Néi dung 3. C¸C N¦íC §¤NG NAM ¸ THêI PHONG KIÕN

Néi dung 3. C¸C N¦íC §¤NG NAM ¸ THêI PHONG KIÕN

A. CHUÈN KIÕN THøC, KÜ N¡NG TRONG CH¦¥NG TR×NH

§iÒu kiÖn tù nhiªn : ¶nh h­ëng giã mïa ; mét n¨m cã hai mïa : mïa kh« vµ mïa m­a.

C¸c quèc gia cæ cña ng­­êi ViÖt, Ch¨m, M«n,...

HiÓu biÕt vÒ sù h×nh thµnh, ph¸t triÓn thÞnh ®¹t vµ suy tho¸i cña c¸c quèc gia phong kiÕn ë §«ng Nam ¸.

Nªu ®­îc nh÷ng thµnh tùu v¨n hãa truyÒn thèng ®Æc s¾c.

B. H¦íNG DÉN THùC HIÖN CHUÈN KIÕN THøC, KÜ N¡NG

§iÒu kiÖn tù nhiªn :

+ Giã mïa vµ ¶nh h­ëng cña nã tíi khÝ hËu §«ng Nam ¸.

+ T¹o nªn hai mïa râ rÖt, mïa kh« vµ mïa m­a.

Cung cÊp ®ñ n­íc t­íi cho c©y trång.

KhÝ hËu nãng, Èm, thÝch hîp cho rõng nhiÖt ®íi ph¸t triÓn.

+ §«ng Nam ¸ phong phó vÒ ®éng, thùc vËt, lµ quª h­¬ng cña nh÷ng lo¹i c©y gia vÞ vµ h­¬ng liÖu (hå tiªu, sa nh©n, ®Ëu khÊu...), ®Æc biÖt lµ c©y lóa n­íc.

+ §Þa h×nh §«ng Nam ¸ bÞ chia c¾t nhá vµ manh món víi sù ®an xen cña nói, ®åi, s«ng, biÓn...

Sù ra ®êi c¸c quèc gia cæ ®¹i :

+ §iÒu kiÖn h×nh thµnh : sù xuÊt hiÖn kÜ thuËt luyÖn kim ; sù ph¸t triÓn cña n«ng nghiÖp trång lóa n­íc ; ¶nh h­ëng cña v¨n ho¸ Ên §é vµ Trung Hoa.

+ Qu¸ tr×nh h×nh thµnh : mét sè v­¬ng quèc ®· ®­îc h×nh thµnh Cham-pa, Phï Nam, Tam-bra-lin-ga, Tu-ma-sic, Ma-lay-u, Ka-lin-ga...

Kinh tÕ, chÝnh trÞ – x· héi :

+ KÜ thuËt luyÖn ®ång vµ s¾t ; trång c©y ¨n cñ, ¨n qu¶, n«ng nghiÖp trång lóa n­íc ; dÖt v¶i, lµm gèm ph¸t triÓn.

+ §«ng Nam ¸ lµ nh÷ng quèc gia nhá, ph©n t¸n trªn nh÷ng ®Þa bµn nhá hÑp lµ nh÷ng trung t©m quÇn c­.

Sù h×nh thµnh :

+ Kh¸i niÖm "quèc gia phong kiÕn d©n téc" : lÊy mét bé téc ®«ng vµ ph¸t triÓn nhÊt lµm nßng cèt.

+ Thêi gian h×nh thµnh : thÕ kØ VII ®Õn thÕ kØ X.

+ Tªn vµ ®Þa bµn mét sè quèc gia tiªu biÓu : Cam-pu-chia cña ng­êi Kh¬-me ; Sri Kset-tria ë l­u vùc s«ng I-ra-oa-®i, Hi-ri-pun-giay-a, §va-ra-va-ti ë Mª Nam, Sri-vi-giay-a, Ma-ta-ram ë In-®«-nª-xi-a...

Giai ®o¹n ph¸t triÓn cña c¸c quèc gia phong kiÕn §«ng Nam ¸ :

+ Thêi gian : tõ nöa sau thÕ kØ X ®Õn nöa ®Çu thÕ kØ XVIII.

+ Tªn vµ ®Þa bµn mét sè quèc gia tiªu biÓu : §¹i ViÖt, ¡ng-co,

+ BiÓu hiÖn : kinh tÕ ph¸t triÓn (lóa g¹o, s¶n phÈm thñ c«ng, h­¬ng liÖu : Cham-pa vÒ gç trÇm h­¬ng, In-®«-nª-xia vÒ hå tiªu vµ dõa, M· Lai vÒ h­¬ng liÖu..) ; chÝnh trÞ æn ®Þnh, chÕ ®é qu©n chñ chuyªn chÕ trung ­¬ng tËp quyÒn ; x©y dùng nÒn v¨n ho¸ d©n téc phong phó, ®a d¹ng vµ ph¸t triÓn cao...

Thêi k× suy tho¸i :

+ Thêi gian : tõ nöa sau thÕ kØ XVIII ®Õn gi÷a thÕ kØ XIX.

+ BiÓu hiÖn : khñng ho¶ng kinh tÕ, chÝnh trÞ, c¸c cuéc khëi nghÜa n«ng d©n chèng nhµ n­íc phong kiÕn ; chiÕn tranh, xung ®ét gi÷a
c¸c quèc gia ; sù x©m nhËp cña c¸c n­íc t­ b¶n ph­¬ng T©y ; c¸c
n­íc §«ng Nam ¸ trë thµnh thuéc ®Þa vµ phô thuéc c¸c n­íc t­ b¶n ph­¬ng T©y.

Quan s¸t h×nh 24  L­îc ®å c¸c quèc gia §«ng Nam ¸ thêi phong kiÕn (SGK) vµ x¸c ®Þnh vÞ trÝ c¸c quèc gia cæ ®¹i §«ng Nam ¸ trªn l­îc ®å.

Kh¸i qu¸t chung :

+ Lµ nÒn v¨n ho¸ b¶n ®Þa, cã céi nguån chung tõ thêi tiÒn sö vµ s¬ sö tr­íc khi tiÕp xóc víi v¨n ho¸ Trung Hoa vµ Ên §é.

+ Mang tÝnh thèng nhÊt khu vùc, ®ång thêi cã b¶n s¾c riªng cña mçi d©n téc, ®­îc ph¸t triÓn liªn tôc trong suèt chiÒu dµi lÞch sö.

TÝn ng­ìng vµ t«n gi¸o :

+ C¸c tÝn ng­ìng nguyªn thuû : thê cóng tæ tiªn, t«n sïng c¸c hiÖn t­îng tù nhiªn, tÝn ng­ìng phån thùc...

+ Sù truyÒn b¸ cña Hin®u gi¸o vµ PhËt gi¸o :

Thêi gian : tõ nh÷ng thÕ kØ ®Çu C«ng nguyªn.

Qu¸ tr×nh truyÒn b¸ : thêi k× ®Çu Hin®u gi¸o phæ biÕn h¬n, tõ thÕ kØ XIII dßng PhËt gi¸o TiÓu thõa ph¸t triÓn m¹nh.

+ Tõ thÕ kØ XII, Håi gi¸o du nhËp vµo.

+ §¹o Ki-t« ®­îc truyÒn b¸ cïng víi sù x©m nhËp cña ng­êi
ph­¬ng T©y.

V¨n tù vµ v¨n häc :

+ Trªn c¬ së ch÷ Ph¹n, h×nh thµnh nªn ch÷ viÕt riªng cña mçi d©n téc : ch÷ Ch¨m cæ thÕ kØ IV, ch÷ Kh¬-me cæ vµ M· Lai cæ thÕ kØ VII, ch÷ Th¸i cæ thÕ kØ XIII...

+ V¨n häc :

V¨n häc §«ng Nam ¸ chÞu ¶nh h­ëng cña v¨n häc Ên §é.

H×nh thµnh dßng v¨n häc d©n gian : thÇn tho¹i, truyÒn thuyÕt, cæ tÝch, truyÖn c­êi, truyÖn tr¹ng...

Dßng v¨n häc viÕt : bia kÝ, truyÖn th¬, kÞch th¬, sö thi, tr­êng ca...

KiÕn tróc vµ ®iªu kh¾c :

+ KiÕn tróc

ChÞu ¶nh h­ëng cña kiÕn tróc Ên §é (kiÕn tróc Hin®u vµ PhËt gi¸o), Trung Hoa vµ kiÕn tróc Håi gi¸o, nh­ng ®· ®­îc "b¶n ®Þa ho¸", mang nh÷ng phong c¸ch riªng.

Mét sè di tÝch tiªu biÓu : th¸p Ch¨m (ViÖt Nam), B«-r«-bu-®ua (In-®«-nª-xi-a), ¡ng-co V¸t, ¡ng-co Thom (Cam-pu-chia), Suª §a-g«n (Chïa Vµng – Mi-an-ma), Th¹t Luæng (Lµo)...

+ §iªu kh¾c :

ChÞu ¶nh h­ëng cña Ên §é vµ Trung Hoa.

Lo¹i h×nh : t­îng trßn (t­îng PhËt), phï ®iªu (miªu t¶ PhËt ë B«-r«-bu-®ua, vò n÷ ¸p-sa-ra ë ¡ng-co...).

Quan s¸t h×nh 26, 27, 28 (SGK) vµ nhËn xÐt vÒ thµnh tùu v¨n ho¸ cña c¸c n­íc §«ng Nam ¸.

Néi dung 4. Sù H×NH THµNH Vµ PH¸T TRIÓN CHÕ §é PHONG KIÕN T¢Y ¢U

A. CHUÈN KIÕN THøC, KÜ N¡NG TRONG CH¦¥NG TR×NH

BiÕt vÒ l·nh ®Þa phong kiÕn : tæ chøc l·nh ®Þa, c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ cña l·nh ®Þa.

C¸c quan hÖ giai cÊp, ®¼ng cÊp trong x· héi phong kiÕn ch©u ¢u.

Tr×nh bµy sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña thµnh thÞ trung ®¹i T©y ¢u. Sù ph¸t triÓn cña thñ c«ng nghiÖp vµ th­¬ng nghiÖp (héi chî, th­¬ng ®oµn).

V¨n ho¸ T©y ¢u thêi trung ®¹i. §¹o Thiªn Chóa vµ vai trß cña Gi¸o héi.