(VCD 25) 3. Gánh vác công việc là bắt đầu sự trưởng thành

(VCD 25)

3. Gánh vác công việc là bắt đầu sự trưởng thành

Thứ nhất: Mệt nhọc thân thể là tôi luyện ý chí

- Thầy Thái à! Thầy có mệt chăng?

Trong mấy tháng này, có rất nhiều thầy cô giáo theo chúng tôi đi diễn giảng khắp nơi. Họ đều thấy thân thể tôi, càng nói càng có tinh thần, cho nên nhiều lo lắng đều là không cần thiết. Tôi cũng nói với những người bạn này:

- Con người không sợ mệt thân, chỉ sợ mệt tâm.

Thân mệt nằm nghỉ ngơi bảy tiếng sau, thì thân thể lại như rồng như hổ. Nhưng tâm mệt, rất nhiều việc biết là rất quan trọng, cần phải làm, nhưng lại không có năng lực để làm, tâm lúc đó rất gian nan, rất dằn vặt. Khi chúng ta có thể tận tâm tận lực để làm việc quan trọng, như vậy nội tâm rất được an ủi.

Tôi nhớ khi học cấp ba, từng đọc một bài văn của Mạnh Tử, trong đó đề cập đến:

“Thiên tương hàng đại nhậm ư thị nhân dã, tất tiên khổ kỳ tâm chí, lao kỳ cân cốt, ngạ kỳ thể phu, không phạp kỳ thân, hành phất loạn kỳ sở vi; Sở dĩ động tâm nhẫn tánh, tăng ích kỳ sở bất năng”. Nghĩa là: “Khi trời giao sứ mạng trọng đại cho những người ấy, nhất định trước hết phải làm cho ý chí của họ được tôi rèn, làm cho gân cốt họ bị nhọc mệt, làm cho thân xác họ bị đói khát, làm cho họ chịu nỗi khổ sở nghèo túng, làm việc gì cũng không thuận lợi. Như thế là để lay động tâm trí người ấy, để tính tình người ấy trở nên kiên nhẫn, để tăng thêm tài năng cho người ấy”¹².

Khi tôi học cấp ba đọc bài văn này có tâm đắc gì? Tôi nghĩ “Tuyệt đối không nên làm bậc Thánh hiền, vì rất mệt, còn phải “Động tâm nhẫn tánh” (Tính tình người ấy trở nên kiên nhẫn), còn phải “Ngạ kỳ thể phu” (Làm cho thân xác họ bị đói khát)”. Vì lúc đó thầy cô giáo cũng không giảng giải những khí tiết này cho chúng tôi, nên chúng tôi “Y văn giải nghĩa” (Dựa theo văn tự để hiểu nghĩa)¹³, tuyệt đối không đi về hướng Thánh hiền quân tử.

Thứ hai: Gặp khó khăn năng lực được nâng cao

Thứ ba: Gánh vác trách nhiệm là bắt đầu trưởng thành

Quý vị - họ sẽ nghĩ như thế nào? Họ sẽ không từ chối, không nói:

- Không được đâu!

Mà họ sẽ nói ra một câu:

- Gánh vác trách nhiệm là bắt đầu của sự trưởng thành.

Thế nên tuy tôi rời Hải Khẩu, nhưng bài học không hề gián đoạn, đến bài học trong ngày đầu năm và thời gian nghỉ tết đều không gián đoạn. Họ nói:

- Học tập trí huệ một giây cũng không được chậm, nếu như chậm lại là chúng ta thiếu học một ngày, đối với bọn trẻ có thể ảnh hưởng rất lớn.

Thế nên họ cũng kiên trì.

Sau hơn bốn tháng học tập, họ cũng bắt đầu theo tôi đến giảng dạy rất nhiều nơi. Từ “Tu thân” đến dạy tốt các lớp “Tề gia”; Chăm sóc Hải Khẩu thật tốt là “Trị quốc”; Đến Bắc Kinh, Thẩm Quyến và các tỉnh khác nhau để giảng dạy, gọi là gì? “Bình thiên hạ”. Bốn việc này thật ra là gì? Một việc! Chỉ cần quý vị phát chân tâm, tự mình không ngừng rèn luyện, tự mình không ngừng vươn lên, thì tự nhiên ảnh hưởng của chúng ta, cống hiến của chúng ta sẽ thành thục và thành công. Đây gọi là “Vật úy nan” (Đừng sợ khó).

Gánh vác công việc là rèn luyện

Khi mà bọn trẻ cần gánh vác công việc thì lại đều bị cha mẹ làm hết, đây là tước đoạt cơ hội học tập rèn luyện của các em.

Chúng ta vừa mới đề cập đến việc chú Lô không giúp con gái đem vở bài tập đến, nếu như cầm cuốn vở bài tập này đến, sẽ có một kết quả khác, thì kết quả như thế nào? Con gái rất vui:

- Ba à! Ba thật tốt, đúng là Quán Thế Âm Bồ Tát, có cầu tất ứng.

Như vậy đối với nội tâm bọn trẻ khởi lên biến hóa gì? Chỉ cần tôi có việc, đã có ba tôi, mẹ tôi, ông nội tôi, bà nội tôi, còn có người làm của tôi nữa, làm cho tôi rồi, sau lưng tôi có rất nhiều chỗ dựa, lúc nào cũng có người có thể thu dọn tàn cuộc cho tôi.

Thế nên hiện nay chúng ta thường thấy rất nhiều thanh thiếu niên khoảng 20 tuổi, khi chúng nói chuyện, quý vị cảm thấy như thế nào? “Tức chết đi được”. Bạn tức chết thì rất dễ ói máu, thật đó “Hoàng đế không gấp, nhưng thái giám gấp”. Tất cả cha mẹ thân hữu giúp chúng bận muốn chết, chúng lại cảm thấy không có gì bận rộn.

