LỊch sử truyền giáo tại việt nam quyển II lm. Nguyễn hồng chưƠng I: MỘt cha dòng têN Ở việt nam tới rôMA


II. KIÊU GỌI LẦN II – ĐỨC CHA PHANXICÔ PALLU QUA RÔMA (1667-1669)



tải về 1.47 Mb.
trang6/21
Chuyển đổi dữ liệu30.07.2016
Kích1.47 Mb.
#10372
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   21

II. KIÊU GỌI LẦN II – ĐỨC CHA PHANXICÔ PALLU QUA RÔMA (1667-1669)

Đang khi cha Giacôbê de Bourges còn phải ở lại đất Pháp để chờ tàu của hãng buôn Đông Ấn mới thành lập, đưa trở lại đất Thái Lan, khởi hành ngày 14-03-1666, thì Đức Cha Phanxicô Pallu đã bỏ đất Thái Lan để trở về Âu Châu công cán lần nữa cho vấn đề quyền bính của các giám mục đại diện. Tới kinh đô Thái Lan ngày 27-01-1664, một năm sau, Đức Cha Phanxicô Pallu đã lại lên đường trở về ngày 17-01-1665.

Theo quyết định của các thừa sai trong công đồng Yuthia thì cuộc công cán thứ hai này phải trao cho một giám mục. Vì những vấn đề đặt ra để xin Toà Thánh giải quyết lần này, có liên hệ quan trọng đến vận mệnh của Hội Truyền Giáo Paris cũng như công cuộc truyền giáo của các thừa sai Pháp trong khu vực truyền giáo được sai đến. Cần phải có giám mục là người có địa vị quan trọng để trình bày vấn đề, giải thích và theo đuổi cho đến thành quả.

 

1. Đức Cha Phanxicô Pallu lên đường đi công cán và sứ mệnh của ngài

Để điều đình một công việc, chắc chắn là Đức Cha Phanxicô  Pallu thích hợp hơn là Đức Cha Lambertô de la Motte. Có lẽ Thiên Chúa đã sắp đặt như thế, để trong hai Đức Giám mục tiên khởi của Giáo Hội Việt Nam, chúng ta sẽ thấy ngay từ lúc đầu mỗi vị giữ một địa vị trong công việc xây dựng. Nếu nói theo lối chúng ta ngày nay, thì có thể nói Đức Cha Phanxicô Pallu là người giữ chân ngoại giao. Một phần lớn đời ngài sẽ là đi công cán để bảo vệ quyến bính cho các giám mục đại diện, bị triều đình Bồ Đào Nha đe doạ và bị các thừa sai dòng Tên ch ống đối không chịu nhận quyền. Còn Đức Cha Lambertô de la Motte là người tổ chức nội vụ. Suốt đời ngài là săn sóc cho đời sống của các giáo đoàn, sai các cha chính và các thừa sai đến xây dựng và đặt quyền bính ở địa phận Đàng Trong, cũng như Đàng Ngoài. Tiếp đến những cuộc kinh lược của ngài, ấn định tổ chức trong những địa phận, sửa chữa các tệ lạm và thiếu sót, thành lập hàng Giáo sĩ bản quốc và lập dòng Mến Thánh Giá, tổ chức lại đời sống thầy giảng, trong tổ chức Nhà Đức Chúa Trời. Tất cả những tổ chức xây dựng đó, Đức Cha Lambertô de la Motte sẽ làm tờ trình về Toà Thánh, cũng như tình trạng chia rẽ trong địa phận, do sự ngoan cố của các thừa sai dòng Tên không chịu nhận quyền Giám mục đại diện. Công việc xin Toà Thánh phê chuẩn những tổ chức xây dựng đó, cũng như đưa ra những quyết định, những sắc lệnh để bảo vệ quyền bính các Giám mục, công việc đó Đức Cha Lambertô de la Motte phó mặc cho Đức Cha Phanxicô Pallu, người giữ nhiệm vụ ngoại giao với Toà Thánh. Khác với Đức Cha Lambertô de la Motte, Đức Cha Phanxicô Pallu có tính hoà hoãn hơn. Vì không muốn làm mất lòng ai, nên ngài ưa theo đường lối mềm dẻo và nhẫn nhục. Ngài rất thích hợp cho việc đi công cán và điều đình công việc bên ngoài.

