Giaùo trình CÔ SÔÛ DÖÕ lieäu trang


Caùc khaùi nieäm cô baûn cuûa moâ hình quan heä



tải về 1.89 Mb.
trang3/20
Chuyển đổi dữ liệu07.07.2016
Kích1.89 Mb.
#203
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   20

2Caùc khaùi nieäm cô baûn cuûa moâ hình quan heä

iThuoäc tính (Attribute, Arity)


Chaúng haïn vôùi baøi toaùn quaûn lyù ñieåm thi cuûa sinh vieân; vôùi ñoâái töôïng sinh vieân ta caàn phaûi chuù yù ñeán caùc ñaëc tröng rieâng nhö hoï teân, ngaøy sinh, nöõ (giôùi tính), tænh thöôøng truù, hoïc boång, lôùp maø sinh vieân theo hoïc,. . . caùc ñaëc tröng naøy goïi laø thuoäc tính.

Caùc thuoäc tính ñöôïc phaân bieät qua teân goïi vaø phaûi thuoäc vaøo moät kieåu döõ lieäu nhaát ñònh (soá, chuoãi, ngaøy thaùng, logic, hình aûnh,…). Kieåu döõ lieäu ôû ñaây laø kieåu ñôn. Trong cuøng moät ñoái töôïng khoâng ñöôïc coù hai thuoäc tính cuøng teân.

Thoâng thöôøng moãi thuoäc tính chæ choïn laáy giaù trò trong moät taäp con cuûa kieåu döõ lieäu vaø taäp hôïp con ñoù goïi laø mieàn giaù trò cuûa thuoäc tính ñoù. Thuoäc tính ngaøy trong thaùng thì coù kieåu döõ lieäu laø soá nguyeân, mieàn giaù trò cuûa noù laø 1 ñeán (toái ña laø) 31. Hoaëc ñieåm thi cuûa sinh vieân chæ laø caùc soá nguyeân töø 0 ñeán 10.

Thöôøng ngöôøi ta duøng caùc chöõ caùi hoa A,B,C,… ñeå bieåu dieãn caùc thuoäc tính, hoaëc A1,A2,…., An ñeå bieåu dieãn moät soá löôïng lôùn caùc thuoäc tính.


iiLöôïc Ñoà Quan Heä (Relation Schema)


Taäp taát caû caùc thuoäc tính caàn quaûn lyù cuûa moät ñoái töôïng cuøng vôùi moái lieân heä giöõa chuùng ñöôïc goïi laø löôïc ñoà quan heä. Löôïc ñoà quan heä Q vôùi taäp thuoäc tính {A1,A2,...,An} ñöôïc vieát laø Q(A1,A2,...,An). Taäp caùc thuoäc tính cuûa Q ñöôïc kyù hieäu laø Q+. Chaúng haïn löôïc ñoà quan heä sinh vieân (Ñaët teân laø Sv) vôùi caùc thuoäc tính nhö treân laø:

Sv(MASV, HOSV,TENSV,NU, NGAYSINH, MALOP, HOCBONG, TINH)

Thöôøng khi thaønh laäp moät löôïc ñoà, ngöôøi thieát keá luoân gaén cho noù moät yù nghóa nhaát ñònh, yù nghóa ñoù goïi laø taân töø cuûa löôïc ñoà quan heä ñoù. Döïa vaøo taân töø ngöôøi ta xaùc ñònh ñöôïc taäp thuoäc tính khoùa cuûa löôïc ñoà quan heä (khaùi nieäm khoaù seõ ñöôïc trình baøy ôû phaàn sau).

Khi phaùt bieåu taân töø cho moät löôïc ñoà quan heä, ngöôøi thieát keá caàn phaûi moâ taû ñaày ñuû yù nghóa ñeå ngöôøi khaùc traùnh hieåu nhaàm. Chaúng haïn taân töø cuûa löôïc ñoà quan heä treân laø:”moãi sinh vieân coù moät maõ sinh vieân (MASV) duy nhaát, moãi maõ sinh vieân xaùc ñònh taát caû caùc thuoäc tính cuûa sinh vieân ñoù nhö hoï teân (HOTEN), nöõ (NU) ,ngaøy sinh (NGAYSINH), lôùp theo hoïc (MALOP), hoïc boång (HOCBONG), tænh cö truù (TINH).


Nhieàu löôïc ñoà quan heä cuøng naèm trong moät heä thoáng quaûn lyù ñöôïc goïi laø moät löôïc ñoà cô sôû döõ lieäu.

Ví duï löôïc ñoà cô sôû döõ lieäu ñeå quaûn lyù ñieåm sinh vieân coù theå goàm caùc löôïc ñoà quan heä sau:

Sv(MASV, HOSV,TENSV, NU, NGAYSINH, MALOP, TINH, HOCBONG)

Lop(MALOP,TENLOP,SISO,MAKHOA)

Kh(MAKHOA,TENKHOA, SOCBGD)

Mh(MAMH, TENMH, SOTIET)

Kq(MASV, MAMH, DIEMTHI)

Phaàn giaûi thích caùc thuoäc tính:



MASV

Maõ sinh vieân

HOTEN

Teân sinh vieân

NU

Nöõ

NGAYSINH

ngaøy sinh

LOP

lôùp

TENLOP

teân lôùp

SISO

sæ soá lôùp

MAKHOA

maõ khoa

HOCBONG

hoïc boång

TINH

tænh

TENKHOA

teân khoa

SOCBGD

soá caùn boä giaûng daïy

MAMH

maõ moân hoïc

TENMH

teân moân hoïc

SOTIET

soá tieát

DIEMTHI

ñieåm thi

iiiQuan Heä (Relation)


Söï theå hieän cuûa löôïc ñoà quan heä Q ôû moät thôøi ñieåm naøo ñoù ñöôïc goïi laø quan heä, roõ raøng laø treân moät löôïc ñoà quan heä coù theå ñònh nghóa raát nhieàu quan heä. Thöôøng ta duøng caùc kyù hieäu nhö R, S, Q ñeå chæ caùc löôïc ñoà quan heä, coøn quan heä ñöôïc ñònh nghóa treân noù töông öùng ñöôïc kyù hieäu laø laø r, s, q.

ivBoä (Tuple)


Boä laø taäp moãi giaù trò lieân quan cuûa taát caû caùc thuoäc tính cuûa moät löôïc ñoà quan heä.

Chaúng haïn quan heä sau coù 2 boä.



MASV

HOTEN

NU

NGAYSINH

MALOP

TINH

HOCBONG

99001

TRAN DAN THU

TRUE

15-03-1977

CÑTH2B

TIEN GIANG

120000

99002

NGUYEN HA DA THAO

TRUE

25-04-1986

TCTH29C

TPHCM

120000

Thöôøng ngöôøi ta duøng caùc chöõ caùi thöôøng (nhö t,p,q,…) ñeå bieåu dieãn caùc boä. Chaúng haïn ñeå noùi boä t thuoäc quan heä r ta vieát: t  r.

Veà tröïc quan thì moãi quan heä xem nhö moät baûng, trong ñoù moãi coät laø thoâng tin veà moät thuoäc tính, moãi doøng laø thoâng tin veà moät boä. Chaúng haïn sau ñaây laø caùc theå hieän cuûa caùc quan heä ñònh nghóa treân löôïc ñoà cô sôû döõ lieäu quaûn lyù sinh vieân ôû treân:



rSv






















MASV

HOTEN




NU

NGAYSINH

MALOP

TINH

HOCBONG

99001

TRAN DAN

THU

TRUE

15-03-1977

CÑTH2B

TIEN GIANG

120000

99002

NGUYEN HA DA

THAO

TRUE

25-04-1986

CÑTH2B

TPHCM

120000

99003

PHAM ANH

HUY

FALSE

16-08-1977

CÑTH2B

BAC LIEU




99004

NGUYEN NGOC

THUAN

FALSE

24-12-1980

CÑTH2B

CA MAU




99005

LE THANH

TRUNG

FALSE

20-11-1978

CÑAV1

CA MAU

120000

99006

NGUYEN HONG

VAN

FALSE

19-09-1979

CÑAV1

SOC TRANG




99007

VU THI

LOAN

TRUE

15-03-1975

CÑAV1

CA MAU




99008

TRUONG KIM

QUANG

FALSE

15-05-1975

CÑTH2B

HA NOI




99009

TON THAT

QUYEN

FALSE

26-06-1976

CÑTH2B

VUNG TAU

60000

99010

HA VAN

LONG

FALSE

14-04-1973

CÑAV1

BAC LIEU




99011

BUI VAN

ANH

FALSE

22-12-1972

CÑAV1

AN GIANG




99012

LE HUU

CHI

FALSE

28-08-1977

CÑÑT2

CAN THO

60000

99013

VU THANH

CONG

FALSE

29-03-1979

CÑTH2B

KIEN GIANG

60000

99014

TRAN QUANG

CUONG

FALSE

30-05-1981

CÑÑT2

DONG THAP

120000

99015

PHAM VAN

HAI

FALSE

30-06-1976

CÑÑT2

CA MAU




99016

HUYNH THANH

HOANG

FALSE

29-07-1982

CÑÑT2

TPHCM

80000

99017

TRAN MINH

LAM

FALSE

21-08-1977

CÑTH2B

TRA VINH




99018

PHAN VAN

SANG

FALSE

19-05-1979

CÑDL1

DONG THAP

120000

99019

PHAM THI

HUYEN

FALSE

16-06-1982

CÑDL1

CAN THO

120000

99020

NGUYEN THI

NGAN

TRUE

11-11-1981

CÑTH2B

CA MAU

120000

99021

PHAM TAN

QUANG

FALSE

01-01-1980

CÑDL1

CA MAU




99022

TRAN PHUOC

QUYEN

FALSE

12-12-1979

CÑTH2B

BAC LIEU

60000

99023

LE THI THANH

VAN

TRUE

11-11-1980

CÑDL1

TPHCM

120000




rKh










rMh







MAKHOA

TENKHOA

SOCBGD




MAMH

TENMH

SOTIET

CNTT

CONG NGHE THONG TIN

60




CSDL

CO SO DU LIEU

90

AV

ANH VAN

60




FOX

FOXPRO

120

HOA

HOA CHAT

20




THVP

TIN HOC VAN PHONG

90

MAÙY TÍNH

MOI TRUONG

10




AVTH

ANH VAN TIN HOC

60

XD

XAY DUNG

10




KTS

KY THUAT SO

60

DL

DU LICH

5




CTDL

CAU TRUC DU LIEU

60

TTIN

TOAN -TIN HOC

30




TTNT

TRI TUE NHAN TAO

45

SINH

CONG NGHE SINH HOC

30




MANG

MANG MAY TINH CB

45

VL

VAT LY

20




VB

VI SUAL BASIC

90

ÑT

ÑIEÄN TÖÛ

20




AC

ACCESS

180













LR

LAP RAP MAY TINH

60













INTER

CAC DICH VU INTERNET

45













HDH

HE DIEU HANH

60













KTLT

KY THUAT LAP TRINH

45













VIFOX

VISUAL FOXPRO

60




rKq































MASV

MAMH

DIEMTHI

























99001

CSDL

3.0




99006

MANG

6.0




99016

KTS

7.0

99002

CSDL

8.0




99007

MANG

2.0




99017

KTS

7.0

99003

CSDL

8.0




99008

MANG

7.0




99017

FOX

4.0

99004

CSDL

3.0




99009

MANG

3.0




99017

MANG

8.0

99005

CSDL

2.0




99010

TTNT

5.0




99017

CSDL

8.0

99001

THVP

6.0




99011

FOX

4.0




99017

TTNT

6.0

99002

THVP

3.0




99012

FOX

5.0




99002

MANG

8.0

99003

THVP

8.0




99013

FOX

7.0




99004

MANG

4.0

99004

THVP

9.0




99014

VB

7.0




99018

TTNT

7.0

99005

THVP

5.0




99015

VB

3.0




99019

CSDL

8.0




99020

THVP

7.0




99023

TTNT

3.0




99021

CSDL

8.0

99021

MANG

7.0




99023

THVP

6.0




99021

THVP

9.0

99022

MANG

6.0




99023

FOX

8.0




99022

FOX

5.0

99023

CSDL

8.0




99023

VB

9.0




99022

TTNT

6.0

99023

MANG

6.0




99023

KTS

6.0
















rLop










MALOP

TENLOP

SISO

MAKHOA

CÑTH2B

CAO ÑAÚNG TIN HOÏC KHOAÙ 2000B

60

cntt

TCTH29C

TRUNG CAÁP TIN HOÏC KHOAÙ 29 C

121

cntt

CÑAV1

CAO ÑAÚNG ANH VAÊN 1

120

av

CÑÑT2

CAO ÑAÚNG ÑIEÄN TÖÛ 2

80

ñt

CÑDL1

CAO ÑAÚNG DU LÒCH 1

42

dl

vKhoùa (Key, Candidate Key):


Cho löôïc ñoà quan heä R, SR+. S ñöôïc goïi laø moät sieâu khoùa (superkey) cuûa löôïc ñoà quan heä R neáu vôùi hai boä tuøy yù trong quan heä R thì giaù trò cuûa caùc thuoäc tính trong S laø khaùc nhau.

Moät löôïc ñoà quan heä coù theå coù nhieàu sieâu khoaù. Sieâu khoaù chöùa ít thuoäc tính nhaát ñöôïc goïi laø khoùa chæ ñònh, trong tröôøng hôïp löôïc ñoà quan heä coù nhieàu khoùa chæ ñònh, thì khoùa ñöôïc choïn ñeå caøi ñaët goïi laø khoùa chính (Primary key) (trong caùc phaàn sau khoùa chính ñöôïc goïi taét laø khoùa)

Caùc thuoäc tính tham gia vaøo moät khoùa ñöôïc goïi laø thuoäc tính khoùa (prime key), ngöôïc laïi ñöôïc goïi laø thuoäc tính khoâng khoùa (non prime key).

Moät thuoäc tính ñöôïc goïi laø khoùa ngoaïi neáu noù laø thuoäc tính cuûa moät löôïc ñoà quan heä naøy nhöng laïi laø khoùa chính cuûa löôïc ñoà quan heä khaùc.



Ví duï: Ta haõy xem löôïc ñoà quan heä sau:

Xe(SODANGBO,QUICACH, INHDANG,MAUSAC,SOSUON,SOMAY,MAXE,QUOCGIA)

Sieâu khoùa: (SOSUON,QUICACH),...

Khoùa chæ ñònh: (SODANGBO,QUOCGIA), (SOSUON), (SOMAY), (MAXE)

Khoùa chính: MAXE

Thuoäc tính khoùa: SODANGBO,QUOCGIA, SOSUON, SOMAY, MAXE

Thuoäc tính khoâng khoùa: QUICACH, HINHDANG, MAUSAC

Khoùa cuûa Sv laø (MASV), Khoaù cuûa Mh laø (MAMH), khoaù cuûa Kh laø (MAKHOA), khoùa cuûa Kq laø (MASV,MAMH) khoùa cuûa Lop laø MALOP, trong Lop thuoäc tính MAKHOA laø khoùa ngoaïi




tải về 1.89 Mb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   20




Cơ sở dữ liệu được bảo vệ bởi bản quyền ©hocday.com 2024
được sử dụng cho việc quản lý

    Quê hương