Ở Hải Khẩu tôi gặp được trường hợp, cha mẹ phải thông qua nhiều quan hệ mới giúp chúng tìm công việc, chúng còn nói nhát gừng:

- Được, nể mặt quý vị tôi đi thử xem.

Còn có trường hợp sinh viên đại học, đi học bị đuổi học hai lần, khi bạn bè hỏi chúng phải làm sao? Chúng nói:

- Tôi cũng không biết nữa.

Quý vị xem, cũng gần 20 tuổi đầu rồi, nhưng hoàn toàn không có trách nhiệm đối với bản thân. Đây là kết quả, còn nguyên nhân ở đâu? Chúng rất ít khi chịu trách nhiệm hoàn toàn với việc mình đã làm.

Khi chúng ta giúp bọn trẻ thu dọn sai lầm của mình, chúng liền cảm thấy con đường tương lai của chúng sẽ có người giúp. Sau này chúng muốn cưới vợ, quý vị phải bỏ tiền ra lo; Chúng muốn mua nhà, quý vị phải giúp chúng…Quý vị phải giúp chúng đến khi nào? Cuộc đời như vậy sẽ như thế nào? Rất mệt mỏi. Có thể đến khi quý vị “Nhắm mắt, xuôi tay” mà vẫn còn muốn mua đồ cho cháu chắt.

Ngày 19 tháng 10 năm ngoái, báo đặc khu Thẩm Quyến có một bài văn do một đôi vợ chồng già phát biểu, khuyến cáo những đôi vợ chồng trẻ, tuyệt đối không nên chiều chuộng trẻ con, vì đôi vợ chồng già này khi họ già mới có con, tuổi tác đã lớn mới sinh được đứa con trai nên đối với nó trăm phần yêu chiều. Đến lúc đi học mẫu giáo, cô giáo nói:

- Con quý vị có những hành vi không tốt, quý vị nên chú ý.

- Anh kêu ba mẹ anh dọn ra ngoài để nhà chúng ta ở thì tôi mới lấy anh.

Con trai họ đương nhiên như thế nào? Vì anh ta là tiểu hoàng đế đúng không? Nên khi “hoàng đế” hiệu lệnh thiên hạ, ai dám không theo. Anh ta liền trực tiếp kêu cha mẹ mình:

- Ông bà phải ra ngoài ở.

Ba mẹ anh ta đã cảm nhận được tính nghiêm trọng, nên hy vọng thông qua nỗi thống khổ thiết thân của họ, có thể khuyến cáo càng nhiều các bậc cha mẹ, tuyệt đối không nên cưng chiều con cái, nâng niu con cái.

Tự chịu trách nhiệm với điều mình làm

Vào niên đại 1920, có một cậu bé 11 tuổi chơi bóng rổ, đã làm vỡ một tấm gương lớn của người khác, phải đền mười hai đồng năm hào tiền Mỹ. Lúc đó số tiền này có thể mua 125 con gà mái. Số tiền này rất lớn, không nhỏ nên cha đứa bé nói với nó:

- Việc này con con gây ra, con phải hoàn toàn chịu trách nhiệm, nên con phải tự mình kiếm tiền để trả nợ.

Điều này cha mẹ ở Trung Quốc có làm được chăng? Rất khó khăn. Y theo thống kê, trẻ em Trung Quốc tiêu tiền nhiều nhất, nhưng làm việc nhà lại ít nhất, vì thế không biết gánh vác. Đích thực cậu bé 11 tuổi này, bắt đầu làm việc từ đó, từng chút từng chút trả tiền lại cho cha mình. Sau cùng sự nghiệp của anh ta cũng rất thành tựu, anh ta chính là Lôi Căn cựu tổng thống của nước Mỹ¹⁴.

Quý vị xem, khi quý vị để bọn trẻ rèn luyện, làm tăng trưởng thái độ đúng đắn và tâm trách nhiệm của chúng, lại tăng trưởng năng lực làm việc của chúng. Thế nên nuôi dưỡng con cái phải dùng lý trí, không thể chỉ dùng tình cảm yêu thương chiều chuộng, điều này cũng rất quan trọng.

“Vật úy nan” (Đừng sợ khó), khi các bậc cha mẹ đối diện với nhiều việc đều rất có dũng khí, thì thái độ như vậy của quý vị nhất định ảnh hưởng đến con cái quý vị.

4. Dũng cảm, mạnh mẽ hóa giải thất bại hôn nhân

Lúc tôi ở Hải Khẩu, một hôm đi dạy, trên đường đi có một người bạn gọi điện cho tôi nói:

- Thầy Thái, chồng của người đồng sự của tôi có bồ, vậy phải làm sao?

Quý vị, quý vị đã từng tiếp cuộc điện thoại nào như vậy chăng? Người chưa kết hôn như tôi đã nhận được. Tuy tôi chưa kết hôn, nhưng giải quyết vấn đề ly hôn, chính là đáp án về vấn đề nhân sinh, bảo đảm đều ở trong kinh điển.

Thứ nhất: Phản tỉnh lại chính mình

- “Hành hữu bất đắc, phản cầu chư kỷ” (Làm không được thì phải quay lại xét mình).

Khi nhân sinh xuất hiện tình huống, tuyệt đối không thể đều là người khác sai, chỉ có tôi đúng. Có khả năng này chăng? Không thể! Vì một bàn tay không vỗ ra tiếng. Khi vợ chồng đối diện với vấn đề như vậy, ý niệm đầu tiên chúng ta phải nghĩ đến là “Mình sai ở đâu?”.