Sứ mệnh của ngài trong cuộc công cán qua Rôma lần này là xin Toà Thánh phê chuẩn những quyết nghị của các Giám mục và các thừa sai trong công đồng ở kinh đô Thái Lan. Việc thành lập một trụ sở truyền giáo, dùng làm nhà quản lý, và làm chỗ tạm trú của các thừa sai, trước khi đến các địa sở truyền giáo, học tiếng nói và tìm hiểu văn hoá cũng như tập tục của dân nước đến truyền giáo. Việc thành lập một trường chung để đào luyện các ơn gọi của các địa phận truyền giáo gửi đến, thành lập hàng Giáo sĩ bản quốc theo mệnh lệnh của Bộ Truyền Giáo. Tiếp theo là xin phê chuẩn bản các huấn điều cho các thừa sai. Đặt những nguyên tắc hướng dẫn đời sống thiêng liêng của các thừa sai đi đôi với hoạt động truyền giáo. Việc giáo huấn cho người tân tòng và tổ chức các xứ đạo. Các ngài cũng dự định lập hội các thừa sai của các ngài thành một hội dòng có ba lời tuyên thệ và sống theo đường lối tu trì nghiệm nhặt và khắc khổ của Đức Cha Lambertô de la Motte đã vạch ra. Cuối cùng các Giám mục cũng muốn đặt lại những vấn đề mà cha Giacôbê de Bourges đã trình lên các Hồng Y Bộ Truyền Giáo trong chuyến công cán thứ nhất, tức là vấn đề quyền bính của các Giám mục đại diện trước những đe doạ của người Bồ Đào Nha và chống đối không chịu nhận quyền của các thừa sai dòng.

Nhận lãnh những sứ mệnh trên đây, ngày 17-01-1665, Đức Cha Phanxicô Pallu lên đường trở về Âu Châu công cán. Cũng như chuyến đi, chuyến trở về này, Đức Cha Phanxicô Pallu đi theo đường bộ. Tuy tốn công và lâu ngày hơn, nhưng không sợ người Bồ Đào Nha làm khó dễ, bắt giữ. Hơn 2 năm trời, qua bao gian nguy vất vả với người bạn đường cũ trong chuyến đi là ông Philippê de Chamesson Foissy, Đức Cha Phanxicô Pallu đã vượt ngang qua Ấn Độ để sang phía bên kia bờ biển, lấy tàu để qua Ba Tư, Mesopotamia. Sau đó, ngài lấy tàu đến thẳng Rôma vào tháng 04-1667.

Tới Rôma, vào lúc Đức Thánh Cha Alexandr VII lâm bệnh nặng và sắp qua đời. Ngài chết ngày 22-05-1667 : Đức Cha Phanxicô Pallu phải chờ đợi Đức Giáo Hoàng mới lên thế vị, lúc đó mới có thể bắt đầu công cuộc công cán của ngài. Đức Hồng Y Rospigliôsi lên ngôi Giáo Hoàng lấy hiệu là Clêmentê IX. Đức Thánh Cha mới có tiếng là có thịnh tình với nước Pháp. Dầu sao cứ như bên ngoài, Đức Cha Phanxicô Pallu rất hài lòng với sự đón tiếp của các nhân viên Toà Thánh, mà ngài có việc phải đến gặp. Đức Hồng Y Barberini, Tổng Trưởng Bộ Truyền Giáo muốn Đức Cha đến ngụ ở Bộ. Vị thư ký của Bộ lúc đó là Đức Cha Hiêrônimô Casanata, thay thế Đức Cha Manfroni, cũng tỏ ra có cảm tình với ngài. Vào đầu tháng 10, Đức Cha Phanxicô Pallu đã có thể trình lên Bộ Truyền Giáo, nhiều bản phúc trình để xin Hội Đồng các Hồng Y của Bộ phê chuẩn hoặc giải quyết. Trong buổi yết kiến Đức Thánh Cha mới lên ngôi, Clêmentê IX, ngài đã quyết định trao công việc của các Giám mục đại diện cho uỷ ban đặc biệt 4 vị Hồng Y của Bộ Truyền Giáo như trước đây.

Thấy công việc có hy vọng tiến triển mau chóng và tốt đẹp, tháng 12-1667, Đức Cha Phanxicô Pallu vội lên đường trở về Paris. Các bạn hữu trách ngài vừa mới tới khu vực truyền giáo đã vội vã trở về và khi về lại đến thẳng Rôma không chịu đến gặp trước các quản lý đại diện của ngài để bàn hỏi và đặt vấn đề trước khi trình lên Toà Thánh. May mắn, khi trở về Paris, ngài đem theo đoản sắc của Đức Thánh Cha Clêmentê IX gửi cho vua Louis XIV. Đức Thánh Cha tỏ ra sung sướng khi thấy Đức Cha Phanxicô Pallu trở về, để cho Toà Thánh biết tình hình của những khu vực truyền giáo vùng Đông Ấn. Đức Thánh Cha cũng cho nhà vua biết, ngài sẽ quan tâm đặc biệt đến những điều phúc trình của Đức Cha Pallu và bảo vệ công cuộc của các Giám mục đại diện. Với đoản sắc đó Đức Cha Pallu đã làm dịu những kêu trách của các bạn hữu ở Paris.

 

2. Những chống đối Đức Cha Phanxicô Pallu phải đương đầu trong cuộc công cán ở Rôma

Bỏ Rôma trở về Paris, Đức Cha Phanxicô Pallu mang nhiều hy vọng là công việc sẽ tiến triển mau chóng và tốt đẹp. Nhưng Đức Cha không ngờ là ngài có rất nhiều đối thủ đáng sợ và có thể làm hỏng công việc của mình.

Trước hết là chính những nhân viên trong Toà Thánh Rôma. Các ngài lúc này tỏ ra rất lo ngại tinh thần Pháp giáo của người Pháp. Chính cha Leslay từ trước đến nay rất lạc quan và tin tưởng vào sự ủng hộ của Toà Thánh Rôma đối với các Giám mục đại diện người Pháp, lúc này cũng tỏ ra lo ngại. Theo cha Leslay thì các nhân viên Toà Thánh khi về không muốn đặt người Bồ Đào Nha làm Giám mục đại diện Toà Thánh, cũng không muốn nhận các thừa sai các dòng của họ để sai đến địa sở truyền giáo, nên đành phải nhận người Pháp. Nếu các ngài tìm được những linh mục triều người Ý sẵn sàng nhận lãnh trách nhiệm trên thì chắc chắn sẽ không trao cho người Pháp. Chính Đức Cha thư ký Bộ Truyền Giáo, Casanata, nhiều lần đã nói lên ý nghĩ đó.

Đối thủ thứ hai mà Đức Cha Phanxicô Pallu phải để ý đó là Bồ Đào Nha. Sau 26 năm chiến tranh với Tây Ban Nha, triều đình Lisbonna đã nhận ký hoà ước với Madrid. Trước đây triều đình Tây Ban Nha hết sức ngăn cản không cho Toà Thánh nhận quyền độc lập của Bồ Đào Nha, thì nay với hoà ước 18-02-1668 trên đây, Bồ Đào Nha xin Toà Thánh công nhận cách dễ dàng và nối lại liên lạc ngoại giao như trước. Từ nay Bồ Đào Nha sẽ có mặt ở Toà Thánh để bênh vực quyền bảo trợ của mình ở vùng Đông Ấn. Các Đức Hồng Y trong Bộ Truyền Giáo lẽ dĩ nhiên cũng phải quan tâm đến sự chống đối của người Bồ Đào Nha và dè giữ hơn trong những quyết định về quyền bính của các Giám mục đại diện. Chính Đức Hồng Y họ nhà Ursinô lúc này, cũng tỏ ra sẵn sàng bênh vực quyền lợi của người Bồ Đào Nha hơn. Ngài đã tuyên bố là được nhà vua Bồ Đào Nha yêu cầu chống lại cuộc công cán của Đức Cha Phanxicô Pallu.

Nhưng có lẽ đối thủ mà Đức Cha Phanxicô Pallu đáng lo ngại hơn cả là người Tây Ban Nha. Họ lo ngại sự có mặt các nhân viên truyền giáo ở miền Đông Á sẽ đe doạ quyền bảo trợ của họ ở Đài Loan và ở Phi Luật Tân. Hơn nữa trong tình trạng căng thẳng về chính trị giữa Madrid và Paris, họ nghi ngờ các giám mục và các thừa sai Pháp có mặt ở vùng Đông Á, có thể cũng là tay sai của Louis XIV, đe doạ các thuộc địa của họ. Vì thế công tước d’Astorza, đại diện ngoại giao của quốc vương Tây Ban Nha mỗi năm đã bỏ ra 500 ducats để lo công cuộc truyền giáo ở Trung Hoa, Phi Luật Tân và Đài Loan, đồng thời đã gửi nhiều thừa sai đến vùng đó. Vì thế họ xin Đức Thánh Cha không cho Bộ Truyền Giáo trộn lẫn vấn đề tôn giáo với chính trị, sai đến vùng Đông Á những vị đại diện thuộc quốc tịch khác, do đó có thể gây ra những tranh giành với cường quốc Tây Ban Nha.

Theo cha Gazil, lúc đó làm đại diện cho Đức Cha Phanxicô Pallu ở Rôma, thì sự chống đối của người Tây Ban Nha còn đáng sợ hơn người Bồ Đào Nha. Hốc thế lực rất mạnh ở Toà Thánh, rất nhiều Đức Hồng Y ủng hộ họ. Chính ở Bộ Truyền Giáo, thì Đức Cha thư ký Casenata là người Napoli và vị phó thư ký là người Milanô, cả hai là người thuộc khu vực ảnh hưởng và bảo hộ của Tây Ban Nha.

Ngoài ra Đức Cha Phanxicô Pallu còn phải để ý đến sự chống đối của các cha dòng Tên. Chính các thừa sai dòng Tên là những người hơn ai hết, lo ngại sự thành lập các đại diện Toà Thánh ở Việt Nam và ở Trung Hoa. Từ trước đến nay, các ngài được tự do hoạt động ở khu vực truyền giáo của mình và không chịu một quyền chỉ huy nào khác, ngoài quyền Bề Trên của dòng. Với việc thành lập mới, các ngài vừa chịu quyền Bề Trên dòng, vừa chịu quyền Giám mục đại diện Toà Thánh ở địa sở truyền giáo. Từ trước, Bề Trên các cha dòng cũng là Bề Trên của địa sở truyền giáo ; và giáo dân cũng nhận quyền của ngài, nhưng từ nay Bề Trên của địa sở truyền giáo là Giám mục đại diện Toà Thánh ; và giáo dân chỉ phải vâng phục quyền ngài. Bề Trên của cha dòng mất quyền ở địa sở truyền giáo và quyền đó được trao cho Giám mục đại diện hoặc vị thừa sai của ngài đã được chỉ định làm cha chính địa phận. Các cha là những người đến trước mất công xây dựng. Còn các thừa sai Pháp là những người đến sau, nói theo lối lý luận nhân loại thì lại tranh công và hưởng quyền chỉ huy trong địa sở truyền giáo. Hơn nữa đối tượng chính yếu cuoocjc ông cán của Đức Cha Phanxicô Pallu là sự chống đối của các cha dòng Tên. Là một dòng lớn đã giúp ích rất nhiều cho Giáo Hội, ở Rôma, các cha dòng Tên cũng có một thế lực rất mạnh mà Đức Cha Phanxicô Pallu phải để ý và kiêng nể.

 

3. Những kết quả Đức Cha Phanxicô Pallu thu lượm được

Sau gần một năm trời mà chưa thấy các Đức Hồng Y Bộ Truyền Giáo giải quyết các vấn đề đã trình lên với Bộ, hơn nữa, Đức Cha Leslay, nhân viên của Bộ cho biết những khó khăn và những chống đối trên đây, Đức Cha Phanxicô Pallu vội bỏ Paris lên đường trở lại Rôma đi công cán. Trong thời kỳ ở Paris, được vào yết kiến Louis XIV, Đức Cha đã được nhà vua Pháp hứa bảo vệ và bênh vực công cuộc của các Giám mục Pháp. Như thế sự chống đối của các quốc vương Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha, có thể không đáng lo ngại lắm, nhờ sự ủng hộ rất thế lực của Louis XIV. Còn sự chống đối của các cha dòng Tên, Đức Cha Phanxicô Pallu có thể tin tưởng ở sự cương quyết của các Đức Hồng Y Bộ Truyền Giáo, trong việc bảo vệ các Giám mục đại diện, mà Bộ đã lo thành lập để lấy lại quyền chỉ huy của Toà Thánh và khử trừ những tệ lạm trong những địa sở truyền giáo. Với nhận định trên đây, Đức Cha Phanxicô Pallu khi tới Rôma ngày 10-11-1668, ngài không bi quan lắm.

Hơn nữa nhiều sự kiện đã thay đổi để Đức Cha Pallu có lý do lạc quan tin tưởng. Ở Bộ Truyền Giáo, Đức Cha thư ký cũ, Casenata đã đổi đi nhận nhiệm vụ khác, Đức Cha thư ký mới, Baldeschi là một “người rất nhiệt thành với công cuộc truyền giáo và cương quyết”. Một khi được Đức Cha thư ký Bộ Truyền Giáo ủng hộ và các Đức Hồng Y vẫn tiếp tục cương quyết theo con đường của Đức Cha Ingoli, vị thư ký tiên khởi của Bộ, thì Đức Cha Pallu không lo ngại.

Với Đức Cha thư ký mới, công việc tiến mau lẹ hơn. Ngày 04-07-1669, Đức Thánh Cha Clêmentê IX đã ban hành sắc lệnh “Như ta đã nhận được” (Cum sicut accepimus) ban giáo quyền cho các Giám mục đại diện ở kinh đô Thái Lan và toàn nước Thái Lan. Trong chuyeenc sông cán của cha Giacôbê de Bourges, cha đã xin vấn đề này, mà không được. Nhưng như cha Leslay đã cho biết rồi thế nào Bộ cũng sẽ cho. Đức Cha Lambertô de la Motte chắc chắn sẽ hài lòng hơn ai hết. Vấn đề đặt trụ sở ở kinh đô Thái Lan cho các khu vực truyền giáo ở Việt Nam và Trung Hoa từ nay sẽ được bảo đảm, Đức Cha có thể vững tâm thực hiện chương trình của ngài. Đức Cha cũng sẽ không lo sự chống đối của các cha dòng và của người Bồ Đào Nha, trong công cuộc tổ chức xứ đạo ở kinh đô Thái Lan cũng như sửa chữa những tệ lạm mà Đức Cha đã mong muốn từ lâu.

Trước đó Đức Thánh Cha cũng đã ban hành đoản sắc “Nỗi lo âu” (Sollicitudo) ngày 07-06-1669 kết án việc buôn bán của các Giáo sĩ, nhắc lại luật cấm trong thư luân lưu “Do sứ mệnh” (Ex debito) của Đức Giáo Hoàng Urbanô VIII. Các lợi lộc thu lượm được sẽ bị tịch thu và Bề Trên giáo quyền sẽ dùng vào những việc từ thiện đạo đức, còn nhân viên lỗi phạm sẽ bị Bề Trên trừng phạt nghiêm nghị. Như thế là Toà Thánh đã đáp lại sự tố cáo của Đức Cha Lambertô de la Motte và ủng hộ sự kết án của ngài, đối với các cha dòng buôn bán cho địa sở truyền giáo của họ. Đức Cha đã bị nhiều người phản đối và bênh vực việc các cha dòng buôn bán để ủng hộ việc truyền giáo. Ngài đã thắng cuộc.

Nhưng đoản sắc quan trọng hơn hết mà Đức Cha Phanxicô Pallu đã thu đạt được trong cuộc đi công cán này là bản “Những người thám hiểm” (Speculatores) Đức Thánh Cha Clêmentê IX ban hành ngày 13-09-1669. Theo đoản sắc này thì các thừa sai dòng được quyền của Bề Trên dòng ban, khi tới địa sở truyền giáo đã uỷ cho các Giám mục đại diện Toà Thánh trông coi, phải trình cho Đức Giám mục đại diện thư uỷ quyền của Bề Trên và xin ngài ban quyền sử dụng. Đức Giám mục đại diện có thể bắt thừa sai dòng lãnh nhiệm vụ họ đạo trong trường hợp thiếu linh mục triều để trông coi. Các thừa sai dòng muốn lập họ đạo hoặc xây nhà thờ trong các khu vực ngài trông coi, phải có phép của ngài. Cuối cùng Đức Giám mục đại diện cũng là vị đứng làm trọng tài phân xử thay mặt Toà Thánh, những cuộc tranh chấp giữa các thừa sai các dòng khác nhau, đang hoạt động trong địa sở của ngài. Đoản sắc cũng nhắc nhở là các thầy giảng hoàn toàn thuộc quyền Giám mục đại diện và chỉ buộc phải khấn vâng lời các ngài mà thôi. Tất cả các lời khấn vâng lời trước đây, đã khấn với các thừa sai dòng, từ nay kể là không có giá trị và không được tái diễn tập tục đó nữa.

Với đoản sắc “Những người thám hiểm” trên đây, Đức Cha Phanxicô Pallu đã đạt được thắng lợi lớn lao trong cuộc công cán của ngài. Tất cả những lo ngại, do sự chống đối của người Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha, cũng như của dòng Tên, đã được san bằng. Từ nay địa vị và quyền bính của các Giám mục đại diện được bảo vệ vững chắc, và liên quan của nó đối với các thừa sai dòng được ấn định rõ ràng. Con đường của Bộ Truyền Giáo đã vạch ra, các Đức Hồng Y của Bộ đã trung thành theo đuổi và cương quyết bảo vệ. Ánh bình minh của trật tự, hoà bình trong các địa sở truyền giáo đã chiếu sáng. Sự ngoan cố của các thừa sai dòng tuy còn kéo dài, nhưng với sự cương quyết và cứng rắn của Toà Thánh, dần dần trật tự và an bình sẽ được vãn hồi.

Trong cuộc công cán ở Rôma lần này, Đức Cha Pallu chỉ thất bại có một vấn đề, đó là chủ trương thành lập Hội Truyền Giáo ngoại quốc Paris thành  một hội dòng, có lời khấn như các dòng truyền giáo khác. Bộ không phê chuẩn không những vì tính cách đòi hỏi quá nhiệm nhặt của các lời khấn, theo con đường tu đức khắc khe ảnh hưởng của Đức Cha Lambertô de la Motte, với những luật tu trì, chay lạt, hãm mình không thích hợp với đời sống thừa sai truyền giáo. Nhưng vì nhất là Bộ muốn các Giám mục đại diện không phải là một thừa sai dòng, để ngài có thể làm trọng tài phân giải các tranh chấp của các thừa sai dòng khác nhau, hoạt động trong địa sở của ngài, như đoản sắc “Những người thám hiểm” (Speculatores) đã ấn định trên. Bộ Truyền Giáo phê chuẩn bản Các Huấn Điều cho các Thừa sai và ra lệnh cho ấn hành. Nhưng, cũng như lần trước, trong chuyến công cán của cha Giacôbê de Bourges, Bộ không muốn phê chuẩn đề nghị cho các Giám mục đại diện được coi như Giám mục các địa phận chính toà. Bộ muốn các ngài là giám mục truyền giáo không bị giới hạn quyền bính vào một khu vực và nhất là tuỳ thuộc trực tiếp vào sự chỉ huy của Bộ.

Đức Cha Pallu, ngay khi mới trở lại Rôma lần I, đã nhìn thấy trước sự thất bại xin thành lập dòng truyền giáo trên đây. Vì thế ngài không dám trình lên Bộ. Trong thời kỳ ở Thái Lan, Đức Cha Pallu đã bị ảnh hưởng rất nhiều lối sống của Đức Cha Lambertô de la Motte và những chủ trương của ngài đối với Hội dòng các thừa sai. Cuối cùng Đức Cha Pallu cũng tán thành và trong chuyến trở về, ngài mất nhiều công trình để sửa chữa bản luật cho dòng mới. Tuy vậy Đức Cha Pallu vẫn lo ngại rất nhiều về sự chống đối của các Bề Trên chủng viện ở Paris đối với chủ trường của Đức Cha Lambertô de la Motte. Vì thế, trên đường trở về Âu Châu, ngài đã viết nhiều thư về, xin các ngài hãy chờ đợi, đừng vội kết án chương trình của Đức Cha Lambertô de la Motte. Dầu vậy Đức Cha Pallu cũng không làm dịu được sự chống đối của các bạn hữu ở Paris. Vì thế khi Bộ Truyền Giáo cho biết là Bộ không tán thành việc lập dòng Truyền Giáo của các Giám mục đại diện thì Đức Cha Pallu sẵn sàng vâng lời ngay. Cũng ngay hôm đó, để chứng tỏ sự vâng lời, Đức Cha đã bỏ lời khấn chay lạt, ăn thịt và uống rượu trong bữa cớm, theo thói quen của người dân Tây Phương.

Ngày 17-09-1669, nhận thấy cuộc công cán của mình ở Rôma đã kết liễu, ngài trở về Paris, cha Gazil ở lại làm đại diện cho các Giám mục ở Toà Thánh tiếp tục điều đình công việc của ngài. Trở về Paris, lần này cũng như lần trước, Đức Cha Pallu phải đương đầu với chống đối kịch liệt của các Bề Trên chủng viện Paris đối với hành động của Đức Cha Lambertô de la Motte ở kinh đô Thái Lan. Đặc biệt là bức thư chung kết của Đức Cha kết án việc buôn bán của các cha dòng năm 1667, mà các ngài cho rằng lời lẽ quá cứng rắn và nghiêm khắc. Các Bề Trên chủng viện muốn rằng các Đức Cha sẽ đối xử hết sức hoà hoàn với các cha dòng. Trước khi lên đường trở lại kinh đô Thái Lan, các ngài còn muốn Đức Cha Pallu long trọng cam kết sẽ lôi cuốn Đức Cha Lambertô de la Motte theo con đường hoà hoãn đó đồng thời cũng công khái kết án thái độ quá nghiêm khắc của Đức Cha Lambertô de la Motte trước đây. Để chiều ý các Bề Trên chủng viện và gây hoà khí, Đức Cha Pallu làm bản cam kết đó ngày 02-02-1670.

Ngày 11-04-1670, Đức Cha Phanxicô Pallu bỏ đất Pháp, xuống tàu của hãng buôn Pháp để trở lại kinh đô Thái Lan. Ngài mang theo bức thư của Đức Thánh Cha Clêmentê IX và thư của vua Louis XIV gửi cho Pharamai, nhà vua Xiêm. Cùng đi với ngài còn có 6 thừa sai.

 

4. Trên đường trở về kinh đô Thái Lan

Chiếc Phénix lần theo bờ biển Phi Châu và ngày 08-11-1670 thì tới Hải Vọng Giác. Gặp chuyến tàu người Hoà Lan lên đường đến xứ Bắc, Đức Cha Phanxicô Pallu gửi các đoản sắc của Đức Thánh Cha Clêmentê IX ban hành trong chuyến công cán của ngài vừa qua ở Rôma, cho cha chính Phanxicô Deydier của ngài ở địa phận Đàng Ngoài. Biết tính khí cha Deydier nóng nảy và cứng cỏi, vì thế khi uỷ quyền cho ngài thi hành những điều trong đoản sắc Speculatores đã ban, Đức Cha Phanxicô Pallu đã khuyên cha Deydier phải hết sức hoà hoãn, nhẫn nại và tìm lúc thuận tiện mà thi hành. Nếu có thể tránh được, không nên dùng đường lối quyền bính để giải quyết sự bất tuân phục của các cha dòng. Vì khôn ngoan giữ gìn đối với cha Deydier, Đức Cha Phanxicô Pallu không cho cha chính của ngài tuyên bố đoản sắc “Nỗi lo âu” (Sollicitudo) kết án việc buôn bán của các Giáo sĩ. Ngài chỉ khuyên cha Deydier không giây mình vào việc kết án việc buôn bán của các cha dòng.

Trước đó, vào cuối năm 1669, Đức Cha Phanxicô Pallu đã gửi các bản sao chính thức của đoản sắc Đức Thánh Cha Clêmentê IX cho Đức Cha Lambertô de la Motte. Trong thư gửi cho người bạn giám mục ở kinh đô Thái Lan, Đức Cha Pallu đã khuyên ngài nên sử dụng khôn ngoan đoản sắc ban giáo quyền cho các giám mục đại diện trên đất Thái Lan. Theo ý Đức Cha thì tuy trong đoản sắc không miễn trừ một khu vực nào, nhưng ngài muốn Đức Cha Lambertô de la Motte không nên đặt quyền bính đối với trại của các người Bồ Đào Nha, do các cha dòng coi sóc. Còn việc thi hành đoản sắc cấm buôn bán, “Nỗi lo âu” (Sollocitudo) thì ngài muốn Đức Cha Lambertô de la Motte để cho các Bề Trên của các cha dòng gửi quyết định của Toà Thánh cho các cha, không nên tuyên bố trước.

Nhưng đang khi Đức Cha Pallu yêu cầu Đức Cha Lambertô de la Motte và cha chính Deydier cố gắng cư xử hoà hoãn đối với các cha dòng, ngài có ngờ đâu, những sự kiện đáng buồn đã xảy ra ở xứ Bắc do sự trở lại của các cha dòng và ở xứ Nam, do sự chống đối của các ngài.

Vào tháng 02-1671, chiếc Phénix tới Fort Dauphin. Vì gặp gió ngược phải đậu lại 6 tháng. Đức Cha Pallu đã nhận được các tin tức từ kinh đô Thái Lan gửi đến, cho biết tình hình chia rẽ trầm trọng ở hai địa phận Đàng Trong và Đàng Ngoài, do sự ngoan cố không chịu nhận quyền của các thừa sai dòng.

Đến Surate, ngày 06-10-1671 Đức Cha Pallu lại nhận được nhiều thư từ và văn kiện từ kinh đô Thái Lan. Có bản tường trình cuộc kinh lược địa phận Đàng Ngoài của Đức Cha Lambertô de la Motte, kèm theo bảng tường trình lên Đức Thánh Cha về câu chuyện xảy ra với kinh sĩ hội ở Goa, sau khi ngài đi kinh lược xứ Bắc trở về kinh đô Thái Lan. Có thư của cha Luigi Chevreuil bị bắt giam ở Cao Miên rồi giải về Goa, tuy đã được Toà điều tra giải phóng, nhưng phó vương ở đấy giữ lại không cho đi đâu.

Đức Cha Phanxicô Pallu liền viết thư cho các Bề Trên chủng viện ở Paris để họ biết rõ tình hình ở khu vực truyền giáo để họ thôi không còn khiển trách hành động của Đức Cha Lambertô de la Motte nữa. Đồng thời Đức Cha cũng viết thư trình về Bộ Truyền Giáo để các Hồng Y của Bộ biết rõ, tình trạng mới của các địa sở truyền giáo và xin quyết định của các ngài. Nhận thấy cần phải giao công việc này cho một thừa sai về công cán ở Paris như ở Rôma, Đức Cha Phanxicô Pallu đã chọn cha Carôlô Sévin nhận lãnh trách nhiệm đó. Cha Sévin sẽ xin Bộ Truyền Giáo phê chuẩn công đồng I địa phận Đàng Ngoài và kết án hành động của kinh sĩ hội ở Goa. Còn ở Paris, cha sẽ xin với nhà vua Louis XIV can thiệp để bênh vực các thừa sai Pháp bị người Bồ Đào Nha vùng Đông Ấn ngược đãi. Đang khi đó, thì cha Luigi Chevreuil ở Goa đến gặp Đức Cha Pallu. Đức Cha cũng nói cha Chevreuil làm một bản tường trình về cách đối xử của các cha dòng Tên và người Bồ Đào Nha đối với ngài ở Cao Miên và ở Goa để cha Sévin về trình các Đức Hồng Y của Bộ Truyền Giáo.

Sau một thời gian gần 4 tháng ở lại Surate, vào tháng 02-1672, Đức Cha Pallu lấy tàu Vautour tiếp tục lên đường trở lại kinh đô Thái Lan. Nhưng gặp nhiều trắc trở giữa đường nên hơn một năm sau ngài mới được sung sướng gặp lại Đức Cha Lambertô de la Motte và cha Luigi Laneau. Một cuộc hành trình đầy gian lao vất vả, mất 3 năm trời, từ ngày bỏ đất Pháp, 11-04-1670, mãi đến 27-05-1673 mới tới kinh đô Thái Lan. Ngài cũng được nghe và hiểu rõ hơn tình trạng ở những khu vực truyền giáo sau những cuộc kinh lược của Đức Cha Lambertô de la Motte ở địa phận Đàng Trong và Đàng Ngoài. Đồng thời ngài cũng kể cho Đức Cha Lambertô de la Motte và các thừa sai nghe biết những khó khăn ngài gặp trong cuộc công cán ở Rôma và sự ủng hộ của các Đức Hồng Y Bộ Truyền Giáo, cương quyết trung thành với con đường đã vạch ra, theo chủ trương của Đức Cha Ingoli, vị thư ký tiên khởi của Bộ.



LỊCH SỬ TRUYỀN GIÁO TẠI VIỆT NAM

QUYỂN II

LM. NGUYỄN HỒNG

CHƯƠNG V : HAI CHA CHÍNH LUIGI CHEVREUL VÀ ANTÔN HAINQUES Ở ĐỊA PHẬN ĐÀNG TRONG

(1664-1670)

I. CHA CHÍNH LUIGI CHEVREUL, ĐẠI DIỆN ĐẦU TIÊN CỦA ĐỨC CHA LAMBERTÔ DE LA MOTTE Ở ĐỊA PHẬN ĐÀNG TRONG (1664-1665)

Cha Luigi Chevreul, tổng đại diện đầu tiên của Đức Cha Lambertô de la Motte ở địa phận Đàng Trong, sinh quan ở Rennes, vùng Bertagne, miền Bắc nước Pháp. Thân sinh của ngài là một thầy thuốc danh tiếng trong vùng. Muốn nối nghiệp ông thân sinh, Luigi Chevreul lên Paris để học thuốc. Nhưng nghe theo tiếng gọi làm linh mục, Chevreul đã theo học thần học. Ở Paris, cha đã quen biết cha Phanxicô Pallu, de Laval, Vincentê de Meur, Fermenel de Favery. Do đó cha ước nguyện hiến mình cho công cuộc truyền giáo. Lên đường đến khu vực truyền giáo với Đức Cha Inhaxiô Cotêlendi cùng với cha Antôn Hainques. Sau khi Đức Cha Cotêlendi qua đời. Hai cha nhập bọn với toán của Đức Cha Phanxicô Pallu và tới Thái Lan ngày 27-01-1664, ít tháng sau cha được Đức Cha Lambertô de la Motte chọn làm cha chính địa phận Đàng Trong và thay ngài đến thăm giáo đoàn đang bị bách hại.

Cha là người đầu tiên được sai đến địa sở truyền giáo, mà từ trước vẫn đặt dưới quyền các thừa sai dòng Tên. Theo chính cha Luigi Chevreul đã nhận định thì lý do là vì các thừa sai Pháp cho ngài là người vẫn giữ được tình bạn và có nhiều thiện cảm hơn cả đối với dòng Tên. Nhưng sự thực mối thiện cảm cha có trong thời kỳ ở đất Pháp thì trong thời kỳ sống bên Đức Cha Lambertô de la Motte đã tan vỡ rất nhiều. Theo Đức Cha Phanxicô Pallu, thì Đức Cha Lambertô de la Motte là một người có thiên kiến rất mạnh và tính tình nóng nảy. Ngài ảnh hưởng rất mạnh đối với những người cộng tác với ngài. Ngài muốn thế nào thì hết sức lôi cuốn những người khác theo cho bằng được. Vì thế bước vào địa phận Đàng Trong, gặp gỡ các cha dòng Tên, cha Luigi đã không khỏi có những thành kiến không hay về các ngài. Hơn nữa tính tình cha lại thiên về độc đoán và dễ bị xúc động, vì thế cuộc gặp gỡ đầu tiên với các cha dòng Tên đã giàu kinh nghiệm truyền giáo nửa thế kỷ qua, đã không đem lại kết quả mong muốn.

 


Каталог: wp-content -> uploads -> downloads -> 2011
2011 -> CÔng đỒng vatican II qua bốn thập niêN
2011 -> TÒa giám mục xã ĐOÀi chỉ nam giáo phận vinh lưỢC ĐỒ TỔng quáT
2011 -> 1. phép lạ thánh thể ĐẦu tiên khoảng năm 700 Tại làng Lanciano, nước Ý (italy)
2011 -> Thiên chúa giáo và tam giáO Đường Thi Trương Kỷ
2011 -> Tác giả Võ Long Tê chưƠng I bối cảnh lịch sử
2011 -> Các mẫu thức MẠc khải lm. Lê Công Đức
2011 -> Một lời nói đầu không phải là nơi nhiều chỗđể tóm lược lập luận của một cuốn sách cũng như định vị hoặc phát biểu về sựquan trọng của nó. Đây quả thực là một cuốn sách rất quan trọng
2011 -> LỜi giới thiệu suy tư ban đẦu về MẦu nhiệm giêSU
2011 -> Tu luật thánh biểN ĐỨc ngày 1 tháng 1

tải về 1.47 Mb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   21




Cơ sở dữ liệu được bảo vệ bởi bản quyền ©hocday.com 2024
được sử dụng cho việc quản lý

    Quê hương