Giaùo trình CÔ SÔÛ DÖÕ lieäu trang



tải về 1.89 Mb.
trang1/20
Chuyển đổi dữ liệu07.07.2016
Kích1.89 Mb.
#203
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   20



Giaùo trình CÔ SÔÛ DÖÕ LIEÄU Trang




MỤC LỤC


Chöông 1 . 2

MOÂ HÌNH QUAN HEÄ 2

I NGUYEÂN NHAÂN RA ÑÔØI CUÛA MOÂ HÌNH QUAN HEÄ (RELATIONAL MODEL) 2

II CÔ SÔÛ DÖÕ LIEÄU VAØ HEÄ QUAÛN TRÒ CÔ SÔÛ DÖÕ LIEÄU (DATABASE AND DATABASE MANAGEMENT SYSTEM) 3

söï chính xaùc vaø toaøn veïn cuûa döõ lieäu vaø öùng duïng trong CSDL, söï baûo maät cuûa CSDL 4

löu phoøng hôø vaø phuïc hoài CSDL 4

giöõ lieân laïc vôùi ngöôøi phaùt trieån öùng duïng, ngöôøi laäp trình vaø ngöôøi duøng cuoái. 4

baûo ñaøm söï hoaït ñoäng troâi chaûy vaø hieäu quaû cuûa CSDL vaø HQTCSDL 4

III MOÂ HÌNH QUAN HEÄ (RELATIONAL MODEL) 5

IV MOÂ HÌNH THÖÏC THEÅ KEÁT HÔÏP 19

Moãi HOÏC VIEÂN coù theå ghi danh vaøo moät MOÂN HOÏC 20

Moãi MOÂN HOÏC phaûi ñöôïc ghi danh bôûi moät hay nhieàu HOÏC VIEÂN 20

V BAØI TAÄP 24

Chöông 2 . 28

NGOÂN NGÖÕ TRUY VAÁN SQL 28

I CAÙCH TAÏO QUAN HEÄ BAÈNG ACCESS 28

II CAÂU LEÄNH TRUY VAÁN 28

III BAØI TAÄP 35

Chöông 3 . 40

RAØNG BUOÂC TOAØN VEÏN QUAN HEÄ 40

I RAØNG BUOÄC TOAØN VEÏN - CAÙC YEÁU TOÁ CUÛA RAØNG BUOÄC TOAØN VEÏN 40

II PHAÂN LOAÏI RAØNG BUOÄC TOAØN VEÏN 41

III BAØI TAÄP 44

Chöông 4 . 47

PHUÏ THUOÄC HAØM 47

I KHAÙI NIEÂM PHUÏ THUOÄC HAØM 47

II HEÄ LUAÄT DAÃN ARMSTRONG (Armstrong inference rule) 56

III THUAÄT TOAÙN TÌM F+ 64

IV BAØI TAÄP 65

Chöông 5 . 67

PHUÛ CUÛA TAÄP PHUÏ THUOÄC HAØM 67

I ÑÒNH NGHÓA 67

II PHUÛ TOÁI THIEÅU CUÛA MOÄT TAÄP PHUÏ THUOÄC HAØM (minimal cover) 67

III KHOÙA CUÛA LÖÔÏC ÑOÀ QUAN HEÄ (Key) 70

IV BAØI TAÄP 73

Chöông 6 . 77

CHUAÅN HOÙA CÔ SÔÛ DÖÕ LIEÄU 77

I DAÏNG CHUAÅN CUÛA LÖÔÏC ÑOÀ QUAN HEÄ (normal forms for relation schemes) 77

II PHEÙP TAÙCH KEÁT NOÁI BAÛO TOAØN 84

III THIEÁT KEÁ CSDL BAÈNG CAÙCH PHAÂN RAÕ 96



IV BAØI TAÄP 108

Chöông 1.

MOÂ HÌNH QUAN HEÄ




INGUYEÂN NHAÂN RA ÑÔØI CUÛA MOÂ HÌNH QUAN HEÄ (RELATIONAL MODEL)


Trong nhieàu naêm, coâng ngheä tính toaùn vaø thoâng tin phaùt trieån töø nhöõng heä thoáng lôùn, ñaét tieàn, ñoäc quyeàn ñeán caùc heä thoáng môû maïnh vaø khoâng ñaét tieàn. Söï phaùt trieån naøy mang laïi lôïi ích to lôùn cho ngöôøi duøng cuoái bôûi söï phaùt trieån cuûa caùc goùi öùng duïng soá nhö xöû lyù vaên baûn, baûng tính ñieän töû, vaên phoøng xuaát baûn, heä quaûn lyù cô sôû döõ lieäu, maùy tính trôï giuùp coâng ngheä phaàn meàm....
Tröôùc khi maùy tính hoùa cô sôû döõ lieäu ñöôc giôùi thieäu, döõ lieäu ñöôïc löu tröõ theo kieåu ñieän töû thaønh nhieàu taäp tin rieâng bieät söû duïng heä taäp tin (töø ñaây veà sau ta goïi heä taäp tin theo loái cuõ). Nhöõng taäp tin naøy ñöôïc xöû lyù baèng caùc ngoân ngöõ theá heä thöù ba nhö COBOL, FORTRAN, PASCAL vaø ngay caû BASIC ñeå taïo ra caùc giaûi phaùp cho caùc vaán ñeà cuûa doanh nghieäp. Moãi öùng duïng, chaúng haïn nhö heä tính löông, heä kho hay heä thoáng keá toaùn seõ coù moät taäp caùc taäp tin rieâng chöùa döõ lieäu rieâng. Caùc öùng duïng nhö vaäy taïo ra ba vaán ñeà sau:

  • Coù söï lieân keát chaët cheõ giöõa caáu truùc luaän lyù vaø caáu truùc vaät lyù cuûa caùc taäp tin vaø chöông trình öùng duïng khai thaùc chuùng. Ñieàu naøy khieán vieäc taïo neân caùc öùng duïng naøy raát khoù khaên, toán nhieàu thôøi gian vaø do vaäy maø toán keùm trong baûo trì heä thoáng.

  • Coù söï dö thöøa döõ lieäu raát lôùn qua vieäc truøng laép caùc taäp tin trong caùc öùng duïng khaùc nhau. Ñieàu naøy taïo ra nhöõng vaán ñeà nhö: döõ lieäu thieáu nhaát quaùn, khoâng gian ñóa bò laõng phí, thôøi gian baûo trì vaø löu phoøng hôø caùc taäp tin gia taêng, vaán ñeà veà quaûn trò nhö khoâng chuù troïng baûo maät vaø toå chöùc döõ lieäu thieáu thoáng nhaát. Moät ví duï ñieån hình veà söï truøng laép döõ lieäu laø:

Heä quaûn lyù nguoàn nhaân löïc bao goàm ba heä chính:

  1. Heä löông, heä naøy duy trì ngaøy coâng vaø löông cho taát caû nhaân vieân.

  2. Heä nhaân söï, heä naøy duy trì lyù lòch caù nhaân, döõ lieäu veà toå chöùc, coâng vieäc ñaøo taïo vaø vò trí thaêng tieán.

  3. Heä höu, heä naøy quaûn trò caùc qui taéc lieân quan ñeán nghæ höu, loaïi nghæ höu. Chi tieát veà höu cuûa töøng nhaân vieân.

Vaán ñeà phöùc taïp laø Heä löông thoâng thöôøng ñöôïc quaûn lyù bôûi phoøng taøi chaùnh, trong khi Heä nhaân söï vaø Heä höu ñöôïc quaûn lyù bôûi phoøng toå chöùc. Roõ raøng, coù nhieàu döõ lieäu veà nhaân vieân laø chung cho caû ba heä. Thöôøng nhöõng heä naøy thöïc hieän vaø giöõ gìn rieâng bieät vaø chuùng taïo söï truøng döõ lieäu nhaân vieân maø chuùng duøng.

