Giới thiệu ngành nông nghiệp và thực phẩm tại Ả-rập Xê-út Giới thiệu chung

Ả-rập Xê-út là nền kinh tế lớn nhất các nước Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (GCC) với dân số là 27,5 triệu người, chiếm khoảng 2/3 dân số của khu vực. Với làn sóng của người nhập cư và lượng khách du lịch ngày càng tăng, nhu cầu tiêu thụ thực phẩm tại Ả-rập Xê-út đã tăng đáng kể và trở nên đa dạng hơn trong những năm gần đây. Trước bối cảnh đó, nhiều doanh nghiệp nước ngoài có xu hướng mở rộng hoạt động tại Ả-rập Xê-út, nâng doanh số bán lẻ ngành thực phẩm tăng 7,8% trong giai đoạn 2009-2014, đạt 47,4 tỷ USD năm 2014.

Với nhu cầu tiêu thụ thực phẩm ngày càng cao trong bối cảnh nguồn tài nguyên thiên nhiên hạn chế, chỉ có ít hơn 2% diện tích đất nông nghiệp, Ả-rập Xê-út ngày càng chú trọng đến việc phát triển, sử dụng công nghệ cao trong việc phát triển nền nông nghiệp nước nhà. Lượng tiêu thụ thực phẩm tại quốc gia này dự kiến sẽ tăng 4,2% trong giai đoạn 2011 – 2015. Hiện nay, chi tiêu của người dân Ả-rập Xê-út ngày càng tăng, đạt 243 tỉ USD trong năm 2012. Vì thế, ngành nông nghiệp và thực phẩm của Ả-rập Xê-út hiện đang phát triển mạnh mẽ, ở mức trung bình 18,5%, trong đó nhập khẩu thực phẩm và sản phẩm nông nghiệp chiếm 15% tổng trị giá xuất khẩu của cả nước là 17,5 tỉ USD.

Ả-rập Xê-út là quốc gia sản xuất thực phẩm lớn nhất và cũng là quốc gia tiêu thụ thực phẩm lớn nhất khu vực GCC, lần lượt chiếm 70,1% và 61,8% tổng lượng thực phẩm được sản xuất và tiêu thụ tại khu vực năm 2012. Mặc dù nhu cầu tiêu thụ thực phẩm đang tăng cao, Chính phủ Ả-rập Xê-út đang lên kế hoạch ban hành chính sách ngừng sản xuất lúa mỳ vào năm 2016 để bảo vệ nguồn nước đang cạn dần.

Trong các mặt hàng thực phẩm, ngũ cốc tiếp tục duy trì là mặt hàng được tiêu thụ nhiều nhất, tiếp đó là mặt hàng thịt. Lượng thịt được tiêu thụ và nhập khẩu tại Ả-rập Xê-út đạt mức tăng lần lượt là 3,9% và 8,1% trong giai đoạn 2006-2012. Rau củ, trái cây và các sản phẩm sữa là những mặt hàng mà Ả-rập Xê-út có khả năng tự cung ứng cao nhất, lần lượt ở mức 83,6%, 64,5% và 58,9% trong năm 2012.

Là thị trường có mức tiêu dùng lớn nhất tại khu vực, Ả-rập Xê-út hiện đang đầu tư khoảng 12,3 tỉ USD vào các dự án nông nghiệp trong nước và thành lập các quỹ để mua đất nông nghiệp tại nước ngoài nhằm đảm bảo cung ứng thực phẩm cho người tiêu dùng trong nước. Những dự án tiêu biểu gồm có dự án King Abdullah đầu tư nông nghiệp tại nước ngoài; dự án đầu tư vào sản phẩm nông nghiệp và chăn nuôi trị giá 800 triệu USD của Công ty Đầu tư nông nghiệp Ả-rập Xê-út.

Chính phủ Ả-rập Xê-út khuyến khích các doanh nghiệp tư nhân tham gia sản xuất thực phẩm, tìm kiếm đất nông nghiệp và đầu tư nông nghiệp ra nước ngoài. Bên cạnh đó, Chính phủ Ả-rập Xê-út cũng vận động khối doanh nghiệp tư nhân góp quỹ, tài trợ tiền và dịch vụ logistics cho các hoạt động liên quan đến phát triển nông nghiệp trong và ngoài nước. Năm 2012, để thúc đẩy phát triển nông nghiệp, Chính phủ Ả-rập Xê-út đã tăng ngân sách cho khu vực nông nghiệp lên 16 tỉ USD. Tính đến tháng 10/2013, Chính phủ Ả-rập Xê-út đã chi 15 tỉ USD cho các dự án nông nghiệp và triển khai các chiến lược phát triển nông nghiệp trong nước.

Là quốc gia sản xuất lương thực lớn nhất GCC và phụ thuộc nhiều vào nhập khẩu, ngành công nghiệp chế biến thực phẩm tại Ả-rập Xê-út rất phát triển. Chính phủ Ả-rập Xê-út hiện cũng đang tìm kiếm, vận động đầu tư từ các công ty nông nghiệp tại các nước sản xuất ngũ cốc và cây trồng làm thực phẩm cho gia súc. Hiện Ả-rập Xê-út cũng đang mở rộng đầu tư nông nghiệp sang các nước như: Ethiopia, Zambia, Sudan, Ai Cập, Mauritania, Philippines, Argentina, Nigeria và Pakistan.

- Những sản phẩm thực phẩm đóng gói sẵn cần dán nhãn bằng tiếng Ả-rập hoặc có bao gồm thêm bản dịch nhãn mác sang tiếng Ả-rập;

- Các sản phẩm thịt gia súc và gia cầm phải có giấy chứng nhận giết mổ theo tiêu chuẩn Halal do trung tâm Hồi giáo tại quốc gia xuất khẩu cấp. Ngoài ra còn có yêu cầu chứng nhận gia súc và gia cầm không được nuôi bằng hooc-môn tăng trưởng;

- Tháng 2/2010, Bộ Thương mại Ả-rập Xê-út đã ban hành quy định dán nhãn đối với sản phẩm chứa chất biến đổi gen cây trồng. Các sản phẩm chứa chất biến đổi gen trên động vật bị cấm nhập khẩu vào Ả-rập Xê-út;

- Phần lớn sản phẩm thực phẩm nhập khẩu vào Ả-rập Xê-út chịu mức thuế nhập khẩu 5%. Đối với một số sản phẩm nhập khẩu mà Ả-rập Xê-út có thể tự sản xuất trong nước thì bị áp thuế 12-20% tùy vào khả năng sản xuất sản phẩm đó.

- Một số sản phẩm thực phẩm được miễn thuế khi nhập khẩu vào Ả-rập Xê-út gồm: gạo, thịt tươi và thóc/gạo giống;

- Đồ uống có cồn, lợn sống, các sản phẩm có thành phần là thịt lợn (bao gồm cả mỡ lợn) bị cấm nhập khẩu vào Ả-rập Xê-út.

3. Địa chỉ hữu ích

3.1. Tổ chức Tiêu chuẩn Ả-rập Xê-út

Information Center
Tel: 966-1-452-0000, Extension 1335
Fax: 966-1-452-0193
Email: Enquiries@saso.org.sa
Website: www.saso.org.sa

Quality Control and Inspection Department

Directorate of Nutrition Department

Food Control Laboratories

Plant and Animal Quarantine Department