Đương nhiên ý niệm này không dễ, nhưng nếu chúng ta không chịu xoay chuyển đến ý niệm này, thì tâm chúng ta tuyệt đối không thể bình tĩnh được. Lúc nào chúng ta cũng chỉ nghĩ đối phương có chỗ nào không đúng, đối phương sai chỗ nào, thì nhất định là cảm xúc quay cuồng. Kết quả là rất có thể hành động theo cảm tính, sẽ làm cho mọi việc ngày càng phức tạp.

Thứ hai: Phải tìm ra sai lầm của mình trước

- Ví dụ đối phương sai bảy tám phần, chúng ta sai một hai phần, chúng ta cũng phải tĩnh tâm lại trước, suy nghĩ xem một hai phần này tôi sai ở đâu? Đây là thái độ quan trọng đầu tiên “Hành hữu bất đắc, phản cầu chư kỷ”. Sau khi đã thấy hai phần sai này thì tiến thêm bước nữa là thay đổi nó.

Tôi nói tiếp với cô ấy:

- “Gia hỏa bất khởi, dã hỏa bất lai” (Anh em khinh nhau trước, làng nước khinh sau. Nghĩa là việc xấu không xảy ra trong nhà, thì người ngoài không có cơ hội phá hoại).

Các vị, “Gia hỏa” là hỏa gì? Xung đột, không khoan thứ, không bao dung chính là “hỏa”. Trong gia đình không có vấn đề trước, thì lửa bên ngoài có thể đốt vào chăng? Không đốt vào được.

Thế nên tuyệt đối không nên trách người khác, nhất định là chính mình có sai lầm trước. Vì vậy không nên đem cảm xúc để trên thân người khác, đây là thái độ quan trọng thứ hai.

Thứ ba: Khoan dung tha thứ

• 
  Khi chồng mình đúng, cô nên xem anh ta như cha mình;
  
• 
  Bình thường thì xem anh ta như bạn;
  
• 
  Khi chồng mình sai, nên xem anh ta là gì? Xem như trẻ em, chưa đủ, phải xem anh ta như con mình.
  

- Sao lại xui thế này, thôi bỏ đi, bỏ đi.

Và cô bỏ đi.

Đột nhiên hôm đó về nhà họa vô đơn chí, đúng lúc chồng cô uống vào chút rượu, trở về nhìn thấy cô cũng đánh một bạt tai như hồi nãy. Kết quả có giống nhau chăng? Không giống nhau, và cô sẽ hét lên:

- Tôi sẽ sống chết với ông

Kỳ lạ, cũng là một bạt tai giống nhau, nhưng hiệu quả không như nhau, ai tạo thành?

- Họ đã lớn như vậy rồi, đến một chút đạo lý làm người này cũng không hiểu.

“Họ đều lớn như vậy”, cái gì lớn? Lớn thân xác? Đúng không? Đúng. Sống đến ba mươi mấy, bốn mươi mấy tuổi, lớn xác không có nghĩa là trí huệ trưởng.

Quý vị lại nói:

- Anh ta phải biết chứ.

Nhưng anh ta không hiểu gì. Có ai dạy anh ta đạo vợ chồng chăng?

Các bạn, quý vị đọc sách hơn mười năm, có xem qua bài nào nói về đạo nghĩa vợ chồng sống với nhau? Bài nào? Vợ chồng sống bên nhau đối với nhân sinh có quan trọng chăng? Quan trọng! Trong “Ngũ luân”¹⁵, chỉ cần “luân” vợ chồng “chánh”, thì các điều khác đều “tự chánh”. Quý vị xem, điều quan trọng như vậy mà không dạy.

Tôi nói chuyện với một vị trưởng bối, ông ta nói:

- Giáo dục của chúng ta điều gì cũng dạy, nhưng thiếu một thứ.

Thiếu điều gì? Quý vị không biết sao?

- Thiếu đức.

Cái gì cũng có, thật vậy! Nhảy, hát tất cả đều có, nhưng khiếm khuyết nhất chính là điều này, khiếm khuyết nhất là không dạy nên sống với người khác như thế nào.

Cho nên khi chồng quý vị là người bị hại, chúng ta có trách nhiệm giúp họ, “Con người không phải Thánh hiền làm sao không có lỗi”¹⁶. Quý vị cũng phải xem chồng như con khi họ sai, như vậy liền có thể bao dung được anh ta. Cũng do quý vị có thái độ như vậy, anh ta mới nhận ra được mình sai mà hối cải. Vì bên ngoài đều là khi gặp dịp thì mua vui, đều là ảo vọng mà thôi, con người xưa nay khi phạm sai lầm, thì mới biết điều gì là thật, người thứ ba bên ngoài, tuyệt đối không thể là một cô gái tốt, người phụ nữ tốt chắc chắn không thể phá hoại gia đình người khác, nên khi đã phá hoại gia đình người khác thì chắc chắn là người xấu, mà người xấu thì trước sau cũng lộ ra thôi, lúc đó chắc chắn người chồng sẽ biết điều gì là thật. Chẳng qua chỉ vì ông chồng này không đủ định công, nên dễ bị lừa gạt bởi lời nói ngon ngọt.

Cô Dương đã làm những công việc, đọc kinh, dạy học này, thời gian cũng gần trên dưới 10 năm. Ngoài việc dạy bọn trẻ, cô thường dạy học kinh, dạy thư pháp đến hơn 10 giờ thì bọn trẻ đều trở về nhà. Sau đó đến lượt người lớn học, vì rất nhiều vấn đề gia đình, những phụ nữ này đều không tìm ra phương pháp, rất đau khổ. Cô Dương thường nói với tôi:

- Người nữ thật không dễ, nên cần quan tâm yêu thương họ nhiều hơn.

Rất nhiều gia trưởng trong gia đình có vấn đề về giáo dục đều đến hỏi cô Dương. Cô Dương cũng tận tâm tận lực giúp họ. Vì vậy cô Dương trở về đến nhà thường đều hơn một giờ sáng. Cho nên cô Dương thường mang áo khoác ngoài, trong áo bỏ thêm cây dù, để chuẩn bị cho lúc cần thiết, vì lúc nửa đêm hơi nguy hiểm, nên phải chuẩn bị vũ trang, sau đó phủ lại không để người khác thấy cô là nam hay là nữ. Từ động tác rất nhỏ như vậy, có thể nhận ra trong giá trị quan của cô Dương, điều gì để ở vị trí thứ nhất? Giúp người khác là việc đầu tiên, còn việc sanh tử cá nhân đương nhiên không quan trọng bằng.

Có một cô, nói đến chồng mình có phụ nữ bên ngoài, đến hỏi cô Dương phải làm thế nào? Cô Dương trầm ngâm một chút (khi quý vị trầm tĩnh một chút, đối phương cũng như thế nào? Tâm cũng tịnh lại). Cô Dương bèn nói:

- Chị thật sự muốn giải quyết vấn đề ư?

Phải xem cô ta đã hạ quyết tâm chưa. Cô này liền nói:

- Thật vậy.

- Chị đã hạ quyết tâm, thì tôi nói cho chị biết, chị phải thật làm. Trong tình huống này, chị nhất định phải lấy pháp bảo của phụ nữ ra. Đó là gì?

Thứ tư: Dùng sự “ôn nhu”, đức hạnh thức tỉnh chồng

Sao quý vị biết? Đem sự ôn nhu của quý vị ra. Cô Dương nói tiếp:

- Nên bắt đầu từ hôm nay, anh ta làm sai điều gì đều đặt ở vị trí thứ hai. Còn chính mình phải xem lại mình làm đúng hay không, có chăm sóc tốt con cái hay không, có lo lắng cho cha mẹ chồng hay không? Quan trọng nhất là làm tốt bổn phận của mình trước, lấy đức hạnh của chị để thức tỉnh tâm hổ thẹn của anh ta.

Một là: Chấn chỉnh ăn mặc, trang điểm đoan trang

Thế nên hôm sau, cô này ăn mặc rất chỉnh tề. Có thể ăn mặc luộm thuộm chăng? Rất nhiều nam nhân là bị nữ nhân “dọa” bằng sự ăn mặc luộm thuộm mà phải “bỏ ra đi”, cho nên chúng ta vẫn là phải đoan trang. Cô ta liền trang điểm một cách rất đoan trang.

Hai là: Chăm sóc con cái đầy đủ

Cô ta cho con cái làm bài tập xong hết, đến giờ ngủ thì cho chúng đi ngủ, còn cô ngồi đó đợi chồng về.

Ba là: Nhẫn nại

Xem từng phút từng giây thời gian đi qua, hơn 12 giờ. Đột nhiên lúc này cô lãnh hội được một đạo lý “Tất cả pháp thành tựu là do nhẫn”¹⁷. Nếu như lúc này quý vị nổi giận, có thể toàn bộ công phu đều mất hết, thế nên cô ta tiếp tục đợi. Hơn 1 giờ sáng, nghe được âm thanh mở cửa, như thế nào?

Bốn là: Chăm sóc chu đáo

Cô này lập tức chạy đến, cười rất xán lạn, hai tay cầm lấy túi xách của chồng:

- Anh vất vả quá, bây giờ mới trở về, anh nhất định đã đói bụng, em đi nấu tô mì anh dùng nhé.

Liền đi vào nấu mì. Chồng cô ta thần hồn chưa định, không biết đã xảy ra điều gì.

Năm là: Kiên trì, chờ đợi

Bắt đầu từ hôm đó, mỗi ngày cô đều đợi chồng trở về. Các bạn, ông chồng này tuy đã lạc lối, nhưng dù sao cũng vẫn còn điểm tốt, vẫn biết gì? Còn có một chút nhục nhã. Cho nên khoảng thời gian một hai tháng sau, một hôm chồng cô ta trở về rất sớm. Vừa vào cửa, không nói một lời mà quỳ xuống, anh ta nói:

- Hãy tha thứ cho anh, anh sẽ khai tất cả với em. Thời gian này anh bị lương tâm giày vò, anh sắp không chịu nổi nữa rồi.

Thứ năm: Chịu trách nhiệm với hành vi của mình

Cũng phải sanh khởi lời như của Mạnh Tử:“Thiên tương giáng đại nhiệm vu thị nhân dã” (Khi trời giao sứ mạng trọng đại cho những người ấy), cũng phải sanh khởi tâm gánh vác trách nhiệm. Gánh vác trách nhiệm, nếu khi thấy mình không làm được điều gì đó thì phải biết là “Tôi sai rồi!”, vì “Hành hữu bất đắc, phản cầu chư kỷ” (Làm không được thì phải quay lại xét mình), phải gánh vác lấy trách nhiệm là sự bắt đầu của trưởng thành.

Câu 2: “Vật khinh lược” (Chớ xem thường)

• 
  “Khinh” là khinh thị;
  
• 
  “Lược” là lơ là.
  

Khi chúng ta đối với việc nào đó rất khinh thị, rất lơ là thì tâm đã mất đi sự cung kính, đã mất đi sự cẩn thận. Những việc nào chúng ta dễ lãng quên, dễ khinh thị? Những việc nào?

1. Bố thí đồ vật phải dùng tâm cung kính

Ví dụ hôm nay chúng ta muốn cho đồ cho người khác, mặc dù là cho đồ cho người khác, chúng ta cũng phải duy trì sự cung kính.

Thời xưa có một bài văn viết rằng: Một người nọ, nhìn thấy rất nhiều người đói khát, liền đem thực vật cho họ ăn. Ông ta bèn nói:

- Đến đây, đến đây ăn.

Không ngờ người chịu đói khát đó nói:

- Không ăn thức ăn đó, thái độ không xem tôi là người của ông như vậy, thà đói chết tôi cũng không ăn.

Thế nên thái độ của chúng ta sẽ ảnh hưởng đến cảm nhận của người khác.

Vì vậy mặc dù hôm nay chúng ta bố thí, chúng ta cho đồ vật cũng không nên quên sự cung kính, cẩn thận của mình. Kỳ thật khi chúng ta hành bố thí chính là đối phương cho chúng ta trồng phước điền, để chúng ta tích âm đức, chúng ta phải cảm ơn họ.

2. Tặng người đồ vật phải tử tế, sạch sẽ

Trên phương diện thực vật, thậm chí là trên phương diện tài vật. Ví dụ chúng ta muốn quyên áo quần cho người khác, tặng áo quần cho người khác, có thể lấy đồ dơ đưa cho người khác chăng? Tặng đồ cho người khác phải có thành ý, trước tiên phải làm gì? Giặt sạch sẽ.

Tôi nhớ tôi tặng chiếc xe của tôi cho bạn, ba tôi liền dặn dò:

- Tặng đồ cho người khác nhất định phải để người khác nhận một cách hoan hỷ.

Nhưng thông thường chúng ta hay sơ xuất, hay nói:

- Tôi tặng anh ta, anh ta nên biết đủ.

Không phải như vậy sao? Thường thì ý niệm khinh thường sơ suất này, có thể quý vị vốn là tâm tốt muốn tặng đồ cho người ta, nhưng vì vật được tặng này có thể xảy ra rất nhiều vấn đề, đến lúc đó người tiếp nhận trong lòng cũng không thoải mái.

Khi tôi nghe ba tôi khuyên, liền kiểm tra lại một lượt. Sau đó phát hiện, bộ hộp số đã lái hơn 10 năm, nên không dễ lái, ngay cả khi chiếc xe còn mới tinh tôi cũng đã dùng mấy năm mới có thể chinh phục bộ hộp số này, đến nay bộ hộp số đã cũ lại không dễ lái, nên lúc anh ta lái, khó lái như vậy khiến anh ta sanh khởi rất nhiều phiền não. Mặc dù tặng cho họ, vốn là việc tốt, nhưng đến lúc đó anh ta có thể lại phải đi sửa chữa tốn không biết bao nhiêu tiền, trong khi về mặt kinh tế anh ta vốn đã rất khó khăn.

Chúng ta thường phải nghĩ thay cho người khác, cho dù là tặng đồ cho người khác, cũng phải suy nghĩ đến cảm nhận của họ. Thế nên tôi phải đem chiếc xe đi sửa sang xong xuôi, mới đem xe tặng cho anh ta. Anh ta lái được một hai tuần thì gọi điện cho tôi nói:

- Chiếc xe này tuy đã hơn 10 năm, nhưng rất dễ lái.

Sau đó qua chưa bao lâu sau thì người bạn này của tôi sinh con. Quý vị, sinh con nhỏ, giả như lái chiếc xe mô tô với chiếc hộp số trục trặc thì sao? Rất nguy hiểm.

Người bạn này giao tình với tôi đã 20 năm nay, chính là người đem thầy giáo của bạn gái giới thiệu cho tôi. Thế nên quý vị xem, giữa người với người, nhân duyên tốt như vậy sẽ ngày càng thù thắng. Chỉ cần chúng ta dụng tâm để xây dựng, dùng tâm để bỏ ra.

3. Là diễn giả, phải biết cảm ơn người nghe

Khi tôi ở Hải Khẩu, diễn giảng hơn 100 hội. Có một vài cụ già 70 mấy tuổi vẫn thường đến nghe tôi giảng bài. Tôi rất hoài nghi không biết họ có nghe hiểu hay không? Vì họ chỉ biết nói tiếng Hải Nam. Nhưng rất kỳ lạ, tôi thấy họ ngồi ở sau, thường thường ngồi ở đó cười. Nhiều người cảm thấy những gì chúng ta nói là chỉ có lợi ích đến những người ngồi dưới nghe giảng này. Tôi liền nói với tất các thầy cô giáo giảng bài, tôi nói:

- Mỗi người ngồi dưới nghe giảng, chúng ta đều phải Cảm ơn họ, vì đều là họ thành tựu chúng ta.

Vì nhãn thần của chư vị bằng hữu đều vô cùng từ ái, vô cùng nhân từ. Nếu quý vị ngồi bên dưới, sắc mặt rất khó coi, có thể tôi không sao giảng tiếp được, chính vì có nhiều người như vậy cho chúng ta cơ hội, chúng ta mới được trưởng thành.

Cho nên người giảng bài, người giảng kinh cũng phải thường cảm ơn, thường khiêm tốn.

Vậy nên mặc dù chúng ta là đang nói cho họ nghe nhưng cũng đừng quên giữ tốt tấm lòng của mình. Bằng không, khi tâm không cung kính thì cống cao ngã mạn, đạo nghiệp cũng hủy theo.

4. Đối đãi khách, việc nhỏ cũng không xem thường

Ví dụ bạn đến nhà chơi, là khách, chúng ta cũng không được khinh thị lơ là.