  • Ngöôøi söû duïng coù ít khaû naêng khai thaùc tröïc tieáp döõ lieäu.

IICÔ SÔÛ DÖÕ LIEÄU VAØ HEÄ QUAÛN TRÒ CÔ SÔÛ DÖÕ LIEÄU (DATABASE AND DATABASE MANAGEMENT SYSTEM)


Khôûi ñaàu, söï giôùi thieäu CSDL vaø HQTCSDL nhaèm giaûi quyeát caùc vaán ñeà cuûa heä thoâng tin döïa treân caùc taäp tin theo loái cuõ (C1.I). Ñieàu naøy taïo ra vieäc phaùt trieån treân hai möôi laêm naêm qua moät heä CSDL quan heä thöông maïi xuaát hieän cuoái nhöõng naêm thaäp nieân 70 vaø caùc naêm ñaàu cuûa thaäp nieân 80. Tröôùc khi xem xeùt CSDL vaø heä QTCSDLQH giaûi quyeát moät vaøi vaán ñeà cuûa heä thoâng tin theo loái cuõ nhö theá naøo chuùng ta caàn laøm roõ vaøi khaùi nieäm.

1CSDL laø gì?


Moät cô sôû döõ lieäu coù theå ñònh nghóa taïm nhö sau: moät choã chöùa coù toå chöùc taäp hôïp caùc taäp tin döõ lieäu coù töông quan, caùc maãu tin vaø caùc coät.

Ngaøy nay CSDL toàn taïi trong moãi öùng duïng thoâng duïng, ví duï:



  • Heä kho vaø kieåm keâ.

  • Heä ñaët choã maùy bay

  • Heä nguoàn nhaân löïc.

  • heä dòch vuï coâng coäng nhö caáp nöôùc, ñieän, khí ñoát

  • Ñieàu khieån quaù trình cheá taïo vaø saûn xuaát

2Heä quaûn trò CSDL


Moät heä quaûn trò CSDL (HQTCSDL) laø:

  • moät taäp caùc phaàn meàm quaûn lyù CSDL vaø cung caáp caùc dòch vuï xöû lyù CSDL cho caùc nhöõng ngöôøi phaùt trieån öùng duïng vaø ngöôøi duøng cuoái.

  • HQTCSDL cung caáp moät giao dieän giöõa ngöôøi söû duïng vaø döõ lieäu.

  • HQTCSDL bieán ñoåi CSDL vaät lyù thaønh CSDL logic.

Döïa vaøo caùch toå chöùc döõ lieäu, HQTCSDL ñöôïc chia thaønh naêm loaïi:



  • loaïi phaân caáp nhö heä IMS cuûa IBM

  • loaïi maïng nhö IDMS cuûa Cullinet Software

  • Loaïi taäp tin ñaûo nhö ADABAS cuûa Software AG

  • Loaïi quan heä nhö nhö ORACLE cuûa Oracle, DB2 cuûa IBM, ACCESS cuûa Microsoft Access

  • Loaïi ñoái töôïng laø moät tieáp caän khaù môùi trong thieát keá HQTCSDL vaø vieäc söû duïng loaïi naøy sôùm trôû neân phoå bieán

Hieän taïi, loaïi HQTCSDL chính ñöôïc söû duïng trong coâng ngheä laø loaïi HQTCSDL quan heä (RDBMS). Loaïi naøy ñaõ chieám lónh trong coâng ngheä treân 10-15 naêm cuoái cuøng khi ñaùnh baät loaïi HQTCSDL phaân caáp vaø gaàn ñaây laø HQTCSDL maïng.

3Ngöôøi duøng (User)


Ngöôøi duøng khai thaùc CSDL thoâng qua HQTCSDL coù theå phaân thaønh ba loaïi: ngöôøi quaûn trò CSDL, ngöôøi phaùt trieån öùng duïng vaø laäp trình, ngöôøi duøng cuoái.

  • Ngöôøi quaûn trò CSDL, haøng ngaøy, chòu traùch nhieäm quaûn lyù vaø baûo trì CSDL nhö:

  • söï chính xaùc vaø toaøn veïn cuûa döõ lieäu vaø öùng duïng trong CSDL, söï baûo maät cuûa CSDL

  • löu phoøng hôø vaø phuïc hoài CSDL

  • giöõ lieân laïc vôùi ngöôøi phaùt trieån öùng duïng, ngöôøi laäp trình vaø ngöôøi duøng cuoái.

  • baûo ñaøm söï hoaït ñoäng troâi chaûy vaø hieäu quaû cuûa CSDL vaø HQTCSDL

  • Ngöôøi phaùt trieån vaø laäp trình öùng duïng laø nhöõng ngöôøi chuyeân nghieäp veà maùy tính coù traùch nhieäm thieát keá, taïo döïng vaø baûo trì heä thoâng tin cho ngöôøi duøng cuoái.

  • Ngöôøi duøng cuoái laø nhöõng ngöôøi khoâng chuyeân veà maùy tính nhöng hoï laø caùc chuyeân gia trong caùc laõnh vöïc khaùc coù traùch nhieäm cuï theå trong toå chöùc. Hoï khai thaùc CSDL thoâng qua heä ñöôïc phaùt trieån bôûi ngöôøi phaùt trieån öùng duïng hay caùc coâng cuï truy vaán cuûa HQTCSDL.

4CSDLQH vaø Heä taäp tin theo loái cuõ


Tieáp caän CSDL ñaõ giaûi quyeát 3 vaán ñeà cuûa heä taäp tin theo loái cuõ:

iVaán ñeà 1: caáu truùc logic vaø caáu truùc vaät lyù


Kieán truùc beân trong HQTCSDL quan heä taùch bieät roõ raøng giöõa:



  • caáu truùc luaän lyù cuûa taát caû taäp tin vaø chöông trình öùng duïng khai thaùc taäp tin naøy vaø

  • caáu truùc vaät lyù cuûa csdl vaø phaàn löu tröõ caùc taäp tin.

Tieáp caän naøy taïo cho ngöôøi quaûn trò CSDL coù theå thay ñoåi caáu truùc vaät lyù hay nôi löu tröõ cuûa taäp tin maø khoâng aûnh höôûng ñeán chöông trình öùng duïng.

iiVaán ñeà 2: dö thöøa döõ lieäu


Khi HQTCSDLQH ñöôïc giôùi thieäu, nhieàu toå chöùc mong tích hôïp caùc taäp tin ñaõ phaân taùn khaép trong toå chöùc vaøo moät CSDL taäp trung. Döõ lieäu coù theå chia seû cho nhieàu öùng duïng khaùc nhau vaø ngöôøi söû duïng coù theå khai thaùc ñoàng thôøi caùc taäp con döõ lieäu lieân quan ñeán hoï. Ñieàu naøy laøm haïn cheá söï dö thöøa döõ lieäu.

iiiVaán ñeà 3: Söï khai thaùc döõ lieäu cuûa ngöôøi söû duïng


Trong heä QTCSDLQH ngöôøi duøng coù theå tröïc tieáp khai thaùc döõ lieäu thoâng qua vieäc söû duïng caùc caâu truy vaán hay caùc coâng cuï baùo caùo ñöôïc cung caáp bôûi heä QTCSDL.


tải về 1.89 Mb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   20




Cơ sở dữ liệu được bảo vệ bởi bản quyền ©hocday.com 2024
được sử dụng cho việc quản lý

    Quê hương