiªu dïng.

ViÖc hîp t¸c kinh tÕ vµ trao ®æi th­¬ng m¹i gi÷a hai n­íc còng cã t¸c dông lín ®èi víi viÖc kh«i phôc vµ c¶i t¹o mét sè xÜ nghiÖp, c«ng tr×nh mµ Trung Quèc gióp ta trong nh÷ng n¨m 60 trong mét thêi gian dµi kh«ng cã phô tïng thay thÕ.

Trung Quèc lµ mét thÞ tr­êng lín, cã søc tiªu thô nhiÒu ®èi víi c¸c lo¹i hµng ho¸ ®ñ chñng lo¹i, do vËy ta b¸n ®­îc mét khèi l­îng ®¸ng kÓ c¸c lo¹i hµng ho¸ nh­: Hµng rau qu¶ nhiÖt ®íi, h¶i s¶n kh« vµ mét sè kim lo¹i, mét sè mÆt hµng c«ng nghÖ phÈm....

KÝch thÝch nÒn s¶n xuÊt trong n­íc ph¸t triÓn: Vµo nh÷ng n¨m ®Çu më cöa biªn giíi, mét l­îng lín hµng ho¸ tiªu dïng cña Trung Quèc nhËp vµo ViÖt Nam Nh­ bia V¹n Lùc, xe ®¹p, bãng ®Ìn phÝch n­íc, ®å sø gia dông... Lµm cho hµng ViÖt Nam rÊt khã tiªu thô ngay trªn thÞ tr­êng cña m×nh. Sau mét thêi gian ®Èy m¹nh s¶n xuÊt, mét lo¹t hµng ho¸ cña ta ®· ®ñ søc c¹nh tranh vµ chiÕm lÜnh thÞ tr­êng néi ®Þa, nhiÒu mÆt hµng c«ng nghiÖp tiªu dïng cña ta ®· xuÊt ®­îc sang Trung Quèc nh­ xµ phßng giÆt, ®å mü nghÖ, hµng may mÆc, giµy dÐp...

VÒ mÆt x· héi: Gãp phÇn gi¶m bít tû lÖ ®ãi nghÌo, n©ng cao d©n trÝ, gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho c­ d©n biªn giíi,bé mÆt cña thÞ x·, thÞ trÊn vïng biªn giíi thay ®æi ®¸ng kÓ, nhµ cöa ®­êng x¸ x©y dùng míi khang trang, mét sè trung t©m bu«n b¸n ®· ®­îc h×nh thµnh t¹i c¸c cöa khÈu, c¬ së h¹ tÇng ®­îc ®Çu t­ n©ng cÊp .

Bªn c¹nh nh÷ng mÆt tÝch cùc trong quan hÖ th­¬ng m¹i gi÷a hai n­íc cßn cã nh÷ng vÊn ®Ò tån t¹i.

Tuy tèc ®é t¨ng tr­ëng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu hai n­íc t¨ng nh­ng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu vÉn chiÕm tû träng thÊp trong tæng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu n¨m 1999 cña mçi n­íc. ViÖt Nam lµ trªn d­íi 10%, phÝa Trung Quèc kho¶ng 5%.

C¸n c©n bu«n b¸n gi÷a hai n­íc ngµy cµng bÊt lîi ®èi víi phÝa ViÖt Nam, møc nhËp siªu ngµy cµng t¨ng lªn nhanh chãng, kh«ng cã lîi cho viÖc thóc ®Èy quan hÖ mËu dÞch vµ ph¸t triÓn ®ång ®Òu c©n b»ng.

ChÊt l­îng hµng ho¸ trao ®æi gi÷a hai n­íc ch­a ph¶n ¸nh ®óng thùc lùc vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña mçi n­íc. Trong bu«n b¸n biªn giíi, t×nh t¹ng hµng gi¶ hµng kÐm chÊt l­îng chiÕm tû träng kh¸ lín g©y ¶nh h­ëng kh«ng tèt tíi ng­êi tiªu dïng.

VÊn ®Ò bu«n lËu trªn bé, trªn biÓn gi÷a hai n­íc diÔn ra ngµy cµng phøc t¹p, tËp chung vµo nh÷ng mÆt hµng nh­ xe ®¹p, hµng ®iÖn tö d©n dông ®· qua sö dông, v¶i c¸c lo¹i .... ®· cã t¸c ®éng xÊu trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ cña mçi n­íc, ¶nh h­ëng ®Õn t×nh h×nh an ninh qu¶n lý biÕn giíi.

Nhu cÇu cña thÞ tr­êng Trung Quèc ®èi víi c¸c s¶n phÈm cña ViÖt Nam, phô thuéc vµo sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña mçi n­íc. bªn c¹nh ®ã c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ th­¬ng m¹i cña hai n­íc còng cã sù t¸c ®éng quan träng tíi nhu cÇu thÞ tr­êng cña Trung Quèc víi c¸c s¶n phÈm cña ViÖt Nam.

Nh×n chung xu h­íng chÝnh s¸ch kinh tÕ cña Trung Quèc vµ kh¶ n¨ng ph¸t triÓn kinh tÕ th­¬ng m¹i cña Trung Quèc ®Õn kho¶ng n¨m 2005 cã hai ®iÓm then chèt nh­ sau:

* T¨ng c­êng ®Çu t­ c«ng céng ®Ó thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ:

Trong t×nh h×nh bèi c¶nh kinh tÕ quèc tÕ kh«ng thuËn lîi, Trung Quèc cã kÕ ho¹ch trong thêi gian 3 n¨m tíi sÏ ®Çu t­ 1000 tû USD ®Ó më réng x©y dùng c¬ së h¹ tÇng bao gåm x©y dùng hÖ thèng giao th«ng, b¶o vÖ m«i tr­êng, nhµ ë, x©y dùng ®« thÞ, nh»m duy tr× møc t¨ng tr­ëng kinh tÕ 8% hµng n¨m trë nªn. NÕu duy tr× møc t¨ng tr­ëng kinh tÕ t­¬ng ®èi cao, còng cã thÓ gãp phÇn gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho sè l­îng c«ng nh©n viªn chøc mÊt viÖc lµm do c¶i c¸ch xÝ nghiÖp vµ ®Æt c¬ së tèt cho c«ng cuéc c¶i c¸ch c¬ cÊu ChÝnh phñ.

Ngoµi ra , hÖ thèng giao th«ng vËn t¶i vµ ®­êng x¸ cña Trung Quèc kh«ng ®ñ, vÊn ®Ò « nhiÔm m«i tr­êng ngµy cµng nghiªm träng. VÒ chÝnh s¸ch kÝch thÝch tiªu dïng: Khi ®Çu t­ ra t¨ng, th«ng qua hiÖu qu¶ cÊp sè nh©n, khiÕn cho thu nhËp cña d©n chóng t¨ng lªn, cã thÓ kÝch thÝch t¨ng tr­ëng kinh tÕ, søc mua cña d©n chóng lªn cao. Nãi tãm l¹i môc ®Ých cña ph¸t triÓn kinh tÕ lµ gia t¨ng phóc lîi x· héi, h¬n n÷a lÊy ph¸t triÓn s©n nghiÖp néi nhu lµm trôc chÝnh l¹i cµng thùc hiÖn cã hiÖu qu¶.

* C¶i c¸c XÝ nghiÖp quèc h÷u:

HÖ thèng XÝ nghiÖp quèc h÷u lµ trô cét cña nÒn kinh tÕ, v× vËy Trung Quèc kh«ng thÓ xo¸ bá hoµn toµn c¸c XÝ nghiÖp quèc h÷u hoÆc chuyÓn thµnh XÝ nghiÖp t­ h÷u. V× vËy lµm thÕ nµo ®Ó x©y dùng chÕ ®é vËn hµnh XÝ nghiÖp hiÖn ®¹i trë thµnh vÊn ®Ò cèt lâi cña viÖc c¶i t¹o hÖ thèng XÝ nghiÖp quèc h÷u. C¶i c¸ch XÝ nghiÖp quèc h÷u lµ träng ®iÓm trong ph¸t triÓn kinh tÕ cña Trung Quèc. T¹i §¹i héi 15 ®¶ng céng s¶n Trung Quèc n¨m 1997, ¤ng Giang Tr¹ch D©n nªu ra chÕ ®é cæ phÇn ho¸ XÝ nghiÖp, bao gåm chÕ ®é cæ phÇn XÝ nghiÖp, chÕ ®é hîp t¸c cæ phÇn, chÕ ®é C«ng ty, chÕ ®é hîp t¸c ®Ó cïng tån t¹i ®ång thêi. ChÝnh s¸ch c¶i c¸ch cña chÝnh phñ Trung Quèc kh«ng ph¶i lµ ®em b¸n XÝ nghiÖp quèc h÷u mµ lµ tõ trªn 3 tÇng diÖn lµm râ s¶n quyÒn cña XÝ nghiÖp quèc h÷u:

Thø nhÊt, cÇn ph¶i lµm râ mçi XÝ nghiÖp quèc h÷u cã bao nhiªu tµi s¶n, nî bao nhiªu vµ tµi s¶n riªng cßn l¹i bao nhiªu tÝnh theo gi¸ thÞ tr­êng. Nãi c¸ch kh¸c, cÇn ph¶i biÕt ®­îc nhµ n­íc cã bao nhiªu lîi Ých trong ®ã.

Thø hai, x©y dùng chÕ ®é tr¸ch nhiÖm qu¶n lý s¶n quyÒn quèc h÷u vµ vËn hµnh kinh doanh chÆt chÏ, râ rµng. Khi tµi s¶n quèc h÷u thÊt tho¸t hoÆc gia t¨ng cÇn x¸c ®Þnh râ ng­êi nµo hoÆc do ®¬n vÞ nµo chÞu tr¸ch nhiÖm, khiÕn cho tÊt c¶ lîi Ých tµi s¶n quèc h÷u ®­îc b¶o ®¶m.

Thø ba, x©y dùng ®ång bé mét chÕ ®é cã lîi cho viÖc chuyÓn nh­îng vµ tæ chøc l¹i s¶n quyÒn ®Ó tèi ­u ho¸ kÕt cÊu vµ ph©n bè tµi s¶n quèc h÷u. NÕu lµm râ rµng ®­îc nh­ vËy ®èi víi s¶n quyÒn quèc h÷u th× cã thÓ thay ®æi ®­îc t×nh tr¹ng tån t¹i l©u dµi tr­íc ®©y trong c¸c XÝ nh­ kh«ng t¸ch biÖt gi÷a §¶ng víi ChÝnh quyÒn, quan hÖ gi÷a XÝ nghiÖp víi ChÝnh quyÒn vµ kh«ng t¸ch biÖt râ gi÷a quyÒn së h÷u vµ quyÒn kinh doanh. Cho XÝ nghiÖp quèc h÷u trë thµnh chñ thÓ kinh doanh ®éc lËp tù chñ, tiÕn tíi tù chñ ph¸t triÓn, tù chÞu lç l·i, tÝnh to¸n râ rµng vµ lµm râ tµi s¶n quèc h÷u cßn cã thÓ gi¶m thiÓu t×nh tr¹ng tham «, cã lîi cho qu¶n lý trong s¸ch cña Nhµ n­íc.

Míi ®©y, tõ ngµy 19 ®Õn 22/ 9/ 1999 Héi nghÞ TW 4 kho¸ 15 cña §¶ng céng s¶n Trung Quèc ®· häp vµ th«ng qua "Nh÷ng quyÕt ®Þnh cña Trung ­¬ng §¶ng céng s¶n Trung Quèc vÒ nhiÒu vÊn ®Ò quan träng cña c«ng cuéc c¶i c¸ch vµ ph¸t triÓn XÝ nghiÖp quèc h÷u". Héi nghÞ ®· x¸c ®Þnh l¹i trong vßng 3 n¨m c¶i c¸ch ph¶i ®­a XÝ nghiÖp quèc h÷u tho¸t khái khã kh¨n, tËp trung n¾m c¸c ngµnh nghÒ träng ®iÓm, XÝ nghiÖp träng ®iÓm vµ c¸c c¬ së c«ng nghiÖp truyÒn thèng.

Héi nghÞ kh¼ng ®Þnh XÝ nghiÖp quèc h÷u ph¶i chiÕm vÞ trÝ chi phèi trong c¸c lÜnh vùc quan träng vµ ngµnh nghÒ quan träng trong huyÕt m¹ch cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. Th«ng qua viÖc x¾p xÕp l¹i vèn, tµi s¶n vµ ®iÒu chØnh c¬ cÊu ®Ó tËp trung lùc l­îng thuéc c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c, t¨ng c­êng träng ®iÓm, n©ng cao yÕu tè chÊn chØnh thÓ chÕ cña nÒn kinh tÕ quèc h÷u. tÞch cùc ph¸t hiÖn h×nh thøc thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ cña chÕ ®é c«ng h÷u, ®Èy m¹nh ph¸t triÓn kinh tÕ thuéc chÕ ®é cæ phÇn vµ h×nh thøc së h÷u hçn hîp. Nhµ n­íc sÏ khèng chÕ cæ phÇn ®èi víi c¸c xÝ nghiÖp quan träng. Ph­¬ng h­íng c¶i c¸ch XÝ nghiÖp quèc h÷u lµ x©y dùng chÕ ®é XÜ nghiÖp hiÖn ®¹i, kÕt hîp cã hiÖu qu¶ gi÷a chÕ ®é c«ng h÷u vµ kinh tÕ thÞ tr­êng, thóc ®Èy sù t¸ch rêi gi÷a ChÝnh quyÒn vµ XÜ nghiÖp, dùa vµo nguyªn t¾c së h÷u nhµ n­íc, ph©n cÊp qu¶n lý, uû quyÒn kinh doanh, ph©n cÊp gi¸m s¸t, tÝch cùc t×m kiÕm h×nh thøc h÷u hiÖu ®Ó qu¶n lý tµi s¶n cña Nhµ n­íc. C¶i thiÖn c¬ cÊu nî cña XÜ nghiÖp quèc h÷u vµ gi¶m g¸nh nÆng x· héi cho c¸c XÜ nghiÖp, kÕt hîp gi÷a ®i s©u c¶i c¸ch néi bé xÝ nghiÖp vµ x©y dùng c¬ chÕ míi ®ång thêi t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý khoa häc kü thuËt. §Ó thÝch øng víi xu thÕ ®iÒu chØnh kÕt cÊu ngµnh nghÒ trªn ph¹m vi toµn cÇu vµ nh÷ng thay ®æi cña nhu cÇu thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc cÇn ®Èy m¹nh tiÕn bé kü thuËt vµ n©ng cÊp ngµnh nghÒ, m¹nh d¹n ¸p dông khoa häc kü thuËt tiÕn tiÕn ®Ó c¶i t¹o c¸c ngµnh nghÒ truyÒn thèng theo h­íng thÞ tr­êng, ®a d¹ng ho¸ chñng lo¹i, n©ng cao chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶. XN quèc h÷u cÇn chiÕm nh÷ng vÞ trÝ quan träng ®èi víi nh÷ng ngµnh nghÒ míi ph¸t triÓn vµ c¸c ngµnh kü thuËt cao, n¾m v÷ng nh÷ng kü thuËt then chèt ®Ó ph¸t huy vai trß chñ ®¹o.

Ph­¬ng h­íng chÝnh s¸ch nªu trªn ®­îc tiÕn hµnh ®ång bé víi viÖc c¶i c¸ch trªn 5 lÜnh vùc chÝnh:

- C¶i c¸ch hÖ thèng tiÒn tÖ.

- C¶i c¸ch thÓ chÕ hµnh chÝnh.

- C¶i c¸ch thuÕ.

- C¶i c¸ch thÓ chÕ ®Çu t­.

- C¶i c¸ch hÖ thèng l­u th«ng l­¬ng thùc.

ChÝnh phñ Trung Quèc ®Æt môc tiªu lµ møc t¨ng tr­ëng kinh tÕ khi d­íi 8% /N¨m, møc l¹m ph¸t thÊp h¬n 3%, ®ång Nh©n d©n tÖ kh«ng mÊt gi¸.

Trung Quèc víi chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ th­¬ng m¹i trong khu vùc vµ thÕ giíi do vËy nhu cÇu thÞ tr­êng cña Trung Quèc ®èi víi n­íc ta lµ n»m trong chiÕn l­îc cña hä. Chóng ta cã thÓ x¸c ®Þnh nhu cÇu cña thÞ tr­êng Trung Quèc g¾n liÒn víi viÖc hä gia nhËp W.T.O.

Trong chiÕn l­îc kinh tÕ cña Trung Quèc th× viÖc gia nhËp W.T.O lµ môc tiªu ®­îc quan t©m hµng ®Çu. ThËm chÝ Trung Quèc ®· ph¶i ®iÒu chØnh c¬ cÊu kinh tÕ vµ mét phÇn chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i ®Ó ®¹t môc tiªu nµy. Song, ®Õn nay Trung Quèc vÉn ch­a ®­îc W.T.O kÕt n¹p chÝnh thøc. Khi ch­a gia nhËp W.T.O th× nhu cÇu thÞ tr­êng cña Trung Quèc ®èi víi c¸c s¶n phÈm cña ViÖt Nam sÏ kh«ng cã thay ®æi lín so víi tõ tr­íc ®Õn nay. VÒ c¬ b¶n gåm c¸c nhãm mÆt hµng sau:

1. Kho¸ng s¶n nguyªn liÖu th«. §©y lµ nhãm s¶n phÈm Trung Quèc cã nhu cÇu l©u dµi vµ lu«n t×m c¸ch thu hót vµo cµng nhiÒu cµng tèt.

VÒ kho¸ng s¶n: TËp trung chñ yÕu lµ c¸c lo¹i quÆng quý hiÕm nh­ Niken, ®ång, Vonfram, Cr«m... sÏ cã tû träng t¨ng dÇn, trong khi c¸c lo¹i kho¸ng s¶n nh­ than ®¸ sÏ cã chiÒu h­íng gi¶m. Nguyªn nh©n lµ do Trung Quèc dÇn tõng b­íc hiÖn ®¹i hãa c«ng nghiÖp nªn c¸c lo¹i kho¸ng s¶n cã gi¸ trÞ phôc vô c«ng nghiÖp cã c«ng nghÖ cao sÏ t¨ng.

VÒ nguyªn liÖu th«: C«ng nghÖ cña Trung Quèc cµng hiÖn ®¹i th× nhu cÇu vÒ nguyªn liÖu th« cµng t¨ng. Nh÷ng nguyªn liÖu nµy chñ yÕu lµ: Cao su, ho¸ chÊt c¸c lo¹i VV...

VÒ s¶n phÈm n«ng s¶n: Víi d©n sè h¬n 1 tû ng­êi vµ víi t¸c ®éng cña c«ng nghiÖp ho¸, Trung Quèc sÏ cµng ngµy cµng thiÕu n«ng s¶n vµ s¶n phÈm n«ng s¶n. ViÖc t¨ng ®ét biÕn nhu cÇu n«ng s¶n cña thÞ tr­êng Trung Quèc lµ ®iÒu rÊt dÔ x¶y ra. N«ng s¶n mµ Trung Quèc míi nhËp tõ ViÖt Nam lµ g¹o, cµ phª, h¹t ®iÒu...trong ®ã kh¶ n¨ng t¨ng nhu cÇu nhËp g¹o lµ tÊt yÕu.

VÒ dÇu th« trong thêi gian tíi, ch¾c ch¾n nhu cÇu nhËp dÇu th« cña thÞ tr­êng Trung Quèc ®èi víi ViÖt Nam sÏ t¨ng v× c¸c nguyªn nh©n sau:

Nhu cÇu sö dông x¨ng dÇu cña Trung Quèc t¨ng kh¸ nhanh do viÖc t¨ng c¸c ph­¬ng tiÖn vµ thiÕt bÞ cã xö dông x¨ng dÇu trong x· héi.

ViÖc më réng vµ n©ng cÊp c¸c nhµ m¸y läc dÇu trong n­íc sÏ lµm t¨ng nhu cÇu dÇu th« lµm nguyªn liÖu.

C¸c s¶n phÈm tõ dÇu má cã nhu cÇu t¨ng m¹nh do c¸c nghµnh s¶n xuÊt cña Trung Quèc cµng ngµy cµng tiªn tiÕn h¬n.

Trung Quèc còng kh«ng muèn t¨ng s¶n l­îng khai th¸c dÇu má trong n­íc mµ hä muèn nhËp dÇu th« tr­íc ®·.

DÇu th« sÏ lµ mét trong nh÷ng s¶n phÈm cã kh¶ n¨ng ®ét biÕn nhu cÇu cña thÞ tr­êng Trung Quèc.

-Khi Trung Quèc gia nhËp W.T.O.

Khi gia nhËp W.T.O thÞ tr­êng xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm cña Trung Quèc më réng, vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi t¨ng m¹nh, cã thÓ du nhËp chuyÓn giao kü thuËt vµ thiÕt bÞ m¸y mãc t­¬ng ®èi tèt, vµ sÏ dµnh ®­îc c¸c mÆt hµng nhËp khÈu chÊt l­îng tèt, gi¸ rÎ. Thóc ®Èy xuÊt khÈu cña Trung Quèc t¨ng tr­ëng, t¨ng c­êng nhu cÇu tiªu dïng trong n­íc, ®Çu t­ cµng nhiÒu, tõ ®ã t¸c ®éng ®Õn ph¸t triÓn kinh tÕ vµ t¨ng thªm c¬ héi viÖc lµm.

Theo ®¸nh gi¸ cña c¸c chuyªn gia n­íc ngoµi, Trung Quèc gia nhËp W.T.O, th× G.D.B mçi n¨m t¨ng 2,94% t­¬ng ®­¬ng h¬n 30 tû USD. §Çu t­ trùc tiÕp vµo Trung Quèc t¨ng tõ 45 tû n¨m 1998 lªn ®Õn 100 tû USD n¨m 2005 vµ trong cïng thêi kú nµy kim ng¹ch trao ®æi th­¬ng m¹i sÏ t¨ng tõ 324 tû USD lªn tíi 600 tû USD. §iÒu nµy cã nghÜa lµ sÏ cã mét b­íc nh¶y vät vÒ kinh tÕ cña Trung Quèc sau khi gia nhËp W.T.O. §­¬ng nhiªn nhu cÇu cña thÞ tr­êng Trung Quèc còng sÏ t¨ng vät ®Æc biÖt víi nh÷ng mÆt hµng thÝch øng víi giai ®o¹n míi nµy.

Nhu cÇu vÒ kho¸ng s¶n, g¹o vµ dÇu th« tõ ViÖt Nam sÏ t¨ng nhanh. QuÆng c¸c lo¹i sÏ cã trÞ gi¸ trªn 15 triÖu USD, g¹o trªn 20 triÖu USD vµ dÇu th« trªn 200 triÖu USD. Tæng kim ngh¹ch nhËp khÈu cña Trung Quèc tõ ViÖt Nam sÏ trªn 600 triÖu USD ®Õn 1000 triÖu USD/n¨m.

S¶n phÈm cña ViÖt Nam d¹ng nguyªn liÖu th« sÏ ®­îc thÞ tr­êng Trung Quèc ­u tiªn tiÕp nhËn.

Kh¶ n¨ng xuÊt hiÖn nhu cÇu ph¶i ®Çu t­ vµo ViÖt Nam d­íi h×nh thøc ®Çu t­ trùc tiÕp ®Ó khai th¸c nguyªn liÖu t¹i chç vµ còng ®Ó chiÓm vïng nguyªn liÖu mét c¸ch chñ ®éng h¬n khi thÞ tr­êng trong n­íc cã nhu cÇu lín.

ViÖc hµng ho¸ cña ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng Trung Quèc nh­ thÕ nµo, t¨ng c­¬ng hay suy gi¶m vµ hiÖu qu¶ ra sao lµ vÊn ®Ò quan träng nhÊt ®èi víi chóng ta khi nghiªn cøu vÒ triÓn väng quan hÖ kinh tÕ th­¬ng m¹i ViÖt Nam - Trung Quèc.

TriÓn väng hµng ho¸ cña ViÖt Nam vµ thÞ tr­êng Trung Quèc tr­íc hÕt phô thuéc vµo kh¶ n¨ng ph¸t triÓn kinh tÕ cña ViÖt Nam thÓ hiÖn ë nh÷ng chñ tr­¬ng, gi¶i ph¸p lín sau ®©y:

Thóc ®Èy sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vµ ®iÒu chØnh c¬ cÊu ®Çu t­: N©ng cao hiÖu qña vµ søc c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ lµ ®Þnh h­íng c¬ b¶n cho sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, ®iÒu chØnh cã cÊu ®Çu t­. Muèn vËy ph¶i ph¸t triÓn nhanh, m¹nh, v÷ng ch¾c c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, tr­íc hÕt lµ c«ng nghiÖp chÕ biÕn cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao.

¦u tiªn ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn g¾n víi ph¸t triÓn nguån nguyªn liÖu n«ng s¶n, thuû s¶n, s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, vµ c¸c mÆt hµng tiªu dïng. §ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn mét sè mÆt hµng ®iÖn tö. Chó ý ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp tèn Ýt vèn thu hót nhiÒu lao ®éng ®ñ søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng quèc tÕ.

§Èy m¹nh viÖc x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇn kinh tÕ vµ x· héi, ­u tiªn cho c¸c c«ng tr×nh träng ®iÓm phôc vô cho nÒn kinh tÕ, më réng cho viÖc kinh tÕ ®èi ngo¹i. N©ng cao tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¬ quan Nhµ n­íc Trung ­¬ng vµ TØnh, Thµnh phè, c¸c Doanh nghiÖp trong viÖc ph¸t triÓn thÞ tr­êng xuÊt khÈu, ®µm ph¸n vµ ký kÕt c¸c tho¶ thuËn song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng.

T¨ng c­êng vai trß, tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan ngo¹i giao trong lÜnh vùc kinh tÕ ®èi ngo¹i. H×nh thµnh hÖ thèng hµng liªn kÕt chÆt chÏ gi÷a s¶n xuÊt nguyªn liÖu, chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu. Ban hµnh quy chÕ cho c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c hiÖp héi doanh nghiÖp lËp c¬ quan ®¹i diÖn, chi nh¸nh ë n­íc ngoµi.

Nghiªn cøu viÖc sö dông c¸c tæ chøc dÞch vô vµ tæ chøc m«i giíi quèc tÕ. KhuyÕn khÝch c¸c c¸ nh©n vµ tæ chøc cã kh¶ n¨ng vµ ®iÒu kiÖn, ë trong n­íc còng nh­ ng­êi ë n­íc ngoµi, tham gia tÝch cùc vµo viÖc t×m hiÓu, tiÕp cËn vµ th©m nhËp thÞ tr­êng quèc tÕ.

T¹o ®iÒu kiÖn cho mét sè mÆt hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu chñ lùc cã søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng quèc tÕ, æn ®Þnh vµ cã kim ng¹ch lín.

TiÕp tôc ®æi míi chÝnh s¸ch tµi chÝnh:

§a dang ho¸ c¸c h×nh thøc huy ®éng vµ ®Çu t­ vèn nh­ liªn doanh, liªn kÕt, ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, cæ phiÕu gãp quü b¶o hiÓm... §­a thÞ tr­êng trøng kho¸n cña ViÖt Nam ®i vµo ho¹t ®éng æn ®Þnh vµ cã trËt tù

Thu hót m¹nh vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, h¹n chÕ nguån vèn ng¾n h¹n. ThÝ ®iÓm viÖc ph¸t triÓn tr¸i phiÕu ra n­íc ngoµi, t¹o tiÒn ®Ó cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam tham gia thÞ tr­êng vèn quèc tÕ.

X©y dùng lé tr×nh theo HiÖp ®Þnh ­u ®·i thuÕ quan (CEPT) ¸p dông trong c¸c n­íc ASEAN vµ c¸c cam kÕt quèc tÕ kh¸c. Hoµn chØnh luËt thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng vµ luËt thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp. §¬n gi¶n c¸c søc thuÕ, cïng khai ho¸ thñ tôc h¶i quan vµ xuÊt nhËp khÈu.

Chóng ta cÇn x¸c ®Þnh xu h­íng ®Èy m¹nh xuÊt khÈu cña ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng Trung Quèc:

T¨ng c­êng xuÊt khÈu hµng ho¸ d¹ng thµnh phÈm, cã chÊt l­îng võa ph¶i, ®ñ ®Ó thÞ tr­êng Trung Quèc chÊp nhËn.

TËp trung vµo s¶n phÈm n«ng nghiÖp, h¶i s¶n, than ®¸, cµ phª lµ nh÷ng mÆt hµng thÞ tr­êng Trung Quèc cã nhu cÇu lín vµ ngµy cµng t¨ng. Riªng than ®¸ chóng ta cßn ph¶i tÝnh to¸n ®Ó h¹ thÊp gi¸ thµnh h¬n n÷a nh»m t¨ng s¶n l­îng xuÊt khÈu vµo Trung Quèc.

Gi¶m thiÓu, tiÕn tíi kh«ng xuÊt khÈu sang Trung Quèc c¸c lo¹i qu¹ng th« vµ nguyªn liÖu th«. NÕu hä cã nhu cÇu lín vµ æn ®Þnh th× ph¶i cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch viÖc ®Çu t­ trùc tiÕp t¹i ViÖt Nam ®Ó khai th¸c nguyªn liÖu vµ xuÊt khÈu sang Trung Quèc d¹ng thµnh phÈm.

Víi viÖc ViÖt Nam ®ang x©y dùng nhµ m¸y läc dÇu th× viÖc xuÊt khÈu dÇu th« sang Trung Quèc sÏ cã sù thay ®æi c¬ b¶n. HoÆc lµ chóng ta gi¶m thÊp vµ tiÕn tíi kh«ng xuÊt khÈu dÇu th« hoÆc Trung Quèc ph¶i t¨ng gi¸ nhËp khÈu dÇu th« tõ ViÖt Nam. C¶ hai xu h­íng trªn ®Òu dÉn ®Õn hiÖu qu¶ xuÊt khÈu dÇu th« cña chóng ta ®­îc n©ng cao.

TriÓn väng hµng ho¸ ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng Trung Quèc cßn phô thuéc rÊt nhiÒu vµo c¬ chÕ qu¶n lý vµ viÖc ¸p dông c¸c ®ßn bÈy kinh tÕ cña chóng ta.

X©y dùng c¬ chÕ qu¶n lý vµ xuÊt khÈu sang Trung Quèc theo xu h­íng xuÊt khÈu nªu trªn lµ viÖc lµm cÊp thiÕt vµ l©u dµi.

Tæ chøc mét bé phËn chØ ®¹o chung vÒ bu«n b¸n qua biªn giíi, tæ chøc kªnh th«ng tin do Côc qu¶n lý thÞ tr­êng ®iÒu hµnh vµ lµm ®Çu mèi ph¶n ¸nh kÞp thêi vÒ Bé Th­¬ng m¹i c¸c diÔn biÕn t×nh h×nh bu«n b¸n gi÷a hai n­íc t¹i vïng biªn giíi ®Ó kÞp thêi ®Ò ta c¸c biÖn ph¸p gi¶i quyÕt. TiÕn tíi thµnh lËp c¬ quan qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu ë vïng biªn giíi ®Ó ®iÒu hµnh thèng nhÊt c«ng t¸c bu«n b¸n vïng biªn giíi víi Trung Quèc.

