HƯỚNG DẪN LỒNG GHÉP THÍCH ỨNG BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU VÀO THIẾT KẾ, THI CÔNG VÀ DUY TU BẢO DƯỠNG CÔNG TRÌNH THỦY LỢI VÀ KÈ BẢO VỆ BỜ SÔNG Ở MIỀN NÚI PHÍA BẮC

HƯỚNG DẪN LỒNG GHÉP THÍCH ỨNG BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU VÀO THIẾT KẾ, THI CÔNG VÀ DUY TU BẢO DƯỠNG CÔNG TRÌNH THỦY LỢI VÀ KÈ BẢO VỆ BỜ SÔNG Ở MIỀN NÚI PHÍA BẮC

1. Các nguyên tắc chính của lồng ghép TƯ BĐKH vào thiết kế, thi công và duy tu bảo dưỡng công trình thủy lợi và kè bảo vệ bờ sông

1. 
   Lồng ghép TƯ BĐKH phải được tiến hành trên nguyên tắc phát triển bền vững, hệ thống, tổng hợp, ngành/liên ngành, vùng/liên vùng, bình đẳng về giới, xóa đói giảm nghèo;
   
2. 
   Lồng ghép TƯ BĐKH là nhiệm vụ của toàn hệ thống chính trị, của toàn xã hội, của các cấp, các ngành, các tổ chức, mọi người dân và cần được tiến hành với sự đồng thuận và quyết tâm cao, từ phạm vi địa phương, vùng, quốc gia đến toàn cầu;
   
3. 
   Việc lồng ghép các hoạt động TƯ BĐKH vào thiết kế, thi công, duy tu bảo dưỡng cần phải trên nguyên tắc chủ động qua các khâu: Lập - Thẩm định và Phê duyệt - Tổ chức thực hiện – Giám sát và Đánh giá. Trong đó, địa phương phải được quyền chủ động trong quá trình lồng ghép, đồng thời, tuân thủ hướng dẫn chung;
   
4. 
   Các biện pháp thực hiện cần được sắp xếp theo thứ tự ưu tiên để đảm bảo tính hiệu quả trong quá trình thực hiện các biện pháp đó dựa trên cơ sở: mức độ ảnh hưởng của thiên tai và BĐKH thông qua việc đánh giá rủi ro thiên tai và xem xét diễn biến các yếu tố trong kịch bản BĐKH đã được công bố và phải tính toán chi phí - lợi ích của các biện pháp đối với ngành, lĩnh vực;
   
5. 
   Huy động tối đa và sử dụng có hiệu quả cao nhất nguồn lực của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước cùng tham gia.
   

2. Các bước xây dựng và thực hiện lồng ghép TƯ BĐKH vào thiết kế, thi công và duy tu bảo dưỡng công trình thủy lợi và kè bảo vệ bờ sông

Có thể thấy, các hướng dẫn lồng ghép của các tổ chức đều có cách tiếp cận khá giống nhau và thiên về lồng ghép nội dung thích ứng BĐKH vào chiến lược, quy hoạch, kế hoạch hơn là lồng ghép nội dung giảm nhẹ RRTT. Số bước trong các quy trình lồng ghép trong các tài liệu trên dao động từ 6 – 7 bước, trong đó có một số bước có thể gộp lại với nhau, ví dụ như Bước 4 và Bước 5 trong UNDP (2010). Để người đọc có thể dễ vận dụng, quy trình lồng ghép cần ngắn gọn, súc tích, ít bước nhưng vẫn phải đầy đủ nội dung. Vì vậy, Tài liệu hướng dẫn này đã xây dựng quy trình lồng ghép các vấn đề thích ứng BĐKH vào thiết kế, thi công và duy tu bảo dưỡng cơ sở hạ tầng nông thôn của các tỉnh miền núi phía Bắc gồm năm bước như sơ đồ sau đây.

