KỶ YẾu kỳ HỌp chuyêN ĐỀ LẦn thứ nhấT, HĐnd tỉnh khóa VI, nhiệm kỳ 2011-2012

HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN	CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
TỈNH THỪA THIÊN HUẾ	Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
Số: 11/BC- KTNS	Thừa Thiên Huế, ngày 09 tháng 4 năm 2012

Đề án, Tờ trình của UBND tỉnh và dự thảo Nghị quyết của HĐND tỉnh về việc thông qua Quy hoạch khai thác cát, sỏi xây dựng trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030

Thực hiện phân công của Thường trực HĐND tỉnh thẩm tra các đề án phục vụ kỳ họp chuyên đề lần thứ nhất, Ban Kinh tế và Ngân sách đã tổ chức làm việc với các địa phương và các Sở chuyên ngành để thẩm tra đề án, tờ trình của UBND tỉnh và dự thảo nghị quyết của HĐND tỉnh về việc thông qua Quy hoạch khai thác cát, sỏi xây dựng trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030, Ban kính trình nội dung báo cáo thẩm tra để HĐND tỉnh nghiên cứu, thảo luận.

Trong những năm qua, cùng với sự phát triển kinh tế xã hội và quá trình đô thị hóa đang diễn ra mạnh mẽ, nhu cầu về cát, sỏi xây dựng không ngừng tăng cao. Tuy vậy, hoạt động khai thác cát, sỏi làm vât liệu xây dựng hầu như diễn ra tự phát, không có qui hoạch gây nên những hậu quả nghiêm trọng, làm biến đổi dòng chảy, gây sạt lở bờ sông, đất đai canh tác, ảnh hưởng đến môi trường sinh thái và các công trình xây dựng nhất là đê, kè thủy lợi… Việc khai thác khoáng sản trái phép còn gây ảnh hưởng xấu đến trật tự xã hội, an toàn giao thông đường thuỷ và làm thất thu ngân sách. Nguyên nhân của tình trạng trên một phần là do công tác quản lý nhà nước thiếu đồng bộ, công tác kiểm tra, kiểm soát chưa được thường xuyên, nhiều chính quyền cơ sở thiếu cương quyết trong ngăn chặn và xử lý các trường hợp vi phạm; mặt khác là do chưa có qui hoạch về cát, sỏi để làm vật liệu xây dựng nên thiếu cơ sở để xác định khu vực được cấp phép khai thác.

Vấn đề trên đã đặt ra một yêu cầu cấp thiết là phải qui hoạch khai thác cát, sỏi xây dựng để làm cơ sở cho công tác quản lý. Vì vậy, việc UBND tỉnh đề nghị HĐND tỉnh thông qua Quy hoạch khai thác cát, sỏi xây dựng trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030 là hết sức cần thiết.

2. Cơ sở pháp lý:

Ban Kinh tế và Ngân sách nhận thấy Đề án Quy hoạch khai thác cát, sỏi xây dựng trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030 của tỉnh đã đảm bảo các cơ sở pháp lý. Luật Khoáng sản và Nghị định 160/2005/NĐ-CP ngày 27/12/2005 của Chính phủ về Quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Khoáng sản và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Khoáng sản (nay là Nghị định số 15/2012/NĐ-CP ngày 09/3/2012 của Chính phủ qui định chi tiết một số điều của Luật Khoáng sản) giao cho UBND cấp tỉnh nhiệm vụ tổ chức lập, phê duyệt và công bố quy hoạch thăm dò, khai thác, sử dụng khoáng sản tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương sau khi được Hội đồng nhân dân cùng cấp thông qua. Đề án quy hoạch cũng đã bám sát và tuân thủ quy định của các văn bản pháp lý có liên quan như: Chỉ thị số: 29/2008/CT-TTg ngày 02 tháng 10 năm 2008 của Thủ tướng Chính phủ về việc tiếp tục tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với các hoạt động khảo sát, khai thác, vận chuyển, tiêu thụ cát sỏi lòng sông; Công văn số 1828/BXD-VLXD ngày 31 tháng 8 năm 2009 của Bộ Xây dựng về việc triển khai quy hoạch sử dụng cát, sỏi xây dựng trên địa bàn các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; Quyết định số 86/2009/QD-TTg ngày 17/6/2009 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Thừa Thiên Huế đến năm 2020; Quyết định 1678/QĐ-UBND ngày 11/9/2010 của UBND tỉnh phê duyệt đề cương và kế hoạch đấu thầu Đề án Quy hoạch khai thác cát, sỏi xây dựng trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030.

