II VIÖT NAM CUèI THêI NGUY£N THUû
1. Sù ra ®êi cña thuËt luyÖn kim vµ nghÒ trång lóa níc
HiÓu ®îc ý nghÜa sù ra ®êi cña thuËt luyÖn kim :
C¸ch ngµy nay kho¶ng 3000 4000 n¨m, c¸c bé l¹c trªn ®Êt níc ta trªn c¬ së tr×nh ®é ph¸t triÓn cao cña kÜ thuËt chÕ t¸c ®¸, lµm gèm, ®· biÕt khai th¸c, sö dông nguyªn liÖu ®ång vµ thuËt luyÖn kim ®Ó chÕ t¹o c«ng cô lao ®éng vµ vËt dông ®Ó phôc vô cuéc sèng.
NghÒ trång lóa níc trë nªn phæ biÕn.
2. Nh÷ng nÒn v¨n ho¸ lín cuèi thêi nguyªn thuû
HiÓu ®îc r»ng, vµo cuèi thêi nguyªn thuû trªn ®Êt níc ta, c¸c nÒn v¨n ho¸ víi sù phæ biÕn cña c¸c c«ng cô b»ng ®ång vµ s¬ k× ®å s¾t ra ®êi. §ã chÝnh lµ c¬ së ®Ó h×nh thµnh c¸c quèc gia cæ ®¹i trªn ®Êt níc ViÖt Nam :
Tõ Phïng Nguyªn (v¨n ho¸ ®å ®ång) ®Õn v¨n ho¸ §«ng S¬n (s¬ k× s¾t) ë miÒn B¾c :
V¨n ho¸ Phïng Nguyªn (®Çu thiªn niªn kØ II TCN) :
C¸c bé l¹c sèng ë vïng lu vùc s«ng Hång ®· ®a kÜ thuËt chÕ t¸c ®¸ lªn ®Õn ®Ønh cao, ®ång thêi biÕt sö dông hîp kim ®ång vµ thuËt luyÖn kim ®Ó chÕ t¹o c«ng cô. §©y lµ thêi k× më ®Çu cho s¬ k× thêi ®¹i ®ång thau ë ViÖt Nam.
Ho¹t ®éng kinh tÕ, ®êi sèng tinh thÇn cña c d©n Phïng Nguyªn ®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn míi, phong phó h¬n so víi tríc.
Khai th¸c néi dung cÇn sö dông h×nh trang 27 (SGK), giíi thiÖu vÒ nh÷ng chiÕc r×u ®¸ cña v¨n ho¸ Phïng Nguyªn.
V¨n ho¸ §«ng S¬n :
+Cïng víi c¸c bé l¹c Phïng Nguyªn ë lu vùc s«ng Hång, c¸c bé l¹c sèng ë vïng ch©u thæ s«ng M· (Thanh Ho¸) bíc vµo thêi s¬ k× ®ång thau.
+Më ®Çu thêi k× v¨n ho¸ §«ng S¬n (s¬ k× ®å s¾t) ë miÒn B¾c.
Tõ B×nh Ch©u (v¨n ho¸ ®å ®ång) ®Õn Sa Huúnh (s¬ k× ®å s¾t) ë miÒn Trung :
C¸ch ngµy nay kho¶ng 3000 4000 n¨m, ë vïng Nam Trung Bé, c¸c bé l¹c B×nh Ch©u, Long Th¹nh (Qu¶ng Ng·i) chñ nh©n cña v¨n ho¸ tiÒn Sa Huúnh còng ®· tiÕn ®Õn s¬ k× thêi ®¹i ®ång thau, biÕt ®Õn kÜ thuËt luyÖn kim.
Tõ Dèc Chïa (v¨n ho¸ ®å ®ång) ®Õn CÇn Giê (s¬ k× ®å s¾t, v¨n ho¸ tiÒn ãc Eo) ë miÒn Nam :
ë c¸c tØnh miÒn Nam, c¸c nhµ kh¶o cæ häc còng ®· ph¸t hiÖn mét sè di tÝch v¨n ho¸ ®å ®ång nh Dèc Chïa, B×nh §a, CÇu S¾t... ®îc gäi chung lµ v¨n ho¸ s«ng §ång Nai. §©y chÝnh lµ céi nguån h×nh thµnh v¨n ho¸ ãc Eo sau nµy.
Nh vËy, c¸ch ngµy nay kho¶ng 3000 4000 n¨m, trªn ®Êt níc ViÖt Nam ®· h×nh thµnh nh÷ng nÒn v¨n ho¸ lín, ph©n bè ë c¸c khu vùc kh¸c nhau. Tõ miÒn B¾c ®Õn miÒn Trung vµ miÒn Nam, ®ã chÝnh lµ c¬ së, tiÒn ®Ò cho x· héi nguyªn thuû chuyÓn biÕn sang giai ®o¹n cao h¬n.
Quan s¸t h×nh 44 R×u ®¸ Phïng Nguyªn (SGK) ®Ó biÕt ®îc nh÷ng tiÕn bé cña kÜ thuËt chÕ t¸c ®¸ ®¹t ®Õn ®Ønh cao.
Néi dung 2. C¸C QUèC GIA Cæ §¹I
TR£N §ÊT N¦íC VIÖT NAM A. CHUÈN KIÕN THøC, KÜ N¡NG TRONG CH¦¥NG TR×NH
Tr×nh bµy ®îc nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña c d©n c¸c quèc gia cæ ®¹i trªn ®Êt níc ViÖt Nam.
Tr×nh bµy ®îc trªn c¬ së vµ ®iÒu kiÖn cña v¨n ho¸ §«ng S¬n, Sa Huúnh vµ ãc Eo, c¸c quèc gia V¨n Lang ¢u L¹c, Cham-pa vµ Phï Nam ra ®êi vµ ph¸t triÓn.
N¾m ®îc c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn chÝnh cña níc V¨n Lang
¢u L¹c, quèc gia cæ Cham-pa vµ Phï Nam.
B. H¦íNG DÉN THùC HIÖN CHUÈN KIÕN THøC, KÜ N¡NG I N¦íC V¡N LANG ¢U L¹C
1. Nh÷ng chuyÓn biÕn trong ®êi sèng kinh tÕ
Tr×nh bµy ®îc nh÷ng chuyÓn biÕn vÒ kinh tÕ cña c d©n
§«ng S¬n :
Vµo thêi §«ng S¬n (tõ nöa sau thiªn niªn kØ I TCN), c«ng cô lao ®éng b»ng ®ång thau trë nªn phæ biÕn vµ con ngêi cßn biÕt rÌn s¾t.
Con ngêi ®· cã thÓ më réng ®Þa bµn c tró ë c¶ vïng lu vùc s«ng Hång, s«ng M· vµ s«ng C¶.
Sù chuyÓn biÕn cña c«ng cô lao ®éng ®· ®a ho¹t ®éng kinh tÕ cña c d©n v¨n ho¸ §«ng S¬n cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn míi.
Kinh tÕ n«ng nghiÖp trång lóa níc, dïng cµy víi søc kÐo cña tr©u bß.
C¸c nghÒ thñ c«ng còng ph¸t triÓn, ®Æc biÖt lµ nghÒ lµm ®å gèm vµ nghÒ ®óc ®ång. Cã sù ph©n c«ng lao ®éng gi÷a n«ng nghiÖp vµ thñ c«ng nghiÖp.
Khai th¸c c¸c h×nh trang 130, 131 (SGK).
2. Sù chuyÓn biÕn vÒ x· héi
BiÕt ®îc sù ph¸t triÓn kinh tÕ ®· dÉn ®Õn sù chuyÓn biÕn
x· héi :
Tõ thêi Phïng Nguyªn ®· cã sù ph©n ho¸ giµu nghÌo, ®Õn §«ng S¬n sù ph©n ho¸ cµng râ rÖt vµ phæ biÕn h¬n.
§iÒu nµy ®îc ph¶n ¸nh qua c¸c hiÖn vËt ch«n theo trong c¸c khu mé t¸ng.
3. C¬ cÊu tæ chøc nhµ níc V¨n lang ¢u L¹c
Tr×nh bµy ®îc c¬ cÊu tæ chøc nhµ níc V¨n Lang :
Sù ph¸t triÓn kinh tÕ vµ sù ph©n ho¸ x· héi mÆc dï cha s©u s¾c cïng víi yªu cÇu trÞ thuû, thuû lîi vµ chèng ngo¹i x©m ®· ®Èy nhanh qu¸ tr×nh h×nh thµnh nhµ níc. Quèc gia V¨n Lang ra ®êi (kho¶ng thÕ kØ VII TCN).
Tæ chøc nhµ níc V¨n Lang cßn rÊt ®¬n gi¶n, s¬ khai.
Cuèi thÕ kØ III TCN, tríc yªu cÇu cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng qu©n TÇn, nh©n d©n L¹c ViÖt cña níc V¨n Lang vµ nh©n d©n ¢u ViÖt (hay T©y ¢u sèng ë phÝa B¾c níc V¨n Lang) ®· cïng nhau ®øng
lªn chiÕn ®Êu díi sù l·nh ®¹o cña Thôc Ph¸n. Nhµ níc ¢u L¹c ra ®êi vµo n¨m 208 TCN, kinh ®« ë Cæ Loa, Thôc Ph¸n tù xng lµ An D¬ng V¬ng.
Bé m¸y nhµ níc ¢u L¹c kh«ng cã thay ®æi lín so víi thêi V¨n Lang. Tuy nhiªn l·nh thæ ®îc më réng h¬n, tæ chøc qu¶n lÝ ®Êt níc chÆt chÏ h¬n. Kinh ®« Cæ Loa ®îc x©y dùng kiªn cè.
Trong x· héi V¨n Lang ¢u L¹c cã 3 tÇng líp : vua quan quý téc, d©n tù do (®«ng ®¶o nhÊt) vµ n« t×.
VÏ s¬ ®å tæ chøc nhµ níc, cÊu t¹o x· héi thêi V¨n Lang
¢u L¹c.
4. §êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña c d©n V¨n Lang
¢u L¹c
HiÓu ®îc nh÷ng ®iÓm chÝnh vÒ ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña c d©n V¨n Lang ¢u L¹c :
§êi sèng vËt chÊt cña c d©n V¨n Lang ¢u L¹c nh ¨n, mÆc, ë, ®i l¹i... vµ ®êi sèng tinh thÇn nh tÝn ngìng, phong tôc tËp qu¸n, tôc lÖ cíi xin, ma chay, lÔ héi...
ý nghÜa sù ra ®êi cña nhµ níc V¨n Lang ¢u l¹c : ®· më ra thêi ®¹i dùng níc vµ gi÷ níc ®Çu tiªn cña d©n téc. §ång thêi víi
sù ra ®êi cña nhµ níc, nÒn v¨n minh s«ng Hång ra ®êi ®¸nh dÊu thµnh tùu lín lao cña c d©n V¨n Lang víi b¶n s¾c v¨n ho¸ riªng cña d©n téc ViÖt.
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |