Ôn tập ngữ pháp tiếng Anh Cấu trúc chung của một câu trong tiếng Anh

• 
  Phải phân biệt so that trong cấu trúc này với so that mang nghĩa do đó (therefore). Cách phân biệt là ở thời của động từ đằng sau so that mang nghĩa “do đó” diễn biến bình thường so với thời của động từ ở mệnh đề đằng trước. 
          We heard nothing from him so that we wondered if he moved away.
  
• 
  Cũng cần phân biệt với cấu trúc so + adj/adv + that nêu ở phần sau. 
  Trong tiếng Anh nói có thể bỏ that trong cụm so that nhưng trong tiếng Anh viết không được bỏ that. Đây là bẫy mà bài thi TOEFL thường nêu ra. 
  

Người ta dùng cấu trúc so/such .... that (đến nỗi mà) theo nhiều cách sử dụng.

23.3.1 Dùng với tính từ và phó từ:

Terry ran so fast that he broke the previous speed record.

23.3.2 Dùng với danh từ đếm được số nhiều: 

Cấu trúc vẫn là so ... that nhưng phải dùng many hoặc few trước danh từ đó.

I had so few job offers that it wasn't difficult to select one.
The Smiths had so many children that they form their own baseball team.

23.3.3  Dùng với danh từ không đếm được:

Cấu trúc là so ... that nhưng phải dùng much hoặc little trước danh từ đó.

He has invested so much money in the project that he can't abandon it now.
The grass received so little water that it turned brown in the heat.

23.3.4  Dùng với danh từ đếm được số ít:

23.3.5 Dùng such trước tính từ + danh từ:

They are such beautiful pictures that everybody will want one.

23.4 Một số cụm từ nối khác:

23.4.1 Even if + negative verb: cho dù. 

You must go tomorrow even if you aren't ready.

23.4.2 Whether or not + positive verb: dù có hay không.

You must go tomorrow whether or not you are ready.

23.4.3 Các từ nghi vấn đứng đầu câu dùng làm từ nối 

Động từ theo sau mệnh đề mở đầu phải chia ở ngôi thứ 3 số ít. 

23.4.4 Một số các từ nối có quy luật riêng

23.4.5 Unless + positive = if ... not: Trừ phi, nếu không. 

You will be late unless you start at once.

23.4.6 But for that + unreal condition: Nếu không thì

Mệnh đề sau nó phải lùi một thời. 
+ Hiện tại
        My father pays my fee, but for that I couldn't be here.
+ Quá khứ
        My car broke down, but for that we would have been here in time.

23.4.7 Otherwise + real condition: Kẻo, nếu không thì. 

We must be back before midnight otherwise I will be locked out.

23.4.8 Otherwise + unreal condition: Kẻo, nếu không thì.

Sau nó phải là điều kiện không thể thực hiện được, mệnh đề sau nó lùi một thời. 
+ Hiện tại
        Her father supports her finance otherwise she couldn't conduct these experiments (But she can with her father's support).
+ Quá khứ:
        I used a computer, otherwise I would have taken longer with these calculations (But he didn't take any longer).
*Lưu ý: Trong tiếng Anh thông tục (colloquial English) người ta dùng or else để thay thế cho otherwise.

23.4.9 Provided/Providing that: Với điều kiện là, miễn là ( = as long as) 

You can camp here providing that you leave no mess.

23.4.10 Suppose/Supposing = What ... if : Giả sử .... thì sao, Nếu ..... thì sao. 

        Suppose the plane is late? = What (will happen) if the plane is late?
Lưu ý: 
* Suppose còn có thể được dùng để đưa ra lời gợi ý.
        Suppose you ask him = Why don't you ask him.
* Lưu ý thành ngữ: What if I am?: Tao thế thì đã sao nào? (mang tính thách thức)

23.4.11 If only + S + simple present/will + verb = hope that: hi vọng rằng 

23.4.12 If only + S + simple past/past perfect = wish that (Câu đ/k không thực = giá mà)

23.4.13 If only + S + would + V: 

+ Diễn đạt một hành động không thể xảy ra ở hiện tại
        If only he would drive more slowly = we wish he drove more slowly.
+ Diễn đạt một ước muốn vô vọng về tương lai:
        If only it would stop raining.

23.4.14 Immediately = as soon as = the moment (that) = the instant that = directly: ngay lập tức/ ngay khi mà 

Tell me immediatly (=as soon as) you have any news.
Phone me the moment that you get the results.
I love you the instant (that) I saw you.
Directly I walked in the door I smelt smoke.

24. Câu bị động (passive voice)

Trong tiếng Anh, người ta rất hay dùng câu bị động. Khác với ở câu chủ động chủ ngữ thực hiện hành động, trong câu bị động chủ ngữ nhận tác động của hành động. Câu bị động được dùng khi muốn nhấn mạnh đến đối tượng chịu tác động của hành động hơn là bản thân hành động đó. Thời của động từ ở câu bị động phải tuân theo thời của động từ ở câu chủ động.

Nếu là loại động từ có 2 tân ngữ, muốn nhấn mạnh vào tân ngữ nào người ta đưa tân ngữ đó lên làm chủ ngữ nhưng thông thường chủ ngữ hợp lý của câu bị động là tân ngữ gián tiếp.

I gave him a book = I gave a book to him = He was given a book (by me).

Đặt by + tân ngữ mới đằng sau tất cả các tân ngữ khác. Nếu sau by là một đại từ vô nhân xưng mang nghĩa người ta: by people, by sb thì bỏ hẳn nó đi.

Các nội động từ (Động từ không yêu cầu 1 tân ngữ nào) không được dùng ở bị động.

• 
  Chỉ trạng thái, tình huống mà chủ ngữ đang gặp phải.
          Could you please check my mailbox while I am gone.
          He got lost in the maze of the town yesterday.
  
• 
  Chỉ việc chủ ngữ tự làm lấy
          The little boy gets dressed very quickly.
          - Could I give you a hand with these tires.
          - No thanks, I will be done when I finish tightening these bolts.
  

Phân biệt thêm về cách dùng marry và divorce trong 2 thể: chủ động và bị động. Khi không có tân ngữ thì người Anh ưa dùng get maried và get divorced trong dạng informal English.

Lulu and Joe got maried last week. (informal)
Lulu and Joe married last week. (formal)
After 3 very unhappy years they got divorced. (informal)
After 3 very unhappy years they dovorced. (formal)

Sau marry và divorce là một tân ngữ trực tiếp thì không có giới từ: To mary / divorce smb

25. Một số cấu trúc cầu khiến (causative)

25.1 To have sb do sth = to get sb to do sth = Sai ai, khiến ai, bảo ai làm gì

I’ll have Peter fix my car.

25.2 To have/to get sth done = làm một việc gì bằng cách thuê người khác

I have my hair cut. (Tôi đi cắt tóc - chứ không phải tôi tự cắt)
I have my car washed. (Tôi mang xe đi rửa ngoài dịch vụ - không phải tự rửa)

Theo khuynh hướng này động từ to want và would like cũng có thể dùng với mẫu câu như vậy: To want/ would like Sth done. (Ít dùng)

25.3 To make sb do sth = to force sb to do sth = Bắt buộc ai phải làm gì

The bank robbers made the manager give them all the money.
The bank robbers forced the manager to give them all the money.

Đằng sau tân ngữ của make còn có thể dùng 1 tính từ: To make sb/sth + adj

Wearing flowers made her more beautiful.
Chemical treatment will make this wood more durable

25.4.1 To make sb + P2 = làm cho ai bị làm sao

Working all night on Friday made me tired on Saturday.

25.4.2 To cause sth + P2 = làm cho cái gì bị làm sao

The big thunder storm caused many waterfront houses damaged.

Nếu tân ngữ của make là một động từ nguyên thể thì phải đặt it giữa make và tính từ, đặt động từ ra phía đằng sau: make it + adj + V as object.

Tuy nhiên nếu tân ngữ của make là 1 danh từ hay 1 ngữ danh từ thì không được đặt it giữa make và tính từ: Make + adj + noun/ noun phrase.

25.5 To let sb do sth = to permit/allow sb to do sth = để cho ai, cho phép ai làm gì

I let me go.
At first, she didn’t allow me to kiss her but...

25.6 To help sb to do sth/do sth = Giúp ai làm gì

Please help me to throw this table away.
She helps me open the door.

Nếu tân ngữ của help là một đại từ vô nhân xưng mang nghĩa người ta thì không cần phải nhắc đến tân ngữ đó và bỏ luôn cả to của động từ đằng sau.

This wonder drug will help (people to) recover more quickly.

Nếu tân ngữ của help và tân ngữ của động từ sau nó trùng hợp với nhau, người ta sẽ bỏ tân ngữ sau help và bỏ luôn cả to của động từ đằng sau.

The body fat of the bear will help (him to) keep him alive during hibernation. 

25.7 Ba động từ đặc biệt: see, watch, hear

Đó là những động từ mà ngữ nghĩa của chúng sẽ thay đổi đôi chút khi động từ sau tân ngữ của chúng ở các dạng khác nhau.
+ To see/to watch/ to hear sb/sth do sth (hành động được chứng kiến từ đầu đến cuối) 
        I heard the telephone ring and then John answered it.
+ To see/to watch/ to hear sb/sth doing sth (hành động không được chứng kiến trọn vẹn mà chỉ ở một thời điểm) 
        I heard her singing at the time I came home.

26. Câu phức hợp và đại từ quan hệ

Tiếng Anh có 2 loại câu:
- Câu đơn giản: là câu có 1 thành phần và chỉ cần như vậy câu cũng đã đủ nghĩa.
- Câu phức hợp: là loại câu có 2 thành phần (2 mệnh đề) chính/phụ nối với nhau bằng một từ gọi là đại từ quan hệ.

26.1 That và which làm chủ ngữ của mệnh đề phụ

Nó đứng đầu câu phụ, thay thế cho danh từ bất động vật đứng trước nó và đóng vai trò chủ ngữ của câu phụ. Trong trường hợp này không thể lược bỏ that hoặc which:

We bought the stereo that had been advertised at a reduced price.

26.2 That và which làm tân ngữ của mệnh đề phụ

Nó thay thế cho danh từ bất động vật đứng trước nó, mở đầu câu phụ nhưng đóng vai trò tân ngữ trong câu phụ. Trong trường hợp này có thể lược bỏ that hoặc which:

George is going to buy the house (that) we have been thinking of buying.

Người ta dùng that chứ không dùng which khi:

26.3 Who làm chủ ngữ của mệnh đề phụ

Nó thay thế cho danh từ chỉ người hoặc động vật đứng trước nó và đóng vai trò chủ ngữ của câu phụ. Trong trường hợp này không thể lược bỏ who:

        The man who is in this room is angry.

26.4 Whom làm tân ngữ của mệnh đề phụ

Nó thay thế cho danh từ chỉ người hoặc động vật (động vật nuôi trong nhà) đứng trước nó và đóng trò tân ngữ của câu phụ; nó có thể bỏ đi được.

The men (whom) I don't like are angry.

Nếu whom làm tân ngữ của một ngữ động từ bao gồm 1 Verb + 1 giới từ thì lối viết chuẩn nhất là đưa giới từ đó lên trước whom.

The man to whom you have just talked is the chairman of the company.

Tuy nhiên nếu whom là tân ngữ của một ngữ động từ bao gồm 1 động từ + 2 giới từ thì 2 giới từ đó vẫn phải đứng đằng sau động từ.

The man whom you are looking forward to is the chairman of the company.

Không được dùng who thay cho whom trong văn viết dù nó được chấp nhận trong văn nói.

26.5 Mệnh đề phụ bắt buộc và không bắt buộc.

26.5.1 Mệnh đề phụ bắt buộc.

Là loại mệnh đề bắt buộc phải có mặt ở trong câu, nếu bỏ đi câu sẽ mất ý nghĩa ban đầu. Nên dùng that làm chủ ngữ cho loại câu này mặc dù which vẫn được chấp nhận. Câu phụ thường đứng xen vào giữa câu chính hoặc nối liền với câu chính và không tách rời khỏi nó bởi bất cứ dấu phảy nào. Trong ví dụ sau nếu bỏ đi mệnh đề phụ được gạch chân thì câu sẽ mang ý nghĩa hoàn toàn khác:

Weeds that float to the surface should be removed before they decay.

26.5.2 Mệnh đề phụ không bắt buộc

Là loại mệnh đề mang thông tin phụ trong câu, nếu bỏ nó đi câu không mất nghĩa ban đầu. Không được dùng that làm chủ ngữ mà phải dùng which, cho dù which có là tân ngữ của mệnh đề phụ cũng không được phép bỏ nó đi. Câu phụ thường đứng chen vào giữa câu chính và bắt buộc phải tách khỏi câu chính bằng 2 dấu phẩy. Xét hai ví dụ sau:

My car, which is very large, uses too much gasoline.
This rum, which I bought in the Virgin Islands, is very smooth.

26.5.3 Tầm quan trọng của việc sử dụng dấu phẩy đối với mệnh đề phụ

Ở những mệnh đề phụ bắt buộc, khi không dùng dấu phẩy tức là mệnh đề phụ xác định một giới hạn đối với danh từ đằng trước trong mệnh đề chính

The travelers who knew about the flood took another road. (Những người biết về trận lũ đều chọn đường khác)

Đối với những mệnh đề phụ không bắt buộc, khi có dấu phẩy ngăn cách thì nó không xác định giới hạn đối với danh từ đứng trước nó. 

The travelers, who knew about the flood, took another road. (Tất cả những người...)
The wine, which was stored in the cellar, was ruined. 

Note: Các nguyên tắc trên đây chỉ dùng trong văn viết, không dùng trong văn nói. Lỗi ngữ pháp của TOEFL không tính đến mệnh đề phụ bắt buộc nhưng sẽ trừ điểm nếu phạm phải lỗi mệnh đề phụ không bắt buộc.

26.6 Cách sử dụng All, Both, Some, Several, Most, Few + Of + Whom/ Which

Her sons, both of whom are working abroad, call her every week. (không được nói both of them) 
The buses, most of which were full of passengers, began to pull out.

Tuyệt đối không được dùng đại từ nhân xưng tân ngữ: them, us trong trường hợp này.

- Whose (của người mà, của con mà) có thể thay thế cho danh từ chỉ người hoặc động vật ở trước nó và chỉ sự sở hữu của người hoặc động vật đó đối với danh từ đi sau.

James, whose father is the president of the company, has received a promotion.

Trong lối văn viết trang trọng nên dùng of which để thay thế cho danh từ bất động vật mặc dù whose vẫn được chấp nhận.

Savings account, of which  interest rate is quite hight, is very common now. (of which = whose)

Hoặc dùng with + noun/ noun phrase thay cho whose

A house whose walls were made of glass is easy to break = A house with glass walls is easyto break.

26.7 Cách loại bỏ đại từ quan hệ trong mệnh đề phụ

• 
  Trước một mệnh đề phụ mà cấu trúc động từ ở thời bị động.
          This is the value of X (which was) obtained from the areas under the normal curve.
  
• 
  Trước một mệnh đề phụ mà sau nó là một ngữ giới từ.
          The beaker (that is) on the counter contains a solution.
  
• 
  Trước một cấu trúc động từ ở thể tiếp diễn.
          The girl (who is) running down the street might be in trouble.
  
• 
  Ngoài ra trong một số trường hợp khi đại từ quan hệ trong mệnh đề phụ bắt buộc gắn liền với chủ ngữ đứng trước nó và mệnh đề phụ ấy diễn đạt qui luật của sự kiện, người ta có thể bỏ đại từ quan hệ và động từ chính để thay vào đó bằng một Verb-ing.
          The travelers taking (who take) this bus on a daily basis buy their ticket in booking.
  
• 
  Trong những mệnh đề phụ không bắt buộc người ta cũng có thể loại bỏ đại từ quan hệ và động từ to be khi nó đứng trước một ngữ danh từ. Tuy nhiên phần ngữ danh từ còn lại vẫn phải đứng giữa 2 dấu phẩy.
          Mr Jackson, (who is) a professor, is traveling in the Mideast this year.
  
• 
  Một trường hợp khác rất phổ biến là loại bỏ đại từ quan hệ và động từ chính, thay vào đó bằng một Verb-ing khi mệnh đề phụ này bổ nghĩa cho một tân ngữ.
          The president made a speech for the famous man visiting (who visited) him.
  

• 
  Have sb/sth + doing: làm cho ai làm gì.
         John had us laughing all through the meal.
  
• 
  S + won't have sb + doing = S + won't allow sb to do sth: không cho phép ai làm gì
          I won't have him telling me what to do.
  
• 
  Các cụm phân từ: adding, pointing out, reminding, warning, reasoning that đều có thể mở đầu cho một mệnh đề phụ gián tiếp.
          He told me to start early, reminding me that the road would be crowded.
          Reasoning that he could only get to the lake, we followed that way.
  
• 
  To catch sb doing sth: bắt gặp ai đang làm gì (hàm ý bị phật lòng).
          If she catches you reading her diary, she will be furious.
  
• 
  To find sb/sth doing sth: Thấy ai/ cái gì đang làm gì
          I found him standing at the doorway
          He found a tree lying across the road.
  
• 
  To leave sb doing sth: Để ai làm gì
          I left Bob talking to the director after the introduction.
  
• 
  Go/come doing sth (dùng cho thể thao và mua sắm)
          Go skiing/ go swimming/ go shopping/ come dancing
  
• 
  To spend time doing sth: Bỏ thời gian làm gì
          He usually spends much time preparing his lessons.
  
• 
  To waste time doing: hao phí thời gian làm gì
          She wasted all the afternoon having small talks with her friends.
  
• 
  To have a hard time/trouble doing sth: Gặp khó khăn khi làm gì
          He has trouble listening to English. I had a hard time doing my homework.
  
• 
  To be worth doing sth: đáng để làm gì
          This project is worth spending time and money on.
  
• 
  To be busy doing something: bận làm gì
          She is busy packing now.
  
• 
  Be no/ not much/ any/ some good doing smt: Không có ích, ít khi có ích (làm gì)
          It's no good my talking to him: Nói chuyện với anh ta tôi chả thấy có ích gì.
          What good is it asking her: Hỏi cô ta thì có ích gì cơ chứ
  
• 
  P₁ được sử dụng để rút ngắn những câu dài:
  
  • 
    Hai hành động xảy ra song song cùng một lúc thì hành động thứ hai ở dạng V-ing, hai hành động không tách rời khỏi nhau bởi bất kì dấu phảy nào.
            He drives away and whistles = He drives away whistling.
    
  • 
    Khi hành động thứ hai hoặc các hành động tiếp sau theo nó là một phần trong quá trình diễn biến của hành động thứ nhất thì hành động thứ hai hoặc các hành động tiếp theo sau nó ở dạng V-ing. Giữa hai hành động có ngăn cách nhau bởi dấu phẩy.
            She went out and slammed the door = She went out, slamming the door.
    
  • 
    Khi hành động thứ 2 hoặc các hành động sau nó là kết quả của hành động thứ nhất thì hành động thứ 2 và các hành động tiếp theo sẽ ở dạng V-ing. Nó sẽ ngăn cách với hành động chính bằng một dấu phẩy.
            He fired two shots, killling a robber and wounding the other. 
    
  • 
    Hành động thứ 2 không cần chung chủ ngữ với hành động thứ nhất mà chỉ cần là kết quả của hành động thứ nhất cũng có thể ở dạng V-ing.
            The plane crashed, its bombs exploding when it hit the ground.
    

• 
  Whould (should) like + to have + P2 : Diễn đạt một ước muốn không thành.
          He would like to have seen the photos = He would have liked to see the photos (But he couldn't).
  
• 
  Dùng với một số động từ: to appear, to seem, to happen, to pretend
  Nên nhớ rằng hành động của nguyên mẫu hoàn thành xảy ra trước hành động của mệnh đề chính.
          He seems to have passed the exam = It seems that he has passed the exam.
          She pretended to have read the material = She pretended that she had read the material.
  
• 
  Dùng với sorry, to be sorry + to have + P2: Hành động của nguyên mẫu hoàn thành xảy ra trước trạng thái sorry.
          The girls were sorry to have missed the Rock Concert 
          (The girls were sorry that they had missed the Rock Concert.)
  
• 
  Dùng với một số các động từ sau đây ở thể bị động: to ackowledge. believe, consider, find, know, report, say, suppose, think, understand. Hành động của nguyên mẫu hoàn thành xảy ra trước hành động của mệnh đề chính.
          He was believed to have gone out of the country.
          (It was believed that he had gone out of the country.)
  
• 
  Dùng với một số các động từ khác như to claim, expect, hope, promise. Đặc biệt lưu ý rằng hành động của nguyên mẫu hoàn thành sẽ ở future perfect so với thời của động từ ở mệnh đề chính.
          He expects to have graduated by June.
          (He expects that he will have graduated by June.)
          He promised to have told me the secret by the end of this week.
          (He promised that he would have told me the secret by the end of this week.)
  

Ngoài việc sử dụng trong mệnh đề quan hệ, that còn được dùng trong một số trường hợp khác như dùng làm liên từ, dùng trong mệnh đề that.

29.1 That dùng với tư cách là một liên từ (rằng)

29.1.1 Trường hợp không bắt buộc phải có that

Đằng sau 4 động từ say, tell, think, believe thì that có thể bỏ đi được.
        John said (that) he was leaving next week.

29.1.2 Trường hợp bắt buộc phải có that.

Đằng sau 4 động từ mention, declare, report, state thì that bắt buộc phải có mặt.
        George mentioned that he was going to France next year.

That vẫn bắt buộc phải có mặt ở mệnh đề thứ 3 trong câu nếu mệnh đề chính sử dụng một trong 4 động từ trên.
        The Major declared that on June the first he would announce the result of the search and that he would never overlook the crime punishment.

29.2 Mệnh đề that

Là loại mệnh đề có chứa that.

29.2.1 Dùng với chủ ngữ giả it và tính từ.

29.2.2 Dùng với động từ tạo thành một mệnh đề độc lập.

Người ta dùng chủ ngữ giả it trong văn nói để dễ nhận biết và that làm chủ ngữ thật trong văn viết. Trong một số trường hợp người ta đảo ngữ giới từ lên đầu câu, liên từ hoặc động từ tĩnh đảo lên trên THAT và sau đó mới là chủ ngữ thật. Công thức sử dụng như sau:

(Một trong số những phát hiện ngạc nhiên là ở chỗ loài khủng long bạo chúa là một loại ăn thịt có thân hình thon nhỏ hơn nhiều, song dũng mãnh hơn người ta đã từng nghĩ trước đây, có lẽ cân nặng chưa đến 6 tấn rưỡi - tức là không lớn hơn một con voi đực, và rằng môi trường sống của loài khủng long này là rừng chứ không phải là đầm lầy hay đồng bằng như người ta vẫn tưởng.)

30. Câu giả định (subjunctive)

Câu giả định hay còn gọi là câu cầu khiến là loại câu đối tượng thứ nhất muốn đối tượng thứ hai làm một việc gì. Câu giả định có tính chất cầu khiến chứ không mang tính ép buộc như câu mệnh lệnh. Trong câu giả định, người ta dùng dạng nguyên thể không có to của các động từ sau một số động từ chính mang tính cầu khiến. Thường có that trong câu giả định trừ một số trường hợp đặc biệt.

30.1 Dùng với would rather that

Ngữ pháp hiện đại ngày nay đặc biệt là ngữ pháp Mỹ cho phép dùng would rather mà không cần dùng that trong loại câu này.

        We would rather (that) he not take this train.

30.2 Dùng với động từ.

Bảng sau là những động từ đòi hỏi mệnh đề sau nó phải ở dạng giả định và trong câu bắt buộc phải có that trong trường hợp đó.

Nếu bỏ that đi thì chủ ngữ 2 sẽ trở về dạng tân ngữ và động từ sau nó trở về dạng nguyên thể có to, câu mất tính chất giả định, trở thành một dạng mệnh lệnh thức gián tiếp.

The doctor suggested his patient to stop smoking.
The doctor suggested his patient not to stop smoking.

Trong ngữ pháp Anh-Anh trước động từ ở mệnh đề 2 thường có should, người Anh chỉ bỏ should khi sau nó là động từ to be nhưng ngữ pháp Anh-Mỹ không dùng should cho toàn bộ động từỏơ mệnh đề 2.

30.3 Dùng với tính từ.

Bảng sau là một số các tính từ đòi hỏi mệnh đề sau nó phải ở dạng giả định, trong câu bắt buộc phải có that và động từ sau chủ ngữ 2 ở dạng nguyên thể bỏ to.

Nếu bỏ that đi thì chủ ngữ 2 sẽ biến thành tân ngữ sau giới từ for, động từ trở về dạng nguyên thể có to và câu mất tính chất giả định trở thành dạng mệnh lệnh thức gián tiếp.