V
120. Ví dầu cá bống hai hang1
Cá trê hai ngạnh tôm càng hai râu.
121. Ví dầu con cá nấu canh
Bỏ mắm cho ngọt, bó hành cho thơm.
122. Ví dầu cá bống xích đu
Tôm càng hát bộ, cá thu cầm chầu.
123. Vị gì một dải sông Ngân
Làm cho Chức Nữ chẳng gần Ngưu Lang1
124- Voi ăn trong rú trong ri
Voi ra uống nước voi đi giữa đường.
125. Vui từ trong ngõ vui ra
Buồn từ ngã bảy ngã ba buồn về.
126. Xăm xăm bắt kiến cưỡi chơi
Trèo cây rau má, bỏ rơi mất quần.
127. Xem lên trăng bạch trời hồng
Dạo miền sơn thủy bể sông thái bình.
PHỤ LỤC
(PHẦN THỨ HAI - MỤC C
- ĐỒNG DAO HÁT RU)
I- Hát ru dân tộc Thái (Tây Bắc)
1. Bé yêu ơi
Ngủ đi em!
Đắp mền ấm chăn êm
Ngủ đi em!
Ngủ đi em!
Lớn mau theo mẹ đi nương
Bé ơi ngủ cho ngoan
Ngủ lắng sâu
Ngủ đi em!
Ru hời, ru hỡi
2. Hỡi ru à hỡi ru!
Bé ơi ngủ bé ngoan bé ơi
Mế đi nương đến tối
Mế đi cấy sẽ về
Phần một nắm xôi nếp
Cho bé ăn nắm xôi thịt gà
Hỡi ru à hỡi ru
Mế đi lên nương hái trái
Mế đi cấy bắt niềng niễng
Mế đem về chú tép chú tôm phần em
Hỡi ru à hỡi ru !
Bé ơi bé ngủ ngoan bé ơi ?
II- Hát ru dân tộc Thái (Mai Châu)
1. À ơi ngủ đi con, ngủ đi chớ!
Ngủ cho mẹ đi nương chân núi đá
Ngủ cho mẹ đi ruộng cạnh bản
Mẹ đi nương, lấy trứng về nuôi con
Mẹ đi ruộng, lấy cá về con ăn
Mẹ đi lấy quả sổ về cho con
Ngủ đi con ơi !
Con không ngủ, gà cúm mổ mắt
Con không ngủ, chó sói liếm mông
Ngủ đi con ơi !
Đừng đầm đìa nước mắt
Đừng khóc nhiều khổ bố
Con ngủ ngon lừ sớm đến trưa
Con ngủ ngon từ trưa đến tối
Để mẹ đi làm lấy gạo nuôi con.
2. Em ơi ngủ đi nhé !
Bé em ngủ cho ngoan
Dụi mắt đi rồi ngủ cho lâu
Không ngủ con gà mổ mắt
…Mẹ đi xúc cá to thật to
Cá to để dành em ăn trưa
Để dành út ăn nhiều...
3. Nín đi, em cưng ơi!
Đừng khóc nữa em nhé ?
Khóc ban đêm sợ con thù thì1
Khóc buổi chiều con cáo đến bắt
Khóc ban trưa cú vọ nhìn đầu hồi2
Khóc ban mai sợ con cò lò dò bờ ao.
4. Ru hỡi ru hời!
Ngủ con ơi, ngủ cho ngoan cho lâu!
Ngủ con ơi!
Gà về mổ mắt đây này
Con vàng về cắn kìa con ơi ?
Mẹ bồng mẹ bế
Ru hỡi ru hời!
III- Hát ru dân tộc Mường
Ru em
1. U ụ là ám
Đèn lỏm quả bù bờm
Ăn cơm quên gọi thím
Thím mất lòng đi trốn
Trốn đến rừng Bái-nại
Lộn lại cùng em được ba nong lúa
Được chó đi săn
Được chăn trâu cái
Được gái trong mường
Được chường1 dệt gấm
Bò ăn no nằm ì
Bước chân đi ngoan ngoan
Chân anh cun chân sang
Chân anh lang chân cả
Trái vả chín bên đông
Gặp con khú, con rồng
Đi lấy chồng bên Trắng
Bố mắng, bố vừa dạy
Mẹ mắng, mẹ vừa răn
Dạ ới, hỡi dạ ờ!
Bò ăn no bò lạc
Lạc tới cửa nhà lang
Đực bò vàng đánh trống
Đực bò mộng đánh chiêng
Người Mường Riềng trộm lúa
Người Mường Vé trộm trâu
Dắt ra gò Côi-mu rải rác
Dắt ra hạt Côi-mu lơ thơ
Dây tờ-mờ leo bờ thửa ruộng1
Cửa vóng anh, vóng trèo
Mèo anh đây mèo trắng
Vóc anh đây vóc gấm
Anh đây có đầm thả ốc
Anh đây có ná bắn chim
Bắn con chim diều hâu hót
Mượn cô gái con Thờm2 làm biêng3
Bẻ măng riềng cho bạn làm xống
Bẻ măng riềng cho bạn làm áo
Em đây ngủ đêm này
Đêm nay ngày mai mới dậy...
Dạ hới!...
IV- Hát ru dân tộc Mường (Thanh Hoá)
Mười tay
1. Bồng bồng con nín con ơi
Dưới sông con cá lội, ở trên trời con chim bay
Ứớc gì mẹ có mười tay
Tay kia bắt cá, còn tay này bắt chim
Một tay chuốt chỉ luồn kim
Một tay đi làm ruộng, một tay tìm hái rau
Một tay ôm ấp con đau
Một tay đi vo gạo, một tay cầu cúng ma
Một tay khung vải guồng xa
Một tay lo bếp nước, lo cửa nhà nắng mưa
Một tay đi củi, muối dưa
Còn một tay để van lạy, để bẩm thưa đỡ đòn
Tay nào để giữ lấy con
Tay nào lau nước mắt, mẹ vẫn còn thiếu tay
Bồng bồng con ngủ cho say
Dưới sông con cá vẫn lội, chim vẫn bay trên ngàn.
Ru con
2. Con của mẹ ngủ nôi dây mây
Con của cha ngủ nơi võng nứa
Miếng cơm cha tỉa lúa
Giọt sữa mẹ mang trong người
Con ngủ cho mau lớn con ơi
Con chơi cho vui vui lòng mẹ
Con theo cha lên rẫy
Con cầm ná mang tên
Tra hạt ngô xuống đất
Ngăn con gấu con lòi
Con ngoan
Đừng khóc nữa con ơi
Tiếng con vang vọng Pha Đay
Mẹ thương con lắm thay
Mẹ như người chèo bè mắc cạn
Con ơi!
Sao con mồm rộng mắt tròn
Sao con không nên người với mẹ...1
Con chim trắng lợn
3. Lếu lếu là láng
Sáng ra mường bãi lớn
Sáng đến núi Đá Dênh2
Sáng đến bên núi mưa, núi gió
Chẳng biết con tráng trẻo hay con tráng ó1
Hay con tráng chi?
Cánh nó bằng lá mí (kè)
Vây nó bằng lá mùn (cọ)
Nó ngồi tum hum ở bờ, ở sọc
Đầu nó trọc như trùm hoa dầu2
Cái ni cái nào, không xong hỡi vía!
Em chạy tin nhà dưới
Đánh trống hò mường
Ai có súng, cầm súng
Ai dụng ná, cầm ná
Chạy ra sá3 mà đón tráng trẻo
Hắn bay vật bay vờ
Bay về cội mây mờ xanh mà khuất vắng vắng
Con em sợ tới một tháng
Con chị sợ tới một năm
Lâu đời lâu năm
Chẳng còn thấy con tráng ở đó nữa.
Ai thương ai ghét
4. Ru ru là rít
Trái mít chín trong vườn
Trái cà chín trong rẫy
Cái đất ruộng nhà chung quanh
Như con tằm ăn quanh một nong
Có con to, có con nhỏ
Con chim trống vàng anh
Con chim mái vàng ương
Không biết người nào thương
Chẳng biết người nào ghét
Người thương thì ít
Người ghét thì nhiều1
V- Hát ru dân tộc H’mông
1. Bé ơi đừng hờn dỗi!
Để bé lớn nhanh hơn
Thành người hiểu lí lối
Đem hết sức làm mùa màng
Bằng mọi người lớn tốt đẹp.
2. Trời ơi. bé ngoan à!
Ngoan nhé, đừng khóc mẹ yêu
Này bé ngoan ta ơi!
Đừng giẫy đừng đạp
Bé ơi, đừng hờn dỗi
Bé lớn nhanh thành quả đồi.
VI- Hát ru dân tộc Tày
1. Em ơi ngủ
Ngủ cho sâu
Ngủ chờ mẹ
Mẹ ra đồng bắt cá
Mẹ đi ruộng lấy luốm
Được con luốm môi hồng
Được con ve môi thâm
Ngủ cho sâu
Ngủ chờ mẹ
Mẹ ra đồng bắt cá
Cá đầy giỏ mới về
Qua đèo về thoăn thoắt
Vun vút qua núi cao
Nào em ngủ
Ngủ cho sâu.
2. Ới à ới
Ới em nằm
Em ngủ sâu ngủ kỹ
Ngủ đến chiều chạng vạng mẹ về
Mẹ bận làm cỏ ruộng trăm bề
Mùa thu thóc đầy hè nếp tẻ
Nghe ngoài xa già trẻ cười vui
Cho em bé ngày mai no ấm.
Ăn no rồi rạng rỡ nụ cười
Chị đặt em trong nôi.
3. Ru em, em ngủ
Ngủ sâu, ngủ ngon
Ngủ chờ mẹ đi lí bắt cá
Ngủ chờ mẹ ra đồng bắt luốm
Bắt con luốm môi hồng
Bắt con ruồi môi thâm
Bắt con chim cắt cổ vằn
Bắt con trâu sừng cong
Bắt con dê sừng quặp
Rồi về mẹ mớm cơm
Miếng cơm nhá thơm thơm
Thơm phưng thơm phức
Thơm phao câu con chim ri rán mỡ.1
VII- Hát ru dân tộc Tày Nùng
Hát ru con
Con ơi ngủ ngon
Ngủ yên đẫy giấc
Mẹ đi đến tối mới về
Mẹ đi đồng xa lấy cá
Mẹ đi rừng già hái quả
Con ơi ngủ ngon
Ngủ yên cho đẫy giấc.
VIII- Hát ru dân tộc Lô Lô
Ru em
1. À ơi, à ời ời!
Đừng khóc nữa em ơi!
Bố không lúc nghỉ ngơi
Bố đi rừng chặt củi
Em ơi, em đừng khóc
Lấy củi bao cực nhọc
Kiến ăn mục củi rồi
Đừng khóc nữa em ơi!
Mẹ cũng chẳng lúc nhàn
Con ếch bơi trong nước
Khuấy vẩn đục nước rồi
Nước đục không vục được
Em ơi, em đừng khóc!
Mẹ không lúc nghỉ tay
Mẹ hái rau trên rẫy
Rau ngon nào còn đâu
Nai rừng về giẫm nát
Rau ngắt được một tầu
Nấu khách ăn không đủ
Chủ cũng chẳng đủ ăn
Đừng khóc nữa em à!
Củi không đủ khách dùng
Chủ ngừng tay chất bếp
Lửa bốc cao củi hết
Em ơi, đừng khóc mà
Nước khách còn không đủ
Chủ chỉ một chén vơi
Ngủ đi em, em ơi ?
À ơi, à ơi à!...
Ru con
2. À ơi, à ơi ơi!
Ngủ đi, ngủ đi con
Ngủ say, ngủ say con
Bố lên núi lên non
Tay dao bố chặt củi
Củi mọt ăn hết rồi
Chỉ còn một cành nhỏ
Chỉ còn một cành khô
Thiếu củi lo khách đến
Lửa không đủ ấm tay
Chủ nhà dùng không có
À ơi, à ơi ơi!
Ngủ đi, ngủ đi con
Ngủ say, ngủ say con
Vác ống theo đường mòn1
Ra suối mẹ kín nước2
Nước Rồng đã uống cạn3
Vét đi, mẹ vét lại
Chỉ được một gáo con
Chỉ được tròn gáo nhỏ
Không đủ nước khách uống
Chủ nhà dùng không có
À ơi, à ơi ơi…
Địu con lên nương
3. Nín đi nào, con ơi!
Đừng khóc nhiều con hỡi!
Bố đang bận ở nhà
Mẹ thương con con à
Ngủ đi nào con ơi!
Đừng khóc nhiều con à!
Mẹ lấy củi gần nương
Bố kín nước gần nhà
Nín đi nào, con ơi
Đừng khóc nhiều, con hỡi !
Đi nương mới có ăn
Lấy nước mới có uống
Hổ dữ sống trong rừng
Thuồng luồng bơi trong nước
Nín đi, con nín đi!
Thuồng luồng, hổ không về
Ngủ say nào, con ơi
Con hỡi, im tiếng đi!
Con khóc, bố không thương
Con khóc, mẹ không quý!
IX- Hát ru dân tộc Lô Lô Hoa (Mèo Vạc)
Hát ru
Đừng khóc nữa, con ơi
Hãy ngoan, hãy ngoan
Mẹ đi lấy củi
Mẹ lại đi lấy nước
Đừng khóc nữa, con ơi
Mẹ đi mẹ lại về
Đừng khóc nữa con ơi
Mẹ đi múc nước
Rồng đã uống hết nước
Chỉ còn một góc
Đừng khóc nữa con ơi
Mẹ đi lấy củi
Củi mọt ăn hết
Chỉ lấy được một cây
Khách đun không đã
Chủ đun không đủ
Đừng khóc nữa, con ơi!
Đừng khóc nữa con ơi!...
X- Hát ru dân tộc Pu Péo
1. À ơi, con lợn tập mặc váy
Đẹp sao mà đẹp, à ơi!
À ơi, con dê tập mặc quần
Hay sao mà hay, à ơi!
À ơi con lợn lên nương dũi mạnh tam giác
Mõm mọc râu dài, à ơi
À ơi à ơi!
À ơi, dê ăn lúa dưới ruộng
Lại lên núi ăn hoa hướng dơng, à ơi!
À ơi! à ơi!
À ơi, con tép, con tôm tung tăng khe suối
Hai con muồm muỗm bay nhảy trên đường, à ơi!
À ơi, à ơi!
À ơi, con chó đen hay ngủ góc nhà
Chó tro1 quen nằm chân cầu thang
À ơi! Con ngoan, con ngoan
Con ngủ trên giường với mẹ, à ơi!
2. Âu âu...
Chân con nhiều ngấn
Tay con nhiều ngấn
Như cuốn xà cạp
Như đeo dây vàng
Âu âu…
Dành cho con áo hoa quần đẹp
Dành cho con miếng ngon, miếng thơm
Lợn con ăn xong, lợn đi làm nương
Chú bé ăn xong, chú đi làm ruộng
Âu âu…
Có cái bánh ngon, bánh ngọt
Một miếng biếu bố vùi trong tro nóng
Một miếng phần mẹ nướng trên than hồng
Một miếng cho con thì cất gác cao
Âu âu…
3. À à ơi
Phúc tốt đẻ con trai
Cả đời trai ở lại bản với mẹ với cha
À à ơi
Phúc lành đẻ con gái
Con gái theo người đi xa, đi xa
À à ơi
Đứa ngoan mẹ gả trai nhà
Gần mẹ, gần cha
Đứa hư mẹ gả trai xa quê mình
Xa cha xa mẹ
À à ơi
Đi đào măng rừng
Lấy măng mới nhú cho bà
À à ơi…
Ngọn rau mềm bà ăn cơm sáng
Búp măng non bà ăn bữa chiều
À à ơi…
D- TRẺ EM ĐỐ VUI1
A
1. Anh lớn anh mặc áo đỏ
Em nhỏ em mặc áo xanh
Bao giờ em lớn bằng anh, em mặc áo đỏ.
2. Áo đơn lồng áo kép
Đứng nép bờ ao
Gió thổi ào ào
Mà không động đậy
3. Ăn bằng họng
Nhả ngang hông.
4. Ăn mặn rồi lại ăn chay
Nắm đầu kéo xuống, mặt mày nát tan.
B
5. Ba ông lỏng khỏng
Cõng bà đế vương
Súng bắn tứ phương
Cò bay rào rạt.
6. Ba ngày lặn xuống thủy cung
Tắm mát vẫy vùng rồi lên thượng gian
Lên rồi phủ lá vây màn
Khi mô đầu bạc lại toan ra ngoài.
7. Ba người bốn lưỡi mười chân
Một lưng bận (mặc) áo, hai lưng ở trần.
8. Ba thằng lõng thõng
Cõng thằng đen thui.
9. Bảo tôi là cậu của trời
Anh mà đánh đập thì trời đánh cho
10. Bằng bắp tay1
Nằm ngay bàn Phật
Chiêng trống ba hồi
Lại trật áo ra.
