Thành phần loài côn trùng nước tại khu vực nghiên cứu

3.2.1. Thành phần loài của bộ Phù du (Ephemeroptera)

Họ Baetidae: Là họ có số lượng loài lớn nhất với 10 loài thuộc 6 giống. Tuy nhiên, chỉ có 3 loài là Baetiella trispinata, Platybaetis bishop và Platybaetis edmundsi là được mô tả đầy đủ, các loài còn lại mới xác định ở taxon bậc giống. Trong đó, loài Platybaetis bishop lần đầu tiên được ghi nhận ở VQG Ba Vì. Các loài thuộc họ Baetidae phân bố rộng rãi ở nhiều dạng thủy vực và có khả năng chống chịu với môi trường ô nhiễm, chúng được tìm thấy ở hầu hết các điểm thu mẫu.

Họ Heptageniidae: đã thu được 9 loài thuộc 6 giống. Đây là các loài thường phân bố ở thủy vực nước sạch và chảy mạnh. Trong đó, 4 loài Afronurus mnong, Epeorus bifurcatus, Epeorus hieroglyphicus và Iron martinus lần đầu tiên được ghi nhận cho khu hệ côn trùng ở nước VQG Ba Vì.

Họ Leptophlebiidae: đã xác định được 4 loài là Choroterpes trifurcata, Thraulus bishop, Choroterpides major và Habrophlebiodes prominens. Hai loài lần đầu tiên ghi nhận tại VQG Ba Vì là Choroterpides major và Thraulus bishop.

Họ Caenidae và Họ Ephemeridae mỗi họ tuy chỉ thu được hai loài tuy nhiên đây là hai họ được tìm thấy ở hầu hết các điểm nghiên cứu và có số lượng cá thể thu được tương đối nhiều.

Các họ còn lại là Austremerellidae, Polymitarcyidae và Teloganodidae chỉ xác định được 1 loài. Tuy nhiên nếu như 2 họ Austremerellidae và Polymitarcyidae xuất hiện khá phổ biến ở các điểm nghiên cứu thì họ Teloganodidae chỉ thấy xuất hiện tại 2 điểm là S9 và S15.

Như vậy so với nghiên cứu của Nguyễn Văn Vịnh (2005) kết quả nghiên cứu đã bổ sung thêm 8 loài là Platybaetis bishop, Cincticostella gosei, Afronurus mnong, Epeorus bifurcatus, Epeorus hieroglyphicus, Iron martinus, Choroterpides major và Thraulus bishop vào danh lục loài Phù du của VQG Ba Vì.

Khi so sánh thành phần loài của VQG Ba Vì với VQG Tam Đảo thấy có nhiều điểm tương đồng như họ Baetidae và họ Heptageniidae đều là nhưng họ chiếm ưu thế, khi so sánh số lượng họ xác đã được xác định ở VQG Ba Vì nhiều hơn 3 họ là Austremerellidae, Polymitarcyidae và Teloganodidae so với VQG Tam Đảo.

3.2.2. Thành phần loài bộ Chuồn chuồn (Odonata)

Bộ Chuồn chuồn ở VQG Ba Vì khá đa dạng về số lượng họ nhưng lại có rất ít loài và giống. Kết quả nghiên cứu đã xác định được 20 loài thuộc 18 giống, 7 họ. Trong số các họ thuộc bộ Chuồn chuồn đã phân tích được thì họ Gomphidae chiếm ưu thế nhất về số lượng loài với 6 loài, họ Aeshnidae, Cordulegastridae, Platystictidae và họ Macromiidae thu được 2 loài, các họ còn lại: Corduliidae, Calopterygidae, Chlorocyphidae, Chlorolestidae, Euphaeidae và Libellulidae chỉ có 1 loài. Trong số 20 loài đã được xác định thì chỉ có 3 loài là Matrona basilaris, Epitheca marginata, Drepanosticta sundana được định danh và mô tả đầy đủ, các loài khác mới chỉ xác định được đến taxon bậc giống.

Thiếu trùng của bộ Chuồn chuồn được tìm thấy ở hầu hết các điểm thu mẫu trừ điểm S16. Các điểm S1, S7 là những điểm thu được số lượng loài Chuồn chuồn nhiều nhất, những điểm có số lượng loài Chuồn chuồn phong phú thường thuộc những suối ít chịu tác động của con người. Bên cạnh đó tuy thu được số lượng loài khá phong phú nhưng số lượng cá thể của bộ Chuồn chuồn lại thu được rất ít, nhiều loài chỉ thu được mẫu định tính. Thêm vào đó kích thước mẫu vật Chuồn chuồn thu được ở khu vực nghiên cứu khá nhỏ.

So với VQG Tam Đảo thì số loài Chuồn Chuồn đã được xác định ở VQG Ba Vì kém phong phú hơn nhiều. VQG Tam Đảo đã xác định được 32 loài thuộc 32 giống của 12 họ Chuồn chuồn.

3.2.3. Thành phần loài bộ Cánh úp (Plecoptera)

Kết quả phân tích đã xác định được 13 loài thuộc 10 giống, 4 họ của bộ Cánh úp, trong đó họ Perlidae chiếm ưu thế với 8 loài, họ Leuctridae và Peltoperlidae cùng có 2 loài và cuối cùng là họ Nemouridae chỉ thu được một loài. Họ Perlidae có số loài lớn nhất là 8 loài đồng, những loài thuộc họ này xuất hiện khá phổ biến ở các điểm nghiên cứu. Trong số 8 loài chỉ có 2 loài là Etrocorema nigrogeniculatum và Togoperla noncoloris đã được mô tả đầy đủ. Các họ còn lại xuất hiện khá thưa thớt với số lượng cá thể cũng rất ít. Có thể thấy đối với bộ Cánh úp họ Perlidae hoàn toàn chiếm ưu thế về mặt số lượng loài cũng như độ rộng phân bố so với các họ còn lại.

So sánh với ở VQG Tam Đảo, thành phần loài của bộ Cánh úp ở VQG Ba Vì không chỉ phong phú hơn về số loài mà còn có nhiều hơn VQG Tam Đảo một họ là họ Peltoperlidae. Ở cả 2 VQG thì họ Perlidae đều là họ chiếm ưu thế về số loài và cả lượng cá thể.

3.2.4. Thành phần loài bộ Cánh nửa (Hemiptera)

Bộ Cánh nửa tại khu vực nghiên cứu đã xác định được 20 loài thuộc 18 giống và 7 họ. Trong đó họ Gerridae có số loài lớn nhất với 10 loài, tiếp theo là họ Helotrephidae với 3 loài, các họ Naucoridae và Veliidae thu được 2 loài mỗi loài, các họ Herbridae, Micronetidae, Nepidae chỉ thu được một loài.

Cũng như bộ Cánh cứng, mẫu vật côn trùng của bộ Cánh nửa gồm có cả thiếu trùng và côn trùng trưởng thành. Về phân bố, bộ Cánh nửa xuất hiện khá thưa thớt tại các điểm nghiên cứu, các điểm S5, S6, S9 và S16 không thu được mẫu vật của bộ này. Thêm vào đó số lượng cá thể thu được cũng rất ít, nhiều loài chỉ thu được mẫu định tính.

Mặt dù xác định được nhiều loài hơn so với VQG Tam Đảo tuy nhiên số họ Cánh nửa ở VQG Ba Vì lại ít hơn 2 họ, trong số 7 họ thu được ở VQG Ba Vì thì họ Veliidae không thấy xuất hiện ở VQG Tam Đảo.

3.2.5. Thành phần loài bộ Cánh lông (Trichoptera)

Bộ Cánh lông là bộ có số lượng loài đứng thứ 2 sau bộ Phù du với 31 loài thuộc 28 giống và 15 họ. Trong đó họ Hdropsychidae có số loài nhiều nhất với 7 loài, tiếp đó là họ Leptoceridae với 4 loài, hai họ Odontoceridae và Polycentropodidae cùng thu được 2 loài, các họ Brachycentridae, Sericostomatidae và Uenoidae mỗi họ thu được 2 loài, các họ còn lại chỉ thu được một loài mỗi họ. Tuy nhiên toàn bộ 31 loài thu được đều chưa được mô tả đầy đủ và chỉ mới xác định được ở taxon bậc giống.

Mẫu vật của bộ Cánh úp được tìm thấy ở toàn bộ các điểm nghiên cứu, nhìn chung bộ Cánh úp có phân bố rộng và đồng đều khi số lượng loài ở các điểm thu mẫu không có sự cách biệt quá lớn.

So với VQG Tam Đảo thì bộ Cánh lông ở khu vực VQG Ba Vì phong phú hơn rất nhiều. Họ ưu thế của cả 2 VQG đều là họ Hdropsychidae, toàn bộ loài thu được ở VQG Tam Đảo cũng chưa được định danh đầy đủ

3.2.6. Thành phần loài bộ Cánh cứng (Coleoptera)

Kết quả phân tích đã xác định được 29 loài thuộc 29 giống , 12 họ. Trong đó họ Psephenidae có số loài nhiều nhất với 8 loài, họ Hydrophilidae có 6 loài, họ Gyrinidae có 3 loài, các họ Dryopidae, Dytiscidae và Scirtidae mỗi họ có 2 loài, các họ còn lại chỉ thu được một loài. Trong số 29 loài thu được chỉ có 2 loài thuộc họ Psephenidae là Macroeubria luei và Schinostethus albosulcus đã được mô tả đầy đủ.

Mẫu vật của bộ Cánh cứng bao gồm cả ấu trùng và côn trùng trưởng thành, trong các họ Cánh cứng đã thu được họ Gyrinidae, Dryopidae, Dytiscidae là những họ thu được côn trùng trưởng thành, họ Hydrophilidae thu được cả ấu trùng và côn trùng trưởng thành, các họ còn lại chỉ thu được mẫu ấu trùng.

Côn trùng thuộc bộ Cánh cứng thu được ở hầu hết các điểm nghiên cứu trừ điểm S4 và S16, nhìn chung các loài thuộc bộ Cánh cứng phân bố không đồng đều ở các điểm thu mẫu, các điểm S1, S7, S12 là những điểm thu được số loài lớn nhất thuộc bộ này.

Bộ Cánh cứng là bộ có sự khác biệt rõ rệt nhất khi so sánh giữa VQG Ba Vì và VQG Tam Đảo, số loài thu được ở VQG Ba Vì là 29 nghĩa là gần bằng 2 lần số loài thu được ở VQG Tam Đảo (17 loài). Nếu như ở VQG Tam Đảo họ chiếm ưu thế là Elmidae với 7 loài thì ở VQG Ba Vì họ Elmidae chỉ thu được 1 loài trong khi họ ưu thế ở đây là Psephenidae với 8 loài.

3.2.7. Thành phần loài bộ Hai cánh (Diptera)

Kết quả nghiên cứu đã xác định được 18 loài thuộc 16 giống, 10 họ của Hai cánh. Trong đó họ Chironomidae chiếm ưu thế với 4 loài, tiếp đến là họ Tipulidae với 3 loài, các họ Athericidae, Ceratopogonidae và Simulidae mỗi họ thu được 2 loài, các họ còn lại: Blephariceridae, Dolichopolidae, Empididae, Pelecorhynchidae, Tabanidae chỉ thu được một loài. Trong số 18 loài thu được thì chỉ có một loài đã được định danh đầy đủ là Simulium venustum.

Có thể thấy được sự phân bố của các họ thuộc bộ côn trùng bộ Hai cánh là không đồng đều giữa các điểm nghiên cứu, các họ Tipulidae và Chironomidae xuất hiện ở hầu hết các điểm nghiên cứu đồng thời, bên cạnh đó có những họ như Dolichopolidae, Blephariceridae, Empididae, Pelecorhynchidae chỉ thu được mẫu ở một điểm nghiên cứu.

Số lượng loài và họ Hai cánh đã được xác định ở VQG Tam Đảo đều ít hơn so với VQG Ba Vì, ở cả hai VQG họ Tipulidae đều là họ chiếm ưu thế.

3.2.8. Thành phần loài bộ Cánh vảy (Lepidoptera)

Kết quả nghiên cứu mẫu vật bộ Cánh vảy đã xác định được 3 loài thuộc 3 giống của 2 họ: họ Pyralidae thu được 2 loài là Elophila sp. và Parapoynx sp.; họ Crambidae thu được 1 loài là Ostrinia sp. Trong đó họ Pyralidae xuất hiện ở 2 điểm nghiên cứu là S4 và S10 còn họ Crambidae chỉ thu được mẫu ở điểm S16. Một điểm đặc biệt là mẫu côn trùng thuộc bộ Cánh vảy đã thu được đều là côn trùng ở giai đoạn nhộng.

Trong số 3 loài thu được thì có 2 loài cũng được xác định ở VQG Tam Đảo, còn loài Ostrinia sp. chỉ xuất hiện ở VQG Ba Vì .

3.2.9. Thành phần loài bộ Cánh rộng (Megaloptera)

Cánh rộng là bộ thu được số lượng loài ít nhất chỉ với một loài là Neochauliodes sp. thuộc họ Corydalidae. Tuy chỉ có một loài xong đây là loài có phân bố khá rộng khi được tìm thấy ở 8 điểm nghiên cứu và thường xuất hiện ở nơi nước chảy mạnh. Về số lượng cá thể, bộ Cánh rộng hầu như không thu được mẫu định tính vì vậy số lượng cá thể thu được thuộc bộ này cũng ít nhất.

Bộ Cánh rộng cũng ở VQG Tam Đảo cũng chỉ thu được 1 loài là Protohermes sp., loài này cũng thuộc họ Corydalidae.

Каталог: files -> ChuaChuyenDoi
ChuaChuyenDoi -> ĐẠi học quốc gia hà NỘi trưỜng đẠi học khoa học tự nhiên nguyễn Thị Hương XÂy dựng quy trình quản lý CÁc công trìNH
ChuaChuyenDoi -> TS. NguyÔn Lai Thµnh
ChuaChuyenDoi -> Luận văn Cao học Người hướng dẫn: ts. Nguyễn Thị Hồng Vân
ChuaChuyenDoi -> 1 Một số vấn đề cơ bản về đất đai và sử dụng đất 05 1 Đất đai 05
ChuaChuyenDoi -> Lê Thị Phương XÂy dựng cơ SỞ DỮ liệu sinh học phân tử trong nhận dạng các loàI ĐỘng vật hoang dã phục vụ thực thi pháp luật và nghiên cứU
ChuaChuyenDoi -> TRƯỜng đẠi học khoa học tự nhiên nguyễn Hà Linh
ChuaChuyenDoi -> ĐÁnh giá Đa dạng di truyền một số MẪu giống lúa thu thập tại làO
ChuaChuyenDoi -> TRƯỜng đẠi học khoa học tự nhiêN
ChuaChuyenDoi -> TRƯỜng đẠi học khoa học tự nhiên nguyễn Văn Cường

tải về 0.84 Mb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn: