Ôn tập ngữ pháp tiếng Anh Cấu trúc chung của một câu trong tiếng Anh

40. Sử dụng V-ing, to + verb để mở đầu một câu

40.1 Sử dụng Verb-ing

Một V-ing có thể được dùng để nối hai câu có cùng chủ ngữ trở thành một câu bằng cách biến động từ của câu thứ nhất thành dạng V-ing, bỏ chủ ngữ và nối với câu thứ hai bằng dấu phảy. Ví dụ:

    The man jumped out of the boat. He was bitten by a shark.
    => After jumping out of the boat, the man was bitten by a shark.

Khi sử dụng loại câu này cần hết sức lưu ý rằng chủ ngữ của mệnh đề chính bắt buộc phải là chủ ngữ hợp lý của mệnh đề phụ. Khi hai mệnh đề không có cùng chủ ngữ, người ta gọi đó là trường hợp chủ ngữ phân từ bất hợp lệ. 

SAI:     After jumping out of the boat, the shark bit the man.
            (Chúng ta ngầm hiểu là chủ ngữ thật sử của hành động nhảy khỏi thuyền là the man chứ không phải the shark)

Để đảm bảo không nhầm lẫn, ngay sau mệnh đề verb-ing ta nên đề cập ngay đến danh từ làm chủ ngữ cho cả hai mệnh đề.

Thông thường có 6 giới từ đứng trước một V-ing mở đầu cho mệnh đề phụ, đó là: By (bằng cách, bởi), upon, after (sau khi), before (trước khi), while (trong khi), when (khi).

By working a ten-hour day for four days, we can have a long weekend.
After preparing the dinner, Pat will read a book.
While reviewing for the test, Mary realized that she had forgotten to study the use of participial phrases.

Lưu ý rằng: on + động từ trạng thái hoặc in + động từ hành động thì có thể tương đương với when hoặc while:

Nếu không có giới từ đi trước, chỉ có V-ing xuất hiện trong mệnh đề phụ thì thời của câu do thời của động từ ở mệnh đề chính quyết định; 2 hành động trong hai mệnh đề thường xảy ra song song cùng lúc:

Dạng thức hoàn thành [having + P2] được dùng để diễn đạt trường hợp động từ của mệnh đề phụ xảy ra trước hành động của mệnh đề chính:

Dạng thức bị động [having been + P2] cũng thường được sử dụng để mở đầu một mệnh đề phụ:

Trong nhiều trường hợp, cụm từ being hoặc having been của thể bị động có thể được lược bỏ, khi đó chủ ngữ của mệnh đề chính vẫn phải phù hợp với chủ ngữ của mệnh đề phụ:

Xét thêm các ví dụ sau về chủ ngữ phân từ bất hợp lệ:

SAI:      Having apprehended the hijackers, they were whisked off to FBI headquarters by the security guards.
ĐÚNG: Having apprehended the hijackers, the security guards whisked them off to FBI headquarters.
ĐÚNG: Having been apprehended, the hijackers were whisked off to FBI headquarters by the security guards.

SAI:      Before singing the school song, a poem was recited.

SAI:      Guiding us through the museum, a special explanation was given by the director.

40.2 Động từ nguyên thể (to + verb) mở đầu câu

Động từ nguyên thể cũng được dùng để mở đầu một câu giống như trong trường hợp V-ing. Mệnh đề phụ đứng đầu câu sử dụng động từ nguyên thể thường diễn tả mục đích của mệnh đề chính.

To get up early, Jim never stay up late.

Cũng giống như trường hợp sử dụng V-ing nêu trên, chủ ngữ của mệnh đề thứ hai cũng phải là chủ ngữ hợp lý của mệnh đề phụ đứng trước nó.

41. Động từ (V-ing, V-ed) dùng làm tính từ

Thông thường, khi một động từ không có dạng thức tính từ tương ứng với nó thì phân từ 1 (V-ing) hoặc phân từ 2 (P2) của động từ đó được sử dụng làm tính từ. Đôi khi người học tiếng Anh không biết nên dùng tính từ ở dạng thức nào: V-ing hay Verb-ed hay Verb-en. 

• 
  Tính từ dạng V-ing thường được dùng khi danh từ mà nó bổ nghĩa thực hiện hoặc chịu trách nhiệm về hành động. Động từ thường là nội động từ (không có tân ngữ) và thời của động từ là thời tiếp diễn:
      The crying baby woke Mr.Binion. (The baby was crying)
      The blooming flowers in the meadow created a rainbow of colors. (The flowers were blooming)
      The purring kitten snuggled close to the fireplace. (The kitten was purring)
  
• 
  Phân từ 2 (V-ed) được dùng làm tính từ khi danh từ mà nó bổ nghĩa là đối tượng nhận sự tác động của hành động. Câu có tính từ ở dạng P2 thường có nguồn gốc từ những câu bị động.
      The sorted mail was delivered to the offices before noon. (The mail had been sorted).
      Frozen food is often easier to prepare than fresh food. (The food had been frozen)
      The imprisoned men were unhappy with their living conditions. (The men had been imprisoned)
  

The boring professor put the students to sleep.

42. Thông tin thừa (redundancy)

Khi thông tin trong câu bị lặp đi lặp lại không cần thiết thì nó bị gọi là thông tin thừa, cần phải loại bỏ phần thừa đó. Ví dụ: Người Anh không dùng the time when mà chỉ dùng một trong hai.
        It is (the time/ when) I got home.
Người Anh không dùng the place where mà chỉ dùng một trong hai.
        It is (the place/ where) I was born.

Không dùng song song cả 2 từ dưới đây trong cùng một câu:

advance forward proceed forward progress forward	Cả 3 từ advance, proceed, progress đều có nghĩa tiến lên, tiến về phía trước: "to move in a forward direction". Vì vậy forward là thừa.
return back revert back	Cả 2 từ return, revert đều có nghĩa: "to go back, to send back". Vì vậy back là thừa.
sufficient enought	Hai từ này nghĩa như nhau
compete together	compete = đua tranh, cạnh tranh với nhau "to take part in a contest against others"
reason... because	Hai từ này có nghĩa như nhau. Mẫu đúng phải là "reason... that"
join together	join có nghĩa "to bring together", "to put together", "to become a part or a member of..."
repeat again	repeat có nghĩa "to say again"
new innovation	innovation có nghĩa là một ý tưởng mới "a new idea"
matinee performance	matinee = buổi biểu diễn chiều
same identical	hai từ này nghĩa giống nhau
two twins	twins = two brothers or sisters
the time / when	Hai từ này nghĩa giống nhau
the place / where	Hai từ này nghĩa giống nhau

43. Cấu trúc song song trong câu

Khi thông tin trong một câu được đưa ra dưới dạng liệt kê thì các thành phần được liệt kê phải tương ứng với nhau về mặt từ loại (noun - noun, adjective - adjective, ...). Ví dụ:

44. Chuyển đổi vị trí tân ngữ trực tiếp và gián tiếp

Có hai cách sử dụng tân ngữ của một ngoại động từ mà ý nghĩa của câu không thay đổi. Tân ngữ gián tiếp (indirect object) là tân ngữ chỉ đồ vật hoặc người mà hành động xảy ra đối với (hoặc dành cho) đồ vật hoặc người đó. Tân ngữ trực tiếp (direct object) là người hoặc vật đầu tiên nhận tác động của hành động. Tân ngữ gián tiếp có thể đứng sau tân ngữ trực tiếp, ngăn cách bởi một giới từ hoặc cũng có thể đứng trước tân ngữ trực tiếp (mà không có giới từ). Giới từ thường dùng ở đây là for và to. Ví dụ:

        I gave the book to Jim.

Khi muốn đổi vị trí giữa tân ngữ trực tiếp và tân ngữ gián tiếp, ta sử dụng một trong hai công thức sau:

Không phải động từ nào cũng cho phép đổi vị trí tân ngữ trực tiếp và gián tiếp. Bảng sau là một số động từ cho phép đổi:

Nếu cả tân ngữ trực tiếp và gián tiếp đều là đại từ thì chỉ được dùng công thức thứ nhất, không dùng công thức 2:

I introduce John to Dr. Tim.

45. Câu trực tiếp và câu gián tiếp

Trong câu trực tiếp thông tin đi từ người thứ nhất đến thẳng người thứ hai (người thứ nhất nói trực tiếp với người thứ hai).

He said "I bought a new motorbike for myself yesterday".

Trong câu gián tiếp thông tin đi từ người thứ nhất qua người thứ hai đến với người thứ ba. Khi đó câu có biến đổi về mặt ngữ pháp.

He said he had bought a new motorbike for himself the day before.

Để biến đổi một câu trực tiếp sang câu gián tiếp cần:
1. Đổi chủ ngữ và các đại từ nhân xưng khác trong câu trực tiếp theo chủ ngữ của thành phần thứ nhất.
2. Lùi động từ ở vế thứ 2 xuống một cấp so với lúc ban đầu.
3. Biến đổi các đại từ chỉ thị, phó từ chỉ thời gian và địa điểm theo bảng qui định.

Bảng đổi động từ
Direct speech	Indirect speech
Simple present Present progressive Present perfect (Progressive) Simple past Will/Shall Can/May	Simple past Past progressive Past perfect (Progressive) Past perfect Would/ Should Could/ Might

 

Bảng đổi các đại từ chỉ thị, phó từ chỉ địa điểm và thời gian
Today Yesterday The day before yesterday Tomorrow The day after tomorrow Next + Time Last + Time Time + ago This, these Here, Overhere	That day The day before Two days before The next/ the following day In two days' time The following + Time The previous + Time Time + before That, those There, Overthere

Nếu lời nói và hành động xảy ra cùng ngày thì không cần phải đổi thời gian.

At breakfast this morning he said "I will be busy today".

Các suy luận logic về mặt thời gian tất nhiên là cần thiết khi lời nói được thuật lại sau đó một hoặc hai ngày.

(On Monday) He said " I'll be leaving on Wednesday "
(On Tuesday) He said he would be leaving tomorrow.
(On Wednesday) He said he would be leaving today.

46. Khi phó từ đứng đầu câu để nhấn mạnh, phải đảo cấu trúc câu

Trong một số trường hợp các phó từ không đứng ở vị trí bình thường của nó mà đảo lên đứng ở đầu câu nhằm nhấn mạnh vào hành động của chủ ngữ. Trong trường hợp đó ngữ pháp sẽ thay đổi, đằng sau phó từ đứng đầu câu là trợ động từ rồi mới đến chủ ngữ và động từ chính:

John hardly remembers the accident that took his sister's life.

Never have so many people been unemployed as today.

• 
  In/ Under no circumstances: Dù trong bất cứ hoàn cảnh nào cũng không.
      Under no circumstances should you lend him the money.
  
• 
  On no account: Dù bất cứ lý do gì cũng không
      On no accout must this switch be touched.
  
• 
  Only in this way: Chỉ bằng cách này
      Only in this way could the problem be solved
  
• 
  In no way: Không sao có thể 
      In no way could I agree with you.
  
• 
  By no means: Hoàn toàn không
      By no means does he intend to criticize your idea.
  
• 
  Negative ..., nor + auxiliary + S + V
      He had no money, nor did he know anybody from whom he could borrow.
  
• 
  Khi một mệnh đề mở đầu bằng các thành ngữ chỉ nơi chốn hoặc trật tự thì động từ chính có thể đảo lên chủ ngữ nhưng tuyệt đối không được sử dụng trợ động từ trong trường hợp này.
  Clause of place/ order + main verb + S (no auxiliary)
          In front of the museum is a statue.
          First came the ambulance, then came the police.
          ( Thoạt đầu là xe cứu thương chạy đến, tiếp sau là cảnh sát.)
  
• 
  Khi một ngữ giới từ làm phó từ chỉ địa điểm hoặc phương hướng đứng ở đầu câu, các nội động từ đặt lên trước chủ ngữ nhưng tuyệt đối không được sử dụng trợ động từ trong loại câu này. Nó rất phổ biến trong văn mô tả khi muốn diễn đạt một chủ ngữ không xác định:
          Under the tree was lying one of the biggest men I had ever seen.
          Directly in front of them stood a great castle.
          On the grass sat an enormous frog.
          Along the road came a strange procession.
  
• 
  Tính từ cũng có thể đảo lên trên đầu câu để nhấn mạnh và sau đó là liên từ nhưng tuyệt đối không được sử dụng trợ động từ.
          So determined was she to take the university course that she taught school and gave music lesson for her tuition fees.
  
• 
  Trong một số trường hợp người ta cũng có thể đảo toàn bộ động từ chính lên trên chủ ngữ để nhấn mạnh, những động từ được đảo lên trên trong trường hợp này phần lớn đều mang sắc thái bị động nhưng hoàn toàn không có nghĩa bị động.
          Lost, however, are the secrets of the Mayan astronomers and the Inca builders as well as many medicinal practices.
          (Mất đi vĩnh viễn, tuy vậy, lại là những bí mật của những nhà thiên văn thuộc nền văn minh Mayan, ...)
  
• 
  Các phó từ away ( = off ), down, in, off, out, over, round, up... có thể theo sau là một động từ chuyển động và sau đó là một danh từ làm chủ ngữ:
  + Away/down/in/off/out/over/round/up...+ motion verb + noun/noun phrase as a subject.
          Away went the runners/ Down fell a dozen of apples...
  + Nhưng nếu một đại từ nhân xưng làm chủ ngữ thì động từ phải để sau chủ ngữ:
          Away they went/ Round and round it flew.
  + Trong tiếng Anh viết (written English) các ngữ giới từ mở đầu bằng các giới từ down, from, in, on, over, out of, round, up... có thể được theo sau ngay bởi động từ chỉ vị trí (crouch, hang, lie, sit, stand...) hoặc các dạng động từ chỉ chuyển động, các động từ như be born/ die/ live và một số dạng động từ khác.
          From the rafters hung strings of onions.
          In the doorway stood a man with a gun.
          On a perch beside him sat a blue parrot.
          Over the wall came a shower of stones.

  *Lưu ý: 3 ví dụ đầu của các ví dụ trên có thể diễn đạt bằng một VERB-ING mở đầu cho câu và động từ BE đảo lên trên chủ ngữ:

  
          Hanging from the rafters were strings of onion.
          Standing in the doorway was a man with a gun.
          Sitting on a perch beside him was a blue parrot.
  Hiện tượng này còn xảy ra khi chủ ngữ sau các phó từ so sánh as/than quá dài:
          She was very religious, as were most of her friends.
          City dwellers have a higher death rate than do country people.
  
• 
  Tân ngữ mang tính nhấn mạnh cũng có thể đảo lên đầu câu:
          Not a single word did he say.
  
• 
  Here/There hoặc một số các phó từ đi kết hợp với động từ đứng đầu câu cũng phải đảo động từ lên trên chủ ngữ là một danh từ, nhưng nếu chủ ngữ là một đại từ thì không được đảo động từ:
          Here comes Freddy.
  Incorrect: Here comes he
          Off we go
  Incorrect: Off go we
          There goes your brother
          I stopped the car, and up walked a policeman.