Khích Lệ Người Ta Cách Nào?

     Tôi Đã được anh Pete Barlow. Anh chuyên môn dạy chó và ngựa làm trò trong Những rạp xiếc. Tôi thích coi anh dạy chó lắm. Khi một con chó hơi tấn Tới một chút, anh vuốt ve nó, khen nó, thưởng nó thịt, nói tóm lại Coi trọng sự thành công của nó.

      Phương Pháp đó không mới mẻ gì. Tất cả những người dạy súc vật áp dụng Nó đã nhiều thế kỷ rồi.

      Tôi tự hỏi Đối với loài người sao chúng ta không dùng cách hợp lý đó? Tại sao Ta không dùng thịt thay cho rồi lời khen thay cho lời mắng? Chúng ta nên Theo anh Pete Barlow muốn khuyến khích ai thì dù người đó tấn tới rất ít, ta cũng nên khen.

      Như vậy chúng Ta kích lệ họ cho họ tiếp tục gắng sức. Lewis E. Lawes, giám đốc khám Sing Sing, nhận thấy rằng những lời khuyến khích có nhiều kết quả rất Tốt, cả với tội nhân chai nhất. Ông viết trong một bức thư: "Tôi nhận Thấy rằng muốn cho tội nhân hợp tác với tôi và trở lại con đường Lương thiện thì khen những sự gắng sức của họ, có hiệu quả hơn là rầy, Phạt họ!" Tới bây giờ tôi chưa từng bị nhốt khám Sing Sing và không Biết bọn tội nhân nghĩ sao. Nhưng chỉ cần ngó về quá khứ của tôi, cũng Thấy rằng đời tôi có một đôi khi thay đổi do một lời khen hay khuyến Khích. Và bạn có như vậy không? ... Quá khứ đầy những thí dụ chứng Minh năng lực thần diệu của lời khen.

      Năm mươi năm trước, một đứa nhỏ mười tuổi làm việc trong một xưởng ở Naples. Nó mơ mộng muốn thành một danh ca. Chẳng may, ông thầy đầu tiên Dạy nó ca làm cho nó thất vọng: "Giọng này ca như té tai người ta". Nhưng mà nó, một người nhà quê nghèo an ủi nó, ôm nó vào lòng, bảo Rằng bà tin chắc nó có tài và đã thấy nó tiến tới rồi. Bà làm việc Cực khổ, nhịn ăn, nhịn mặc đi chân không, để dành tiền cho học âm nhạc... Những lời khuyến khích của bà thay đổi hẳn đời đứa nhỏ. Chắc bạn đã Được nghe người ta nói tới nó: tên nó là Caruso.

      Thế kỷ trước, một thiếu niên ở Luân Đôn ước ao trở nên văn sĩ. Nhưng Hoàn cảnh nó thật là trái ngược. Học thì sơ sài, cha bị giam thâu và Chính nó nghèo lắm, nhiều khi bị "lửa cơ đốt ruột". Sau cùng, nó kiếm Được một việc làm là dán nhãn lên trên những ve thuốc nhuộm trong Một kho hàng đầy những chuột cống. Tối, nó ngủ trên một gác thượng Ghê tởm, sát mái nhà, cùng với bọn du côn cặn bã của thành Luân Đôn. Nó không tin ở giá trị của nó và sợ người ta chê giễu tới nỗi Phải đợi trời tối như mực rồi mới dám lén lú đem bản thảo bỏ vào Thùng thư. Hết bản này đến bản khác bị trừ chối. Sau cùng, một ngày Tươi sáng tới: một chuyện nó viết được người ta nhận đăng. Đành rằng Người ta không trả nó một xu nhỏ nào hết, nhưng nó không cần. Nhà Xuất bản khen nó, là đủ rồi! Có người nhận rằng nó có tài rồi! Nó Sung sướng tới nỗi nó đi lang thang ngoài phố, hai hàng lệ ròng ròng Trên má.

      Từ lúc đó, nó hy vọng, tự Tín và tương lai của nó thay đổi hẳn. Nhưng nếu không có sự khuyến khích Đó thì có lẽ nó còn làm suốt đời trong những nhà máy đầy chuột cống. Người đó, cũng không xa lạ gì với bạn. Chính là văn sĩ Anh Charles Dickens. Nửa thế kỷ sau, một thanh niên khác ở Luân Đôn làm việc trong một Cửa hàng bán đồ nỉ. Dậy từ ba giờ sáng, quét tiệm, và nai lưng ra làm Mười bốn giờ một ngày. Được hai năm, chịu không nổi, rồi một buồi sáng không Điểm tâm, bỏ nhà ra đi, cuốc bộ hai mươi cây số về thăm bà mẹ làm quản Gia cho một chủ điền. Cậu than thở khóc lóc van lớn, thề nhất định tự Tử, nếu cón phải bắt buộc bước chân vào cửa hàng đó nữa... Rồi cậu Viết một bức thư dài cho ông giáo cũ, thú nhận rằng chịu không nổi Đời nữa, chỉ muốn quyền sinh thôi. Ông giáo hồi âm, an ủi cậu, nói Cậu rất thông minh, làm việc lớn được, đời tươi sáng và cuối thư, cho Cậu một chân giáo viên.

      Những lời Khen và an ủi đó thay đổi đời và có ảnh hưởng sâu xa trong văn học Nước Anh. Thực vậy từ hồi ấy, nhân vật đó đã viết bảy mươi bảy cuốn sách và Dùng ngòi viết mà kiếm được trên một triệu mỹ kim. Chắc bạn văn sĩ Đó: chính là H.Gwells.

      Năm 1922, ở Californie Có một thanh niên nghèo khổ, sống với vợ. Giọng chàng tốt: chủ nhật Hát ở nhà thờ, thỉnh thoảng hát trong những lễ cưới để kiếm vài mỹ Kim. Nhưng khó đủ ăn lắm, chàng nhất quyết xa châu thành về nhà quê Mà đời sống ít đắc đỏ. Kiếm một cái chòi ở giữa vườn nho rồi ở đó. Tiền mướn nhà tuy chẳng là bao, nhưng đối với chàng còn nặng quá: chàng Không trả nổi. Thiếu mười tháng tiền nhà, chàng đành làm trong vườn nho Để trả nợ. Nhiều khi đói quá, được ít nho lót lòng chàng mừng lắm. Chàng thất vọng đến nỗi muốn giải nghệ đi bán xe cam nhông... Chính Lúc đó, văn sĩ Rupert Hugles nghe chàng ca, khen chàng: "Giọng anh tốt Lắm. Anh phải lên Nữu Ước, kiếm thầy học, luyện thêm nó đi..".

      Chính lời khen đó mở đầu cho quảng đường rực rỡ của chàng. Chàng dãi Bày tâm sự với tôi như vậy. Chàng liền mượn hai ngàn rưỡi mỹ kim rồi Đi về miềm Đông. Thanh niên đó danh ca Lawrence Tibbett.

      Nếu chúng ta biết đem ra ánh sáng những tài năng sâu kín của nhũng Người xung quanh chúng ta, thì chẳng phải là chỉ dẫn đạo, cải thiện, Phân phát họ mà thôi, ta còn cải tạo họ nữa. Bạn cho rằng tôi nói Quá ư? Thì đây, xin bạn nghe những lời chí lý sau này của một giáo sư William James, một nhà tâm lý có lẽ có tài nhất của châu Mỹ.

      Chúng ta hiện tại ra sao, và chúng ta có thể trở thành một người ra Sao, hai trạng thái đó khác nhau xa lắm, cũng như một người chập chờm, Nửa thức nửa ngủ, so với một người tỉnh táo hẳn hòi vậy.

      Chúng ta chỉ dùng một phần nhỏ những khả năng vật chất và tinh thần Của chúng ta. Nói chung thì loài người sống mà bỏ phí nhiều khả năng Lắm. Có đủ các bảo vật mà không dùng tới.

      Bạn cũng có những bảo vật mà bạn không dùng tới, hoặc không biết Lợi dụng nó tới cực độ. Trong những bảo vật đó, khả năng hiền diệu Khen ngợi người khác và khuyến khích họ thực hiện những khả năng thầm Kín của họ. Vậy, muốn thay đổi người khác mà không làm cho người khác Phật ý, giận dữ, bạn phải: Lấy công tâm nhận những sự gắng sức của Họ, khen những tấn tới nhỏ nhất của họ.

      Lời khen của bạn phải thành thật và đại độ.

     Một Bà bạn tôi ở Nữu Ước, bà Gent, mướn một người ở gái và hẹn chị ta Thứ hai sau lại bắt đầu làm việc. Trong thời gian đó, bà kêu điện thoại Hỏi một người chủ cũ về hạnh kiểm của chị ta. Người chủ đó không Được hài lòng về chị ta lắm... Nhưng khi chị lại, bà Gent nói: Chị Nelie, Hôm nay tôi đã kêu điện thoại hỏi một chủ cũ của chị. Bà ấy nói Ngay thẳng và đứng đắn, giỏi làm bếp và khéo săn sóc trẻ em. Nhưng Bà ấy có thêm rằng chị không siêng năng, nhà không bao giờ lau chùi Kỹ. Riêng tôi, tôi tin rằng bà ấy nói quá đáng. Tôi coi chị cũng biết Chị cẩn thận. Chị sửa soạn thật gọn gàng. Tôi chắc rằng chị chăm non Nhà cửa không có chỗ nào đáng chê, cũng như cách ăn bận của chị vậy. Rồi chị coi, chắc chắn chị sẽ vừa ý tôi lắm.

      Và mọi sự được vừa ý thật. Chị Nellie muốn xứng đáng với lời khen Của bà chủ. Và chị xứng đáng thật. Nhà cửa sạch bóng. Mỗi ngày chị Làm phụ một giờ để cọ, lau, chứ không chịu để cho bà Gent thất vọng.

      Ông hội trưởng Công ty Bsldwin sản xuất đầu xe lửa nói: "Những người Đã trọng ta, mà ta biết mến tài họ, thì dễ chỉ huy họ lắm".

      Tóm lại, nếu bạn muốn cho ai phát triển một đức tính nào, bạn nên Hành động như đức tính đó đã là một đặc sắc rõ ràng nhất của người Đó. Shakespeare nói: "Nếu bạn còn thiếu một đức tính, cứ xử sự như Đã có nói rồi". Muốn cải thiện một người, bạn cứ ra vẻ tin người Đó có đức tính này đức tính nọ đi. Tỏ ra tin cậy người đó đi, khen họ Đi: Họ sẽ gắng sức phi thường để xứng đáng với khen của bạn. Trong Cuốn "Ký ức cuộc đời sống chung với Maeterlinck", bà Georgette Leblanc Kể chuyện một sự thay đổi dị thường trong đời một thiếu nữ nước Bỉ. Bà nói: Tôi ăn cơm cách tại một khách sạn gần nhà và cho một người Hầu gái đem lại nhà tôi. Tên chị là "Marie rửa chén" vì hồi mới vô Làm, người ta để chi rửa chén. Chị xấu như qủy, mắt lé, chân đi chữ Bát, gầy giơ xương, đần độn.

      Một hôm, Trong khi đặt bàn, tôi đột ngột bảo chị: "Chị Marie, chị có rất nhiều Chỗ đáng quý, chị có biết không?" Vì quen giấu tình cảm của mình, chị Thừ ra một lúc, câm như hến và trơ như đá. Rồi đặt đĩa lên bàn, chị Thở dài, ngay ngô nói: "Thưa bà, thật tôi không ngờ như vậy" Chị không Hỏi thêm một câu, lặng lẽ trở vô bếp và nhắc đi nhắc lại lời tôi Đã nói cho mọi người nghe.

      Lòng tin Của chị mạnh tới nỗi không ai nỡ chế giễu chị, mà từ hôm đó, còn Hơi nể chị nữa. Nhưng sự thay đổi lạ lùng nhất, chính là sự biến hóa Của thâm tâm chị. Tin chắc chắn rằng chị có nhiều chỗ đáng quý mà Không ai biết, chị hăng hái sửa soạn, trau giồi nhan sắc đến nỗi tuổi Xuân của chị mà chi quên baÜng đi, trở lại rực rỡ trên nét mặt chị, Và người ta không thấy chị xấu nữa.

      Hai tháng sau lúc dọn nhà, chị cho tôi hay sắp thành hôn với cháu người Đầu bếp. Chị ta nói: "Tôi sắp được sang trọng" và cám ơn tôi. Chỉ có Một câu ngắn mà thay đổi cả đời chị ta".

      Bà Georgette Leblanc đã khen chị Marie và lời khen đã thay đổi hẳn người Bàn bà đó.

      Mới rồi tôi được hầu Chuyện một ông giám đốc Công ty "Exchange Buffets". Hai mươi sáu tiệm Cao lâu họp lại thành công ty đó và cùng theo một chánh sách đặc biệt: Lấy "danh dự" làm trọng. Trong những tiệm đó, sáng lập từ năm 1885, Không bao giờ người ta đưa giấy tính tiền cho khách hàng hết. Bạn muốn Kêu món gì thì kêu, ăn xong rồi, bạn tính tiền lấy, rồi khi ra, đem lại Quỹ trả. Không kiểm soát gì hết, không có thẻ gì hết.

      Tôi ngạc nhiên lắm, hỏi: Nhưng ông phải có vài người giám thị chứ? Không thể tin hết thảy các khách ăn được.

      Chúng tôi không có người giám thị nào hết ông giám đốc trả lời. Có Lẽ cũng có người ăn quịt, nhưng chúng tôi không cần biết tới. Chúng Tôi chỉ biết rằng chánh sách của chúng tôi hẳn có chỗ hay, nếu không Thì sao đã thịnh vượng trong nửa thế kỷ nay được?

      Tại những cao lâu đó, khách ăn được đãi như người lương thiện, biết Trọng danh dự. Cho nên hết thảy, giàu, nghèo, ăn trộm, ăn xin... đều Muốn được xứng đáng với lòng tin cậy của chủ tiệm. Ông Lawes, giám Đốc khám Sing Sing, còn nói: "Đối với một quân vô lại, muốn cho được Việc, chỉ có mỗi một cách là tỏ vẻ tin cậy nó, đãi nó như một công Dân lương thiện và đáng trọng, cứ nhận ngay rằng nó trung thực đứng Đắn. Được bạn tin cậy, nó phỉnh mũi ra và có lẽ gắng sức để được Xứng đáng lòng tin đó".

      Lời đó hay Và đúng đến nỗi tôi muốn nhắc lại đây "Đối với một quân vô lại, Muốn cho được việc, chỉ có mỗi một cách là tỏ vẻ tin cậy nó, đãi Nó như một công dân lương thiện và đáng trọng, cứ nhận ngay rằng nó Trung thực đứng đắn. Được bạn tin cậy, nó phỉnh mũi ra và có lẽ gắng Sức để được xứng đáng lòng tin đó".

      Vậy, muốn sửa đổi một người mà không làm cho họ phật ý, giận dữ: Bạn gây cho người ấy một thanh danh rồi họ sẽ gắng sức để được xứng Thanh danh đó.

Nên Khuyến Khích Người

     Một ông bạn tôi, đã bốn chục cái xuân xanh, gần đây mới đính hôn cùng Một cô vị hôn thê của ông khuyên ông học khiêu vũ kể cũng hơi trẻ.

      Sau ông kể lễ tâm sự với tôi: Trời biết cho rằng tôi nhảy dở hết Chỗ nói. Tôi khêu vũ theo một lối cổ từ hai mươi năm về trước. Cô Giáo dạy tôi nói thẳng cho tôi biết rằng phải quên hết những điệu Cũ đi để bắt đầu học lại từ đầu. Cô làm tôi hoàn toàn thất vọng. Tôi xin thôi.

      Lại học một cô khác. Cô nầy lấy lòng tôi, có lẽ quá khen tôi một chút, nhưng tôi thích Như vậy. Với một giọng tự nhiên, cô nói rằng điệu bộ của tôi có Lẽ hơi xưa, nhưng quy tắc thì đúng, và muốn học những bài mới không Khó khăn chi hết.

      Cô thứ nhứt chê Tôi mà làm tôi hết muốn học. Cô thứ nhì, trái lại, làm bộ như không Thấy những lỗi lầm của tôi mà không ngớt khen những tiến bộ của tôi. Cô nói: Trời phú cho ông cái giác quan về tiết điệu, ông thật là Người trời sanh ra để mà khiêu vũ.

      Lương tri của tôi bảo tôi rằng trước cũng vậy mà sau này cũng còn Như vậy, tôi suốt đời sẽ chỉ là một "thằng" khiêu vũ dở thôi. Nhưng Trong thâm tâm tôi, tôi thích tin rằng không biết chừng lời cô đó đúng Cũng nên.

      Thì cô ta ăn tiền của tôi, Phải khen tôi là sự dĩ nhiên... Nhưng nghĩ tới điều đó làm quái gì?

      Dù sao đi nữa, từ bữa cô ta cho tôi Tin rằng tôi có "giác quan về tiết điệu" thì tôi khiêu vũ khá hơn trước Nhiều. Lời đó đã phấn phát tôi, làm cho tôi hy vọng và gắng sức tập Cho khá thêm lên

     Chê một đứa nhỏ, Một đức lang quân hay một người làm công rằng họ đần độn, không có Một chút tài năng gì, rằng họ "bị thịt", đoảng vị, chẳng được việc gì, Không hiểu chút chi hết, tức là diệt hết ý muốn tự cái của họ đi.

      Nên thử phương pháp ngược lại. Khuyến khích họ nhiều vào: nói rằng Công việc dễ làm lắm. Tỏ ra rằng ta tin nơi tài năng họ, rằng họ có Tài mà họ không ngờ... và bạn sẽ thấy họ thức suốt đêm để tập tành Cho hoàn hảo.

      Đó là phương pháp của Nhà diễn thuyết Lowell Thomas. Ông đó thực có khiếu, có thiên tài dẫn Đạo người. Ông làm bạn tự tin. Ông truyền cho bạn lòng tin chắc, sự Bạo dạn, sức mạnh, làm cho bạn thay đổi thành một người khác. Mới Rồi, tôi đi nghỉ cuối tuần với ông bà Thomas. Trong khi củi cháy lách Tách trong lò sưởi người ta mời tôi đánh bài brige Dánh bài "bridge" Không! Không không, không. Tôi không biết đánh! Không biết chút chi Hết. Không thể được.

      Ông Thomas bảo Tôi: Này anh Dale, đánh bridge dễ lắm mà. Chỉ cần có trí nhớ và biết Suy xét.

      Anh đã nghiên cứu về trí nhớ. Đó là sở trường của anh. Anh thử chơi đi, anh sẽ mau biết lắm. Và, tức Thì, không kịp nghĩ ngợi gì hết, tôi ngồi vào hội, lần đó lần thứ nhất Đời tôi. Ông Thomas chỉ cần bảo tôi có thiên tư về bài và đánh bài Dễ lắm, là tôi liều chơi liền.

      Ely Culbertson là vua bài bridge. Những sách ông viết về nó được hoan nghênh Nhiệt liệt và dịch ra mười hai thứ tiếng. Mà ông thú với tôi rằng sở dĩ Thành một nhà chuyên môn như vậy thì chỉ nhờ một người đàn bà khuyến Khích.

      Ông đã thử đủ nghề, nhưng chưa Bao giờ có ý dạy đánh bài hết. Không những ông đánh bài thấp mà Còn ương ngạnh tới nỗi không ai muốn đánh bài với ông.

      Vậy muốn thay đổi thái độ của một người mà không làm cho người ấy Phật ý, giận dữ, bạn phải: Khuyến khích họ, tức thì lỗi lầm gì cũng Dễ sửa, việc khó khăn gì cũng làm.

     Hôm Đó vào năm 1915. Đã trên một năm, các nước ở châu Âu chém giết lẫn Nhau ghê gớm chưa từng thấy trong lịch sử. Châu Mỹ ở tình trạng kinh Hoàng. Có thể lập lại hòa bình được không? Không ai biết được.

      Nhưng Tổng Thống Wilson nhất quyết gắng sức làm cho kỳ được. Ông sai Một mật sứ đi hội nghị với các nhà cầm đầu châu Âu. William Jennings Bryan, Tổng trưởng nội vụ, sứ đồ của hòa bình, nóng lòng đi lắm. Ông Thầy đó là một dịp phụng sự một lý tưởng cao cả và lưu danh thiên Cổ. Nhưng Tổng Thống Wilson lựa một người khác, Đại tá House, bạn thiết Của ông. Và ôntg cậy Đại tá làm công việc khó khăn là báo tin cho Bryan hay.

      Đại tá chép cuộc gặp gỡ Đó trong nhật ký của ông:"Bryan thất ý lắm, khi ông hay tin rằng tôi Được Tổng Thống giao phó cho sự mệnh mà ông ao ước"

      Tôi trả lời ông ta: "Tổng Thống nghĩ nên giữ kín cuộc vận động đó. Mà nếu ông đi, tên tuổi của ông mà ai cũng biết, đủ làm cho người Ta chú ý tới và tự hỏi ông tới với mục đích chi đây..".

      Nghĩa là Đại tá muốn cho ông Bryan hiểu rằng người quan trọng quá, không Nên nhận sứ mệnh đó và ông Bryan hài lòng.

      Khôn khéo, lại có nhiều kinh nghiệm, Đại tá House đem thực hành một Trong những quy tắc lớn nó điều khiển sự giao thiệp trong xã hội. Qui Tắc đó là: Làm sao cho người khác thấy vui sướng làm công việc bạn Cậy họ.

      Khi Tổng Thống Wilson mời ông Mc Adoo giúp việc trong văn phòng ông, ông cũng áp dụng qui tắc đó, Mặc dầu điều ông cậy không phải là một sự hy sinh, mà chính là một Sự danh dự vô cùng cho ông Mcs Adoo, ông này thấy vui thích bội phần Và kể lại như vầy: Ông Wilson bảo tôi rằng ông sẽ sung sướng lắm, Nếu tôi chịu nhận chức Tổng trưởng Quốc khố. Ngôn ngữ ông thật lịch Sự: ông cho tôi cảm tưởng rằng nếu tôi chịu nhận vinh dự lớn đó, tức Thì ban cho ông một đặc ân.

      Tôi biết Một diễn giả được mọi nơi mời đến diễn thuyết. Ông ta không thể làm Vừa lòng mọi người được cho nên bắt buộc phải từ chối, nhưng ông từ Chối một cách khéo léo đến nỗi người ta vui vẻ ra về. Ông làm cách Nào? Tất nhiên ông không nói cụt ngũn rằng ông bận việc lắm... Không. Sau khi cám ơn và tỏ lòng tiếc không nhận lời mời, ông vội vàng giới Thiệu một người có thể thay ông được. Nghĩa là ông để cho người kia Có đủ thì giờ thất vọng trước sự từ chối của ông và ông làm cho Tư tưởng người đó hướng ngay về diễn giả mà ông giới thiệu.

      Ông nói: "Tại sao ông không cậy ông bạn tôi, Cleveland Rodgers, nhà Sản xuất tờ Brooklyn Eagle? Hoặc ông Guy Hickok? Ông ấy đã viết báo Mười lăm năm ở Paris và biết rất nhiều chuyện thú vị...Hay là ông lại hỏi ông Livingston Longfellow xem sao? Chắc ông biết ông ấy có một phim tuyệt Đẹp về những cuộc săn bắn lớn ở Ấn Độ..".

      Ông Want, quản lý một nhà in lớn ở Nữu Ước, có một người thợ máy Mà nhất định muốn sửa đổi tính tình. Anh thợ ấy phải trông nom cho một Loại máy vừa sắp chữ vừa đúc chữ và nhiều máy khác nữa, sao cho những Máy đó chạy đêm chạy ngày mà không hư hỏng, khỏi ngưng lại. Anh ta Phàn nàn công việc nặng nhọc quá, làm việc nhiều giờ quá, và xin Thêm người phụ.

      Ông Want không cho Thêm người phụ, cũng không rút công việc, rút giờ làm việc, mà anh Ta vẫn vui lòng. Ông làm cách nào? Ông cho riêng anh ta một phòng giấy Với một tấm bảng treo ở cửa đề tên và chức mới của anh: "Giám đốc Phòng giữ gìn mày móc".

      Thành ra anh Thợ máy không còn là một nhân viên hạ cấp mà ai cũng có quyền sai Bảo nữa, nay đã nghiễm nhiên là một viên chỉ huy rồi. Người ta đã công Nhận giá trị tài năng của anh. Tự thấy cái quan trọng và uy thế mới Của mình, anh hài lòng và tiếp tục làm không phàn nàn chi hết.

      Bạn cho vậy là con nít ư? Có lẽ là con nít thật. Mà người ta cũng đã Cho Nã Phá Luân là dùng phương tiện con nít đó khi ông lập ra huy chương Bắc đẩu bội tinh, phân phát một ngàn trăm năm chiếc cho lính ông và Thăng chức "Pháp quốc Thông chế" cho 48 đại tướng, gọi đội quân của ông là "Đại binh".

      Ai chế giễu rằng Dùng đồ lòe loẹt vô dụng đó để thường những người đã nhiều lần vào Sinh ra tử với ông thì ông đáp: "Loài người vẫn bị cai trị bằng những Đồ lòe loẹt đó".

      Biết cách phân phát Chức tước và uy quyền như Nã Phá Luận, thì chúng ta sẽ được những kết Quả như vị anh hùng đó.

      Trước nhà bà Gent, một nhà bạn của tôi mà tôi đã có dịp nói tới, có một bãi cỏ Đẹp mà tụi con nít thường tới giày xéo phá phách mỗi ngày. Mắng, dọa, Dỗ dành đều vô hiệu. Tức thì bà thay đổi chiến thuật. Bà kêu đứa Nhỏ ngỗ nghịch nhất, tặng cho chức "thám tử" và giao kèo cho trách nhiệm Đuổi tất cả những đứa vô chơi trên bãi cỏ, bất kỳ là đứa nào.Và Vấn đề đó giải quyết xong lập tức.

      Viên "thám tử" nhóm lửa ở sau nhà, nung đỏ một thanh sắt và dọa sẽ Dí vào đứa nhỏ nào dẫm lên vườn cỏ!

      Bản tính loài người như vậy. Cho nên muốn sửa đổi một người mà không Làm cho họ phật ý, giận dữ: Bạn phải xử trí ra sao cho người thấy sung Sướng làm công việc mà bạn đề nghị Chín cách sửa đổi người mà không Làm cho họ phật ý giận dữ, Khi bạn muốn sửa đổi hành vi một người Thì:
      1. Trước hết thành thật khen họ vài Lời.
      2. Lấy ý mà làm cho họ nhận thấy Lỗi lầm.
      3. Trước khi chỉ trích, phải tự Thú nhận lỗi của bạn đã.
      4. Đừng ra lệnh, Đặt câu hỏi để ám chỉ họ.
      5. Giử thể Diện cho họ.
      6. Xử trí ra sao cho Họ thấy sung sướng làm công việc mà bạn đề nghị.
      7. Tán dương họ, để họ gắng sức được xứng đáng với lời ta khen.
      8. Khuyến khích họ cho họ thấy dễ dàng sửa đổi lỗi lầm và thấy công Việc nhẹ nhàng.
      9. Công bình nhận những sự Gắng sức của họ: dù họ mới tấn tới chút ít cũng khen họ.

     Lời khuyến Khích của bạn phát thành thật và đại độ.

 

Những Bức Thư Mầu Nhiệm

     Tôi Biết bạn nghĩ gì khó đọc nhan đề chương nầy. Bạn bĩu môi: Vô lý thượng Hạng! Nồng nặc mùi quảng cáo của bọn bán cao đơn hoàn tán và của Các "mét" coi chỉ tay đoán vận mạng! Nếu bạn nghĩ như vậy, tôi không Dám cãi. Mười lăm năm trước, có lẽ tôi cũng nghĩ như vậy, khi đọc Một câu như vậy. Bạn hoài nghi ư? Càng tốt! Tôi yêu những người hoài Nghi. Tôi gốc gác Missouri: như vậy bạn đủ hiểu. Tư tưởng của loài người Sở dĩ tiến được chính nhờ bọn tò mò, nhờ các vị thánh Thomas hay ngờ Vực, nhờ hết thảy những người không chịu tin vì chưa có những chứng Cớ rõ ràng.

      Tôi muốn thành thực hỏi Bạn hai chữ "mầu nhiệm" đó dùng có đúng không? Không không được đúng Lắm, vì còn ở dưới thực sự xa. Vài bức thư chép lại trong chương này Đã có những kết quả mà người cho rằng bội phần mầu nhiệm kia. Và Người đó là ai? Chính ông Ken R. Dyke, một nhà chuyên môn có danh nhất Về nghề bán hàng ở Mỹ. Ông trước làm giám đốc thương mại tại xí nghiệp Johns Manville, hãng làm những mái nhà phòng hỏa và bây giờ chỉ huy Phòng quảng cáo tại công ty Palmolive Peet, lại đồng thời làm hội trưởng "Liên đoàn" các nhà quảng cáo nữa. Cứ một trăm bức thư mà ông Dyke thường Gởi cho các tiệm bán lẻ các hóa phẩm hãng ông sản xuất, để hỏi thăm Tình hình, thì ông chỉ nhận từ năm đến tám thư hồi âm, nghĩa là từ năm tới Tám phần trăm. Cho nên ông cho rằng được mười lăm phần trăm đã là kỳ dị và nếu Được hai mươi phần một trăm thì là có phép mầu nhiệm.

      Vậy mà một bức thư của ông gởi đi có chép lại ở dưới đây, đã được Bốn mươi hai phần trăm thư hồ âm! Nghĩa là mầu nhiệm tới gấp hai. Đó là những Chứng cớ mà người ta không thể nhún vai mà không công nhận được. Vả Lại không phải chi một bức thư đó được cái may mắn bất ngờ đó đâu, Cả chục bức thư cũng thành công như vậy.

      Nguyên do ở đâu? Ông Ken Dyke đích thân chỉ cho bạn đây: Sau khi theo ông Học những lớp giảng của ông Dale Carnegie, tôi làm cho những bức thư Tôi gởi để dò tình hình, công hiệu tăng lên một cách lạ lùng. Tôi Hiểu rằng những lý lẽ mà tôi dùng từ trước tới nay hoàn toàn vô ích. Tôi thực hành những quy tắc đã học được và làm cho công hiệu Của những bưc thư tôi gởi đăng lên từ năm trăm tới tám trăm phần trăm.

      Đây, bức thư mầu nhiêm đó đây. Nó làm cho người nhận được vui thích, Vì trong thư đã xin người này giúp một việc, một việc nó làm cho người Đó thấy sự quan trọng của mình.

      Sau Mỗi đoạn thơ, tôi có bình phẩm: "Ông Blank thân mến, Ông có thể làm ơn giúp tôi vượt một nỗi khó khăn không?" . Ta thử tưởng tượng cảnh Đó: Một người buôn bán tầm thường ở Arizona nhận được một bức thư Của một nhà quảng cáo lớn nhất ở Nữu Ước. Mà trong thư đó ngay từ Câu đầu, nhà quảng cáo đó cậy một việc. Tôi tưởng tượng nhà buôn Đó tự nhủ: "... Nếu ông ta được gặp sự khó khăn, thì có thể nhờ cậy Mình được. Mình vẫn thích giúp kẻ khác...Nào, coi xem nào, có chuyện Chi khó khăn đấy?" . Năm ngoái, tôi đã khuyên các ông giám đốc của Công ty tôi rằng cách hiệu nghiệm nhất để tăng số hàng bán lẻ là Mở một cuộc cố động kịch liệt suốt một năm để bán trực tiếp và phí Tốn cuộc cố động đó do công ty sản xuất chịu hết.

      Nhà bôn chắc tự nhủ: Thì đúng rồi, cố nhiên họ phải gánh những phí Tốn đó chứ, vì họ thu cả triệu bạc lời, trong khi mình nai lưng ra làm Để kiếm từng xu... Rồi sao nữa? . Mới rồi, tôi gởi một tờ phỏng vấn Có nhiều câu hỏi, cho một ngàn nhà đại lý đã hưởng lời trong cuộc sống Cố động đó, và vài trăm bức thư hồi âm tôi đã nhận được chứng tỏ Rằng các nhà đại lý rất hành lòng về cách hợp lý đó.

      Cho nên chúng tôi vui lòng hơn kế hoạch cố động mới mà tôi biết rằng Sẽ làm ông vui lòng hơn kế hoạch năm rồi nữa.

      Nhưng sáng nay, ông hội trưởng của chúng tôi đã nghiên cứu với tôi Những tờ báo về kết quả cuộc cố động trước và cậy rồi cho biết cuộc Cố động đó đã giúp cho hội tăng gia được số hàng bán là bao nhiêu. Vì lẽ đó nên tôi phải nhờ cậy ông giúp tôi trả lời câu hỏi đó.

      Câu này tuyệt: "Tôi phải nhờ cậy ông giúp tôi trả lời câu hỏi đó". Nhà buôn ở Arizona nghĩ rằng ông lớn đó biết điều lắm và biết suy Xét đoán của thân chủ có giá trị. Bạn nên nhớ rằng Ken Dyke không Hề phí thì giờ khoe sự quan trọng của ông ta. Trái lại, ông vội vàng Tỏ ra rằng ông trông cậy ở sự giúp đỡ của nhà buôn đó nhiếu lắm. Ông nhận ngay rằng không có sự giúp đỡ ấy, ông không thể nào viết Bài báo cáo cho ông hội trưởng được. Lời lẽ như vậy, thì làm sao nhà Buôn ở Arizona không hài lòng được? Vì dù sao ông cũng chỉ là một người Phàm như chúng ta.

      Tôi muốn xin ông Giúp tôi như vầy:

      Nếu ông giúp việc đó, tôi sẽ Lấy làn quý hóa lắm và mang ơn ông vô cùng. Kính chào... Bạn nên để ý rằng, trong đoạn cuối đó, hai chữ "tôi" và "ông" quan trọng khác Nhau. Chư õ "tôi" phải đọc nho nhỏ mà chư õ "ông" phải đọc lớn tiếng. Rồi lại không tiếc lời cám ơn: nào "lấy làm quý hóa lắm", nào mang ơn ông vô cùng".

      Bức thư thường lắm, Phải không? Vậy mà nó "mầu nhiệm" lạ lùng. Tại sao? Tại người viết Đã xin người nhận ban cho một ân huệ nhỏ, mà như vậy tất nhiên người Nhận thư tự thấy mình quan trọng lắm.

      Chiến thuật vô hại đó luôn luôn có kết quả. Benjamin Franklin vì dùng Nó mà làm cho một kẻ thù biến thành một bạn thân suốt đời.

      Franklin hồi thiếu thời, đem hết số tiền để dành được, đặt vào một Nhà in nhỏ. Ông được bầu làm thư ký hội đồng ở Philadephie, do đó được Độc quyền lãnh in hết thảy những công văn trong các sở. Địa vị đó rất Lợi cho ông và ông quyết giữ nó. Chẳng may ông có một kẻ thù trong Hội đồng, người đó là một nhà giàu có, và có quyền thế trong tỉnh. Người đó ghét ông tới nỗi đã có lần công kích ông trước công chúng Trong một bài diễn văn.

      Cái đó mới Thật nguy hại. Cho nên Franklin quyết chinh phục được thiện cảm của kẻ Thù. Nhưng không phải dễ. Kiếm cách thi ân với người đó sao? Không Được. Phương pháp đó gợi lòng ngờ vực của người ta và có thể làm Cho người ta khinh bỉ mình nữa.

      Franklin Khôn ngoan, khéo léo làm, không dại dột đâu. Ông làm trái hẳn lại: Ông xin kẻ thù ông giúp ông một việc.

      Bạn cứ yên lòng: Ông không phải mượn tiền người đó đâu. Không. Ông Xin một ân huệ mà người kia vui lòng cho, vì xin như vậy là tỏ một cách Khéo léo rằng ông khâm phục người đó có tài cao học rộng.

      Xin bạn nghe chính ông Franklin kể chuyện lại: Tôi nghe người ta nói rằng Trong tủ sách ông ta có một cuốn sách rất hiếm quý, tôi bèn viết Cho ông vài hàng tỏ ý ước ao được đọc cuốn sách ấy và xin ông làm ơn cho tôi mượn trong vài ngày.

      Ông Ta cho mang lại nhà tôi liền và khoảng một tuần lễ sau, tôi cho người Mang trả với một bức thư trong đó tôi tỏ ý cảm ơn ông lắm.

      Khi chúng tôi lại gặp nhau ở hội nghị, ông ta trò chuyện với tôi, có Lễ độ lắm. Rồi từ đó ông sốt sắng giúp tôi, bất kỳ trong cơ hội Nào, thành thử chúng tôi trở nên đôi bạn rất thân cho tới khi ông Mất.

      Franklin đã khuất một năm rưỡi Năm rồi mà triết lý của ông vẫn còn có kết quả dị thường. Một người Học trò của tôi Albert B.Amsel đã áp dụng nó một cách khéo léo.

      Ông Amsel làm đại lý cho một nhà bán ống chỉ và lò sưởi bằng đồng, Từ lâu nay vẫn kiếm cơ hội bán hàng cho một xí nghiệp đúc chì lớn ở Brooklyn. Xí nghiệp đó vừa có nhiều khách hàng, vừa được tin cậy. Nhưng ông không tiến được một bước nào hết. Vì ông chủ xí nghiệp đó là Hạng người lạ lùng, lúc nào cũng hầm hầm, nói năng thì cực kỳ cục Cằn thô lỗ. Ngồi sau chiếc bàn làm việc, ngậm điếu xì gà lớn ở mép, Mỗi lần ông thấy mặt Amsel, ông ta nói như chó sủa: "Hôm nay không Mua chi hết. Đừng uổng công làm mất thì tôi! Thôi, đi".

      Nhưng một hôm ông Amsel dùng một chiến thuật khác, môt chiến thuật Mà kết quả mà kết quả là bán một số hàng lớn, được thêm một khách Hàng thành bạn thân của ông và sau cũng nhiều vụ làm ăn khác nữa.

      Hãng ông Amsel đang điều đình để mua một chi điếm mới ở làng Queens, Tại Long Island. Miền đó, ông chủ xí nghiệp đúc chì biết rõ lắm và Có nhiều khách hàng ở đó. Khi ông Amsel trở lại thăm nhà doanh nghiệp, ông vội nói ngay: Thưa ông C, hôm nay tôi không lại để cậy ông mua Hàng cho tôi đâu. Tôi chỉ xin ông chỉ giùm tôi một điều thôi... Ông Có thể tiếp tôi một lát được không?. Hừ! sao! Ông C, vừa đáp vừa Lăn điếu xì gà từ mép này qua mép kia. Nói thử coi! Hãng tôi tính mở Một chi điếm ở ở làng Qeens. Mà không ai biết nơi đó rõ hơn ông. Cho Nên tôi tự tiện lại hỏi ý kiến ông. Ông nghĩ ý định đó của tôi có Được không?. Tình thế thay đổi hẳn. Đã từ lâu nhà đức chì quen tỏ sự Quan trọng của mình bằng giọng thô lỗ với người bán hàng cho ông và La ầm lên, mời họ "cút". Nhưng lần này ông Amsel lại hỏi ý kiến ông. Tốt lắm! Người thay mặt cho một hãng lớn lại hỏi ý kiến ông để về Trả lời cho những viên giám đốc của y! Ông C bèn kéo ghế mời ngồi, Rồi trong một giờ đồng hồ ông ta diễn thuyết về những cái lợi buôn Bán ở làng Qeens. Không những tán thành nơi lựa làm kho hàng, mà còn Vạch cho cả một chương trình để mua cửa hàng đó, dự trữ hàng hóa và Khai trường xí nghiệp mới. Để tỏ ra mình là một người quan trọng, ông Ta còn lại khuyên nên quản lý xí nghiệp ra sao. Sau cùng, ông nói về Đời tư của ông, và kể lễ cả tâm sự về nỗi buồn bực trong gia đình ông nữa... Ông Amsel nói: "Chiều hôm đó, khi từ biệt ông ta, không Những ông đặt mua số hàng quan trọng mà còn bắt đầu thành bạn thân Của tôi nữa. Bây giờ tôi đánh quần vợt với thằng cha mà hồi trước Chưa trông thấy tôi, y đã nhe nanh ra chỉ chực cắn. Nguyên do sự thay Đổi đó chỉ vì tôi đã nhờ cậy ông ta một việc nó làm thỏa tính tự Phụ của ông ta".

      Chúng ta nghiên cứu Bức thư sau này nữa của Kenyke, bức thư mà trong đó chánh sách "xin Ngài Làm ơn" được áp dụng một cách khéo léo làm sao! Cách đây vài năm, ông Dyke thất vọng lắm vì ít khi ông nhận được hồi âm những bức thư ông gởi cho các thân chủ: thầu khoán, thương gia, kiến trúc sư, để xin Họ cho biết tình hình buôn bán. Thường thường một trăm bức thư mới được Một thư trả lời. Ít quá, nếu được hai bức, ông đã cho là khá, còn Được ba bức thì thật là tốt lắm. Nếu mà một trăm bức thư thì ông phải Cho là sự lạ.

      Vậy mà bức thư sau này Được năm mươi phần trăm thư trả lời, có phải là năm lần mầu nhiệm hơn không? Và những thư hồi âm dài tới ba trang, tràn trề tình thân ái, lòng hăng Hái và những lời khuyên có ích! Bức thư đó đây. Bạn nhận thấy rằng Nó gần như bức thư trên kia. Bạn đọc đi, rồi thử tưởng tượng tình cảm Của người nhận được, thử kiếm lời lẽ tại sao bức thư đó "kết quả Năm lần hơn một phép mầu".

      Ông Doe Thân ái, Ông giúp tôi một việc nhỏ được không? Đã gần một năm, tôi Khuyên công ty tôi in một cuốn tổng mục các khí cụ và vật liệu với Cách dùng để các kiến trúc sư dễ tra cứu. Tôi xin giở một bản sau Đây biếu ông. Đó là cuốn thứ nhất trong loài ấy.

      Nhưng những cuốn tổng mục ấy phân phát gần hết rồi. Ông giám đốc Công ty đồng ý với tôi rằng chỉ nên tái bản nếu có chứng cớ chắc Chắn rằng cuốn đó in ra có lợi cho chúng tôi. Chúng tôi định lập một Hợp đồng để xét xem có nên tái bản cuốn tổng mục đó chăng, và xin ông vui lòng nhận một chân trong hội đồng đó cùng với bốn mươi chín vị kiến trúc Sư trong các miền khác, để giúp ý kiến chúng tôi.

      Để cho công việc của ông dễ dàng, tôi đã biên đằng sau bức thư nầy ít câu hỏi rất đơn giản dị. Ông sẽ ban riêng cho tôi một ơn lớn nếu ông vui lòng trả lời những câu hỏi đó và thêm vài lời bình phẩm mà ông cho rằng có ích rồi bỏ bức thư vào trong bao thư có dán cò saÜn Tôi gởi theo đây.

      Tôi không cần phải Thưa với ông rằng ông không chịu trách nhiệm gì về những lời chỉ bảo Của ông hết. Vậy tôi xin để ông tự ý định đoạt xem cuốn tổng mục Nên bỏ đi, hay nên tái bản và chúng tôi sẽ cải cách theo lời khuyên Của ông.

      Dù sao cùng xin ông tin rằng Tôi hoan nghinh sự cộng sự của ông lắm... Tôi cảm tạ ông và kính chúc ông...Giám đốc phòng thương vụ. Ken R Dyke. Và bây giờ, tôi xin dặn Bạn điều này. Tôi do kinh nhgiệm mà biết rằng sau khi đọc bức thư đó, Có vài bạn đã dùng phương pháp đó như cái máy thiếu hẳn về tự nhiên: Họ không dùng những lời khen tặng thành thật mà lại dùng một lối Nịnh hót dối trá và tì tiện. Như vậy tất nhiên là không thành công. Thật vậy, chúng ta ai cũng khát khao được người khen ngợi và quý mến, Nhưng chúng ta rất sợ lời nịnh hót.

      Tôi xin nhắc lại: những phương pháp chỉ trong cuốn này chỉ có kết quả Khi nó được áp dụng một cách chân thành tự đáy lòng mà ra.

      Những điều tôi chỉ cho bạn, không phải là những thủ đoạn, những mánh Khóe để thành công đâu.

      Không. Đó Là một quan niệm mới về nhân sinh, một triết lý mới.

Bảy Lời Khuyên Để Tăng Hạnh Phúc Trong Gia Đình, Chôn Sống Hạnh Phúc Gia Đình

     Năm 1852, Hoàng Đế Nã Phá Luân đệ tam say mê Nữ bá tước Marie Eugénie Ignace Augustine de Montijo, người đàn bà đẹp nhất thế giới và cưới nàng. Cận Thần có người can gián Hoàng Đế vì lẽ không được "môn đăng hộ đối".

      Nhưng Hoàng Đế nói: "Có cần chi điều đó". Cái duyên và vẻ trẻ đẹp Lộng lẫy của nàng làm cho Hoàng Đế mê ly như gặp tiên. Trong một bài Diễn văn, Hoàng Đế nói như thách cả nước Pháp: "Trẫm đã cưới một Người bàn bà mà Trẫm yêu và ngưỡng mộ, như vậy còn hơn là cưới một Người mà Trẫm không được biết".

      Hoàng Đế và Hoàng Hậu có đủ điều kiện để cuộc lương duyên hoàn toàn theo ý tưởng: Sức mạnh, tiền bạc, quyền thế, vinh quang, sắc đẹp, tình yêu. Chưa bao giờ người ta thấy hạnh phúc thiên liêng trong gia đình chói lọi Rực rỡ như vậy.

      Than ôi! Chẳng bao Lâu, lửa thiêng đó chập chờn lu mờ và tắt hẳn. Nả Phá Luân đã có Thể làm cho nàng Eugénie thành một bà Hoàng Hậu được, nhưng không có Gì ở đời này, cả tình thương của ông, cả uy quyền của ông, có thể Thay đổi nổi tính tình người đàn bà đó.

      Bà điên cuồng vì ghen tuông, bị nghi ngờ nó giày vò bà, làm cho đời Sống của ông không được mảy may tự do. Bà không kể gì tới mệnh lệnh Của ông nữa, bà sồng sộc xông vào văn phòng của ông trong khi ông Bề bộn việc nước, trong lú ông bàn kín việc quốc gia đại sự, bà cũng Vào cho kỳ được mới nghe. Bà nhứt định không bao giờ để ông ở một Mình hết, luôn luôn sợ ông có ngoại tình.

      Thường thường bà chạy vào nhà một bà chị để phàn nàn về chồng, trút Hết tâm sự, khóc la, đe dọa. Có lắm lần bà đạp cửa vô thư viện của ông để chửi ông nữa. Cho nên, làm chủ mười hai tòa cung điện lộng lẫy mà Nã Phá Luân đệ tam không có lấy một cái tủ để trốn trong đó yên Thân được.

      Rồi sau xảy ra sao? Đoạn Văn sau này, trích trong cuốn sách thú vị của E.A. Rheinhardt Nã Phá Luân Và Eugénie: bị hài kịch của một đế chính trả lời câu hỏi đó: "Như vậy, Rốt cuộc, Nã Phá Luân có ngoại tình thật và ông luôn luôn lén lút Ra khỏi cung, đội chiếc nón nỉ kéo sụp xuống che mắt, có độc một người Hầu cận theo sau, để đi tới nơi hẹn hò với một giai nhân... nếu không Phải, như hồi còn hàn vi, để đi lang thang trong kinh đô, vớ vẫn dạo Chơi trong những con đường mà các vị Hoàng Đế chỉ được nghe tả trong sách..".

      Đó, cách cư xử của bà Eugénie đưa tới hậu quả như vậy đó. Đành rằng Bà vẫn còn là Hoàng Hậu nước Pháp. Đành rằng bà vẫn là người đẹp Nhất thế giới. Nhưng khốn nạn thay, cả chức Hoàng Hậu và sắc đẹp đó Không đủ vãn cứu tình yêu bị ngạt trong không khí đầy chất độc vì những Cuộc bất hòa đó.

      Phải, Eugénie cũng Có thể kêu Trời như Job: Ghét của nào, Trời trao ư? Không đâu. Chính Bà tự đem nó trút lên đầu bà vì cái máu ghen và nhũng lời đay nghiến Của bà. Đành hanh, nhiếc móc, giày vò, thứ khí giới tại hại nhất của Diêm vương đặt ra để tiêu diệt tình yêu. Khí giới đó chắc chắn có hiệu Quả hơn hết cũng như nọc rắn hổ vậy, không ai thoát khỏi chết.

      Hầu tước phu nhân Tolstsoi tìm thấy chân lý đó nhưng trễ quá. Lúc lâm Chung, bà thú với con gái bà rằng, chính má đã làm cho ba các con chết. Con các bà không biết trả lời ra sao, sa lệ. Vì biết rằng quả đúng Như vậy: Ông Tolstoi chết vì bà đã đầu độc đời ông bằng những Lời đay nghiến cay chua không ngớt, những cuộc xung khắc bất tận.

      Mà cặp vợ chồng đó có đủ điều kiện của hạnh phúc. Tolstoi là một Văn sĩ nổi danh nhất hoàn cầu. Ngoài vinh quang đó ra, ông bà lại giàu Sang, có địa vị quan trọng trong xã hội và nhiều con. Không bao giờ cuộc Hôn nhân trổ bông dưới nền trời tươi sáng hơn nữa mới đầu, hạnh phúc Của ông bà đầy đủ quá, hoàn toàn quá đến nỗi có khi cả hai đều quỳ Gối cầu xin Thượng đế giữ gìn họ trong hoàn cảnh thần tiên đó.

      Rồi thì một sự lạ lùng xảy ra. Lần đầu tiên Tolstoi biến đồi tính nết, Thành một người khác hẳn. Ông xấu hỗ về những danh tác ông đã viết, Và bắt đầu từ những lúc đó, ông mệt mài viết những bài thuyết giáo Về hòa bính và kêu gọi diệt trừ chiến tranh và khổ cực cho nhân loại. Ông thú rằng hồi thiếu thời, ông đã mắc những tội lỗi không thể Tưởng tượng được, cả tội giết người nữa và để chuộc tội, ông nhất Định theo đúng giáo lý Ki Tô. Ông phân phát hết của cải, thề sống Trong cảnh nghèo. Ông làm lụng ngoài đồng, chặt cây, phơi cỏ, đóng Lấy giày quét lấy phòng, ăn trong đĩa bằng gỗ, rán yêu cả những kẻ Thù ông.

      Đời của ông là một bi kịch, Mà như vậy chỉ do hôn nhân của ông. Bà xưa xa hoa, ông thì ghét. Bà Ham danh vọng, thích được tôn trọng, thích giao du, mà ông lại không màng Tới những thú tầm phào đó. Bà đòi có nhiều vàng, sống cuộc đời quan Trọng, còn ông thì cho giàu có là một tội lỗi.

      Trong nhiều năm, bà đay nghiến ông, thịnh nộ với ông, mạt sát ông, Vì ông in sách phát không, không đòi quyền tác giả, mà bà thì không Muốn bỏ những món tiền đó.

      Khi ông Chống lại thì bà phát cơn động kinh, lăn trên mặt đất, ngậm ở môi Một ve thuốc phiện, thề sẽ tự tử hay đọa đâm đầu xuống giếng.

      Có một chi tiết mà tôi cho là vô cùng thương tâm trong đời của ông Bà. Như tôi đã nói, lúc mới cưới, cuộc tình duyên đó thật đẹp đẽ, Vậy mà bốn mươi tám năm sau, ông Tolstoi đến nỗi hễ trông thấy mặt bà là chịu Không nỗi... Có khi buổi tối, bà già cô đơn có thèm khát tình thương, Lại quỳ bên ông và xin ông đọc cho nghe những đoạn dịu dàng cảm động Mà ông viết vô nhật ký để tặng bà, năm mươi năm về trước.

      Và khi ông đọc, sống lại những ngày tươi sáng rực rỡ, bây giờ đã Tan như mây khói, cả hai đều rơi lệ. Than ôi! Thực trạng khác xa những Mơ mộng thiếu thời một cách độc địa làm sao!

      Sau cùng năm tám mươi hai tuổi, Tolstoi không chịu nỗi sự bất hòa ghê gớm trong Gia đình nữa và một buổi tối tháng mười năm 1910, tuyết sa đầy trời, ông Trốn bà, đi xa, trong đêm tối và lạnh lẽo, không biết là đi về đâu.

      Mười một ngày sau, ông đau phổi và chết tại một nhà ga. Lời cầu xin Cuối cùng của ông là đừng để ông thấy mặt vợ.

      Đó là Tolstoi phải chuộc những cơn giận lời dọa nát, lời trách móc Với cái giá đó.

      Có lẽ độc giả tự Nhủ rằng có nhiều chỗ bà phàn nàn cũng đáng. Phải. Nhưng vấn đề không Phải ở đóVấn đề ở chỗ này, bà phàn nàn có ích gì cho bà không? Hay Là, trái lại chỉ làm cho tình thế đã tệ hại còn tệ hại thêm nhiều?

      Khi trễ quá rồi, bà mới tự thú: "Tôi tin chắc rằng hồi đó tôi điên". Bi kịch thảm thương nhất trong đời Lincoln cũng là cuộc hôn nhân của ông Tôi nói rõ: không phải là vụ ám sát ông mà là cuộc hôn nhân của ông. Khi tên Both hạ sát ông Bằng một viên đạn, ông không hay rằng người ta mới bắn ông, nhưng trong Hai mươi ba năm trời, gần như mỗi ngày, ông được nếm những trái cây chua chát Của một duyên nợ đau khổ" như lời ông Herndon, người bạn ông đã nói. Thật vậy, trong gần một phần tư thế kỷ bà Lincoln rút dần mạch sống Của đời ông bằng cách kích bác, gây lộn, giày vò, đay nghiến ông.

      Bà luôn luôn ray rứt, đay nghiến rằng ông chẳng được vẻ gì: nào là Lưng gù, chân đi thì kéo lê như thằng mọi, dáng điệu cứng như que củi, Gai mắt lạ lùng.

      Bà nhại dáng đi của ông rồi nghiến răng hỏi ông sao không bắt chước dáng đi lịch sự của Bà?

      Bà oán cả hai tay ông, vừa rộng Vừa vểnh ra như tai voi. Bà chê mũi ông lệch, bà chê môi dưới ông Trề ra, bà chê ông có vẻ ốm đói, tay chân thì lớn quá mà đầu thì Nhỏ quá!

      Hai ông bà trái ngược nhau Về đủ mọi phương diện: giáo dục, tính tình, thị hiếu. Chọi nhau hoài... Một sử giả thông thạo nhất về đời sống Tổng Thống Lincoln có viết: "Giọng nói the thé của bà Lincoln, ở ngoài đường cũng nghe thấy, và Những cơn thịnh nộ của bà thì điếc tai hàng xóm. Mà không phải khi bà Giận dữ chỉ là la hét mà thôi đâu, bà còn làm hung nữa, có nhiều Chứng cớ không thể cãi được".

      Chẳng Hạn, sau khi cưới, ông bà lại trọ nhà bà Farly, vợ góa một y sĩ có Nấu cơm tháng.

      Một hôm, lúc điểm tâm, ông Lincoln có một cử chỉ hoặc thốt một lời làm cho bà ta nổi giận. Không ai nhớ ông đã làm gì, nhưng người ta thấy bà Lincoln trong lúc Cơn điên lên đến cực điểm, liệng một tách cà phê nóng vào mặt chồng Ngay lúc đông đủ khách trọ khác.

      Lincoln Xấu hổ lắm, làm thinh ngồi trơ trên ghế trong khi bà chủ trọ đem chiếc Khăn ướt lại chùi và quần áo cho ông.

      Lòng ghen của bà Loncoln, vô lý, dữ tợn, và không thể tưởng tượng Được, đến nỗi chỉ cần đọc những đoạn tả những cơn giận dữ, bi thảm Làm cho mất mặt trước công chúng, phải, chỉ cần đọc những đoạn đó, Bảy mươi lăm năm sau, cũng còn thấy kinh tởm rùng mình. Sau cùng bà hóa điên. Người ta cho rằng tánh hạnh bà như vậy, bởi vì bà mắc bệnh thần kinh. Không thể có lời nào nhân từ hơn để xét bà nữa.

      Bây giờ ta tự hỏi: Những cơn thịnh nộ đó, những lời đay nghiến đó, Cái lối bù lu bù loa đó có cải thiện ông Lincoln chút nào không?

      Một ngàn lời không. Nó chỉ giết chết tình cảm của ông đối với bà, Nó làm cho ông suốt đời hối hận rằng đã cưới bà và chỉ muốn có mỗi Hành vi là đi khỏi nhà cho khuất mắt.

      Tại tỉnh Springfield, là nơi gia đình Lincoln, có mười ông luật sư. Vì đông Quá, không thể kiếm ăn trong tỉnh đó được, họ phải đi ngựa từ tỉnh Ly này qua tỉnh ly khác, theo sau ông tòa David Davis để cãi trong những Lúc ông này xử án khắp trong miền. Nhưng trong khi bạn đồng nghiệp của ông Lincoln cứ cuốt tuần lại trở về gia đình thì ông Lincoln không muốn Về, vì rất kinh tởm sự ở gần bà vợ. Và trong ba tháng hè và ba tháng Thu, ông ở xa biệt, không lại vãng gần miền Springfield.

      Như vậy trong nhiền năm. Đời sống trong những quán trọ nhà quê đó không Vui thú, cũng không đủ tiện nghi, nhưng sống như vậy, ông còn thích hơn Là về nhà thấy bà Lincoln với những cơn tam bành lục tặc của bà.

      Hành vi của bà Lincoln, Hoàng Hậu Eugénie và Nữ bá tước Tolstoi có Những kết quả như vậy. Chỉ mang lại bất hạnh phúc cho gia đình và diệt Hết nguồn ân ái mà mấy bà quý hóa nhất. Sau khi bàn cãi trong mười một năm ở "Tòa chuyện xử các vụ lôi thôi trong gia đình ở Nữu Ước" và nghiên Cứu cả ngàn vụ chồng bỏ nhà ra đi, bà luật sư Bessie Hamburger tuyên Nố rằng đàn ông phải trốn vợ vì họ chán chê vợ rầy rà, gây gổ. Như một văn sĩ đã nói: "Đàn bà đào huyệt chôn sống hạnh phúc gia đình Bằng nanh vuốt của họ".

      Vậy, thưa quý Bà, nếu quý bà muốn giữ sự vui vẻ hòa nhã trong gia đình, xin quý bà Theo lời khuyên dưới đây: Đừng ray rứt đay nghiến chồng!

 Tùy Ngộ Nhi An

      Và ông giữ lời. Ở độc thân cho tới hồi ba mươi lăm tuổi, rồi cưới một người Đàn bà giàu, góa, hơn ông mười lăm tuổi, một bà góa tóc đã bạc vì năm mươi cái Xuân xanh! Bà biết rõ rằng Disraeli cưới bàkhông phải vì tình, mà vì Tiền. Cho nên bà chỉ nhận lời với một điều kiện là cho bà đợi một Năm để có đủ thì giờ xét tính tình ông. Hết hạn một năm, bà ưng. Cuộc Tình duyên đó chẳng nên thơ chút nào hết mà còn có vẻ mua bán nữa, Phải không bạn? Vậy mà lại là một tình duyên sung sướng nhất trong Những trang dòng tố của hôn nhân niên giám. Bà góa và giàu có, đã Không trẻ, không đẹp, cũng chằng tài hoa gì. Trái lại, trong câu chuyện, Bà thường lầm lộn tức cười về sử ký hay văn học sử. Chẳng hạn, bà Không biết dân Hy Lạp thịnh trước hay dân La mã thịnh trước. Quần áo Thì lố lăng mà nhà cửa thì bày biện mới tai hại làm sao!

      Nhưng cách ứng xử của chồng, thì thật là tuyệt diệu và là điều kiện Cốt yếu để gây và nuôi hạnh phúc trong gia đình.

      Bà không bao giờ tranh khôn với chồng. Khi ông về nhà sau cả một bữa Chiều mệt mỏi vì ứng đối xã giao với các công tước phu nhân linh mẫn, ông nghe bà chuyện trò ngây thơ mà óc được nghỉ ngơi. Lần lần gia đình ông thành một nơi thần tiên, vì nơi đó là nơi ông thảnh thơi dưỡng sức Trong sự chiều chuộng âu yếm của vợ. Những giờ sống bên cạnh bà vợ Đứng tuổi đó là những giờ êm đềm nhất trong đời ông.

      Bà là tri kỷ của ông, vừa là bạn đồng tâm, là nguồn an ủi và là Quân sư của ông nữa. Mỗi buỗi tối, ở Nghị viện ra ông vội về nhà Kể cho bà biết những tin tức hôm đó. Và điều này quan trọng nhất, Dù ông lập tâm thi hành bất cứ công cuộc gì, không bao giờ bà nghỉ Rằng ông có thể thất bại được.

      Trong Ba mươi năm, ông là lẽ sống độc nhất của bà. Bà quý của cải của Bà chỉ vì của đó làm cho đời sống của người bà yêu được dễ chịu hơn. Đáp lại tình đó, ông tìm hết cách làm đẹp lòng bà. Ông khẩn khoản Xin nữ Anh Hoàng Victoria phong tước cho bà và vì vậy, năm 1868, bà được Sắc phong bá tước phu nhân.

      Dù bà Có lầm lỗi gì đi nữa, ông cũng không bao giờ chĩ trích bà, không bao Giờ trách bà nửa lời, mà nếu ai cả gan chê giễu bà thì ông chồm lên Bênh vực bà một cách chân thành dữ tợn. Bà Disraeli không phải là Một người hoàn toàn, nhưng trong ba mươi năm, bà không ngớt nói về chồng, Khen ngợi, ngưỡng mộ ông. Kết quả? Ông Disraeli thích nhắc lại lời này Lắm: "Trong ba mươi năm sống chung không bao giờ tôi thấy buồn chán vì vợ Hết". Vậy mà nhiều người dám cho rằng bà đần độn vì không thuộc sử Ký!.

      Còn ông thì vẫn thường nói với Mọi người rằng bà là nhân vật quan trọng nhất trong đời ông. Kết quả Ra sao?

      Bà khoe nhiều lần với bạn Bè rằng: "Nhờ lòng âu yếm của nhà tôi mà đời tôi là một chuỗi dài Hạnh phúc".

      Trong lúc vắng, ông bà Thường nói đùa nhau. Ông nói: Mình, anh cưới mình chỉ vì của cải mình Thôi... Và bà, mỉm cười, đáp: "Phải, nhưng bây giờ giá có cưới lại Thì mình sẽ cưới em vì tình phải không?" .

      Ông chịu nhận lời đó đúng. Bà chẳng hoàn toàn chút nào hết. Đúng. Nhưng ông Disraeli đã không ngoan và chịu an phận.

      Henry James nói: "Quy tắc thứ nhất phải áp dụng trong sự giao thiệp với Mọi người là để cho họ được sung sướng theo quan niệm của họ".

      Văn sĩ Lelend Foster Wood cũng nói gần như đúng như vậy: "Muốn có một Hạnh phúc trong gia đình, kiếm một người bạn trăm năm lý tưởng là điều Không cần mấy, cần thiết là chính mình phải là một người bạn trăm Năm lý tưởng đã".

      Vậy muốn hạnh phúc Trong gia đình, quy tắc thứ hai là: Bạn trăm năm của ta ra sao, ta chịu Làm vậy, đừng có ý sửa đổi làm chi.