Kinh bách dụ Tâm Minh ngô TẰng giao chuyển Thơ



tải về 0.96 Mb.
trang5/5
Chuyển đổi dữ liệu03.11.2017
Kích0.96 Mb.
#34029
1   2   3   4   5

50 - SỬA LƯNG GÙ


Một ngày có kẻ lưng gù
Mời thầy điều trị rất ư kịp thời
Thầy bèn lấy ít sữa tươi
Thoa đều trên khắp lưng người gù kia
Lấy hai tấm ván nặng nề
Ép chàng vào giữa, ván kè hai bên
Rồi khiêng vào để nằm lên
Trước nhà, ngay phía trên thềm hành lang,
Tay thầy ép mạnh bất thường
Chàng gù đau đớn tang thương thảm sầu
Hai tròng mắt lọt ra mau
Lưng gù nào có hết đâu. Vẫn gù!

*


Ở đời có kẻ muốn tu
Muốn làm việc phước rất ư tốt lành
Tỉ như bố thí nhiệt thành
Nhưng dùng thủ đoạn của mình bất lương
Đoạt tiền tài của thập phương 
Gian tham, bất chính, không màng khen chê
Rồi mang của cải gian kia
Cúng tăng, xây tháp và đi cất chùa
Thỉnh tượng Phật. Ngỡ nhân từ
Nhưng mà làm thế kể như sai lầm
Tạo thêm nghiệp ác trầm luân
Tăng gia khổ não vào thân tâm mình
Bao phúc đức chẳng viên thành
Cúng dường, bố thí cũng đành công toi.

---o0o---


51 - NGƯỜI TỚ GÁI


Chủ nhân xưa có năm ông
Hùn tiền thuê kẻ làm công việc nhà
Mướn người lối xóm không xa
Đến làm tớ gái thật là tiện thay.
Thế rồi chợt đến một ngày
Một trong năm chủ bảo ngay cô rằng:
“Áo quần ta để sẵn sàng
Con lo giặt giũ kỹ càng nghe con.”
Bốn người kia cũng sai luôn
Cũng đưa quần áo không còn chờ thêm,
Áo quần một đống để bên
Cô nhìn mà thấy muộn phiền khó khăn
Khiến cô nghĩ ngợi băn khoăn:
“Khó mà một lúc giặt năm người này
Đành lần lượt, biết sao đây.”
Nghĩ xong cô giặt cho ngay người đầu.
Người thứ hai có chịu đâu
Đùng đùng nổi giận ồn ào quát la:
“Tiền thuê ta cũng bỏ ra
Sao mi chẳng giặt cho ta tức thì
Lại đi phục vụ chủ kia
Giặt riêng chủ đó làm chi ngược đời.”
Ông liền trừng phạt cô thôi
Đánh cô tớ gái mười roi thảm sầu.
Các người chủ còn lại sau
Cũng đều nổi giận theo nhau đánh đòn
Mỗi ông đánh mười roi luôn
Khiến cô tớ gái tâm hồn nát tan
Lại thêm thân xác héo tàn
Bỗng dưng gánh chịu vô vàn oan khiên.

*


Truyện này thí dụ thấy liền
Thân do phiền não nhân duyên hợp thành
Tấm thân “ngũ ấm” mong manh
Chính do “sắc, thọ, tưởng, hành, thức” kia
Cùng nhau hợp một hạn kỳ
Đem “sinh, lão, bệnh, tử” về cho thân
Thêm đau khổ, thêm gian truân
Luân phiên hành hạ muôn phần tang thương
Chúng sinh khốn đốn trăm đường
Một ngày thân rã, “vô thường” mà thôi!
Chủ nhân đếm đủ năm người
So cùng “ngũ ấm” thấy thời giống nhau,
Còn cô tớ gái đớn đau
So cùng với tấm thân đâu khác gì!

---o0o---


52 - TRÒ VUI GIẢ DỐI


Nghe chàng nhạc sỹ trứ danh
Vua bèn triệu đến kinh thành ngày mai
Mời chàng trình tấu phô tài
Nhà vua hứa hẹn nghe rồi trả công
Tiền vàng đủ một nghìn đồng,
Anh chàng nghệ sỹ vui lòng chịu ngay.
Sau khi trình tấu tuyệt hay
Nhà vua không trả chàng này chút chi
Chàng đòi mãi chẳng được gì
Lại nghe vua nói: “Nhạc thì tuyệt luân
Ngươi trình diễn hay vô ngần
Nhưng trò vui đó muôn phần giả thôi
Toàn gian dối, chỉ nhất thời
Nên vàng ta hứa trả ngươi khác gì
Cho ngươi nghe tạm vui đi
Niềm vui cũng dối có chi thật nào.”

*


Truyện này thí dụ giống sao
Cái vui nhân thế ồn ào ngợi khen
Ngẫm ra giả dối vô biên
Cuộc đời sinh diệt biến thiên không ngừng
Chỉ là huyễn hoá, vô thường
Như là chiếc bóng trong gương hiện hình,
Như trăng dưới nước lung linh
Làm sao tìm được thật tình an vui
Chân thường vĩnh viễn ở đời?
Đó là đạo lý sáng ngời nêu gương
Ai không hiểu được tận tường
Tự sinh phiền não đáng thương vô cùng!
---o0o---

53 - LÃO SƯ BỊ HÀNH HẠ


Thuở xưa có một lão sư
Và hai đệ tử sớm trưa theo hầu,
Chân ngài già cả nên đau
Duỗi thời khổ sở, đi sao nhọc nhằn
Phải chống nạng rất khó khăn
Nên nhờ đệ tử bóp chân cho ngài
Mỗi người bóp một bên thôi
Hai chân phải, trái hai người chia nhau.
Hai chàng đệ tử từ lâu
Mãi luôn kình chống, có đâu thuận hòa
Dù cho cùng ở chung nhà
Coi như nghiệp báo oan gia lâu đời.
Đợi ngày một kẻ đi chơi 
Kẻ kia ở lại tức thời ra tay
Đập chân bên đó gãy ngay
Cái chân mà bạn thường ngày bóp xoa.
Bạn chàng khi trở về nhà
Thấy thời giận giữ bùng ra thét gầm
Trả thù cho hả cơn sân
Đập chân còn lại chẳng cần xót xa
Cái chân mà kẻ ở nhà
Thường hay xoa bóp. Thế là hoà nhau.
Riêng ông thầy chịu đớn đau
Hai chân bị đập gãy mau hết rồi.

*


Truyện này thí dụ ở đời
Cùng tu học Phật lắm người ganh đua
Đại thừa bài xích Tiểu thừa,
Tiểu thừa lại chẳng thích ưa Đại thừa
Kình qua, chống lại dây dưa
Cùng nhau tranh chấp kể như tự mình
Đều là Phật tử thuận thành
Lại đem giáo pháp vô tình hủy tiêu.

---o0o---


54 - ĐẦU VÀ ĐUÔI RẮN TRANH CÃI


Đầu và đuôi rắn một hôm
Sinh ra tranh chấp om xòm vui thay,
Đuôi lên giọng nói gắt gay:
“Để ta đi trước hôm nay xem nào.”
Đầu bèn phản đối: “Lạ sao
Ta thường đi trước từ bao lâu rồi
Đuôi bò trước thấy ngược đời.”
Cả hai cãi cọ tơi bời kể chi.
Thế rồi đầu rắn cứ đi
Nhưng mà đuôi rắn dễ gì chịu đây
Quấn ngay vào khúc thân cây
Không buông, hét lớn: “Đuôi này thua ai!”
Tất nhiên đầu rắn chịu thôi
Làm sao bò được, đành mời đuôi đi.
Đuôi nào biết đến hiểm nguy
Cứ bò chẳng thiết nghĩ suy thêm phiền
Đuôi đâu có mắt để nhìn
Lần mò bò tới qua bên kia đường
Thấy đâu hầm lửa than hồng
Rơi vào bị đốt thảm thương quá trời
Toàn thân đều bị cháy thui
Đầu đuôi chú rắn đi đời nhà ma!

*


Truyện này thí dụ cho ta
Thầy trò nên sống chan hòa tương thân,
Có nhiều đệ tử sai lầm
Chê thầy già cả thiếu phần tinh anh
Cho nên trò lại muốn tranh
 Giành quyền lãnh đạo phô danh với đời
Nghĩ mình tài giỏi hơn người
Nào hay kinh nghiệm mình thời còn non
Tính tình bồng bột hãy còn
Nhiều khi giới luật cũng luôn lơ là,
Trò cầm đầu thường xảy ra
Bao nhiêu lầm lạc thấy mà đáng chê
Gánh vào thất bại ê chề
Cùng sa địa ngục não nề bản thân.

---o0o---


55 - CẠO RÂU VUA


Một ông vua thuở xa xưa
Có chàng hầu cận rất ư trung thành
Vua tin cẩn chàng thật tình
Giữ luôn trong chốn triều đình cạnh bên.
Có lần vua ra trận tiền
Mang quân giao chiến liên miên hiểm nghèo
Chàng hầu trung tín đi theo 
Khi vua lâm nạn chàng liều tấm thân
Tỏ ra can đảm vô ngần
Cứu vua thoát hiểm bình an trở về
Nên vua cảm mến tràn trề
Muốn ban thưởng lớn không hề tiếc chi
Vua bèn hỏi chàng hầu kia:
“Nếu nhà ngươi muốn thưởng gì lớn to
Nói ra ta sẽ ban cho.”
Chàng hầu cận chẳng thẹn thò khẽ thưa
Chỉ xin được cạo râu vua
Ngoài ra chẳng muốn, chẳng ưa xin nhiều.
Vua nghe thuận ý xuôi chiều:
“Cho ngươi mãn nguyện với điều ước mong.”
Mọi người nghe chuyện trên xong
Đều chê chàng đó: “Vô cùng ngu si!
Sao không xin được phân chia
Giang sơn một nửa còn gì sướng hơn,
Hay xin làm một chức quan
Ngang hàng với chức đại thần trong cung,
Hay xin làm tướng oai phong,
Hay xin vàng bạc tiền nong thật nhiều,
Chắc là vua sẽ thuận theo
Tại sao xin chỉ một điều nhỏ nhen
Cạo râu vua, thật ươn hèn
Thật là ngu ngốc nhất trên trần đời!”

*


Truyện này thí dụ thân người
Nếu sinh ra được nghĩ thời khó sao,
Được nghe Phật Pháp tối cao
Lại càng thấy khó gấp bao nhiều lần,
Chúng ta may mắn bội phần
Được nghe Pháp, lại mang thân con người,
Giữ thêm chút giới luật thôi
Với tâm nhỏ hẹp nghĩ thời là xong
Nghĩ rằng đã đủ vô cùng
Không cần tiến tới và không mong cầu
Niết Bàn diệu pháp thiết đâu
Si mê lầm lạc dấn sâu đời đời
Tử sinh mãi mãi lăn trôi
Ngẫm ra thật đáng chê cười lắm thay!
---o0o---

56 - CÁI KHÔNG CÓ


Hai người bạn đang đi đường
Chợt đâu thấy có một chàng đẩy xe
Trên xe toàn những vừng mè
Xe sa xuống hố khó bề kéo lên
Chủ xe nhờ hai người liền:
“Giúp tôi kéo chiếc xe trên hố bùn.”
Hai người lên tiếng hỏi luôn:
“Chúng tôi giúp hộ chẳng còn khó chi
Nhưng mà bạn sẽ đền gì
Trả công lao kéo xe kia lên đường?”
Chủ xe bèn trả lời suông:
“Đền ơn các bạn tôi ‘không có’ gì”.
Hai người xúm xít tức thì
Kéo giùm xe khỏi hố kia dễ dàng
Giúp xong đòi chủ xe hàng
Trả công cho họ đàng hoàng trước sau:
“Cái ‘không có’ của ông đâu
Mang đền ơn chúng tôi mau lên nào.”
Chủ xe lúng túng biết bao
Đáp: “Vì ‘không có’ làm sao đáp đền.”
Một người bướng bỉnh nói liền:
“Chính ông đã hứa chớ nên nuốt lời
Hãy mang ‘không có’ cho tôi.”
Nói xong đứng đợi, tay thời chìa ra.
Chủ xe bối rối ngẩn ngơ
Tính sao giải quyết bây giờ cho xuôi.
Bạn kề bên chợt bật cười
Hiểu ra sự thật thốt lời nói ngay:
“Chúng mình hãy rời khỏi đây
Đừng đòi hỏi chủ xe này làm chi,
Chủ xe nói ‘không có’ gì
Chính là đã tặng tức thì cho ta
Tặng cái ‘không có’ đó mà
Hai chữ hợp lại chính là ‘giả’ danh.”