1. 
   Sàng lọc;
   
2. 
   Lựa chọn các biện pháp TƯ BĐKH;
   
3. 
   Lồng ghép vấn đề TƯ BĐKH vào thiết kế, thi công, duy tu bảo dưỡng;
   
4. 
   Thực hiện các biện pháp đã lồng ghép.
   
5. 
   Giám sát và đánh giá.
   

Dưới đây là chi tiết các bước:

1. Bước 1: Sàng lọc

• 
  Sàng lọc các dự án/ công trình bị ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu
  

• 
  Thành lập tổ công tác lồng ghép: Tổ công tác ở các cấp xã, huyện, tỉnh được thành lập theo quyết định của các cấp chính quyền tương ứng. Nhiệm vụ chính của tổ công tác này là trợ giúp cho các cơ quan hữu quan (chi cục Thủy lợi, Sở Nông nghiệp & PTNT…) lồng ghép TƯ BĐKH vào trong thiết kế, thi công, duy tu bảo dưỡng cơ sở hạ tầng nông thôn. Thành phần của tổ công tác này tùy thuộc vào công trình đang ở giai đoạn thiết kế, thi công hay đang được vận hành. Các thành viên của tổ công tác có thể là tư vấn thiết kế công trình, cán bộ thiết kế thi công hay cán bộ quản lý vận hành. Tổ công tác lồng ghép nên bao gồm cán bộ phụ trách công tác phòng chống lụt bão. Đối với các công trình do địa phương quản lý, tổ công tác nên có đại diện của các tổ chức chính trị, xã hội như Hội Phụ nữ, Hội Cựu chiến binh, Đoàn Thanh niên, Hội Nông dân v.v. ở địa phương. Cần có văn bản chính thức quyết định thành lập tổ công tác lồng ghép này.
  
• 
  Thu thập thông tin: Thu thập thông tin định hướng từ cấp huyện, thu thập thông tin về thiên tai ở khu vực công trình bao gồm các nội dung: loại thiên tai nào thường xảy ra ở khu vực công trình; hiện tượng cực đoan, bất thường xảy ra ở khu vực công trình như thế nào (thời gian xuất hiện, và mức độ); hạng mục công trình nào dễ bị ảnh hưởng nhất; mức độ gây thiệt hại đối với công trình như thế nào. Chú ý rằng, ở khu vực công trình có thể xuất hiện nhiều loại hình thiên tai, nhưng cần phải sắp xếp thứ tự mức độ nguy hiểm của loại hình thiên tai đối với công trình để xác định giải pháp ưu tiên đối với loại hình thiên tai đó.
  
• 
  Đánh giá tác động rủi ro thiên tai đến công trình: Xác định công trình nằm trong vùng nguy hiểm do thiên tai nào (ví dụ, trạm bơm nằm trong vùng dễ bị ngập lụt hay đi qua vùng dễ xảy ra lũ quét…). Mức độ tác động của loại thiên tai đó đến công trình đó như thế nào (ví dụ, mức ngập ở khu vực trạm bơm là bao nhiêu mét; lũ quét có tới trạm bơm không). Nguyên nhân gây rủi ro thiên tai là gì (do tự nhiên hay do con người). Liệt kê năng lực hiện có, bao gồm năng lực tổ chức, con người, cơ sở vật chất và tài chính trong việc bảo vệ công trình (ví dụ: để phòng chống ngập hay sạt lở đất ở khu vực trạm bơm, cơ quan hữu quan hay địa phương đã làm gì? Có nguồn kinh phí nào không? Ý thức và kinh nghiệm của người dân trong việc phòng chống ngập hay sạt lở như thế nào?)
  
• 
  Đánh giá khả năng chống chịu của công trình: rà soát lại thiết kế, quy trình thi công, quy trình duy tu bảo dưỡng công trình. Đối chiếu các chỉ tiêu thiết kế khí tượng, thủy văn so với các giá trị cực đoan đã xuất hiện xem có đảm bảo đúng tiêu chuẩn thiết kế không? Trong kế hoạch thi công, quy trình duy tu bảo dưỡng có các biện pháp khắc phục các sự cố do các hiện tượng khí tượng, thủy văn cực đoan, bất thường hay không? Các hạng mục công trình nào đã hoặc dễ bị hư hỏng khi gặp các hiện tượng khí tượng, thủy văn cực đoan?
  
• 
  Rà soát khả năng thích ứng của công trình đối với biến đổi khí hậu: theo kịch bản biến đổi khí hậu do nhà nước công bố, khu vực công trình sẽ gặp phải những sự kiện khí tượng, thủy văn cực đoan bất thường nào? Các giá trị cực đoan này có vượt quá các thông số thiết kế hay không? Đề xuất để tăng khả năng chống chịu của công trình.
  

