Chương 1. Tổng quan về Thương mại điện tử 7
1. Khái niệm chung về Thương mại điện tử 7
1.1. Sự ra đời và phát triển của Internet 7
1.2. Khái niệm thương mại điện tử 8
1.3. Các phương tiện thực hiện thương mại điện tử 13
1.4. Hệ thống các hoạt động cơ bản trong thương mại điện tử 15
1.5. Quá trình phát triển thương mại điện tử 16
1.6. Các vấn đề chiến lược trong thương mại điện tử 18
2. Đặc điểm, phân loại thương mại điện tử 19
2.1. Đặc điểm của thương mại điện tử 19
2. 2. Phân loại thương mại điện tử 21
3. Lợi ích và hạn chế của thương mại điện tử 23
3.1. Lợi ích của thương mại điện tử 23
3.2. Hạn chế của thương mại điện tử 26
4. Ảnh hưởng của thương mại điện tử 27
4. 1. Tác động đến hoạt động marketing 27
4. 2. Thay đổi mô hình kinh doanh 28
4. 3. Tác động đến hoạt động sản xuất 29
4. 4. Tác động đến hoạt động tài chính, kế toán 30
4. 5. Tác động đến hoạt động ngoại thương 30
4. 6. Tác động của Thương mại điện tử đến các ngành nghề 31
5. Cơ sở vật chất, kỹ thuật và pháp lý để phát triển TMĐT 36
5. 1. Xây dựng cơ sở pháp lý và chính sách (vĩ mô) 36
5. 2. Phát triển hạ tầng công nghệ thông tin và truyền thông 39
5. 3. Xây dựng hạ tầng kiến thức - chính sách về đào tạo nhân lực 40
5. 4. Xây dựng hệ thống bảo mật trong thương mại điện tử 41
5. 5. Xây dựng hệ thống thanh toán điện tử 42
5. 6. Xây dựng chiến lược và mô hình kinh doanh phù hợp 42
5. 7. Xây dựng nguồn nhân lực cho thương mại điện tử 43
5. 8. Áp dụng phù hợp các phần mềm quản lý tác nghiệp 44
6. Thực trạng phát triển Thương mại điện tử tại Việt Nam và trên Thế giới 44
6. 1. Thực trạng phát triển thương mại điện tử trên thế giới 44
6. 2. Thực trạng phát triển TMĐT tại Việt Nam 48
Chương 2. Giao dịch điện tử 62
1. Hợp đồng điện tử 62
1.1. Khái niệm, đặc điểm hợp đồng điện tử 62
1.2. Ký kết hợp đồng điện tử 69
1.3. Quy trình thực hiện hợp đồng điện tử 78
1.4. So sánh hợp đồng điện tử với hợp đồng truyền thống 82
1.5. Điều kiện hiệu lực của hợp đồng điện tử 85
1.6. Một số điểm cần lưu ý khi sử dụng hợp đồng điện tử 87
2. Thanh toán điện tử 92
2.1. Tổng quan về thanh toán điện tử 92
2.2. Một số hình thức thanh toán điện tử phổ biến 100
2.3. Case study: Flylady ứng dụng thanh toán điện tử qua PayPal 107
2.4. Thanh toán đối với thương mại điện tử tại Việt Nam 110
3. Chữ ký số và dịch vụ chứng thực chữ kỹ số 148
3.1. Tổng quan về chữ ký điện tử và chữ ký số 148
3.2. Chứng thực chữ ký điện tử và dịch vụ chứng thực chữ ký điện tử 163
3.3. Điều kiện để đảm bảo cho sự phát triển dịch vụ chứng thực CKĐT 184
Người nắm giữ chữ ký: là người đã khởi tạo chữ ký có trong các thông điệp dữ liệu hay đại diện của người ký. 192
Chương 3. Marketing điện tử 193
1.1. Các khái niệm cơ bản về E-marketing 193
1.2. Các hình thức phát triển cơ bản của marketing điện tử 193
1.3. Ưu điểm của marketing điện tử so với marketing truyền thống 196
1.4. Tác động của thương mại điện tử đến hoạt động marketing 197
1.5. Một số điều kiện cần để áp dụng marketing điện tử thành công 198
2. Ứng dụng marketing điện tử trong doanh nghiệp 199
2.1. Nghiên cứu thị trường qua mạng 199
2.2. Phân tích hành vi mua sắm của khách hàng qua mạng 202
2.3. Phân đoạn thị trường trong marketing điện tử 203
2.4. Các chiến lược marketing điện tử hỗn hợp (E-marketing mix) 206
3. Ứng dụng marketing điện tử trong hoạt động xuất nhập khẩu 214
3.1. Khai thác hệ thống các Trade Points trên Internet để quảng cáo 214
3.2. Khai thác các sàn giao dịch thương mại điện tử B2B 216
3.3. Tìm hiểu thông tin thị trường qua Sở giao dịch hàng hoá trên Internet 216
3.4. Tìm kiếm thị trường và bạn hàng trên Internet 217
3.5. Hệ thống thông tin xúc tiến thương mại trên Internet 218
3.6. Các website thông tin xúc tiến thương mại điển hình 219
3.6. Một số vấn đề cần lưu ý khi ứng dụng marketing điện tử 222
3.7. Những lưu ý khi vận dụng marketing điện tử trong xuất nhập khẩu 223
4. Bài tập tình huống 226
Chương IV. Rủi ro và phòng tránh rủi ro trong thương mại điện tử 229
1. Tổng quan về an toàn và phòng tránh rủi ro trong thương mại điện tử 229
1.1. Vai trò của an toàn và phòng tránh rủi ro trong thương mại điện tử 229
1.2. Rủi ro trong thương mại điện tử tại Việt Nam 230
1.3. Vai trò của chính sách và quy trình bảo đảm an toàn đối với TMĐT 231
2. Rủi ro chính trong thương mại điện tử 232
2.1. Một số rủi ro chính doanh nghiệp có thể gặp phải trong thương mại điện tử 232
2.2. Một số dạng tấn công chính vào các website thương mại điện tử 232
3. Xây dựng kế hoạch an ninh cho thương mại điện tử 236
3.1. Những biện pháp cơ bản nào đảm bảo an toàn cho giao dịch TMĐT 237
3.2. Các biện pháp cơ bản nhằm đảm bảo an toàn cho hệ thống TMĐT 241
3.3. Một số biện pháp khác nhằm đảm bảo an toàn cho hệ thống TMĐT 243
4. Bài tập tình huống 244
4.1. Đối phó với các vụ tấn công vào website thương mại điện tử 244
4.2. Phòng chống lừa đảo qua mạng (phishing) 245
4.3. Giải pháp giảm rủi ro trong thương mại điện tử của iPremier 247
Chương V. Ứng dụng thương mại điện tử trong doanh nghiệp 253
1. Xây dựng hệ thống thương mại điện tử trong doanh nghiệp 253
1.1. Lưu trữ wesbite thương mại điện tử 254
1.2. Phần mềm giải pháp thương mại điện tử cho doanh nghiệp 272
1.3. Một số giải pháp thương mại điện tử cho doanh nghiệp lớn 283
1.4. Bài tập tình huống 289
Case 1. Land’s End đầu tư vào Thương mại điện tử 289
Case 2. Sear đã ứng dụng thương mại điện tử 290
2. Triển khai dự án thương mại điện tử trong doanh nghiệp 293
2.1. Các phương pháp triển khai dự án thương mại điện tử trong doanh nghiệp 293
2.3. Quy trình mua và triển khai phần mềm thương mại điện tử 313
2.4. Kỹ năng quản lý dự án thương mại điện tử trong doanh nghiệp 320
3. Ứng dụng công nghệ thông tin vào quản trị quan hệ khách hàng 324
3.1. Tổng quan về CRM 324
3.2. Các chức năng cơ bản của CRM 336
3.3. Quy trình triển khai CRM trong doanh nghiệp 338
3.4. Lựa chọn giải pháp CRM phù hợp với doanh nghiệp 340
3.5. Kinh nghiệm ứng dụng CRM trong doanh nghiệp 345
3.6. Cài đặt và sử dụng một số phần mềm CRM 354
4. Ứng dụng công nghệ thông tin vào quản trị chuỗi cung ứng của doanh nghiệp 358
4.1. Tổng quan về Quản trị Chuỗi cung ứng (SCM - Supply Chain Management) 358
4.2. Các lợi ích của SCM 367
4.3. Các chức năng chủ yếu của hệ thống SCM 368
4.4. Phân tích các bài học về ứng dụng SCM thành công 370
4.5. Các phần mềm ứng dụng trong quản lý chuỗi cung ứng 373
4.6. Tích hợp chuỗi cung ứng và quản trị nguồn lực doanh nghiệp 380
4.7. Bài tập tình huống 381
5. Ứng dụng công nghệ thông tin vào quản trị nguồn lực doanh nghiệp 384
5.1. Tổng quan về ERP 384
5.2. Triển khai dự án ERP 386
5.3. Lựa chọn giải pháp ERP phù hợp với doanh nghiệp 399
5.4. Bài học kinh nghiệm về ứng dụng ERP thành công 407
5.5. Cài đặt và sử dụng phần mềm ERP 412
6. Xây dựng kế hoạch kinh doanh điện tử 420
6.1. Tổng quan về kế hoạch kinh doanh điện tử 420
6.2. Cấu trúc kế hoạch kinh doanh điện tử 424
6.3. Mô tả chung về hoạt động kinh doanh: Sứ mạng, tầm nhìn, mục tiêu 432
6.4. Mô hình kinh doanh 442
6.5. Phân tích thị trường 450
6.6. Phân tích cạnh tranh 457
6.7. Tổ chức thực hiện 464
6.8. Phân tích hiệu quả tài chính 470
6.9. Trình bày kế hoạch kinh doanh điện tử một cách hiệu quả 474
7. Xây dựng website và quản lý website thương mại điện tử và bán hàng trực tuyến 475
7.1 Các công nghệ xây dựng website thương mại điện tử 475
7.2. Máy chủ web, Hệ quản trị cơ sở dữ liệu, Ngôn ngữ lập trình web 476
7.3. Cài đặt và quản lý website thương mại điện tử 481
7.4. Cài đặt và quản lý cửa hàng trực tuyến 489
7.5. Nâng cấp và phát triển website thương mại điện tử 491
7.6. Thực hành sử dụng hợp đồng điện tử và thanh toán điện tử B2C 491
Chương VI. Luật điều chỉnh thương mại điện tử 497
1. Khái quát khung pháp lý về thương mại điện tử trên thế giới 497
1.1. Luật mẫu về thương mại điện tử của UNCITRAL 497
1.2. Luật mẫu về chữ ký điện tử của UNCITRAL 498
1.3. Công ước của Liên hợp quốc về sử dụng chứng từ điện tử trong hợp đồng thương mại quốc tế 499
2. Khung pháp lý về thương mại điện tử của một số nước và khu vực 500
2.1. Khung pháp lý về thương mại điện tử của Hoa Kỳ 500
2.2. Khung pháp lý về thương mại điện tử của Singapore 503
2.3. Khung pháp lý về thương mại điện tử của Canada 505
2.4. Khung pháp lý về thương mại điện tử của EU 506
2.5. Khung pháp lý về thương mại điện tử của APEC 508
3. Những quy định liên quan đến thương mại điện tử 510
3.1. Incoterms 2000 510
3.2. eUCP 510
4. Khung pháp lý về thương mại điện tử của Việt Nam 511
4.1. Luật công nghệ thông tin 511
4.2. Luật giao dịch điện tử 512
4.3. Nghị định số 57/2006/NĐ-CP về thương mại điện tử 513
4.4. Nghị định số 26/2007/NĐ-CP về chữ ký số và dịch vụ chứng thực chữ ký số 515
4.5. Nghị định số 27/2007/NĐ-CP về giao dịch điện tử trong hoạt động tài chính 517
4.6. Nghị định số 35/2007/NĐ-CP về giao dịch điện tử trong hoạt động ngân hàng 519
Phụ lục 1: Các mô hình thương mại điện tử thành công trên thế giới 523
Phụ lục 2: Qui trình ký kết và thực hiện hợp đồng điện tử bằng email 564
Phụ lục 3: Luật mẫu của UNCITRAL về thương mại điện tử (Model Law on Electronic Commerce) 581
Phục lục 3: UNCITRAL Model Law on Electronic Signatures 591
Phụ lục 4: United Nations Convention on the Use of Electronic Communications in International Contracts 597
- TMĐT là việc thực hiện các giao dịch kinh doanh có dẫn tới việc chuyển giao giá trị thông qua các mạng viễn thông (EITO, 1997)
- TMĐT là việc hoàn thành bất kỳ một giao dịch nào thông qua một mạng máy tính làm trung gian mà bao gồm việc chuyển giao quyền sở hữu hay quyền sử dụng hàng hoá và dịch vụ (Cục thống kê Hoa Kỳ, 2000)
Theo nghĩa hẹp, thương mại điện tử bắt đầu bằng việc các doanh nghiệp sử dụng các phương tiện điện tử và mạng internet để mua bán hàng hóa, dịch vụ của doanh nghiệp mình, các giao dịch có thể giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp (B2B) hoặc giữa doanh nghiệp với khách hàng cá nhân (B2C), cá nhân với nhau (C2C); Ví dụ: Alibala.com; Amazon.com, eBay.com
* Khái niệm TMĐT theo nghĩa rộng
Đã có nhiều tổ chức quốc tế đưa ra khái niệm theo nghĩa rộng về thương mại điện tử
* Thương mại điện tử bao gồm các hoạt động của doanh nghiệp. Trên góc độ doanh nghiệp “TMĐT là việc thực hiện toàn bộ hoạt động kinh doanh bao gồm marketing, bán hàng, phân phối và thanh toán thông qua các phương tiện điện tử”
Như vậy, đối với doanh nghiệp, khi sử dụng các phương tiện điện tử và mạng vào trong các hoạt động kinh doanh cơ bản như marketing, bán hàng, phân phối, thanh toán thì được coi là tham gia thương mại điện tử.
Luật mẫu về Thương mại điện tử của Ủy ban liên hiệp quốc về luật thương mại quốc tế (UNCITRAL Model Law on Electronic Commerce, 1996) định nghĩa: Thương mại điện tử là việc trao đổi thông tin thương mại thông qua các phương tiện điện tử, không cần phải in ra giấy bất cứ công đoạn nào của toàn bộ quá trình giao dịch.
Mặc dù môn học có tên gọi thương mại điện tử nhưng phạm vi nghiên cứu rộng hơn bao trùm lên cả các mô hình và các vấn đề kinh doanh điện tử với mục đích trang bị các kiến thức, kỹ năng về thương mại và kinh doanh điện tử để người học áp dụng trong mọi lĩnh vực kinh doanh và các tổ chức liên quan.