*


Phàm phu tục tử thường tình
Chấp vào khái niệm “không” thành vấn vương
Sa vào cảnh giới bất thường
Chỗ “vô sở hữu”, con đường mê si
Bạn kia nói “không có” chi 
Tức là “vô tướng” còn gì nữa đâu
Lại thêm “vô nguyện” trước sau
Và thêm “vô tác” ta mau hiểu liền.
---o0o---

57 - BỊ ĐẠP RỤNG RĂNG


Phú ông giàu có trong vùng
Thuê người hầu hạ ở chung quanh mình
Họ cung kính, họ tận tình
Luôn ca tụng chủ tâm thành mãi thôi.
Phú ông có bệnh lâu đời
Cổ vương đàm rãi ông thời khạc ra
Những người hầu quanh ông ta
Mỗi lần thấy vậy thế là tranh nhau
Vội vàng chạy tới cho mau
Đạp lên đàm rãi mong sao tỏ rằng
Mình thương quý chủ như vàng,
Một chàng hầu nọ lại thường chậm chân
Bị xô lấn nên mất phần
Đạp đâu đờm rãi chủ nhân kịp thời
Trong lòng buồn bã khôn vơi
Nghĩ thầm: “Nếu đợi đàm rơi ra ngoài
Nằm trên mặt đất xong xuôi
Ta mà chạy đến trễ rồi còn chi
Khó mà đạp được đàm kia
Nếu ta đạp được trước thì hay hơn
Ông sắp nhổ, ta đạp luôn
Mới là kế hoạch tinh khôn hơn người.”
Một hôm cơ hội tới nơi
Chủ vừa đằng hắng miệng thời há to
Đàm chưa nhổ, chỉ mới ho
Chàng khờ vội vã lấn xô mọi người
Chen vào thật lẹ quá trời
Đạp lên mặt chủ. Rụng rời! Đớn đau!
Phú ông răng rớt ra mau
Sứt môi. Méo miệng. Buồn rầu hỏi ngay:
“Tại sao ngươi ác thế này?”
 Chàng khờ hầu cận chắp tay phân trần:
“Tôi thương mến chủ vô vàn
Ước mong được đạp lên đàm của ông
Nhưng chờ hoài vẫn uổng công
Bị người chen lấn khó lòng lắm thay,
Đàm ông sắp nhổ hôm nay
Tôi bèn đạp trước vào ngay miệng mồm
Mong rằng vượt kẻ khác luôn
Mới hòng thoả nguyện được lần đầu tiên.”
Phú ông nghe giận như điên
Đồng thời nghĩ lại cũng thêm tức cười.

*


Truyện này mục đích khuyên người
Làm chi cũng phải chờ thời tới tay
Không thời cơ cứ làm ngay
Khó thành công nổi, chỉ đầy sầu bi
Mỗi khi muốn làm việc chi
Phải cần quan sát, nghĩ suy đủ điều
Xem thời cơ có thuận chiều
Mới mong đạt được mục tiêu của mình.


---o0o---


58 - CHIA CỦA


Có ông già ở nước kia
Gia đình quý phái rất chi sang giàu
Nhưng ông đau ốm từ lâu
Biết mình bệnh nặng sắp mau lìa đời
Con trai chỉ có hai người
Ông bèn gọi lại thốt lời trối trăng:
“Sau khi cha đã lìa trần
Hãy đem tài sản ra phân chia đều
Thật công bằng, hỡi con yêu.”
Ít lâu cha chết, con theo đúng lời
Như trong di chúc cha thôi
Bao nhiêu tài sản chia đôi hai phần.
Nhưng chia đều khó vô ngần
Chia đi chia lại bao lần không xong
Anh em mãi chẳng thuận lòng
Chê nhiều, chê ít mà không chịu ngừng
Thật là khó xử vô cùng
Đành nhờ ông lão trong vùng tiếp tay.
Lão ông giúp ý kiến ngay:
“Hãy theo biện pháp sau này của ta
Món nào cũng cắt đôi ra
Mỗi người một nửa thế là đều nhau
Hoàn toàn bình đẳng trước sau
Cả hai hoan hỉ còn đâu than phiền.”
Anh em nghe đồng ý liền
Cắt đôi mọi thứ luân phiên khắp nhà
Áo quần đem xé đôi ra
Xẻ từ giường chiếu, cưa qua ghế bàn
Bẻ chén bát, cắt chăn màn
Đến như tiền bạc xé làm hai luôn
Thế là chỉ một vài hôm
Bao nhiêu tài sản thấy buồn biết bao
Cắt đôi tan nát, tiêu hao
Trở thành đồ bỏ ai nào còn ham.

*


Tu Phật pháp, theo Đạo vàng
Là mong gỡ bỏ buộc ràng cho mau
Mỗi khi thuyết pháp tại đâu
Phải nên vận dụng cho sao hợp thời
Tùy nghi thay đổi từng nơi
Môn thời bình đẳng, môn thời lại không
Du di sai biệt là thường
Không nên chấp nhặt mà vương lỗi lầm.
Như bên ngoại đạo nhiều lần
Cho mình là phải chẳng cần đổi thay
Mãi theo một pháp lâu nay
Cho rằng như vậy là hay hoàn toàn
Thật là đáng tiếc vô vàn
Pháp lành bỗng chốc suy tàn ích chi.

---o0o---


59 - XEM LÀM BÌNH


Thong dong dạo bước hai người
Cùng đi hội nghị thảnh thơi kể gì
Giữa đường thấy thợ sứ kia
Làm bình sành khéo rất chi có tài
Bình sao trông đẹp tuyệt vời
Hai người dừng bước ghé chơi xem liền
Hồi lâu, tuy muốn xem thêm 
Một người vội vã không quên lên đường
Đúng giờ tới kịp hội trường
Vào trong hội nghị sẵn sàng tham gia
Rồi sau dự tiệc xa hoa
Nhận thêm tặng phẩm thật là quý thay.
Chàng kia chẳng chịu rời ngay
Đứng yên xem thợ loay hoay làm bình
Nhởn nhơ thầm nghĩ riêng mình:
“Thợ xong một cái mới đành ra đi.”
Nhưng ông thợ đồ sứ kia
Làm xong một cái tức thì tiếp luôn
Làm thêm cái nữa trong khuôn
Và rồi lần lượt không buồn ngưng tay.
Anh chàng cứ đứng xem đây
Đến chiều, rồi tối, hết ngày chưa đi
Thế là hỏng việc còn chi
Lỡ luôn hội nghị còn gì nữa đâu
Bụng thời lại đói như cào
Không còn được chút việc nào xong xuôi.

*


Truyện này thí dụ nhiều người
Thời giờ quý báu buông trôi lẹ làng
Chỉ ham công việc buộc ràng
Cho nên chẳng chịu siêng năng tu hành,
Nơi thường tụ hội chúng sanh
Nơi mà Phật thuyết pháp lành cho nghe
Cứ lơ là chẳng chịu đi
Chỉ ham việc chẳng ích chi cho mình 
Khó mà thoát khỏi tử sinh
Khó mà chứng ngộ được nhanh Phật thừa,
Đời vô thường vẫn cứ ưa
Con đường giải thoát kể như xa vời
Trầm luân bể khổ mãi thôi
Hãy quay đầu lại kịp thời cho mau!


---o0o---


60 - THẤY VÀNG DƯỚI NƯỚC


Một anh chàng đi lang thang
Đến bờ ao thấy có vàng dưới đây
Miếng vàng lấp lánh đẹp thay
Chàng bèn lội xuống ao ngay tức thì
Mò trong nước kiếm vàng kia
Mò hoài chẳng thấy vàng chi dưới này
Mệt thân người, mỏi chân tay
Chàng lên nghỉ ở bụi cây trên bờ.
Hồi sau mặt nước lặng lờ
Nước ao trong trẻo hiện ra miếng vàng
Chàng nhìn xuống lại thấy ham
Đứng lên bước vội bước vàng xuống ao
Mò tìm không thấy vàng đâu
Nước ao vẩn đục, vàng nào có đây
Chàng leo lên lại gốc cây
Ngồi nhìn mặt nước nhẹ lay thèm thuồng.
Cha chàng đang đi trên đường
Chợt nhìn xuống thấy con đương thẫn thờ
Mặt ngơ ngác, vẻ bơ phờ
Cha bèn bước xuống tới bờ hỏi thăm:
“Con đang lo nghĩ gì chăng?”
Chàng bèn than thở: “Con đang mò tìm
Vàng trong ao nước hiện lên
Hai lần mò xuống chẳng nên chuyện gì
Chỉ toàn bùn, thật lạ kỳ
Vàng kia bất chợt biến đi mất rồi
Giờ đây con mệt quá trời
Chịu đời không thấu, rã rời chân tay.”
Cha nghe nói thấy lạ thay
Đến bờ ao ngó xuống đây xem liền
Mới hay cái bóng hiện lên
Bóng vàng dưới nước đang in rành rành
Suy ra vàng chắc trên cành
Trên cây gần đó rọi hình xuống thôi
Cha bèn nói: “Này con ơi
Leo tìm vàng thử trên nơi cây này.”
Chàng con không hiểu hỏi ngay:
“Vàng thời dưới nước, lên cây làm gì?”
Cha chàng giải thích cho nghe
Nói thêm: “Chim chắc tha về trên cây
Nên vàng vướng mắc tại đây.”
Chàng con nghe vậy loay hoay leo trèo
Quả nhiên thấy miếng vàng treo
Bóng in xuống nước trong veo rõ ràng.

*


Phàm phu vô trí đáng thương
Tấm thân “vô ngã” lại thường hiểu ra
Cho rằng quả thực có “ta”
Nào hay cái đó chỉ là giả thôi
Như hoa in bóng gương soi
Như trăng dưới nước nổi trôi hiện hình
Cái “ta” tưởng mãi là mình
Phàm phu ám muội quả tình lầm sai
Trôi lăn trong biển khổ hoài
Nhọc công, mệt xác. Than ôi ích gì!
Như chàng mò dưới ao kia
Khuấy bùn, quậy nước kiếm chi được vàng.

---o0o---


61 - TẠO HÌNH NGƯỜI


Giáo đồ đạo Bà La Môn
Tuyên truyền cho mọi người luôn tin rằng
Chính là Đại Phạm Thiên Vương
Đóng vai chúa tể quyền năng vô cùng
Tạo ra muôn vật nói chung
Quyền năng sáng tạo đều trong tay ngài.
Phạm Thiên nhiều đệ tử tài
Có chàng nổi hứng tức thời một hôm
Tự mình muốn tạo ra luôn
Một sinh vật lạ với khuôn hình người
Rất kỳ dị, rất lạ đời
“Cổ thì thật nhỏ, đầu thời lại to
Bàn tay vừa lớn vừa thô
Cánh tay lại nhỏ quá ư lạ thường
Bàn chân cũng nhỏ, dài vươn
Gót chân lại lớn to hơn bội phần.”
Anh chàng đệ tử đích thân
Đem hình người đó trình luôn cho thầy
Hỏi rằng: “Hình thể người này 
Thưa thầy trông nó giống ngay thứ gì?”
Phạm Thiên bèn đáp tức thì:
“Giống như con quỷ, có chi khác nào.”

*


Phạm Thiên có tạo ai đâu
Chuyện hoàn toàn chỉ nhuốm mầu ngụ ngôn.
Chúng sinh mỗi loại đều luôn
Chính do nghiệp báo đúc khuôn ra mình
Chính nghiệp báo tạo chúng sinh.
Chư Phật thuyết pháp phân minh tỏ tường
Như “bát chánh đạo” tám đường
Không chấp “đoạn diệt” hay “thường trụ” đâu!
Nhưng mà ngoại đạo đua nhau
Chấp luôn “đoạn” với “thường” đâu ngại ngần
Để rồi lừa dối thế nhân
Những điều như thế sai lầm mãi thôi
Xa lìa Chánh Pháp mất rồi!
---o0o---

62 - ĂN THỊT GÀ


Có người mắc bệnh dây dưa
Rất là trầm trọng, quá ư lâu ngày
Nên mời thầy thuốc thật hay
Đến nhờ xem mạch. Ông thầy phán luôn:
“Anh nên ăn thịt gà con
Bệnh thời thuyên giảm chẳng còn ngại chi.”
Bệnh nhân nghe lời lương y
Sai người vội vã chạy đi mua gà
Chợ làng cũng chẳng có xa
Gà con mua được thật là dễ thay
Mua một con về ăn ngay
Chỉ ăn có vậy, một ngày rồi thôi.
Lương y ít bữa trở lui
Sau khi xem mạch thầy thời hỏi thăm:
“Bệnh tình anh khá hơn chăng
Sau khi đã được chữa bằng gà con?”
Bệnh nhân khẽ trả lời luôn:
“Thật tôi chẳng biết bệnh còn hay không
Vì tôi chỉ mới ăn xong
Một con gà nhỏ là ngưng lại rồi
Ăn nhiều chắc cũng vậy thôi.”
Lương y nghe vậy tức thời nhủ khuyên:
“Một con ăn chẳng khỏi liền
Muốn lành bệnh hãy ăn thêm nhiều vào.”

*


Truyện này thí dụ đạo mầu
Người tu Phật Pháp phải cầu mà theo
Học cho rộng, hỏi cho nhiều
Tháng ngày tinh tấn, sớm chiều thiết tha,
Phàm phu ngoại đạo lơ là
Tâm không bền bỉ tiến xa khó lòng
Học hành chút ít rồi ngừng
Đương nhiên bệnh độc chẳng mong diệt trừ
Ngu si phiền não từ xưa
Vẫn còn tồn tại kể như muôn đời.
---o0o---

63 - CHẠY TRỐN


Một đoàn ca kịch nước kia
Năm nay trình diễn phải đi xa nhà
Chỉ vì nạn đói xảy ra
Ở trong nước họ thật là nguy tai
Đoàn đành đi ra nước ngoài
Đường đi trắc trở chông gai vô vàn
Phải qua núi thẳm non ngàn
Nghe đồn có quỷ thường ăn thịt người
Quỷ La Sát ẩn lâu đời
Nên đi chót lọt, ngưng thời chớ nên.
Khi đoàn đi tới núi trên
Thời trời đã tối màn đêm buông rồi
Khó mà vượt được kịp thời
Đoàn đành ngủ lại tại nơi hiểm nghèo.
Đêm nay trên núi cheo leo
Càng khuya càng lạnh gió nhiều buốt da
Mọi người nhóm lửa để hơ
Nằm quanh lửa ấm ngủ chờ bình minh
Một chàng phát bệnh thình lình
Chịu đâu cái lạnh nên đành ngồi lên
Lấy đồ diễn kịch mặc thêm
Tới gần ngọn lửa ngồi bên hơ người
Nào ngờ lại lấy nhầm rồi
Lấy đồ yêu quỷ mặc thời chẳng hay.
Một người khác trong đoàn này
Giật mình chợt thức và quay đầu nhìn
Thấy chàng bệnh ngồi gần bên
Mang đồ quỷ dữ. Hắn liền hoảng kinh
Tưởng Quỷ La Sát ngồi rình
Vội vàng chồm dậy phóng mình chạy mau
Chạy cho nhanh chẳng ngoái đầu,
Cả đoàn nghe tiếng ồn ào vẳng lên
Nửa khuya cũng thức dậy liền
Đầu đuôi nào rõ chuyện trên núi rừng
Thế là cả bọn hãi hùng
Cắm đầu cắm cổ đều vùng chạy theo.
Anh chàng khoác áo quỷ yêu
Lơ mơ bên lửa hồng reo đang ngồi
Thấy người bỏ chạy hết rồi
Cũng co chân chạy theo đuôi tức thì
Dù cho không hiểu chuyện chi.
Bọn người chạy trước đến khi quay nhìn
Thấy Quỷ La Sát cuồng điên
Chạy theo bén gót ngay liền phía sau
Thế là sợ hãi tăng mau
Gắng công cùng chạy theo nhau hãi hùng
Băng sông lạch, vượt suối nguồn
Đầu mình cây đập, tay chân gai cào
Thân người thương tích đớn đau
Tinh thần tán loạn trước sau cả đoàn.
Chạy cho phờ phạc xác thân
Đến khi trời sáng dừng chân ngoái đầu
Thấy ra có quỷ rượt đâu
Chỉ là người bạn chay mau theo mình
Mặc đồ diễn kịch thường tình
Khiến cho cả bọn đêm thanh kinh hoàng.

*


Chúng sinh “ngã kiến” buộc ràng
“Cái ta” cứ chấp, đáng thương vô cùng
Tử sinh lưu chuyển không ngừng
Âu lo, sợ sệt chập chùng bủa vây
Nào đâu giải thoát được đây!
Nếu như có thể phá ngay mê lầm
Hủy tiêu “ngã kiến” trăm phần
Bao nhiêu cuồng vọng trong tâm dứt liền
Chân như, thanh tịnh, an nhiên
Xưa nay sẵn có hiện lên sáng ngời
Thân tâm an lạc tuyệt vời
Vượt cơn kinh hoảng, tới nơi an bình
“Đất trời vô sự thật tình
Người ngu tự quấy nhiễu mình đấy thôi!”

---o0o---


64 - QUỶ TRONG NHÀ CŨ


Một nhà cũ trong thôn làng
Không người cư ngụ, bỏ hoang lâu đời
Bà con đồn đãi truyền lời
Rằng nhiều quỷ dữ trong nơi nhà này
Mọi người sợ hãi lắm thay
Dám đâu vào ngủ tại đây buổi nào.
Bấy giờ có kẻ tự hào
Rằng mình can đảm từ bao lâu rồi
Chàng tuyên bố với mọi người:
“Tôi không hề sợ, chờ coi biết liền
Hôm nay tôi sẽ ngủ đêm 
Trong căn nhà đó để xem có gì.”
Buổi chiều chàng tới nhà kia
Tối trời ngủ lại, sợ chi tiếng đồn.
Có chàng khác ở cùng thôn
Cũng khoe can đảm vượt hơn người đầu
Quỷ ma chẳng ngán từ lâu
Cho nên cũng muốn tranh nhau khoe tài
Tối nay cũng lại tới nơi
Vào trong nhà cũ xem chơi thế nào
Chàng xô mạnh, đẩy cửa vào,
Bên trong chàng nọ chợt đâu giật mình
Tưởng đêm khuya quỷ hiện hình
Lao ra chặn cửa tận tình cản ngăn
Không cho quỷ dữ lấn chân,
Chàng ngoài thấy vậy nghĩ thầm: “Quỷ đây!
Đúng lời đồn đãi lâu nay
Ta nào há sợ. Tối này biết nhau!”
Thế là cố gắng đẩy mau
Muốn vào đọ sức trước sau một lần.
Trong xô, ngoài đẩy rầm rầm
Trời đêm khuya khuắt tối tăm chập chùng
Đến khi cánh cửa bật tung 
Trong, ngoài nhào tới tưng bừng đánh nhau
Có trông rõ được gì đâu
Tưởng cùng quỷ dữ canh thâu tranh tài
Đánh nhau tới lúc sáng trời
Đến khi nhìn rõ mặt người đôi bên
Mới hay quỷ chẳng hiện lên
Thế là ác chiến ngưng liền. Thật vui!

*


Thông thường ở khắp mọi nơi
Bao giờ cũng có hai người đấu tranh
Đôi bên đều nghĩ rằng mình
Là người có lý. Thật tình đều sai!
Bao nhiêu sự vật trên đời
Nhân duyên tạm hợp lại thôi đấy mà
Làm chi lại có cái “ta”
Có đâu chủ thể phân ra đôi đường 
Để tranh chấp với đối phương
Ganh đua hơn thiệt, đáng thương vô cùng.


---o0o---


65 - ĂN BÁNH ĐỘC


Thuở xưa có người đàn bà
Không yêu chồng, lại tỏ ra dữ dằn
 Đòi bỏ chồng, muốn ly hôn
Luật không cho phép. Chị buồn kể chi
Loay hoay ngày tháng nghĩ suy
Chị tìm phương pháp thực thi ý mình
Giết chồng chị mới thoả tình
Thời cơ chưa tiện chị đành chờ trông.
Một ngày nghe được tin chồng
Sắp đi ngoại quốc, chị không chần chờ
Chụp ngay cơ hội bất ngờ
Làm năm trăm bánh chị đưa dặn chồng:
“Dọc đường những lúc đói lòng
Anh ăn đỡ dạ, bánh dùng tiện thay.”
Thật ra trong những bánh này
Chị cho thuốc độc vào đây sẵn rồi.
Anh chồng không rõ đầu đuôi
Trong lòng cảm kích, ngậm ngùi ra đi
Nghĩ rằng vợ tốt khỏi chê
Lo cho chồng đủ mọi bề trước sau.
Chàng đi khoẻ khoắn ngày đầu
Quá trưa đã vượt qua mau biên thùy
Tiến vào nội địa nước kia
Và chàng lại chẳng chút chi đói lòng
Không ăn bánh. Ngủ lại rừng.
Đêm khuya sợ thú dữ hung hại mình
Nên chàng leo tuốt lên cành
Trên cây gần đó an lành ngủ đêm
Năm trăm cái bánh bỏ quên
Ở ngay tại gốc cây bên dưới rồi.
Ngay đêm đó lúc tối trời
Năm trăm tên cướp tới nơi rừng này
Sau khi chúng đã ra tay
Cướp năm trăm ngựa với đầy quý kim
Của nhà vua nước kế bên,
Quay về rừng rậm chúng liền dừng chân
Nghỉ đêm kín đáo ẩn thân
Đường xa mệt nhọc thêm phần đói meo
Bỗng nhiên thấy bánh rất nhiều
Chia cho cả bọn tính theo đầu người
Mỗi tên một cái đủ rồi
Ăn xong bọn cướp tức thời chết toi.
Ngủ trên cây đến sáng trời
Chàng kia thức dậy thấy nơi dưới mình
Xác người chết thật hoảng kinh
Chàng bèn trèo xuống đi quanh xem chừng
Thấy ra bọn cướp gian hùng
Chàng cầm dao bén đi vòng khắp nơi
Đâm vào xác chết từng người
Mỗi tên vài nhát xong rồi ngừng tay
Coi như những kẻ cướp này
Là do chàng gặp tại đây giết liền,
Chàng gom châu báu quý kim
Cùng năm trăm ngựa lại bên bờ rừng
Rồi mang qua phía biên cương
Tính dâng trả lại quốc vương nước ngoài
Đồ quân cướp lấy của ngài
Mong ngài ban thưởng cho người có công.
Nước ngoài chính vị quốc vương
Đem nhiều binh lính truy lùng quân gian
Mới đi được nửa quãng đường
Cả đoàn gặp được anh chàng chồng ngay
Nghe vua hỏi, chàng trình bày
Chuyện mình giết cướp với đầy gian nguy:
“Nguyên tôi ở kế biên thùy
Qua đây gặp cướp ngay khi tới rừng
Mình tôi chiến đấu hào hùng
Giết năm trăm cướp vô cùng khó khăn
Hiện thi hài hãy còn nằm
Ở ngay dưới gốc cây gần nơi đây
Tôi mang đồ cướp được này
Qua dâng vua lại hôm nay, thật lòng
Để mong vua sẽ thưởng công
Không tin xin hãy tới rừng kiếm xem.”
Vua nghe chuyện, nào dễ tin
Bèn sai thân tín đi liền tới nơi
Trở về xác nhận đúng lời
Nhà vua lúc đó mừng vui trong lòng
Cho là một việc lạ lùng
Bèn đưa chàng nọ về trong cung đình
Thưởng công hậu hĩnh đã đành
Lại phong chức lớn trở thành ông quan
Coi vùng đất thật đông dân.
Nhưng rồi một số cựu thần trong kinh
Ganh cùng chàng, chẳng cảm tình
Căm hờn, tìm cách tâu trình gièm pha:
“Hắn người ở nước phương xa 
Xin vua chớ có tin mà nghe theo
Hiện vua ưu đãi đủ điều
Lại còn cho hưởng rất nhiều đặc ân
So ra hơn các cựu thần
E rằng xảy chuyện muôn phần khó khăn.”
Anh chàng nghe chuyện các quan
Tới vua gièm tấu than van bất bình
Nên chàng nổi trận lôi đình
Thị oai, lớn tiếng khoe mình ngay thôi:
“Nếu ai sức mạnh hơn tôi
Muốn cùng đấu võ xin mời tới đây
Lên đài giao chiến thẳng tay
Để xem bản lãnh ai hay thật tình.”
Cựu thần nghe dọa hoảng kinh
Dám đâu lên tiếng, lặng thinh, họp bàn
Nghĩ ra một kế khôn ngoan,
Nhân vì tại phía rừng hoang biên thùy
Giữa miền đồi núi hiểm nguy
Có con sư tử rất chi dữ dằn
Ăn người, khát máu vô ngần
Hay mò xuống giết hại dân trong vùng
Gieo kinh hoảng, gây hãi hùng
Không ai trừ nổi đã từng lâu nay
Các quan bày kế thật hay
Tâu vua xin cử chàng này đi thôi:
“Anh chàng tài giỏi nước ngoài
Thường khoe mạnh mẽ không ai sánh cùng
Quả phi thường, thật anh hùng
Xin sai chàng đến tận vùng kể trên
Trừ thú dữ, giúp dân hiền.”
Vua nghe hợp lý nên liền chuẩn y
Cử ngay chàng tới miền kia
Cấp cho dao nhọn mang đi theo cùng
Và cây gậy sắt để dùng
Giết sư tử dữ trong rừng hoang vu.
Anh chàng nhận mệnh lệnh vua
Kiếm lời thoái thác kể như khó lòng
Nên đành liều lĩnh vào rừng
Đóng vai can đảm anh hùng giúp dân
Trừ con sư tử dữ dằn,
Ngờ đâu đi mới tới gần rừng cây
Thời sư tử dữ nơi đây
Thấy người vội nhảy ra ngay thét gầm
 Chờ xé xác, muốn banh thân
Anh chàng hết vía, thất thần, hoảng kinh
Trèo lên cây trốn thật nhanh,
Rượt theo sư tử chỉ đành nhìn lên
Gốc cây đứng rống cuồng điên
Miệng thời há rộng như thèm thịt tươi
Đỏ lòm tựa máu huyết người,
Trên cao nhìn xuống chàng thời sợ run
Dao trong tay rớt xuống luôn
Chàng nào hay biết, còn hồn vía đâu.
Dao kia rớt lạ lùng sao
Họng con sư tử rớt vào trong đây
Đúng vào miệng dưới gốc cây
Bị thương sư tử chết ngay tức thì.
Anh chàng vui sướng kể chi
Trên cây leo xuống vội đi về liền
Mang thây sư tử kề bên
Gặp vua giở giọng huyên thuyên tâu trình
Khoe khoang công trạng của mình
Khiến cho tất cả triều đình phục lăn,
Vua hoan hỉ chẳng ngại ngần
Ban cho chàng đó nhiều phần thưởng thêm.

*


Truyện này thí dụ cho xem
Bánh mang thuốc độc bỏ quên giữa rừng
Giống như “bố thí” vô cùng
Nhưng phần thanh tịnh thời không có gì.
Năm trăm tên cướp chết kia
Giống như “ngũ dục” đoạn đi được rồi.
Gặp ông vua của nước ngoài
Giống gặp hiền thánh bao người thiết tha.
Cựu thần mưu hại gièm pha
Giống như ngoại đạo quanh ta gian tình
Manh tâm phỉ báng hạnh lành.
Giết con sư tử rừng xanh khác gì
Làm cho phiền não tan đi
Phá luôn cả ác ma kia gây phiền.
Được vua phong thưởng nhiều thêm
Giống như chứng “đạo quả” liền đó thôi.
Truyện này chủ ý khuyên đời
Ban đầu bố thí lắm người lầm mê
Tâm không thanh tịnh chút gì
Thiện tri thức lại hộ trì tiếp tay
Cho nên được kết quả ngay,
Đó là “bất tịnh” còn gây quả lành
Huống chi mà các chúng sanh
Hân hoan bố thí, chân thành, thiện tâm
Với lòng thanh tịnh vô ngần
Thời bao công đức bội phần hưởng thêm.

---o0o---


66 - CHẾT CHÌM


Có chàng trai trẻ nhà giàu
Cùng nhiều người xuống biển sâu lùng tìm
Ngọc ngà, châu báu, quý kim,
Bản thân chàng đó đã nghiên cứu nhiều
Đọc trong sách vở đủ điều
Dạy người vượt biển nên theo thực hành
Học xong chàng nhớ rành rành
Nên khoe với mọi người quanh chàng rằng:
“Lái tàu đi biển dễ dàng
Đá ngầm hay nước đại dương ngược dòng
Dù cho nguy hiểm vô cùng
Chỉ cần cầm chắc lái trong tay mình
Xem chừng phương hướng cho tinh
Và rồi xoay trở cho nhanh kịp thời
Phải bình tĩnh, cần khoan thai
Lo âu gạt bỏ, rối bời dẹp tan
Tức thời mọi chuyện bình an
Còn chi hãi sợ, vô vàn dễ thay,
Những phương pháp đó tuyệt hay
Ghi trong sách vở lâu nay rõ ràng
Đọc xong tôi thuộc kỹ càng
Không quên một chút. Ai bằng được tôi.”
Mọi người nghe nói vậy rồi
Rất là tin tưởng ở nơi chàng này.
Cùng nhau đi biển một ngày
Nhổ neo tàu chạy vượt ngay sóng vàng
Lênh đênh trôi giữa đại dương
Có ông thuyền trưởng vẫn thường chỉ huy
Chợt ông phát bệnh hiểm nguy
Rồi lăn ra chết đang khi lái tàu.
Anh chàng trai trẻ nhà giàu
Được người chỉ định thay mau thế vào
Đích thân điều khiển trước sau
Vì nghe chàng đó từ lâu khoe tài.
Con tàu tiếp tục trôi dài
Bỗng đâu có trận thiên tai tới rồi
Mây cuồn cuộn, gió tơi bời
Biển chao gào thét, sóng nhồi cuồng quay
Cả tàu đảo lộn lên ngay
Chợt chàng trai trẻ loay hoay, lầm bầm:
“Lái tàu phải thật bình tâm,
Chèo nên nắm chặt, hướng cần đổi thay.”
Nhưng trên thực tế chàng này
Xét cho chính xác không hay biết gì 
Không hề biết cách giải nguy
Khiến tàu bị sóng gió kia dập vùi
Cả tàu chao đảo một hồi
Dần chìm xuống đáy biển khơi thảm sầu
Mọi người náo loạn cùng nhau
Bỏ thây biển cả thương đau ngập tràn.

*


Phàm phu trong cõi nhân gian
Học Thiền không hiểu rõ ràng đầu đuôi
Biết qua đôi chút mà thôi
Tuy văn chữ rõ, nghĩa thời hiểu đâu
Hiểu đâu nghĩa lý thâm sâu
Tự khoe tường tận trước sau về Thiền
Để rồi lên giọng huyên thuyên
Dạy người phương pháp tu Thiền lầm sai
Khiến người mê muội rối bời
Tâm thời loạn động, ý thời cuồng điên
Bao năm di hại triền miên
Có đâu lợi ích được thêm chút gì
Giống chàng trẻ lái thuyền kia
Ngu si làm chết khách đi trên thuyền.

---o0o---


67 - ĐÁNH CUỘC


Vợ chồng chung sống nơi kia
Làm ba cái bánh rồi chia nhau dùng
Mỗi người một cái ăn xong
Còn dư một cái đều cùng cá nhau:
“Giữ im lặng cho thật lâu
Ai mà nói trước một câu hôm này
Mất phần ăn cái bánh ngay.”
Vợ chồng đánh cuộc. Suốt ngày lặng thinh.
Một tên trộm bất thình lình
Vào nhà vơ vét tanh banh hết liền
Nữ trang, đồ đạc, bạc tiền
Và rồi sửa soạn im lìm chạy đi.
Vợ chồng đều chẳng nói chi
Sợ mình mở miệng thua thì mất ăn
Cho nên chỉ ngó trân trân
Lặng im theo rõi kẻ gian hoành hành.
Trộm hay rõ được tình hình
Càng thêm dạn dĩ, mặc tình sấn lên
Thấy người vợ cứ lặng yên
Muốn xâm phạm tiết hạnh liền, ngán đâu,
Người chồng chẳng nói một câu
Đứng yên gần đó quay đầu ngó lơ
Vợ bèn hoảng hốt kêu la:
“Anh không mở miệng, thật là ngu si
Chỉ ham một cái bánh kia
Mà không hành động cứu nguy vợ mình
Để quân ăn trộm lộng hành
Thấy tôi bị nhục mà đành im đây.”
Người chồng cười lớn vỗ tay:
“Em vừa mở miệng nói ngay trước rồi
Thế là em đã thua tôi
Bánh kia còn lại tôi thời hưởng thôi.”

*


Truyện này thí dụ lắm người
Vì ham danh lợi ở nơi cõi trần
Để trôi đi biết bao lần
Pháp lành, Phật Pháp vô ngần tối cao
Đọa “ba đường ác” thảm sầu
Mà không hãi sợ mau mau tu hành
Cứ ham chơi, cứ đắm mình
Chìm trong “ngũ dục”. Thật tình ngu sao!
Những ai có trí nhìn vào
Thấy người như vậy khác nào chồng kia
Cũng vô trí, cũng ngu si
Đáng thương cho kẻ sông mê đắm chìm!

---o0o---


68 - HẠI NGƯỜI THÀNH HẠI MÌNH


Anh chàng nọ ở trong vùng
Có người thù địch đã từng bao năm
Chàng uất ức, chàng hờn căm
Nghĩ suy tìm cách hại ngầm đối phương
Nghĩ hoài chẳng kiếm ra đường
Lòng chàng do đó mãi vương muộn sầu
Có người thấy vậy đón đầu
Hỏi thăm: “Anh mãi buồn rầu vì sao?”
Chàng bèn tâm sự đôi câu:
“Kẻ thù nói xấu tôi bao nhiêu lần
Khiến tôi tức giận vô ngần
Nghĩ không ra cách trừ sân hận này
Nên tôi phiền não bao ngày
Báo thù chưa được lâu nay đợi chờ.”
Người kia bèn nói bất ngờ:
“Tôi đây có cách để mà giúp anh
Chỉ cần đọc thật tâm thành
Một câu thần chú rất linh là rồi
‘Tỳ Đà La’ thật lạ đời
Câu thần chú đó giết người thù ngay
Nhưng câu thần chú hại thay
Tạo ra một triệu chứng đầy hiểm nguy
Ngay khi giết thù địch kia
Thời anh cũng lại tức thì chết theo,
Cách này quả thật hiểm nghèo
Vì dùng thần chú để gieo hại người
Thời mình cũng bị hại thôi
Cho nên tốt nhất theo tôi đừng dùng.”
Anh chàng nghe vậy coi thường
Không cần tính toán, vui mừng nói luôn:
“Xin làm phúc, xin làm ơn
Dạy cho tôi biết câu thần chú kia
Lòng tôi nôn nóng kể chi
Mối thù muốn báo tiếc gì thân tôi
Kẻ thù chết là được rồi
Dù tôi mất mạng lòng thời vẫn vui.”

*


Truyện này thí dụ ở đời
Lửa sân thiêu đốt tơi bời nhân gian
Gây thù kết oán ngập tràn
Hại người chưa được lại mang hại về
Chính mình bị hại não nề
Đọa “ba đường khổ” muôn bề hãi kinh
Địa ngục, ngạ quỷ, súc sinh
Quả nhiên bi thảm, thật tình thương đau
Vô minh che lấp dài lâu
Trầm luân mãn kiếp còn đâu thấy đường.
Chỉ cần Đạo Pháp tìm nương
Xả đi phiền não, hết vương hận thù
Gắng công phát triển lòng từ
Thân tâm thanh lọc ghé bờ thơm hương
Gieo niềm an lạc muôn phương
Đạo mầu giải thoát chân thường sáng soi.

---o0o---


69 - TỔ TRUYỀN ĂN MAU


Một người Bắc Ấn Độ xưa
Xuống miền Nam ở kể như lâu ngày
Rồi anh cưới vợ nơi này
An cư lạc nghiệp tại đây thanh nhàn.
Một hôm vợ dọn bữa ăn
Cơm canh nóng hổi trên bàn khói lên
Anh chàng há miệng ăn liền
Lùa mau, húp lẹ không thèm ngó ai
Như gần chết đói tới nơi
Giờ đây bất chợt được người cho ăn.
Vợ anh thấy lạ vô vàn
 Nhìn anh, thắc mắc, hỏi han ngọn ngành:
“Không ai tranh, chẳng ai giành
Chuyện chi gấp gáp quả tình cũng không
Sao anh ăn uống lạ lùng
Ăn nhanh quá độ không ngưng phút nào?”
Anh bèn đáp, nghe lạ sao:
“Đây là bí mật dễ đâu nói liền
Em đừng có hỏi gì thêm.”
Vợ anh nghe vậy nổi lên tò mò
Nghĩ thầm chắc có nguyên do
Rất là đặc biệt, hay ho vô cùng
Nên càng năn nỉ anh chồng
Nói ra cho biết chứ đừng lặng thinh.
Thoạt tiên anh chẳng thuận tình
Vợ kì kèo mãi anh đành nói ra:
“Tổ tiên anh thuở xưa xa
Bao đời ăn uống thường là rất mau
Đây là truyền thống từ lâu
Đến anh cũng vậy dám đâu cãi lời.”

*


Truyện này thí dụ ở đời
Lắm người thủ cựu giữ hoài thói quen
Dù mê lầm vẫn chẳng quên
Không phân thiện ác, không thèm đổi thay
Dương dương tự đắc ta đây
Không hề hổ thẹn mà quay đầu về
Cải tà, quy chánh mọi bề
Để mau thoát khỏi bờ mê đọa đày!

---o0o---


70 - NẾM TRÁI CÂY


Chủ nhân thuở trước có ông
Muốn ăn trái nọ nên không ngại ngần
Sai người làm tới khu vườn
Mua cho bằng được không chần chờ chi
Ông căn dặn người làm kia:
“Trái cây ngon ngọt thì mi mua về
Nếu không đừng có mua nghe!”
Người làm tuân lệnh tức thì đi ngay
Mang tiền cầm sẵn trong tay
Chủ vườn tiếp đón tại đây nói liền:
“Vườn tôi trái ngọt nhất miền
Trái nào cũng ngọt lại thêm đậm đà
Nếm vào thì biết ngay mà.”
Người làm đáp lại thật là lạ tai:
“Nếm vào một trái mà thôi
Làm sao biết ngọt khắp nơi trong vườn
Nếm từng trái mới rõ hơn
Trái nào cũng nếm thời còn ngại sao,
Nếm xong mua, tiện biết bao.”
Nói xong hắn hái trái vào trong tay
Trái nào cũng nếm thử ngay
Chủ vườn im lặng cạnh đây đứng nhìn.
Trái nào cũng ngọt quả nhiên
Người làm mua hết rồi đem trái về.
Chủ nhìn đống trái cây kia
Trái nào cũng bị cắn đi một phần
Chủ nhân thấy gớm vô ngần
Thế là ông hết muốn ăn nữa rồi
Bao nhiêu trái vứt đi thôi,
Làm công khờ dại chủ thời vạ lây.

*


Ai lo bố thí đời này
Lại thêm trì giới phước thay vô cùng
Tránh hoạn nạn, thoát tai ương
Giàu sang, an lạc ngát hương thơm lành,
Nhưng nhiều người thiếu lòng thành
Muốn rằng chứng nghiệm tự mình mới tin
Tu thân cơ hội lãng quên
Thế là gánh lấy não phiền trầm luân
Hay đâu mọi việc dương trần
Giàu nghèo, sướng khổ muôn phần tại ta
Đều do nghiệp trước mà ra
Kiếp này quả báo thật là công minh,
Luật nhân quả rõ rành rành
Chúng sinh tỉnh thức tu hành cho mau
Vì mai chết còn gì đâu
Ăn năn thời muộn, sang giàu trắng tay!

---o0o---


71 - ĐUI MẮT


Gia đình kia có anh chồng
Cưới hai người vợ sống chung bình thường
Ba người nằm ngủ cùng giường
Nhưng chàng cảm thấy trăm đường khó thay
Muốn gần gũi vợ bên này
Chị kia ghen tức ra tay tức thì,
Muốn gần gũi vợ bên kia
Chị này nổi giận ghen thì ghê hơn
Anh chồng khổ não tâm can
Rồi sau quyết định mỗi lần nằm đây
Mỗi bên một vợ là hay
Chàng nằm ở giữa, không xoay bên nào.
Một hôm mưa gió ào ào
Nước trên mái dột chảy vào phía trong
Cuốn theo bụi đất xuống giường
Xuống ngay chỗ giữa chồng đương mơ màng
Lọt vào hai mắt của chàng
Nhưng chàng cương quyết không màng đổi thay
Nằm yên hứng chịu nước này
Hai bên phải trái chẳng xoay bên nào
Lại mong hai vợ giúp vào
Hai nàng che chở xiết bao an lành
Cuối cùng bất hạnh tới nhanh
Anh chồng hai mắt đều thành hư luôn.

*


Ở đời lắm kẻ không khôn
Giao du bè bạn chẳng còn nghĩ suy
Thói hư tật xấu kể gì
Theo đòi bắt chước những khi cận kề
Dần dần tạo nghiệp thảm thê
Theo “ba đường ác” có hề biết đâu
Xoay vòng sinh tử dài lâu
Khó mà thoát khỏi trước sau đọa đày.
Bạn tà thân cận tháng ngày
Thời con mắt tuệ mất ngay còn gì.

---o0o---


72 - SƯNG MÔI


Vợ chồng chàng nọ xưa kia
Về thăm bên vợ cùng đi một ngày
Tới nơi nhằm lúc tại đây
Người ta đang giã gạo ngay trong nhà,
Vợ vào ra mắt mẹ cha
Chàng liền bốc nắm gạo và ngậm luôn
Gạo đang trong miệng thật thơm
Bất ngờ vợ lại bước chân ra ngoài
Tìm chồng vui nói đôi lời
Chồng e vợ biết, tức thời lặng thinh
Quả là xấu hổ thật tình
Dám đâu đáp lại vợ mình một câu
Mím môi ấp úng thật lâu
Vợ chàng thấy lạ có đâu chịu ngừng
Trong lòng thắc mắc vô cùng
Đưa tay sờ má của chồng mình thôi
Thấy hai bên má sưng rồi
Lại sưng thêm cả miệng môi quả tình
Chị vào thưa với cha mình: 
“Chồng con có bệnh phát sinh lạ kỳ
Sưng môi không nói được gì
Bệnh này mới phát từ khi về nhà.”
Ông cha nghe chuyện bất ngờ
Thế là đâu có chần chờ chút chi
Vội vàng đi thỉnh lương y
Ông thầy đến khám xong thì phán ngay:
“Bệnh này rất nặng lắm thay
Phải cần mổ gấp hôm nay mới lành.”
Thầy cầm dao mổ má anh
Gạo trong miệng ngậm đổ nhanh ra ngoài
Thế là không giấu được ai
Việc làm bại lộ, mọi người đều hay.

*


Người đời tội lỗi chót gây
Gian manh phạm giới lại đầy ác tâm
Còn ham che giấu lỗi lầm
Không cầu sám hối, chẳng cần ăn năn
Cuối cùng đọa lạc tấm thân
Vào “ba đường khổ” vô ngần hãi kinh
Địa ngục, ngạ quỷ, súc sinh.
Việc chi bí mật giấu quanh trong đời
Trước sau cũng bại lộ thôi!
---o0o---

73 - NGỰA ĐEN, ĐUÔI TRẮNG


Có chàng cưỡi ngựa màu đen
Dẫn đầu binh lính tiến lên truy tầm
Đuổi theo bọn trộm dữ dằn
Nhưng anh chàng lại nhát gan lạ lùng
Dám đâu chiến đấu hào hùng
Dám đâu xông xáo trong vùng hiểm nguy
Nên chàng nhanh trí nghĩ suy
Tìm ra biện pháp rất chi tinh đời
Anh chàng lấy chút máu người
Rồi thoa lên mặt nằm nơi chiến trường
Lẫn vào xác lính tử thương
Giả đò như chết tránh đường đánh nhau,
Ngựa đen kia cũng còn đâu
Bị quân trộm cướp bắt mau đi liền.
Đến khi cuộc chiến tạm yên
Thời anh trỗi dậy đứng lên đi về
Nhưng chàng khôn thời khỏi chê
Chặt đuôi ngựa chết nằm kề gần bên
Mang theo hờm sẵn làm tin.
Thấy chàng sống sót bình yên an lành
Người nhà xúm hỏi vây quanh:
“Sao không cưỡi ngựa? Ngựa anh đâu rồi?”
Anh chàng bèn đáp ngay thôi:
“Ngựa tôi đã bị chết nơi chiến trường
Hãy xem kỷ niệm thân thương
Cái đuôi ngựa quý tôi mang trở về.”
Mọi người nhìn, nói: “Lạ ghê!
Ngựa anh thường cưỡi mọi khi đen tuyền
Sao đuôi này trắng, hãy xem?”
Anh chàng ngó lại. Đứng yên. Lặng thầm. 
Vô tình đuôi ngựa lấy nhầm
Cái trò giả dối trăm phần lộ ra.

*


Truyện này thí dụ cho ta
Những trò lường gạt khó mà được lâu
Dối gian bại lộ trước sau
Hành vi hung ác che đâu mắt người.
Tu hành lắm kẻ ở đời
Bao nhiêu giới luật miệng thời đề cao
Nhưng rồi lén lút phạm vào
Tưởng mình mưu trí. Dễ nào giấu ai! 
---o0o---

74 - MANG BÌNH NƯỚC TẮM


Nước kia có một ông vua
Nghĩ ra luật pháp rất ư lạ đời
Buộc rằng dù ở khắp nơi
“Bà La Môn phái” mọi người khi theo
Đều cần tắm rửa cho nhiều
Giữ thân sạch sẽ là điều ưu tiên
Ai vi phạm bị phạt liền
Phải làm công việc muộn phiền gớm ghê
Khổ đau, cực nhọc, nặng nề.
Sau khi pháp luật trên kia ban hành
“Bà La Môn phái” khôn lanh
Vác bình nước tắm theo mình mãi thôi
Mỗi khi đi khắp mọi nơi
Mọi người thấy vậy tức thời lầm ngay
Tưởng rằng họ tắm hàng ngày,
Nếu ai múc nước vào đây giúp giùm
Họ thường lén đổ đi luôn
Vào nơi khuất nẻo không còn ai hay.
“Bà La Môn phái” khéo thay
Dối vua, bày đặt trò này kỳ khôi
Nhắm vào mục đích rõ rồi
Tránh làm công việc khổ người, hại thân
Thật ra họ bẩn vô ngần
Mang bồn tắm có giúp phần sạch đâu.

*


Ở đời lắm kẻ từ lâu
Phô trương giả dối trước sau bề ngoài
Tự lừa mình, lại dối người
Không còn tốt đẹp, xa rời thật chân.
Nếu mà tăng chúng xa gần
Cạo đầu, khoác áo dấn thân cửa Thiền
Bên ngoài hình tướng uy nghiêm
Bề trong đức hạnh khó tìm được ra
Giới, Định, Tuệ mãi trôi xa
Tu hành như vậy quả là đáng chê!

---o0o---



75 - GIẾT LẠC ĐÀ


Một người nuôi chú lạc đà
Một hôm đem lúa đổ qua trong ghè
Lạc đà ăn thật no nê
Đút đầu vào đó coi bề tiện thay
Ăn xong kẹt lại ghè này
Cái đầu không rút khỏi đây được nào
Lạc đà kinh hoảng xiết bao
Chủ nhìn sầu khổ, lòng đau xót thầm.
Cụ già nọ đứng ở gần
Vội lên tiếng nói: “Chẳng cần buồn đau
Ta đây có cách giúp mau
Khiến cho con vật rút đầu thoát ra
Nhưng mà anh phải nghe ta.”
Tuân lời cụ dặn chủ nhà hỏi ngay:
“Thưa theo phương pháp nào hay?”
Cụ già bèn dạy: “Ra tay tức thì
Chém vào đầu lạc đà kia
Thế là con vật thoát đi dễ mà.”
Chủ nhà theo lời cụ già
Quả nhiên đầu chú lạc đà chặt xong
Lạc đà khi chết vẫy vùng
Ghè sành đựng lúa vỡ tung theo liền.
Chủ nhà thật quả cuồng điên
Lạc đà bị chết, mất thêm cái ghè
Gánh phần thiệt hại nặng nề
Bà con lối xóm cười chê kể gì!

*


Người tu Phật pháp khác chi
Một khi cầu đạo Bồ Đề quyết tâm
Phải nghiêm trì Giới chuyên cần
Xa mồi “ngũ dục” vô ngần tanh hôi
Kẻo mà đều mất cả đôi
Mất phần tịnh giới của người chân tu
Mất luôn đạo quả tam thừa
Chỉ còn tội chướng kể như ngập đầu
Khiến thân đọa lạc khổ đau.


---o0o---


76 - NÔNG PHU MƠ TƯỞNG CÔNG CHÚA


Chàng nông phu tuổi xuân xanh
Một hôm lên chốn kinh thành dạo chơi
Tình cờ trông thấy một người
Đó là công chúa tuyệt vời đẹp xinh
Giai nhân trong chốn triều đình
Khiến chàng từ đó hương tình ngất ngây
Trở về mơ tưởng đêm ngày
Quẩn quanh tính toán, loay hoay tìm đường
Làm sao trò chuyện cùng nàng
Nghĩ hoài không được nên chàng khổ tâm
Tương tư sầu não vô ngần
Mặt mày phờ phạc, xác thân hao gầy
Trên giường nằm liệt đọa đày
Bệnh tình trầm trọng mỗi ngày một tăng
Mẹ cha, bạn hữu, lân bang
Tỏ ra lo sợ vội vàng hỏi thăm:
“Vì sao mắc bệnh bất thần
Lâm vào tình trạng thập phần hiểm nguy?”
Chàng bèn tâm sự tức thì
Đầu đuôi kể lại những gì xảy ra:
“Gặp nàng công chúa như hoa
Đẹp xinh, duyên dáng, mượt mà, dễ thương
Khiến lòng tưởng nhớ mơ màng
Ước mong trò chuyện cùng nàng một phen
Nếu không thoả được ước nguyền
Chắc là sẽ sớm quy tiên vì buồn.”
Mọi người xúm lại ân cần
Cùng nhau lên tiếng để an ủi chàng
Hứa tìm phương pháp dễ dàng
Khiến chàng mau được cùng nàng hàn huyên:
“Ngưng sầu muộn, chớ muộn phiền!”
Chàng nghe mừng rỡ bệnh liền giảm thôi
Hai ngày bệnh đã lành rồi
Mọi người lúc đó thốt lời dối quanh:
“Đã vào trong chốn kinh thành
Gặp cô công chúa triều đình dễ thương
Thay chàng trò chuyện cùng nàng
Nàng chưa ưng ý, tìm phương chối từ.”
Anh chàng chất phác nông phu
Nghe xong cười lớn rất ư hài lòng
Nói rằng: “Chắc chắn là xong
Chắc nàng thuận tiếp chuyện cùng ta thôi.”

*


Dại khờ lắm kẻ trên đời
Cùng nông dân nọ so thời khác đâu
Dễ gì phân biệt trước sau
Bốn mùa thời tiết tiếp nhau xoay vòng
Hết Xuân, Hạ tới Thu, Đông
Mùa Đông đem giống gieo trồng khắp nơi
Dù cho giá rét đầy trời
Vẫn hy vọng lúa tốt tươi ruộng đồng
Khó chăm sóc, chỉ tốn công
Mầm, thân, nhánh, lá lúa cùng hư hao.
Có người tu tập ít lâu
Hưởng phần phước báo có đâu nhiều gì
Tự cho là đủ mọi bề
Nói rằng đạo quả Bồ Đề vẻ vang
Chắc mau thành đạt dễ dàng,
Sai lầm như vậy đáng thương vô cùng!
---o0o---

77 - TÌM SỮA


Ở biên thùy thuở xa xưa
Nhiều người chưa biết con lừa ra sao
Gặp lừa cũng chẳng biết nào
Chỉ nghe đồn đãi từ bao lâu rồi
Sữa lừa ngon thật tuyệt vời,
Rủ nhau họ tới khắp nơi lùng tìm
Cuối cùng cũng kiếm ra liền
Một con lừa đực. Họ đem trở về
Tranh nhau vắt sữa thoả thê
Để mong uống trước, không hề nhường nhau.
Mỗi người vắt kiểu lạ sao:
Có người bóp ở trên đầu lừa thôi
Có người cắn ở lỗ tai
Có người lại vặn khúc đuôi nhiều lần
Có người kiếm ở dưới chân
Loay hoay vất vả, vô ngần khổ thay
Nghĩ rằng chính ở chỗ này
Sữa lừa sẽ chảy ra ngay cho mình
Nhưng hy vọng đều bất thành
Sữa lừa một giọt quả tình thấy đâu.

*


Truyện này thí dụ từ lâu
Phàm phu ngoại đạo đồn nhau nghe rằng
Tu hành rốt ráo đạo vàng
Sẽ mau chứng quả dễ dàng kể chi
Họ không tìm hiểu thêm gì
Chạy theo vọng tưởng nghĩ suy sai lầm
Theo tà đạo, hành xác thân
Bụng thời nhịn đói, đưa chân lửa hừng
Lõa hình, ở núi, sống rừng
Tu theo khổ hạnh vô cùng tang thương
Quả vô ích vì lầm đường 
Gánh vào trăm nỗi đoạn trường đớn đau
Tự mình dấn bước lún sâu
Rơi vào ác đạo dễ nào thoát ra!

---o0o---


78 - ĐI KHÔNG RỒI LẠI VỀ KHÔNG


Trong làng kia có một người
Vào hôm chiều tối thốt lời dặn con:
“Ngày mai dậy thật sớm luôn
Làng bên có chợ mình còn phải đi
Mua đồ dùng để đem về.”
Chàng con nghe vậy khắc ghi trong lòng
Sáng sau vừa rạng vừng hồng
Anh chàng dậy sớm và không đợi chờ
Không hề chờ hỏi ý cha
Một mình vội vã phóng ra chợ rồi
Tới làng bên chàng ngẩn người
Mua gì ở chợ chàng thời biết đâu
Lang thang qua lại trước sau
Rã rời mỏi bước, cồn cào đói ăn
Miệng thời khát nước, khô khan
Tiền nong đi vội quên mang theo người
Đường xa đành trở về thôi.
Người cha thấy mặt thốt lời mắng ngay:
“Mi vô trí, dại khờ thay
Sao không chịu đợi cha đây đi cùng
Một mình đi trước, thật khùng
Đi không rồi lại về không. Ích gì!
Tự mình chuốc khổ kể chi
Cha đâu sai chuyện ngu si bao giờ!”

*


Người may mắn được xuất gia
Tu trì cần phải thiết tha, tâm thành
Nương thầy tốt, kết bạn lành
Học điều giáo pháp tận tình chuyên tâm
Không nên ỷ lại bản thân
Có phần trí thức, có phần thông minh
Để rồi đơn độc một mình
Tu hành mù quáng cho đành uổng công.
Người mang hình thức Sa môn
Nhưng không phẩm hạnh đáng buồn biết bao!

---o0o---


79 - GÁNH GHẾ CHO VUA


Nước kia có một ông vua
Ngồi trong cung cấm sớm trưa mỗi ngày
Tư nhiên cảm thấy buồn thay
Muốn đi du ngoạn gần ngay cung vàng
Vườn vô ưu đẹp rỡ ràng
Vua bèn sai một ông quan trong triều:
“Hãy tìm một ghế mang theo
Đặt trong vườn chỗ có nhiều bông hoa
Hôm nay ta muốn ghé qua
Ngắm phong cảnh đẹp để mà tìm vui.”
Vị quan thấy xấu hổ rồi
Nghĩ mình vác ghế coi thời chẳng nên
Tâu vua và thỉnh nguyện liền:
“Tôi không quen vác, chỉ chuyên gánh gồng.”
Vua nghe vậy cũng tán đồng
Kêu người mang ghế xếp chồng lên nhau
Ba mươi sáu ghế ít đâu
Sắp thành một gánh trước sau nặng nề
Để trên vai vị quan kia
Cho quan cố sức gánh đi ra vườn.
Quan vì sĩ diện bản thân 
Giờ đây chuốc lấy trăm lần khổ đau.

*


Học theo Phật, theo đạo mầu
Thời lòng nhẫn nhục hàng đầu phải theo
Tính tình ngã mạn, tự kiêu
Lại thêm cố chấp đủ điều lâu nay
Phải nên cố gắng đổi thay.
Người đời lắm kẻ hàng ngày tu thân
Mỗi khi thấy tóc nữ nhân
Rơi trên mặt đất ở gần một bên
Không hề dám đụng đến liền
Nghĩ mình thanh tịnh, giới nên giữ gìn,
Sau mê hoặc bởi não phiền
Dù cho bất tịnh cạnh bên sá gì
Ba mươi sáu thứ gớm ghê
Tóc, lông, phân, nước tiểu kề chẳng sao
Coi không dơ bẩn chút nào
Không sinh hổ thẹn, trước sau chẳng rời
Mãi cho đến chết không thôi,
So quan vác ghế, ngu thời giống nhau!

---o0o---


80 - UỐNG THUỐC ĐỂ RỬA


Tại vùng kia có một người
Bị đau hạ bộ lâu đời khổ thay
Mời thầy thuốc khám bệnh ngay
Ông thầy nói phải rửa ngày, rửa đêm
Mới mong trị bệnh cho yên,
Thầy pha thuốc rửa xong liền bước ra
Kiếm thau đựng thuốc sau nhà.
Thấy chai thuốc nước chàng ta vội cầm
Uống luôn hết thuốc một lần
Uống xong bụng dạ bất thần bị đau
Như đâm, như xé, như cào.
Ông thầy trở lại nhìn sao bất thường
Không thấy thuốc, bèn hỏi chàng
Chàng đem câu chuyện vội vàng nói ra
Thầy kinh ngạc, miệng kêu la:
“Sao anh lại uống, quả là ngu thôi
Chỉ dùng thuốc rửa phía ngoài
Dại khờ mà uống vào người làm chi.”
Thầy cho chàng uống tức thì 
Vài viên thuốc giải, cứu nguy chuyến này
Kịp thời chàng mửa hết ngay
Nôn ra thuốc rửa vừa đây uống vào
Bảo toàn tính mạng may sao
Vượt cơn hoạn nạn, qua cầu hiểm nguy.

*


Ở đời làm một việc chi
Đừng gây đảo lộn hại thì tránh đâu
Người tu Phật, theo đạo mầu
Phải nên chọn lựa dài lâu cho rành
Pháp môn thích hợp với mình
Tu không đúng cách khó thành! Chẳng nên!
Người tu thiền quán trước tiên
Pháp “bất tịnh quán” tu liền phải theo
Tu tùy tiện không lợi nhiều
Nếu tu đảo lộn hiểm nghèo tới ngay.
Khi tu không chịu hỏi thầy
Tự thiền điên đảo có ngày tang thương.

---o0o---


81 - KHÔNG NÊN VU OAN CHO NGƯỜI HIỀN ĐỨC


Hai cha con của nhà kia
Một hôm cùng rủ nhau đi ra đồng
Núi rừng đồng ruộng mênh mông
Chàng con vui chạy vào vùng rừng xanh
Bỏ cha đứng lại một mình.
Trong rừng chàng bị gấu rình cắn đau
Vết thương răng gấu rất sâu
Lại thêm móng nhọn gấu cào tứ chi
Chàng con kinh sợ kể gì
Băng rừng vội thoát chạy về chỗ cha,
Cha nhìn thấy vậy xót xa
Hỏi: “Con gì cắn quả là gớm ghê
Khiến con thương tích nặng nề?”
Chàng con nhăn nhó thảm thê trả lời:
“Con gì chỉ thoáng qua thôi
Thân đầy lông, đến cắn rồi chạy đi
Khiến con có kịp thấy chi
Bị thương hoảng hốt vội lìa rừng luôn.”
Người cha lập tức nổi sân
Nhắm khu rừng rậm hầm hầm chạy ngay
Cung tên cầm sẵn trong tay
Vào rừng ông gặp tại đây một người
Râu rất rậm, tóc rất dài
Chỗ thời tua tủa, chỗ thời mọc thêm
Người cha suy đoán vội liền
Đó là dã thú cuồng điên trong rừng
Cắn con ông bị trọng thương
Ông bèn muốn bắn, cung giương sẵn sàng.
Có người thấy thế can rằng:
“Đây là một vị thuộc hàng chân tu
Oai nghiêm, đạo đức, hiền từ
Không hề hãm hại, oán thù con ông
Đừng vu oan, tội vô cùng
Ông tiên ẩn dật cả vùng đều hay!”

*


Nhiều người ở cõi đời này 
Không quan sát kỹ, lại đầy chủ quan 
Tự cho mình phải vô vàn
Họ thường gây họa vu oan người lành
Như khi thấy giới tu hành
Đôi người tu chẳng nghiêm minh trọn bề
Họ bất mãn, họ cười chê
Chê luôn tập thể tăng kia cả đoàn,
Hoặc nhìn vài bóng áo vàng
Oai nghi không đủ, nói năng bất toàn
Thêm hành động kém đàng hoàng
Họ không quan sát kỹ càng thêm chi
Cho rằng tập thể sư kia
Đều như vậy cả có gì khác đâu
Đều không đạo hạnh như nhau
Họ bèn khinh miệt xiết bao phũ phàng.
Họ ngu si, họ sỗ sàng
Giống người cha nọ trăm đường chẳng sai.

---o0o---


82 - GIEO LÚA


Một người ở miệt thị thành
Về làng quê để theo ngành nghề nông
Kiếm sinh nhai chốn ruộng đồng.
Một ngày đi dạo xem vùng chung quanh
Thấy bao đồng ruộng tốt lành
Lúa tươi mơn mởn sắc xanh phi thường
Anh bèn ghé lại bên đường
Hỏi thăm chủ ruộng: “Dùng phương pháp gì
Mà gieo lúa tốt thế kia?”
Nông dân chủ ruộng tức thì đáp ngay:
“Khó chi đâu, giản dị thay
Ta cho đất xốp vào cày tới lui,
San cho bằng phẳng khắp nơi
Bỏ phân cào kỹ, rồi khơi nước vào
Dễ làm, tốn chút công lao
Tương lai lúa mọc lên cao tốt lành.”
Nghe lời chỉ dẫn ngọn ngành
Anh theo phương pháp thực hành ngay thôi
Sau khi cày đất xốp rồi 
Làm cho bằng phẳng, phân thời bỏ lên
Khơi nước vào tưới lên trên
Chỉ còn đem giống gieo liền là xong
Nhưng anh thầm nghĩ trong lòng:
“Nếu chân bước xuống ruộng đồng để gieo
Sợ gây hại biết bao nhiêu
Đất kia thô cứng lại theo chân người,
Khi mà đất hết xốp rồi
Lúa kia không mọc tốt tươi sau này.”
Anh liền nghĩ cách lạ thay:
“Ta nên ngồi sẵn ở ngay trên giường
Sai khiêng giường xuống ruộng nương
Ta ngồi gieo lúa dễ dàng biết bao
Đất kia ta khỏi dẵm vào
Đất luôn còn xốp há nào ngại chi.”
Bốn người được mướn tức thì
Bốn chân giường được phân chia bốn người
Khiêng anh xuống ruộng, tận nơi
Anh ngồi gieo giống thảnh thơi vô ngần.
Mình anh, đất chịu hai chân
Bốn người, đất chịu bốn lần hơn lên
Tám chân dẵm đất cứng liền
Thêm giường với kẻ ngồi thêm nặng nề
Thế là đất cứng khỏi chê
Vừa thô, vừa rắn có hề lợi đâu.

*


Truyện này thí dụ đạo mầu
Giữ gìn ruộng Giới tu mau đạt thành
Sẽ nhiều mầm thiện phát sinh
Ta nên học tập, thực hành cho chuyên
Theo lời thầy dạy chớ quên
Pháp lành hạt giống thuận duyên nảy mầm.
Nhiều người tu thoạt chuyên cần
Dù cho giới nhỏ cũng luôn giữ gìn
Không hề phạm, thật đáng khen
Dần dà Giới luật nhiều phen coi thường
Giới to, giới nhỏ đôi đường
Không hề kiêng giữ, chẳng màng tuân theo
Buông lung, hủy báng sớm chiều
Bồ Đề mầm mống hủy tiêu chẳng còn.
---o0o---

83 - KHỈ BỊ ĐÁNH


Có con khỉ nọ một ngày
Bị người kia đánh thẳng tay bạo tàn
Tay người mạnh khoẻ vô vàn
Khỉ ta đau đớn xác thân não nề
Không hề chịu nổi thêm chi
Khỉ bèn tháo chạy thoát đi xa người
Hận thù tạm nuốt xuống thôi.
Trên đường khỉ chạy gần nơi xóm làng
Thấy em bé nọ đi ngang 
Hầm hầm khỉ đã vội vàng túm em
Đòn thù oán giận trút lên
Tội cho đứa trẻ lành hiền vô can.

*


Chúng sinh trong cõi nhân gian
Thường chồng chất mãi hờn căm oán thù
Từ tiền kiếp cứ dây dưa
Kéo dài ra mãi rất ư não phiền
Đời đời tiếp nối liên miên
Lửa sân, tâm ác luân phiên hoành hành
Chúng sinh đâu có biết rành
Cái vòng biến diệt xoay quanh kiếp người
Rời quá khứ, tới tương lai
“Có không, không có” mãi hoài đổi thay
Kiếp xưa khác với kiếp này
Lắm người ngu muội chẳng hay ngọn nguồn
So cùng khỉ thiếu trí khôn
Người ngu, khỉ dại có còn khác chi!

---o0o---


84 - NGUYỆT THỰC


Nhà vua cõi A Tu La
Theo truyền thuyết tự xưa xa nói rằng
Một hôm vua thấy mặt trăng
Trên cao tỏa sáng chói chang khắp miền
Vua bèn dùng tay che liền
Mặt trăng biến mất. Dân bèn đặt tên
Gọi là “nguyệt thực” ban đêm,
Vậy thời loài chó chẳng liên quan gì.
Nhưng không biết lý do chi
Tới kỳ “nguyệt thực” tức thì dân gian
Cho rằng trăng bị chó ăn
Cho rằng chó nuốt mặt trăng mất rồi
Mọi người muốn đánh chó thôi
Mỗi khi chó chạy ngang nơi có người
Thật oan cho chó quá trời
Bị gieo tiếng ác bao đời. Khổ thay!

*


Chúng sinh trong kiếp sống này
Những điều phải trái, gian ngay, vui buồn
Nên tìm hiểu rõ cội nguồn
Biện minh mới tránh được luôn sai lầm
Chủ quan nguy hiểm vô ngần
Tự mình chuốc khổ vào thân còn gì.
Khổ vì tham với sân si
Muốn tìm cách diệt khổ đi cho rồi
Lại tìm cách ngủ trên gai
Mang lửa ngũ dục thiêu người, đốt thân,
So cùng những kẻ ngu đần
Nguyệt thực đánh chó muôn phần giống nhau.

---o0o---


85 - ĐAU MẮT


Có người con gái bất ngờ
Mắt vương bệnh tật rất ư hiểm nghèo
Khiến cô nhức nhối thật nhiều
Ngày đêm rên rỉ, tiêu điều tấm thân.
Nàng con gái khác ở gần
Nhìn qua thấy vậy tần ngần lo âu
Nhủ thầm: “Bệnh mắt đớn đau
Nếu ta bị bệnh thoát đâu não phiền
Giờ ta mắt vẫn tốt nguyên
Nhưng rồi bệnh mắt luân phiên đến mình
Sẽ đau sẽ nhức thật tình
Muốn ngăn ngừa bệnh khỏi hành mắt ta
Chi bằng móc mắt trước ra
Mắt còn đâu nữa để mà bệnh đây.”
Thấy nàng định làm chuyện này
Có người nghe được khuyên ngay đôi lời:
“Có tròng mắt quý nhất đời
Đau hay không là chuyện thời mai sau
Nào ai hay rõ trước đâu
Giờ sao móc mắt đớn đau vô cùng
Mù loà tăm tối chập chùng
Suốt đời thống khổ cô không biết à?”

*


Truyện này thí dụ cho ta
Đang ăn có kẻ bất ngờ nghẹn cơm
Thế là quyết bỏ ăn luôn
Còn ai vô lý được hơn kẻ này!
Nhiều người tính toán loay hoay
Nghĩ giàu sang sẽ có ngày bại suy
Cho nên không bố thí chi
Nhủ rằng: “Bố thí ích gì mai sau
 Nếu mà quả báo nhiệm màu
Mình dù được hưởng sang giàu tương lai
Thời giàu sang cũng tàn phai
Chỉ thêm phiền não khổ đời mà thôi!”
Người khôn khuyên nhủ đôi lời:
“Hãy nên bố thí, mai thời tính sau
Khổ vui chưa biết ra sao,
Giờ không bố thí ta nào an vui
Kiếp này đã khổ ngay rồi!”

---o0o---


86 - VÌ CỦA GIẾT CON


Hai cha con một nhà kia
Nhân vì công chuyện cùng đi một ngày
Tới vùng xa vất vả thay
Giữa đường vô phước gặp ngay cướp rồi
Bọn này lẩn quất khắp nơi
Cướp đi tài vật của người đi ngang,
Con đeo đôi bông tai vàng
Người cha thấy vậy hoang mang trong lòng
Sợ rằng cướp lấy đôi bông
Tai con cha xé mạnh không ngại ngần
Muốn lấy bông giấu đi luôn
Nhưng vì vội vã bồn chồn lòng cha
Cho nên xé rứt không ra
Cha bèn quyết định thật là kỳ khôi
Đầu con chặt đứt ngay thôi.
Đến khi bọn cướp đã rời đi xa
Và cơn khủng hoảng đã qua
Cha đem đầu ráp lại mà được đâu
Cổ nào có dính với đầu
Người con chết thảm, thương đau, ngậm ngùi.

*


Truyện này thí dụ ở đời
Chỉ vì việc nhỏ mà rồi bỏ đi
Bao nhiêu việc lớn kể chi
Gây thành tổn thất nặng nề xiết bao
Khó mà cứu vãn được nào.
Thế gian khờ dại thấy sao lắm người
Lợi danh quyến rũ chút thôi
Tà giáo, tà thuyết tức thời theo ngay
Trộm danh lừa dối kiếp này
Tạo thành tội ác đọa đày tai ương.

---o0o---


87 - BỌN CƯỚP CHIA CỦA


Bọn ăn cướp nọ thuở xưa
Kết bè cướp bóc dân cư nhiều lần
Bạc tiền, hàng hóa, áo quần
Cướp xong cả bọn chia phần cùng nhau
Chiếu theo địa vị thấp cao
Chiếu theo bản lĩnh từ lâu trong nghề
Chia phần nhiều ít đề huề
Mọi người hoan hỷ không chê trách gì.
Nhưng rồi tới một lần kia
Có chàng cướp nọ rất chi buồn tình
Vì ngôi vị kém của mình
Phần chia tệ nhất để dành chàng ta
Áo chi xấu xí quá mà
Dệt bằng chất liệu xem ra rẻ tiền
Khiến chàng quả thật muộn phiền
Bất bình la lớn: “Khó tìm người mua
Áo này bán chẳng ai ưa
Phần tôi như vậy là thua thiệt rồi.”
Sau khi phản đối một hồi
Chàng đành cam chịu kém người. Buồn thay!
Và sau đó một vài ngày
Chàng đem vào bán áo ngay trong thành.
Kiếm tiền hy vọng mong manh
Ngờ đâu lại có người giành để mua
Một ông quan trong cung vua
Chịu mua cao giá rất ư lạ thường,
Số tiền cả bọn cướp đường
Chia nhau sau chuyến bất lương vừa rồi
Cộng chung của đủ mọi người
So cùng giá bán áo thời kém xa.
Bấy giờ chàng cướp nhà ta
Đột nhiên nhảy múa thật là mừng vui
Khoe rằng: “Ta đã đắc thời
Chuyến này ta kiếm được lời nhiều thay.”

*


Rút bài học từ truyện này
Dù ta thất bại chua cay trong đời
Không nên thất vọng buông lơi
Cố gieo giống tốt, tương lai gặt về
Hạt vàng từng chuỗi thoả thê;
Hoặc khi bố thí đừng nề hà chi
Phát tâm rộng rãi ngay đi
Quả lành đem lại muôn bề an vui
Kẻo khi được quả báo rồi
Được sinh lên ở cõi trời cao xa
Bấy giờ lòng mới tỏ ra
Hối rằng trước chẳng thiết tha tâm thành
Để làm thêm lắm điều lành
Gây nhiều lợi ích, nay mình khá hơn.

---o0o---


88 - KHỈ MẤT ĐẬU


Khỉ kia nắm đậu trong tay
Bỗng đâu một hột lọt ngay ra ngoài
Chỉ rơi một hột đâu thôi
Nhưng mà khỉ cũng tức thời hoảng lên
Buông rơi cả nắm đậu liền
Để rồi vội vã chạy tìm hột rơi
Loanh quanh kiếm khắp mọi nơi
Nào đâu có thấy tăm hơi hột này,
Sau hồi lật đật loay hoay
Khỉ quay về chốn cũ đầy lo âu
Mong gom nắm đậu ban đầu
Ôi thôi mất hết còn đâu hột nào,
Bầy chim bay lượn trên cao
Đậu rơi quyến rũ chim nhào xuống ăn.

*


Truyện này thí dụ người phàm
Xuất gia theo Phật chí tâm tu hành
Ban đầu phạm giới vô tình
Nhưng rồi không chịu chân thành ăn năn
Không lo sám hối bản thân
Con đường phạm giới trôi lăn thêm hoài
Pháp lành công đức than ôi
Tan tành theo với dòng đời buông lung.
Giống như khỉ dại vô cùng
Đậu rơi một hột, tiêu tùng hết luôn.
---o0o---

89 - CHUỘT VÀNG VÀ RẮN ĐỘC


Có chàng dạo bước trên đường
Bỗng nhiên bắt được chuột vàng một con
Mừng vui khấp khởi trong lòng
Chàng ôm chuột quý thong dong đi liền
Đến sông chàng lội qua bên
Sợ rằng áo ướt chàng bèn cởi ra
Chuột vàng kia thật bất ngờ
Biến thành rắn độc rất ư hãi hùng.
Ban đầu chàng sợ vô cùng
Nhưng rồi tự nghĩ: “Ta đừng quăng đi
Dù cho rắn độc sá chi
Thà cho rắn cắn chết đi là cùng.”
Chàng ôm rắn lội qua sông
Chẳng hề sợ hãi ung dung mọi đường,
Rắn đền ơn, biến thành vàng
Khối vàng to lớn phi thường, quý thay.
Có người chứng kiến cảnh này
Nghĩ ôm rắn độc trong tay lợi nhiều
Rắn thành vàng, quý bao nhiêu
Họ bèn bắt chước giống theo anh chàng
Tìm ôm rắn, nghĩ bình thường
Nào ngờ rắn cắn tử thương tội tình.

*


Truyện này thí dụ chúng sinh
Có người không thiết tu hành bản thân
Thấy người khác tu chuyên cần
Được phần lợi ích vô ngần lớn lao
Cho nên họ cũng hùa vào
Giả theo chánh pháp từ bao lâu rồi
Để cầu lợi dưỡng mà thôi
Tiếc thay kết quả cuộc đời thảm thê
Chết thời sa đọa não nề
Vào “ba đường ác” khó bề tránh qua.
---o0o---

90 - LƯỢM ĐƯỢC TIỀN


Một người nghèo đang đi đường
Bỗng nhiên lượm được túi vàng đánh rơi
Lòng mừng không nói nên lời
Y bèn ngồi lại ngay nơi bên lề
Lấy vàng ra đếm thoả thê
Loay hoay đang đếm chưa hề xong xuôi
Thời người chủ túi vàng rơi
Đã quay lại kiếm và đòi vàng kia
Y đành trả hết còn chi
Để rồi buồn khổ nghĩ suy trong lòng:
“Nếu ta đếm cho mau xong
Rồi chuồn đi sớm đã không mất vàng
Chủ nhân đến thời muộn màng
Tiền vàng khá lớn dễ dàng phần ta.”

*


Nhiều người trong cõi ta bà 
Được gần Tam bảo vậy mà uổng sao
Nghiệp lành chẳng chịu tu nào
Để cầu giải thoát khỏi bao muộn phiền
Bụi đời lôi cuốn triền miên
Tháng ngày quanh quẩn trong miền khổ đau
Khi vô thường đến thật mau
Ăn năn hối hận còn đâu kịp thời.

---o0o---


91 - NGƯỜI NGHÈO


Thuở xưa có một người nghèo
Làm ăn vất vả, bao nhiêu muộn phiền
Để dành được một ít tiền
Thấy người giàu khác chàng liền nghĩ suy:
“Tiền ta chẳng có nhiều gì
Đem ra so sánh ta thì thua xa
Người kia giàu có quá mà.”
Anh chàng thất vọng thở ra não nề
Muốn quăng chút tài sản kia:
“Giữ làm chi nữa, vứt đi cho rồi
Tới bờ sông ném xuống thôi.”
Chung quanh thấy thế nhiều người nhủ khuyên:
“Tuy anh có rất ít tiền
Tiền này nuôi sống được thêm bao ngày,
Nếu anh liệng hết đi ngay
Một xu chẳng có đọa đày khó qua.”

*


Truyện này thí dụ cho ta
Trong hàng Tăng chúng xuất gia lắm người
Thấy cao Tăng ở khắp nơi
Đa văn, tài đức, được đời suy tôn
Cúng dường nồng hậu luôn luôn
Còn mình lợi dưỡng thời không sánh bằng
Nhưng không chịu nghĩ kỹ càng
Để mà tu học đạo vàng gắng thêm
Lại làm hành động cuồng điên
Bỏ tu, rời đạo, qua miền khổ đau
Thật là trái ngược xiết bao.
Người nghèo vứt của so nào khác chi!
---o0o---

92 - ĐỨA NHỎ ĐƯỢC ĐƯỜNG


Trên đường dài có một bà
Tay bồng đứa nhỏ đi xa mệt nhoài
Cho nên bà muốn xả hơi
Nghỉ chân dừng lại ngay nơi lề đường
Rồi bà ngủ thiếp mơ màng
Nào hay có kẻ lạ đương tới gần
Tay cầm đường ngọt trắng ngần
Đưa cho đứa nhỏ ham ăn vô cùng,
Trẻ con thấy vậy vui mừng
Ăn đường, không ngó ngàng chung quanh mình
Để cho kẻ lạ mặc tình
Lột đi báu vật bà dành lâu nay
Toàn đồ trang sức quý thay
Vòng vàng, kiềng bạc. Chẳng hay biết gì!

*


Truyện này thí dụ khác chi
Xuất gia Tăng chúng nhiều khi có người
Mải tham chút lợi ở đời
Ưa mồi trần tục, ưa nơi ồn ào
Đường tu Phật pháp thanh cao
Lơ là bỏ phế uổng bao công trình
Thế là công đức tu hành
Gió phiền não tới cướp nhanh mất rồi.
---o0o---

93 - BÀ GIÀ ĐÁNH CỌP


Bà già ngủ dưới gốc cây
Bỗng nhiên cọp tới chốn đây bất ngờ
Muốn ăn luôn thịt lão bà
Hoảng kinh bà chồm dậy và chạy nhanh
Gốc cây bà cứ chạy quanh
Vòng vo chạy mãi, cọp đành rượt theo
Một chân cọp bám gốc cây
Một chân nắm để bà này đứng yên,
Bà già bèn quay lại liền
Hai tay dang rộng hai bên cây rừng
Nắm chân cọp khỏi vẫy vùng
Thế là cọp với người cùng đứng nguyên
Không hề nhúc nhích được thêm,
 Bà già sẽ gặp não phiền hiểm nguy
Nếu buông tay để chạy đi
Cọp kia chắc chắn tức thì rượt thôi.
Trong khi nguy cấp tới nơi
Chợt đâu lại có một người đi ngang
Bà già lớn tiếng nói rằng:
“Thật may mắn quá, ta đang đợi chờ
Mời anh tiếp sức với ta
Cùng nhau giết cọp chắc là thành công
Chúng ta chia thịt hưởng chung.”
Người kia nghe vậy nên không ngại ngần
Tin lời bà, vội tới gần
Giữ hai chân cọp muôn phần hăng say,
Bà già bỏ cọp ra ngay
Cắm đầu cao chạy xa bay tức thì
Bấy giờ kẻ lạ mặt kia
Mới hay mưu kế rất chi gian hùng
Ăn năn thời muộn vô cùng
Chỉ còn chiến đấu mới hòng thoát thân
Đánh nhau với cọp lâu dần
Sức tàn, lực kiệt tay chân rã rời
Lại mang thương tích đầy người
Không đường tẩu thoát khỏi nơi chốn này
Chẳng bao lâu, đáng thương thay
Thời y bỏ mạng tại đây mất rồi.

*


Phàm phu lắm kẻ ở đời
Không hề được liệt là người cao minh
Lại ưa tạo lập cho mình
Luận này, thuyết nọ quả tình khó nghe
Nào đâu có hay ho chi
Văn từ, ý nghĩa nhiều khi rất thường
Phần nhiều dang dở nửa chừng
Qua đời mà vẫn chưa xong công trình
Thế rồi đệ tử trung thành
Góp gom tài liệu tiến hành tiếp tay
Vì không hiểu ý của thầy
Cuối cùng tác phẩm chứa đầy lầm sai
Gieo thêm tai hại cho đời.

---o0o---


94 - HIỂU LẦM


Xấu xa thay bà vợ kia
Ngoại tình trong lúc chồng đi vắng nhà
Trong phòng giở thói trăng hoa
Thình lình chồng ở phương xa trở về
Nhận ra tình trạng ê chề
Biết trong phòng vợ chuyện gì xảy ra
Chồng tuy giận, chẳng hét la
Đứng chờ bên cửa để mà ra tay
Đợi tình địch ra ngoài này
Là chồng lập tức giết ngay rửa hờn.
Vợ hay biết, dặn tình nhân:
“Chồng em trở lại, muôn phần hiểm nguy
Vậy anh nên trốn mau đi
Thoát thân theo với ‘ma ni’ ra ngoài.”
Ở trong nước đó lâu đời
“Ma ni” có nghĩa là nơi hông nhà
Chỗ đường hầm nước thoát ra,
Đồng thời cũng có nghĩa là bảo châu
Là viên ngọc quý hàng đầu
Vợ kia muốn nói: “Thoát mau đường hầm.”
Gã tình nhân lại hiểu lầm
Tưởng rằng ngọc quý phải cần lấy đi
Lấy theo viên ngọc “ma ni”
Khi chui thoát chốn hiểm nguy bữa này
Cho nên hắn cứ loay hoay
Chạy loanh quanh mãi trong này không ngưng
Tìm tòi, lục lọi lung tung
Mong tìm thấy ngọc, nhủ lòng quản chi:
“Nếu không tìm thấy ngọc kia
Thời ta quyết chẳng trốn đi khỏi phòng.”
Mối nguy khủng khiếp vô cùng
Hắn đâu nghĩ tới cái vòng bủa vây
Chỉ mười lăm phút sau đây
Than ôi hắn gục chết ngay bạo tàn
Mũi dao tình địch hờn căm
Người chồng rình rập đã đâm hắn rồi.

*


Truyện này thí dụ ở đời
Theo trong Phật pháp mọi người thuyết minh
Lý trung đạo phải thực hành
“Chấp thường”, “chấp đoạn” rành rành hai bên
Lìa mau, tu học cho chuyên
Mới mong giải thoát vững bền luôn luôn
Lý trung đạo bị hiểu lầm
Cho nên lắm kẻ sa chân phiền hà
Dần dà ngày tháng trôi qua
Vô thường giết hại khó mà thoát đây
Hiểu lầm Phật pháp nguy thay
“Ba đường ác” nọ sa ngay tức thì.
---o0o---

95 - HAI CHIM BỒ CÂU


Chim bồ câu trống trên cây
Cùng bồ câu mái sống đây êm đềm
Khi mùa thu đến trong miền
Trái cây chín đỏ thắm trên núi đồi
Đôi chim sát cánh tung trời
Bay đi lượm trái khắp nơi đem về
Chứa đầy một tổ thoả thê.
Vài ngày trời tựa như hè, nóng hanh
Trái cây khô lại, teo nhanh
Trái đầy ắp tổ nay thành ít đi
Xẹp chừng một nửa còn chi
Khiến bồ câu trống tức thì không vui
Trách bồ câu mái ngay thôi:
“Chúng ta lượm trái khắp nơi nhọc nhằn
Cùng nhau lao động khó khăn
Mà nay nàng lại lén ăn một mình
Nhìn trong tổ thấy quả tình
Trái còn phân nửa rành rành, hãy xem.”
Bồ câu mái phân trần liền:
“Em không hề lén ăn riêng bao giờ
Trái cây tự nó teo mà.”
Nhưng chàng chim lại ngù ngờ không tin
Đùng đùng nổi giận quát lên:
“Nếu nàng không lén ăn trên tổ này
Sao vơi đi một nửa đây,
Mất đi phân nửa trái cây rõ ràng.”
Nói xong chim trống phũ phàng
Dùng luôn mỏ nhọn mổ sang tơi bời
Khiến cho chim mái tàn đời
Chết ngay tức khắc thấy thời đớn đau.
Nhưng rồi chỉ ít ngày sau
Cơn mưa tầm tã giăng mau đầy trời
Toả hơi nước lạnh khắp nơi
Trái cây thấm ướt tức thời nở thêm
Nhiều như cũ, đầy y nguyên
Chàng bồ câu lúc đó liền nhận ra
Mình tồi tệ, mình xấu xa
Giết oan chim mái thật là tang thương
Ăn năn, hối hận, đau buồn
Lòng vang tiếng thảm, mắt tuôn giọt sầu
Gọi thầm nàng mái canh thâu:
“Em ơi! Em ở nơi đâu bây giờ!”

*


Người điên đảo, kẻ dại khờ
Lợi danh, dục lạc kể như tham hoài
Không phân đen trắng, đúng sai,
Vô thường cuộc sống muôn đời chẳng tin
Bồn chồn, nông nổi triền miên
Nghĩ suy như vậy tạo nên lỗi lầm
Chuốc bao thất bại bản thân
Rồi vì tội lỗi sa chân vào vòng
Ăn năn đâu kịp mà mong.


---o0o---



96 - GIẢ MÙ


Vua sai nhiều thợ thuở xưa
Phải làm công dịch rất ư nhọc nhằn
Lại còn ngược đãi bạo tàn
Bao người do đó chết oan não nề
Vì đau khổ, vì thảm thê
Cho nên có gã thợ kia giả mù
Để mà trốn việc nhà vua
Quả nhiên mánh lới kể như vẹn toàn
Gã này thoát cảnh lầm than
Được vua cho phép bình an về nhà
Thế là chuyện đó đồn ra
Biết bao thợ khác nghe mà thấy ham
Muốn mù loà để không làm
Tính đường móc mắt mình. Lầm lẫn thay!
Có người trong đám thợ này 
Chợt đâu lên tiếng can ngay tức thì:
“Nếu ta mà móc mắt đi
Mù loà ta chẳng thấy chi mất rồi
Thế là đau khổ suốt đời
Chớ nên dại dột, bạn ơi hãy ngừng
Thiếu gì cách dối quốc vương
Lừa vua mà tránh con đường khổ sai
Đừng làm công việc nguy tai
Đừng nên móc mắt cho hoài tấm thân.”

*


Ngẫm ra trong cõi dương trần
Chút danh, chút lợi có ngần ấy thôi
Nhiều người ham muốn khôn nguôi
Cho nên phóng túng sống đời gian manh
Bao nhiêu giới luật tịnh thanh
Cứ luôn hủy phạm tạo thành khổ đau.

---o0o---


97 - CƯỚP ÁO LÔNG DÊ


Có hai người bạn đi đường
Trải qua đồng rộng, núi rừng mênh mông
Gặp ngay bọn cướp thật đông
Một người chạy thoát nấp trong mé rừng
Vì chân lanh lẹ lạ thường,
Một người chậm chạp khó vùng thoát đi
Cho nên bị kẻ cướp kia
Cướp luôn cái áo rất chi đắt tiền
Áo lông dê quý vô biên
Ở trong gấu áo có tiền giấu đây
Một đồng vàng cũng quý thay
Người này vì vậy nói ngay điều đình:
“Tôi mong lấy lại áo mình
Một đồng vàng chắc đủ dành đổi trao?”
Cướp kia lớn giọng hỏi mau:
“Tiền vàng mi để nơi đâu bây giờ?”
Người này không đợi chẳng chờ 
Lấy vàng trong gấu áo ra đưa liền
Nói: “Vàng thật, nếu chẳng tin
Thời xin hãy hỏi người bên mé rừng
Thợ kim hoàn giỏi vô cùng.”
Cướp nghe nói vậy vui mừng chạy qua
Lôi người đang núp kia ra
Lột luôn y phục anh ta thêm liền
Thế là quần áo, bạc tiền
Hai người đều mất hết nguyên chuyến này.
Người ngu mất, dễ hiểu thay,
 Hại thêm người khác mất lây vì mình!

*


Nhiều người cố gắng tu hành
Và rồi công đức do mình tạo ra
Thường thường hay bị tiêu ma
Vì giặc phiền não rất là gớm ghê
Pháp lành, thanh tịnh còn chi
Chính mình bị hại tức thì thấy ngay 
Người đồng tu bị hại lây,
Chết sa đường ác đọa đày thảm thê.

---o0o---


98 - ĐỨA NHỎ BẮT RÙA


Trẻ kia sống ở miền quê
Trên khu đất trống thoả thê chơi đùa
Bỗng đâu bắt được con rùa
Thật là to lớn, rất ư lạ thường
Ra tay muốn giết chẳng nương
Nhưng không biết cách, còn đương tìm tòi.
Có người bày cách cho thôi:
“Thả vào trong nước rùa thời chìm sâu
Thế là còn sống nổi đâu.”
Nghe xong đứa nhỏ gật đầu tin ngay
Nắm rùa bỏ xuống hồ này
Rùa kia gặp nước loay hoay bơi liền
Ngao du thoải mái vô biên
Rồi bơi đi mất, khuất miền xa xôi.

*


Truyện này thí dụ lắm người
Tu trì Phật pháp một thời siêng năng
Thuận thành theo ánh đạo vàng
Đang lo phòng hộ “sáu căn” của mình
Để mong giải thoát an bình
Bỗng đâu lạc nẻo vô minh mất rồi
Nghe lời ngoại đạo dụ mời
Quay đầu trở lại đường đời gian truân
Thả tâm ý vào “sáu trần”
Ham mồi “ngũ dục” dấn thân miệt mài
Thật ngu muội, quá lầm sai
Đến khi nhắm mắt, tới thời xuôi tay
Rơi vào đường ác thảm thay
Căn lành hủy mất. Đọa đày than ôi!

*
_____________________________________



KINH BÁCH DỤ
Tâm Minh NGÔ TẰNG GIAO chuyển thơ
* Soạn giả không giữ bản quyền.
* Hoan nghênh tái bản
hoặc phổ biến dưới bất kỳ hình thức nào khác.
__________

LIÊN LẠC:   giaongo@msn.com 

---o0o---


HẾT
Каталог: kinh -> Ebooks -> Giang-Kinh
Giang-Kinh -> LỜi vàng phật dạY (kinh pháp cú dhammapada)
Giang-Kinh -> A hàm Mưa Pháp Chuyển Hóa Phiền Não
Giang-Kinh -> VỚi phật giáo nhân gian hoằng Ấn Trước Tác
Giang-Kinh -> QUÁn thế Âm bồ TÁt phổ MÔn phẩm giảng ký 觀世音菩薩普門品講記 演培老法師講述 釋寬嚴記
Giang-Kinh -> Kinh Bát Nhã Trực Chỉ Đề Cương ht từ Thông o0o Nguồn
Giang-Kinh -> Kinh quán vô LƯỢng thọ Đời Lưu Tống, Ngài Cương-Lương Gia-Xá Dịch Việt Dịch : Hòa Thượng Thích Thiền Tâm Phật Học Viện Quốc Tế Xuất Bản pl 2526 1982
Giang-Kinh -> ÐẠo phật ngày nay một diễn dịch mới về ba bộ kinh pháp hoa
Giang-Kinh -> Tịnh Độ Đại Kinh Giải Diễn Nghĩa 淨土大經解演義

tải về 0.96 Mb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn:
1   2   3   4   5




Cơ sở dữ liệu được bảo vệ bởi bản quyền ©hocday.com 2024
được sử dụng cho việc quản lý

    Quê hương