11. Bằng cái đĩa
Sỉa xuống ao
Đào thì thấy
Lấy chẳng được.
12. Bằng cái nồi rang
Cả làng phơi thóc.
13. Bằng hột mít
Đít có lông
Đến ngày giỗ ông
Đem ra làm thịt.
l4. Bằng sợi chỉ
Rủ rỉ trong bụi
15. Bằng trang hột quýt
Dưới đít ngậm châu.
16. Bằng trang lục lạc
Trong nạc ngoài xương.
17. Bốn anh cùng chung một tên
Cùng đi một buổi như in rành rành
Anh thì chiếm bảng dễ dàng
Anh thì hôi rích như hình cú ma
Anh thì lắm bạn thay là
Anh thì bé tí chẳng ma nào nhìn.
18. Bốn bề thành lũy thấp cao
Sông không có nước cá vào đàng mô?
Ngựa xe qua lại không đò
Voi đi đến đó thì co chân dừng
Nào đâu tướng sĩ binh nhung
Mưu cao trí cả anh hùng thử coi.
19. Bốn cây cột dừa
Hai cây đinh sắt
Một cái đòng đưa
Một cái ngúc ngoắc.
20. Bốn em cùng ở một nhà
Mẹ thời chia của con ra nhà người.
21. Bốn người đập đất
Một người phất cờ
Hai người lẳng lơ
Hai người quạt mát.
C
22. Cái cây bên ta, cái lá bên Ngô
Cái ngọn tày bồ, cái gốc tày tăm.
23. Cái gì không tội mà kêu
Tội thì không tội bị treo xà nhà.
24. Cái gì không cánh mà bay
Không chân cứ chạy, không tay cứ bò.
25. Cái gì như thể khí trời
Ngày đêm quanh quẩn ở nơi cạnh mình
Không hương, không sắc, không hình
Không hình, không sắc, mà mình không quên.
26. Cái gì tròn vo tròn vỏ
Không nhuộm mà đỏ
Đi miết cả ngày
Mà đứng một chỗ.
27. Cây bung xung lá bung xoe
Mùa đông ấp trứng, mùa hè nở con.
28. Cây cao ngàn trượng
Lá rụng tứ tung
Nấu thì được, nướng thì không.
29. Cây cao lá nhỏ chiền chiền
Non ăn già bán lấy tiền mà tiêu.
30. Cây khô thường để trong nhà
Có bông có trái
Kẻ chê già người chê non.
31. Cây suôn đuột đuột
Lá tợ đồng đình
Một bầy se sẻ đóng đinh đầu cầu.
32. Cây suôn đuột đuột
Trong ruột đen thui
Con nít lui cui
Dằn đầu đè xuống.
33. Cây suôn đuồn đuột
Trong ruột rối rùi
Người lớn mua vui
Đem ra mà đốt.
34. Cây xanh mà lá cũng xanh
Cái đít trắng nõn nấu canh ngọt lừ.
35. Cây xiêu xiêu
Lá xanh xanh
Non nấu canh
Già chặt bán.
36. Cha cả cây
Mẹ cả cây
Đẻ một bầy trọc trọc.
37. Chẳng ai biết mặt ra sao
Chỉ nghe tiếng thét trên cao ầm ầm.
38. Chân cao lỏng khỏng
Mình ốm1 tận xương
Hồn đi bốn phương
Chân còn đứng đó.
39. Chân đen mình trắng
Đứng nắng giữa đồng.
40. Chân vịt thịt gà
Da trâu đầu rắn.
Biết cắn mà chẳng kêu.
41. Chính giữa một cầu
Hai đầu hai giếng.
42. Có con mà chẳng có cha
Có lưỡi không miệng đố là vật chi.
43. Có sống mà chẳng có lưng
Có lưỡi có mũi mà không có mồm. .
44. Có cây mà chẳng có cành
Có hai thằng bé rập rình hai bên.
45. Có chân mà không có tay
Có hai con mắt ăn mày thế gian.
46. Có vòi không phải con voi
Nó thấy bông lúa nó đòi ăn ngay.
47. Con đánh mẹ
Mẹ khóc mẹ la
Làng xóm chạy ra
Con chui bụng mẹ.
48. Con gì càng lớn càng nhỏ.
49. Con đóng khố, bố ở truồng.
50. Con gì cánh mỏng đuôi dài
Lúc bay, lúc đậu cánh thời đều giương.
51. Con gì không chân mà leo núi
Con gì không vú mà nuôi con.
52. Con gì đánh bẫy ngọn tre
Con gì ngồi xếp chè he giữa đồng
Con gì đốt lửa trên không
Con gì lại chổng chồng mông trong vườn
53. Cô kia con cái nhà ai
Thắt lưng nhiễu trắng, lỗ tai đeo trầm
Đứng bên nghe tiếng rầm rầm
Ru đi ru lại ầm ầm bên tai.
54. Cù lân cù lân
Có chân mà không có trốc
Cù lốc cù lốc
Có trốc mà không có chân.
D
55. Da cóc mà bọc bột lọc
Bột lọc mà bọc hòn than.
56. Da cóc mà bọc bột lọc
Bột lọc mà bọc hòn son.
57. Da cóc mà bọc trứng gà
Mở ra thơm nức cả nhà muốn ăn.
58. Dây lăn tăn
Lá liu tiu
Ăn không được
Bán nhiều tiền.
Đ
59. Đầu bò không phải đầu bò
Mà là đầu bò.
60. Đầu đỏ mỏ đen
Tắm nước ao sen
Lên cày ruộng cạn.
61. Đầu lúm túm
Đít tòa loa
Đút đầu cha vô cũng lọt.
62. Đầu tròn trục
Như cục kì lân
Đi xa về gần
Nắm đuôi mà kéo.
63. Đầu trúc, khúc rồng
Sinh bạch, tử hồng1.
64. Đầu bằng con ruồi
Đuôi bằng cái đĩa.
65. Đầu xe lửa, đít xe hơi.
66. Đêm thì mẹ mẹ con con
Ngày thì chết hết chẳng còn một ai
Còn một ông lão sống dai
Nhăn nhăn nhó nhó chẳng ai buồn nhìn.
67. Đen thui đen thủi đen thui
Giáo gươm không sợ
Sợ cái dùi cui đập đầu.
68. Đi nằm, đứng nằm, nằm thì đứng.
69. Đói nằm co, ăn no bị trói.
G
70. Giang sơn một nắm trong tay
Mảng lo việc nước chẳng hay trong trào.
H
71. Hai anh cùng ở một làng
Màu da mặt đỏ, mặt vàng khác nhau
Lững lờ đi trước về sau
Hàng năm nào có gặp nhau bao giờ.
72. Hai anh hùng nằm trong cái bóp
Đập cái cốp, hai anh hùng nhảy ra.
73. Hai cột một kèo
Hai tấm tranh treo
Cả nhà ở đủ.
74. Hai chân đứng hai chân quỳ
Cái da chì bì, cấm nói con cóc.
75. Hai tay ôm lấy cột nhà
Thịt xương không có, có tấm da bầy nhầy
76. Hàng trăm cái lỗ, vô số trẻ con
Đua chạy vòng tròn, chen nhau chui xuống
77. Hai cô nằm riêng hai phòng
Ban ngày mở cửa ra trông
Tối rồi đóng lại, lấp chông ra ngoài.
K
78. Kế Khổng Minh Gia Cát
Lập bát quái trận đồ
Đứng giữa dinh cơ
Chờ các trấn đem mình tới nộp.
79. Khi đi cưa ngọn, khi về cũng cưa ngọn.
80. Khi đi mang cửa nhà đi
Khi về đóng cửa từ bi mà nằm.
81. Khi xa em trắng như ngà
Lấy anh mấy chốc em đà hóa thâm
Trách người quân tử vô tâm
Đem ra đánh đập còn nằm với em !
82. Không chân mà chạy
Không cánh mà bay
Không vây mà lội
Trong bụng nước sủi
Ngoài mũi mây bay
Ăn cơm phương này
Đi chơi phương khác.
83. Không phải gàu mà tát
Không phải quạt mà để giải nồng
Không phải nong mà dùng để đựng
Không phải mũ cũng để đội đầu.
84. Không sơn mà đỏ
Không gõ mà kêu
Không kều mà rụng.
85. Không sơn mà đỏ
Không gõ mà kêu
Không khêu mà sáng.
86. Không trồng mà mọc
Không học mà hay
Không vay mà trả
Không vả mà sưng
Không bưng mà kín.