• 
  Khả năng thích ứng của hệ thống công trình thủy lợi: Độ bền công trình, kết cấu đập, tràn, cống, kênh, kè đường dẫn lũ… (chất lượng cơ sở hạ tầng, khả năng thiết kế, thi công)
  
• 
  Năng lực quản lý, vận hành công trình thủy lợi (cơ sở pháp lý, qui trình quản lý theo dõi, quy phạm về việc phòng chống và khắc phục các sự cố do thiên tai)
  
• 
  Khả năng tài chính
  
• 
  Đã có phương án ứng phó nào (giải pháp thiết kế/ thi công) với các tác động dự báo chưa?
  
• 
  Hiệu quả của các phương án đủ để thích ứng với rủi ro theo như đánh giá chưa?
  

• 
  Sau bước sàng lọc sẽ sắp xếp hạng mục công trình nào dễ bị tổn thương nhất đối với loại hình khí tượng, thủy văn cực đoan nguy hiểm nhất đối với công trình để tiến hành lựa chọn biện pháp TƯ BĐKH đối với công trình đó (ví dụ đối với hồ chứa, xác định lũ cực đoan vượt quá thiết kế là nguy hiểm nhất đối với đập đất).
  

• 
  Xác định các mục tiêu thích ứng
  

(1) Các rủi ro về BĐKH có thể ảnh hưởng đến việc đạt được các mục tiêu và kết quả của dự án/công trình bao gồm:

• 
  Làm giảm mức độ an toàn và mục tiêu cấp nước, thoát nước, hư hỏng công trình thủy lợi do sạt lở đất đá, lũ quét, lũ ống và lũ lụt kéo dài;
  
• 
  Công trình thủy lợi không bền vững và đòi hỏi chi phí nâng cấp, sửa chữa cao – ví dụ đập bị lún sụt, cao trình đỉnh đập không đủ, tràn không đủ rộng, công trình tiêu năng không đảm bảo, hệ thống kênh cấp , tiêu nước xuống cấp và không hiệu quả – do lượng mưa tăng cao trong các ngày cao điểm;
  
• 
  Làm tăng chi phí duy tu bảo dưỡng do sạt lở đất, lũ quét, lũ ống…
  

• 
  Làm tăng lũ lụt trong khu vực do giảm các bề mặt thấm nước;
  
• 
  Làm tăng tiếp cận tới các khu vực nhạy cảm về sinh thái, dẫn tới nguy cơ suy thoái môi trường, đe dọa các vùng đệm có tác dụng hạn chế lũ lụt, hạn hán;
  
• 
  Ảnh hưởng đến nguồn nước sinh hoạt, và các điều kiện môi trường, sinh thái khác do gia tăng dân cư dọc theo tuyến đường;
  
• 
  Ảnh hưởng đến vi khí hậu ở khu vực lân cận…
  

• 
  Thu thập thông tin
  

Các thông tin dưới đây không chỉ là các đầu vào cần thiết cho quá trình thiết kế các dự án công trình thủy lợi mà còn là những dữ liệu cần thiết cho việc phân tích, đánh giá xu hướng thay đổi của các yếu tố khí hậu tại khu vực dự án:

• 
  Cường độ mưa và độ dốc - đối với khu vực miền núi;
  
• 
  Giai đoạn mưa cao điểm - cần cho việc thiết kế tràn, đập, công trình tiêu nước, thoát lũ, dẫn lũ, cống, kè bờ sông...
  
• 
  Thông tin về các sự kiện thời tiết cực đoạn trong những năm trước: Tần suất, thời gian diễn biến, mức độ nghiêm trọng và thiệt hại, chu kỳ lặp lại trung bình của các hiện tượng lũ, lũ quét, lụt lội (ví dụ 3, 25, 50, 100 năm) hay tần suất lũ (1%, 2%, 4%) của các dòng sông, suối dọc theo tuyến dự án);
  
• 
  Thời điểm bắt đầu mùa mưa, kết thúc mùa mưa (giúp xây dựng tiến độ thi công và bảo trì công trình phù hợp);
  
• 
  Tốc độ gió, hướng gió (cần cho thiết kế đập, van, kết cấu chống sóng, cầu công tác)
  

• 
  Xác định phương pháp đánh giá
  

Tùy theo quy mô, phạm vi dự án, có thể sử dụng chọn lựa hoặc kết hợp một số các phương pháp, công cụ định tính hoặc định lượng như:

• 
  Phương pháp thống kê phân tích số liệu lịch sử: Thu thập và phân tích các số liệu khí tượng, thủy văn theo liệt số liệu đủ dài tại vùng dự án ( liệt số liệu đủ dài có qui định trong qui phạm) từ đó ước lượng được các dữ liệu nền cơ bản, cũng như tần suất, mức độ… của các hiện tượng cực đoan liên quan đến an toàn các công trình thủy lợi (ví dụ: tính toán lưu lượng đỉnh lũ thiết kế, đòi hỏi sử dụng số liệu quan trắc thủy văn tối thiểu là 20 năm²) .
  