Ban Kinh tế và Ngân sách cơ bản nhất trí với các nội dung của Đề án Quy hoạch khai thác cát, sỏi xây dựng trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030. Qui hoạch đã cơ bản đáp ứng mục tiêu đề ra, bám sát các nội dung hướng dẫn của Bộ Xây dựng và đề cương qui hoạch đã được phê duyệt. Cụ thể:

Mục tiêu tổng quát của Quy hoạch được xác định là đánh giá được tổng thể hệ thống sông ngòi, hiện tượng bồi lắng cát lòng sông và cát nội đồng trên địa bàn tỉnh; điều tra, đánh giá tiềm năng, chất lượng, trữ lượng cát, sỏi các khu vực có triển vọng sẽ đưa vào khai thác; đánh giá được khối lượng tiêu thụ, sản lượng khai thác, chủng loại cát, sỏi xây dựng trong những năm gần đây, dự báo nhu cầu tiêu thụ cát xây dựng hàng năm, dự kiến khối lượng tiêu thụ đến năm 2020; qua đó lập phương án quy hoạch sử dụng cát, sỏi xây dựng trên địa bàn tỉnh đến năm 2020 và định hướng quy hoạch đến năm 2030; đồng thời xây dựng các các giải pháp, biện pháp quản lý quy hoạch và định hướng quy hoạch nhằm lập lại kỷ cương trong việc khai thác và sử dụng tài nguyên cát, sỏi đảm bảo có hiệu quả, góp phần bảo vệ môi trường.

Nội dung của mục tiêu này đã đáp ứng với nhu cầu bứt thiết hiện nay, đảm bảo đúng theo yêu cầu của đề cương qui hoạch đã được phê duyệt.

2. Các nội dung của quy hoạch:

Trong quá trình lập đề án quy hoạch, UBND tỉnh đã nhận được sự đóng góp ý kiến của các ngành, địa phương, đơn vị và sự phản biện của các chuyên gia trong lĩnh vực này; trong quá trình thẩm tra, Ban Kinh tế và Ngân sách đã trực tiếp cùng làm việc với Sở Xây dựng, các Sở, ban, ngành liên quan và các địa phương, qua đó đã phát hiện nhiều vấn đề trong qui hoạch chưa phù hợp. Ban đã tham gia góp ý cụ thể và đã được Sở Xây dựng tiếp thu bằng văn bản số 264/SXD-QLXD ngày 30/3/2012 với 13 nội dung được bổ sung, điều chỉnh. Trên cơ sở đó, UBND tỉnh đã điều chỉnh Tờ trình số 5147/UBND-XD ngày 19/11/2011 bằng Tờ trình số 1332/TTr-UBND ngày 05/4/2012 để trình HĐND tỉnh thông qua qui hoạch. Do đó, Ban cơ bản thống nhất với các nội dung đề án qui hoạch.

Ban Kinh tế và Ngân sách thấy rằng, đề án đã đánh giá được thực trạng tình hình khai thác hiện nay cũng như công tác quản lý nhà nước đối với việc khai thác, chế biến và sử dụng tài nguyên cát, sỏi. Đặc biệt, đề án đã thực hiện công tác điều tra, khảo sát theo qui trình mang tính khoa học, xác định trữ lượng, chất lượng cát, sỏi ở các bãi bồi, dòng sông, các bãi cát nội đồng, ven biển một cách khá kỹ để dự kiến đưa vào qui hoạch khai thác; nhìn nhận được một cách bao quát tổng thể, khá toàn diện về nguồn tài nguyên cát sỏi trên địa bàn toàn tỉnh. Đề án cũng đã qui hoạch các điểm khai thác, các bãi tập kết khá chi tiết, hợp lý; đã đưa ra các giải pháp, chính sách để thực hiện qui hoạch, trong đó đã chú trọng về giải pháp bảo vệ môi trường; đồng thời đã phân công trách nhiệm cho các sở, ban, ngành, chính quyền các địa phương tổ chức thực hiện qui hoạch một cách cụ thể.

Ban Kinh tế và Ngân sách đề nghị HĐND xem xét thông qua Nghị quyết của HĐND tỉnh Quy hoạch khai thác cát, sỏi xây dựng trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030. Tuy nhiên, Ban đề nghị trước khi phê duyệt quy hoạch để triển khai thực hiện, UBND tỉnh cần chỉ đạo cơ quan chủ trì soạn thảo và đơn vị tư vấn xây dựng quy hoạch lưu ý điều chỉnh, bổ sung, hoàn chỉnh một số nội dung đã được xác định, phê duyệt trong đề cương như: cần tính toán cung, cầu tiêu thụ cát, sỏi xây dựng để phân kỳ khai thác hợp lý cho từng năm từ 2011-2020; xác định nguồn cát, sỏi cần bổ sung do mất cân đối cung cầu cho từng địa phương và trên địa bàn toàn tỉnh…; đồng thời trong quá trình thực hiện qui hoạch, cần tiếp tục thực hiện các nhiệm vụ và giải pháp cơ bản sau:

- Về cân đối cung cầu: theo đề án, trữ lượng cát có thể đưa và qui hoạch khai thác toàn tỉnh lên đến hơn 32,7 triệu m³, trong đó chỉ có hơn 14 triệu m³ cát bãi bồi và lòng sông là có thể sử dụng làm vật liệu xây dựng. Số lượng cát này có thể cân đối được cho nhu cầu đến năm 2020 còn sau năm 2020 sẽ bị thiếu hụt, vì vậy đề nghị UBND tỉnh cần xem xét lập đề án nghiên cứu sản lượng bồi lắng cát, sỏi của các sông, suối trong điều kiện các hồ thủy lợi, thủy điện đưa vào vận hành, nhằm bổ sung cho nhu cầu xây dựng hàng năm, về lâu dài cần có đề án nghiên cứu sử dụng nguyên liệu thay thế từ bột đá, cát nội đồng, cát ven biển… để cân đối cung cầu.

- Ban hành qui định cụ thể về các điều kiện khi cấp mỏ khai thác, trong đó lưu ý qui mô, giới hạn về khối lượng và diện tích; phương thức khai thác; đánh giá tác động môi trường để bảo đảm hiệu quả về kinh tế- xã hội và bảo vệ môi trường.

- Công bố công khai và tuyên truyền để người dân hiểu rõ qui hoạch. Tăng cường công tác quản lý, thường xuyên kiểm tra kiểm soát và xử lý nghiêm các trường hợp khai thác trái phép, khai thác không đúng qui hoạch. Có sự phân công, phân cấp rõ ràng trong quản lý trong đó chú trọng vấn đề phân cấp cho UBND cấp huyện quản lý các điểm qui hoạch có qui mô nhỏ và các điểm bồi lắng tự nhiên không cố định để tận dụng nguồn tài nguyên cát, sỏi.

- Đối với các bãi tập kết, trong đề án qui hoạch có đề cập nhưng không thuộc nội dung trình HĐND tỉnh xem xét. Vì vậy, Ban Kinh tế và Ngân sách đề nghị giao cho UBND tỉnh tổ chức, triển khai, thực hiện khi qui hoạch đã được phê duyệt.