Trước phải thiết tưởng đến, nếu họ đến nhà tôi ở chơi thì có thể phải cần đến một vài đồ dùng sinh hoạt hằng ngày, nên ta phải sẵn sàng cho khách. Cho dù anh ta có mang theo, nhưng chúng ta cũng phải chuẩn bị một phần, vì con người làm sao tránh khỏi quên đông quên tây. Chẳng hạn đến lúc tắm mới nhớ ra quên không mang theo khăn tắm, nhưng ngại không tiện nói, lúc này có thể thân thể lau chưa khô mà phải mặc quần áo, biết đâu sẽ bị cảm. Cho nên lúc nào chúng ta cũng nghĩ cho bạn, khiến họ cảm thấy làm khách mà như được trở về nhà mình. Tin rằng tình hữu nghị này của quý vị ngày càng thơm.

Khi tôi ở Úc Châu từng đảm nhận một chức vụ là trưởng phòng, quản lý vật dụng sinh hoạt trong phòng. Cho nên tôi cũng thường đến nhà vệ sinh xem giấy vệ sinh đủ dùng không; Khi khí hậu thay đổi, đi xem mền đủ đắp hay không.

Khi chúng ta cẩn thận từng chút, nhất định khiến trong lòng bạn rất ấm áp, rất hoan hỷ. Trên phương diện ăn, uống, ở, đi, chúng ta cũng phải tận tâm tận lực quan tâm. Đây là “Vật khinh lược” (Chớ xem thường).

5. Khi giao việc cho trẻ, cần kiểm tra lại

Ví dụ chúng ta kêu các con lau nhà. Các con có thể có tâm lý: “Bảo tôi làm, tôi làm đại cho rồi, tôi còn phải đi xem phim hoạt hình của tôi chứ”. Có khả năng này chăng? Khi con cái lần đầu tiên đồng ý làm việc cho quý vị, là chúng dùng thái độ ứng phó, làm qua quýt. Cho nên sau khi các con lau xong, quý vị cần phải làm động tác nào? Nếu quý vị không kiểm tra lại, sau này chúng có thể làm qua loa không có trách nhiệm.

Bọn trẻ làm việc có trách nhiệm hay không, có cẩn thận hay không, điều này cũng phải cần sự nhẫn nại theo dõi, kiểm tra của phụ huynh.

Lần đầu tiên để con cái lau nhà khách, quý vị nhất định phải kiểm tra xem chúng lau sạch hay không, ở những hóc hẻm này, nếu những hóc hẻm này đều rất dơ, chứng tỏ chúng làm việc khinh suất, lơ là. Ngoài thái độ khinh suất, lơ là ra, chúng còn làm việc có đầu không có đuôi. Cho nên khi giao cho trẻ làm một việc thì cuối cùng nên kết thúc như thế nào? Nên bảo chúng cần phải mời ba (mẹ) đến kiểm tra, mời cấp trên đến giám định. Nếu không chúng sẽ nghĩ “Tôi làm như vậy hình như cũng không tệ”, nhưng chúng không hề biết rằng kết quả chúng làm có thể đối với tiêu chuẩn của cấp trên và cha mẹ thì còn cách rất xa.

Cho nên nhờ ba (mẹ) kiểm tra lại, đây cũng là một thái độ chịu trách nhiệm. Khi ba (mẹ) vừa nhìn thấy không được lập tức phải sửa đổi, nhưng vì con người đều thích nghe lời động viên, cho nên phải động viên trước:

- Qua đây, hôm nay con rất vất vả, lau nhà cũng không tệ.

Rồi mới nói với chúng:

- Những góc hẻm này nếu như con lau kỹ hơn một chút, cho nên lau nhà thật cũng không đơn giản. Khi ba bằng tuổi con bây giờ, nhất định không làm tốt như con (Nên khẳng định chúng một chút). Lần sau ba giao con làm việc gì, làm xong rồi nhất định phải đến báo cho ba biết để xác định một chút, sau đó con mới có thể đi làm việc của con.

Nên để bọn trẻ đối với mọi người, đối với mọi việc, đối với mọi vật đều phải biết cung kính, cẩn thận.

6. Quan tâm đến người từ việc nhỏ

Tôi từng ở nhà cô Dương thời gian nửa năm, cô rất quan tâm tôi, rất tinh tế, tỉ mỉ. Sợ tôi trong thời gian này không có tiền tiêu, nên trên tủ lạnh cô để một túi, trong đó để ít tiền. Cô nói một câu:

- Không có tiền thì tự lấy.

Chúng ta cũng có thể cảm nhận được vị trưởng bối này, lúc nào cũng nghĩ cho quý vị, sợ quý vị thật sự không có tiền rất khó chịu, nhưng cũng không dễ mở miệng. Cho nên đây chính là làm một cách rất khéo léo, để quý vị có thể rất dễ dàng giải quyết được vấn đề này. Đương nhiên tôi không lấy, vì tôi ở nhà cô hơn một tháng thì đến trường dạy, nên lại có tiền. Tuy tôi không có tiền, nhưng khi cần tiền sẽ có cơ hội để tôi đạt được.

Ngoài ra khi tôi tiếp xúc với chú Lô, cũng cảm nhận được chú lúc nào cũng cung kính với người, không khinh mạn.

Tôi nhớ khi từ Úc Châu trở về, chú Lô đến Đài Trung thăm tôi, chú còn mang một hộp sương sáo - sương sáo đường đen cho tôi. Mặc dù tôi là thế hệ sau của chú, chú đối với tôi cũng rất coi trọng, tuyệt đối không lấy địa vị của một vị trưởng bối mà nghĩ mình cao hơn người. Chú mua sương sáo đường đen này, cũng là do trong lúc vô tình, trước đó chú nghe nói tôi định đi theo sự nghiệp về hữu cơ, nên khi chú nhìn thấy sương sáo đường đen này, lập tức liền nghĩ đến tôi.

Chú Lô trong khi tiếp xúc với người, đều rất tinh tế, tỉ mỉ để thấu hiểu sở thích của người khác, và nhu cầu của người khác là gì. Chỉ cần có cơ hội nhất định chú sẽ cống hiến.

7. Giảm lo lắng cho người khác từ việc nhỏ

Chú Lô cũng dạy dỗ hàng vãn bối chúng tôi:

- Nhiều hành vi của chúng ta, phải giảm bớt lo lắng cho người khác.

Chú cũng dặn dò, ví dụ quý vị rời nhà bạn vào buổi tối, chỉ cần quý vị về đến nhà, nhất định phải gọi điện thoại cho đối phương nói:

- Tôi đã đến nhà rồi, xin quý vị yên tâm.

Chúng ta luôn luôn đứng trên góc độ của đối phương, để làm giảm sự lo lắng của đối phương.

Chúng ta làm con cháu càng phải nên làm giảm sự lo lắng của cha mẹ.

Ví dụ buổi tối khi đi ra ngoài rời khỏi nhà, thì khi đến nhất định nhớ gọi điện thoại cho cha mẹ, cho người thân. Không nên để họ lo lắng nhiều cho chúng ta, những chuyện nhỏ nhặt cũng không nên khinh suất, lơ là.

Tôi thường đi máy bay, cũng thường đi với cô Dương. Cô Dương thường có một thói quen, trước khi cô lên máy bay nhất định phải xác định với người thân, máy bay có bay đúng giờ không; Nhất định còn tính thời gian, ví dụ 7 giờ 30 máy bay hạ cánh thì cô sẽ tính thêm từ 20 phút đến 40 phút (Nếu là tuyến bay quốc tế sẽ hơi lâu, tuyến bay trong nước ngắn hơn) để báo đối phương, nhờ đối phương đến sân bay đón cô vào lúc ví dụ 7h50. Như vậy chỉ có 20 phút trống khiến người đến sân bay đón không phải đợi quá lâu.

Khi chúng ta lúc nào cũng nghĩ cho người khác, thì người khác lúc nào cũng nghĩ cho chúng ta. Đây là “Vật khinh lược” (Chớ xem thường).

16-7. “Đấu náo trường, tuyệt vật cận” (Nơi ồn náo, không đến gần)

1. Vì sao trẻ đến nơi ồn náo?

Nơi ồn náo là chỉ nơi phức tạp, xa hoa, con cái chúng ta không nên đi vào.

Bọn trẻ vì sao vào nơi đó? Vì sao?

Thứ nhất: Tâm lý trống trải, cuộc đời không có mục tiêu

Thứ hai: Không có năng lực phán đoán

Ngoài ra còn có một vấn đề căn bản rất quan trọng, đó là chúng không có năng lực phán đoán:

• 
  Không biết cần giao tiếp với ai
  

Cho nên trẻ sẽ dễ kết giao nhầm phải bạn xấu,

• 
  Không biết nên gần với hoàn cảnh nào
  
• 
  Không biết làm việc gì mới đúng
  

Việc gì mới có thể giúp đỡ được cho nhân sinh của chúng.

2. Tập năng lực phán đoán cho trẻ thế nào?

Rất nhiều phụ huynh, họ rất lo lắng một việc. Họ sẽ nói:

- Tôi rất sợ con tôi sau này kết giao bạn xấu.

Các bạn, quý vị có lo lắng như vậy chăng? Có không? Có! Tiếp tục lo lắng có giúp được gì chăng? Không giúp gì được. Cho nên chúng ta phải suy xét, xem nên làm như thế nào mới có thể kiến lập sức phán đoán cho bọn trẻ.

Tôi từng xem một thông tin, có một đứa bé phạm sai lầm rất nghiêm trọng, cục cảnh sát gọi điện thoại báo cho mẹ nó. Mẹ nó tiếp điện thoại, trong điện thoại nói:

- Tuyệt đối không phải là con tôi, không thể, con tôi không thể làm điều này.

Sau đó bà đến cục cảnh sát, chưa vào trong vẫn còn nói:

- Không thể, nhất định là cùng tên cùng họ.

Khi bà mở cửa, nhìn thấy người ngồi đó để lấy lời khai là con bà, bà lập tức nói:

- Đều là bị đám bạn xấu làm hư.

Câu nói này đã đẩy hết tất cả trách nhiệm. Như vậy có đúng chăng? Các bậc Thánh hiền dạy chúng ta “Hành hữu bất đắc, phản cầu chư kỷ” (Làm không được thì phải quay lại xét mình).

Nếu chúng ta không có thái độ “Quay lại xét mình” này, thì cuộc đời của quý vị đã phạm bao nhiêu sai lầm, quý vị hoàn toàn không rõ ràng. Cuộc đời như vậy quả thật sống không có giá trị.

Cho nên tôi nói với rất nhiều bằng hữu rằng:

- Một người gặp được bạn tốt và bạn xấu, có quan hệ rất lớn đến bản thân người đó.

Chúng ta không thể tư duy theo phiền não của mình rồi thường ở đó lo lắng, mà phải theo lý trí, theo chân lý để đối diện. Trong Dịch Kinh có đề cập đến: “Phương dĩ loại tụ, vật dĩ quần phân” (Các loại tụ lại thành phương, các vật chia ra từng bầy)¹⁸. Nghĩa là người thiện sẽ gần gũi với người thiện, người xấu sẽ đi thu hút bạn xấu. Khi con cái chúng ta lương thiện, trọng đức hạnh, tự nhiên chiêu cảm bạn bè đều là tốt.

Thứ nhất: Dạy trẻ tăng trưởng thiện tâm từ nhỏ

Thế nên điểm quan trọng nhất, trước phải làm cho con tăng trưởng điều gì? Thiện tâm.

Hiện nay thông thường đều nói là: “Vật dĩ loại tụ, nhân dĩ quần phân”. Cháu ngoại của tôi, mẹ nó cũng hơn ba tuổi bắt đầu dạy nó Đệ Tử Quy, và giảng giải Đệ Tử Quy cho nó hiểu. Ba bốn tuổi đem nó ra bên ngoài kết giao với các bạn nhỏ khác. Khi các bạn nhỏ khác, ví dụ nói lời ác đối với người khác, hoặc là động thủ đánh người, cháu tôi nhìn thấy vậy, kéo mẹ và nói:

- Bạn nhỏ đó không được đánh người, bạn nhỏ này không được mắng người.

Thứ hai: “Thiện ác phân minh”, sẽ phán đoán đúng

Vì sao nó phán đoán như vậy?

Khi quý vị có dạy Đệ Tử Quy, ví dụ quý vị dạy con cái “hiếu” là đúng, quý vị dạy con cái “hiếu” là thiện, thì chúng sẽ biết được điều xấu là bất hiếu.

Khi quý vị dạy chúng “Hữu ái huynh đệ, tôn kính trưởng bối” (Thương yêu anh em, kính trọng người trên) là thiện, thì chúng sẽ biết bất kính, bất đễ là điều ác.

Khi chúng biết “cẩn thận” rất quan trọng, khi chúng biết việc của chính mình phải do chính mình làm là thiện, thì chúng đồng thời cũng biết được điều gì là ác; Khi chúng biết thương người là thiện, chúng có biết điều gì là ác chăng? Đúng, chúng sẽ biết.

Khi bọn trẻ sẽ thiện ác phân minh, chúng sẽ có sự chọn lựa.

Một là: Thiện ác phân minh sẽ chỉ kết giao bạn lành

Khi trong lòng chúng thường có thiện niệm, thì khi gặp hoàn cảnh đấu tranh ồn náo, bảo đảm chúng như thế nào? Toàn thân khó chịu.

Chẳng hạn bây giờ để tôi đến phòng nhạc đứng một phút, nhất định tôi hít thở rất khó khăn, đầu đau, từ trường ở đó thật không tốt. Vì sao? Người xưa có câu “Nhập chi lan chi thất, cữu nhi bất văn kỳ hương” (Vào nhà có hoa chi hoa lan, lâu ngày mà không nghe thấy mùi thơm của nó tức đã cùng giống như hoa ấy). Khi quý vị đã tiếp nhận sự hun đúc của Thánh hiền, trong lòng nghĩ hay làm đều là thiện. Nên nếu để quý vị ở trong hoàn cảnh bất thiện, lập tức cảm thấy rất khó chịu, tự nhiên sẽ “Kính nhi viễn chi”¹⁹. Khi thiện ác phân minh mới có sự lựa chọn đúng.

Hai là: “Thiện ác bất minh”, sẽ kết giao bạn xấu

Hiện nay các gia trưởng có dạy trẻ những điều này chăng? Khi nhỏ thiện ác chúng không phân minh, đợi lên cấp hai cấp ba, gặp một số bạn xấu, lập tức bị dẫn dắt ngay. Vạn pháp do nhân duyên mà sanh ra.

Cho nên một người kết giao bạn xấu, là do nhân là gì? Thiện ác bất minh. Duyên là gì? Duyên là bạn xấu xuất hiện, mới kết ác quả.

Xưa nay con người chỉ coi trọng duyên, không tìm ra nguyên nhân thật sự. Trong mấy ngàn năm lịch sử, bao nhiêu bậc thánh triết đều sống trong thời loạn, nhưng họ đều có thể làm được sừng sững bất động, vì chừng mực làm người trong lòng họ rất rõ ràng, minh bạch. Các bạn, nếu quý vị để bọn trẻ nắm vững căn bản thiện ác, nửa đời còn lại của quý vị mới có thể không lo lắng. Cho nên kế hoạch trong đời người chúng ta phải suy nghĩ tính toán thật chu đáo.

Tiết học này chúng ta tạm dừng ở đây. Cảm ơn mọi người.

***

Каталог: files
files -> Sạt-đe rằng: Nầy là lời phán của Đấng có bảy vì thần Đức Chúa Trời và bảy ngôi sao
files -> HƯỚng dẫn càI ĐẶt và SỬ DỤng phần mềm tạo bài giảng e-learning
files -> VIỆn chăn nuôi trịnh hồng sơn khả NĂng sản xuất và giá trị giống của dòng lợN ĐỰc vcn03 luậN Án tiến sĩ NÔng nghiệp hà NỘI 2014
files -> ĐẠi học quốc gia hà NỘi trưỜng đẠi học khoa học tự nhiên nguyễn Thị Hương XÂy dựng quy trình quản lý CÁc công trìNH
files -> PHỤ LỤC 2 TỔng hợp danh mục tài liệu tham khảO
files -> BÁo cáo quy hoạch vùng sản xuất vải an toàn tỉnh bắc giang đẾn năM 2020 (Thuộc dự án nâng cao chất lượng, an toàn sản phẩm nông nghiệp và phát triển chương trình khí sinh học ) Cơ quan chủ trì
files -> BỘ TÀi nguyên và MÔi trưỜng
files -> 1. Mục tiêu đào tạo: Mục tiêu chung

tải về 2.88 Mb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn: