KỶ YẾu kỳ HỌp thứ MƯỜi lăM, HĐnd tỉnh khoá V nhiệm kỳ 2004 2011

BÁO CÁO THẨM TRA

Để thẩm tra tờ trình của UBND tỉnh và dự thảo nghị quyết của HĐND tỉnh về định mức phân bổ ngân sách địa phương năm 2011, Ban Kinh tế và Ngân sách đã làm việc với một số ban ngành và các địa phương để giám sát tình hình, kết quả thực hiện định mức phân bổ ngân sách địa phương năm 2007 và lấy ý về định mức phân bổ ngân sách địa phương năm 2011; Ban cũng đã phối hợp với Thường trực HĐND tỉnh tổ chức Hội thảo "Xác lập ưu tiên phát triển và hợp lý hóa định mức phân bổ ngân sách tỉnh thừa Thiên Huế năm 2011" với sự tham dự của hơn 80 đại biểu là lãnh đạo tỉnh, các sở ban ngành và các địa phương để xem xét, thảo luận kỹ từng nội dung của định mức phân bổ ngân sách địa phương năm 2011. Ban Kinh tế và Ngân sách báo cáo kết quả thẩm tra của Ban để các đại biểu HĐND tỉnh tham khảo, thảo luận như sau:

Năm 2006, để chuẩn bị cho thời kỳ ổn định ngân sách 2007-2010, HĐND tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 4a/2006/NQCĐ-HĐND về định mức phân bổ ngân sách địa phương năm 2007 (gọi tắt là Nghị quyết 4a), trên cơ sở đó, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 2748/2006/QĐ-UBND về định mức phân bổ ngân sách địa phương năm 2007. Đến cuối năm 2010, hai văn bản pháp lý trên sẽ hết hiệu lực, do vậy việc HĐND tỉnh ban hành nghị quyết về định mức phân bổ ngân sách địa phương năm 2011 để chuẩn bị cho thời kỳ ổn định ngân sách mới 2011-2015 là hoàn toàn hợp lý, đúng quy định của pháp luật.

Ban Kinh tế và Ngân sách nhận thấy nội dung dự thảo nghị quyết của HĐND tỉnh về định mức phân bổ ngân sách địa phương năm 2011 đã bám sát các quy định tại Quyết định số 59/2010/QĐ-TTg ngày 30/9/2010 của Thủ tướng Chính phủ về ban hành định mức phân bổ dự toán chi thường xuyên năm 2011 và Thông tư số 90/2010/TT-BTC ngày 16/6/2010 Bộ Tài chính hướng dẫn xây dựng dự toán ngân sách nhà nước năm 2011; phù hợp với quy định của Luật ngân sách nhà nước năm 2002 và các văn bản pháp luật khác có liên quan.

II. Về nội dung của tờ trình và dự thảo nghị quyết:

Qua thẩm tra ở các địa phương đơn vị, Ban Kinh tế và Ngân sách nhận thấy cơ quan được UBND tỉnh giao chủ trì soạn thảo nghị quyết là Sở Tài chính đã tổ chức việc xây dựng nghị quyết chặt chẽ, khoa học, đảm bảo quy trình theo quy định; tôn trọng ý kiến góp ý của các địa phương, đơn vị, kịp thời bổ sung, điều chỉnh nội dung văn bản cho phù hợp. Thường trực HĐND tỉnh và Ban Kinh tế và Ngân sách cũng đã có nhiều ý kiến đóng góp, Sở Tài chính đã tiếp thu nghiêm túc, khoa học.

Ban Kinh tế và Ngân sách nhất trí với đánh giá của UBND tỉnh về tình hình thực hiện định mức phân bổ dự toán chi thường xuyên ngân sách địa phương năm 2007. Qua giám sát, Ban Kinh tế và Ngân sách nhận thấy Nghị quyết 4a đã giúp cho tỉnh, các ngành, các cấp chủ động trong việc quản lý và điều hành ngân sách địa phương; việc lập dự toán, phân bổ ngân sách hàng năm của các ngành, các cấp rõ ràng, công khai và minh bạch.

Tuy nhiên, do hệ thống định mức phân bổ ngân sách theo Nghị quyết 4a được xây dựng trong bối cảnh kinh tế - xã hội năm 2007 và được áp dụng cho cả thời kỳ ổn định ngân sách 2007-2010, nhưng trong thời kỳ này đã có rất nhiều thay đổi, biến động từ các chính sách, chế độ của Nhà nước (nhất là chính sách về tiền lương) đến giá cả thị trường; nhiều nhiệm vụ chi phát sinh kinh phí lớn như chi phụ cấp cho cán bộ xã không chuyên trách; tăng trợ cấp cho các đối tượng xã hội; phụ cấp cấp ủy; tăng biên chế; kinh phí hoạt động của các cơ quan, đơn vị mới thành lập…do đó càng về những năm cuối của thời kỳ ổn định, hệ thống định mức phân bổ ngân sách năm 2007 càng bộc lộ những bất hợp lý, cần phải được sửa đổi bổ sung cho phù hợp với các chính sách, chế độ, quy định mới của Trung ương và địa phương, phù hợp với đặc điểm tình hình kinh tế xã hội của cả nước và của tỉnh trong thời kỳ ổn định ngân sách 2011-2015. Một số hạn chế điển hình như:

- Những năm về sau, cơ cấu chi lương và các khoản có tính chất lương/hoạt động khác ngoài lương theo tỷ 65/35 không được đảm bảo, mặc dầu ngân sách nhà nước hàng năm có bổ sung để chi trả khoản tiền lương tăng thêm do lương tối thiểu tăng từ 350.000đ lên 540.000đ, 650.000đ và 730.000đ, nhưng kinh phí hoạt động ngoài lương trong định mức chung không được tăng thêm. Hiện nay, ở một số ban ngành, địa phương chi lương và các khoản có tính chất lương đã chiếm đến 80%, làm cho hoạt động của một số cơ quan, đơn vị hết sức khó khăn, phải cắt giảm một số hoạt động nghiệp vụ, chuyên môn cần thiết.

- Đối với cán bộ chuyên trách và không chuyên trách xã, phường, thị trấn (gọi chung là cấp xã), định mức chi cán bộ chuyên trách từ 15 đến 16 triệu, không chuyên trách là 3,5 triệu/người, nhưng do lương tổi thiểu tăng và do áp dụng các chế độ chính sách mới về lương và phụ cấp như Nghị định số 92/2009/NĐ-CP của Chính phủ nâng hệ số lương tối thiểu của cán bộ, công chức cấp xã lên khoảng 17% (từ 2; 1,9; 1,8 lên 2,35; 2,15); Nghị quyết 9m/2007/NQ-HĐND của HĐND tỉnh tăng mức phụ cấp cho cán bộ không chuyên trách cấp xã theo các nhóm hệ số 1,1; 0,7 và 0,5 tính theo lương tối thiểu, do đó định mức 2007 không đủ kinh phí để hoạt động.

- Nghị quyết 4a cho phép phân bổ thêm ngoài định mức cho hoạt động của cấp ủy, HĐND, UBND, các tổ chức chính trị xã hội cấp huyện mỗi năm từ 500 - 700 triệu đồng. Tuy nhiên, so với năm 2007, chỉ giá tiêu dùng hiện nay tăng trên 50%; đồng thời nhiệm vụ phát sinh ngoài định mức của các địa phương khá lớn, do đó mức bổ sung thêm như Nghị quyết 4a không đảm bảo nhiệm vụ chi của các địa phương. Trên thực tế, ngân sách tỉnh phải bổ sung ngoài dự toán đối với các địa phương này nhiều lần trong năm.

- Các định mức kinh phí sự nghiệp văn hóa thông tin cấp huyện 200 - 300 triệu đồng/năm, cấp xã 8 triệu đồng/năm; thể dục thể thao 50 - 100 triệu/năm, cấp xã 6 triệu đồng/năm; phát thanh truyền hình cấp huyện 60 - 100 triệu/năm, cấp xã 6 triệu/năm không đáp ứng yêu cầu chi do nhu cầu kinh phí cho các hoạt động nói trên tăng khá cao, nhất là nhu cầu kinh phí để duy tu sửa chữa nhỏ hàng năm hệ thống máy móc thiết bị phát thanh truyền hình, chi phí để tăng thời lượng phát sóng để tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước; kinh phí mua thiết bị, công cụ phục vụ cho việc luyện tập và thi đấu thể dục thể thao.

- Chi động viên thăm hỏi, chúc tết ...nhân ngày thương binh liệt sỹ, lễ tết đối với các gia đình và đối tượng chính sách 120.000đ/người/năm mới đáp ứng chưa đến 50% nhu cầu chi. Thực tế trong một năm, chính quyền các cấp thường tổ chức thăm hỏi đối tượng chính sách từ 2 đến 3 lần, bình quân một lần chi từ 80 đến 100 ngàn đồng/người, do đó ngân sách tỉnh phải bổ sung thêm cho các địa phương.

- Định mức chi an ninh, quốc phòng với mức chi từ 220 – 400 triệu đồng/năm/huyện; 22 đến 30 triệu đồng/năm/xã không đáp ứng yêu cầu chi của các địa phương do phải thực hiện chính sách chi trả tiền công theo Pháp lệnh dân quân tự vệ khi huy động lực lượng dân quân tự vệ; đồng thời, những năm qua tình hình an ninh, chính trị và tôn giáo tại các địa phương diễn biến khá phức tạp nên đã phát sinh thêm nhiều nhiệm vụ chi.

b. Về định mức phân bổ chi thường xuyên năm 2011:

Ban Kinh tế và Ngân sách nhất trí cao với các yêu cầu, nguyên tắc và định mức chi phân bổ ngân sách địa phương năm 2011 như dự thảo nghị quyết của HĐND tỉnh. Do ngân sách tỉnh còn khó khăn, chưa tự cân đối được, phải phụ thuộc vào bổ sung của ngân sách Trung ương, nên việc bố trí ngân sách tỉnh đáp ứng được các yêu cầu và nhiệm vụ chi của các ngành, các cấp là một bài toán hết sức khó khăn.

Ban Kinh tế và Ngân sách nhận thấy định mức phân bổ ngân sách địa phương 2011 đã được phân tích, tính toán theo quan điểm xuyên suốt là phù hợp với khả năng cân đối ngân sách địa phương giai đoạn 2011- 2015 và định mức phân bổ ngân sách nhà nước theo quy định tại Quyết định số 59/2010/QĐ-TTg ngày 30/9/2010 của Thủ tướng Chính phủ vừa đảm bảo cho các ngành, các cấp đủ nguồn lực để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng theo Nghị quyết của Đại hội Tỉnh Đảng bộ lần thứ 14.

Hệ thống định mức ngân sách địa phương năm 2011 đã kế thừa, phát huy những kết quả đã đạt được, khắc phục những bất cập, hạn chế của hệ thống định mức phân bổ ngân sách địa phương theo Nghị quyết số 4a. Đáng chú ý là đã tăng đáng kể mức chi của tất cả các định mức, nhất là định mức chi quản lý hành chính; chi sự nghiệp đào tạo; sự nghiệp văn hóa thông tin, phát thanh truyền hình, thể dục thể thao; chi đảm bảo xã hội; an ninh quốc phòng ...

Một thay đổi lớn của định mức 2011 so với định mức 2007 là đã tách định mức chi quản lý hành chính thành 2 khoản: khoản chi lương, có tính chất lương và khoản chi cho hoạt động thường xuyên ngoài lương theo nguyên tắc ngân sách nhà nước phải cấp đủ để chi lương và các khoản có tính chất lương cho người lao động trọng biên chế, còn khoản chi cho hoạt động thường xuyên ngoài lương được xây dựng thành định mức riêng với mức chi từ 20 - 22 triệu đồng/biên chế ở cấp tỉnh, 19,5 - 21,5 triệu đồng/biên chế ở cấp huyện và 9,5 - 11,5 triệu đồng/biên chế ở cấp xã.

Ban Kinh tế và Ngân sách đồng tình cao với quy định này. Việc tách riêng hai khoản chi lương, có tính chất lương và khoản chi cho hoạt động thường xuyên ngoài lương sẽ đảm bảo sự công bằng về kinh phí chi cho hoạt động thường xuyên giữa những cơ quan, đơn vị có quỹ lương và số lượng công chức, viên chức khác nhau. Tuy nhiên, Ban đề nghị định mức chi này không nên cố định mà nên tăng mỗi năm trong suốt thời kỳ ổn định ngân sách; đề nghị HĐND tỉnh giao Thường trực HĐND và UBND tỉnh hằng năm căn cứ vào khả năng ngân sách tỉnh và chỉ số tăng giá CPI của tỉnh để quyết định tăng định mức chi quản lý hành chính cho phù hợp.

Với các định mức chi quốc phòng an ninh, sự nghiệp y tế, sự nghiệp đào tạo, chi phân bổ thêm hoạt động của cấp ủy, HĐND, UBND cấp huyện...mặc dầu đã được tăng từ đến 1,5 đến 2 lần, nhưng theo phản ánh của các địa phương thì vẫn chưa thật sự đáp ứng đủ nhu cầu thực tế. Ban Kinh tế và Ngân sách nhận thấy, trong điều kiện ngân sách tỉnh còn nhiều khó khăn, thì mức chi như đề xuất của UBND tỉnh đã là một sự cố gắng lớn.

Để giải quyết những khó khăn phát sinh trong quá trình thực hiện những các định mức chi ở trên, Ban Kinh tế và Ngân sách đề nghị các ngành, các cấp cần thúc đẩy tiết kiệm, chống lãng phí, đẩy mạnh cải cách hành chính; khuyến khích xã hội hóa, nỗ lực tăng thu ngân sách để chủ động tăng chi, bù đắp các khoản thiếu hụt, nhằm thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng của địa phương.

Từ những phân tích trên, Ban Kinh tế và Ngân sách nhận thấy dự thảo Nghị quyết của HĐND tỉnh về định mức phân bổ ngân sách địa phương năm 2011 do UBND tỉnh trình HĐND tỉnh tại kỳ họp này là hợp lý, vừa đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ chi của ngân sách các địa phương vừa phù hợp với khả năng cân đối ngân sách của tỉnh. Vì vậy, Ban kính đề nghị HĐND tỉnh tán thành, thông qua bản dự thảo nghị quyết này./.

HĐND TỈNH THỪA THIÊN HUẾ BAN KINH TẾ VÀ NGÂN SÁCH Số: 42/BC-KTNS

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc Huế, ngày 06 tháng 12 năm 2010