T¨ng c­êng thùc hiÖn vµ kiÓm tra sau gi¸n tem hµng nhËp khÈu vµ thùc hiÖn biÖn ph¸p chèng bu«n lËu, gian lËn th­¬ng m¹i ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam th©m nhËp vµo thÞ tr­êng Trung Quèc.

MiÔn, gi¶m thuÕ ®èi víi s¶n phÈm xuÊt khÈu lµ thµnh phÈm. T¨ng thuÕ ®èi víi s¶n phÈm xuÊt khÈu lµ nguyªn liÖu th« ch­a qua chÕ biÕn.

Nghiªn cøu, ®Ò ra biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó chÊm døt viÖc ®éc chiÕm ®ång tiÒn thanh to¸n hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam lµ Nh©n d©n tÖ ®· tån t¹i kh¸ l©u nay. Nhµ n­íc cÇn thiÕt ph¶i ¸p dông c¸c biÖn ph¸p m¹nh dÓ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy. Khi nµo Trung Quèc cßn ®éc chiÕm viÖc thanh to¸n b»ng ®ång Nh©n d©n tÖ, nhÊt lµ víi hµng xuÊt khÈu cña ta, th× hä cßn cã kh¶ n¨ng khèng chÕ mÆt hµng vµ khèng chÕ c¶ kim ngh¹ch xuÊt khÈu cu¶ chóng ta. (Bëi v× l­u th«ng hµng ho¸ g¾n liÒn víi l­u th«ng tiÒn tÖ )

Trong kho¶ng 5 - 10 n¨m tíi cè g¾ng phÊn ®Êu ®¹t ®­îc c¸c chØ tiªu c¬ b¶n sau ®©y:

C¬ b¶n h×nh thµnh "vµnh ®ai kinh tÕ - x· héi" däc tuyÕn biªn giíi: ë nh÷ng n¬i cã ®ñ ®iÒu kiÖn, n»m trong qui ho¹ch th× x©y dùng ®­îc khu kinh tÕ cöa khÈu, khu th­¬ng m¹i. NhiÒu cöa khÈu trë thµnh trung t©m kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi an ninh - quèc phßng.

T¨ng tr­ëng th­¬ng m¹i - dÞch vô b×nh qu©n trªn d­íi 10%/n¨m, chiÕm tû träng tõ 30% trë lªn trong c¬ cÊu GDP cña tØnh.

Kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu t¨ng b×nh qu©n trªn d­íi 25%/n¨m.

B¶o tån vµ khai th¸c vÎ ®Ñp c¶nh quan thiªn nhiªn, c¸c di tÝch v¨n ho¸, lÞch sö ®Ó ph¸t triÓn du lÞch. §Õn n¨m 2010 cã mét sè khu du lÞch tæng hîp vµ nhiÒu ®iÓm du lÞch hÊp dÉn phôc vô du kh¸ch qua c­¶ khÈu.

- VÒ x· héi:

Hoµn thµnh t¸i ®Þnh c­, ph¸t triÓn c¸c ®iÓm d©n c­ æn ®Þnh trªn toµn tuyÕn biªn giíi.

Gi¶m tû lÖ hé nghÌo tõ 2 - 3%/n¨m, kh«ng cã hé ®ãi (®Õn n¨m 2000).

Cñng cè, ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng, m¹ng l­íi y tÕ, gi¸o dôc ë x·, b¶n. Thùc hiÖn phñ sãng ph¸t thanh, truyÒn h×nh, nèi m¹ng b­u chÝnh - viÔn th«ng ®Õn tÊt c¶ c¸c huyÖn, c¸c cöa khÈu vµ c¸c x· biªn giíi.

ThiÕt lËp tr©t tù, thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ cuéc ®Êu tranh chèng c¸c tÖ n¹n x· héi, nhÊt lµ bu«n l©u, gi÷ v÷ng an ninh chÝnh trÞ, trËt tù an toµn xa héi, b¶o ®¶m cho khu vùc biªn giíi æn ®Þnh ®Ó ph¸t triÓn.

Trªn ®©y lµ c¸c yÕu tè t¸c ®éng ®Õn quan hÖ kinh tÕ th­¬ng m¹i gi÷a ViÖt Nam - Trung Quèc. Chóng ta tin t­ëng r»ng víi sù nç lùc cña mçi n­íc vµ thiÖn chÝ cña b¹n, quan hÖ kinh tÕ th­¬ng m¹i gi÷a hai n­íc sÏ b­íc sang tÇng cao míi míi, ngµy cµng ph¸t triÓn tèt ®Ñp.