II. ĐÁNH GIÁ TÌNH HÌNH PHÁT TRIỂN KT-XH GIAI ĐOẠN 2006-2012

2.2. Phân tích, đánh giá chỉ tiêu KT-XH tổng quát giai đoạn 2006-2012

Tính theo giá 1994: Tốc độ tăng trưởng bình quân giai đoạn 2006-2012 đạt mức 9,4%. Trong đó giai đoạn 2006-2010 tăng trưởng đạt 9,1% (công nghiệp – xây dựng tăng 17,9%; dịch vụ tăng 9,9%; nông, lâm nghiệp và thủy sản tăng 2,7%); giai đoạn 2011-2012 tăng trưởng GDP đạt 10,1%/năm (công (công nghiệp - xây dựng tăng 17,8%; dịch vụ tăng 9,1%; nông, lâm nghiệp và thủy sản tăng 2,9%).

Bên cạnh những kết quả đạt được, tăng trưởng kinh tế của tỉnh Bắc Giang vẫn còn một số hạn chế sau:

1/ Tăng trưởng kinh tế chủ yếu dựa trên sự gia tăng vốn đầu tư và gia công lắp ráp của lao động; chất lượng tăng trưởng của khu vực công nghiệp - xây dựng đã có khởi sắc song khu vực dịch vụ chưa có nhiều tiến bộ.

2/ Là tỉnh đông dân (gần 1,6 triệu người) song GDP của tỉnh và GDP/người vẫn thấp hơn mức bình quân cả nước; dân số, lao động sống ở khu vực nông thôn chiếm tới 90%.

Năm 2005 trong các ngành kinh tế, nông nghiệp chiếm tỷ trọng cao nhất (42%), tiếp đến là dịch vụ (35%), công nghiệp-xây dựng (23%); Đến năm 2012 cơ cấu các ngành kinh tế có sự thay đổi quan trọng, nông nghiệp chỉ còn chiếm 27,7%, dịch vụ chiếm 33,6% và cao nhất là ngành CN-XD, chiếm 38,7%.

Những lĩnh vực sản xuất cải thiện năng suất nhiều phải kể đến là nông nghiệp (sản xuất lương thực, vải thiều, gà đồi Yên Thế, rau xanh) và công nghiệp là một số sản phẩm như đạm, điện, may, điện tử, chế biến nông sản v.v.

Lĩnh vực hoạt động sản xuất kinh doanh chủ yếu là điện tử, dệt may, hóa chất, chế biến nông sản... Tổng số doanh nghiệp tăng 16,4% trong cả giai đoạn 2011-2012.

Nội dung này quy hoạch tổng thể đã được Thủ tướng phê duyệt cũng chưa đề cập tới, trong khi doanh nghiệp là động lực chính phát triển của nền kinh tế.

* Chuyển dịch cơ cấu kinh tế, năng suất lao động và doanh nghiệp còn hạn chế như sau:

1/ Cơ cấu dịch vụ, công nghiệp hỗ trợ thấp do chưa phát huy được tiềm năng, lợi thế thị trường nội tỉnh lớn, gần thị trường Hà Nội và trên hành lang kinh tế Lạng Sơn - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh.

2/ Năng suất lao động doanh nghiệp 3 khu vực nông nghiệp, công nghiệp-xây dựng và dịch vụ thấp hơn mức trung bình cả nước và thấp hơn các tỉnh xung quanh như Bắc Ninh, Hà Nội, Hải Dương, Quảng Ninh.

3/ Các doanh nghiệp trong tỉnh chủ yếu là các doanh nghiệp nhỏ và vừa, nguồn vốn, quy mô lao động, trình độ quản lý, doanh thu, giá trị xuất khẩu và khả năng cạnh tranh còn hạn chế.

So sánh tăng trưởng, chuyển dịch cơ cấu kinh tế và năng suất lao động trong Báo cáo quy hoạch tổng thể phát triển KT-XH Bắc Giang đến năm 2020 đã được phê duyệt với kết quả đạt được hiện tại.

Như vậy, mặc dù tốc độ tăng trưởng kinh tế không đạt song là kết quả khá tích cực trong điều kiện kinh tế gặp nhiều khó khăn; cơ cấu kinh tế có sự chuyển dịch khá tích cực; GDP bình quân/người vượt mục tiêu. Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng không bền vững, cơ cấu lĩnh vực dịch vụ giảm so với năm 2005.

Tổng đầu tư giai đoạn 2006-2012 đạt 65.800 tỷ đồng, tăng liên tục cả giai đoạn với tốc độ tăng bình quân 23,8%/năm, trong đó giai đoạn 2006-2010 đạt 34.500 tỷ với tốc độ tăng trưởng bình quân 20,3%/năm và giai đoạn 2011-2012 là 31.300 tỷ đồng, tăng trưởng bình quân 33,2%/năm.

Đầu tư cơ bản theo xu hướng tích cực, vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước giảm từ 28,3% (2005) xuống còn 19,6% (2012), đầu tư FDI tăng từ 3,9% (2005) lên 21,1% (2012) và đầu tư dân cư tăng từ 43,5% (2005) lên 43,6% (2012).

Nhờ đầu tư gia tăng nên hệ thống đô thị (1 thành phố, các khu đô thị khác), 3 KCN (đang hoạt động) cùng một số CCN có tiến bộ, tạo cực tăng trưởng kinh tế và phát triển xã hội.

Đánh giá cụ thể về hiệu quả đầu tư trên các chỉ tiêu kinh tế, xã hội và sử dụng tài nguyên, bảo vệ môi trường thấy:

Tuy nhiên, nguồn vốn huy động lớn song hiệu quả đầu tư chưa cao, nhất là lĩnh vực đô thị, KCN, CCN; đầu tư từ ngân sách nhà nước chiếm tỷ trọng lớn trong tổng vốn đầu tư toàn xã hội; một số dự án đầu tư hiệu quả chưa cao, sử dụng đất đai chưa hiệu quả, ô nhiễm môi trường; ICOR tăng cao và một số công trình lớn chưa đưa vào sử dụng.

- Thu ngân sách: Giai đoạn 2006-2010, thu ngân sách địa phương tăng 18,5%/năm, năm 2010 đạt mức 6.485,3 tỷ đồng; giai đoạn 2011-2012, thu ngân sách vẫn tăng 17,7%, năm 2012 đạt 7.084 tỷ đồng. Trong đó, thu ngân sách nội địa năm 2010 là 2.259 tỷ đồng, đến 2012 giảm còn 2.074 tỷ đồng, chủ yếu thu từ đấu giá sử dụng đất và thuế sản xuất, kinh doanh..., phần còn lại là Trung ương hỗ trợ.

- Cân bằng ngân sách: Thu, chi ngân sách trên địa bàn chưa cân bằng, trong đó chi lớn hơn nhiều thu, thu ngân sách mới đáp ứng được khoảng 30% nhu cầu chi. Trong bối cảnh hiện tại, việc từng bước đảm bảo cân đối thu chi ngân sách đang là vấn đề đặt ra cần được giải quyết.

Nguyên nhân do phải chi trả nhiều khoản xã hội nhưng sản xuất, kinh doanh phát triển chậm, chưa có đột phá thu hút doanh nghiệp lớn nên chưa có nguồn thu mới.