Chñ ®Ò 1 X· Héi nguy£n thuû
tải về 0.9 Mb.
|
- Điều hướng trang này:
- Néi dung 2. ÊN §é THêI PHONG KIÕN
- B. H¦íNG DÉN THùC HIÖN CHUÈN KIÕN THøC, KÜ N¡NG
- II Sù H×NH THµNH, PH¸T TRIÓN QUèC GIA PHONG KIÕN ÊN §é
- III V¡N HO¸ TRUYÒN THèNG ÊN §é
III V¡N HO¸ TRUNG QUèCTr×nh bµy ®îc nh÷ng thµnh tùu rùc rì cña v¨n ho¸ Trung Quèc thêi phong kiÕn : Nho gi¸o, sö häc, v¨n häc, kiÕn tróc, y häc, kÜ thuËt : Nho gi¸o : + Thêi TÇn H¸n, Nho gi¸o gi÷ vai trß quan träng lµ c¬ së lÝ luËn vµ t tëng, lµ c«ng cô tinh thÇn b¶o vÖ chÕ ®é phong kiÕn. + Thêi Tèng, Nho gi¸o ph¸t triÓn thªm vÒ lÝ luËn, c¸c vua nhµ Tèng rÊt t«n sïng c¸c nhµ nho. + Häc thuyÕt Nho gi¸o cµng trë nªn b¶o thñ, lçi thêi vµ k×m h·m sù ph¸t triÓn cña x· héi. PhËt gi¸o thÞnh hµnh díi thêi §êng, Tèng ; nhiÒu chïa chiÒn mäc lªn kh¾p n¬i. Sö häc : + Thêi TÇn – H¸n, Sö häc trë thµnh lÜnh vùc ®éc lËp : T M· Thiªn víi bé Sö kÝ, H¸n th cña Ban Cè, HËu H¸n th cña Ph¹m ViÖp... + Thêi Minh – Thanh, Sö häc còng ®îc chó ý víi nh÷ng t¸c phÈm nh Minh thùc lôc, Minh sö, §¹i Thanh nhÊt thèng. V¨n häc : + ThÓ lo¹i phó ph¸t triÓn m¹nh víi nh÷ng nhµ s¸ng t¸c næi tiÕng T©y H¸n lµ Gi¶ NghÞ, T M· T¬ng Nh (t×m hiÓu ®«i nÐt vÒ thÓ "phó"). + Th¬ ca díi thêi §êng cã bíc ph¸t triÓn nh¶y vät, víi nh÷ng thi nh©n næi tiÕng ®Õn ngµy nay nh §ç Phñ, Lý B¹ch, B¹ch C DÞ... + ë thêi Minh – Thanh, xuÊt hiÖn lo¹i h×nh v¨n häc míi lµ "tiÓu thuyÕt ch¬ng håi" víi nh÷ng kiÖt t¸c nh Thuû hö cña Thi N¹i Am, Tam quèc diÔn nghÜa cña La Qu¸n Trung... + NhiÒu t¸c phÈm v¨n ho¸, tõ ®iÓn còng ®îc biªn so¹n nh VÜnh L¹c ®¹i ®iÓn, Tø khè toµn th. Khoa häc kÜ thuËt : + §¹t nhiÒu thµnh tùu rùc rì trong c¸c lÜnh vùc To¸n häc, Thiªn v¨n, y häc... + Ngêi Trung Quèc cã rÊt nhiÒu ph¸t minh, trong ®ã cã 4 ph¸t minh quan träng, cã cèng hiÕn ®èi víi nÒn v¨n minh thÕ giíi : giÊy, kÜ thuËt in, la bµn vµ thuèc sóng. NghÖ thuËt kiÕn tróc còng ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu næi bËt nh V¹n lÝ trêng thµnh, cung ®iÖn cæ kÝnh, nh÷ng bøc tîng PhËt sinh ®éng. Quan s¸t h×nh 15, 16, 17, 18 (SGK) vµ nªu nhËn xÐt vÒ nh÷ng thµnh tùu v¨n ho¸ Trung Quèc thêi phong kiÕn.
A. CHUÈN KIÕN THøC, KÜ N¡NG TRONG CH¦¥NG TR×NHBiÕt s¬ gi¶n vÒ x· héi Ên §é cæ ®¹i (h×nh thµnh c¸c quèc gia ®Çu tiªn Ma-ga-®a, sù thÞnh trÞ díi thêi vua A-s«-ca). HiÓu nÐt chÝnh vÒ sù h×nh thµnh, ph¸t triÓn quèc gia phong kiÕn Ên §é : Ên §é thèng nhÊt vµ V¬ng triÒu Góp-ta. Sù chinh phôc cña ngêi Håi gi¸o, lËp nªn V¬ng triÒu §ª-li. Nh÷ng chÝnh s¸ch tÝch cùc cña A-c¬-ba. Nªu ®îc v¨n ho¸ truyÒn thèng Ên §é, t«n gi¸o, nghÖ thuËt,
I X· HéI Cæ §¹I ÊN §éTr×nh bµy ®îc ®«i nÐt vÒ Ên §é thêi cæ ®¹i : Vïng §«ng B¾c cña s«ng H»ng, thiªn nhiªn thuËn lîi nªn ph¸t triÓn sím nhÊt miÒn B¾c Ên §é, ®· h×nh thµnh mét sè nhµ níc do c¸c tiÓu v¬ng ®øng ®Çu. C¸c tiÓu v¬ng chó ý ph¸t triÓn kinh tÕ, nhng thêng x¶y tranh giµnh ¶nh hëng. Ma-ga-®a víi nhµ vua Bim-bi-sa-ra lµ níc m¹nh, ®øng ®Çu, cã kinh ®« Pa-ta-li-pu-tra. Vua kiÖt xuÊt nhÊt (vua thø 11) lµ A-s«-ca (thÕ kØ III TCN). + §¸nh dÑp c¸c níc nhá, thèng nhÊt l·nh thæ. + Theo ®¹o PhËt vµ cã c«ng t¹o ®iÒu kiÖn cho ®¹o PhËt truyÒn b¸ réng kh¾p. ¤ng cho dùng nhiÒu cét s¾t, kh¾c ch÷, gäi lµ "cét A-s«-ca". Quan s¸t h×nh 19. Ên §é thêi phong kiÕn (SGK) vµ x¸c ®Þnh vÞ trÝ mét sè ®Þa danh thêi Ên §é cæ ®¹i trªn lîc ®å. II Sù H×NH THµNH, PH¸T TRIÓN QUèC GIA PHONG KIÕN ÊN §éHiÓu nÐt chÝnh vÒ sù h×nh thµnh, ph¸t triÓn quèc gia phong kiÕn Ên §é : 1. V¬ng triÒu Góp-ta Vai trß cña V¬ng triÒu Góp-ta (319 467) : chèng sù x©m lîc cña c¸c téc ë Trung ¸, thèng nhÊt miÒn B¾c, lµm chñ miÒn Trung Ên §é, tån t¹i qua 9 ®êi vua. §Õn thÕ kØ VII, Ên §é l¹i r¬i vµo t×nh tr¹ng chia rÏ, ph©n t¸n, do chÝnh quyÒn trung ¬ng suy yÕu vµ ®Êt níc qu¸ réng lín. Lóc ®ã chØ cã níc Pa-la ë vïng §«ng B¾c vµ níc Pa-la-va ë miÒn Nam lµ næi tréi h¬n c¶. 2. V¬ng triÒu Håi gi¸o §ª-li Hoµn c¶nh ra ®êi cña V¬ng triÒu Håi gi¸o §ª-li : do sù ph©n t¸n nªn ®· kh«ng ®em l¹i søc m¹nh thèng nhÊt ®Ó chèng l¹i cuéc tÊn c«ng bªn ngoµi cña ngêi Håi gi¸o gèc Thæ. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh : n¨m 1206 ngêi Håi gi¸o chiÕm ®Êt Ên §é, lËp nªn V¬ng quèc Håi gi¸o Ên §é gäi tªn lµ §ª-li. ChÝnh s¸ch thèng trÞ : truyÒn b¸, ¸p ®Æt Håi gi¸o, tù dµnh cho m×nh quyÒn u tiªn ruéng ®Êt, ®Þa vÞ trong bé m¸y quan l¹i. Cã sù ph©n biÖt s¾c téc vµ t«n gi¸o. V¨n ho¸ Håi gi¸o ®îc du nhËp vµo Ên §é. 3. V¬ng triÒu M«-g«n N¨m 1398, thñ lÜnh vua Ti-mua Leng dßng dâi M«ng Cæ tÊn c«ng Ên §é, ®Õn n¨m 1526 V¬ng triÒu M«-g«n ®îc thµnh lËp. C¸c ®êi vua ®Òu ra søc cñng cè theo híng "Ên §é ho¸" vµ x©y dùng ®Êt níc, Ên §é cã bíc ph¸t triÓn míi díi thêi vua
Nh÷ng chÝnh s¸ch cai trÞ hµ kh¾c cña giai cÊp thèng trÞ (chuyªn chÕ, ®µn ¸p, lao dÞch nÆng nÒ, x©y dùng nhiÒu c«ng tr×nh rÊt tèn kÐm...) t¹o nªn sù ph¶n øng cña nh©n d©n ngµy cµng cao, nªn Ên §é l©m vµo khñng ho¶ng. Ên §é ®øng tríc th¸ch thøc x©m lîc cña thùc d©n ph¬ng T©y (Bå §µo Nha vµ Anh). Liªn hÖ víi ViÖt Nam vµ c¸c níc ch©u ¸ kh¸c.
§¹o PhËt tiÕp tôc ®îc ph¸t triÓn, truyÒn b¸ kh¾p Ên §é. KiÕn tróc PhËt gi¸o ph¸t triÓn (chïa hang, tîng PhËt b»ng ®¸). Ên §é gi¸o hay ®¹o Hin®u ra ®êi vµ ph¸t triÓn, víi tÝn ngìng tõ cæ xa, tôc thê nhiÒu thÇn th¸nh. C¸c c«ng tr×nh kiÕn tróc thê thÇn còng ®îc x©y dùng víi phong c¸ch nghÖ thuËt ®éc ®¸o. Ch÷ viÕt : cã sím, tõ ch÷ ®¬n gi¶n Bra-mi (Brahmi) ®· n©ng lªn, s¸ng t¹o vµ hoµn thiÖn thµnh hÖ ch÷ Ph¹n (Sanskrit) dïng ®Ó viÕt v¨n, kh¾c bia. Ch÷ Pa-li viÕt kinh PhËt. V¨n häc cæ ®iÓn Ên §é – v¨n häc Hin®u, mang tinh thÇn vµ triÕt lÝ Hin®u gi¸o rÊt ph¸t triÓn (cã hai bé sö thi næi tiÕng). VÒ kiÕn tróc : mét sè c«ng tr×nh mang dÊu Ên kiÕn tróc Håi gi¸o, x©y dùng kinh ®« §ª-li trë thµnh mét thµnh phè lín nhÊt thÕ giíi lóc bÊy giê. Nh÷ng thµnh tùu trªn ®· lµm nÒn cho v¨n ho¸ truyÒn thèng Ên §é cã gi¸ trÞ v¨n ho¸ vÜnh cöu vµ cã ¶nh hëng ra bªn ngoµi, nhÊt lµ khu vùc §«ng Nam ¸, ®ång thêi bíc ®Çu t¹o ra sù giao lu v¨n ho¸ §«ng T©y. Quan s¸t h×nh 20, 21, 22 (SGK) ®Ó biÕt ®îc nÐt ®Æc s¾c cña v¨n ho¸ Ên §é. tải về 0.9 Mb. Chia sẻ với bạn bè của bạn:
|