L
87. Lá xanh, cành đỏ, hoa vàng
Hạt đen, rễ trắng, đố chàng cây chi?
88. Làm ông mà chẳng làm ông
Khi ơn, khi oán, khi công, khi thường.
89. Lù lù mà đứng góc nhà
Hễ ai đụng đến thì òa khóc lên.
90. Lưng trước, bụng sau
Con mắt ở dưới, cái đầu ở trên.
M
91. Mẹ bằng ngón tay mà biết bò
Con bằng cuộn giò mà chẳng biết đi.
92. Mẹ có cánh mẹ chẳng biết bay
Con không có cánh con bay vù vù.
93. Mẹ dài tóc đẻ con trọc đầu
Mẹ sống lâu con bị chết chém.
94. Mẹ trơn tru đẻ con gai góc
Mẹ gai góc đẻ con chốc đầu.
95. Mẹ thương con. mẹ bồng mẹ bế
Cha ghét con, cha cột cha treo.
96. Mình tròn lưng khỏng khòng khong
Dây tơ vấn vít con ong nửa vời
Rằng ta tìm chốn nghỉ ngơi
Bắt con rồng đất ghẹo người thủy cung.
97. Mình tròn trùng trục
Quận khúc kì lân
Ba bốn mươi chân.
Miệng bằng cái đĩa.
98. Mình mặc áo đoạn thâm
Cổ quàng khăn nhiễu trắng
Hễ mở miệng ra, ai cũng muốn mắng.
99. Mình vàng đuôi phụng cánh tiên
Ngày năm bảy mối, tối ngủ riêng một mình
100. Một bầy cò trắng, ở tại núi cao
Ban đêm lao xao, ban ngày trốn mất.
101. Một bầy cò trắng, ăn tại mé ao
Vác hai cây sào, đuổi vô hang tối.
102. Một cái củ, bốn cái dây
Hai bà sãi, đứng vái hai bên.
103. Một cây mà có năm cành
Dấp nước thì héo để dành thì tươi.
104. Một cây làm chẳng nên non
Ba cây chụm lại nên hòn núi cao.
105. Một con bò thui
Chín tai, chín mắt chín đuôi, chín đầu.
106. Một đàn cò trắng phau phau
Ăn no tắm mát rủ nhau đi nằm.
107. Một lòng vì nước vì nhà
Người mà không biết trời đà biết cho.
108. Một mẹ sinh được vạn con
Rạng ngày chết hết chỉ còn một cha
Mặt mẹ như hương như hoa
Mặt cha nhăn nhó chẳng ma nào nhìn.
109. Một lũ ăn mày một lũ quan
Quanh đi quẩn lại vẫn một đoàn
Đêm thu gió lạnh đèn thời tắt
Hết cả ăn mày hết cả quan.
110. Một vũng nước vàng
Con rắn bò ngang
Cái mồng đỏ chót.
N
111. Năm ông ngồi lại một bàn
Đảm đang việc nước lo toan việc nhà
Bốn ông tuổi mới lên ba
Còn một ông già tuổi mới lên hai.
112. Ngả lưng cho thế gian nhờ
Vừa êm vừa ấm lại ngờ bất trung.
113. Nhà tròn lại đóng khố xanh
Tra đỗ trồng hành thả lợn vào trong.
114. Nhà vàng cửa lại bằng vàng
Khách đi qua đàng chẳng dám vào thăm.
115. Ngoài da cóc, trong bột lọc, giữa đỗ đen.
116. Ngoài xanh trong trắng như ngà
Đức ông ít muốn, đức bà hay ưa.
117. Nước sông không đến
Nước bến không vào
Làm sao có nước?
Ô-Ơ
118. Ông già ổng chết đã lâu
Con mắt tráo tráo hàm râu vẫn còn.
119. Ở nhà bằng cái chõ
Ra ngõ bằng cái nia.
120. Ở trên trời mang áo tơi đi xuống
Ở dưới âm phủ đội mũ đi lên.
121. Ở trên rừng có cây một lá
Ở dưới biển có cá một xương
Ở ngoài mương có con một vảy.
P-Q
122. Phục phà phục phịch
Chân quỳ tay chống.
123. Quả gì không ở cây nào
Không chân, không cánh, bay cao, bay dài
124. Quả gì lơ lửng giữa trời
Nuôi cây xanh tốt, nuôi người ấm no.
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |