ĐẠi học an giang khoa kinh tế quản trị kinh doanh tóm tắt bài giảng MÔn lý thuyếT & chính sách thưƠng mại quốc tế

* Chức năng chính

• 
  Điều hành Ban thư ký Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO)
  
• 
  Là diễn đàn đàm phán, tổ chức và phục vụ các hiệp định đàm phán trong khuôn khổ và liên quan tới WTO.
  
• 
  Quản lý công tác giải quyết tranh chấp.
  
• 
  Quản lý cơ chế rà soát chính sách ngoại thương.
  
• 
  Hợp tác chặt chẽ với WB, IMF và các tổ chức quốc tế khác.
  

• 
  Hội nghị 2 năm một lần giữa các Bộ trưởng, cơ quan quyền lực cao nhất.
  
• 
  Đại hội đồng là cơ quan thường trực.
  
• 
  Hội đồng chuyên trách về hàng hóa, dịch vụ, sở hữu trí tuệ.
  
• 
  Các cơ quan trực thuộc.
  
• 
  Các cơ chế (rà soát chính sách ngoại thương và kiểm soát các hiệp định đa phương)
  

• 
  Thương mại hàng hóa
  
• 
  Thương mại dịch vụ
  
• 
  Quyền sở hữu trí tuệ liên quan tới thương mại.
  
• 
  Những biện pháp đầu tư liên quan.
  
• 
  Cơ chế giải quyết tranh chấp thương mại.
  
• 
  Cơ chế rà soát lại chính sách thương mại của các nước thành viên.
  

• 
  Duy trì và phát triển tự do hóa mậu dịch.
  
• 
  Chống phân biệt đối xử.
  
• 
  Ưu đãi thương mại thực hiện trên cơ sở có đi có lại.
  
• 
  Thực hiện công bằng bình đẳng trong cạnh tranh.
  
• 
  Luật lệ chính sách của các quốc gia thành viên phải bảo đảm sự minh bạch và công khai.
  

• 
  Mở rộng cơ hội thương mại cho các nước thành viên.
  
• 
  Bảo đảm môi trường thương mại ổn định, có thể tiên liệu được và tạo ra mối quan hệ thương mại chắc chắn.
  
• 
  Được hưởng các quyền ghi trong các hiệp định của WTO.
  
• 
  Có cơ hội bảo vệ lợi ích và quyền lợi thương mại của mình thông qua cơ chế giải quyết tranh chấp của WTO.
  
• 
  Nâng cao được lợi ích kinh tế thông qua việc tham gia vào các cuộc đàm phán thương mại đa biên.
  

Thập niên 80 thế giới đã chứng kiến trào lưu liên kết khu vực như Bắc Mỹ có AFTA, Châu Âu có EU. Nhật và Úc thấy cần thiết liên kết vùng Châu Á – Thái Bình Dương để hỗ trợ nhau phát triển. Ý tưởng này được 10 nước khác trong khu vực hưởng ứng nên Diễn đàn hợp tác Châu Á – Thái Bình Dương đã được thành lập vào năm 1989 tại Canberra.

Khi mới thành lập, APEC có ba mục đích ban đầu là:

• 
  hỗ trợ tăng trưởng kinh tế ổn định,
  
• 
  phát triển và đẩy mạnh hệ thống thương mại đa phương,
  
• 
  tăng cường hợp tác và thịnh vượng cho các nền kinh tế thành viên.
  

Ngoài ra APEC cũng hành động để tạo ra môi trường an toàn và hiệu quả cho hàng hóa, dịch vụ, con người qua lại dễ dàng biên giới giữa các thành viên bằng sự liên kết chính phủ, hợp tác kinh tế và kỹ thuật. Mối hợp tác này nhằm bảo đảm cho mọi công dân trong khu vực có thể tiếp cận đào tạo và công nghệ để thu được lợi ích từ đầu tư và thương mại ngày càng rộng mở hơn.

Cũng giống như ASEAN và WTO, APEC là một tổ chức hợp tác quốc tế nhằm phát triển hợp tác kinh tế giữa các thành viên. Điểm khác biệt của APEC là nó hoạt động như một diễn đàn kinh tế - thương mại đa phương. Các thành viên có thể hành động đơn lẻ hay kết hợp để mở cửa thị trường và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Vì thế có thể nói APEC giống như là một hợp tác xã. Với cơ cấu gọn nhẹ và ít ràng buộc hơn (WTO, ASEAN) cho phép APEC hoạt động linh hoạt, thích nghi tốt với những thay đổi ngoài dự kiến. Cùng với nguyên tắc đồng thuận, ra quyết định tập thể tạo sự bình đẳng cho mọi thành viên tham gia, đã làm tăng cao khả năng thực thi các thỏa ước.

Những ý định hợp tác sẽ được thảo luận trong hàng loạt các cuộc họp tại Hội nghị các quan chức cao cấp (SOM), Hội nghị bộ trưởng và cuối cùng là Hội nghị thượng đỉnh. Định hướng cho chính sách APEC sẽ do 21 lãnh đạo các nền kinh tế thành viên. Trước khi các nhà lãnh đạo này luôn cân nhắc những ý kiến chiến lược của Hội đồng cố vấn kinh doanh APEC và các bộ trưởng APEC. Những hoạt động và dự án thực thi luôn được hướng dẫn bởi các chuyên gia cao cấp APEC và dưới quyền của bốn ủy ban chính là: Ủy ban Thương mại và Đầu tư, Ủy ban Hợp tác Kinh tế - Kỹ thuật, Ủy ban Kinh tế và Ủy ban Hành chính và Ngân sách. Ngoài ra các ủy ban phụ, nhóm chuyên gia, nhóm công tác thực hiện công việc dưới sự chỉ đạo của bốn ủy ban chính này.

Diễn đàn hợp tác Á - Âu (ASEM)⁹

Diễn đàn hợp tác Á - Âu (tên tắt là ASEM - Asia - Europe Meeting) được thành lập tháng 3-1996, với 26 thành viên sáng lập gồm: 10 nước châu Á (Brunei, Hàn Quốc, Indonesia, Malaysia, Nhật, Philippines, Thái Lan, Trung Quốc, Singapore, Việt Nam), 15 nước thành viên Liên minh châu Âu (Ireland, Anh, Áo, Bỉ, Bồ Đào Nha, Đan Mạch, Đức, Hà Lan, Hi Lạp, Ý, Luxembourg, Pháp, Phần Lan, Tây Ban Nha, Thụy Điển) và Ủy ban châu Âu (EC). Đến Hội nghị cấp cao lần 5 tổ chức tại Hà Nội (năm 2004), ASEM đã kết nạp thêm 13 thành viên gồm ba nước châu Á: Campuchia, Lào, Myanmar và 10 nước châu Âu: Cyprus, CH Czech, Estonia, Hungary, Latvia, Lithuania, Malta, Ba Lan, Slovakia và Slovenia, nâng tổng số các nước thành viên ASEM lên 39 nước.

2006: ASEM chiếm 40% dân số thế giới; chiếm 50% GDP toàn cầu; tổng kim ngạch thương mại chiếm 60% tổng kim ngạch thương mại toàn thế giới.

Các hội nghị cấp cao ASEM được tổ chức 2 năm 1 lần, luân phiên giữa 1 nước thành viên Châu Á và 1 nước thành viên Châu Âu.

1996: ASEM lần 1 (ASEM-1): được tổ chức tại Bangkok (Thái Lan) trong hai ngày 1 và 2-3.

1998: ASEM lần 2 (ASEM-2): được tổ chức ở London (Anh) trong hai ngày 3 và 4-4.

2000: ASEM lần 3 (ASEM-3): được tổ chức tại Seoul (Hàn Quốc) trong hai ngày 20 và 21-10.

2002: ASEM lần 4 (ASEM-4): được tổ chức tại Copenhagen (Đan Mạch) từ ngày 22 đến 24-9.

2004: ASEM lần 5 (ASEM-5): được tổ chức tại Hà Nội (VN) trong hai ngày 8 và 9-10.

2006: ASEM lần 6 (ASEM-6): được tổ chức tại Helsinki (Phần Lan) trong hai ngày 10 và 11-9.

Mục đích:

Nâng cao mức sống ở các nước đang phát triển bằng cách chuyển các nguồn tài trợ từ những nước công nghiệp phát triển sang các nước đang phát triển.

Gồm 4 tổ chức:

• 
  Ngân hàng tái thiết và phát triển quốc tế (IBRD).
  
• 
  Hiệp hội phát triển quốc tế (IDA).
  
• 
  Công ty tài chính quốc tế (IFC).
  
• 
  Công ty đảm bảo đầu tư đa biên.
  

Hỗ trợ vốn, kỹ thuật, hoạch định chính sách kinh tế, quản lý vĩ mô, đào tạo cán bộ ngân hàng, tài chính tiền tệ.

* Chức năng và nhiệm vụ chính:

• 
  Giám sát hoạt động hệ thống tiền tệ quốc tế.
  
• 
  Khuyến khích ổn định tỷ giá hối đoái.
  
• 
  Cho vay ngắn hạn hoặc trung hạn các nước thành viên gặp khó khăn về cán cân thanh toán.
  
• 
  Bổ sung dự trữ ngoại hối của các nước thành viên.
  
• 
  Huy động nguồn vốn tài chính từ các nước thành viên.
  

• 
  Tín dụng thông thường.
  
• 
  Tín dụng bổ sung.
  
• 
  Tín dụng dài hạn.
  
• 
  Tín dụng bù đắp thất thu xuất khẩu.
  
• 
  Tín dụng duy trì dự trữ điều hòa.
  
• 
  Tín dụng điều chỉnh cơ cấu.
  
• 
  Tín dụng điều chỉnh cơ cấu mở rộng.
  

* 4 chức năng chính:

• 
  Cho vay vốn và đầu tư phát triển kinh tế của các nước hội viên Châu Á đang phát triển.
  
• 
  Trợ giúp kỹ thuật để chuẩn bị và thực hiện các dự án, chương trình phát triển và làm tư vấn.
  
• 
  Tăng cường đầu tư vốn cho Nhà nước và tư nhân vì mục đích phát triển.
  
• 
  Đáp ứng yêu cầu trợ giúp bằng cách phối hợp chính sách và kế hoạch phát triển của các nước hội viên.
  

1. 
   Asian Development Bank (ADB). 2005. Key Indicators.
   
2. 
   Asian Development Bank (ADB). 2006. Key Indicators.
   
3. 
   Bùi Lê Hà, Nguyễn Đông Phong, Ngô Thị Ngọc Huyền, Quách Thị Bửu Châu, Nguyễn Thị Dược, Nguyễn Thị Hồng Thu. 2001. Quản trị kinh doanh quốc tế. Nhà xuất bản thống kê.
   
4. 
   Đỗ Đức Bình, Nguyễn Thường Lạng. 2004. Giáo trình Kinh tế Quốc tế. Hà Nội. NXB Lao động - Xã hội.
   
5. 
   Đỗ Đức Bình, Nguyễn Thường Lạng. 2005. Giáo trình Kinh tế Quốc tế. Hà Nội. NXB Khoa học và Kỹ thuật.
   
6. 
   Hoàng Thị Chỉnh (chủ biên) và các tác giả khác. 1998. Kinh tế quốc tế. Nhà xuất bản Giáo dục. (trích dẫn vắn tắt là [H.T. Chỉnh])
   
7. 
   Hoàng Thị Chỉnh (chủ biên) và các tác giả khác. 2002. Bài tập Kinh tế quốc tế. Nhà xuất bản Thống kê. (trích dẫn vắn tắt là [Bài tập H.T. Chỉnh])
   
8. 
   Hoàng Thị Chỉnh. 2002. Giáo trình Kinh tế các nước Châu Á – Thái Bình Dương. Nhà xuất bản Thống kê.
   
9. 
   Học Viện Quan hệ Quốc tế. 2006. Giáo trình quan hệ kinh tế quốc tế. Hà Nội. Nhà xuất bản chính trị quốc gia.
   
10. 
    Kim Ngọc (chủ biên). 2004. Kinh tế thế giới 2003-2004: Đặc điểm và triển vọng. Hà Nội. Nhà xuất bản Chính trị quốc gia.
    
11. 
    Kim Ngọc. 2004. Kinh tế thế giới 2020: xu hướng và thách thức. Hà Nội. Nhà xuất bản Chính trị quốc gia.
    
12. 
    Lê Bộ Lĩnh (chủ biên). 2005. Kinh tế thế giới và quan hệ kinh tế quốc tế 2004-2005. Hà Nội. Nhà xuất bản chính trị quốc gia.
    
13. 
    Lê Xuân Bá (chủ biên) và các tác giả khác. Hội nhập kinh tế áp lực cạnh tranh trên thị trường và đối sách của một số nước. Nhà xuất bản Giao thông vận tải.
    
14. 
    Nguyễn Đông Phong, Nguyễn Văn Sơn, Ngô Thị Ngọc Huyền, Quách Thị Bửu Châu. 2001. Kinh doanh toàn cầu ngày nay. Nhà xuất bản Thống kê.
    
15. 
    Nguyễn Thanh Xuân. Tóm tắt bài giảng môn Kinh tế Quốc tế. 2007. (trích dẫn vắn tắt là [N.T. Xuân]).
    
16. 
    Phạm Đỗ Chí. 2004. Kinh tế Việt Nam trên đường hóa rồng. Nhà xuất bản Trẻ.
    
17. 
    Phạm Đỗ Chí, Trần Nam Bình, Vũ Quang Việt chủ biên. 2002. Những vấn đề kinh tế Việt Nam Thử thách của hội nhập. NXB TP. Hồ Chí Minh.
    
18. 
    Thời báo kinh tế Sài Gòn, tạp chí ngoại thương và các tạp chí chuyên ngành khác.
    
19. 
    Trần Bích Vân và các tác giả khác. 2007. Tài liệu môn học Kinh tế Quốc tế. (trích dẫn vắn tắt là [T.B. Vân]).
    
20. 
    Trần Ngọc Thơ. Tài chính Quốc tế. Nhà xuất bản Thống kê.
    
21. 
    Võ Thanh Thu. 1999. Kinh tế đối ngoại. Nhà xuất bản Thống kê.
    
22. 
    Võ Thanh Thu. 2003. Quan hệ kinh tế quốc tế. Nhà xuất bản Thống kê.
    
23. 
    Vũ Trọng Lâm. 2005. Kinh tế tri thức ở Việt Nam – quan điểm và giải pháp phát triển. Hà Nội.
    
24. 
    Paul R.Krugman, Maurice Obstfeld. Fifth Edition. International Economics - Theory and Policy. Addison-Wesley Publising Company.
    

http://www.apecsec.org.sg/apec.html

http://www.aseansec.org

http://www.imf.org

http://www.worldbank.org

http://www.wto.org

http://vi.wikipedia.org