• 
  Phương pháp chuyên gia: Dựa trên đánh giá của các chuyên gia/ nhóm chuyên gia chuyên ngành.
  
• 
  Phương pháp mô hình hóa: Việc sử dụng các mô hình phù hợp có thể dự báo các nguy cơ về ngập lụt, sạt trượt…cho khu vực dự án dưới tác động của các yếu tố khí tượng, thủy văn và BĐKH cũng như các yếu tố động lực khác. Hiện tại có rất nhiều mô hình cho phép chồng lớp các kịch bản, giả định, tình huống khác nhau nhằm mô phỏng các rủi ro và tác động tiềm năng đến một dự án thủy lợi; ví dụ HEC-RAS (Hydrologic Engineering Centers River Analysis System), NAM (North American Mesoscale Model)…
  

• 
  Phù hợp với mục tiêu đánh giá tác động của BĐKH.
  
• 
  Cho kết quả với độ chính xác cần thiết
  
• 
  Phù hợp với năng lực và thời gian cho phép của dự án.
  

• 
  Xác định và huy động sự tham gia
  

• 
  Các cơ quan đầu mối về môi trường, BĐKH, phòng chống lụt bão và giảm nhẹ thiên tai có thể cung cấp các thông tin hữu ích cho quá trình xác định phạm vi ứng phó với BĐKH của dự án;
  
• 
  Sự tham gia cụ thể của các tổ chức dân sự xã hội và các doanh nghiệp trong khu vực dự án là rất quan trọng trong quá trình đánh giá khả năng thương tổn và lựa chọn các hoạt động ứng phó phù hợp.
  

Bảng 2. Ví dụ khung đánh giá tác động biến đổi khí hậu đến công trình thủy lợi

2. Bước 2: Lựa chọn giải pháp ứng phó

• 
  Phân tích các yếu tố khí tượng thủy văn tới thiết kế, thi công và vận hành công trình
  

• 
  Lượng mưa: lượng mưa trung bình năm, cường độ mưa/đợt; phân bố lượng mưa là các thông số đặc biệt ảnh hưởng đến việc tính toán nguy cơ sụt trượt các kè, mái dốc, mái đập, kênh đất, cũng như cao trình thoát lũ, qui mô tràn, khẩu độ cầu cống, kênh dẫn lũ kênh tiêu chiều dài tiêu năng…
  
• 
  Nhiệt độ: Nhiệt độ trung bình năm, nhiệt độ cao nhất và thấp nhất cũng như diễn biến của nhiệt độ trong năm là những thông số quan trọng trong thiết kế kết cấu và chọn vật liệu xây dựng đâp, cống, kênh…;
  
• 
  Các hiện tượng thời tiết cực đoan: Dữ liệu thống kê về các hiện tượng thời tiết cực đoan (bão, lũ, mưa lớn…) trong phạm vi ảnh hưởng của dự án để giúp xác định được các thông số cơ sở cho thiết kế các dự án công trình thủy lợi (tần suất xảy ra, mức độ nghiêm trọng, loại hình tác động, mức độ tổn hại…)
  
• 
  Phân vùng thủy văn: Cùng với sự thay đổi của lượng mưa, nguồn nước, độ che phủ rừng và các hiện tượng thời tiết cực đoan thì phân vùng thủy văn có xu hướng thay đổi rõ rệt, nên cần được khảo sát, tính toán, dự báo một cách khoa học để có các số liệu đầu vào phù hợp cho thiết kế thoát lũ (xác định khẩu độ/ kết cấu cầu cống, kênh), chiều cao đập, qui mô tràn và các giải pháp bảo vệ công trình… Các yếu tố tự nhiên như địa hình, địa chất, đặc điểm sông ngòi, hồ đập, độ che phủ rừng cũng cần được phân tích, cân nhắc trong mối quan hệ tổng hòa, nhằm đánh giá mức độ thay đổi của phân vùng thủy văn có thể tác động đến dự án.
  

• 
  Tính hiệu quả: Mô tả các giải pháp có thể giảm nhẹ TTDBTT và tạo ra những lợi ích khác đến mức độ nào. Cân nhắc tính hiệu quả của các giải pháp giảm nhẹ rủi ro và thích ứng dưới những kịch bản khác nhau;
  
• 
  Chi phí: Mô tả những chi phí tương đối của một giải pháp TƯ BĐKH. Cân nhắc về chi phí đầu tư cũng như chi phí trong dài hạn, ví dụ như chi phí thực hiện và chi phí duy trì, chi phí xây dựng lại…Cân nhắc về mọichi phí. Cân nhắc về chi phí của những thiệt hại có thể tránh do thực hiện các giải pháp thích ứng;
  
• 
  Tính khả thi: Trả lời liệu các khung thể chế cần thiết, nguồn lực tài chính, hành chính, nguồn lực kỹ thuật…đã có hay chưa? Các giải pháp TƯ BĐKH có thể thực hiện trong bối cảnh hiện tại sẽ được ưu tiên hơn.
  

Những câu hỏi khác liên quan bao gồm: “Điều gì sẽ xảy ra nếu không thực hiện giải pháp TƯ BĐKH đó?”; “Nếu giải pháp TƯ BĐKH đã được thực hiện thì có cần thêm hỗ trợ tài chính để cải thiện các giải pháp đó không?”

Việc chọn lựa các giải pháp phải phân tích trên cơ sở ưu tiên nhằm giảm thiểu ở mức thấp nhất tình trạng dễ bị tổn thương đối với công trình, đồng thời nên cân nhắc điều kiện và khả năng thực tế của ngành và sức dân ở địa phương.

Phải lưu ý các mặt trái có thể có của các giải pháp đề xuất nhằm tối thiểu những yếu tố tiêu cực hoặc bất lợi khi triển khai. Nên cân nhắc những vấn đề có thể phải đánh đổi, lợi – hại nhằm tránh những sai lầm khó sửa chữa về sau. Các đề xuất cũng cần lưu ý giải toả hoặc giảm thiểu các mâu thuẫn về quyền lợi nhóm trong cộng đồng. Dưới đây là 1 ví dụ của cho điểm các lựa chọn đối với chống xói lở bờ kênh. Trong thực tiến, để cho điểm thì cần thiết có sự tham vấn qua các cuộc họp hoặc bảng câu hỏi tham vấn…

Bảng 3. Ví dụ chấm điểm lựa chọn các giải pháp phòng chống sạt lở đất đối với kênh tưới

Rất tốt: 9-10 điểm

Tương đối tốt: 7-8 điểm

Trung bình: 5-6 điểm

Không tốt: 3-4 điểm

Xấu: 1-2 điểm hoặc 0 điểm.

• 
  Đánh giá các tác động của BĐKH
  

Trên cơ sở phân tích hiện trạng trong khu vực và xem xét các mục tiêu, loại hình dự án, trước tiên cần liệt kê các loại tác động có thể của BĐKH đến kết cấu công trình thủy lợi trong khu vực thực hiện. Các rủi ro không chỉ phụ thuộc vào loại hình kết cấu hạ tầng đề xuất mà còn phụ thuộc vào vị trí địa lý, địa hình, điều kiện khí tượng, thủy văn, kinh tế xã hội tại khu vực dự án.

Việc đánh giá cần được thực hiện cho 2 cấp độ; (1) Xem xét tác động của BĐKH đến thời điểm hiện tại– việc xem xét này cũng chính là một phần của khảo sát, đánh giá về khí tượng thủy văn cho các dự án thủy lợi, ngay cả khi chưa tính đến phương án lồng ghép BĐKH; và (2) Đánh giá tác động tương lai của BĐKH trong thời hạn sử dụng của dự án (theo tiêu chuẩn cấp công trình). Khi kịch bản BĐKH được cập nhật, hoặc có thay đổi lớn về chính sách, định hướng phát triển thủy lợi, thì cũng cần phải cập nhật đánh giá tác động BĐKH đến dự án.

1. Bước 3: Thực hiện lồng ghép tích hợp BĐKH

• 
  Lập báo cáo thiết kế, kế hoạch thi công, quy trình vận hành & duy tu bảo dưỡng cơ sở hạ tầng nông thôn có xét các giải pháp ứng phó và thích ứng trình các cấp có thẩm quyền
  

Lập báo cáo thiết kế công trình, kế hoạch hoạch thi công, quy trình vận hành cơ sở hạ tầng nông thôn có kèm theo giải pháp TƯ BĐKH đã chọn trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.

• 
  Thông báo thiết kế, kế hoạch thi công, kế hoạch vận hành & duy tu bảo dưỡng cho cộng đồng thuộc khu vực công trình trong vòng 30 ngày sau khi đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt
  

Bảng 4. Ví dụ: Lồng ghép sự kiện khí tượng, thủy văn cực đoan vào thiết kế hồ chứa

4. Bước 4: Thực hiện các biện pháp đã lồng ghép

Tất cả các đơn vị, cá nhân có nhiệm vụ thiết kế, thi công, vận hành & duy tu bảo dưỡng cơ sở hạ tầng nông thôn đều phải có trách nhiệm thực hiện việc lồng ghép TƯ BĐKH vào trong công việc của mình.

Đối với các đơn vị, cá nhân thiết kế nhất thiết phải xét đến các yếu tố khí tượng, thủy văn cực đoan và bất thường trong tính toán thiết kế công trình. Phải cập nhật số liệu khí tượng thủy văn, kịch bản BĐKH và nước biển dâng, tình hình phát triển kinh tế xã hội. Phải đề xuất và lựa chọn giải pháp thích hợp nhất đối với công trình, đảm bảo công trình chống chịu được trước các tác động cực đoan và bất thường này.

Đối với các đơn vị, cá nhân làm nhiệm vụ thi công công trình cần phải rà soát lại thiết kế thi công, kế hoạch thi công đã xét đến các yếu tố cực đoan, bất thường của các hiện tượng thời tiết, thủy văn chưa. Nhất thiết phải chủ động có kế hoạch phòng chống các hiện tương thời tiết, thủy văn cực đoan, bất thường.

Đối với đơn vị, các nhân làm nhiệm vụ vận hành & duy tu bảo dưỡng công trình phải xem xét lại quy trình vận hành và duy tu bảo dưỡng hiện hành đã xét đến các trường hợp gặp các hình thế thời tiết, thủy văn cực đoan, bất thường hay chưa. Nếu quy trình vận hành & duy tu bảo dưỡng đã có những biện pháp phòng chống các hiện tượng cực đoan, bất thương này thì phải nghiêm chỉnh thực hiện. Đảm bảo thực hiện tốt Phương châm “Bốn tại chỗ” như đã quy định trong Luật Phòng, Chống Thiên tai.

Tại cấp xã, UBND xã có trách nhiệm chính trong việc lồng ghép TƯ BĐKH vào trong quy hoạch phát triển, quản lý cơ sở hạ tầng nông thôn của xã mình. Ban Phát triển Nông thôn Mới với sự trợ giúp của Tổ công tác lồng ghép chủ trì phối hợp với các phòng ban liên quan xây dựng dự thảo quy hoạch, kế hoạch phát triển, quản lý cơ sở hạ tầng nông thôn có lồng ghép TƯ BĐKH. Ban chỉ huy phòng chống lụt bão của xã có trách nhiệm giúp UBND xã kiểm tra các nội dung về TƯ BĐKH đã lồng ghép. Qua kiểm tra, rà soát, đối chiếu với kế hoạch phòng chống thiên tai của xã (thực hiện theo Điều 15 – Luật phòng, chống thiên tai - 2013) nếu phát hiện thấy có những vấn đề cần sửa đổi, bổ sung thì tham mưu cho UBND xã chỉ đạo các phòng ban liên quan thực hiện. Phòng ban phụ trách Kế hoạch & Đầu tư của xã chịu trách nhiệm tổng hợp các nội dung đã lồng ghép trong quy hoạch, kế hoạch phát triển, quản lý cơ sở hạ tầng nông thôn của địa phương lồng ghép chung vào quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế -xã hội của xã. Ban PTNTM xã cùng với Ban chỉ huy PCLB xã và các phòng ban liên quan rà soát lần cuối cùng để chắc chắn rằng dự thảo quy hoạch, kế hoạch phát triển quản lýcơ sở hạ tầng nông thôn đáp ứng được yêu cầu bền vững và hài hòa về cả các mặt: kinh tế, xã hội, môi trường và an toàn trước thiên tai, trước khi trình UBND xã xem xét phê duyệt…

Tuy nhiên, việc thực hiện các thiết kế, kế hoạch thi công, quy trình duy tu bảo dưỡng có lồng ghép các vấn đề TƯ BĐKH có thể gặp những khó khăn sau:

• 
  Thiếu sự hợp tác chặt chẽ giữa các bộ phận, ban ngành trong quá trình lập thiết kế, kế hoạch thi công và kế hoạch duy tu bảo dưỡng cơ sở hạ tầng nông thôn;
  
• 
  Nhận thức, kiến thức chưa cao của các nhà quản lý, nhà hoạch định chính sách, người thiết kế, thi công, vận hành công trình về TƯ BĐKH và lồng ghép các yếu tố này vào trong công việc của mình.
  
• 
  Thiếu nguồn lực (bao gồm cả con người và kinh phí).
  

5. Bước 5: Giám sát và đánh giá việc thực hiện lồng ghép

• 
  Xây dựng kế hoạch giám sát và đánh giá
  

Kế hoạch giám sát, kiểm tra cần chỉ rõ các chỉ số giám sát, tần suất giám sát, phương pháp giám sát, trách nhiệm giám sát cho các cấp độ khác nhau: Tác động, kết quả tổng thể và kết quả đầu ra. Việc đánh giá hiệu quả ở cấp độ tác động thường xảy ra ở giai đoạn sau này của quá trình quản lý, vận hành công trình. Tuy nhiên có một số thách thức cho hoạt động giám sát – đánh giá các giải pháp thích ứng với BĐKH, như là thay đổi khí hậu xảy ra trong một thời gian dài, cần phải có các số liệu cơ bản và hệ đo lường thích hợp để đánh giá các khả năng bị tổn thương, đồng thời phân loại những tổn thương do BĐKH khỏi các nguyên nhân khác…

• 
  Báo cáo và chia sẻ kinh nghiệm thực hiện
  

• 
  Xem xét tiến độ, hiệu quả thực hiện so với kế hoạch và mục tiêu ban đầu;
  
• 
  Xác lập các điều chỉnh cần thiết;
  

Bảng 7. Phân tích cơ chế phối hợp giữa các cấp quản lý và các đơn vị chuyên môn trong việc lồng ghép BĐKH trong các dự án công trình thủy lợi

Các nghiên cứu này hướng tới hai mục đích: (1) xác định và lượng hóa các tổn thất do BĐKH đến công trình thủy lợi và (2) đánh giá hiệu quả của các giải pháp ứng phó, thích ứng với BĐKH đã và đang thực hiện.

• 
  Mục tiêu tập huấn:
  
  • 
    Nâng cao nhận thức và hiểu biết về việc lồng ghép BĐKH vào các dự án hạ tầng thủy lợi. Cung cấp các kiến thức và thông tin về tác động của BĐKH đến các dự án công trình thủy lợi và nhu cầu ứng phó với BĐKH ở các cấp độ khác nhau cho cán bộ tỉnh, huyện sở ban ngành và công ty khai thác công trình thủy lợi các cấp;
    
  • 
    Phương pháp xem xét BĐKH trong việc xây dựng các chiến lược, quy hoạch thủy lợi; đánh giá tác động BĐKH đến các dự án thủy lợi ở vùng miền núi phía bắc:
    
  • 
    Giới thiệu qui trình tích hợp BĐKH trong việc chuẩn bị và thực hiện các dự án công trình thủy lợi
    
  • 
    Giúp các cấp chính quyền, cơ quan chuyên môn các cấp, tổ chức đoàn thể xã hôi, nhận rõ vai trò, trách nhiệm và có đủ thông tin cần thiết để thực hiện tốt vai trò trong việc hỗ trợ lồng ghép BĐKH ở các khâu, các bước cần thiết;
    
  • 
    Chia sẻ các hiểu biết và kinh nghiệm từ các dự án khác nhau đến mọi tổ chức đoàn thể.
    
• 
  Đối tượng tập huấn:
  
  • 
    Các chuyên viên cấp bộ, sở, các viện nghiên cứu trực thuộc bộ, những chuyên gia đóng vai trò tham vấn cho bộ về các dự án công trình thủy lợi , cũng như tham gia trực tiếp vào quá trình thẩm định và phê duyệt các dự án công trình thủy lợi;
    
  • 
    Các chuyên gia tư vấn tham gia trực tiếp vào các khâu của quy trình chuẩn bị và thực hiện dự án;
    
  • 
    Chuyên viên từ các đơn vị, cơ quan có chức năng quản lý, thực hiện dự án, bao gồm cả khâu quản lý khai thác, vận hành sau đầu tư (Công ty khai thác công trình thủy lợi các cấp, cán bộ thủy lợi huyện, xã, các cán bộ đoàn thể xã hội).
    

• 
  Mục tiêu tập huấn:
  
  • 
    Cung cấp các kỹ năng và phương pháp luận đánh giác tác động của BĐKH trong các dự án công trình thủy lợi;
    
  • 
    Giới thiệu, chia sẻ và thảo luận về các giải pháp ứng phó với BĐKH tiềm năng cho các dư án thủy lợi;
    
  • 
    Giới thiệu phương pháp phân tích kinh tế, giúp sàng lọc và lựa chọn các giải pháp ứng phó với BĐKH;
    
  • 
    Chia sẻ kinh nghiệm giữa các học viên.
    
• 
  Đối tượng tập huấn:
  
  • 
    Các chuyên gia tư vấn tham gia trực tiếp vào các khâu của quy trình chuẩn bị và thực hiện dự án;
    
  • 
    Chuyên viên từ các đơn vị, cơ quan có chức năng quản lý, thực hiện dự án, bao gồm cả khâu quản lý khai thác, vận hành sau đầu tư (Công ty khai thác công trình thủy lợi các cấp, cán bộ thủy lợi huyện, xã, các cán bộ đoàn thể xã hội)
    

• 
  Cung cấp các dữ liệu cần thiết cho xây dựng và thực hiện các dự án thủy lợi
  
• 
  Cung cấp thông tin cho xây dựng chính sách và kế hoạch ở cấp trung ương và địa phương.
  
• 
  Phục vụ công tác nghiên cứu và phát triển các giải pháp công nghệ, kỹ thuật giúp tăng cường sự bền vững của hệ thống công trình thủy lợi trước các tác động của BĐKH.
  

Sau khi xây dựng và thực hiện việc lồng ghép TƯ BĐKH vào trong thiết kế, thi công và duy tu bảo dưỡng cơ sở hạ tầng nông thôn cần phải đánh giá trên nhiều mặt để xác định những ưu điểm, hạn chế trong quá trình lồng ghép và cần có sự điều chỉnh, bao gồm:

• 
  Đánh giá các giải pháp trong thiết kế, thi công và duy tu bảo dưỡng đối với các hiện tượng khí tượng, thủy văn cực đoan ở khu vực công trình có hiệu quả hay không? Mức độ hiệu quả như thế nào? Cần phải sửa đổi điều gì?
  
• 
  Đánh giá việc thực hiện quá trình lồng ghép: phát hiện những thách thức, những trở ngại cần phải khắc phục.
  
• 
  Đánh giá việc thực hiện thiết kế, thi công, duy tu bảo dưỡng công trình đã lồng ghép TƯBĐKH. Những giải pháp đề ra có thực hiện được không? Tại sao không thực hiện được? Cần phải sửa đổi như thế nào? Những người thực hiện các giải pháp này có tuân thủ đúng hay không?
  
• 
  Đơn vị chủ quản hàng năm phải có báo cáo đánh giá công tác lồng ghép BĐKH vào trong thiết kế, thi công, vận hành và duy tu bảo dưỡng cơ sở hạ tầng nông thôn thuộc khu vực mình phụ trách. Tổng kết, rút kinh nghiệm cho những năm sau và cho những công trình sau.
  

5. 
   
   Каталог: data
   data -> HƯỚng dẫn càI ĐẶt và SỬ DỤng phần mềm tạo bài giảng e-learning
   data -> CỘng hòa xã HỘi chủ nghĩa việt nam độc lập Tự do Hạnh phúc
   data -> Qcvn 81: 2014/bgtvt
   data -> Trung taâm tin hoïC Ñhsp ñEÀ thi hoïc phaàn access
   data -> PHỤ LỤC 2 TỔng hợp danh mục tài liệu tham khảO
   data -> Công ty cổ phần Xây dựng Điện vneco3
   data -> Nghiên cứu một số đặc điểm
   data -> NHỮng đÓng góp mới của luậN Án tiến sĩ CẤP ĐẠi học huế Họ và tên ncs : Nguyễn Văn Tuấn
   data -> Mẫu 01/hc-sn-dn (Ban hành kèm theo Thông tư số 83/2007/tt-btc ngày 16/7/2007 của Bộ Tài chính) TỜ khai hiện trạng sử DỤng nhà, ĐẤt thuộc sở HỮu nhà NƯỚc và ĐỀ xuất phưƠng án xử LÝ
   
   
   
   tải về 3.82 Mb.
   
   Chia sẻ với bạn bè của bạn: