Muoán Laáy Maät Ñöøng Phaù Toå Ong

      Baïn muoán gaây thieän caûm ö? Thì cöù nieàm nôû vaø soát saéng ñoùn tieáp moïi ngöôøi. Tröôùc maùy ñieän thoaïi cuõng vaäy. Khi traû lôøi "Allo!", baïn coá laáy caùi gioïng vui veû, eâm aùi ñeå ngöôøi nghe thaáy raèng baïn thích ñöôïc noùi chuyeän vôùi ngöôøi ñoù laém.

      Coâng ty Ñieän thoaïi Nöõu Öôùc daïy caùc coâ phaân phoái ñieän thoaïi noùi caâu naøy: "Daï xin Ngaøi nhaéc giuøm em soá bao nhieâu aï" vôùi moät gioïng eâm dòu ngoït ngaøo nhö chaøo lôøi hoûi. Ngaøy mai, khi keâu ñieän thoaïi, xin baïn nghó ñeán ñieàu ñoù.

      Thuaät ñoù trong nhöõng giao thieäp veà thöông maïi coù keát quaû khoâng? Toâi coù theå keå caû chuïc thí duï ra ñaây, nhöng thieáu choã chæ xin keå ra hai thoâi.

      OÂng C.R.Walters laøm vieäc taïi moät ngaân haøng, ñöôïc leänh treân phaùi ñieàu tra kín, xem moät haõng kia coù ñaùng ñöôïc tín nhieäm khoâng. OÂng beøn laïi thaêm oâng giaùm ñoác moät coâng ty kyõ ngheä lôùn ñeå xin oâng giuùp cho ít taøi lieäu veà haõng noï. OÂng kia traû lôøi moät caùch mô hoà, ruït reø, nhö ngöôøi khoâng muoán bò lieân luïy. Cuoäc gaëp gôõ ñoù voâ ích.

      OÂng Walters thaát voïng khoâng bieát laøm sao. Boãng oâng söïc nhôù khi saép voâ phoøng giaáy nhaø kyõ ngheä ñoù, coù nghe moät coâ thö kyù noùi vôùi oân naøy raèng hoâm nay khoâng coù con coø naøo môùi cho oâng ta heát. Thì ra kyõ ngheä gia ñoù söu taäp "coø" cho con trai oâng möôøi hai tuoåi.

      OÂng Walters laïi nhôù sôû oâng nhaän ñöôïc nhieàu thö ngoaïi quoác gôûi laïi. Theá laø oâng ñaõ kieám caùch thoaùt ñöôïc côn bí roài. Chieàu hoâm sau, oâng trôû laïi thaêm nhaø kyõ ngheä, vieát treân mieáng giaáy nhoû raèng coù "coø" laï ñem laïi bieáu con oâng, roài bieåu ngöôøi ra ñöa vaøo... Laàn naøy ñöôïc tieáp ñoùn nieàm nôû laøm sao! Ngöôøi kyõ ngheä sieát tay oâng nhö moät ngöôøi ra öùng cöû nghò vieän sieát tay moät cöû tri vaäy! Nhaø kyõ ngheä töôi nhö hoa, vöøa laät ñi laät laïi nhöõng con "coø", vöøa nhaéc ñi nhaéc laïi: "Thaèng Goerge cuûa toâi seõ meâ con coø naøy! Coøn con kia nöõa, thaät laø voâ giaù".

      OÂng Walters keå laïi raèng: "Trong nöûa giôø ñoàng hoà, chuùng toâi chæ noùi chuyeän coø, vaø nhìn taám hình caäu George. Roài khoâng ñôïi toâi hoûi, nhaø kyõ ngheä quan troïng ñoù boû moät giôø ñoàng hoà nöõa cho toâi bieát heát thaûy nhöõng taøi lieäu maø toâi muoán coù. Khoâng coù ñieàu gì oâng bieát maø khoâng cho toâi hay, roài laïi keâu nhöõng ngöôøi giuùp vieäc maø hoûi theâm nöõa, laïi goïi ñieän thoaïi tröôùc maët toâi ñeå hoûi thaêm nhöõng nôi oâng quen bieát. OÂng ñöa toâi moät choàng baùo caùo, thö töø, coù ñuû nhöõng con soá. Moät söï thaønh coâng chöa töøng thaáy".

      Vaø ñaây laø moät chöùng côù khaùc.

      OÂng Knaphle môøi moät xí nghieäp lôùn coù raát nhieàu chi nhaùnh mua than cho haõng maø oâng thay maët. Môøi haøng maáy naêm maø khoâng ñaït keát quaû chi heát. Xí nghieäp ñoù cöù tieáp tuïc mua than cuûa moät haõng taïi ngoaïi oâ chaâu thaønh, maø than ñoù laïi do cam nhoâng chôû ngang qua haõng oâng Knaphle.

      OÂng naøy giaän laém vaø trong moät buoåi dieãn thuyeát trong lôùp toâi, oâng ñaõ toû ra söï uaát haän cuûa oâng baèng caùch naëng lôøi chæ trích nhöõng xí nghieäp lieân hieäp, toá caùo raèng ñoù laø caùi ung thö cuûa neàn kinh teá quoác gia.

      Toâi khuyeán duï oâng aáy thöû duøng moät chieán thuaät khaùc haún. Chuùng toâi tính toå chöùc moät cuoäc baøn caõi ñaàu ñeà nhö vaày: "Nhöõng xí nghieäp lieân hieäp coù haïi cho neàn kinh teá moät nöôùc khoâng?"

      Roài toâi khuyeân oâng Knaphle, trong khi vaøn caõi, ñöøng chæ trích maø traùi laïi beânh vöïc cho söï lieân hieäp ñoù. OÂng baèng loøng ñi laïi thaêm ngay ngöôøi chæ huy xí nghieäp maø oâng gheùt cay gheùt ñaéng ñoù vaø noùi: "Thöa oâng, toâi laïi khoâng phaûi ñeå baùn than cho oâng ñaâu... Toâi laïi ñaây ñeå xin oâng vaøi lôøi chæ baûo". Roài giaûng giaûi ñaàu ñeà cuoäc baøn caõi cho oâng kia nghe vaø keát luaän: "Thöa oâng, chæ coù oâng laø giuùp toâi ñöôïc, ngoaøi oâng ra, khoù coù ngöôøi chæ ñöôïc cho toâi nhöõng ñieàu toâi caàn bieát. Toâi quyeát thaéng trong cuoäc tranh luaän ñoù vaø ñöôïc oâng giuùp, toâi seõ mang ôn oâng laém...".

      Keát quaû nhö vaày, theo lôøi oâng Knaphle: "Toâi chæ xin oâng aáy tieáp toâi moät phuùt thoâi, maø oâng aáy cuõng chæ baèng loøng tieáp toâi moät phuùt thoâi. Vaäy maø sau khi nghe toâi noùi roài, oâng môøi toâi ngoài aø noùi chuyeän vôùi toâi ñuùng moät giôø boán möôi baûy phuùt. OÂng cho goïi moät ngöôøi chæ huy khaùc ñaõ vieát moät cuoán saùch veà caùc xí nghieäp lieân hieäp tôùi giuùp yù cho toâi.

      OÂng vieát thö cho Toång hoäi caùc xí nghieäp ñoù ñeå xin cho toâi moät baûn sao tôø bieân baûn moät cuoäc baøn caõi veà vaán ñeà Lieân hieäp caùc xí nghieäp. Roài thao thao baát tuyeät, maét oâng long lanh, oâng haêng haùi ca tuïng nhöõng ích lôïi voâ cuøng cuûa cheá ñoä ñoù ñoái vôùi nhaân loaïi: oâng noùi oâng laáy laøm vinh haïnh ñaõ giuùp ñôõ cho caû traêm coâng ty ngheøo nhôø chính saùch lieân hieäp maø trôû neân thònh vöôïng. Toâi phaûi thuù nhaän raèng nhöõng lyù luaän xaùc ñaùng cuûa oâng ñaõ môû maét cho toâi nhaän chaân ñöôïc nhöõng söï thaät maø tröôùc kia toâi khoâng heà suy nghó tôùi. OÂng ñaõ phaù tan caùc thaønh kieán cuûa toâi. Khi toâi töø bieät oâng, oâng tieãn toâi ra tôùi cöûa, quaøng vai toâi, chuùc toâi thaønh coâng, môøi toâi laïi thaêm oâng cho oâng bieát keát quaû cuoäc tranh bieän vaø sau cuøng oâng noùi: "Qua xuaân, môøi oâng trôû laïi thaêm toâi. Toâi muoán mua than taïi haõng oâng...".

Keát quaû ñoù thaät laø moät kyø tích ñoái vôùi toâi. Toâi khoâng môøi maø ñöôïc ngöôøi mua. Chæ trong hai giôø ñoàng hoà, toâi chuù yù, quan taâm tôùi coâng vieäc cuûa oâng maø ñöôïc keát quaû nhieàu hôn laø luoân hai naêm gaéng söùc chæ tìm caùch laøm cho oâng aáy ñeå yù ñeán toâi vaø than cuûa toâi.

      Chaân lyù ñoù khoâng môùi meû gì. Töø ngaøn xöa, moät traêm naêm tröôùc Thieân Chuùa giaùng sinh, moät thi só La Maõ. Pubhlius Syrus ñaõ nghieäm raèng: "Chuùng ta chæ chuù troïng tôùi ngöôøi naøo chuù troïng tôùi ta".

      Vaäy muoán gaây ñöôïc tình thaân cuûa ngöôøi khaùc, caùc baïn phaûi theo quy taéc thöù nhaát sau naày:

      Thaønh thaät chuù troïng tôùi moïi ngöôøi.

Phaàn Saùu

Moät Caùch Deã Daøng

     Coù nhieàu baø muoán gaây myõ caûm, tieâu caû moät gia taøi ñeå ñaép vaøo thaân nhöõng nhung cuøng voùc, ñeo vaøo mình nhöõng vaøng cuøng ngoïc, maø hôõi ôi, queân haún caùi boä maët cuûa mình ñi, baét noù mang nhöõng neùt chua ngoa vaø ích kyû. Hoï queân raèng ñoái vôùi ñaøn oâng, neùt maët nuï cöôøi quan troïng hôn tô luïa khoaùc leân mình. Nhaân tieän, xin nhaéc baïn, ví nhö baø nhaø ñoøi may moät caùi aùo nhung, thì xin chôù traû lôøi baø baèng caâu ñoù nheù!.

      Charles Schwab maø treân kia toâi ñaõ keå chuyeän, noùi raèng nuï cöôøi cuûa oâng ta ñaùng giaù trieäu ñoàng. Soá ñoù coøn döôùi söï thöïc vì taát caû söï thaønh coâng laï luøng cuûa oâng ñeàu nhôø taâm tính oâng. Maø chính nuï cöôøi quyeán ruû cuûa oâng laïi laø khaû naêng khaû aùi nhaát.

      Moät buoåi toái, toâi ñöôïc tieáp Maurice Chevalier, danh ca cuûa theá giôùi. Thuù thöïc laø toâi thaát voïng. Toâi khoâng ngôø oâng uû ruõ, laàm lyø nhö vaäy, khaùc haún vôùi trí toâi töôûng töôïng. Nhöng boãng nhieân, oâng ta mæm cöôøi. Roõ raøng ñoù laø moät tia naéng xuyeân qua maây muø... Khoâng coù nuï cöôøi ñoù, Maurice Chevalier coù leõ coøn ñang ñoùng baøn gheá ôû Paris nhö oâng thaân vaø anh em oâng.

      Mæm cöôøi vôùi ai, töùc nhö noùi vôùi ngöôøi ñoù: "Toâi meán oâng... Ñöôïc gaëp oâng, toâi vui veû laém... toâi sung söôùng laém...".

      Leõ coá nhieân, nuï cöôøi ñoù phaûi chaân thaät, töï ñaùy loøng phaùt ra môùi quyeán ruû, uûy laïo ñöôïc ngöôøi, coøn thöù nuï cöôøi nhích meùp nôû ngoaøi moâi, nhö do moät boä maùy phaùt ra, khoâng löøa ñöôïc ai heát, chæ laøm cho ngöôøi ta gheùt thoâi. OÂng chæ huy nhaân vieân moät cöûa haøng lôùn ôû Nöõu Öôùc noùi raèng oâng öa möôùn moät coâ baùn haøng hoïc löïc sô ñaúng maø nuï cöôøi coù duyeân hôn laø moät coâ cöû nhaân vaên chöông maø maët laïnh nhö baèng.

      Taïi sao ta thöông loaøi choù? Taïi chuùng tung taêng, vui möøng ñoùn röôùc ta, laøm cho ta vui loøng khi thaáy chuùng.

      Neáu khoâng thaáy höùng thuù khi laøm moät vieäc thí khoâng theå laøm neân vieäc ñoù.

      Ñaõ töøng coù ngöôøi baét tay vaøo vieäc laøm vôùi moät loøng hoan hæ voâ bieân vaø vì vaäy maø thaønh coâng. Nhöng laâu daàn quen ngheà, loøng hoan hæ tieâu tan. Ngöôøi ñoù chæ coøn laøm ñuû boån phaän thoâi. Roài tôùi chaùn naûn. Roài tôùi thaát baïi.

      Trong xaõ giao cuõng vaäy. Phaûi hoan hæ giao du vôùi ngöôøi thì môùi mong höùng thuù giao du vôùi mình.

      Toâi ñaõ khuyeân caû ngaøn thöông gia nhö vaày: "Caùc oâng luoân trong moät tuaàn leã, luùc naøo cuõng mæm cöôøi, gaëp ai cuõng mæm cöôøi... roài caùc oâng laïi ñaây cho toâi bieát keát quaû ra sao".

      Thì ñaây keát quaû nhö vaày:

      OÂng Steinhardt vieát thö cho toâi keå:

      "Toâi coù vôï möôøi taùm naêm roài, vaø trong thôøi gian ñoù ít khi toâi mæm cöôøi vôùi nhaø toâi. Töø saùng daäy tôùi khi ñi laøm, toâi ít khi noùi vôùi nhaø toâi quaù 12 tieáng. Trong chaâu thaønh Nöõu Öôùc naøy, toâi vaøo haïng ngöôøi caøu nhaøu khoù chòu nhaát.

      "Nghe lôøi khuyeân, toâi thí nghieäm "tuaàn leã mæm cöôøi" vaø ngay saùng hoâm sau, khi röûa maët, ngoù trong göông, toâi töï nhuû phaûi boû caùi boä maët ñöa ma ñoù ñi vaø quyeát chí mæm cöôøi.

      Khi ngoài baøn aên saùng, toâi hôùn hôû chaøo nhaø toâi. Nhaø toâi ngaïc nhieân voâ cuøng. Toâi giöõ luoân nhö vaäy trong hai thaùng nay vaø tìm thaáy ñöôïc nhieàu haïnh phuùc trong gia ñình, hôn caû moät naêm vöøa qua.

      Baây giôø, gaëp ngöôøi boài coi thang maùy, ngöôøi giöõ cöûa, ngöôøi baøn giaáy xe, gaëp ai toâi cuõng chaøo hoaëc mæm cöôøi. Toâi khoâng chæ trích ai, cheâ ai heát, toâi khuyeán khích vaø khen ngôïi. Toâi khoâng noùi chuyeän toâi cho ngöôøi khaùc nghe nöõa vaø raùn hieåu noãi loøng cuûa ngöôøi khaùc. Toâi bieán thaønh moät ngöôøi môùi, sung söôùng, coù loøng töø thieän vaø ñöôïc moïi ngöôøi thöông. Hoûi coøn coù phaàn thöôûng naøo quyù hôn nöa khoâng?" .

      Xin baïn nhôù raèng ngöôøi vieát thö ñoù laø troïng maõi mua baùn chöùng khoaùn ôû thò tröôøng chöùng khoaùn Nöõu Öôùc, moät ngheà khoù tôùi noãi moät traêm ngöôøi thì coù chín möôi chín ngöôøi thaát baïi.

      Franklin Bettger, moät bieän söï kheùo leùo nhaát trong ngheà baûo hieåm noùi vôùi toâi: "Töø laâu, toâi ñaõ hieåu raèng vôùi nuï cöôøi, ñi ñaâu ta cuõng ñöôïc tieáp ñoùn nieàm nôû. Cho neân tröôùc khi voâ nhaø moät thaân chuû naøo, toâi döøng laïi moät chuùt, nghó tôùi taát caû nhöõng sung söôùng maø trôøi ñaõ cho toâi. YÙ nghó ñoù töï nhieân laøm nôû nuï cöôøi treân moâi toâi... vaø toâi goõ cöûa, töôi tænh nhö ñoùa hoa. Moät phaàn lôùn, nhôø coù thuaät ñoù maø toâi thaønh coâng".

      Laø vì, giaùo sö William James noùi: "Haønh ñoäng cô hoà theo sau tö töôûng, nhöng söï thöïc thì caû hai ñoàng thôøi phaùt ñoäng. Duøng nghò löïc ñeå ñieàu khieån haønh ñoäng töùc laø ñieàu khieån tình caûm moät caùch giaùn tieáp...".

      Vaäy khi maát caùi vui roài, muoán kieám noù laïi thì khoâng caùch naøo baèng haønh ñoäng nhö noù ñaõ trôû veà vôùi ta... Haïnh phuùc cuûa ta khoâng do ngoaïi vaät ñem tôùi maø töï taâm ta phaùt khôûi. Hai ngöôøi cuøng ôû moät choã, cuøng laøm moät ngheà, gia saûn ngang nhau, ñòa vò trong xaõ hoäi baèng nhau maø moät ngöôøi söôùng, moät ngöôøi khoå, laø vì ñaâu? Vì taâm traïng hoï khaùc nhau. Trong soá cu li Trung Hoa, vaát vaû döôùi aùnh naéng thieâu ngöôøi, ñoåi cheùn moà hoâi laáy 7 xu moãi ngaøy, toâi ñaõ töøng thaáy nhieàu neùt maët vui töôi, nhö treân maët caùc phuù oâng ôû Nöõu Öôùc.

      Shakespear moät thi haøo nöôùc Anh noùi: "Khoâng coù chi toát maø cuõng chaúng coù xaáu; xaáu toát ñeàu do töôûng töôïng maø ra caû".

      Abraham Lincoln nghieäm raèng phaàn nhieàu ngöôøi ta bieát an phaän maø ñöôïc sung söôùng. OÂng noùi coù lyù vaø toâi ñaõ coù dòp nhaän roõ söï thaät ñoù:

      Moät hoâm toâi gaëp ôû Nöõu Öôùc ba möôi taøn taät, choáng gaäy hay naïng, leát beát leo leân nhöõng böïc cuûa moät nhaø ga lôùn. Coù ñöùa phaûi coõng môùi leân noåi. Toâi ngaïc nhieân nghe chuùng vui cöôøi gioøn giaõ. Moät ngöôøi coi soùc chuùng giaûng cho toâi: "Khi moät em ñoù hieåu raèng mình seõ taøn taät suoát ñôøi, thì môùi ñaàu nhö ruïng rôøi, roài bình tónh laïi, cam loøng vôùi ñònh maïng, roài caûm thaáy sung söôùng hôn nhöõng ñöùa treû maïnh".

      Toâi kính phuïc nhöõng em nhoû ñoù. Caùc em ñaõ cho toâi moät baøi hoïc maø toâi seõ ghi nhôù suoát ñôøi.

      Xin caùc baïn ñoïc, vaø nhôù thi haønh, vì ñoïc suoâng khoâng coù keát qua, nhöõng lôøi khuyeân chí lyù sau naøy cuûa giaùo sö Albert Hubbard:

      ÔÛ nhaø ra baïn ngöûng ñaàu leân, ñöa caèm ra, hít ñaày phoåi khoâng khí vaø aùnh saùng maët trôøi, mæm cöôøi vôùi moïi ngöôøi vaø thaân aùi sieát tay ngöôøi quen bieát. Ñöøng maát thì giôø nghó tôùi keû thuø cuûa baïn. Raùn vaïch roõ trong ñaàu muïc ñích baïn muoán ñaït vaø thaúng tieán tôùi lyù töôûng ñoù. Moät khi baïn ñaõ ñònh kyõ nhöõng haønh vi ñeïp ñeõ, cao caû baïn muoán laøm thì töï nhieân ngaøy thaùng seõ ñöa cô hoäi thuaän tieän tôùi laàn laàn cho baïn thöïc hieän ñöôïc yù baïn, cuõng nhö caën buïi trong nöôùc bieån laàn laàn tuï laïi maø trôû neân san hoâ".

      Baïn haõy in saâu vaøo oùc hình dung nhaân vaät coù taøi naêng trung tín vaø höõu ích maø baïn muoán trôû neân roài moãi giôø troâi qua, söùc töôûng töôïng seõ laàn laàn thay ñoåi baïn cho tôùi khi thaønh haún nhaân vaät ñoù.

      Maõnh löïc cuûa tö töôûng toái cao. Baïn haõy nuoâi laáy moät taâm traïng quaân töû, can ñaûm, trung chính vaø vui veû. Vì tö töôûng thì haønh vi taát ñeïp. Ñaõ ham muoán raát phaûi thaønh coâng vaø lôøi caàu nguyeän naøo chaân thaønh cuõng ñöôïc chuaån höùa. Lyù töôûng uû aáp trong loøng seõ caáu taïo neân nhöõng haønh vi hôïp vôùi lyù töôûng. Ngöûng ñaàu leân, baïn, vì neáu trong moãi caùi keùn coù moät con böôùm chöa nôû, thì trong taâm moãi ngöôøi cuõng coù moät ñieåm Phaät, chæ ñôïi dòp phaùt huy.

      Ngöôøi Trung Hoa thaät khoân ngoan. Caâu phöông ngoân naøy cuûa hoï phaûi ñöôïc daùn trong noùn chuùng ta ñoäi: "Ngöôøi naøo khoâng bieát mæm cöôøi, ñöøng neân môû tieäm", vaø khi baøn tôùi ñieàu kieän môû tieäm, oâng Fletcher ñaõ ñöa ra nhöõng tö töôûng naøy:

      Giaù Trò Cuûa Nuï Cöôøi:

      Moät nuï cöôøi chaúng maát voán, maø lôïi thaät nhieàu.

      Moät nuï cöôøi khoâng laøm ngheøo ngöôøi phaùt noù nhöng laøm giaøu ngöôøi nhaän noù.

      Moät ngöôøi cöôøi chæ nôû trong khoaûnh khaéc, nhöng coù khi laøm cho ta nhôù suoát ñôøi.

      Keû phuù quyù tôùi böïc naøo maø khoâng coù noù thì cuõng vaãn coøn ngheøo, coøn keû ngheøo heøn tôùi ñaâu maø saün coù noù thì vaãn coøn caùi voán voâ taän.

      Nuï cöôøi gaây haïnh phuùc trong gia ñình, noù laø nguoàn goác nhöõng haûo yù trong thöông nghieäp vaø laø daáu hieäu cuûa tình beø baïn.

      Noù boài döôõng keû meät nhoïc, noù laø hình aûnh bình minh cho keû ngaõ loøng, laø naéng xuaân cho keû buoàn raàu vaø laø thuoác maàu nhieäm nhaát cuûa taïo hoùa ñeå chöõa lo aâu.

      Nuï cöôøi khoâng theå mua ñöôïc, khoâng theå xin nhö khaát thöïc ñöôïc, khoâng möôïn ñöôïc, maø cuõng khoâng theå aên caép ñöôïc. Vì ta khö khö giöõ noù thì noù chaúng coù giaù trò gì, nhöng neáu ta duøng noù moät caùch phung phí thì giaù trò noù voâ cuøng.

      Cho neân khi baïn gaëp moät ngöôøi meät nhoïc, khoâng coøn söùc töôi cöôøi vôùi baïn ñöôïc, thì baïn haõy mæm cöôøi vôùi ngöôøi ñoù ñi. Vì ngöôøi naøo khoâng coøn laáy nuï cöôøi ñeå taëng keû khaùc, ngöôøi ñoù caàn nhaän moät nuï cöôøi hôn ai heát...

      Vaäy neáu baïn muoán ñöôïc thöông meán, xin nhôù quy taéc thöù hai naøy:

      Giöõ nuï cöôøi treân moâi.

Phaàn Baûy

Khoâng Theo Quy Taéc Sau Naøy
Töùc Laø Töï Röôùc Laáy Thaát Baïi

     Naêm 1898 Joe Farley cheát moät caùch baát ngôø, ñeå laïi vôï goùa vaø con coâi vôùi traêm ñoàng baïc voán.

      Ñöùa lôùn nhaát teân Jim möôøi tuoåi, phaûi giuùp vieäc trong moät loø gaïch, ñaåy xe caùt, ñoå caùt vaøo khuoân, phôi gaïch. Khoâng coù thì giôø hoïc, nhöng coù thieân taøi trôøi cho rieâng daân AÙi Nhó Lan, laø baåm sinh ñaõ bieát ngheä thuaät laøm cho ngöôøi khaùc thöông mình. Lôùn leân oâng laøm chính trò, taäp nhôù teân hoï vaø veõ maët cuûa ngöôøi khaùc, maø laàn laàn trí nhôù ñoù trôû neân kyø dò.

      Khoâng heà toøng hoïc moät tröôøng ñaïi hoïc naøo heát, maø chöa ñaày boán möôi saùu tuoåi, coù tôùi boán tröôøng ñaïi hoïc caáp baèng danh döï cho oâng, laïi laøm Hoäi Tröôûng UÛy Ban Daân Chuû Quoác Gia, vaø Toång giaùm ñoác sôû Böu ñieän.

      Moät laàn ñöôïc oâng tieáp, toâi hoûi oâng bí quyeát cuûa söï thaønh coâng ñoù. OÂng ñaùp: "Nai löng ra maø laøm vieäc". Toâi caõi: "Ñöøng noùi chôi maø!".

      OÂng hoûi laïi toâi: "Vaäy theo oâng, bí quyeát ñoù ôû ñaâu?" . Toâi ñaùp: "Ngöôøi ta noùi raèng oâng coù theå goïi teân ñöôïc möôøi ngaøn ngöôøi".

      OÂng caõi:

      - Xin loãi oâng, oâng laàm. Toâi coù theå goïi teân naêm chuïc ngaøn ngöôøi.

      Nhôø trí nhôù kinh dò ñoù maø Jim Farley ñi coå ñoäng ñaéc löïc cho oâng Franklin D. Roosevelt ñöôïc quoác daân baàu laøm Toång Thoáng.

      Phöông phaùp oâng giaûn dò laém. Moãi laàn oâng môùi laøm quen vôùi ai, oâng hoûi teân hoï ngöôøi ñoù vaø caùch vieát ra sao. OÂng tìm caùch bieát roõ veà gia ñình, ngheå nghieäp vaø maøu saéc chính trò ngöôøi ñoù, ghi nhôù laáy roài laàn sau gaëp laïi, duø laø caùch moät naêm ñi nöõa oâng cuõng coù theå voã vai ngöôøi ñoù maø hoûi thaêmveà vôï, con, caû ñeán nhöõng caây troàng trong vöôøn ngöôøi ñoù nöõa!

      Vaäy thì tôùi ñaâu oâng cuõng coù baïn thaân, coù gì laø laï.

      Maáy thaùng tröôùc cuoäc baàu cöû Toång Thoáng Roosevelt, Jim Farley vieát moät ngaøy caû traêm böùc thö cho daân mieàn Baéc vaø mieàn Taây. Roài oâng ñi trong möôøi chín ngaøy, khaép hai chuïc xöù, treân ba chuïc ngaøn caây soá. Ñi xe löûa, xe ngöïa, xe hôi, taøu thuûy. Tôùi moät tænh, oâng ñaõi caùc cö tri moät böõa tröa hay böõa toái, ñem heát taâm can maø baøy toû thieät hôn vôùi hoï, ñoaïn chaïy bieán qua tænh khaùc.

      Trôû veà nhaø, oâng vieát ngay thö cho moät ngöôøi oâng quen nhaát trong ñaùm cöû tri oâng môùi ñaõi tieäc vaø xin cho bieát teân nhöõng ngöôøi ñaõ coù maët hoâm oâng coå ñoäng.

      Thaønh thöû oâng coù moät cuoán soå ghi haøng ngaøn teân nhöõng ngöôøi aáy. Roài moãi cöû tri ñoù ñeàu ngaïc nhieân nhaän ñöôïc cuûa oâng moät böùc thö ñeà "Baïn Bill thaân meán". "Baïn Joe thaân meán"... vaø kyù teân "Jim".

      Jim Farley hieåu raèng haïng trung nhaân ñeàu thaáy teân mình eâm aùi hôn heát thaûy nhöõng teân khaùc. Nhôù ñöôïc teân ñoù, ñoïc noù ñöôïc moät caùch deã daøng, töùc laø khen ngöôøi ñoù moät caùch kín ñaùo vaø khoân kheùo. Coøn neáu queân hoaëc vieát sai teân ñoù töùc laø laøm cho ngöôøi ta khoù chòu. Rieâng toâi, toâi cho raèng ngöôøi ta voâ leã vôùi toâi, neáu treân bao thö gôûi cho toâi ngöôøi ta ñaõ bieân sai teân toâi.

      Nhöõng kyõ thuaät gia giuùp vieäc oâng Adrew Carnegie bieát roõ daõ kim thuaät hôn oâng nhieàu. Vaäy taïi sao oâng vua theùp ñoù thaønh coâng? Laø vì oâng bieát daãn ñaïo ngöôøi. Ngay töø hoài ít tuoåi, oâng ñaõ coù taøi toå chöùc, thaáu taâm lyù vaø thuaät chæ huy. Môùi möôøi tuoåi oâng ñaõ thaáy raèng ai cuõng cho teân hoï cuûa mình laø voâ cuøng quan troïng. Moät hoâm, oâng baét ñöôïc moät con thoû caùi môùi sanh ñöôïc moät baày thoû con. Maø khoâng coù chi nuoâi chuùng heát. OÂng beøn duï tuïi baïn nhoû nhö vaày: "Neáu chuùng baây chòu kieám laù caây nuoâi baày thoû thì ta seõ laáy teân moãi ñöùa ñaët teân cho moät con thoû con". Keát quaû thaàn dieäu. Vaø oâng khoâng bao giôø queân chuyeän ñoù heát.

      Nhieàu naêm sau, oâng laïi duøng thuaät ñoù. OÂng laáy teân hoäi tröôûng moät coâng ty xe löûa ñaõ ñaët teân cho moät xöôûng lôùn cuûa oâng vaø nhôø vaäy maø coâng ty xe löûa ñoù thaønh khaùch haøng mua ñöôøng raày cuûa oâng!

      Khi George Pullman vaø Carnegie tranh nhau ñoäc quyeàn cheá taïo nhöõng toa xe löûa coù giöôøng nguû cho coâng ty Hoûa xa noï, hai beân chæ trích laãn nhau, ñua nhau haï giaù, thaønh thöû khoâng lôøi. Nhöng Carnegie nhôù baøi hoïc con thoû. Moät hoâm gaëp Pullman oâng chaøo: "Chaøo oâng Pullman, oâng coù tin raèng hai ñöùa mình ñeàu ñieân heát khoâng?" .

      OÂng kia hoûi laïi: OÂng muoán noùi chi?

      Carnegie beøn ñeà xöôùng vôùi Pullman hôïp hai coâng ty laïi laøm moät, duøng nhöõng lôïi chung cuûa söï lieân keát ñoù, Pullman chuù yù nghe, nhöng chöa tin haún. Sau cuøng, oâng hoûi: "Coâng ty môùi ñoù seõ ñaët teân chi?" . Carnegie töùc khaéc traû lôøi: "Thì ñaët laø Coâng ty Pullman taát nhieân roài".

      Hieäu quaû töùc thì. Neùt maët Pullman töôi haún leân, roài oâng môøi: "OÂng voâ phoøng toâi. Chuùng ta seõ baøn theâm...".

      Cuoäc thöông löôïng ñoù ñöa tôùi moät kheá öôùc noù thay ñoåi cuïc dieän kyõ ngheä thieát loä ñöôøng saét ôû Myõ.

      Caùi taøi nhôù ñöôïc vaø kính troïng teân baïn vaø teân nhöõng ngöôøi coäâng söï cuûa oâng, laø moät trong nhöõng bí quyeát ñaõ laøm cho oâng noåi danh, oâng töï phuï raèng nhôù ñöôïc teân hoï moät soá ñoâng thôï cuûa oâng, vaø khoe raèng oâng coøn ñích thaân chæ huy xí nghieäp cuûa oâng ngaøy naøo, thì khoâng coù nhöõng vuï laøm reo khuaáy roái söï yeân oån caàn maãn trong caùc xöôûng oâng ngaøy ñoù.

      Coøn oâng Paderewsky, moät nhaïc só döông caàm noåi danh, raát ñöôïc loøng ngöôøi beáp da ñen haàu oâng trong toa xe löûa rieâng cuûa oâng. Moãi laàn oâng ñi bieåu dieãn taøi ngheä veà, ngöôøi beáp ñoù luoân luoân ñích thaân daâng cho oâng moät moùn aên ñeâm maø y naáu rieâng ñeå oâng duøng. Taïi sao y quyù oâng nhö vaäy? Taïi oâng theo leã pheùp chaâu AÂu, vôùi gioïng trònh troïng goïi ngöôøi ñoù baèng: "OÂng Copper" chôù khoâng keâu xaùch meù theo kieåu Myõ. Vaø "oâng Copper" thích ñöôïc goïi nhö vaäy laém.

      Loaøi ngöôøi cho teân mình laø vinh döï laém cho neân tìm ñuû caùch ñeå truyeàn noù laïi ñôøi sau.

      Nhö oâng Barum laø ngöôøi keo baån coù tieáng, chæ vì khoâng con noái doõi, maø daùm boû ra hai muoân röôõi myõ kim cho thaèng chaùu ngoaïi ñeå y chòu theo hoï oâng.

      Hai traêm naêm tröôùc, nhöõng ngöôøi giaøu coù thöôøng bieáu tieàn cho caùc vaên só ñeå ñöôïc thaáy teân mình treân choã ñeà taëng cuûa taùc giaû.

      Caùc thö vieän, vieän baûo taøng sôû dó söu taäp ñöôïc nhieàu saùch baùo, ñoà quyù laø nhôø caùc phuù gia bieáu ñoà hoaëc quyeân tieàn ñeå löu danh laïi sau naøy. Nhaø thôø, ñeàn chuøa cuõng vaäy: nhöõng ngöôøi boû nhöõng soá tieàn lôùn ra ñuùc töôïng, toâ chuoâng laø nhöõng ai?

      Sôû dó chuùng ta queân teân ngöôøi, phaàn nhieàu laø vì chuùng ta khoâng chòu maát coâng, maát thì giôø cheùp laïi, laëp laïi, cho noù in vaøo trong ñaàu oùc chuùng ta. Chuùng ta töï baøo chöõa raèng nhö vaäy quaù laâu, maø coâng vieäc ta beà boän quaù.

      Nhöng chaéc khoâng coù ai baän vieäc baèng Toång Thoáng Franklin D. Roosevelt. Vaäy maø oâng coù caùch nhôù ñöôïc caû nhöõng ngöôøi thôï maùy oâng ñaõ gaëp.

      Haõng Chrysler ñoùng moät chieác xe hôi rieâng cho Toång Thoáng F. D. Roosevelt, roài cho kyõ sö W. F. Chamberlain vôùi moät ngöôøi thôï maùy laïi Baïch OÁc giao xe cho Toång Thoáng.

      OÂng Chamberlain tôùi, ñöôïc Toång Thoáng tieáp ñaõi nieàm nôû, goïi teân vaø chaøo hoûi, toû raèng ñöôïc oâng Chamberlain tôùi chæ nhöõng boä phaän xe cho oâng, oâng hoan hæ voâ cuøng. OÂng ngaém nghía töøng boä phaän nhoû moät, töø neäm ngoài cho tôùi caùi khoùa cöûa, tôùi thuøng xe, nhaát laø nhöõng chi tieát naøo do oâng Chamberlain saùng taïo cho tieän, thì oâng cuõng muoán ghi nhôù vaø chæ cho baø Toång Thoáng, cho nöõ Boä tröôûng lao ñoäng Perkin vaø coâ thö kyù rieâng cuûa oâng... Roài oâng khen khoâng ngôùt mieäng: "Thaät tuyeät, chæ caàn aán caùi nuùt laø xe chaïy thaúng, chaúng khoù nhoïc chuùt chi heát. Ñeïp quaù... toâi muoán coù thì giôø thaùo boä maùy ra xem xeùt noù chaïy ra sao".

      Khi oâng Chamberlain ñaõ chæ cho oâng roài, Toång Thoáng quay laïi noùi: "OÂng Chamberlain, Hoäi ñoàng Ngaân haøng lieân bang ñang ñôïi toâi töø nöûa giôø roài; xin kieáu oâng, toâi phaûi ñi môùi ñöôïc...".