Isra’ & Mi’raj (Dạ Hành & Thăng Thiên) Liệt kê, trình bày và phân tích tính trung thực hay không trung thực của các Hadith liên quan

((Rằng trong đêm Nabi được đưa đi dạ hành và thăng thiêng, một con Burq có dây cương và yên ngồi được mang đến cho Người, nhưng nó khó chịu khi Người cưỡi, thế là Đại Thiên thần Jibril đã bảo nó: Há ngươi dám làm thế với Muhammad ư? Quả thật, đối với Allah không có một ai cao quý hơn y cả.

Và cũng từ Qata-dah, ông thuật lại từ Anas bin Malik t: Nabi e có nói:

« رُفِعَتْ لِى سِدْرَةُ الْمُنْتَهَى فِى السَّمَاءِ السَّابِعَةِ نَبْقُهَا مِثْلُ قِلاَلِ هَجَرَ وَوَرَقُهَا مِثْلُ آذَانِ الْفِيَلَةِ يَخْرُجُ مِنْ سَاقِهَا نَهْرَانِ ظَاهِرَانِ وَنَهْرَانِ بَاطِنَانِ فَقُلْتُ يَا جِبْرِيلُ مَا هَذَانِ قَالَ أَمَّا الْبَاطِنَانِ فَفِى الْجَنَّةِ وَأَمَّا الظَّاهِرَانِ فَالنِّيلُ وَالْفُرَاتُ » أخرجه أحمد (3/164): ثنا عبد الرزاق: ثنا معمر عن قتادة.

“Ta được đưa đi lên đến cái cây Sidrah Muntaha ở trong tầng trời thứ bảy, trái của nó giống như chiếc nồi đất (dùng để đựng nước) và lá của nó giống như tai voi, dưới góc của nó có hai con sông bên ngoài và hai con sông bên trong. Ta hỏi: Này Jibril, hai con sông bên ngoài và bên trong nghĩa là gì? Đại Thiên thần nói: Hai con sông bên trong là trong Thiên Đàng, còn hai con sông bên ngoài là Nil và Furat.” (Ahmad: (3/164), ông nói: Abdurrazzaq đã kể lại từ Ma’mar và Ma’mar kể lại từ Qata-dah).

Tôi (Albani) nói: Hadith này, đường dẫn truyền của nó chính xác theo điều kiện của Albukhari và Muslim. Quả thật, Albukhari có chú thích thêm trong bộ Sahih của ông (5610), ông nói: Ibrahim bin Tuhman nói rằng Shu’bah thuật lại từ Qata-dah Hadith này và có bổ sung:

« فَأُتِيتُ بِثَلاَثَةِ أَقْدَاحٍ ، قَدَحٌ فِيهِ لَبَنٌ ، وَقَدَحٌ فِيهِ عَسَلٌ ، وَقَدَحٌ فِيهِ خَمْرٌ ، فَأَخَذْتُ الَّذِى فِيهِ اللَّبَنُ فَشَرِبْتُ فَقِيلَ لِى أَصَبْتَ الْفِطْرَةَ أَنْتَ وَأُمَّتُكَ »

“Ta được mang đến cho ba cốc, một cốc sữa, một cốc mật ông và một cốc rượu, Ta đã chọn lấy cốc sữa và uống, thế là có tiếng bảo: Ngươi và cộng động của ngươi sẽ làm theo bản chất tự nhiên.”

AlHafizh Ibnu Hajar nói (10/73): (Abu Uwanah, Al-Isma-i-li và Attabra-ni đã nối tiếp Hadith trên trong ((Assaghir)) từ đường dẫn của Ibrahim và ông lại rơi vào trong ((Hadith lạ của Shu’bah)) của Ibnu Mandah. Attabra-ni nói: Không ai thuật lại từ Shu’bah ngoại trừ duy nhất Ibrahim bin Tuhman, Hafs bin Abdullah Annisa-buri đã một mình thuật lại từ ông.).

Tôi (Albani) nói: Ông (Ibrahim) là người trung thực đáng tin cậy, là một trong các thầy của Albukhari, tương tự những người trên ông của là những thành phần luôn xác thực đáng tin cậy. Do đó, đường dẫn truyền đó là chính xác và trung thực.

Và trong lời dẫn của Albukhari (4964) và Ahmad (3/207) đến từ lời của Shayban: Qata-dah kể cho chúng tôi nghe lời của Anas: Về việc Nabi được đưa đi lên trời thì Người có nói: (([Theo lời Ahmad (3/207): Trong lúc Ta được dẫn đi nơi Thiên Đàng] thì Ta đã đến chỗ một con sông hai bờ của nó là những chiếc mái vòm [theo lời dẫn của Humaid 3/263: là những chiếc lều] bằng ngọc trai [Trong một lời dẫn khác: những viên ngọc] rỗng. Ta hỏi: Đây là gì Jibril? Đại Thiên thần nói: Đây là Kawthar mà Thượng Đế của ngươi đã ban cho ngươi. Thế là Ta lấy ta sờ vào nó [trong một lời dẫn của Shayban được Ahmad ghi lại: Đại thiên thần nhúng tay vào nó] thì hương thơm xạ hương ngào ngạt tỏa ra và những viên sỏi của nó là ngọc trai)).

Trong các lời dẫn khác của Albukhari (6581), Ahmad (3/191, 207, 289) và trong phần bổ sung của ông (3/231, 232) không có câu: ((những viên sỏi của nó là ngọc trai)).

Trong lời dẫn của Ahmad (3/232): ((Thiên thần đi cùng Ta nói: Ngươi có biết đây là gì không? Đây chính là Kawthar mà Thượng Đế đã ban cho ngươi. Y đánh tay vào đất của nó thì hương thơm xạ hương tỏa ra ngào ngạt)).

Và Al-Hafizh Ibnu Hajar đã không đưa ra hai lời dẫn trên trong ((Musnad)), nhưng ông lại quy trong ((Alfath 8/732)) lời dẫn thứ nhất trong hai lời dẫn đó là của một mình Albayhaqi.

Thứ hai: Đường dẫn đến từ Abdurrahman bin Hashim bin Utbah bin Abu Wiqas thuật lại lời của Anas t:

Khi Đại Thiên thần Jibril u mang con vật cưỡi Buraq đến cho Thiên sứ của Allah e, (nó đến một cách miễn cưỡng) như thể nó bị phạt bởi tội của nó. Jibril nói với nó: Mầy làm sao thế Buraq? Có Allah chứng giám rằng quả thật kẻ cưỡi trên mầy không có ai vinh dự hơn y (Thiên sứ Muhammad) cả đâu.

Thế là Thiên sứ của Allah e dạ hành, trên đường đi, xa xa bên đường xuất hiện một người già , Người e hỏi: Ai vậy Jibril? Jibril nói: Hãy cứ đi Muhammad!

Người cứ đi theo ý muốn của Allah, trên đường đi có cái gì đó gọi Người từ trên con đường: Đến đây Muhammad! Jibril bảo: Hãy cứ đi Muhammad!

Thế là Người cứ đi theo ý muốn của Allah.

Sau đó, Người gặp một nhóm người, một trong bọn họ nói: Này người đầu tiên, chào an lành đến Người! Này người cuối cùng, chào an lành đến Người! Này người được phục sinh, chào an lành đến Người! Jibril bảo Người: Muhammad, hãy đáp lại lời chào Salam đi! Vậy là Người đáp lại lời chào Salam đến họ.

Rồi sau đó Người e gặp tiếp nhóm thứ hai, họ cũng nói như lời nói lúc đầu [sau đó là nhóm thứ ba cũng như vậy]⁽¹³⁾.

Cho đến khi đến được ngôi đền Thiêng Maqdis – Jerusalem thì Người e được mang đến cho nước, sữa và rượu, Người e đã uống sữa, Jibril nói với Người: Này Muhammad, ngươi đã lựa chọn theo bản chất tự nhiên, nếu ngươi uống nước thì chắc chắn ngươi và cộng đồng của ngươi sẽ bị nhấn chìm còn nếu như ngươi uống rượu thì ngươi và cộng đồng của ngươi sẽ bị lạc khỏi chân lý.

Sau đó, Nabi Adam cùng với các vị Nabi khác được cử đến với Người e và Người đã làm Imam cho họ trong cuộc dâng lễ nguyện Salah trong đêm đó.

Sau đó, Đại Thiên thần Jibril nói với Người e: Lão già mà ngươi nhìn thấy bên lề đường là người mà tuổi già của y sẽ không còn bao lâu nữa trên thế gian, còn tiếng gọi khiến ngươi muốn ngừng lại là Iblis, kẻ thù của Allah, và còn những người đã chào Salam ngươi đó là Ibrahim, Musa và Ysa.

(Hadith được ghi lại bởi Ibnu Jarir (15/6), Albayhaqi (Addala-il), và trong Tafseer của Ibnu Kathir (3/5), ông nói: (Trong một số lời của nó có điều không đúng và bất thường).

Tôi (Albani) nói: Điểm yếu của Hadith là ở Abdullah bin Hashim, bởi quả thật tôi không tìm thấy nguồn tài liệu nói về lai lịch của y, và cũng không tìm thấy đường dẫn của y được Assuyu-ti ghi nhận trong (Alkhasa-is (1/387)) cũng như lời dẫn của Ibnu Marduwiyah trong (Tafseer) và Albayhaqi.

« أُتِيتُ بِدَابَّةٍ فَوْقَ الْحِمَارِ وَدُونَ الْبَغْلِ خَطْوُهَا عِنْدَ مُنْتَهَى طَرْفِهَا فَرَكِبْتُ وَمَعِى جِبْرِيلُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَسِرْتُ فَقَالَ انْزِلْ فَصَلِّ. فَفَعَلْتُ فَقَالَ أَتَدْرِى أَيْنَ صَلَّيْتَ صَلَّيْتَ بِطَيْبَةَ وَإِلَيْهَا الْمُهَاجَرُ ثُمَّ قَالَ انْزِلْ فَصَلِّ. فَصَلَّيْتُ فَقَالَ أَتَدْرِى أَيْنَ صَلَّيْتَ صَلَّيْتَ بِطُورِ سَيْنَاءَ حَيْثُ كَلَّمَ اللهُ عَزَّ وَجَلَّ مُوسَى عَلَيْهِ السَّلاَمُ ثُمَّ قَالَ انْزِلْ فَصَلِّ. فَنَزَلْتُ فَصَلَّيْتُ فَقَالَ أَتَدْرِى أَيْنَ صَلَّيْتَ صَلَّيْتَ بِبَيْتِ لَحْمٍ حَيْثُ وُلِدَ عِيسَى عَلَيْهِ السَّلاَمُ. ثُمَّ دَخَلْتُ بَيْتَ الْمَقْدِسِ فَجُمِعَ لِىَ الأَنْبِيَاءُ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ فَقَدَّمَنِى جِبْرِيلُ حَتَّى أَمَمْتُهُمْ ثُمَّ صُعِدَ بِى إِلَى السَّمَاءِ الدُّنْيَا فَإِذَا فِيهَا آدَمُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ ثُمَّ صُعِدَ بِى إِلَى السَّمَاءِ الثَّانِيَةِ فَإِذَا فِيهَا ابْنَا الْخَالَةِ عِيسَى وَيَحْيَى عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ ثُمَّ صُعِدَ بِى إِلَى السَّمَاءِ الثَّالِثَةِ فَإِذَا فِيهَا يُوسُفُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ ثُمَّ صُعِدَ بِى إِلَى السَّمَاءِ الرَّابِعَةِ فَإِذَا فِيهَا هَارُونُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ ثُمَّ صُعِدَ بِى إِلَى السَّمَاءِ الْخَامِسَةِ فَإِذَا فِيهَا إِدْرِيسُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ ثُمَّ صُعِدَ بِى إِلَى السَّمَاءِ السَّادِسَةِ فَإِذَا فِيهَا مُوسَى عَلَيْهِ السَّلاَمُ ثُمَّ صُعِدَ بِى إِلَى السَّمَاءِ السَّابِعَةِ فَإِذَا فِيهَا إِبْرَاهِيمُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ ثُمَّ صُعِدَ بِى فَوْقَ سَبْعِ سَمَوَاتٍ فَأَتَيْنَا سِدْرَةَ الْمُنْتَهَى فَغَشِيَتْنِى ضَبَابَةٌ فَخَرَرْتُ سَاجِدًا فَقِيلَ لِى إِنِّى يَوْمَ خَلَقْتُ السَّمَوَاتِ وَالأَرْضَ فَرَضْتُ عَلَيْكَ وَعَلَى أُمَّتِكَ خَمْسِينَ صَلاَةً فَقُمْ بِهَا أَنْتَ وَأُمَّتُكَ. فَرَجَعْتُ إِلَى إِبْرَاهِيمَ فَلَمْ يَسْأَلْنِى عَنْ شَىْءٍ ثُمَّ أَتَيْتُ عَلَى مُوسَى فَقَالَ كَمْ فَرَضَ اللهُ عَلَيْكَ وَعَلَى أُمَّتِكَ قُلْتُ خَمْسِينَ صَلاَةً. قَالَ فَإِنَّكَ لاَ تَسْتَطِيعُ أَنْ تَقُومَ بِهَا أَنْتَ وَلاَ أُمَّتُكَ فَارْجِعْ إِلَى رَبِّكَ فَاسْأَلْهُ التَّخْفِيفَ. فَرَجَعْتُ إِلَى رَبِّى فَخَفَّفَ عَنِّى عَشْرًا ثُمَّ أَتَيْتُ مُوسَى فَأَمَرَنِى بِالرُّجُوعِ فَرَجَعْتُ فَخَفَّفَ عَنِّى عَشْرًا ثُمَّ رُدَّتْ إِلَى خَمْسِ صَلَوَاتٍ. قَالَ فَارْجِعْ إِلَى رَبِّكَ فَاسْأَلْهُ التَّخْفِيفَ فَإِنَّهُ فَرَضَ عَلَى بَنِى إِسْرَائِيلَ صَلاَتَيْنِ فَمَا قَامُوا بِهِمَا. فَرَجَعْتُ إِلَى رَبِّى عَزَّ وَجَلَّ فَسَأَلْتُهُ التَّخْفِيفَ فَقَالَ إِنِّى يَوْمَ خَلَقْتُ السَّمَوَاتِ وَالأَرْضَ فَرَضْتُ عَلَيْكَ وَعَلَى أُمَّتِكَ خَمْسِينَ صَلاَةً فَخَمْسٌ بِخَمْسِينَ فَقُمْ بِهَا أَنْتَ وَأُمَّتُكَ. فَعَرَفْتُ أَنَّهَا مِنَ اللهِ تَبَارَكَ وَتَعَالَى صِرَّى فَرَجَعْتُ إِلَى مُوسَى عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ ارْجِعْ فَعَرَفْتُ أَنَّهَا مِنَ اللهِ صِرَّى - أَىْ حَتْمٌ - فَلَمْ أَرْجِعْ ». أخرجه النسائي.

Yzid là Ibnu Abdurrahman bin Abu Malik Addamishqi, ông được đánh giá là người trung thực, có thể Sa-eed bin Abdul-Aziz – Người Tanawkhi Addamishqi – đã dẫn lời thuật từ Yazid, và ông được cho là vị Imam đáng tin cậy và xác thực trong lời nói, tuy nhiên ông đã không như vậy vào khoảng cuối đời của mình, như được nói trong (Taqrib). Do đó, Ibnu Kathir đã đánh giả về đường dẫn này: ((Trong đó, có những khác thường và rất sai)).

Và quả thật, theo sau ông Yazid là con của ông tên Khalid, y đã dẫn lời thuật từ cha của mình về lời kể của Anas, y nói:

((Khi đã đến được ngôi đền thiêng Maqdis – Jerusalem - Người đã đến một nơi mà người ta gọi là cánh cửa Muhammad, Người tiến đến tảng đá ở đằng kia, Jibril đưa ngón tay ra dấu và khoan thủng nó rồi làm bít lại.

Tôi (Albani) nói: Khalid bin Yazid là một người dẫn truyền yếu kém trong khi ông là một Faqih (học giả chuyên về giáo luật, và quả thật Ibnu Mu’ayyin đã có lời phê bình ông như trong (Taqrib).

« [لَمَّا] انْتَهَيْتُ إِلَى السِّدْرَةِ فَإِذَا نَبْقُهَا مِثْلُ الْجِرَارِ وَإِذَا وَرَقُهَا مِثْلُ آذَانِ الْفِيَلَةِ فَلَمَّا غَشِيَهَا مِنْ أَمْرِ اللهِ مَا غَشِيَهَا تَحَوَّلَتْ يَاقُوتاً أَوْ زُمُرُّداً أَوْ نَحْوَ ذَلِكَ » . أخرجه أحمد (3/128): ثنا محمد بن أبي عدي عن حميد به.

((Khi Ta đến một cái cây Sidrah Muntha, Ta thấy trái của nó giống như những chiếc bình, và lá của nó giống như những cái tai voi, và khi Allah ra lệnh cho nó thì nó chuyển sang màu đỏ của hồng ngọc hoặc màu xanh của ngọc lục bảo hoặc tương tự như thế)). (Hadith do Ahmad ghi lại (3/128): Muhammad bin Abu Udai thuật lại từ Hamid).

Tôi (Albani) nói: Và đây là đường dẫn bộ ba chính xác và trung thực được đánh giá dựa theo điều kiện của Albukhari và Muslim. Và Hadith này cũng được Ibnu Abu Asim ghi lại trong (Sunnah: 591) qua sự xác thực của tôi, và Ibnu Jarir (27/53).

Và đường dẫn truyền này là một trong những gì mà Al-Hafiz Ibnu Kathir đã bỏ qua, kể cả Assuyu-ti.

Và Ahmad có ghi (3/103) cũng với đường dẫn truyền được nói trên từ lời của Anas t rằng Thiên sứ của Allah e nói:

« دَخَلْتُ الْجَنَّةَ فَإِذَا أَنَا بِنَهَرٍ حَافَتَاهُ خِيَامُ اللُّؤْلُؤِ فَضَرَبْتُ بِيَدِى إِلَى مَا يَجْرِى فِيهِ الْمَاءُ فَإِذَا مِسْكٌ أَذْفَرُ قُلْتُ مَا هَذَا يَا جِبْرِيلُ قَالَ هَذَا الْكَوْثَرُ الَّذِى أَعْطَاكَهُ اللهُ ». ثم أخرجه (3/115 - 116 و263) من طريقين آخرين عن حميد به.

((Ta vào Thiên Đàng, Ta nhìn thấy một con sông hai bên bờ của nó là những chiếc lều ngọc trai, Ta chạm tay vào dòng nước của nó thì một hương thơm của xạ hương tỏa ra. Ta hỏi: Đây là gì thưa Jibril? Ngài bảo: Đây là sông Kawthar mà Allah ban cho ngươi.)). )Hadith này cũng được ghi (3/115 -116, 263) theo hai đường dẫn truyền khác đến từ Hamid.(.

« مَرَرْتُ - لَيْلَةَ أُسْرِىَ بِى - عَلَى مُوسَى وَهُوَ يُصَلِّى فِى قَبْرِهِ ». أخرجه أحمد (3/120)، ومسلم (2375) ، والنسائي في ((قيام الليل))، والزيادة له في رواية، وكذا أحمد (5/59 و362 و365)، والبغوي في ((شرح السنة)) (3760).

((Vào đêm Ta được đưa đi dạ hanh, Ta đã đi ngang qua Nabi Musa, Ta thấy Người đang đứng dâng lễ nguyện trên mộ của Người)). (Ahmad (3/120; 5/59, 362, 365), Muslim (2375), Annasa-i trong (Dâng lễ nguyện ban đêm), Albaghawi trong (Giải thích Sunnah: 3760)).

Và Hadith này là điều xác thực với lời dẫn của Thabit Al-bana-ni (trang 23).

Lưu ý: Quả thật, tiến sĩ Khalil Al-hiras  đã có chú thích trong (Al-Khasa-is Al-Kubra: 1/389) để đưa ra luận điểm đánh giá về mức độ thiếu xác thực của Hadith này như sau: ((Quả thật, Hadith này được dẫn truyền với đường dẫn từ Anas một cách lung tung không nhất định, có lúc thì nó được dẫn lời của Sahabah, có lúc lại lời của Nabi và có lúc Anas dẫn lời của các Sahabah khác. Allah là Đấng biết hơn ai hết.)).

Tôi (Albani) nói: Tôi thừa nhận kiến thức và sự hiểu biết cũng như hồng phúc của tiến sĩ . Tuy nhiên, tôi cần phải nói rằng quả thật yếu điểm này không có liên quan gì đến kiến thức Hadith cả, việc Anas bin Malik t tự thuật lại lời của mình hoặc lần khác thì thuật lại lời của Nabi e hoặc có lúc lại thuật lại lời của các Sahabah khác, điều này không phải là yếu điểm đối với giới học giả chuyên về Hadith, bởi lẽ nếu như Anas bin Malik t không nghe trực tiếp từ Nabi e thì ông sẽ nghe từ các vị Sahabah, mà lời của các Sahabah dĩ nhiên được dùng làm nền tảng giáo luật vì tất cả các Sahabah đều là những người trung thực và đáng tin cậy.

Việc một vị Sahabah tự thuật lại Hadith theo lời diễn đạt của mình hay thuật lại từ lời của các Sahabah là mang tính trình bày dẫn chứng. Điều này đã được Assuyu-ti ám chỉ khi ông dẫn lời – ở phần cuối Hadith của Muslim – từ lời thuật của Abu Ya’la và Albayhaqi rằng Anas bin Malik t nói: Một số Sahabah của Nabi e đã nói lại cho tôi nghe rằng Nabi e – vào đêm Người được đưa đi dạ hành – đã đi ngang qua Musa lúc người đang đứng dâng lễ nguyện trên mộ của người, họ kể với tôi rằng Người e cưỡi trên con Buraq, Abu Bakr nói: ((Này Thiên sứ của Allah, hay miêu tả tôi nghe nó như thế nào. Người nói: Nó như thế này, thế này)), họ bảo Abu Bakr thực sự đã nhìn thấy nó.

Tôi (Albani) nói: Hadith trong lời dẫn trên: “Quả thật Nabi – vào đềm Người được đưa đi dạ hành – đã đi ngang ...”, tiến sĩ Khalil cho rằng đó là Hadith Mawquf (bị gián đoạn tức không trực tiếp từ Nabi nghĩa là không phải nguyên văn của Nabi), điều này càng sai lầm hơn, bởi lẽ cho dù các Sahabah không nói “Thiên sứ của Allah e đã nói” thì vẫn được gọi là Hadith Marfu’ (Hadith đến từ lời Nabi) vì họ đang nói về Người, chẳng hạn các Hadith nghiêm cấm và các Hadith khác đều không có một ai cho rằng chúng là các Hadith Mawquf cả!.